Trận quyết chiến lịch sử Xuân 1975

[Giangtvx]

        

KẾT LUẬN HỘI NGHỊ KHOA HỌC
KỶ NIỆM LẦN THỨ 10 NGÀY TOÀN THẮNG
CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ, CỨU NƯỚC

(Tháng 4 năm 1985)

Đại tướng HOÀNG VĂN THÁI        

       
        Thưa các đồng chí!

        Hội nghị khoa học kỷ niệm lần thứ 10 ngày toàn thắng của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã làm việc khẩn trương, liên tục, sôi nổi trong hơn hai ngày. Căn cứ vào vị trí, tính chất, nhiệm vụ , mục đích, yêu cầu của Hội nghị và những ý kiến hướng dẫn quan trọng của đồng chí Bộ trưởng, chúng ta có thể cùng nhau kết luận Hội nghị khoa học này đã đạt kết quả tốt. Xin nhiệt liệt hoan nghênh và chân thành cảm ơn sự đóng góp của tất cả các đồng chí.
        
        Vừa qua, trong quân đội ta đã có một số đơn vị tổ chức hội nghị khoa học kỷ niệm 10 năm giải phóng miền Nam như Viện lịch sử quân sự, Tổng cục Hậu cần, Bộ Tư lệnh Thiết giáp, Học viện Quân sự cấp cao, Quân khu 7 và thành phố Hồ Chí Minh. Đối với toàn quân, Hội nghị khoa học mà chúng ta đang dự là Hội nghị khoa học lớn nhất nhân kỷ niệm 10 năm thắng Mỹ.

        Từ mùa xuân 1975 toàn thắng đến nay đã được 10 năm. Đã lâu mới lại có dịp họp mặt đông đảo cán bộ nghiên cứu, khoa học, lý luận, cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ chủ trì của nhiều đơn vị, cơ quan, có cả các đồng chí Thủ trưởng Bộ, Thủ trưởng các Tổng cục, các đồng chí lãnh đạo của Viện Mac – Lê-nin, Viện lịch sử Đảng, Viện Sử học Việt Nam và nhiều cán bộ nghiên cứu khác… để cùng nhau ôn lại, nêu lên, phân tích và rút ra những kết luận về những sự kiện lịch sử hào hùng của dân tộc ta, về sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt tài tình của Đảng ta, về sự anh dũng, sáng tạo của quân và dân ta trong mùa xuân lịch sử năm ấy.
        
        Ban chỉ đạo Hội nghị đã nhận được 46 bản tham luận của nhiều cán bộ trong toàn quân và một số đồng chí cán bộ ngoài quân đội, trong đó có những bản được chuẩn bị rất công phu, được cả tập thể tham gia, góp ý, biên soạn. Đồng thời cũng còn nhận được yêu cầu của một số đồng chí khác – chưa kịp gửi tham luận – xin đăng ký phát biểu ý kiến. Song, thời gian của Hội nghị không cho phép có thể đọc hết các bản tham luận, phát biểu hết ý kiến. Mong tất cả các đồng chí thông cảm và cùng nhau ghi nhận rằng: sự hăng hái say mê nghiên cứu khoa học của đông đảo cán bộ ta như vậy rõ ràng là một dấu hiệu tốt, là điều đáng mừng cần phải nhiệt liệt biểu dương, cổ vũ.
        
        Hội nghị chúng ta đã được nghe rất nhiều bản tham luận. Mỗi tham luận thường đề cập 1-2 vấn đề. Song toàn bộ các bản tham luận đã phản ánh được nhiều vấn đề rất phong phú về thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, về thắng lợi của cả cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta.
        
        Qua các bản tham luận, Hội nghị chúng ta đã làm nổi bật một số vấn đề sau đây:
        
        1. Các bản tham luận - từ nhiều góc độ khác nhau – đã đánh giá thắng lợi và nhấn mạnh ý nghĩa của thắng lợi. Về đánh giá thắng lợi và ý nghĩa của thắng lợi mùa xuân 1975, của cả cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc ta, trong suốt 10 năm qua, nhiều văn kiện của Đảng, nhiều bài phát biểu của các đồng chí lãnh đạo của Đảng và Nhà nước ta, những lời ca ngợi của nhiều Đảng Cộng sản, nhiều nước anh em, bè bạn, các bình luận của báo chí, của giới khoa học ở trong nước và cả ngoài nước… đã phân tích khá toàn diện và sâu sắc. Trong Hội nghị này, chúng ta tiếp tục đánh giá thắng lợi và ý nghĩa thắng lợi. Rõ ràng, càng phân tích, chúng ta càng thấy thắng lợi của dân tộc ta trong mùa Xuân năm ấy lớn quá, đẹp quá, đúng như viên ngọc quý càng mài càng sáng. Những thắng lợi ấy có ý nghĩa lịch sử vĩ đại và có tính thời đại sâu sắc, vượt qua mọi không gian và sẽ tồn tại mãi mãi với thời gian. Xét về cả bề rộng và chiều sâu, tầm cao và sức nặng, thắng lợi mùa xuân 1975 thật là một thắng lợi chưa từng có trong lịch sử 4000 năm giữ nước và dựng nước của dân tộc ta.

