FULRO - Tập đoàn tội phạm

[saoden]

Được biết sự nghi ngờ của Y Bhăm, Châu Đêra và Les Kossem liền trình Xi-ha-núc. Xi-ha-núc khuyên hai lãnh tụ Miên, Chàm hãy bình tĩnh, để mặc Quốc trưởng có cách thâu phục "tên người rừng khôn ngoan".

Châu Đêra và Les Kossem chẳng phải chờ đợi lâu. Mùa xuân năm 1965, hai người được vời vào Hoàng cung họp bàn về một sự kiện trọng đại.

Theo sáng kiến của mấy nước lân bang và được người Pháp nhiệt liệt ủng hộ, thì thời gian tới, thủ đô Nam Vang được chọn làm nơi đăng cai cho một hội nghị quốc tế quan trọng: Hội nghị nhân dân Đông Dương. Thành phần hội nghị bao gồm các phái đoàn đại diện cho những quốc gia và những thế lực chánh trị có ảnh hưởng lớn ở vùng này. Vì lẽ đó, mà tổ chức nào được mời đến hội nghị sẽ mặc nhiên giành được cho mình vị trí khu vực và vị trí quốc tế không thể chối cãi. Là người đăng cai, Xi-ha-núc có nhiều quyền hạn trong việc cho các đoàn đại biểu đến nước mình. Ông sẽ triệt để lợi dụng lợi thế đó để nâng những mặt trận của Châu Đêra và Les Kossem lên ngang tầm vóc những phái đoàn khác. Ông ưu tiên đặc biệt cho Mặt trận Cao Nguyên của Y Bhăm và sẽ dành cho phái đoàn Y Bhăm những hoạt động chính thức như những phái đoàn khác kể cả quyền đọc diễn văn nêu lên yêu sách của mình. Nhưng vì ông là người đăng cai, có trách nhiệm đưa hội nghị đến thành công tốt đẹp nên ông yêu cầu bài diễn văn của Y Bhăm chỉ nên chú ý nêu bật một số vấn đề mà ông sẽ dặn dò kỹ lưỡng khi gặp riêng.


Cái tin được dự hội nghị nhân dân Đông Dương làm cho Y Bhăm sung sướng. Thế là tiếng nói của ông sẽ vang lên toàn Đông Dương và trên trường quốc tế. Ông dự định trong diễn văn sẽ lên án thực dân Việt Nam, đòi giải phóng Cao Nguyên... Ông sẽ đưa vào diễn văn. Mãi cho đến khi Les Kossem tế nhị cho biết, diễn văn đã được Đại sứ Pháp và chuyên viên Căm-bốt chuẩn bị rồi thì Y Bhăm thấy xấu hổ và nghèn nghẹn trong cổ.


Ngày hội nghị khai mạc, khi thấy Les Kossem dắt tay Y Bhăm thân mật đi vào, Xi-ha-núc cười rung cặp má phị:

- Xin chào vị lãnh tụ anh minh của dân tộc Thượng! Trong hội nghị này ngài sẽ gặt hái được nhiều kết quả. Mặt trận Thượng sẽ tồn tại ở Đông Dương. Tôi hy vọng một ngày gần đây, nước thứ tư ở Đông Dương sẽ ra đời - nước Cao Nguyên độc lập. Tôi chân thành giao Mặt trận Khơ-me Thượng cho ngài lãnh đạo.

Y Bhăm biết thừa là Xi-ha-núc chơi lại nước cờ mà ông đã một lần lật tẩy trước mặt Les Kossem, nước cờ biến mình thành tay sai, lãnh tụ hờ của Mặt trận Khơ-me Thượng. Nhưng việc được mời đi dự hội nghị quan trọng này là một đặc ân quá lớn làm Y Bhăm choáng ngợp, vì thế ông không thoát khỏi cái tình thế "ăn xôi chùa ngọng miệng" như người Kinh thường nói.

Ông đón bài diễn văn đã chuẩn bị sẵn trong tay Xi-ha-núc và cúi gập người nói bằng tiếng Pháp: "Mẹc-xi! Mẹc-xi!".

Một buổi sáng ở hậu cứ Bốt Chá.

Như thường lệ, giờ làm lễ chào cờ đã đến. Mấy tiếng còi rúc lên. Các "chiến sĩ giải phóng Cao Nguyên" tập hợp trước sân theo từng khối. Khối "Dân sự chiến đấu" mặt mày hốc hác, tóc dài, râu rậm, quần áo rằn ri nhem nhuốc. Khối nông dân thì đóng khố, mình trần trùng trục, đen bóng.


Khối viên chức thì mặc com-lê. Có vị khoác Véc-stông, nhưng lại đóng khố, để lộ đôi chân mốc thếch.

Một góc sân, đám đàn bà con gái mặc đủ kiểu. Người mặc váy áo ka-ki của nữ chiến sĩ Cộng hòa. Người thì mặc váy đen, mình trần, vú vê thỗn thện. Người thì địu trên lưng những đứa con nhỏ quặt quẹo.

Đoàn văn công với những bộ cồng, bộ chiêng to nhỏ. Một chiếc đàn tờ-rưng buộc những tua vải xanh đỏ, gió bay phơ phất.

