Trên wiki.vi, bọn nó mô tả AK có tầm bắn hiệu quả 50 mét
. Cái lũ đó thì bất cứ cái j` của quân ta chũng đều bôi cả. Tuy nhiên, mấy thằng già ấy thông thái cũng bằng con ủn ỉn, nên mới bôi đến cỡ đó. Thật ra thì trên đời có thứ súng máy tốc độ đầu đạn dưới âm (280m/s), tầm bắn hiệu quả 50 mét, đầu đạn cũng chỉ nặng cỡ chục gram, đấy chính là MP Thomson, đáng tiếc là hồi Thế Chiến II, Mỹ lại lấy thứ đó làm vũ khí chính
Bị quân Tầu đuổi chạy tụt dép là phải. Có một số người chơi bài giấu quân, lấy tầm bắn tối đa lập lờ thành tầm bắn hiệu quả, thì cái súng đó cũng lên được...150 mét
.
Các súng Nga và Đức trong Thế Kỷ 20 thường được thiết kế đạn và nòng trước, sau đó, các nhà thiết kế súng lắp máy móc của họ vào. Độ chính xác, sức mạnh... được thiết kế lúc làm đạn, công này thuộc về ai đó làm M43 chứ không phải K. Cũng như súng, đạn này là đạn phục vụ. Mosin và Mauser ra đời trước đạn của chúng, là súng trường phục vụ. Nhưng sau đó, vai trò thống nhất xã hội, đường đạn của quân đội, lại chuyển cho đạn. Thực tế, khâu này là khâu quyết định chiến lược của súng trường, đáng tiếc là nó thường được giữ bí mật.
Đạn AK-47 có khả năng bắn mục tiêu di động chạy ngang hơi thấp hơn M16. "Tốc độ tính toán", tức là tốc độ xạ thủ ước lượng mục tiêu, của AK là 600m/s, của M16 là 800m/s. Tốc độ càng cao thì bắn mục tiêu di động cành chính xác, vì trong thời gian đạn bay, mục tiêu di chuyển được ít. Nhiều người cho là AK bắn không chính xác bằng M16, dễ thấy, đó là lý sự của dân amater, học bắn bậy bắn bạ chứ không được đào tạo bài bản. Thật ra, AK là loại súng bắn cực kỳ chính xác. Tuy sơ tốc lớn, nhưng M16 ở Kháng Chiến chống Mỹ thua xa, sau này, M16A2 tăng tốc độ xoáy đến mức vô lý mới lại được với AK (nói xông xênh là lại được thôi, thực tế khó súng trường tấn công nào đạt được độ chính xác như AK nếu không dùng đạn AK
). Cái độ chính xác này thì cũng chỉ nói chơi thôi, lệch ở tầm 275 mét của hai súng đều cỡ chỉ vài phân, vẫn đủ vòng 10.
Cần hiểu rằng có 3 cấp độ xoáy của đạn. Xoáy không đáng kể, xoáy thay đổi hướng trục đạn và xoáy cố định hướng trục đạn.
Một là đạn cánh đuôi xoáy ít, ví như đạn cối. Đạn này xoáy nhẹ để bù sai số chế tạo, ổn định cánh đuôi, tâm khối lượng đi trước tâm khí động. Tương tác với không khí là cánh đuôi.
Hai là đạn pháo nòng xoắn, gọi là đạn có mũi đường đạn. Mũi này giống như đinh con quay, chống vào không khí. Đạn có tâm khối lượng đi sau tâm khí động, như con quay luôn muốn dựng ngược lên cái đinh của nó. Đạn này cần xoáy đúng, nếu xoáy nhẹ quá thì tâm khối lượng lộn lại đi trước (như đạn cối), nếu xoáy mạnh quá thì trục đạn không uốn theo đường cong đạn đạo mà cứ trơ trơ, nếu bắn cầu vồng thì dạ đít xuống trước. Khi có gió, giống như các bạn gõ vào tu con quay, đạn đảo một lúc rồi lại đứng, nhờ vậy, đạn ngoáy trục của nó đều các hướng và lệch gió được bù đều. Để lệch gió được bù đều, đạn phải dài vừa phải. Nếu đạn không dài mà cầu thì không cần xoáy, nếu đạn dài quá thì lệch gió mạnh, nhưng vẫn đều các hướng.
