Trung tướng Khuất Duy Tiến - Hành trình của người Anh hùng

[chuongxedap]

Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi vang dội mà đặc biệt xuất sắc là đòn điểm huyệt quyết định Buôn Ma Thuột đã khiến toàn bộ địch ở Tây Nguyên bị tiêu diệt và rút chạy dẫn đến tan rã hoàn toàn. Thời cơ chiến lược đã tới, Quân ủy Trung ương Bộ Quốc phòng chỉ đạo thành lập Quân đoàn 3 bao gồm các lực lượng bộ đội chủ lực ở Tây Nguyên. Thiếu tướng Vũ Lăng đảm nhiệm cương vị Tư lệnh Quân đoàn đã lập tức chấp hành mệnh lệnh tổ chức Quân đoàn 3 là mũi nhọn đột kích chủ yếu theo hướng Tây Bắc, đường 22 trong đội hình 5 cánh quân hợp vây tiến đánh Sài Gòn trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Trong những tháng ngày gần gũi vị Tư lệnh chiến trường Vũ Lăng, Khuất Duy Tiến càng hiểu sâu sắc một điều rằng đánh địch không chỉ ở lòng quả cảm, tinh thần tiến công đến cùng mà trước tiên phải bằng vào sự mưu trí, tầm nhìn sâu rộng để đánh những đòn điểm huyệt quyết định, tạo thế chiến lược làm thay đổi cục diện cuộc chiến tranh để ít tốn máu xương đồng bào, chiến sĩ nhất. Ông cũng học được ở người anh lớn Vũ Lăng sự sâu sát, tỉ mỉ, tính quả đoán, táo bạo trên nền kiến thức quân sự vững chắc trong điều tiết chiến trường, trong đánh địch phản kích và trong hành tiến thọc sâu vào sào huyệt địch.

Thượng tướng Vũ Lăng, tiếp đó ở những cương vị mới đều luôn là tấm gương sáng, là người anh lớn của Trung tướng Khuất Duy Tiến. Khuất Duy Tiến luôn tìm thấy ở Vũ Lăng sự bao dung độ lượng, tính cương trực, tinh thần khoa học của một vị tướng được đào tạo bài bản và đặc biệt là giàu kinh nghiệm thực tiễn từ các cuộc chiến tranh. Vũ Lăng mất sớm (năm 1988) để lại sự tiếc thương vô hạn với đồng chí, đồng đội. Trong lời phát biểu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong phim tài liệu về Thượng tướng Vũ Lăng đã thể hiện sâu sắc những phẩm chất về tài năng và đức độ của ông:

“Hai cuộc trường kỳ kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã sản sinh ra những vị tướng vừa có phẩm chất vừa có tài năng trưởng thành từ cơ sở. Vũ Lăng từng đảm nhiệm cấp tiểu đoàn ngay từ những ngày Thủ đô Hà Nội đứng lên kháng chiến. Tiếp theo đó đã từng qua cấp trung đoàn rồi sư đoàn -   trung đoàn ở Điện Biên Phủ sau là sư đoàn, tiếp đến là Phó Tư lệnh Quân khu 4, Tư lệnh B3 (Tây Nguyên), Phó Tư lệnh chiến dịch Tây Nguyên, rồi Quân đoàn trưởng, cuối cùng là trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy là Quân đoàn trưởng Quân đoàn 3 - quân đoàn trong chiến dịch Hồ Chí Minh đã đánh chiếm Bộ tổng tham mưu ngụy.

Vũ Lăng không những là một vị tướng quân sự giỏi mà còn là một nhà nghiên cứu khoa học quân sự đã từng đảm nhận trách nhiệm Phó Cục trưởng Cục Khoa học quân sự, Phó Viện trưởng Viện Khoa học quân sự, và đã có thời gian là Cục trưởng Cục Tác chiến - cục quan trọng nhất trong Bộ Tổng Tham mưu và cuối cùng là Giám đốc Học viện Lục quân Đà Lạt trong một thời gian dài.

Như vậy là đã lập được chiến công trên mặt trận trong hầu hết các chiến dịch từ Biên Giới đến Điện Biên Phủ, cho đến chiến dịch Hồ Chí Minh và trong nghiên cứu khoa học quân sự; làm tác chiến đã có những đề xuất, những ý kiến sắc sảo, tỏ ra có trí tuệ sáng tạo tốt.

Vũ Lăng lúc làm việc có quyết tâm cao, bất cứ trong hoàn cảnh nào, thuận lợi hay khó khăn đều hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, cho nên được các bạn đồng đội các bạn chỉ huy rất là mến phục, đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân rất tốt.

