CẢM XÚC CỦA VỊ TƯỚNG TƯ LỆNH TĂNG THIẾT GIÁP QUÂN ĐỘI HOÀNG GIA CAMPUCHIA QUA BỨC TRANH ĐỀN ĂNGKO VÁT
Phạm Tuấn Trung
Tháng 6 năm 2006, Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp vinh dự đón đoàn cán bộ cao cấp của Bộ Tư lệnh Tăng Quân đội Hoàng gia Campuchia do Trung tướng Lanh Kao - Tư lệnh, nguyên Trung đoàn trưởng - Trung đoàn 69; đơn vị xe tăng đầu tiên của quân đội cách mạng Campuchia (sau này là quân đội Hoàng gia Campuchia) làm trưởng đoàn đến tham quan. Với tình cảm gắn bó sâu sắc, toàn thể cán bộ, nhân viên Bảo tàng mang trên tay những bó hoa tươi thắm đón chào và chúc mừng đoàn. Thay mặt đoàn công tác, Trung tướng đã tặng Bộ Tư lệnh Tăng thiết giáp Việt Nam bức tranh Đền Ăngko Vát - biểu tượng lịch sử văn hóa truyền thống của đất nước Campuchia. Theo Trung tướng, đây là tất cả những tình cảm, lòng biết ơn của nhân dân Campuchia nói chung, của lực lượng tăng quân đội Hoàng gia Campuchia nói riêng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ bộ đội xe tăng Việt Nam Anh hùng.
Đoàn đã tham quan và nghe hướng dẫn viên Bảo tàng giới thiệu về lịch sử, truyền thống xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam, cùng những đóng góp to lớn cho tình đoàn kết quốc tế cao đẹp, trong đó có sự nghiệp giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng PônPốt. Tại phòng trưng bày chuyên đề quan hệ quốc tế, Trung tướng Lanh Kao đứng im lặng rất lâu trước những hình ảnh, hiện vật về bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam chiến đấu bảo vệ biên giới Tây nam và làm nhiệm vụ quốc tế trên đất Campuchia. Dường như ông đang hồi tưởng lại và cố tìm gương mặt những người bạn Việt Nam thân thiết đã chiến đấu cùng ông trong những ngày gian khổ đó: Võ Văn Thọ, Nguyễn Quang Thuyết, Lê Hồng Lanh, Phạm Thừa, Trần Công Chuyên...
Năm 1977, tập đoàn phản động PônPốt - Iêngxari đã tiến hành cuộc chiến tranh xâm lấn lãnh thổ Việt Nam. Vì độc lập, chủ quyền thiêng liêng của dân tộc, một lần nữa, bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam lại tham gia chiến đấu, ghi thêm những chiến công mới trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia. Tính riêng trong cuộc chiến đấu này, bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam đã tham gia đánh 733 trận lớn nhỏ, bắn cháy và thu 164 xe tăng thiết giáp các loại. Từ thángl2 năml978 đến tháng 6 năm 1979, lực lượng Tăng thiết giáp Việt Nam đã được huy động lực lượng tới mức cao nhất, bao gồm 19 tiểu đoàn với 621 xe tăng, thiết giáp, tham gia tiến công trên 7 hướng chiến dịch, hiệp đồng tác chiến với cả không quân, hải quân, pháo binh, bộ binh... và tiến công liên tục rộng khắp với chiều sâu 700 km, tham gia giải phóng 17 thành phố, thị xã, phá tan các căn cứ sào huyệt khác của địch, tạo điều kiện cho các lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia tiến về giải phóng Phnôm Pênh và giải phóng toàn bộ đất nước Campuchia, cứu dân tộc Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng.