Họ đứng ủ rũ, buồn bã. Dường như ai cũng chán nản và mệt mỏi.

Lại một hồi còi lảnh lót. Đám đông nháo nhác chỉnh đốn đội ngũ. Sau một tiếng hô lớn, ban ca nhạc cử bài Quốc ca Đê-ga. Tiếng chiêng sầm sập, tiếng trống ầm ầm, chen lẫn tiếng hát thanh thanh của tốp ca nữ.

"Nhân dân Đê-ga cùng dắt cung tên, hy sinh cuộc đời. Một lòng tiêu diệt quân thù, giải phóng quê hương tươi đẹp rạng ngời.

Bọn xâm lược Kinh ta đánh tan. Bọn thực dân Kinh ta đánh gục.

Để cho nhân dân Đê-ga vượt qua vòng nô lệ đến quang vinh.

Vì đất nước Đê-ga, vì tự do, vì sự sống còn.

Đồng bào ơi hãy vùng lên, vùng lên, vùng lên..."


Trong tiếng hát gào to, lá cờ uể oải kéo lên, lộ rõ mảnh màu xanh lá cây tượng trưng cho núi rừng; mảnh màu đỏ tượng trưng cho chiến đấu; ngôi sao và mặt trăng tượng trưng cho lãnh tụ anh minh... Y Bhăm quen giải thích như vậy cho chiến hữu.


Lễ chào cờ kết thúc. Y Bhăm thong thả trở về ngôi nhà dành cho chủ tịch mặt trận. Xung quanh ông, cảnh huyên náo hằng ngày lại nổi lên. Tiếng máy bay trực thăng gào ầm ầm, tiếng súng bắn tập ở quân trường loạn xạ. Tiếng đoàn xe vận chuyển quân lương của nhà bao thầu Kossem phu nhân. Và cả tiếng người nữa. Thôi, thì đủ thứ ngôn ngữ sắc tộc khác nhau của Ê Đê, Ba Na, Gia Rai, Ka Ho. Chỉ tiếng trẻ con khóc thét và tiếng đàn bà chửi nhau thì sắc tộc nào cũng giống nhau vậy...

[saoden]

Trong ngôi nhà chủ tịch, các vị lãnh đạo Mặt trận Cao Nguyên đã tề tựu. Hôm nay, họ có một cuộc hội ý để bàn chủ trương hoạt động. Từ sau Hội Nghị nhân dân Đông Dương, họ vẫn chưa có dịp bàn đến vấn đề quan trọng này. Dù không thống nhất với nhau về nhiều mặt, thì ít nhất họ cũng đánh giá như nhau về ý đồ của Xi-ha-núc và của người Pháp đối với họ đã bộc lộ khá rõ trong cuộc hội nghị. Tại cái hậu cứ mang tên Pháp trên mảnh đất Căm-bốt này, Mặt trận Cao Nguyên của họ chưa có vai trò nào hơn là góp thêm một cái cọc cho thế đứng của Xi-ha-núc và Pháp. Họ cảm thấy đang bị một sức đẩy đưa dần họ đến vị trí phụ thuộc. Vì vậy, họ cố thủ trong cái Camp le Rolland này, rèn luyện đội ngũ, mong tạo thực lực cơ hồ có thể xoay trở được trong vòng tay ôm ấp họ.


Cánh cửa lim nhà sàn hé mở. Một dân vệ gác cửa bước vào trình có ông Huỳnh Ngọc Sắng từ Nam Vang về cần gặp Y Bhăm, cùng các vị lãnh đạo khác. Y Dhơn, Ynuỉn, Y Năm đều quay mặt lại chờ đợi.

- Thưa các vị - Sắng long trọng truyền đạt như Les Kossem đã dặn - Quốc trưởng triệu tập lãnh tụ của ba mặt trận về Nam Vang mở đại hội lập một mặt trận thống nhất bao gồm cả ba mặt trận hiện hữu. Hai phái đoàn Khơ-me Hạ, Chàm đang có mặt ở Nam Vang, chỉ còn đợi đại biểu Mặt trận Cao Nguyên ta.

Ai nấy cố nén một tiếng thở dài. Nước cờ họ nơm nớp chờ đợi có lẽ đã đến giờ ra mắt rồi.

Y Dhơn nhìn vị chủ tịch thăm dò, rồi mới hỏi thẳng:

- Trước Hội nghị nhân dân Đông Dương, ông Les Kossem cũng đã yêu cầu ta họp để thống nhất tổ chức, ta chưa tán thành. Bây giờ, ý ngài thế nào?

Hỏi mà để hỏi thôi, chứ Y Dhơn cũng như những nhà lãnh đạo khác đều đã đoán ra trước câu trả lời của chủ tịch Y Bhăm hay là của họ - cũng như thế, nếu họ ngồi vào ghế chủ tịch.

- Ta cứ đi dự xem họ tổ chức như thế nào. Điều quan trọng là có thực lực, còn thống nhất thành một hay vẫn để ba không quan trọng gì.