        Ta đa thắng một cuộc chiến tranh xâm lược thực dân mới với một quy mô lớn nhất, dài ngày, tàn bạo và ác liệt nhất từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, đánh thắng một đội quân phản cách mạng đông mạnh, hiện đại và hung hãn nhất của thời đại, đánh thắng cả một liên minh phản cách mạng tệ hại nhất trên thế giới ngày nay gồm cả bọn thực dân, đế quốc và lũ chư hầu tay sai, cả bọn cướp nước và bè lũ ngụy quân, ngụy quyền bán nước.
        
        Đối với nhân dân ta, thắng lợi oanh liệt này, mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Nó kết thúc vẻ vang quá trình 30 năm chiến tranh giải phóng, hoàn thành triệt để cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, mở đầu kỷ nguyên mới huy hoàng chưa từng có - kỷ nguyên độc lập, thống nhất và chủ nghĩa xã hội. Đối với thế giới, thắng lợi của nhân dân ta đã đập tan cuộc phản công lớn nhất của tên đế quốc đầu sỏ chĩa vào các lực lượng cách mạng kể từ sau chiến tranh thế giới thứ 2, làm suy yếu kẻ thù số 1 của cả loài người, góp phần tăng thêm sức mạnh và thúc đẩy đà tiến công của ba dòng thác cách mạng của thời đại; các nước xã hội chủ nghĩa đều mạnh lên, phong trào giải phóng dân tộc có bước tiến lớn, trên nhiều nước ở châu Phi và châu Mỹ la-tinh giành độc lập, phát triển theo hướng xã hội chủ nghĩa, phong trào công nhân trong các nước tư bản cũng có bước phát triển mới...

        Đối với đế quốc Mỹ, ở Việt Nam, Mỹ đã thất bại thảm hại, một thất bại nặng nề và cay đắng chưa từng có trong lịch sử 200 năm của nước Mỹ.

[Giangtvx]

       
        2. Hầu hết các tham luận - từ nhiều góc độ khác nhau - đều nói về nguyên nhân thắng lợi, cũng là nói về những bài học kinh nghiệm được rút ra từ thắng lợi chung của toàn dân, của cả nước hoặc thành công của từng đơn vị, từng địa phương... Những ý kiến về mặt này rất phong phú, tôi nghĩ, có thể quy vào một số vấn đề sau đây:
       
        Một là: Chúng ta đều nhất trí rằng: Nguyên nhân cơ bản chủ yếu nhất trong các nguyên nhân thắng lợi, đồng thời là bài học kinh nghiệm, đặc sắc nổi bật nhất trong tất cả các bài học kinh nghiệm của mùa xuân 1975 toàn thắng - của cả cuộc kháng chiến chống Mỹ toàn thắng - là đường lối cách mạng, đường lối quân sự, đường lối quốc tế độc lập tự chủ rất đúng đắn, sáng tạo, sự lãnh đạo cách mạng và chiến tranh cách mạng rất sáng suốt, tài tình của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, sự chỉ đạo chiến lược rất sắc sảo, già dặn của Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương. Chúng ta đều nhận thức rất sâu sắc rằng: không có một Đảng mác-xít-lê-nin-nít kiên cường và sáng tạo, đoàn kết nhất trí, dày dạn trong đấu tranh cách mạng và chiến tranh cách mạng, có đường lối, phương pháp cách mạng đúng đắn và sáng tạo, biết tranh thủ sự ủng hộ quốc tế... thì không thể có thắng lợi lớn đến như thế trong cuộc đụng đầu lịch sử giữa dân tộc Việt Nam ta với đế quốc Mỹ, cũng như trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng mùa xuân 1975 lịch sử.
       
