Lịch sử các loại chữ viết Việt Nam

[lonesome]

Theo thời gian và sự phát triển của xã hội Việt Nam, càng ngày ảnh hưởng của chữ Hán sẽ càng lu mờ, đó là điều chắc chắn!

Việc này có cái hay và dở đi đôi với nhau.
1 - Càng ngày lớp trẻ càng biết ít chữ Hán, câu chữ nho nhiếc của các cụ xưa. Họ (lớp trẻ) sẽ phải thông qua các chuyên gia văn tự, văn hóa, lịch sử ... mới hiểu được cái chữ râu ria ngay cổng làng, cổng chùa mình là nói cái gì!

2 - Tuy nhiên ảnh hưởng của văn hóa Hán học (Nho học) đến đời sống người Việt sẽ theo thời gian mà giảm dần đi, đồng thời với trình độ xã hội tiến lên thì lại ngày càng có nhiều các chuyên gia làm cái công việc tìm hiểu văn tự, lịch sử, nhân chủng ... với các phương pháp mới, khoa học mà bớt dựa vào sử Tàu (sử cũ của TQ) để suy luận.

Trong vòng hơn 100 năm không phải dùng chữ tượng hình của TQ, ngày nay đa số dân Việt Nam đã trở nên xa lạ với loại chữ đó dù trước đó đã dùng cả ngàn năm. Thay vào đó, chúng ta đã và đang sử dụng chữ tượng thanh do các Giáo sĩ phương Tây sáng chế ra - điều đó cho thấy mức độ dễ sử dụng nó ảnh hưởng tới phạm vi sử dụng thế nào.

[Trần Anh]

Một số tài liệu về lịch sử tiếng Việt

Vương Lộc (1995). An nam dịch ngữ  (Vương Lộc giới thiệu và chú giải). Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng, 1995.

Andreev, N.D. (1958). K voprosu proisxozdenii Vjietnamskogo jazyka. Sovetskoe vostokovedenie, 2, 1958, p.101–111.

Bình Nguyên Lộc (1971). Nguồn gốc Mã Lai của dân tộc Việt Nam. Bách Bộc xuất bản, Sài Gòn 1971, 896 trang.

Bùi Khánh Thế (1974). Hai từ "giết" – "chết" và suy nghĩ về một hiện tượng biến đổi ngôn ngữ (ghi chép điền dã), Ngôn ngữ, số 4 (1974), trang 39–49.

Bùi Khánh Thế (2002). Trương Vĩnh Kí & chữ quốc ngữ. Tập san Khoa học Xã hội & nhân văn, Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn thành phố Hồ Chí Minh, số 20 (2002), trang 11–18.

Cao Thị Hoà (2003). Tìm hiểu thanh hỏi và thanh ngã trong tiếng Việt qua so sánh với các từ tương ứng có trong phương ngữ Thái-Mường Thanh Hoá. Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội.

Cao Xuân Hạo (1986). Nhận xét về các nguyên âm của một phương ngữ tỉnh Quảng Nam. Ngôn ngữ, số 2 (1986), trang 22–29.

Cao Xuân Hạo (1988). Hai vấn đề âm vị học trong phương ngữ Nam Bộ. Ngôn ngữ, số 1 (1988), trang 48–53.

Diffloth, G. (1984). The Dvaravati Old Mon Language and Nyah Kur. Chulalongkorn University Printing House, Bangkok, 402p.

Diffloth, G. (1990). Vietnamese tono-genesis and new data on the registers of Thavung. 23rd ICSTLL, 4th Oct., 4p.

Dương Quảng Hàm (1943). Việt Nam văn học sử yếu. Nxb Hội Nhà văn, 1996, 494 trang.

Đào Duy Anh (1975). Chữ Nôm: Nguồn gốc – Cấu tạo – Diễn biến. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

Đặng Thai Mai (1978). Tiếng Việt Nam, một chứng cớ hùng hồn của sức sống dân tộc. Ngôn ngữ, số 4 (1978), trang 14–26.

