Lính Tây nguyên

[tralientay]

Loay hoay tranh mấy ngày mới viết xong ít dòng về một bài thơ của bác Luân. Xin gửi các bác.
---


Đêm cuối cùng mẹ ru con

Bài thơ Đêm cuối cùng mẹ ru con của Nguyễn Trọng Luân, người lính Tây Nguyên của Sư đoàn 320A, viết tặng mẹ liệt sĩ Phí Văn Măng ngày đưa hài cốt anh về quê, ba mươi ba năm sau khi anh hy sinh trong một trận đánh ở cửa ngõ Sài Gòn.

Đất nước với hai cuộc chiến tranh ròng rã ba mươi năm có biết bao người lính nằm lại trên những mảnh đất quê hương, có biết bao bà mẹ nuốt nước mắt tiễn con ra trận, đằng đẵng mong ngày con về. Rồi hy vọng đợi chờ thành nỗi khoắc khoải đợi chờ ngày hết chiến tranh con chưa về.

Và mẹ đón anh về sau biền biệt mấy chục năm. Bài thơ bắt đầu với tiếng “à ơi” mẹ ru anh thuở ấu thơ đẫm trong nức nở. Ngày đưa hài cốt anh về là ngày mẹ lại khóc sau bao năm tưởng như không khóc được vì nước mắt đã cạn, nỗi đau tưởng đã chết lặng lại về

Nước mắt tưởng khô mấy chục năm không khô nổi

Anh về rồi lại đi, về với mẹ một đêm rồi cùng đồng đội về lại cõi âm. Và mẹ thức cùng anh một đêm, ru anh một lần nữa như những ngày anh còn bé dại.

Mẹ bồng con à ơi
Hài cốt quấn vuông vải mới
Có tã lót nào đau xé lòng đến thế?
Mẹ ru con quằn quại tiếng trống kèn

Liên tưởng độc đáo về vuông vải mới bọc hài cốt người con liệt sĩ như tã lót quấn quanh đứa con bé bỏng ngày xưa động đến nơi sâu thẳm của lòng người. Mẹ bồng hài cốt con, à ơi ru con như ru đứa con ngày nào trong quằn quại tiếng trống kèn.

Người mẹ nghèo quanh năm rau tập tàng và cua ốc, có thể chưa bao giờ bước chân ra khỏi làng quê, nhưng suốt ba mươi ba năm không đêm nào không mơ đến cửa ngõ Sài Gòn xa xôi nơi con mình ngã xuống. “Ngủ đi con” là lời của mọi người mẹ ru con. Khắc khoải chờ hơn ba mươi năm để có một đêm thức ru “ngủ đi con”, rồi lại à ơi mai đưa con đi cùng đồng đội về nơi “heo heo gió tím”.

Chỉ chia sẻ thấu lòng người lính làm thơ mới nhìn thấy màu của gió trong tận cùng thương cảm. Ta có thể gặp lại rất nhiều liên tưởng độc đáo của Nguyễn Trọng Luân về những đồng đội đã hy sinh trong chiến tranh, như nhìn những đám mây vần vũ trên trời Quảng Trị là “những bạn bè tôi giăng giăng ở trên đầu”, ngồi uống cà phê ở Ban Mê Thuột “bỗng thấy bạn về môi tím đứng ngoài hiên”, trong đêm khói hương bên dòng Thạch Hãn bỗng thấy “bao đồng đội tôi ngâm mình cùng câu hò thấm ướt”, hay trên đường Trường Sơn “cột mốc là những nấm mồ chết trẻ”...

Tiếng mẹ ru “ngủ đi con” trong bài thơ của Nguyễn Trọng Luân làm ta liên tưởng đến bài hát cùng tên của Trịnh Công Sơn , “Ru con, ru đã hai lần. Ôi tấm thân này ngày xưa bé bỏng. Mẹ mang đầy bụng mẹ bồng trên tay. Hò…, sao ngủ tuổi hai mươi?” Nỗi đau nào của những người mẹ mất con trong chiến tranh không giống nhau?

