LỜI BẠT Vào mùa xuân năm 1946, nghĩa là một năm sau khi những biến cố xảy ra, tôi mới ôn lại tất cả những kỷ niệm cũ để viết nên quyển sách nhỏ nầy. Tôi viết lên với lòng nhiệt thành mong ước giúp đỡ một số đồng bào tôi, những người hãy còn đang tranh đấu để khám phá ra sự thật, để tìm cho mình một lối đi chắc chắn bảo đảm được tương lai, và tôi cung mong đóng góp một phần nhỏ vào lịch sử. Với niềm tin rằng tất cả chúng ta đều có quyền biết đúng sự thật, nên trong lần xuất bản mới này, tôi muốn đưa ra một vài điều để minh giải và bổ túc thêm. Những điều này tuy không quan trọng lắm, nhưng cũng khả cần thiết.
Tôi đã lưu ý quý vị về những nỗ lực của Bộ Tổng tham mưu và đặc biệt của Guđerian trong suốt sáu tháng liền trước hai cuộc tấn công tháng ba ở vùng Poméranie, và ở Hung Gia Lợi, với mục đích triệt thoải khỏi Courlande và rút quân về nước. Tôi muốn trình bày thêm điều này :
Mặc dầu bao nhiêu chứng cớ đã rõ ràng, Hitler vẫn một mực tin rằng: ngay bấy giờ, ở
Courlande, Đạo quân Miền Bắc gồm có các Binh đoàn XVI, XVIII và các đơn vị pháo binh duyên hải, có thể chận đứng được Hồng quân cũng như mở một mặt trận chánh thức về phía Nam. Còn lực lượng Hải quân nữa, với tài chỉ huy của Doenitz thì Guderian không nên đánh giả thấp họ quá. Trong khi phòng tuyến trên sông Vistule và ở vùng Dantzig không bị đe dọa trực tiếp, Hải quân vẫn giữ ý định giữ quân ở Courlande để bảo vệ các căn cử huấn luyện về tiềm thủy đỉnh đặt ở vịnh Dantzig.
Vào một ngày cuối tháng giêng năm 1945, tại bộ Ngoại giao, Guderian đã hội đàm với Ribbentrop và thuyết phục ông nầy nên chấp nhận một cuộc đình chiến nhanh chóng. Ribbentrop liền thông báo tức khắc với Hitler ngay ngày hỏm đó. Thế là trong một phiên họp vào buổi tối, với một giọng nói trịnh trọng, Hitler nhắc lại "điều luật căn bản thứ nhất" mà ông đã ban hành năm 1939, lúc mới khởi đầu trận chiến. Ông gằn mạnh câu tuyên bổ : "Thật vậy, nếu vị Tổng tham mưu trưởng nói cho Bộ trưởng Ngoại giao biết tình hình mặt trận Miền Đông và yêu cầu ông nầy dùng quyền mình can thiệp để kết thúc bằng một cuộc đình chiến, thì ông ta phạm vào tội phản quốc".
Khoảng hai tháng sau, khi cuộc tấn công vào miền Poméranie kể như thảm bại hiển nhiên rồi, Guderian liền hội kiến với Himmler ở Hohenlynchen để yêu cầu ông này từ bỏ chức vụ Tư lịnh đạo quân sông "Vistule". Ngay chiều hôm ấy, Hitler chấp thuận sự "ra đi" của Himmler.
Vài ngày sau đó, nhằm ngày 21 tháng 3, trong khu vườn của Dinh Tể Tưởng, Guderian nói với Himmler nên đề xưởng việc đình chiến tức khắc trong những cuộc thương thuyết ngoại giao. Ông này từ chối vì cho rằng hãy còn quá sớm. Vậy mà chỉ ít lâu sau, ông ta liền cùng với Bá tước Bernađotte xúc tiến ngay vấn đề trên.
Người ta cũng thông bảo với Hitler về cuộc gặp gỡ trong vườn Dinh Tể Tướng. Nên chiều hôm đó, nghĩa là cùng ngày 21 tháng 03, ông tuyên bố với Guderian rằng : ông nầy cần phải nghỉ phép để chữa trị bịnh đau tim. Nhưng Guderian không thể nào chấp hành ngay "ý muốn" của Hitler, vì người kế vị ông nầy là Tướng Krebs hãy còn chưa bình phục. Ông này bi thương ở đầu khi Tổng Hành Dinh bị oanh tạc ngày 15 tháng 03 trước đó. Phải chờ đến ngày 28 tháng 03 Guderian mới chính thức ra đi và ông "ra đi" trong một hoàn cảnh khả đau thương :
Ngày đó, buối họp diễn ra ở trong hầm trú ẩn, Hitler đang bất mãn và bực tức vì Binh đoàn IX không giải vây được ở Kustrin. Ông buông lời khiển trách nặng nề vị chỉ huy trưởng đơn vị này là tướng Busse. Chiều hôm trước, Guderian đã trình bày và nhấn mạnh rằng quân sĩ, cũng như bộ tham mưu đã nỗ lực chiến đấu hết sức rồi. Vậy nếu còn quở trách họ nữa thì thật là một điều vô lý. Hitler đang thao thao kể lể tội trạng của Busse, thì Guderian xen vào ngắt lời. Ông lập lại những lời ông đã trình bày chiều hôm trước để mong xỏa bỏ mối hiềm khích giữa Hitler và Tướng Busse. Hitler phản ứng mạnh, ông yêu cầu tất cả những sĩ quan có mặt ra khỏi phòng họp, trừ Thống chế Keitel. Trước sự hiện diện của Keitel, ông lạnh lùng hạ lệnh : Guderian phải ra đi tức khắc, để nghỉ phép. Giọng ông hoàn toàn băng giá, không có một chút gì tỏ ra nhớ ơn Guderian đã dày công phục vụ cho ông. Guderian định đứng lên đi ngay, nhưng Hitler bắt buộc ông phải ở lại tham dự buổi hội cho đến phút chót. Bấy giờ Guderian mới từ giã Hitler, để không bao giờ còn gặp lại ông nữa.
HẾT