Đoàn Thiện Thuật (1977). Ngữ âm tiếng Việt. Nxb Đại học và Trung học Chuyên Nghiệp, Hà Nội, 354 trang.

Efimov, A.Ju. (1983). Về nguồn gốc các thanh điệu tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 76–85.

Ferlus, M. (1974). Problèmes de mutations consonantiques en thavung. BSLP, Tome LXIX, p.311–323.

Ferlus, M. (1975). Vietnamien et proto Viet-Muong. ASEMI, VI, 4, 1975, p.21–54.

Ferlus, M. (1977). L'ìnixe instrumental rn en Khamou et sa trace en Vietnamien. Cah. de Ling. Asie Oriental no.2, Septembre, 1977, p.51–55.

Ferlus, M. (1979). Lexique Thavung–Francais. Cah. de Ling. Asie Oriental no.2, 1979, p.71–94.

Ferlus, M. (1981). Sự biến hoá của các âm tắc giữa (obstruentes mediales) trong tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 2 (1981), trang 1–22.

Ferlus, M. (1983). Essai de phonétique historique du Mon. Mon-Khmer Studies, no.12, p.1–90.

Ferlus, M. (1987). Histoire abrégée de l'évolution des consonnes initiales du Vietnamien et du Sino-Vietnamien. Mon-Khmer Studies, no.20, p.111–125.

Ferlus, M. (1988). Essai de phonétique historique du Khmer (Du milieu du premier millénaire de notre ère à l'époque actuelle). 21st ICSTLL, Oct. Univ. de Lund, Suède; Mon-Khmer Studies, no.21, p.57–89.

Ferlus, M. (1991). Vocalisme du Proto Viet-Muong. 24th ICSTLL, Ramkhamheang U. and Chiang Mai U. 7–11 Oct. 19p.

Ferlus, M. (1994). Formation du système vocalique du Vietnam. 27th ICSTLL, Paris 12–16 Oct. 8p.

Ferlus, M. (1994). L'évolution des fricatives vélaires et dans les langues Thai. Cah. de CRLAO 23, Paris 1994, p.129–139.

Ferlus, M. (1994). Quelques particularités du Cuôi Chăm, une langue Viet-Muong du Nghệ An (Viêtnam). Neuviemes journées de linguistique de l'Asie Orientale CRLAO (CNRS – EHESS), 5–6 mai 1994, Paris, 4p.

Ferlus, M. (1995). Particularités du dialecte Vietnamien de Cao Lao Hạ (Quảng Bình – Việt Nam). Dexiemes journées de linguistique de l'Asie Orientale CRLAO (CNRS – EHESS), 16–17 mai 1995, Paris, 6p.

Ferlus, M. (1996). Du taro au riz en asie du Sud-est, petite histoire d'un glissement semantique. Mon-Khmer Studies, no.25, p.39–49.

Ferlus, M. (1996). Les systèmes de tons dans les langues Việt-Mường. 29th ICSTLL, Univ. of Leiden, Netherlands 12–16 Oct. 15p.

Ferlus, M. (1996). Un cas de vietnamisation d'un dialecte Vietnamien hétérodoxe du Quảng Bình (Việt Nam). Onziemes journées de
linguistique de l'Asie Orientale CRLAO (CNRS – EHESS), 11–12 Juin 1996, Paris, 4p.

Ferlus, M. (1997). Những sự không hài hoà thanh điệu trong tiéng Việt mường và những mối liên quan lịch sử của chúng. Ngôn ngữ, số 3 (1997), trang 14–23.

Ferlus, M. (1998). Le maleng brô et le Vietnamien. Mon-Khmer Studies, no.27, p.55–66.

Gregerson K.J. (1969). A Study of middle Vietnamese phonology. BSEI, 44 (2), p.131–193


Nguồn:ngonngu.net/index.php?p=307            

[Trần Anh]

Một số tài liệu về lịch sử tiếng Việt

Hà Huy Giáp (1973). Giới thiệu về Nguyễn Du và truyện Kiều. In trong Truyện Kiều, Nxb Đại học và Trung học Chuyên nghiệp, Hà Nội, 1973.