        Hai là: Chúng ta đều thấy, trong chỉ đạo chiến lược của Đảng ta, một thành công nổi bật là Đảng ta đã đánh giá đúng so sánh lực lượng địch ta trong toàn bộ cuộc chiến tranh cũng như trong từng giai đoạn, từng thời kỳ, từng thời điểm cụ thể; trên cơ sở nhất quán tư tưởng chiến lược tiến công, đã thực hiện sáng tạo chiến lược tổng hợp. Chiến lược tổng hợp ấy không chỉ là nghệ thuật quân sự mà còn là phương pháp cách mạng, nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh cách mạng, trong điều kiện phải đánh một kẻ địch có quân đông, trang bị hiện đại, tiến hành chiến tranh xâm lược thực dân mới. Có thể nói, đây là một trong những sáng tạo lớn nhất của Đảng ta trong cả cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cũng như trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975; là sự kế thừa xuất sắc sự phát triển sáng tạo những kinh nghiệm của kháng chiến chống Pháp và Cách mạng tháng 8, cả kinh nghiệm của cách mạng nước ta và cách mạng thế giới. Cũng có thể nói, đây là một trong những bài học kinh nghiệm lớn nhất trong nghệ thuật chỉ đạo cách mạng và chiến tranh cách mạng của Đảng ta. Trong hội nghị này, nhiều tham luận đã nói tới, nhưng chúng ta cần phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu công phu hơn nữa, sâu sắc hơn nữa.
       
        Ba là: Chúng ta đều thấy trong nghệ thuật quân sự của cuộc chiến tranh nhân dân chống Mỹ, cứu nước ở miền Nam có nhiều phát triển mới so với thời kỳ kháng chiến chống Pháp, mà nổi bật là những phát triển tới đỉnh cao trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975. Nhiều bản tham luận đã đề cập đến vấn đề này cả về chiến lược và nghệ thuật chiến dịch. Ví dụ, vấn đề chọn hướng tiến công chiến lược, vấn đề chuẩn bị chiến lược, vấn đề tập trung "quả đấm" chủ lực, vấn đề tốc độ tiến công thần tốc, vấn đề tổ chức và thực hiện những chiến dịch có ý nghĩa chiến lược từ chiến dịch Tây Nguyên. Chiến dịch Huế - Đà Nẵng đến chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử... Đây cũng là một vấn đề rất lớn, chúng ta đã nghiên cứu, nhưng còn phải nghiên cứu sâu hơn nữa và khẩn trương hơn nữa để ta có thể kịp thời vận dụng và phát triển trong nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu hiện nay cũng như sắp tới.
       
        Bốn là: Qua các bản tham luận, chúng ta đều thấy sự nhất trí của mọi người về vị trí quan trọng và vai trò to lớn của lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân, của cả 3 thứ quân: bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân tự vệ, của các binh đoàn chiến lược và các quân chủng, binh chủng. Việc xây dựng và phát triển kịp thời các binh chủng, quân chủng, đặc biệt là việc thành lập các binh đoàn chiến lược, cả binh đoàn chủ lực cơ động và binh đoàn chủ lực tại chỗ... kịp thời đã có ý nghĩa rất lớn lao trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng. Những "quả đấm" chủ lực ấy đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời kỳ kết thúc chiến tranh, tiêu diệt và làm tan rã toàn bộ quân chủ lực địch, trong sự phối hợp với tác chiến của các lực lượng vũ trang địa phương và những cuộc nổi dậy của quần chúng, trên cơ sở lực lượng và thế trận của chiến tranh nhân dân đã phát triển tới đỉnh cao trong mùa xuân 1975.

[Giangtvx]

       
        Năm là: Các bản tham luận cũng đều khẳng định vai trò vĩ đại của nhân dân ta trong chiến tranh ở tiền tuyến lớn miền Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã kiên trì bền bỉ hy sinh chiến đấu suốt mấy chục năm ròng, vừa ngày đêm trực diện đấu tranh chính trị với quân thù, vừa tiến hành những cuộc nổi dậy trong sự phối hợp với tiến công quân sự, vừa phục vụ chiến đấu của lực lượng . Trong những ngày Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, ta thấy thật sự là ngày hội của quần chúng ở miền Nam như Mác đã từng dự kiến về tấm lòng và tầm vóc của quần chúng trong cách mạng. Những cuộc nổi dậy của nhân dân - dưới các hình thức khác nhau, từ thấp đến cao - ở hầu khắp các địa phương miền Nam trong mùa xuân 1975 đã góp phần có ý nghĩa quyết định "tốc độ thần tốc" của cả trận quyết chiến chiến lược nói chung, của nhịp độ tác chiến, của các "quả đấm" chủ lực nói riêng.
       
        Sáu là: Tất cả các tham luận đều khẳng định: Vai trò của miền Bắc xã hội chủ nghĩa trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân 1975 cũng như trong cả cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, các văn kiện của Đảng cũng như thực tế đã chứng minh: miền Bắc có vai trò quyết định trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước. Đại hội Đảng lần thứ IV đã khẳng định không có miền Bắc xã hội chủ nghĩa thì không thể có thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. nhân dân miền Bắc dưới sự lãnh đạo của Đảng, suốt hơn 20 năm ròng luôn luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện kiên quyết cả 2 chiến lược của cách mạng cả nước: Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam, vừa ra sức xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa dốc lóng, dốc sức chi viện miền Nam, vừa kiên cường chống cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ; và chính ngay công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội trong những năm này trước hết và chủ yếu cũng là để đánh Mỹ và thắng Mỹ, để giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
       
