ĐIỆP VĂN GỬI TƯỚNG LECLERC, RAMBOUILLET Chartres, 23 tháng tám 1945, 14 giờ 55 Gửi tướng Leclerc :
Tôi tiểp kiến đại úy Janney và đã xem phúc trình của ông.
Tôi muốn gặp ông ngày hôm nay.
Tôi tính đến Rambouillet chiều nay và sẽ gặp ông.
Thân ái.
THƯ GỬI CHARLES LUIZET CẢNH SÁT TRƯỞNG BA LÊ Rambouillet, 23 tháng tám 1944, 20 giờ Kính gửi ông cảnh sát trướng thân hữu,
Tôi tiếp kiến nhân viên của ông và nhận thư của ông ngày hôm nay.
Ngày mai sẽ là ngày quyết định, theo chiều hướng chúng ta đã định trước.
Khi đến nơi, tôi sẽ vào ngay «trung tâm». Chúng ta sẽ tổ chức ngay mọi việc sau đó với Quartus (Parodi) và ông. Tôi nghĩ rằng tướng Koenig sẽ gặp tôi, cả Ô. Le Troquer nữa.
Việc tổ chức tiép tế đã khả quan, trừ than đốt, còn khan hiếm trong vài ngày nữa.
Thân ái chào ông. Xin gửi lời chào Quartus và những người khác.
ĐIỆN VĂN GỬI CHÍNH PHỦ, ALGER Rambouillet, 24 tháng tám 1944, 8 giờ Sư đoàn Leclerc tiến vào Ba Lê ngày hôm nay.
Tôi dự tính sẽ có mặt ở đấy ngày hôm nay.
Parodi đã nắm chắc quyền hành trong tay.
Trái với tin đồn đại, thủ đô không bị tàn phả gì cả.
Quân Đức còn chiếm một vài điếm, nhưng đã lâm vào tình trạng tuyệt vọng.
Yêu cầu tất cá các nhân viên trong chính phủ đến gặp tôi tại Ba Lê ngay.
Trường bay Mans vẫn còn tốt.
Thân hữu.
ĐIỆN VĂN GỦI ĐẠI TÁ DE CHEVIGNE Rambouillet, 25 tháng tám 13 giờ 45 Kính gửi Đại tá de Chivigné.
Tôi sẽ đi khỏi Rambouillet hồi 15 giờ.
Nơi đến thử nhất: Ga Montparnasse, tôi định gặp ông ở đấy.
Các nơi đi qua : Porte d‘Orlẻans,
Đại lộ d ‘ Orléans,
Đại lộ Maine,
Đường Depart,
Chợ ga Montparnasse.
Xin ông báo cho tướng Leclerc biết.
DIỄNVĂN ĐỌC TẠI TÒA ĐÔ SẢNH BA LÊ NGÀY 25 THÁNG TÁM 1944 Tại sao đồng bào lại muốn chúng ta che dấu mối xúc động làm anh chị em nghẹn ngào trong khi chúng ta đứng ở đây, trong thành phố Ba Lê vẫn đứng vững này để tự giải phỏngvà tự tay mình thực hiện cuộc giải phóng. Không ! Chúng ta không giấu giếm sự xúc động sâu xa và thiêng liêng. Đây là những giây phút vượt lêên trên cuộc sống tầm thường của chúng ta.
Ba Lê ! Ba Lê đã bị người ta xúc phạm ! Ba Lê tan nát! Ba Lê bị ngược đãi! Nhưng Ba Lê được giải phóng ! Chính bàn tay mình đã giải phỏng Ba Lê. Chính dân chúng Ba Lê đã giải phóng Ba Lê với sự tiếp sức của quân đội Pháp, với sự trợ giúp và tham gia của toàn thể nước Pháp, nước Pháp chiến đấu, nước Pháp duy nhất, nước Pháp thực sự, nước Pháp vĩnh cửu.
Các bạn! Kẻ thù chiếm giữ Ba Lê đã bị bàn tay chúng ta quét sạch, nước Pháp trở lại Ba Lê, trở lại nhà mình. Nước Pháp trở về, vết thương còn chảy máu, nhưng quyết tâm trở về. Bài học vĩ đại đã làm cho chúng ta sáng mắt, nhưng nước Pháp thấy rõ hơn bao giờ bổn phận và quyền của mình.
Trước hết tôi xin nói đến bổn phận, trong lúc này mọi bổn phận rút lại là bổn phận thời chiến. Địch đã lảo đảo nhưng chưa ngã quỵ. Địch còn có mặt trên đất nước chúng ta. Nhờ sự gíup sức của các đồng minh thân mến và đáng khen phục chúng ta sẽ đánh đuổi địch ra khỏi đất nước, nhưng chúng ta không thể lấy làm thỏa mãn sau khi địch đã gây ra biết bao đổ vỡ. Chúng ta muốn tiến vào lãnh thổ của họ, đó là quyền của người chiến thắng. Chính vì thế mà tiền quân Pháp tiến vào Ba Lê với súng thần công. Chính vì thế mà đại quân của ta ở Ý đã đồ bộ lên miền Nam và tiến mau theo lưu vực sông Rhône. Chính vì thế mà các lực lượng quốc nội anh dũng và thân yêu của chúng ta sẽ được võ trang bằng khí giới tối tân. Chính vì ý chí phục thù đó, chính vì ý muốn đem lại công bình đó và chúng ta tiếp tục chiến đấu cho đến cùng, đến ngày thắng lợi hoàn toàn và trọn vẹn. Bồn phận thời chiến đó, tất cả mọi người có mặt ở đây, tất cả mọi người trên đất Pháp nghe tiếng nói của chúng ta đều biết, bổn phận đó đòi hỏi sự thống nhất quốc gia.
Trong tình trạng hiện thời, quốc gia không chấp nhận sự tan rã nền thống nhất ấy. Quốc gia biết rõ rằng muốn chiến thắng, muốn tái thiết, muốn hùng mạnh, quốc gia cần tập hợp tất cả mọi đứa con của tổ quốc. Quốc gia biết rõ rằng trai gái, tất cả trai gái — ngoại trừ một vài kẻ phản bội đáng thương tự nạp mình cho địch và đã biết hay rồi sẽ biết sự trừng phạt nghiêm minh của pháp luật — phải ! tất cả trai gái của nước Pháp, phải hướng về mục tiêu của nước Pháp, tay dắt tay trong tình huynh đệ.
Nước Pháp muôn năm!
HẾT