Bài trên Sự kiện & Nhân chứng số mới nhất của cụ Đỗ Sâm, trang 16-17,số tháng 7/2013.
LIỆT SĨ CHU TRÍ TẤN
Người chủ tịch xã bất khuất, kiên cường
Tác giả: ĐỖ SÂM
Thăm nghĩa trang liệt sĩ xã An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội; xã đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, chúng tôi thấy phần mộ của liệt sĩ Chu Trí Tấn, nguyên chủ tịch xã nằm đầu tiên trong tiền sảnh nghĩa trang. Đại tá Chu Trí Xiển, nguyên Bí thư chi bộ xã; bà Nguyễn Thị Sái, nguyên Xã đội trưởng; những người đã cùng hoạt động với ông Tấn thời chống Pháp cùng một số nhân chứng khác giới thiệu với chúng tôi về người Huyện ủy viên – Chủ tịch xã bất khuất kiên cường này.
Ông Chu Trí Tấn (sinh năm 1925), nguyên Chủ tịch UBND xã An Khánh. Nói về ông Chu Trí Tấn, đầu năm 2013, ông Trần Thọ Châu, nguyên Chính trị viên Đại đội 36 bộ đội liên huyện Hoài Đức và Đan Phượng thời chống Pháp kể lại:
- Tháng 6-1949, du kích liên xã An Khánh – An Thượng do Chủ tịch xã Chu Trí Tấn trực tiếp chỉ huy đã phối hợp chiến đấu với Đại đội 36 chúng tôi giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu chống càn quét của hơn một tiểu đoàn quân địch vào Tây Mỗ.
Sau đó tháng 5-1950, Đại đội chúng tôi gặp lại ông Tấn cùng du kích liên xã của ông trong trận phục kích toán lính com-măng-đô tại cầu Triền. Đây vốn là địa bàn quen thuộc của ông Tấn từ thời tiền khởi nghĩa khi ông học quân sự với anh em tự vệ khu vực này. Do đó, đội quân du kích của ông đã phối hợp với chúng tôi tiêu diệt tên sỹ quan chỉ huy Pháp cùng nhiều tên lính khác, thu nhiều vũ khí đạn dược.
Bà Nguyễn Thị Sái, nguyên Phó chủ tịch UBND xã An Khánh, nguyên Xã đội trưởng cho biết bà đã được ông Tấn trực tiếp giao nhiệm vụ đào hào, phá cầu chặn không cho xe tăng địch hoạt động, vận động thanh niên nam nữ tham gia tự vệ, du kích xã; trinh sát tình hình địch để quân ta bí mật tập kích. Thời gian này, tên Nguyễn Tiến Trang, Chánh mật thám Hà Đông đã nhiều lần chỉ điểm, tổ chức cho lính Pháp-ngụy càn quét đánh phá, gây nhiều tội ác với nhân dân địa phương. Ngày 12-11-1948 (dương lịch), nhận nhiệm vụ trên, ông Tấn đã chỉ huy một đội du kích trong đó có một số đồng chí thuộc Công an đội Z Hà Đông bắn chết trên Trang khi tên này đến gây tội ác tại làng Ngãi Cầu.
Thời gian này, bọn tề ngụy kéo đổ cổng Tam quan chùa Phổ Quang (Ngãi Cầu) là nơi ông Chu Trí Tấn, Chu Trí Xiển và một số cán bộ huyện thường họp riêng. Sau đó, các đồng chí được sự giúp đỡ của sư tiểu Thích Đàm Hán đã thường phải họp tại một số nơi kín đáo khác trong một số căn hầm gần đấy được sư tiểu và những cơ sở tốt trong xóm làng che chở. Hiện sư Thích Đàm Hán đang trụ chì của Bộc ở Đống Đa, Hà Nội.
Cuối tháng 4-1949, bọn mật thám Hà Đông chỉ điểm, giặc Pháp phát hiện hai căn hầm bí mật ở ao Nền và ao Dài thuộc thôn Yên Lũng, chúng đã tổ chức tiến đánh. Một số cán bộ bộ chủ chốt bị hy sinh. Trả mối thù này, đồng chí Chu Trí Tấn đã trực tiếp chỉ huy một lực lượng du kích xã phối hợp với bộ đội chủ lực huyện tổ chức một trận phục kích ở Thanh Quang, diệt 3 tên lính Âu Phi, thu nhiều vũ khí đạn dược.
