11. Maus
Trong lớp xe chiến đấu khối lượng trên 100 tấn, “Maus” trở thành xe tăng đầu tiên và cũng là duy nhất trên thế giới nhưng nó chưa được thiết kế một cách đầy đủ, nhưng đã trải qua những cuộc thử nghiệm bộ phận truyền động và pháo.
Ý định chế tạo xe tăng siêu nặng được thực hiện tại Đức trong thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ nhất, khi mà một công xưởng thuộc Berlin đã thiết kế “Kolossal Vagen” có khối lượng chiến đấu 150 tấn. Chiếc xe khổng lồ này dài 13 mét, chiều rộng khoảng 6 mét và cao 3 mét được thiết kế năm 1918 cùng sự kết thúc chiến tranh và đầu hàng của nước Đức.
Năm 1942, theo sự chỉ đạo của Hitle, các công việc thiết kế loại “xe tăng mang tính đột phá” với khả năng tự bảo vệ cao nhất được tiến hành. Trong quá trình thiết kế, xe tăng được tiếp nhận đồng thời cùng một lúc các bộ phận được chế tạo bởi nhiều hãng khác nhau: “Krupp”; “Daimler” nhận thiết hệ thống động cơ, còn “Simens” – đảm nhận các bộ phận truyền động. Thu hoạch chung sau đó được chuyển đến công xưởng hãng “Alkett”. Bản đồ án “Kiểu 250” được thiết kế bởi Ferdinand Proshe thực hiện vào giữa năm 1944 trong 2 mẫu xe tăng mang tên “Maus” (“Con chuột”) và “Myshonok” (“Con chuột con”). Những công việc tiếp theo là sản xuất hàng loạt hàng chục xe tăng theo mệnh lệnh của Hitle, vì thế, nước Đức không đủ sức để chế tạo các phiên bản khác, và quan trọng hơn là vũ khí dành cho các xe tăng siêu nặng này.
Xe tăng được sản xuất trên cơ sở trình độ công nghệ kỹ thuật cao. Sự tiếp nhận hệ thống truyền động nhiều bánh nâng (đỡ) với bản xích rộng 1100mm đảm bảo “Maus” có đơn vị tỷ trọng lên mặt đất hơn gấp nhiều lần so với các xe tăng hạng nặng khác của Đức. Điểm đặc biệt cơ bản của xe tăng nằm ở chỗ giáp bảo vệ quanh thân rất mạnh và trang bị tới hai (2) pháo chính, đồng thời sử dụng trục truyền động điện tử, có hai thiết bị dẫn động chạy điện nằm hai bên xích phải và xích trái. Nguồn năng lượng cho hai động cơ điện đó phát ra từ hai máy phát điện được bố trí trong buồng động cơ. Hai hệ thống điện hoạt động độc lập (không phụ thuộc lẫn nhau) truyền tải từ động cơ gần bánh dẫn động vào thời điểm xoắn qua bộ giảm tốc hai cấp. Kíp xe 5 người, hai trong số đó được bố trí tại phòng điều khiển phía đầu xe, còn ba người kia ngồi trong tháp pháo.
Hình mẫu đầy đủ của “Maus” được giới thiệu cho Hitle vào 14 tháng 5 năm 1943, nguyên bản đầu tiên của nó được trang bị động cơ hàng không “Daimler – Bents” MB 509 và tháp pháo bằng gỗ, tham gia thử nghiệm hệ thống truyền động vào tháng 12 năm 1943. Sau khi đạt kết quả chấp nhận được (trung bình, thỏa đáng), xe tăng được lắp tháp pháo được thiết kế theo tiêu chuẩn dành cho pháo binh và đầy đủ các hệ thống, tổ hợp bên trong. Nguyên mẫu thứ hai được tiếp nhận động cơ diezen “Daimler – Bents” M517, và đã chỉ ra sự không thuận lợi và thiếu tin cậy trong việc vận hành khai thác sử dụng.
Khối lượng 180 tấn đã loại trừ khả năng vượt sông của “Maus” vì không có một loại cầu tự động nào của công binh Đức thời đó có thể chịu được sức nặng của nó. Vì thế, phương pháp duy nhất có thể giúp những chiếc xe tăng này vượt sông bằng cách men theo đáy sông theo từng cặp. Thời điểm vượt sông, xe được đóng kín, không có kíp lái, “Maus” di chuyển theo dây cáp và nguồn cung cấp điện cho hoạt động nhận từ “Maus” khác trên bờ. Thực tế loại xe tăng siêu nặng này chưa hề tham gia vào hoạt động chiến đấu. Hai tiêu bản thử nghiệm đã bị người Đức tự phá hủy khi các lực lượng Hồng quân Liên Xô tiến vào gần khu vực trường bắn. Năm 1946, hai chiếc xe hư hỏng này được mang về Liên Xô, nơi các chi tiết còn chưa bị phá hủy được sắp lại thành một chiếc xe tăng mới. Nó được mang ra làm vật thí nghiệm trên trường bắn pháo binh và hiện tại được trưng bày như một hiện vật trong bảo tàng các lực lượng Thiết giáp tại Kubinka, dưới Moskva.
Các thông số chính:
Tên gọi: Maus
Phân loại: hạng siêu nặng
Kíp xe: 5 người
Khối lượng chiến đấu: 188
Chiều dài,m: 10,1
Chiều rộng,m: 3,67
Chiều cao,m: 3,66
Số lượng vũ khí:
Pháo chính/mm: 1/128; 1/75
Hỗ trợ/mm: 2/7,92
Độ dày giáp đầu: 240mm
Độ dày giáp bên: 200mm
Động cơ: Daimler-Bents MB 509, bộ chế hòa khí, 600 sức ngựa.
Tốc độ tối đa: 20km/h
Tầm hoạt động: 185m.