Tôi nhớ mãi những năm tháng làm việc với Vũ Lăng, tôi làm việc gần như thường xuyên. Vũ Lăng là một trong những cán bộ mà khi giao việc thì tin là nhiệm vụ được hoàn thành. Vũ Lăng là con người như thế.

Vũ Lăng mất đi nhưng đã để lại một tấm gương sáng cho cán bộ trong toàn quân ta, cán bộ lực lượng vũ trang. Chị và các cháu tự hào về chồng về cha của mình, càng phải sống cho thật là xứng đáng.

Riêng tôi, tôi cứ nhớ mãi: Vũ Lăng trên cương vị là Trung đoàn trưởng đánh đồi C1 ở Điện Biên Phủ. Đương nhiên trước đó Vũ Lăng đã có kinh nghiệm lúc là Trung đoàn phó Trung đoàn Thủ đô chiến đấu ở Liên khu 1. Vũ Lăng, Vũ Yên tất cả tôi còn nhớ, nhớ cả lúc tác chiến ở Tây Nguyên. Lúc đầu Tư lệnh là ông Thảo, Vũ Lăng phó, lập Quân đoàn 3, Vũ Lăng là Quân đoàn trưởng Quân đoàn 3 thì Quân đoàn này nhất định là sẽ thắng. Trong lúc Lê Trọng Tấn là cánh quân phía Đông đánh vào chỗ Dương Văn Minh thì cánh quân này đánh vào Bộ tổng tham mưu ngụy. Hôm gặp Vũ Lăng ở Liên Xô, có cả chị nữa (xúc động khóc), tôi cho rằng có lẽ bệnh chữa như thế là tốt, tôi mừng, tôi nói:

- Cậu chữa bệnh rồi về làm việc.

Không ngờ sau đó bệnh lại rồi mất. Tôi rất thương Vũ Lăng, rẩt quý và rất thương.”

Khi Thượng tướng Vũ Lăng mất, Khuất Duy Tiến đã cảm nhận sự mất mát lớn lao đến từ sâu thẳm trái tim mình. Trong chiến trường, ông cùng đồng đội đã chứng kiến biết bao sự hi sinh nhưng khi người anh lớn Vũ Lăng mất dường như là một điều quá sức chịu đựng với ông. Vũ Lăng - một vị tướng xuất sắc của quân đội, người anh lớn từng chỉ dạy nhiều điều cho Khuất Duy Tiến không chỉ tri thức quân sự mà cả lẽ sống ở đời sao đã sớm vội về với thế giới của người hiền. Khuất Duy Tiến ao ước giá như người anh sống thêm mươi tuổi nữa chắc chắn những tổng kết sâu sắc về nghệ thuật quân sự sẽ được đúc kết tường minh hơn để phục vụ nhân dân và Tổ quốc.

Vũ Lăng - người anh lớn luôn mãi mãi có vị trí trang trọng trong trái tim ông.

[chuongxedap]

BỘ TRƯỞNG PHÙNG QUANG THANH VÀ NGƯỜI THỦ TRƯỞNG CŨ

Nhân dịp Trung tướng Khuất Duy Tiến, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64 được phong Anh hùng năm 2013 - người chỉ huy trực tiếp Phùng Quang Thanh trận đánh ác liệt trên Đồi Không Tên (điểm cao 535), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng - Đại tướng Phùng Quang Thanh đã đến nhà riêng tặng hoa chúc mừng ông - vị tướng trận đồng thời là thủ trưởng cũ của Bộ trưởng, người Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64 trực tiếp chỉ huy các trận đánh vô cùng ác liệt trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào mà bản thân Phùng Quang Thanh khi ấy là Trung đội trưởng thuộc Đại đội 9, Tiểu đoàn 9. Đơn vị của Phùng Quang Thanh đã chiến đấu vô cùng dũng cảm. Bản thân Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh khi bị thương vẫn chỉ huy bộ đội chiến đấu rất anh dũng. Người Trung đoàn trưởng của ông sau 42 năm mới vinh dự nhận danh hiệu Anh hùng. Trong thâm tâm của Đại tướng Bộ trưởng cũng như biết bao cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 64 anh hùng luôn coi Trung đoàn trưởng của mình thực sự xứng đáng là anh hùng ngay từ những ngày còn trong lửa đạn. Nắm bàn tay dày dặn, ấm áp của người Trung đoàn trưởng từng vào sinh ra tử, vị Bộ trưởng như thấy cay cay ở mắt mình. Ông như thấy những đồng đội đã khuất cũng đã mỉm cười khi thấy máu xương của họ đã không uổng phí, đã góp phần làm tươi xanh hơn, bền vững hơn vị thế của đất nước Việt Nam hôm nay.