Với phương châm “Giúp bạn là tự giúp mình”, các đơn vị Tăng thiết giáp Việt Nam như: Lữ đoàn 273; lữ đoàn 22, lữ đoàn 215, cùng các trung đoàn 574; 26; 415; 416.. .trong đội hình của binh chủng hợp thành đã tham gia giúp bạn truy quét tàn quân địch, xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng, lực lượng vũ trang ờ cơ sở, cứu đói cho dân, giúp dân trở về quê cũ làm ăn, ổn định đời sống, phát triển sản xuất trên địa bàn thành phố PhnômPênh và các tỉnh Công Pông Chư năng, Công Pông Spư, Công Pông Chàm, Báttambăng, Xiêm Riệp... Công việc sau giải phóng trên đất nước Campuchia thật bề bộn phức tạp do hậu quả của chế độ Pôn Pốt để lại. Bộ đội xe tăng Việt Nam đã thể hiện quyết tâm góp phần giúp đất nước Campuchia hồi sinh bằng cả lương tâm, trách nhiệm, việc làm cụ thể: giúp dân dựng lán, làm nhà; dân đói thì lấy khẩu phần ăn chia cho dân; dân chưa có cày, bừa thì giúp dân tìm kiếm, tự làm; dân ốm đau thì tổ chức cứu chữa, thăm nom, chăm sóc...
Song song với việc giúp bạn xây dựng lực lượng vũ trang và chính quyền, các nhà trường của Binh chủng Tăng thiết giáp Việt Nam còn tiến hành đào tạo giúp bạn hàng nghìn học viên sĩ quan, nhân viên chuyên môn kỹ thuật và thành viên kíp xe tăng thiết giáp, cử nhiều đoàn chuyên gia sang giúp bạn, góp phần xây dựng lực lượng Tăng thiết giáp Quân đội cách mạng Campuchia ngày càng lớn manh.
Trưởng thành từ chiến sĩ bộ binh, sát cánh chiến đấu với bộ đội xe tăng Việt Nam,Trung tướng Lanh Kao là một trong số 30 học viên đầu tiên của Quân đội cách mạng Campuchia được gửi sang Việt Nam đào tạo thành cán bộ chỉ huy, kỹ thuật Tăng thiết giáp tại Trường Hạ sĩ quan xe tăng I (1980-1982). Sau 2 năm học tập và rèn luyện, với ý thức, trách nhiệm cao, Lanh Kao và các học viên Campuchia đã được trang bị những kiến thức cơ bản, cần thiết về Tăng thiết giáp, đảm đương được nhiệm vụ trọng trách mà Đảng và Quân đội cách mạng Campuchia giao phó. Trung tướng Lanh Kao đã tham gia xây dựng trung đoàn xe tăng đầu tiên của quân đội cách mạng Campuchia ngay từ những ngày đầu. Trên cơ sở các đại đội, tiểu đoàn tăng, thiết giáp nhỏ, lẻ, Trung đoàn Tăng thiết giáp 69 - Quân đội cách mạng Campuchia được thành lập (tháng 11 năm 1984) do Pen Hót giữ chức trung đoàn trưởng, Lanh Kao giữ chức trung đoàn phó. Trung đoàn 69 đã sát cánh cùng các đơn vị Tăng thiết giáp Việt Nam chiến đấu trong chiến dịch truy quét địch mùa khô 1984-1985 và độc lập tác chiến trong các trận đánh truy quét địch ở nhiều địa bàn quan trọng. Nhanh chóng trưởng thành trong chiến đấu và công tác, Lanh Kao được bổ nhiệm các chức vụ Trung đoàn trưởng trung đoàn 69, Trưởng phòng Tăng thiết giáp và hiện nay là Tư lệnh bộ đội Tăng thiết giáp Quân đội Hoàng gia Campuchia.
Năm 1987, Bộ Quốc phòng nước ta có chủ trương đưa toàn bộ quân tình nguyện Việt Nam về nước. Chấp hành mệnh lệnh của trên, các đơn vị Tăng thiết giáp của ta đã nhanh chóng hoàn thành công tác bàn giao trang bị cho Bạn và tổ chức hành quân về nước. Các đợt hành quân của bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam trên các hướng đều nhận đựơc những tình cảm lưu luyến và cảm động của các đơn vị và nhân dân Campuchia. Những cử chỉ, ánh mắt, đôi bàn tay siết chặt, những giọt nước mắt trên gò má, những câu tiếng Việt mới học “Cảm ơn, cảm ơn Việt Nam, vệ mạnh khỏe” đã diễn tả được hết nỗi lòng của người dân Campuchia. Sau những ngày đoàn kết, liên minh chiến đấu chống kẻ thù chung trên đất bạn, nhiều đơn vị tăng thiết giáp đã được Chính phủ cách mạng Campuchia tặng các phần thưởng cao quý: Trung đoàn Tăng thiết giáp 22 Binh đoàn Cửu Long được tặng Huân chương Ăngkor Vát; Lữ đoàn tăng 273 Binh đoàn Tây Nguyên được tặng Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng nhất... Nhiều tập thể và cá nhân được Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân.