Đại hội thành lập "Mặt trận thống nhất các dân tộc thiểu số Căm-bốt" được tổ chức ở Nam Vang. Châu Đêra, Les Kossem, Y Bhăm dẫn đầu ba phái đoàn của ba mặt trận tham dự. Quốc trưởng Xi-ha-núc đến thăm và động viên. Ngài căn dặn những điều chúng nhất như đoàn kết, thống nhất, chống chia rẽ và biết giữ kín những điều cụ thể chưa nên nói.


Đại biểu các mặt trận đọc diễn văn. Ai cũng hứa sẽ thực tâm đoàn kết. về tên gọi thì họ nhất trí ngay. Mặt trận được mang tên bằng tiếng Pháp: Front Unifié de Lutte des Races Opprimées. Gọi tắt là FULRO. Nhưng khi bầu ban lãnh đạo thì họ cãi nhau nảy lửa. Mặt trận Khơ-me Krôm đòi Châu Đêra làm chủ tịch. Mặt trận Chàm đòi Les Kossem làm chủ tịch. Mặt trận Cao Nguyên đòi Y Bhăm phải là người đứng đầu.


Cuộc thảo luận kéo dài hai ngày, không đi đến thống nhât. Các đại biểu dọa bỏ về. Châu Đêra phải trình Xi-ha-núc. Quốc trưởng khôn ngoan đề ra một phương án tổ chức: Làm thế nào để ai cũng có vị trí đứng đầu, nhưng thực lực vẫn nằm trong tay người Miên, Y Bhăm chỉ có danh nghĩa. Theo phương án này thì Mặt trận có ba cơ quan tối cao lãnh đạo. Thì Đức Chúa Trời chẳng phải có ba ngôi bằng nhau là gì? Chuyện khó hiểu thế mà hàng tỷ người theo đạo Thiên chúa vẫn công nhận thì sao? - Những người nghĩ ra phương án lập luận thế!

Ba cơ quan tối cao lãnh đạo đó là:

Hội đồng tối cao do:
   CHÂU ĐÊRA làm chủ tịch
   PÔNAGAR làm đệ nhất phó chủ tịch
   Y BHĂM làm đệ nhị phó chủ tịch

Hội đồng bảo trợ do:
   PÔNAGAR làm chủ tịch
   CHÂU ĐÊRA làm đệ nhất phó chủ tịch
   Y BHĂM làm đệ nhị phó chủ tịch

Ủy ban chấp hành Trung ương do:
   Y BHĂM làm chủ tịch
   CHÂU ĐÊRA làm đệ nhất phó chủ tịch
   PÔNAGAR làm đệ nhị phó chủ tịch.

[saoden]

7. ĐẰNG SAU NHỮNG CUỘC THƯƠNG THUYẾT

Trở về Bốt Chá, Y Bhăm biết rằng mình chỉ là bù nhìn, còn thực lực thì do Châu Đêra và Les Kossem nắm. Để đối phó lại, ông đẩy mạnh hoạt động độc lập, cố tách khỏi trung ương. Ông cải tổ Mặt trận Cao Nguyên, lập ra Ban chấp hành mới có 7 Tổng ủy viên điều hành công việc như một chánh phủ, tuy vẫn giữ tên gọi mặt trận là FULRO.


Về phía mình Châu Đêra và Les Kossem cũng muốn gây thanh thế riêng.

Nhưng vì Châu Đêra bận vào nhiệm vụ tổ chức quân đội Hoàng gia nên Mặt trận Khơ-me Hạ hầu như không hoạt động. Công việc của FULRO do Les Kossem điều hành. Ông coi FULRO như tổ chức của Mặt trận Chàm.


Ông cải tổ "Hội đồng tối cao" thành "Ủy ban chấp hành tối cao" và nắm lấy quyền lãnh đạo.

Về đối nội, ông lập ra ba ban: tình báo, kinh tài và phát triển giáo dục.

Ban tình báo chuyên thu thập tin tức, tung người về Việt Nam phá hoại, móc nối cơ sở.

Ban kinh tài lo thu tiền đóng góp của nhân dân, tiếp tế cho hậu cứ của Y Bhăm, và mạnh dạn hơn, ông bao thầu việc cung cấp lương thực cho căn cứ Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam để kiếm lời. Ban kinh tài do vợ ông điều khiển.

Ban phát triển giáo dục lo tìm người đi học ngoại quốc, nghiên cứu về dân tộc Chàm.

Đối ngoại, ông mở chiến dịch ngoại giao vận động các nước ủng hộ FULRO, đặt các tổ chức hải ngoại yểm trợ FULRO. Nước đầu tiên ông vận động là Thái Lan.

Ông biết rõ có 40 vạn người Thái Lan gốc Chàm, và trong quân đội Hoàng gia Thái cũng có hai vị tướng người Chàm, một tướng không quân. Ông bay đi Vọng Các, gặp hai vị tướng và những kiều dân Chàm. Hai vị tướng vận động dân Chàm thành lập "Tổ chức người Chàm chính thống tiến bộ" để ủng hộ Les Kossem.


Tiếp theo ông đáp máy bay đi Gia-các-ta gặp tổng thống Xu-các-nô. Ông cho rằng ở Nam Dương có 2 triệu người Chàm chính thống. Họ dùng ghe thuyền di cư sang đây từ thế kỷ thứ 14 đến thế kỷ thứ 16, luôn luôn bị khinh rẻ, chèn ép trên đất khách quê người nên không khỏi mơ ước một cuộc sống tự do, độc lập.