Hà Văn Tấn (1981). Giao lưu văn hoá ở người Việt cổ. In trong Văn hoá học đại cương và cơ sở văn hoá Việt Nam. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1996, trang 163–191.

Hagège, C. & Haudricourt, A.G. (1978). La phonologie panchronique. Puf Paris, 224p.

Haudricourt, A.G. (1953). Vị trí của tiếng Việt trong các ngôn ngữ Nam Á. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 19–22.

Haudricourt, A. G. (1954). Về nguồn gốc các thanh của tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 23–31.

Haudricourt, A.G. (1966). Giới hạn và nối kết của ngôn ngữ Nam Á ở Đông Bắc. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 32–40.

Haudricourt, A.G. (1972). Problèmes de phonologie diachronique. CNRS Paris, 392p.

Haudricourt, A.G. (1974). Hai chữ B trong cuốn từ điển của A. de Rhodes. Ngôn ngữ số 4 (1974), trang 37–38.

Hoàng Cao Cương (1989). Thanh điệu Việt qua giọng địa phương trên cứ liệu F0. Ngôn ngữ, số 4 (1989), trang 1–17.

Hoàng Cao Cương (2004). Về chữ quốc ngữ hiện nay. Ngôn ngữ, số 1 (2004), trang 36–43.

Hoàng Dũng (1991). Từ điển Việt-Bồ-La của Alexandre De Rhodes: Nguồn cứ liệu soi sáng quan hệ giữa các tổ hợp phụ âm kl, pl, bl, tl và ml trong tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 4 (1991), trang 5–7.

Hoàng Thị Châu (1964). Mối liên hệ về ngôn ngữ cổ đại ở Đông Nam Á qua một vài tên sông. Thông báo khoa học ĐH Tổng hợp Hà Nội, tập 3, trang 94–106.

Hoàng Thị Châu (1989). Tiếng Việt trên các miền đất nước (Phương ngữ học). Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 284 trang.

Hoàng Thị Châu (2000). Sự hình thành một phương ngữ Việt ngoài lãnh thổ quốc gia. Ngôn ngữ, số 4 (2000), trang 23–25.

Hoàng Thị Ngọ (1999). Chữ Nôm và tiếng Việt qua bản "Giải âm phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kính". Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 231 trang.

Hoàng Thị Ngọ (1999). Sự hiện diện của loại chữ Nôm dùng hai mã chữ riêng biệt để ghi một từ Việt. Tạp chí Hán Nôm, số 39, trang 13–18.

Hoàng Tiến (1994). Chữ quốc ngữ và cuộc cách mạng chữ viết đầu thế kỉ 20 (quyển 1). Nxb Lao động, 267 trang.

Hoàng Tuệ (1994). Về sự sáng chế chữ Quốc ngữ. Ngôn ngữ, số 4 (1994), trang 20–24.

Hoàng Tuệ (1997). Nhìn lại thời tiếng Việt tiếp xúc với tiếng Pháp, Ngôn ngữ, số 3 (1997), trang 1–5.

Hoàng Văn Ma & Tạ Văn Thông (1998). Tiếng Bru-Vân Kiều. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 337 trang.

Hoàng Văn Vân (2002). Ngữ pháp kinh nghiệm của cú tiếng Việt mô tả theo quan điểm chức năng hệ thống. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 515 trang.

Hồ Lê (1992). Từ Nam Á trong tiếng Việt: Tiếng Việt và các ngôn ngữ dân tộc ở phía Nam. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1992, trang 65–110.

Huỳnh Công Tín (1999). Hệ thống ngữ âm của tiếng Sài Gòn (so với phương ngữ Hà Nội và một số phương ngữ khác ở Việt Nam). Tóm tắt luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học, thành phố Hồ Chí Minh.