Bài thơ làm ta ứa nước mắt, nhưng biết rằng nỗ lực của bao người đem hài cốt người lính trở về đã làm dịu nỗi đau của mẹ. Cuộc sống vẫn bền bỉ với “đồng đã gặt rồi”, với “rơm vàng xóm ngõ”, với bao đứa con lính của mẹ vẫn không bao giờ quên những đồng đội đã nằm lại nơi chiến trường. Nỗi đau nấc lên lần cuối rồi chìm vào sâu thẳm.

Ngủ đi con
Đêm nay mẹ ru con lần cuối...
À... ơi...

---

Đêm cuối cùng mẹ ru con

Viết tặng mẹ đồng đội tôi liệt sĩ Phí văn Măng
                                                                                             
Biền biệt mấy chục năm mẹ đón con về
Đồng đã gặt rồi, đón con rơm vàng xóm ngõ
Tám mươi tuổi mẹ lại bồng con, vườn nhà nức nở
Nức nở... à ơi

Đêm nay nhà mình đèn lại sáng choang
Nước mắt tưởng khô mấy chục năm không khô nổi
Thức cùng con đêm nay
Mai con lại đi rồi

Mẹ bồng con à ơi
Hài cốt quấn vuông vải mới
Có tã lót nào đau xé lòng đến thế?
Mẹ ru con quằn quại tiếng trống kèn

Cái tên Cửa ngõ Sài gòn
Ba mươi ba năm mẹ nằm mơ đêm nào cũng thấy
Ngày một ngày rằm thắp hương bánh cáy
Ngày thường rau tập tàng cua ốc... à ơi...

Mai lại đưa con đi với đồng đội con rồi
Nghĩa trang heo heo gió tím
À... ơi..
Ngủ đi con
Đêm nay mẹ ru con lần cuối...

À... ơi...

[daibangden]

@nguyentrongluan: Chiều tối qua dự Tân niên Nhâm Thìn tại 19C Ngọc Hà thật là vui. Lại còn được Mõ lì xì. Đêm về vào mạng tìm bài hát Đêm Trường Sơn của Huy Cầm do Trần khánh hát. Bài hát thật là hay về giai điệu, về ca từ lại do ca sĩ gạo cội thể hiện thật là tuyệt (Khả năng khá hơn cặp song ca nguyentrongluan - chienc3.1972 thể hiện nhiều bác Luân đen nhỉ ). Định post nguyên bài lên nhưng máy báo link hỏng. Thôi đành post lời thôi. Bác đưa phần nhạc lên giúp nhé.

ĐÊM TRƯỜNG SƠN

Sáng tác : Huy Du *
Trình bày : Trần Khánh

Đây bác ạ:

Đêm Trường Sơn

Khi sáng tác ca khúc này Nhạc sĩ Huy Du lấy tên là Huy Cầm

Biểu diễn: NSND Trần Khánh

<a href="http://www.youtube.com/watch?v=D-2q8pfUbMU" target="_blank">http://www.youtube.com/watch?v=D-2q8pfUbMU</a>

[chienc3.1972]

Cám ơn daibangden. Ca sĩ Trần Khánh được truy tặng danh hiệu NSND năm 2007, 26 năm sau khi ông mất do tai nạn giao thông (1981). Theo tôi Trần Khánh là người thể hiện những ca khúc về Đảng hay nhất tuy ông không phải là đảng viên. Trớ trêu hơn nữa, trong 24 năm hát trong đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt nam (từ 1957 đến 1979) ông là một giọng ca chủ lực nhưng lại nằm ngoài biên chế tới 22 năm mà chỉ được làm việc trong biên chế hai năm cuối đời.

[nguyentrongluan]

@chienc3
và cũng lạ bạn ạ , rất nhiều người lính không biết bài hát này . Hôm 11/12 /2011 khi chúng tôi từ Tây nguyên ra ,dừng ở QUân khu 4 , tối đó cả đoàn ngồi uống rượu và hát ở đó , có tướng tá , cựu CCb mà khi tôi hát bài này họ bảo  mới nghe lần đầu ( tôi buồn ) . Hôm ở 19 c tôi và Chiến cùng hát tôi sướng thế , như trở lại năm 1970 còn đang học ở trường . Cám đồng đội  nhiều

[daibangden]