Tổng thống Xu-các-nô cùng Les Kossem ký một mật ước "Nam Dương - FULRO". Tổng thống rút ra 2 lữ đoàn Para-Com-măng-đô chừng 8000 người, trong số quân trù bị đã từng anh dũng đánh tan quân Mã Lai, để làm quân yểm trợ cho công cuộc "phục quốc Champa" của Les Kossem. Về nước, Les Kossem kết bạn thêm với đại tá Su-sê-nô - tùy viên quân sự Đại sứ quán Nam Dương tại Nam Vang. Thông qua Su-sê-nô, Les Kossem nhận các khoản viện trợ của Nam Dương. Sau đó, ông dự định đi các nước Ả Rập và Pháp.


Được các thế lực trong nước và nước ngoài ủng hộ, Les Kossem phát huy thanh thế, tìm cách nắm Y Bhăm và những người Thượng, Chàm trong Mặt trận Cao Nguyên. Nếu như Y Bhăm không nghe, ông sẽ hất và đưa Y Dhơn lên thay thế.


Ở hậu cứ, Y Bhăm lo lắng vì Les Kossem ngày càng nắm hết quyền hành, biến ông thành tay sai. Y Bhăm bắt đầu tìm cách liên lạc với Mỹ, nhờ Mỹ ép Thiệu, Kỳ để cho FULRO về Việt Nam, thoát khỏi áp lực của Les Kossem.


Còn Y Dhơn, Y Nuỉn, Y Năm, Y Bhăn Kpơ thì vẫn căm lối lật lọng của Mỹ, nên phản đối, đòi tấn công Thiệu, Kỳ đến cùng.

Hai vị Chủ tịch và Phó chủ tịch chẳng ai chịu nghe ai. Dần dà mặt trận hình thành hai nhóm lãnh đạo. Nhóm của Y Bhăm, gọi là nhóm "Dân sự", có: Y Dhé, Y Prêh, Y Bling, Y Thih... Nhóm của Y Dhơn gọi là nhóm "Quân sự", có Tổng tham mưu trưởng Y Bhăn Kpơ, Tổng tham mưu phó Y Năm...


Thuyết phục Y Dhơn không được, ngày 19-7-1965, Y Bhăm tự ý quyết định cử Y Ngo, Y Sênh, Y Nhiam do Tổng ủy viên Ngoại giao Y Prêh dẫn đầu về Buôn Mê Thuột tìm lối thoát.

Phái đoàn gặp đại tá cố vấn vùng II chiến thuật Kersting (người vừa thay đại tá Freund) xin một khu vực đóng quân, xin tiếp tế lương thực và vũ khí. Kersting nhận lời và lệnh cho Vĩnh Lộc bàn giao địa điểm.

Vĩnh Lộc tức điên lên. Khi gặp phái đoàn FULRO ở trụ sở Bộ tư lệnh sư đoàn 23 bộ binh, Vĩnh Lộc lạnh nhạt, nhùng nhằng không chịu thi hành các điều FULRO yêu cầu.

Y Dhơn cùng phái quân sự càng có cơ sở để chế giễu đường lối thương thuyết của Y Bhăm. Để chứng minh cho đường lối cứng rắn của mình, họ ra lệnh cho Na Guh dẫn 200 FULRO về biên giới, tổ chức cướp trại Buôn Briêng, là một trại có nhiều lính Thượng, để lấy tiếng.

Được Dân sự chiến đấu làm nội ứng, FULRO vượt rào vào trại. Họ trói tất cả các quân nhân người Kinh, hạ cờ ngụy quyền Sài Gòn xuống, kéo cờ FULRO lên.

Trận đánh nổ ra vào một thời điểm chính trị lợi cho phái Y Dhơn. Lúc này là lúc Mỹ thua đậm trong những trận Đồng Xoài, Ba Gia... Bị những cú choáng váng đầu tiên đó, cái chủ trương đổ bộ ồ ạt vào miền Nam Việt Nam bắt đầu gây nhiều dư luận sôi nổi khiến Nhà trắng đau đầu. Thiệu, Kỳ đã được đưa lên thay Khánh. Nhưng cái Ủy ban lãnh đạo quốc gia và cái Ủy ban hành pháp Trung ương với những cái tên rất tân kỳ và cách mạng của nó vẫn không đem lại chút ảnh hưởng chính trị gì. Tình hình này, mảnh đất Tây Nguyên dễ bị rơi vào ảnh hưởng Pháp và Xi-ha-núc lắm, mà Mỹ khó rảnh tay đối phó được. Phải tìm cách xoa dịu nó đã rồi thư thả sẽ tính sau.


Đại sứ Mỹ liền giao cho Phó đại sứ U. Alexis Johnson và đại tướng Morton, tổng chỉ huy quân đội Mỹ tại Việt Nam, giải quyết vấn đề FULRO. Ngài Phó đại sứ tìm mọi biện pháp lôi kéo FULRO về hợp tác với Thiệu, tập trung sức đối phó với Mặt trận Giải phóng và Mặt trận Tây Nguyên tự trị lúc đó đang mở các trận tấn công dữ dội hơn, nhất là ở Tây Nguyên, địa bàn chiến lược.

