... lúc ấy bên VN không có ai nghĩ về cuộc chiến tranh bên đất nước K xa xôi .
Nỗi "tủi thân" của thằng lính ở Mặt trận trở về thì nhiều người từng nếm trải, BY chứ không phải ai khác trước sự bàng quang vô cảm đầy ác ý của những người mà mình từng cầm súng bảo vệ cuộc sống cho họ, lúc đó máu nóng bốc lên ngùn ngụt chỉ muốn móc con "chó lửa" cắm sau lưng mà phằm phằm vào mặt họ nếu khi đó không cố gắng kìm nén bản thân mình. Uất ức đến nổ cuống họng.
Lần đó cỡ tháng 8.1981 khi mới ăn 27.7 ngày TBLS ở Udong xong, mấy anh trên F cùng BY ra bến phà Prech Dam làm nhiệm vụ, thôi thì xe lính, xe dân, xe LHQ với cờ quạt băng rôn khẩu hiệu dán đầy thành xe, bến phà đông lắm. Tự nhiên thấy ai đó nhìn mình chăm chăm và cảm giác mách bảo mình đưa mắt tìm, thì ra thằng bạn xưa học cùng trường, nhớ mặt chứ không quen vì không chơi với nhau, nó nhận ra mình và mình cũng nhận ra nó. Tay bắt mặt mừng hỏi thăm nhau rối rít, nó theo xe của MT về SG mua thực phẩm cho đơn vị, xe thì còn bên kia phà phải vài giờ nữa mới qua được bên này sông nó qua trước kiếm quán ăn chứ bên kia thì hàng quán ít hơn và vô tình gặp nhau. Nó rủ: Về SG chơi ít hôm đi, sẵn xe và thủ trưởng hậu cần đơn vị nó ngồi bên kia, ký cho mày cái giấy công tác là qua Mộc Bài khỏi lo ai xét hỏi. Thấy có lý lại sẵn chuyện mới nhận thư nhà gần đây nói đầu tháng 8 bố vào công tác ở SG 1 tháng nên chẳng cần suy nghĩ nhiều. Chơi luôn.
Báo qua với ông anh trên ban cán bộ F cùng đi làm nhiệm vụ lúc đó là em về SG đây, chẳng ngờ ông anh cũng muốn về cùng thế là mấy anh em chờ xe qua phà là leo lên vọt về SG chỉ kịp vơ cái túi mìn Claymore có bộ quần áo và hơn 100 đồng VN để trong túi còn tiền Ria thì ở túi áo ngực đây rồi . Nguyên súng đạn bao xe cứ thế 2 anh em đi luôn nhắn lại mấy anh em đang cùng đi làm nhiệm vụ đừng nói gì rằng chúng tôi đã đi đâu.
Hôm đó bến phà Neck Luong cũng tắc, thời gian chờ lâu nên phải đến 8h tối xe chúng tôi mới về đến ngã 3 Gò Dầu, khi xe chạy ngang qua cái cầu sắt Gò Dầu thì ông anh dở chứng đòi xuống ghé thăm chị em kết nghĩa ở Tây Ninh khi xưa đơn vị từng đóng quân, chắc anh ấy gửi cái gì ở đó nên tiện đường muốn ghé qua lấy nên bảo tôi đưa bao xe đạn và súng AK cho anh ấy, cởi cái dây lưng đeo khẩu K54 anh ấy đưa cho tôi bảo cứ mang về SG mấy ngày nữa gặp nhau sau. Trạm cuối của xe về sẽ là Sóng Thần nên đến gần Lăng Cha Cả thì tôi muốn xuống, lại chia tay thằng bạn hẹn lúc quay sang gặp nhau ở địa chỉ tôi ghi cho nó, nhân tiện gửi cái thắt lưng cùng vỏ bao súng cho nó giữ hộ còn khẩu K54 và 2 băng đạn thì cắm vào lưng quần nhét 2 băng đạn vào túi áo. Đúng lúc đó thì xe đỗ vội vã xuống xe quên khuấy cái túi mìn Claymore có bộ quần áo và tiền VN để ở đấy, lúc xe chạy rồi mới sực nhớ ra thì ôi thôi đã muộn, nhưng không sao mấy ngày nữa lấy lại, mất đi đâu mà lo. Tôi hành quân trong vui sướng vì đã về đến SG đời lính lên hương rất nhanh, sáng Phnom Penh chiều tối đã SG, tự do 2 tiếng ngọt ngào thật, bây giờ chỉ cần mò về đến cơ quan ông già là OK hết, tất cả sẽ có Liên Xô chịu và bố tôi thì luôn là ông Liên Xô trong mắt tôi.
Lúc này cũng gần 12h đêm rồi , đường phố SG đã vắng nhiều, thỉnh thoảng vài chiếc xe Honda phóng nhanh trên đường lướt qua và các ngã 3 ngã 4 đường chỉ còn vài tay xe ôm hay xích lô ngồi chờ khách muộn, họ soi mói nhìn chú Đội trong bộ quân phục màu mắm tôm bạc màu với cái mũ cối QK7 chân đi dép cao su, ánh mắt họ dè bỉu coi thường đầy vô cảm , tôi đọc được điều đó trong ánh mắt họ. Mặc kệ bố chúng mày, tao không cần biết chúng mày là ai và từng là cái gì? Tao về đến đây là mừng lắm rồi và cái tao cần là hỏi đường để về chỗ bố tao. Chúng mày nhìn cái gì? Khinh tao là lính hả? Tôi đã nghĩ như vậy, có thể nhạy cảm quá chăng?