Ba là loại đạn có cơ chế giống như ném đĩa. Nó không muốn tương tác với không khi, kể cả tương tác trước hay sau. Nó xoáy mạnh và trục đạn cố định luôn khi ra khỏi nòng. Đạn này chỉ bắn được ở những súng có đường đạn rất thẳng như pháo xe tăng và súng trường. Tuy nhiên, loại súng có đường đạn thằng nhất là súng trường như AK với M16 cũng có đường ngắm khá là xiên ở tầm 275 mét, và vì vậy, trục đạn kiểu này sẽ hơi lệch so với đường đạn, mà lại lệch vẹo sườn theo hướng cố định chứ không liên tục đảo tròn đều như đạn cối. Nếu đường đạn cong thêm, như đạn cối, bắn kiểu này thì khi hạ xuống cắm đuôi vào mục tiêu.
Chính cái nhược điểm này làm loại đạn này bị lệch gió, gió làm nó vẹo đi và hướng lệch không còn là nghếch mũi lên trời nữa, mà nghếch đi đâu đó ngẫu nhiên, nhưng lại không ngoáy đảo đổi hướng như đạn loại 2, không khí chỉ tác động vào hướng đó, và đạn tản mát lớn theo một hướng ngẫu nhiên. Trong khi đó, các đạn xoáy khác ngoáy đảo quanh trục mềm mại hơn, lệch đều về các phía và đường đạn trở thành xoáy trôn ốc quanh đường đạn dự định với độ lệch cỡ AK cỡ 1cm.
Một đặc điểm lệch của kiểu đạn này là khi tầm lên đến mức nào đó thì tản mát đột nhiên tăng vọt lên. Đó là do, trục dần dần lệch so với đường đạn trung bình, diện tích cản gió tăng lên, lục tác động không khí tăng và tản mát liền tăng, đạn càng lệch hướng, vòng theo cấp số mũ.
Đạn AK-47 và đạn AK-74 đều là đạn loại 2, có chóp đường đạn "ballistic cap". Đạn AK-47 là loại đạn đơn giản chỉ tạo ra chóp với khối tâm, khí động tâm... bằng hình dáng của mình, to đuôi thon đầu. Đạn chỉ có lõi thép và vỏ mềm, thường là đồng. Đạn AK-74 thì cấu tạo phức tạp tạo thành chóp đường đạn.
Còn đạn M16A2, đáng tiếc là loại 3.
Nguyên nhân là sau Chiến Tranh Việt Nam, một số nhược điểm của M16 bộc lộ, trong đó có đường đạn. Đường đạn M16 hồi đó tản mát hơn đạn AK. Nguyên nhân là đạn có cấu tạo đơn giản như AK-47, nhưng lại là loại đạn dài, khó tạo thành chóp khí động, mà chúng ta biết, để giải quyết việc này, AK-47 cùng cỡ với M16 khá công phu.
M16 đã khắc phục sự tản mát đó bằng cách nâng tốc độ xoáy lên, trở thành đạn loại 3, có trục cố định. Và vấp phải cản trở mới là cản gió. Gió sẽ làm đạn lệch đi theo một hướng ngẫu nhiên không biết trước được và được tính thành tản mát ngẫu nhiên, tùy vào tốc độ và hướng gió. Nếu gió thổi đều, thì đạn lệch về hướng gió kèm theo lên hoặc xuống tùy hướng. Do tốc độ xoáy quá cao, cố định quá vững trục đạn, trục đạn không mềm mại uốn theo đường đạn, chỉ lệch một hướng, nên gió chỉ tác động vào một hướng và lệch đi xa. Nếu bạn Chiến Vờ chú ý , sẽ thấy vẫn đền này được bàn khá nhiều.