Trong quãng thời gian gặp gỡ, trao đổi tại Bảo tàng, Trung tướng Lanh Kao và đoàn cán bộ xe tăng Campuchia còn được nghe đồng chí Thiếu tướng Vũ Bá Đăng - Tư lệnh Binh chủng Tăng thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam, giới thiệu về mối quan hệ thắm thiết giữa bộ đội xe tăng Việt Nam với bộ đội Tăng thiết giáp Quân đội nhân dân Lào: Năm 1961, bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam đã tổ chức đưa 2 trung đội xe tăng PT-76; tháng 11 năm 1961 tiếp tục đưa 38 xe tăng PT-76 và một số vật tư sang giao cho Quân đội cách mạng Lào tại Mahatxay (Trung Lào) và Cánh Đồng Chum (Bắc Lào). Tháng 5 năm 1964, một đoàn chuyên gia xe tăng Việt Nam đã sang giúp quân đội Lào thu hồi được 21 xe tăng, thiết giáp của địch bỏ lại trong khu vực Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng, đưa về hậu cứ của bạn để khôi phục, sửa chữa và xây dựng cho bạn một đại đội xe tăng. Đây là đại đội xe tăng đầu tiên, là nòng cốt của lực lượng Tăng thiết giáp Quân đội nhân dân Lào. Bên canh đó, Binh chủng giúp Lào đào tạo hàng nghìn cán bộ chỉ huy, nhân viên kỹ thuật, thành viên kíp xe trong suốt thời kỳ chống Mỹ đến nay. Trường Sĩ quan Tăng thiết giáp đã được Nhà nước Lào tặng Huân chương Độc Lập hạng Nhất - Huân chương cao quý nhất của Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào.
Thiếu tướng Vũ Bá Đăng cũng tự hào khi nhắc tới mối quan hệ gắn bó giữa bộ đội xe tăng Việt Nam với bộ đội xe tăng Liên Xô, Cu Ba, Tiệp Khắc... những nước bạn anh em đã có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng Tăng thiết giáp - Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Trung tướng Lanh Kao và đoàn công tác cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu, ấm áp tình đoàn kết của Bộ Tư lệnh Tăng thiết giáp Việt Nam. Trung tướng rất xúc động khi nhắc lại những kỷ niệm chiến đấu cùng bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam, những đóng góp công sức, máu xương trong sự nghiệp giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng và xây dựng lực lượng Tăng thiết giáp Quân đội Hoàng gia Campuchia.
Bức tranh Đền Ăngko Vát là món quà đơn sơ nhưng đầy ý nghĩa, đây là một minh chứng cho tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, thủy chung của bộ đội xe tăng 2 nước nói riêng và của Quân đội nhân dân Việt Nam và Campuchia nói chung. Qua những lời tâm sự của Trung tướng và tình cảm của nhân dân cùng những người lính xe tăng Campuchia gửi gắm trong bức tranh, chúng tôi - những người làm công tác Bảo tàng - thực sự xúc động. Trước khi chia tay, Trung tướng đã trân trọng ghi vào sổ vàng lưu niệm của Bảo tàng lực lượng Tăng thiết giáp:
“Nhân dịp đến tham quan Bảo tàng xe tăng thiết giáp của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Đoàn đại biểu Bộ tư lệnh Tăng - Quân đội Hoàng gia Campuchia xin bày tỏ sự khâm phục chủ nghĩa anh hùng cách mạng và lòng dũng cảm của lực lượng Tăng thiết giáp Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Xỉn chúc cho tình đoàn kết, hợp tác giữa bộ đội xe tăng Việt Nam với bộ đội xe tăng Campuchia đời đời bền vững".