Thơ thời chống Pháp.

[kimlongkhanh]

Thơ Xuân Diệu

BÀ CỤ MÙ LOÀ

Nhà tranh, bà cụ mù loà
Chiều chiều cõng cháu trông nhà một thân.
Con trai hăng hái tòng quân,
Dâu hiền tất tả lo chăm việc đồng.
Một đời cấy rẽ làm công,
Làm bao nhiêu, chỉ đau lòng, thiếu ăn !
Nghèo không sắm nổi cái khăn,
Khổ như trái bưởi chìm lăn dập vùi.
Goá chồng từ lúc bốn mươi,
Chết con ba đứa, sẩy thai một lần.
Mắt đau lông cặm mờ dần,
Người chăm, thuốc chữa một phần cũng không.
Tuổi già nay sáu mươi đông,
Mười lăm năm chẳng được trông mặt trời.
Thương dâu chạy bữa lần hồi,
Sào khoai, con lợn, mù rồi vẫn chăm.
Lần mò nhúm lửa, nấu cơm,
Tối tăm sờ soạng đêm hôm ngợ ngàng.
Mẹ ơi ! Con đến trong làng,
Con nhìn mắt mẹ lòng càng xót xa !
Một trăm năm mất nước nhà,
Nghìn năm địa chủ làm ta đói nghèo.
Mẹ mù vì thuế phải đeo,
Vì tô phải trả, lại đèo nợ non.
Một đời của mẹ héo hon
Có hai con mắt chết mòn cả hai
Quanh năm chỉ một đêm dài,
Sáng trời không thấy mặt người thân yêu.
Lòng bà thương cháu nâng niu
Chỉ nghe thấy tiếng sớm chiều mà thôi !
Sáu mươi tuổi, khổ chưa rồi,
Đó là tội ác của loài dã man:
Quân địa chủ, lũ thực dân !
Chúng bay cướp cả mọi phần sướng vui !
Cướp trâu, cướp ruộng, cướp đồi,
Bay còn cướp giật cả đôi mắt người.
Trả đây nước mắt, mồ hôi,
Ruộng nương, nhà cửa, cuộc đời chúng tao
Trước kia bay ở trên cao,
Bây giờ sẽ quật bay vào đất đen !
Dân cày ta đã đứng lên,
Nụ cười đem lại ở trên môi già.
Mẹ dù đau đớn mù loà.
Ánh xuân sẽ dọi chan hoà tâm can.
                           9-1953
( Trích Tuyển tập Thơ Việt Nam 1945-1960, Nhà Xuất bản Văn học - Hà Nội )