Jakhontov, S.E. (1973). Về sự phân loại các ngôn ngữ ở Đông Nam châu Á. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 73–77.

Lê Quang Thiêm (2003). Lịch sử từ vựng tiếng Việt thời kì 1858–1845. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 295 trang.

Lê Văn Quán (1981). Nghiên cứu về chữ Nôm. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 231 trang.

Li, F.K. (1977). A Handbook of Comparative Tai. The University Press of Hawaii, 389p.

Lí Toàn Thắng (1996). Vai trò của A. de Rhodes đối với sự chế tác và hoàn thiện chữ quốc ngữ. Ngôn ngữ, số 1 (1996), trang 1–7.
Logan, J.R. (1856). Ethnology of the Indo-Pacific Islands. JIA, no.6.

Martinet, A. (1960). Éléments de linguistique générale. Armand Colin, Paris, 2003, 222p.

Maspéro, H. (1912). Etude sur la phonétique historique de la langue annamite: Le s initiales. BEFEO, XII, no.1, p.1–127.

Ngô Đức Thịnh (1996). Các sắc thái văn hoá tộc người. In trong Văn hoá học đại cương và cơ sở văn hoá Việt Nam, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1996, trang 91–115.

Nguyễn Hữu Hoành (1999). Về sự phân định các ngôn ngữ của nhóm Việt-Mường, Ngôn ngữ, số 5 (1999), trang 35–42.

Nguyễn Khánh Toàn (1978). Về lịch sử tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 4 (1978), trang 1–13.

Nguyễn Khắc Hùng & Lê Văn Trường (1988). Uý Lô và hiện tượng -r cuối trong tiếng Tiền Việt-Mường. Ngôn ngữ, số 1 (1988), trang 68–70.

Nguyễn Ngọc San (1995). An nam dịch ngữ – Cứ liệu quan trọng để nghiên cứu tiếng Việt thế kỉ XV-XVI, Ngôn ngữ số 4 (1995), trang 68–73.

Nguyễn Phan Cảnh (1962). Khảo sát về thanh điệu tiếng Mường (phương ngữ Mường Bi) trong các từ tách rời. In trong Thông báo Khoa học. Khoa Ngữ văn, Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Nguyễn Phú Phong (2003). Đại từ chỉ ngôi trong tiếng Việt và tiếng Mường. Ngôn ngữ, số 10 (2003), trang 1–5.

Nguyễn Phú Phong; Trần Trí Dõi & Ferlus, M. (1988). Lexique Việtnamien–Rục–Francais. Université de Paris, 100p.

Nguyễn Tài Cẩn (1979). Nguồn gốc và quá trình hình thành cách đọc Hán Việt. Nxb Đại học và Trung học Chuyên nghiệp, Hà Nội; Tái bản Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 2000, 354 trang.

Nguyễn Tài Cẩn (1985). Một số vấn đề về chữ Nôm. Nxb Đại học và Trung học Chuyên nghiệp, Hà Nội.

Nguyễn Tài Cẩn (1991). Một vài nhận xét thêm rút ra từ cách đọc Cổ Hán Việt. Ngôn ngữ, số 4 (1991), trang 1–4.

Nguyễn Tài Cẩn (1995). Giáo trình lịch sử ngữ âm tiếng Việt (sơ thảo). Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1995, 348 trang.

Nguyễn Tài Cẩn (1998). Ảnh hưởng Hán văn Lí Trần qua thơ và ngôn ngữ thơ Nguyễn Trung Ngạn. Nxb Giáo dục, Hà Nội, 296 trang.

Nguyễn Tài Cẩn (1998). Thử phân kì lịch sử 12 thế kỉ của tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 6 (1998), trang 7–12.

Nguyễn Tài Cẩn (2001). Một số chứng tích về ngôn ngữ, văn tự và văn hoá. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.

Nguyễn Thị Bạch Nhạn (1994). Tìm hiểu sự biến đổi hình thức chữ quốc ngữ từ "Từ điển Việt–Bồ–La" của Alexandre de Rhodes đến "Từ điển Việt–La" của Pigneau de Béhaine. Ngôn ngữ, số 1 (1994), trang 34–41.