Ở điều kiện đó thì M16 ổn định trục chính xác hơn khi bắn 275 mét, đạn AK thì có ngắm chính xác đến mấy đường đạn vẫn xoáy trôn ốc và các viên cách nhau tối đa đến hơn một phân, đường đạn xoáy trôn ốc ở tầm này là đặc điểm thiết kế của AK mà. M16 trong điều kiện này thì trục cứng đơ và bắn cỡ 150 mét viên sau lọt lỗ viên trước. AK chỉ bắn lọt lỗ như thế ở tầm 100 mét, khi "đường đạn trung bình" chưa quá cong và "đường đạn thực tế" chưa quá trôn ốc.
Nhưng nếu bố trí gió vào
M16 vẫn có căn bệnh kinh điển là công tử đi chơi núi. Công tử được thiết kế trong điều kiện lý tưởng nhưng lập nghiệp ngoài sa trường
. Ở 275 mét, có gió, các lỗ đạn AK vẫn chỉ cách nhau hơn phân, không có gió, cũng vậy. Khi AK tác xạ phát một tầm bắn 450 mét (chuyển sang concept "súng trường chiến đấu", để lẫy phát một, bắn ngắm cẩn thận..) độ lệch đạn vẫn trong vòng 10, bắn tim có không may thì chỉ ngắm tâm thất lệch ra tâm nhĩ, cùng lắm lệch ra phổi
, gió to gió bé không vấn đề, xác suất phân bố lỗ đạn vẫn không thay đổi theo hướng và khoảng cách đến điểm ngắm. Ở tầm 450 mét có gió, M16 đã rất khó chiến đấu vì độ lệch có thể đã lên đến 10-20 phân mà không thể tính trước được, thực tế là không thể bắn tỉa chiến đấu được nữa (bắn mà không chết nó, nó tụt mất, bạn nó ốt cho sưng đầu). Trong khi đó, trong điều kiện hoàn toàn lặng gió, M16A2 bắn chính xác đến 550 mét. Chắc là đã thấy trước điều này nên M16 rất ngại trang bị lẫy phát một
j` chứ cái trò đó cổ rùi, em đây kiếu
.
Thật ra, độ chính xác chỉ ảnh hưởng đến tầm bắn rất xa, ngoài tầm bắn hiệu quả, nên xác xạ thủ M16 cũng không cần quan tâm lắm. M16 chưa từng được đánh giá "Tầm bắn hiệu quả", mà đến nay chỉ sử dụng "Tầm bắn hiệu quả tối đa", tức "Tầm bắn hiệu quả trong điều kiện đặc biệt". Nhiều chú ngợm sẽ lấy cái "Tầm bắn hiệu quả tối đa" này để đọ với AK, không biết rằng đã là "Tầm bắn hiệu quả" thì không có tối đa, vì đó là đánh giá trên các điều kiện khác nhau, bao gồm cả đa lẫn thiểu
. "Tầm bắn chính xác tối đa" là cụm từ AK dùng để mô tả khái niệm này, tức là bắn trong phòng không có gió, ở độ cao 0 mét, nhiệt độ 27 độ C, độ ẩm gần 0, ngắm bằng máy, giá súng đàng hoàng, góc ngắm 0 độ (ngang). (Ở HVKTQS cũ trên Vĩnh Yên có trường bắn ngầm kiểu này, nhưng các ông vứt hết chạy về HN lấy đất
)
M16 chưa từng trở thành "súng trường phục vụ" đúng nghĩa, về đẳng cấp không so với AK, nên chuyện chưa từng thi môn "Tầm bắn hiệu quả" cũng thông cảm được.
