Ucraina với bài toán khí đốt trước mùa sưởi ấm
Tính đến ngày 10-8-2014, theo số liệu của thị trường khí đốt châu Âu thống nhất, lượng khí đốt trong các kho chứa ngầm của Ucraina mới đạt 15,065 tỷ mét khối. Số liệu của Công ty cổ phần “Ukratransgaz” (Công ty vận chuyển khí đốt Ucraina) ngày 11-8 có chênh lệch chút đỉnh - 15,128 mét khối, tương đương 48,9% dung tích các kho chứa. Nhưng đó là do “Ukratransgaz” vẫn tiếp tục tính cả những kho chứa ở Crưm, trong khi đã nửa năm nay không có số liệu từ khu vực này. Theo Forbes, nếu không tính các kho chứa tại Crưm, trữ lượng khí đốt dự phòng của Ucraina trên lục địa đạt hơn 50%.
Khí đốt bơm vào các kho chứa ngầm được huy động từ nguồn khai thác trong nước và mua từ châu Âu. Theo số liệu từ cơ quan quản lý đường ống khí đốt của Hungary và Ba Lan - FGSZ Ltd và Gaz-System S.A - trong 9 ngày đầu tháng 8 Ucraina đã nhập khẩu 37,247 triệu mét khối khí đốt từ Hungary (4,139 triệu m3/ngày) và 34,877 mét khối từ Ba Lan (3,875 triệu m3/ngày).
Kể từ khi bị “Gazprom” ngừng cung cấp khí đốt (ngày 16-6-2014), Tập đoàn “Naftogaz-Ucraina” đã kêu gọi sự hỗ trợ của các nhà khai thác trong nước để bơm đầy các kho chứa ngầm. Tuy nhiên, đến nay vấn đề này vẫn chưa giải quyết được, do tổng sản lượng của các nhà khai thác khí đốt tư nhân của Ucraina chỉ đạt trung bình gần 3 tỷ mét khối mỗi năm. Trong vòng ba tháng, “Naftogaz” dự tính sẽ huy động thêm được khoảng 750 triệu mét khối từ trong nước. Nhưng các công ty khai thác khí đốt tư nhân thì cho rằng lượng khí đốt nói trên không giúp gì được cho Ucraina.
“Đây là vấn đề mang tính chiến lược đối với Ucraina - khai thác khí đốt. Chúng tôi hiểu điều đó và hưởng ứng đề nghị của Chính phủ với tinh thần yêu nước. Nhưng liệu rằng điều đó có giúp được đất nước hay không, khi mà sản phẩm của chúng tôi bị trưng dụng, còn chúng tôi thì phải trả tất cả các loại thuế và không thể tiếp tục đầu tư vào hoạt động điều tra địa chất được. Chúng tôi sẽ buộc phải dừng công việc đã khởi đầu. Sẽ xuất hiện cả những vấn đề về nhân lực nữa”, - Chủ tịch Hội đồng điều hành Tập đoàn khai thác “Gorizont” Zinovy Kozitsky nói.
Giải thích ý tưởng huy động khí đốt khai thác tư nhân cho các kho chứa ngầm, lãnh đạo “Naftogaz-Ucraina” cho rằng trong tình huống phức tạp cần sử dụng tất cả các khả năng hiện có. Việc này sẽ có ý nghĩa quan trọng từ sau ngày 1-1-2015, khi nhu cầu sử dụng khí đốt lên đến đỉnh điểm. 750 triệu mét khối khí đốt là khối lượng đáng kể, có thể giúp cân bằng nhu cầu về khí đốt, đặc biệt là trong giai đoạn thu-đông, sẽ giúp Ucraina giữ được áp suất cần thiết trong các kho chứa không lớn lắm tại Miền Trung và Đông Ucraina. Mặt khác, dù sao thì lượng khí đốt này cũng bằng một nửa khối lượng mà Ucraina mua vào từ Ba Lan.
Nói về khả năng mua khí đốt “ngược” từ châu Âu, hiện nay Ucraina có thể bổ sung các kho chứa ngầm của mình từ ba nước: Ba Lan - khoảng 4 triệu mét khối mỗi ngày, Hungary - 15 triệu mét khối và Slovakia (2 đường ống) - 20 và 27 triệu m3/ngày. Tuy nhiên, hướng nhập khẩu từ Slovakia mới đang trong giai đoạn chuẩn bị.
Ngoài ra, “Naftogaz-Ucraina” dự tính sử dụng tất cả những lời mời mua khí đốt với mức giá chấp nhận được. Ngày 4-8, Công ty “Ukratransgaz” tuyên bố sẵn sàng xem xét mọi đề xuất của các doanh nghiệp có ý định cung cấp khí đốt cho người tiêu dùng Ucraina theo tuyến đường ống dẫn sang Hungary (công suất 10 triệu mét khối mỗi ngày). Tạm thời hướng Ba Lan đang bận 100%.
Nhiệm vụ trọng yếu ngày hôm nay của “Naftogaz-Ucraina” là đảm bảo nhiệt sưởi ấm mùa đông trong điều kiện thiếu khí đốt của Nga. Tất cả mọi công cụ hiện có đều được huy động cho mục tiêu này, trong đó có công suất “thừa” của các đường ống dẫn khí đốt sang châu Âu. Theo dự tính, đến tháng 9 tới hành lang “Voiany-Uzgorod” (từ Slovakia) sẽ bắt đầu hoạt động, với công suất 27 triệu m3/ngày, và “Naftogaz” đã bắt đầu tiếp nhận những lời mời bán khí đốt theo đường ống này.
Nếu tất cả các tuyến hành lang đối lưu hoạt động hết công suất, thì đến ngày 1-11-2014 Ucraina sẽ có thể trữ được đến 18 tỷ mét khối khí đốt trong các kho chứa của mình. Như vậy, mùa sưởi ấm sẽ được đảm bảo. “Naftogaz-Ucraina” cũng đã cảnh báo các đối tác châu Âu về nguy cơ xảy ra gián đoạn trong hoạt động trung chuyển khí đốt. Minh chứng là đề xuất các công ty châu Âu ký lại hợp đồng với “Gazprom” để mua khí đốt tự nhiên của Nga ở biên giới Nga-Ucraina, thay vì mua ở biên giới nước mình như vẫn làm từ trước đến nay.
Thanh Hải. Theo Segodnya.