Nguyễn Văn Khang (2002). Một vài nhận xét về từ ngữ tiếng Mường Bi trong sự liên hệ với từ ngữ tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 6 (2002), trang 23–27.

Nguyễn Văn Khang... (2002). Từ điển Mường–Việt. Nxb Văn hoá Dân tộc, Hà Nội 2002.

Nguyễn Văn Lợi (1988). Sự hình thành đối lập đường nét thanh điệu bằng/không bằng một hướng trong ngôn ngữ Việt Mường (trên cứ liệu tiếng Arem và Rục). Ngôn ngữ, số 2 (1988), trang 3–9.

Nguyễn Văn Lợi (1991). Về quá trình hình thành sự đối lập âm vực thanh điệu trong các ngôn ngữ Việt Mường. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 49–59.

Nguyễn Văn Lợi; Jerold A. Edmondson (1997). Thanh điệu và chất giọng (voice quality) trong tiếng Việt hiện đại (phương ngữ Bắc Bộ): khảo sát thực nghiệm. Ngôn ngữ, số 1 (1997), trang 1–18.

Nguyễn Văn Tài (1975). Tiếng Nguồn: Một phương ngữ của tiếng Việt hay một phương ngữ của tiếng Mường?. Ngôn ngữ, số 4 (1975), trang 8–16.

Nguyễn Văn Tài (1980). Tìm hiểu thêm về sự hình thành thanh điệu trong tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 4 (1980), trang 34–42.

Nguyễn Văn Tài (1983). Ngữ âm tiếng Mường qua các phương ngôn. Luận án PTS, Viện Ngôn ngữ học, Hà Nội.

Parkin, R. (1991). A Guide to Austroasiatic Speake rs and Their Languages. University of Hawaii Press, Honululu, 198p.

Phạm Đức Dương (1979). Về mối quan hệ nguồn gốc của các ngôn ngữ nhóm Việt Mường. Ngôn ngữ, số 1 (1979), trang 46–58.

Phạm Văn Đồng (1999). Trở lại vấn đề về sự trong sáng và phát triển của tiếng Việt. Báo Giáo dục và Thời đại, thứ 3, số 72, ngày 07/9/1999.

Phan Ngọc & Phạm Đức Dương (1983). Tiếp xúc ngôn ngữ ở Đông Nam Á. Viện Đông Nam Á xuất bản, Hà Nội, 1983, 351 trang.

Béhaine, P. de (1773). Từ vị Annam Latinh. Hồng Nhuệ Nguyễn Khắc Xuyên dịch và giới thiệu, thành phố Hồ Chí Minh, 1999, 576 trang.

Raimo, A. (1989). Historical and Comparative Linguistics. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam/Philadelphia, 465p.

Rhodes, A. de (1651). Phép giảng tám ngày. Tủ sách Đoàn kết, thành phố Hồ Chí Minh, 1993, 319 trang.

Rhodes, A. de (1651). Từ điển Annam–Lusitan–Latin. Nxb Khoa học Xã hội, 1991.

Jacques, R. (1996). Để hiểu nguồn gốc chữ quốc ngữ: Một bức thư chưa được công bố của Francisco de Pina. Ngôn ngữ, số 3 (1996), trang 46–57.

Sapir, E. (1949). Ngôn ngữ dẫn luận vào việc nghiên cứu tiếng nói. Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn thành phố Hồ Chí Minh, 2000, 284 trang.

Saussure, F. de (1916). Giáo trình ngôn ngữ học đại cương. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1973, 398 trang.

Schneider, P. (1992). Dictionaire historique des ideogrames Vietnamiens. Université de Nice-Sophia Antipolis, 914p.

Shorto, H.L. (1971). A dictionary of the Mon inscriptions from the sixth to the sixteenth centuries. Oxford University Press, London.