Nhưng cũng không có nhiều người biết, Trung đoàn trưởng Khuất Duy Tiến chính là người đề xuất làm thành tích phong tặng anh hùng cho Phùng Quang Thanh.

Trong cuộc trò chuyện với tôi, Trung tướng Khuất Duy Tiến sôi nổi nói về người Trung đội trưởng trẻ dũng cảm Phùng Quang Thanh. Ông khẳng định ngay nếu không có Trung đội của Phùng Quang Thanh chiến đấu bảo vệ khu vực chỉ huy Trung đoàn thì hoàn toàn có thể bị địch tập kích tiêu diệt và chính ông đã hi sinh. Những người lính ở chiến trường luôn coi tính mạng của đồng đội, của chỉ huy cao hơn sinh mạng của mình. Những tấm gương hi sinh vì đồng đội, vì Tổ quốc diễn ra hết sức tự nhiên và Phùng Quang Thanh chính là một trong những tấm gương tiêu biểu đó.

Khi được tuyên dương anh hùng, Phùng Quang Thanh là Thượng sĩ Trung đội trưởng Đại đội 9, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320. Năm 1968, Phùng Quang Thanh tham gia chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị, làm nhiệm vụ trinh sát, nhiều lần cùng tổ vào căn cứ địch điều tra tình hình, giúp cấp trên chỉ huy chiến đấu thắng lợi. Tháng 2 và tháng 3 năm 1971, Phùng Quang Thanh tham gia chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, chỉ huy trung đội đánh hai trận đều đạt hiệu quả cao, góp phần cùng tiểu đoàn diệt gọn 1 tiểu đoàn và 1 đại đội địch, riêng Phùng Quang Thanh diệt 12 tên, bắt 1 tên, thu 1 súng. Ngày 10 tháng 2 năm 1971, Phùng Quang Thanh trực tiếp chỉ huy 1 tiểu đội chốt giữ đồi Không Tên. Địch dùng một đại đội có máy bay yểm trợ, chia làm 2 mũi tiến công chốt. Phùng Quang Thanh bình tĩnh chỉ huy tổ chờ địch vào gần mới nổ súng, diệt 38 tên, đẩy lùi địch ra xa, riêng Phùng Quang Thanh diệt 8 tên. Hai ngày sau, ngày 13-2-1971 địch tổ chức đổ tiểu đoàn dù số 6 bằng trực thăng xuống khu vực điểm cao 535 (Đồi Không Tên) trùm lên chốt, Phùng Quang Thanh bị thương, cấp trên cho lui về tuyến sau nhưng đồng chí xin ở lại chiến đấu. Phùng Quang Thanh nhờ đồng đội tháo lắp 17 quả lựu đạn cho vào túi đeo quanh người, nhờ y tá băng treo cánh tay trái cho đỡ vướng rồi dẫn đầu đơn vị xung phong đánh tạt sườn quân địch, phối hợp với đơn vị bạn diệt gọn 1 đại đội địch. Riêng trung đội do Phùng Quang Thanh chỉ huy diệt 37 tên, bắt 1 tên, thu 2 súng.

Không ai sinh ra chỉ để muốn sau này trở thành anh hùng. Những người mẹ nào ai muốn con mình hi sinh, dẫu là hi sinh vì Tổ quốc. Những điều ấy mọi người lính đều biết, nhất là những người lính ở chiến trường đêm ngày giáp mặt với đạn bom, kề cận với cái chết càng thấu hiểu. Nhưng có những điều thiêng liêng hơn mạng sống của mỗi cá nhân, điều đó thuộc về nhân dân và Tổ quốc, thuộc về sự độc lập tự do thống nhất đất nước mà lớp lớp tổ tiên, cha anh ta đã đổ biết bao máu xương để có được. Điều đó những người lính trận luôn ghi nhớ sâu sắc ở trong tim.