"Tầm bắn hiệu quả" là tầm bắn diệt phần lớn mục tiêu ở loạt bắn đầu, trong concept chủ lực của súng, khi thử sử dụng các điều kiện khác nhau rồi lấy trung bình. Như vậy, tầm bắn hiệu quả đã bao gồm điều kiện bắn tốt đa và tối thiểu, nên không có "Tầm bắn hiệu quả tối đa". Trong thực tế, "Tầm bắn hiệu quả" ít bị ảnh hưởng bởi độ chính xác của súng, chủ yếu bị ảnh hưởng bởi hình dáng dễ cầm, dễ ngắm, dễ bắn... Vì phần lớn "điều kiện người" được thử là lính mới làm quen với súng chứ không phải cái giá bắn thử hay lính chuyên nghiệp.
Đây là lỗ đạn RPK-74 (cùng đạn AK-74) , tầm 250 mét, trưng kên cho M16 sợ rụng râu.
Đạn được bắn thử nghiệm trong điều kiện tốt nhất, lỗ 1 là viên đạn đầu tiên được bắn để làm nóng nòng súng, lỗ 2 là 3 viên chui vào, bán kính lớn nhất của lỗ 2 là 18mm. Đây là khoảng cách gần kịch kim của tầm bắn hiệu quả AK (275 mét). Còn ở khoảng cách 100 mét, đạn AK 2 viên chui vào một lỗ bằng đường kính đạn. Có một lloại súng dùng đạn AK, bắn loạt 2 viên cực nhanh (chỉ phần trăm giây), thông thường là 2 viên chui vào một lỗ ở khoảng cách 100 mét.
Mỹ hay dùng vòng bán suất, xác suất một nửa số đạn rơi vào trong. Vòng này của đạn AK-74 là mấy nhỉ, theo hình này thì là đường kính ... 2 phân ở 250 mét (bán kính 10 ly !!!
). Nếu coi tầm bắn hiệu quả là lệch 10 phân !!!! thì là 1250 mét
Bùn cừi, đấy là khái niệm tầm bắn hiệu quả tối đa tối thiểu j` đó của M16. Nói câu này ra để thấy tầm bắn chính xác tối đa và tầm bắn hiệu quả nó khác nhau như thế nào. Thực tế, AK có tầm bắn hiệu quả 275 mét, nhưng nếu chỉ dùng concept "súng trường chiến đấu" thì tầm bắn hiệu quả là 450 mét, tính cái kiểu xác suất trúng một nửa như M16, mục tiêu là bia số 4 (người bán thân), thì "tầm bắn hiệu quả kiều M16" của AK là 600-700 mét. Cũng tinh theo "tầm bắn hiệu quả kiều M16" thì ở 250 mét, AK có tầm bắn hiệu quả với bia cao hai phân !!!
Nói ra như thế để thấy độ chính xác của AK cao như thế nào.
Nhìn chung, AK là loại súng (đúng hơn là loại đạn) bắn cực kỳ chính xác. Đường đạn ưu việt này đạt được do đạn được tính toàn lý thuyết công phu, tốc độ quay và đườg kính, khối lượng, hình dáng... vừa phải.
M16 cũng có thể được phong danh hiệu như vậy, nếu như bắn trong điều kiện lý tưởng. M16 khó làm súng trường tầm xa súng trường chiến đấu, súng bắn tỉa... vì ngoài 300 mét, độ chính xác của M16 giảm đi rất nhanh đến mức không dùng được nữa, trừ dùng trong phòng kín không gió
.
Còn một điều kiện nữa ảnh hưởng đến khả năng bắn trúng, người Mỹ hay gọi là bán kính vòng ngắm, tức là khoảng cách từ thước ngắm đến đầu ruồi. Cái này thì M16 hơn đứt AK. Về vẫn đề kích thước thì M16 bao giờ cũng trội. Nhưng có một số người thích đánh giá khoảng cách từ mắt đến đầu ruồi, cái này thì hai súng bằng nhau.