Stankevich, N.V. (1978). Một vài suy nghĩ bước đầu về việc nghiên cứu ngữ pháp lịch sử tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 38, trang 27–34.

Stankevich, N.V. (1991). Một chứng tích thú vị về sự tiếp xúc Việt Hán: Bài khải "Binh dân luận" của Ngô Thời Sĩ. Ngôn ngữ, số 4 (1991), trang 8–12.

Taddei, É. (2000). La Phonétique historique. Armand Colin, Paris, 2000, 191p.

Tỉnh Lâm Đồng (1983). Từ điển Việt-Kơ Ho. Sở Văn hoá-Thông tin xuất bản, 185 trang.

Trần Đại Nghĩa (2001). Tổ hợp con lều trong Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi – Một manh mối về lịch sử loại từ tiếng Việt. Ngôn ngữ, số 10 (2001), trang 20–25.

Trần Quốc Vượng chủ biên (1997). Cơ sở văn hoá Việt Nam. Nxb Giáo dục, Hà Nội, 240 trang.

Trần Trí Dõi (1987). Những vấn đề từ vựng và ngữ âm tiếng Chứt góp phần nghiên cứu ngữ âm lịch sử tiếng Việt. Luận án PTS Khoa học Ngữ văn, ĐH Tổng hợp Hà Nội.

Trần Trí Dõi (1988). Tìm hiểu thêm về nguồn gốc thanh điệu tiếng Việt ở những từ có âm cuối vang (trên cứ liệu các ngôn ngữ Việt-Mường). In trong Tiếng Việt và các ngôn ngữ Đông Nam Á, trang 40–45. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

Trần Trí Dõi (1990). Nhận xét về thanh điệu thổ ngữ Arem. Tạp chí Khoa học ĐH Tổng hợp Hà Nội, số 2 (1990), trang 37–40.

Trần Trí Dõi (1991). Về các âm đầu tiền thanh hầu hoá (préglottalisée) trong proto Việt-Mường. Ngôn ngữ, số 2 (1991), trang 29–32.

Trần Trí Dõi (1991). Về quá trình hình thành thanh của một vài thổ ngữ/ngôn ngữ Việt-Mường. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 67–72.

Trần Trí Dõi (1992). On some lexigological Equivalents between the Nyak Kur (in Thailand) and the Viet-Muong languages (in Vietnam). Proceedings of Third ISLL PAN-ASIATIC LINGUISTICS, Bangkok, 8–1/1992, Volume II, p.665–672.

Trần Trí Dõi (1996). Các ngôn ngữ thành phần của nhóm Việt-Mường. Ngôn ngữ, số 3 (1996), trang 28–34.

Trần Trí Dõi (1996). Les initiales */s,z/ et /h/ du Proto Viêt-Mương (PVM) et leurs changements dans le Vietnamien. Khmer Studies, no.25, p.263–268.

Trần Trí Dõi (1998). Khái quát về lịch sử (...) tiếng Việt. In trong Cơ sở tiếng Việt. Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1998, trang 5–21.

Trần Trí Dõi (1999). Nghiên cứu ngôn ngữ các dân tộc thiểu số Việt Nam. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 301 trang.

Trần Trí Dõi (2000). Vietnamese Tone in Cua Lo (Nghe An). Papers 33rd ICSTLL, Ramkhamheang University, Bangkok 2–6 Oct., p.28–32; Thanh điệu tiếng Việt ở Cửa Lò (Nghệ An). Ngôn ngữ, số 5 (2002), trang 36–40.

Trần Trí Dõi (2001). Ngôn ngữ và sự phát triển văn hoá xã hội. Nxb Văn hoá Thông tin, Hà Nội, 2001.

Trần Trí Dõi (2002). Một vài nhận xét về lịch sử nghiên cứu phương ngữ tiếng Việt. Tập san Khoa học Xã hội & Nhân văn, Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn thành phố Hồ Chí Minh, số 20 (2002), trang 19–25.

