http://www.tuanvietnam.net/2010-05-27-duong-sat-cao-toc-khong-the-lam-cho-vuiTác giả: Nguyễn Hiền Nhân
Bài đã được xuất bản.: 28/05/2010 06:00 GMT+7
Đi sâu tìm hiểu quá trình chào đời của các tuyến đường sắt cao tốc (ĐSCT) tại một số quốc gia như ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc người ta đều có chung nhận định mang tính quy luật. Quy luật đó được thể hiện ở mấy mặt sau đây.Thứ nhất, đó là quy luật cung cầu của thị trường vận tải hành khách đi tầu cao tốc. Thị trường hành khách này được xem là yếu tố tất yếu dẫn đến sự chào đời của ĐSCT tại mỗi quốc gia. Quốc gia nào cũng vậy, ở vào cái thời điểm khởi đầu xác lập dự án đầu tư xây dựng ĐSCT thì đều đã hình thành nên thị trường vận tải hành khách đi tầu rất phong phú cho ĐSCT. Biểu hiện rõ nét nhất là số lượng hành khách đi lại trên tuyến đường sắt đang tổ chức chạy tầu đều đã ở mức rất lớn, thậm chí có nơi lưu lượng hành khách đã lâm vào tình trạng bão hòa. Điều này được thể hiện rõ nét như sau.
...
Thứ hai, đó là không gian kinh doanh chuyên chở khách trong thị trường vận tải hành khách của nền kinh tế. Trong đó, mỗi loại phương tiện vận tải hiện đại đều chiếm giữ một ưu thế riêng nhất, nếu không muốn nói đó là thế độc quyền trên những cự ly chuyên chở khác nhau. Cuộc cạnh tranh quyết liệt, sống còn giữa các phương tiện vận tải hiện đại nhằm thu hút hành khách về với mình đã thể hiện sống động trên những cự ly vận tải đường ngắn và vận tải đường dài.
Theo số liệu thống kê về tỷ trọng chuyên chở hành khách thực tế giữa vận tải ĐSCT với vận tải hàng không và vận tải trên đường ôtô cao tốc công bố ở Nhật Bản vào năm 1995 cho thấy, số lượng hành khách đi trên ĐSCT đạt mức tối ưu trên quãng đường chuyên chở có chiều dài từ 300 đến 900 km. Khi chiều dài chuyên chở hành khách lớn hơn 900 km thì số lượng hành khách đi trên ĐSCT giảm dần. Một khi khoảng cách chuyên chở ấy vươn xa trên 1.200 km thì hành khách chuyển sang đi máy bay.
...
Thứ ba, đó là kinh doanh vận tải hành khách đi tầu cao tốc có đảm bảo thu hồi được khoản vốn vay đầu tư ban đầu xây dựng ĐSCT hay không. Đây được xem là bài toán giải về kinh tế quyết định thuyết phục cho tính khả thi của dự án xây dựng ĐSCT. Bởi chính điều này sẽ là yếu tố quyết định cho khả năng có huy động được hay không một nguồn vốn vay khổng lồ đầu tư vào xây dựng ĐSCT. Vì vậy mà quốc gia nào cũng đều phải suy tính vấn đề trọng đại này vô cùng cẩn trọng. Đầu những năm 60 của thế kỷ trước, khi Nhật Bản dự định xây dựng 515 km ĐSCT đầu tiên ở quốc gia mình từ Tôkyô đi Takasuki thì cũng đã tính đến việc phải huy động tới một nguồn vốn khổng lồ trong lúc nền tài chính quốc gia khi đó rất có hạn. Thế nhưng người Nhật vẫn quyết tâm thực hiện bằng được dự án xây dựng tuyến ĐSCT đầu tiên trên thế giới vào thời điểm lúc đó, bởi ngay từ lúc ban đầu họ đã nắm được trong tầm tay về khả năng thu hoàn được khoản vốn vay đầu ban đầu để xây dựng ĐSCT.
...
Bài học nóng từ thực tế kinh doanh chuyên chở khách trên ĐSCT Đài Loan tính đến giữa năm 2009 cho thấy, sau 2 năm chuyên chở khách đi tầu cao tốc, Công ty vận tải ĐSCT Đài Loan đã phải lên tiếng báo động về số lượng hành khách đi tầu cao tốc thấp quá mức so với dự báo.
Truy tìm nguyên nhân thì được biết, thời người đứng đầu chính quyền Đài Loan Trần Thủy Biển còn đang chấp chính đã cho khai vống số lượng hành khách đi tầu cao tốc lên con số khá cao để cho dự án xây dựng ĐSCT được thông qua cho phép đầu tư xây dựng....
Có nên chăng, cứ xây dựng ĐSCT vào đúng thời kỳ lịch sử mà tiềm lực của nền kinh tế đất nước còn rất nhiều hạn hẹp, khoản vay nợ quốc tế đã ở vào mức đáng lưu ý. Trong khi đó, nguồn vồn vay đầu tư vào xây dựng ĐSCT được xem là khoản vay quốc tế khổng lồ đến mức chưa từng có trong lịch sử xây dựng ĐSCT thế giới. Có nên chăng, xây dựng ĐSCT trong thực trạng nền kinh tế mà thu nhập bình quân đầu người đến năm 2.020 mới chỉ đạt mức khá thấp so với các quốc gia đang sử dụng ĐSCT. Điều đó dẫn đến tình trạng người dân sẽ không có đủ tiền mua vé để ngồi tầu cao tốc.
Thực sự cầu thị nhìn thẳng vào sự thật sẽ thấu hiểu được thực trạng này thông qua thực tế hoạt động kinh doanh của ngành ĐSVN trong nhiều năm vừa qua như sau: "Các toa tầu khách hạng nhất của các đoàn tầu nhanh E, SE với thời trình 30 giờ và 29 giờ (giường nằm mềm 2 tầng, có điều hòa không khí) với giá chỉ bằng 1/2 giá vé máy bay cũng chỉ kín chỗ vào dịp lễ, tết và mùa du lịch, còn thông thường chỉ đạt 1/2 đến 2/3 lượng khách lên tầu,
trong khi đó các toa ghế ngồi và toa giường nằm cứng luôn "hết chỗ" vì giá vé "bình dân"+"
Dilber MC Theme by HarzeM