[saoden]

Một phái đoàn gồm đại tướng Morton, thiếu tướng Tổng ủy viên chiến tranh Nguyễn Hữu Có, chuẩn tướng Tư lệnh vùng II chiến thuật Vĩnh Lộc được thành lập để đón phái đoàn FULRO.

Hữu Có uất lên tận cổ, nói với Vĩnh Lộc:

- Ta đã khổ với bọn Mọi này mấy năm nay rồi. Tại sao người Mỹ nói ủng hộ chúng ta mà lại cho bọn Mọi trèo đầu trèo cổ ta thế?

Vĩnh Lộc thở dài không trả lời.

- Vào hội đàm ta nên có thái độ thế nào? Hữu Có lại hỏi.

- Thật là khó. Không nhượng bộ thì người Mỹ phật ý, gây khó dễ cho ta. Nhượng bộ thì bọn Mọi lên mặt, leo thang lấn ta. Theo tôi, kế hay nhất là "miệng gọi, tay đẩy". Ta cứ hứa nhận mọi yêu sách của FULRO, nhưng ta không thực hiện.

Thế là, vào hội đàm, hai vị tướng tỏ ra nhũn nhặn, có thiện chí, thực hiện răm rắp ý kiến của đại tướng Morton và đệ lên Nguyễn Văn Thiệu.

Kết quả, một bản "Thông cáo của Chánh phủ Việt Nam Cộng hòa gửi FULRO được đưa ra ngày 2-8-1965. U. Alexis Johnson và Morton rất hài lòng, khi thấy có những câu:

"Chánh phủ sẵn sàng dành cho anh em mọi địa vị xứng đáng trong cơ cấu quốc gia, tại trung ương cũng như địa phương để anh em có cơ hội cùng Chánh phủ phục vụ đất nước và dân tộc

Trong giai đoạn khó khăn này chánh phủ mong mọi anh em hãy đặt quyền lợi tối cao của tổ quốc trên hết và sớm trở về đoàn tụ cùng đại gia đình dân tộc".

Johnson cũng ra "Thông cáo của Chánh phủ Hoa Kỳ" gửi FULRO, tha thiết kêu gọi Y Bhăm:

"Chánh phủ Hoa Kỳ thành thật mong rằng ông cùng các cộng sự viên sẽ đồng ý với chúng tôi và cố gắng hợp tác với Chánh phủ Việt Nam để thanh trừ moi đe dọa Cộng sản và xây dựng xã hội kinh tế cũng như chánh trị cho xứ sở theo ý muốn của toàn dân... Nếu Chánh phủ Việt Nam và ông Y Bhăm mong muốn và yêu cầu, Chánh phủ Hoa Kỳ sẽ sẵn sàng hiện diện làm quan sát viên trong bất cứ cuộc thảo luận nào giữa hai bên..."

Bản thông cáo được chính Phó đại sứ U. Alexis Johnson ký tên.

Y Prêh và phái đoàn mang hai thông cáo về hậu cứ. Y Bhăm cùng ban chấp hành họp bàn.

Thấy đã đạt thắng lợi bước đầu, Y Dhơn lệnh cho Nay Guh rút quân khỏi Buôn Briêng. Khi rút, Nay Guh kéo theo 181 Dân sự chiến đấu ở Buôn Briêng cùng tất cả vũ khí. Y Dhơn và phái Quân sự càng coi thường Y Bhăm, càng liên minh chặt chẽ với Les Kossem tìm cách nắm lấy quyền lãnh đạo Mặt trận Cao Nguyên.


Tuy vậy, vấn đề trở về hay không trở về, vẫn còn là điều bất đồng giữa hai phái "Dân sự" và "Quân sự".

Y Bhăm lập luận:

- Phải coi hai văn bản Thông cáo là cơ sở pháp lý. Cần phải tập trung sức lực để chống Việt Cộng, Thượng Cộng. Bọn Cộng sản còn nguy hiểm gấp trăm lần bọn Thiệu - Kỳ. Phải hợp tác với Thiệu - Kỳ chống Cộng. Chiến thắng xong Cộng sản ta sẽ chống Thiệu - Kỳ, giành độc lập hoàn toàn cho Cao Nguyên.

Y Dhơn không chịu, đập lại:

- Người Mỹ bảo chúng ta nổi lên, xui chúng ta sang đây, giờ lại bắt chúng ta về! Ta không thể mù quáng theo họ được. Phải đấu tranh đến cùng. Khi ra đi, ông chả hứa với chúng tôi như thế là gì?

Mặc cho Y Dhơn cùng phái "Quân sự" phản đối, Y Bhăm đơn phương cử một phái đoàn thương thuyết do một người thân tín là Y Dhé cầm đầu về hòa đàm lâu dài với Chánh phủ Việt Nam. Đoàn được mang tên là "Ban đại diện Chánh phủ lâm thời Cao Nguyên".