@chienc3
và cũng lạ bạn ạ , rất nhiều người lính không biết bài hát này . Hôm 11/12 /2011 khi chúng tôi từ Tây nguyên ra ,dừng ở QUân khu 4 , tối đó cả đoàn ngồi uống rượu và hát ở đó , có tướng tá , cựu CCb mà khi tôi hát bài này họ bảo  mới nghe lần đầu ( tôi buồn ) . Hôm ở 19 c tôi và Chiến cùng hát tôi sướng thế , như trở lại năm 1970 còn đang học ở trường . Cám đồng đội  nhiều

Bài này thì theo em biết, duy nhất có nghệ sĩ nhân dân Trần Khánh thể hiện thôi bác ạ. Bản youtube này có thể coi là bản duy nhất.
Nếu không phải là trong những lúc có thời gian rảnh, em hay "lượn" vào các trang nhạc đỏ thì em cũng không biết (các bác còn không biết thì nói gì thế hệ sau như em ) với tìm được ra bài này đâu ạ.
Bây giờ rất nhiều bài hay từ lâu rồi mà hầu như không được hát lại.
Em thì thích nghe những bài nhạc đỏ do các nghệ sĩ cựu trào hát, mà các bản thu cũ thì càng thích mặc dù cảm nhận của em chỉ là rất nhỏ vì lúc đấy, các cụ hát có cảm xúc qua những trải nghiệm thực tế - cái mà các ca sĩ bây giờ không thể có được

[nguyentrongluan]

@daibangden :  bạn cảm những bài hát xa xưa của lính thì thật tuyệt . Bài đêm trường sơn của Huy Du vào những năm 70,71 ở các trường đại học hay hát . Nhưng đó là một bài hát khó nên không lan truyền nhiều hay sao ấy . Nhưng khi hành quân trên trường sơn mình vẫn hát bài này với anh em hàng đêm . Bây giờ vẫn xúc động y như ngày ấy . Hôm ở 19c mình và bác Chienc3 cùng hát với nhau như đã tập song ca từ lâu .
Cám ơn daibangden nhé

[nguyentrongluan]

Tấm ảnh trên trận địa sông Ba mùa xuân 1975



Ba mươi lăm năm nay, tấm ảnh cứ theo tôi . Nó mờ , cong queo nhưng lúc nào cũng nằm trong túi áo. Rồi đến một ngày tôi phải mang đi chụp lại , ép plastis . Rồi lại phải tới khi tôi có nhà riêng nó mới được nghiêm trang khung kính trên tường nhà . Đêm vợ con đi ngủ cả, một mình châm điếu thuốc , bần thần nhớ lại và trò chuyện với từng đứa trong ảnh…
   Đường số 7.Trưa 25 tháng 3 năm 1975.
Quân đoàn 2 của địch rút chạy từ Tây nguyên theo đường số 7 về Phú yên. Lệnh trên cho trung đoàn 64 sư đoàn 320 đi đầu đánh địch trên đường rút chạy. Tiểu đội trinh sát D8 của tôi có nhiệm vụ bám địch cho tiểu đoàn vừa đánh vừa hành tiến. Những ngày ấy hầu như không nghỉ lấy một giờ. Ngày đánh mấy trận. Đánh qua Cheoreo, đèo Tu na, Phú túc vượt cầu Lệ bắc rồi tiến đánh Củng sơn. Tại đây một trận đánh với gần bốn chục xe tăng diễn ra. Tiểu đoàn 8 đã đánh một trận ác liệt và góp phần làm tan rã toàn bộ số xe tăng quân ngụy còn sót lại ở Cheo reo chạy về đường 7 năm ấy. Trưa , trời nắng như rang. Chúng tôi đánh vào quận lị Củng sơn. Hơn mười ngàn dân di tản bị lính ngụy lùa đi cùng đã làm giảm tốc độ trận đánh của quân giải phóng. Máy bay đich bay dọc sông Ba bắn yểm trợ cho tàn quân . Bộ đội vừa chiến đấu vừa phải hướng dẫn giúp dân chạy loạn. Trận đánh kết thúc khi tàn quân dịch bỏ lại hàng trăm xe quân trang quân dụng và toàn bộ thiết giáp của quân khu 2 . Hàng ngàn người dân qua được cầu ngầm sông Ba đi về phía Tuy hòa. Chúng tôi tìm nhau, cõng thương binh, gói ba lô để tiếp tục bám địch phía trước. Đúng lúc ấy, bạn tôi Khuất quang Thụy tới nơi. Hắn lủng lẳng một chiếc máy ảnh. ( hắn là lính tuyên huấn sư đoàn )
-   Thụy ơi chụp ảnh cho bọn tao.
Tiểu đội tôi còn có 5 người. Loay hoay một hồi trên bờ sông, tìm vị trí tác nghiệp cho Thụy là bãi rau muống. Sợ xác mấy thằng địch vào ảnh , tôi phải hô thằng Tiến US người Hà Bắc kéo chúng nó ra xa. Mặt trời đúng đỉnh đầu . Chàng thợ ảnh một mùa bảo : Bọn mày quay lưng ra sông , đứng thật oai vào rồi xoạch. Chẳng biết có được hay không nhưng thằng nào cũng nghĩ , chiến dịch còn dài nếu có chết còn có cái ảnh mà thờ. Thế rồi chiến dịch đi đến ngày toàn thắng. Sau ngày giải phóng gặp Khuất Quang Thụy ở Sài gòn hắn đưa cho tôi tấm ảnh. Đến lúc ấy ,  ảnh  chụp năm đứa chỉ còn có ba. Bây giờ ba đứa  tôi cũng chỉ tìm gặp được một. Trên tường phòng khách nhà tôi , tiểu đội trinh sát của tôi đấy. Đứng trên bờ sông Ba giữa trưa tháng ba máu lửa . Đứa nào cũng trẻ , cũng hùng dũng , đứa nào cũng hi vọng trở về với mẹ… . Tôi may mắn hơn, tôi lại còn cả tấm ảnh trưa hôm ấy ngay trên trận địa mịt mù khói bom khói đạn.  Còn bạn tôi bao đứa không về
Bây giờ bạn tôi nằm đâu? bạn tôi ở đâu?…