Trần Trí Dõi (2005). Giáo trình lịch sử tiếng Việt (sơ thảo). Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2005, 268 trang.

Uỷ ban Khoa học Xã hội Việt Nam (1983). Ngữ pháp tiếng Việt. Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 282 trang.

Viện Ngôn ngữ (1971). Tìm hiểu ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Hà Nội.

Võ Xuân Quế (1998). Một số nhận xét về chữ quốc ngữ trong sách "Nhật trình kim thư khất chính giáo" của Philipphê Bỉnh. In trong Tiếng Việt và ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam, Viện Ngôn ngữ học xuất bản, Hà Nội, trang 216–225.

Võ Xuân Trang (1997). Phương ngữ Bình Trị Thiên. Nxb Khoa học Xã hội Hà Nội, 302 trang.

Vũ Bá Hùng (1991). Nguồn gốc các thanh điệu của tiếng Việt và cách nhìn đồng đại của sự khảo sát thực nghiệm. Ngôn ngữ, số 1 (1991), trang 60–66.

Vương Lộc (1978). Về quá trình biến đổi u, b > v. Ngôn ngữ, số 4 (1978), trang 42–44.

Vương Lộc (1989). Hệ thống âm đầu tiếng Việt thế kỉ XV-XVI qua cứ liệu cuốn An Nam dịch ngữ. Ngôn ngữ, số 1+2 (1989), trang 1–12.

Vương Lộc (1989). "Phương ngôn" của Dương Hùng thời Tây Hán và một số từ có quan hệ với tiếng Việt và các ngôn ngữ phương Nam. Ngôn ngữ, số 1 (1994), trang 1–5.

Xokolovxkaya, N.K. (1976). Opyt rekonstrukcija phonologichskoj sistemy Vietmuongskovo jazyka. Moskva, 1976.

Xokolovxkaya, N.K. (1978). Về sự phân loại nội bộ các ngôn ngữ của nhóm Việt-Mường. Ngôn ngữ, số 2 (1978), trang 49–55.

Yan Qixiang & Zhou Zhizhi (1995). The Mon-Khmer languages in China and Austro-Asiatic languages. The Central University for Nationalities Press, 889p.  

Nguồn:ngonngu.net/index.php?p=307

[Trần Anh]

Theo thời gian và sự phát triển của xã hội Việt Nam, càng ngày ảnh hưởng của chữ Hán sẽ càng lu mờ, đó là điều chắc chắn!

Việc này có cái hay và dở đi đôi với nhau.
1 - Càng ngày lớp trẻ càng biết ít chữ Hán, câu chữ nho nhiếc của các cụ xưa. Họ (lớp trẻ) sẽ phải thông qua các chuyên gia văn tự, văn hóa, lịch sử ... mới hiểu được cái chữ râu ria ngay cổng làng, cổng chùa mình là nói cái gì!

2 - Tuy nhiên ảnh hưởng của văn hóa Hán học (Nho học) đến đời sống người Việt sẽ theo thời gian mà giảm dần đi, đồng thời với trình độ xã hội tiến lên thì lại ngày càng có nhiều các chuyên gia làm cái công việc tìm hiểu văn tự, lịch sử, nhân chủng ... với các phương pháp mới, khoa học mà bớt dựa vào sử Tàu (sử cũ của TQ) để suy luận.

Chữ Hán là loại chữ kém khoa học, lạc hậu, đã quá lỗi thời, cái gì không còn phù hợp sẽ bị loại thải. Chỉ nên duy trì nó trong 1 không gian bảo tồn nhất định để phục vụ cho các mục đích khác nhau như nghiên cứu, ngoại giao văn hóa, khinh tế...VV.

Chữ Hán vào Việt Nam như một công cụ để thực hiện chính sách đồng hóa thâm độc của người Trung Quốc, nhưng do trải qua quá nhiều năm tồn tại ở Việt Nam nó đã để lại ảnh hưởng không nhỏ vào Tiếng Việt, nhưng những ảnh hưởng này đã được Viêt hóa rồi.