Y Dhé cũng là một viên chức kỳ cựu của Pháp, người sắc tộc Ê Đê. Trước khi vào FULRO, ông làm huân sự thủy lâm ở Buôn Mê Thuột: Y Dhé được Y Bhăm coi là một trong hai người có tài ngoại giao nhất của FULRO (người kia là Tổng ủy viên Ngoại giao Y Prêh) vì Y Dhé rất khôn ngoan và có tài xoay xở. Hồi còn làm huân sự thủy lâm, ông đã từng ăn những món tiền đút lót rất bẫm của các chủ đồn điền cao su, cà phê và của các nhà có rẫy cần dẫn nước vào tưới.


Được Y Bhăm giao lập Ban đại diện, Y Dhé kéo luôn các chân tay thân tín cùng phe cánh vào chiếm những ghế quan trọng trong Ban. Vẫn chưa yên tâm và để tránh mọi điều bí mật khỏi lọt vào Y Dhơn, y xin với Y Bhăm cho con rể mình là trung tá FULRO Y Nhiam vào làm ủy viên liên lạc giữa hậu cứ vào "Ban đại diện".


Thấy Y Bhăm độc đoán lập phái đoàn thương thuyết, Y Dhơn cùng phái Quân sự cũng không chịu bó tay, liền cử một trung đoàn FULRO, do trung tá Y Djao chỉ huy, về đóng ngay tại Buôn Buôr, cạnh cầu 14, để khống chế và thăm dò Y Dhé. Y Djao được quyền báo cáo trực tiếp với Y Dhơn không cần thông qua Ban đại diện. Y Djao còn liên hệ ngầm với lính Thượng các trại ở Đắc Lắc lấy vũ khí, lương thực, chuẩn bị lực lượng chống lại Y Bhăm.


Y Bhăm và Y Dhé coi trung đoàn này như một cái gai, nhưng vì phe "Quân sự" đang mạnh nên họ chưa làm gì được. Tốt hơn hết là cứ lờ đi, coi như không biết hành động ngấm ngầm của Y Djao.

Y Dhé cùng phái đoàn về Buôn Mê Thuột ngày 23-8-1965. Vừa đến nơi, trong khi các đoàn viên còn nghỉ ngơi, thăm hỏi gia đình thì Y Dhé, Y Nhiam cùng H'zap (vợ Y Dhé) bàn ngay cách lợi dụng danh nghĩa "Ban đại diện" để vơ vét làm giàu. Bà H'zap vốn là người tinh khôn, thạo buôn bán, liền làm "cố vấn" cho chồng trong việc "làm ăn" rất tinh vi, vừa được tiếng vừa được miếng. Để làm ăn trót lọt, bà kéo luôn Y Tang, ủy viên kinh tài Ban đại diện, vào "cánh" với chồng nhằm che mắt thiên hạ và bịt mồm vị ủy viên có thể biết mánh khóe của vợ chồng bà.

[saoden]

Sau khi tính toán thật kỹ lưỡng, Y Dhé dùng ngay nhà mình ở buôn Alêa làm trụ sở "Ban đại diện". Một tấm biển lớn đỏ chói, viết bằng chữ vàng tươi "Ban đại diện Chánh phủ Lâm thời Cao Nguyên" được treo ngay trước cổng ngôi nhà sàn dài.


Trụ sở Ban đại diện ngày ngày nườm nượp người ra vào. Người đến thăm hỏi sức khỏe Y Bhăm; người đến nhờ chuyển thư cho con cái. Cũng có người đến xin cho chồng, con về vì đã một năm nay, nghe nói chồng, con họ cực khổ. Và rất nhiều người mang quà, phần lớn là gà, gạo đến ủng hộ Ban đại diện, vì các vị trong Ban đại diện "làm việc không lương, chịu bao điều gian nan, nguy hiểm", về đây các vị phải sống thấp thỏm, nguy hiểm. Bọn cảnh sát Thiệu dễ chơi xỏ, bắt cóc hoặc thủ tiêu lắm chứ.


Ai gởi lời thăm hỏi vị chủ tịch vĩ đại và các lãnh tụ, chiến sĩ FULRO thì được ông Trưởng ban đại diện đón tiếp để chuyển lời sang hậu cứ. Ai gởi quà cáp ủng hộ FULRO thì Trưởng ban đại diện phu nhân nhận, chuyển vào trong buồng rồi cho ra chợ. Một tay bà lo liệu tất. Bà vừa là kế toán, vừa là thủ quỹ, thủ kho.


Cứ những kỳ tổ chức lễ kỷ niệm, ngày thành lập FULRO, ngày sinh Y Bhăm... vợ chồng ông trưởng ban lại vất vả túi bụi vì nhận quà ủng hộ. Mỗi lần có người xin cho chồng, con đã đi theo FULRO về thăm nhà, hoặc xin đến hậu cứ thăm chồng, con; mỗi lần có người trốn lính Sài Gòn xin chạy theo FULRO... thì lại là một dịp vị Trưởng ban đại diện hốt bạc đút lót.


Nhận thư của Y Dhé đề nghị gặp phái đoàn Chánh phủ để thương thuyết, Nguyễn Văn Thiệu, Nguyễn Cao Kỳ bề ngoài phải nghe lời vị Phó đại sứ Mỹ, nhưng bên trong tìm mọi cách trì hoãn và chửi rủa FULRO thậm tệ.