Vị tướng trận khi nhắc về những tháng ngày chỉ huy Trung đoàn 64 đánh địch trong chiến dịch Đường 9 - Nam Lào nhiều lúc nước mắt như chực rơi ra. Chiến tranh vô cùng khốc liệt. Những người lính Trung đoàn 64 anh hùng thay nhau ngã xuống khi tuổi đời mới mười tám đôi mươi để lại niềm tin và hi vọng cho người còn sống. Khuất Duy Tiến từng nói trong buổi ông được phong tặng anh hùng rằng danh hiệu đó trước hết thuộc về những liệt sĩ đã hi sinh. Dù cương nghị và vững vàng đến mấy, trước máu xương đồng đội, vị tướng trận cũng không khỏi buốt lòng tiếc xót những đồng đội đã không thấy được ngày toàn thắng. Ông càng tuyệt đối tin tưởng vào những người lính sẵn sàng lấy thân mình vì nước hi sinh. Khi Phùng Quang Thanh bị thương, băng quấn khắp người vẫn cầm súng dẫn đồng đội lao lên đánh địch đã gây xúc động mạnh với người Trung đoàn trưởng. Ngay sau trận đánh, chính ông cùng với Chính ủy Đặng Văn Trượng đã đề xuất phong tặng danh hiệu anh hùng cho người lính quả cảm Phùng Quang Thanh. Mới đó mà đã gần 50 năm, gần một nửa thế kỷ trôi qua mà người Trung đoàn trưởng hôm nay mái đầu phơ trắng vẫn còn nhớ như in về người lính của mình: “Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào mà Phùng Quang Thanh tham gia với cương vị Trung đội trưởng trong đội hình của Tiểu đoàn 9 là chiến dịch có vị trí quan trọng đặc biệt, bởi Đường 9 - Nam Lào là đường vận chuyển chiến lược bảo đảm hậu cần cho chiến trường miền Nam. Nếu địch chiếm được sẽ cắt đứt tuyến vận tải của ta. Đồng thời, tạo điều kiện cho chúng tiếp tục thực hiện kế hoạch Việt Nam hóa chiến tranh. Trung đội do Phùng Quang Thanh chỉ huy đã chiến đấu hết sức dũng cảm và tiêu diệt được phần lớn sinh lực địch. Quân ta đã tiêu diệt gọn tiểu đoàn dù số 3, tiểu đoàn pháo binh hỗn hợp và sở chỉ huy của địch; bắt sống toàn bộ sỹ quan chỉ huy, trong đó có Đại tá Nguyễn Văn Thọ - Lữ trưởng Lữ đoàn dù 3 của quân ngụy Sài Gòn. Chiến thắng đã góp phần quyết định bẻ gãy xương sống của kế hoạch Việt Nam hóa chiến tranh của đế quốc Mỹ. Nhiều tấm gương chiến đấu dũng cảm mà tiêu biểu là Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng ngay sau khi kết thúc chiến dịch.

Sau này, phát huy phẩm chất của người anh hùng, Phùng Quang Thanh tiếp tục trưởng thành trong chiến đấu, trong thời bình, hoàn thành xuất sắc mọi cương vị công tác mà tiêu biểu nhất là trên cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Từ người chiến sĩ trên chiến trường trưởng thành đảm đương cương vị Bộ trưởng Quốc phòng càng cho thấy sự trưởng thành, lớn mạnh không ngừng của quân đội ta”.

Sau này, khi đảm đương các cương vị công tác khác nhau Phùng Quang Thanh vẫn luôn giữ được phẩm chất và bản lĩnh của người lính từng vào sinh ra tử. Ở cương vị nào, vẫn nguyên vẹn một Phùng Quang Thanh kiên cường, luôn sẵn sàng hi sinh vì đồng đội, luôn hướng tới cái đích lớn Tổ quốc và nhân dân. Công việc bộn bề, nhất là khi ông đảm đương cương vị Bộ trưởng thì vẫn luôn ở đó một tấm lòng trước sau như một với đồng chí đồng đội, với nhân dân. Với người thủ trưởng cũ Khuất Duy Tiến, Phùng Quang Thanh luôn như một người em gắn bó với thế hệ cha anh. Vị Bộ trưởng học được ở đó đức tính khiêm nhường nhưng hết sức kiên cường của thế hệ đi trước đã từng trải qua mấy cuộc chiến tranh. Khuất Duy Tiến cùng thế hệ ông cũng tìm thấy ở lứa kế cận mình những phẩm chất tốt đẹp nhất mà người lính Cụ Hồ có được. Những người lính, không kể là Binh nhất Binh nhì hay Trung tướng, Đại tướng đều luôn là tường đồng vách sắt của nhân dân, Tổ quốc Việt Nam.

Vị Bộ trưởng với người thủ trưởng cũ Khuất Duy Tiến dường như luôn có sự đồng cảm sâu sắc. Những việc đã làm được, những việc đang làm và cả những dự định lớn truyền lại cho thế hệ kế cận thì cũng luôn ở đó một tấm lòng với dân với nước, một tấm lòng chân thành với những người đã hi sinh và cả với những người đang sống hôm nay.

Hết!