Đến ngã 4 tiếp theo tôi ghé vào cái đám cả đàn ông đàn bà đứng ngồi ở đó nhã nhặn hỏi thăm: Anh chị cho em hỏi đường về đường Nguyễn Văn Trỗi. Một lão cũng cỡ 40 tuổi hơn rồi dõng dạc trả lời 1 câu giọng đầy gây sự: Không biết. Vài người mời đi xe ôm hoặc xích lô đạp. Lúc đó mới sực nhớ ra là mình không có tiền VN chỉ còn vài chục tiền Ria trong túi, mà lúc đó cũng thật thà nên khai luôn là: Em quên tiền VN trên xe chỉ có tiền Ria, bác nào đi xe giúp em lấy tiền Ria em trả hoặc đến nơi em bảo người nhà trả tiền. Họ lắc đầu không nhận tiền Ria và cũng chẳng chỉ đường, lúc đó mình cũng ngu chứ như bây giờ thì ai khảo đâu mà xưng mình không có tiền trả, cứ cho họ chở đến nơi rồi tính sau, cùng lắm thì rút khẩu K54 "gán nợ" là cùng chứ gì nhưng bản tính lính thật thà chẳng muốn làm phiền người dân nghèo thành thị lúc đó. Đi tiếp ngã 4 nữa lại hỏi cái đám ngồi lê ngoài đường lúc nửa đêm, họ cũng vẫn vậy, mặt lạnh te vô cảm cùng ánh mắt nhìn khinh bỉ coi thường ra mặt, máu nóng trong người bốc lên nhưng mình chẳng có lý do để "ghè" cho nó 1 trận cho nó chừa cái thói vô ơn bạc nghĩ đó đi. Chúng tôi chịu cực khổ, chiến đấu vì ai? Nếu không vì nhân dân trong đó có các vị được hưởng cuộc sống bình yên, nay từ MT trở về không biết đường xá hỏi thăm mà sao các vị nỡ ích kỷ coi thường chúng tôi như vậy? Con "chó lửa" cắm sau lưng cứ nhích nhích như muốn lao ra "sủa" vào mặt mấy thằng người chó má kia, Đan Mạch nhà chúng mày, làm nghề xe ôm và xích lô mà bảo không biết đường cùng thái độ "bốn lạng" thế, một chút yếu đuối và tủi thân cùng nghèn nghẹn nơi cổ họng, nước mắt tôi chỉ trực trào ra. Cố gắng kìm nén bức xúc tôi tiếp tục bước giữa SG trong đêm và cũng chẳng biết sẽ đi đâu, càng đi càng xa chỗ tôi cần đến hay đi gần đến nơi nữa. Cứ bước, cứ đi.
Thế rồi Trời cũng thương mình khi gặp một chị bán thuốc lá muộn trên đường, ghé hỏi thăm chị ấy chỉ đường tận tình, ánh mắt đầy xót thương thằng lính trẻ mới từ MT trở về, sẵn thuốc lá chị ấy mời 1 điếu, lịch sự mình cám ơn và châm thuốc hút cho họ vui chứ thực ra vẫn còn bao thuốc Samit hút dở trong túi, thì ra cái nơi mình cần đến cũng chẳng còn bao xa nữa, không quên cám ơn chị bán thuốc lá bên lề đường lúc đêm khuya lại đi, lại hỏi đường người quét rác ngay đầu chợ NVT mà không biết là sắp đến nơi.
Tin không vui. Bố tôi không vào SG công tác như đã định, người khác đi thay. Cảm giác bơ vơ lạc lõng giữa SG bất giác làm tôi nhớ về đơn vị của mình mà tôi đã gắn bó gần 3 năm qua, ở đó tôi luôn được che chở bao bọc dù nơi chúng tôi từng sống đầy gian khó và hiểm nguy, còn ở đây thanh bình quá nhưng tôi bơ vơ đơn độc lạc lõng giữa dòng đời hối hả của một thành phố mà vật chất tiền bạc lôi kéo con người chạy mãi, chạy mãi không bao giờ ngừng.
Được tin tôi đã về đến SG, 2 ngày sau bố tôi vào, ôm chặt tôi trong tay đứa con ngoài MT mới trở về, tự thấy sau hơn 3 năm khoác áo lính với nhiều trận chiến đã đi qua, giờ đây trước bố, tôi vẫn còn bé nhỏ quá. Ở cái tuổi 21 đó tôi mới hiểu ra rằng: Cuộc chiến mà chúng tôi phải đi qua không phải ai cũng hiểu và yêu thương những thằng lính như chúng tôi, cho dù chúng tôi từng chiến đấu và hy sinh nhiều như bất kể cuộc chiến tranh nào khác mà đất nước này từng phải đi qua.