Ngày 25-8-1965, trong một cuộc họp báo, Tổng ủy viên Chiến tranh Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Hữu Có tuyên bố với các ký giả:

- Hội đồng nội các quyết định không gửi một đại diện nào lên Buôn Mê Thuột tiếp xúc với phản loạn Thượng FULRO. Họ gặp tỉnh trưởng là đủ rồi. Nếu sau một thời gian kêu gọi, họ không trở về, sẽ có những biện pháp mạnh mẽ tiêu diệt tổ chức đó.

Hai ngày sau, trong lễ trình diện 38 tên sĩ quan Thượng vừa mãn khóa võ bị ở Buôn Mê Thuột, Vĩnh Lộc khoác áo đen viền đỏ cổ truyền Ra-Đê lên phát biểu, cũng nhân cớ này mà công khai mạt sát FULRO. Sau khi ca ngợi Thiệu - Kỳ đã "quan tâm đào tạo một lớp sĩ quan Thượng đầy tài năng; thực thi một cách không ai chối cãi được quyền bình đẳng Kinh - Thượng trong công cuộc diệt trừ Cộng sản, bảo vệ quốc gia", Vĩnh Lộc chĩa mũi nhọn vào FULRO:

- Ấy thế mà một nhóm người không nhận ra điều đó. Tôi không thấy có lý do nào mà không chấp nhận chiến đấu thêm để diệt trừ một nhóm người phản loạn, cố tâm phá vỡ tình đoàn kết Kinh Thượng và hủy hoại tiềm lực chiến đấu của quốc gia trong tình trạng chiến tranh... Nếu FULRO cố tình ngoan cố, quân lực Việt Nam Cộng hòa sẽ tiễu trừ thẳng tay!

Được các sĩ quan dự buổi lễ trình lại, Y Dhé báo ngay cho Y Bhăm, Y Bhăm lệnh cho Y Dhé phải cố gắng chịu đựng, khéo léo thuyết phục, nhũn nhặn giữ hòa khí với Vĩnh Lộc, không nên gây ra xô xát, trái với tinh thần bản thông cáo của Đại sứ Mỹ.

Y Djao cũng báo tin cho Y Dhơn. Phái "Quân sự" bí mật họp bàn, tìm cách đối phó.

Phó chủ tịch Y Dhơn bực bội:

- Ông chủ tịch đã bị mua chuộc hoàn toàn, phản bội chúng ta, định bắt tay với Thiệu, Kỳ.

Một vị chủ tịch đã mất sáng suốt lẩm cẩm, đường lối sai lầm, ta không thể cứ nhắm mắt mà đi theo, không thể hợp tác được nữa. Ta phải tổ chức bạo động. Hãy đứng lên. Tất cả các chiến sĩ chúng ta cùng tất cả những binh sĩ Thượng ta còn trong hàng ngũ quân Thiệu phải vùng lên tiêu diệt bọn Thiệu - Kỳ. Phải phát động một cuộc khởi nghĩa toàn Cao Nguyên!

Y Năm hỏi:

- Ta không theo lệnh người Mỹ, họ cắt hết viện trợ thì sao?

Huỳnh Ngọc Sắng trả lời ngay:

- Sẽ có Đại sứ Pháp ở đây và Chánh phủ Hoàng gia Miên ủng hộ.

Mọi người nhất trí kế hoạch: Khởi nghĩa toàn Cao Nguyên.

Y Năm bí mật đưa các sĩ quan FULRO về Đắc Lắc.

Ksor Đuốt dẫn một nhóm về PleiKu để phối hợp với Nay Fun, giám thị ký túc xá trường nam tiểu học PleiKu, một chỉ huy FULRO ở trong nước, hành động.

[saoden]

Lệnh bạo động được truyền khắp Cao Nguyên.

Ở Phú Bổn, 3 giờ sáng ngày 18-12-1965, đại đội 296 ĐFQ, trung đội 1-503 và trung đội Nghĩa quân đồn trú tại quận lỵ Phú Thiện nổi dậy. Thượng sĩ Nay Rí chỉ huy lính Thượng giết 5 sĩ quan và lính người Kinh, chiếm quận lỵ.


Ở Đắc Lắc, Y Năm cùng Y Tam Uông, đại đội trưởng đại đội 281, chỉ huy lính Thượng, nổi dậy chiếm đồn Krông Pách, giết hết binh lính người Kinh.

Ngay đêm đó, tiểu đoàn 64 FULRO do đại úy Y Blăm chỉ huy đột nhập vào Tòa hành chánh và Tiểu khu Quảng Đức, giết hết nhân viên, quân nhân người Kinh, treo cờ FULRO lên.

Nhưng ở PleiKu thì FULRO không may mắn. Ksor Đuốt, Nay Fun cùng 67 người đang họp, chưa kịp triển khai lực lượng, thì bị cảnh sát ngụy ập vào bắt. Ksor Đuốt chạy thoát khỏi biên giới.