        Bảy là: Qua các bản tham luận, chúng ta cũng thấy vai trò rất to lớn của công tác đảng - công tác chính trị, công tác tham mưu, công tác hậu cần, kỹ thuật, trên phạm vi chiến lược cũng như trong tổ chức và thực hành chiến dịch. Những thành công tốt đẹp trong xây dựng nhân tổ chính trị - tinh thần, trong xây dựng các kế hoạch tác chiến, trong bảo đảm cơ sở vật chất kỹ thuật, chiến lược cũng như chiến dịch, trong suốt cả cuộc kháng chiến, nhất là trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng... cũng là những bài học kinh nghiệm rất quý mà chúng ta đã nghiên cứu và còn phải tiếp tục nghiên cứu.
       
        Tám là: Qua nhiều tham luận, chúng ta cũng thấy có một vấn đề nổi bật trong cuộc chiến đấu của quân và dân ta là đã giải quyết thành công vấn đề hậu cần của chiến tranh nhân dân bao gồm cả hậu cần cơ động và hậu cần tại chỗ, hậu cần trong cả cuộc chiến tranh và đặc biệt là hậu cần trong trận quyết chiến chiến lược kết thúc chiến tranh.

        Xây dựng hậu cần của ta gắn chặt với xây dựng hậu phương chiến lược, miền Bắc xã hội chủ nghĩa, gắn chặt với xây dựng căn cứ địa cách mạng trong vùng giải phóng ở miền Nam, nhất là ở Tây Nguyên, cả nam và bắc Tây Nguyên.

        Điểm nổi bật trong vấn đề nổi bật này là Đảng ta, dân tộc ta đã sáng tạo đường Hồ Chí Minh - tuyến đường giao thông vận tải quân sự Bắc - Nam, một kỳ công của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đã có biết bao công trình nghiên cứu và bình luận về con đường kỳ diệu này. Nhưng tôi nghĩ "Đường Hồ Chí Minh" vẫn là một đề tài rất lớn về nhiều mặt cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa.
       
        Chín là: Qua nhiều bản tham luận, chúng ta còn thấy rõ vai trò rất to lớn của các địa phương, nhất là vai trò của các quân khu, các tỉnh, thành phố. Chiến tranh cứu nước của ta là chiến tranh cách mạng, chiến tranh nhân dân, ta đánh địch bằng cả vũ trang và chính trị, cả tiến công quân sự và nổi dậy của quần chúng, cả chiến tranh chính quy và chiến tranh du kích... Do đó, cả chủ lực và địa phương trong chiến tranh, kể cả khi kết thúc chiến tranh, đều đóng vai trò rất quan trọng và rất quyết định. Như ta đã thấy, chủ lực của ta có tác dụng trực tiếp quyết định tiêu diệt chủ lực địch trong thế trận chung của chiến tranh nhân dân, trong sự phối hợp lực lượng của cả chủ lực và địa phương.

        Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, đến nay chúng ta đã rút ra 10 bài học kinh nghiệm chủ yếu. Trong cuộc Hội nghị khoa học này, với chủ đề chính là tập trung tham luận về cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, nhưng các tham luận cũng đã đề cập đến tới một phần rất quan trọng của những bài học kinh nghiệm ấy, mà tôi đã sơ bộ nêu những vấn đề trên. Chắc chắn còn chưa đầy đủ, mong các đồng chí sẽ bổ sung thêm.
       
        Thưa các đồng chí!

        Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 diễn ra chỉ gần hai tháng mà đã chứa đựng biết bao bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu. Nhưng đấy chỉ là một thời kỳ ngắn của cả cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước lâu dài 20 năm, với biết bao kinh nghiệm cực kỳ phong phú.

        Trong cuộc hội nghị khoa học lần này, chúng ta đã nghe bài phát biểu quan trọng của đồng chí Bộ trưởng về vấn đề chiến lược, về chiến lược cách mạng, chiến lược chiến tranh, chiến lược quân sự và mối quan hệ giữa chúng. Đây là một hướng nghiên cứu rất quan trọng mà đồng chí Bộ trưởng đã gợi ý; tất cả chúng ta, cả cán bộ chỉ huy và cán bộ khoa học quân sự - cả khoa học lịch sử và khoa học phát triển cần tập trung nghiên cứu.

        Hội nghị lần này đã bổ sung thêm nhiều tào liệu quý. Các công trình tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ đã và đang sắp hoàn thành cần nghiên cứu, bổ sung, hoàn chỉnh thêm. Các công trình lịch sử kháng chiến chống Mỹ đang và sắp triển khai cần thu thập thêm tài liệu cho đầy đủ hơn, toàn diện và sâu sắc hơn...

- HẾT -