Dịp Tết Tân Mão 1951, trong ngày hội làng Ngãi Cầu, Mặt trận Việt Minh chủ trương đưa một tổ du kích trà trộn vào hoạt động. Các đồng chí Chu Trí Tấn, Đỗ Đình Viễn, Chu Công Thau mặc áo dài, đội khăn xếp, mang theo vũ khí đứng cảnh giới yểm trợ. Được chỉ điểm, bọn lính hương dũng vũ trang phát hiện ra nhóm du kích, hô to: „Việt Minh! Việt Minh“ rồi tháo chạy. Đồng chí Chu Công Thau đuổi theo, bắt gọn một tên lính địch, tước lựu đạn. Các đồng chí và cả nhóm du kích đã rút an toàn ra ngoài. Sau đó, bọn địch dán cáo thị khắp làng treo giải thưởng mấy nghìn tiền bạc Đông Dương cho ai lấy được đầu Chủ tịch Chu Trí Tấn mang nộp.
Bọn chúng tăng cường bảo vệ, xây thêm 4 bốt trong địa phận xã, trong đó có bốt Vân Lũng ở chùa Cả là lớn nhất. Buổi sáng ngày mồng 3-3 năm Tân Mão (8-4-1951), ông Chu Trí Tấn trực tiếp chỉ huy một nhóm du kích tiến đánh bốt Vân Lũng, diệt nhiều tên ác ôn, thu một số vũ khí. Biết tin này, tên sĩ quan chỉ huy người Pháp ở bốt Thanh Quang đã treo giải thưởng hàng vạn tiền Đông Dương cho bốt nào bắt được ông Chu Trí Tấn.
Tối ngày 9-8-1951, ông Tấn nhận nhiệm vụ chủ trì cuộc họp tại gia đình một cơ sở tin cậy ở xóm Đông Ngãi Cầu với 3 đồng chí huyện mới tăng cường về xã. Vừa đến đầu xóm Đông, ông Tấn gặp 3 tên lính hương dũng, chúng đồng loạt nổ súng, một viên đạn xuyên vào cánh tay phải của ông. Tuy vậy, ông vẫn kịp thời dùng súng ngắn bắn trả rồi đứng lên chạy về phía đống Vuông ngoài vệ làng. Bọn địch đuổi theo bắt được ông đưa đến đầu nhà ông Chu Đắc Thương, bắt ông Thương và ông Nguyễn Gia Lân khiêng ông Tấn về bốt Ngãi Cầu. Tên chỉ huy đã đưa ngay một vạn tiền Đông Dương ( 1000 đồng bạc Đông Dương lúc ấy mua được 5 tạ gạo) cho tên lính hương dũng đã bắt được ông Chu Trí Tấn.
Một tên cai già đến gần ông Tấn đang nằm trên một vũng máu ở sàn hỏi:
- Tấn, mày về với ai ?
- Mình tao !
- Bố láo, mày về cùng thằng nào, có mang theo tài liệu gì không ?
- Không ! Tao không thèm nói với mày !
Sau nhiều lần tra tấn, hành hạ dã man ông Tấn, bọn địch vẫn không nhận được được một lời khai nào của ông Tấn ngoài những câu nói trên.
Và ông Chu Trí Tấn đã vĩnh viễn ra đi hồi 2 giờ sáng ngày 10-8-1951 khi vừa 26 tuổi.
Sáng hôm đó, bọn địch dựng thi hài ông Tấn ở cổng chợ nằm cạnh cổng chùa Phổ Quang nhằm hăm dọa dân làng. Ông hy sinh để lại người vợ hiền và cậu con trai mới vừa hai tuổi.
Mọi người dân xã An Khánh đều thương tiếc người Chủ tịch xã – Huyện ủy viên bất khuất, kiên cường đã hiến tuổi thanh xuân của mình cho dân cho nước.
ĐỖ SÂM