[thanhh63]

Tấm ảnh trên trận địa sông Ba mùa xuân 1975
....
ảnh  chụp năm đứa chỉ còn có ba. Bây giờ ba đứa  tôi cũng chỉ tìm gặp được một. Trên tường phòng khách nhà tôi , tiểu đội trinh sát của tôi đấy. Đứng trên bờ sông Ba giữa trưa tháng ba máu lửa . Đứa nào cũng trẻ , cũng hùng dũng , đứa nào cũng hi vọng trở về với mẹ… . Tôi may mắn hơn, tôi lại còn cả tấm ảnh trưa hôm ấy ngay trên trận địa mịt mù khói bom khói đạn.  Còn bạn tôi bao đứa không về
Bây giờ bạn tôi nằm đâu? bạn tôi ở đâu?…

Bác up tấm ảnh quý hiếm đó lên cho anh em cùng chiêm ngưỡng đi 

[tranphu341]

@chienc3
và cũng lạ bạn ạ , rất nhiều người lính không biết bài hát này . Hôm 11/12 /2011 khi chúng tôi từ Tây nguyên ra ,dừng ở QUân khu 4 , tối đó cả đoàn ngồi uống rượu và hát ở đó , có tướng tá , cựu CCb mà khi tôi hát bài này họ bảo  mới nghe lần đầu ( tôi buồn ) . Hôm ở 19 c tôi và Chiến cùng hát tôi sướng thế , như trở lại năm 1970 còn đang học ở trường . Cám đồng đội  nhiều

              Vâng chào các bác! Qua đây em cũng là được nghe hát lần đầu tiên. Cảm tưởng bài hát rất lạ như là mới sáng tác.

               @ Nguyễn Trong Luân: như vậy là Khuất Quang Thụy là phóng viên Sư đoàn bạn. Tranphu341 rất thích đọc chuyện ngắn của KQT Trước hay đăng trên VNQĐ.

                     Chúc các bác có nhiều sức khỏe cùng niềm vui mới!

[lexuantuong1972]

...Trên tường phòng khách nhà tôi , tiểu đội trinh sát của tôi đấy. Đứng trên bờ sông Ba giữa trưa tháng ba máu lửa . Đứa nào cũng trẻ , cũng hùng dũng , đứa nào cũng hi vọng trở về với mẹ…

@NTL: Câu chuyện hay quá và bức ảnh thật là vô giá nhưng chúng tôi không được chiêm ngưỡng, NTL ơi