Cả Cao Nguyên trong tình trạng hỗn loạn. Ở đâu các binh lính Thượng cũng nổi lên chiếm các đồn trại, hô khẩu hiệu, tung truyền đơn "Cao Nguyên là của người Cao Nguyên", "Thực dân Kinh cút đi!". Vĩnh Lộc huy động các đơn vị thuộc sư đoàn 23 bộ binh, tiểu khu Phú Bổn, Đắc Lắc, PleiKu cùng với một đơn vị Thủy quân lục chiến mở cuộc hành quân tảo thanh, cứu vãn các nơi bị mất, diệt và bắt một loạt FULRO từ Căm-bốt về và bọn nổi loạn. Máu đổ khắp nơi.


Đại tá Kersting điện hỏi Y Dhé về sự kiện này. Y Dhé nhận lệnh Y Bhăm, trả lời: đó là hành động của nhóm "quá khích". Y Dhơn bị Pháp mua chuộc, chánh quyền cứ việc trừng trị.

Đại tá Kersting cho lập tòa án quân sự mặt trận Vùng II chiến thuật ở hội trường Diên Hồng (PleiKu) để trừng trị bọn phản loạn. Đại tá Kersting gợi ý chỉ trừng trị bọn bên dưới, còn để cho số sĩ quan chỉ huy FULRO chạy về Căm-bốt.


Mọi tội trạng đã được định đoạt. Các án đã được kết từ trước. Thiếu tướng Nguyễn Văn Mạnh ngồi trên ghế chánh thẩm, nét mặt hầm hầm, đọc lệnh tuyên phạt, gồm:

- 4 án tử hình: thượng sĩ Nay Rí, trung sĩ KSor Chame, trung sĩ Ksor Boh, trung sĩ Ksor Pieo.

- 1 án chung thân khổ sai: hạ sĩ Roc Dep.

- 3 án khổ sai 20 năm: Nay Fun, Y Bơ Ya, Nay Agui.

- Số còn lại bị khổ sai 10 năm...

Bản án được thi hành ngay. Phó tỉnh trưởng Thượng vụ Phú Bổn Nay Mun từ chối mãi không được, cuối cùng phải đau đớn đứng ra tổ chức cuộc xử tử 4 quân nhân Thượng.

Cao Nguyên chìm trong không khí hận thù, ghê rợn. Dân chúng các nơi như thấy đêm đêm có bóng ma lập lờ. Các oan hồn gào thét trong gió. Ở đâu người ta cũng nghe những lời rì rầm kêu gọi:

- Hồn ma những người bị giết đang hiện về kêu gọi chúng ta. Máu phải trả máu!


Ở Camp le Rolland.

Y Bhăm cố nén cơn giận đang sôi sùng sục trong lòng, quay lại nhìn con rể (trung tá Y Em -   đặc trách bảo vệ an ninh hậu cứ) giọng trầm tư:

- Anh đã xem thư của ông Y Dhé viết cho chúng ta rồi chứ? Người Mỹ phẫn nộ vì hành động quá khích vừa qua như thế đó! Người ta đang muốn mình hợp tác với Thiệu thì mình lại đánh họ, giết hại binh lính họ. Tên Y Dhơn và tay chân hắn coi thường chúng ta quá!

Y Em nói:

- Thưa ba, con cũng thấy thế!

Y Bhăm nắm tay như muốn bóp nát một vật gì:

- Phải triệt chúng đi!

Y Em băn khoăn:

- Thưa ba, lực lượng chúng khá mạnh, chúng nắm quân đội. Bọn Les Kossem ủng hộ chúng, con e ta khó thành công.

- Vì thế phải hết sức bí mật, chớp nhoáng.

Mọi kế hoạch được tính toán kỹ lưỡng giữa hai bố con.

Đêm 15-2-1966, Y Em huy động trung đoàn bảo vệ hậu cứ bí mật bao vây toàn khu vực. Lệnh giới nghiêm được ban ra. Y Em cùng đoàn tùy tùng ập vào tận nhà bắt Y Dhơn, Y Nuỉn, H' Bi. Riêng mấy tên Y Bun, Y Năm cùng một số sĩ quan chạy thoát được về Nam Vang.

H' Bi (vợ Y Nuỉn) bị đưa đi hỏi cung trước tiên.

Vị chủ tịch hỏi bà hội trưởng phụ nữ:

- Cô có được tham dự cuộc họp giữa Y Dhơn và chồng cô bàn việc làm đảo chánh tôi không?

H' Bi thành thật:

- Thưa chủ tịch, tôi không hay biết cuộc họp ấy.

Y Bhăm giằn giọng:

- Chồng cô, Y Dhơn và một số người khác, đã phản chúng tôi. Vừa qua, họ đã vượt quyền tôi ra lệnh cho FULRO bạo động. Hàng trăm chiến sĩ FULRO bị hy sinh. Hàng ngàn đồng bào bị giết. Cả Cao Nguyên náo động. Chồng cô còn họp bàn định đảo chánh, giết tôi. Chả lẽ chồng cô không bàn bạc với cô? Cô hãy khai thật đi!

- Thưa chủ tịch, tôi không hay biết gì cả.

- Cô muốn sống tiếp tục làm Hội trưởng phụ nữ FULRO hay muốn chết theo chồng? Muốn sống thì phải nhận tội của chồng trước tòa án. Tùy cô, cô suy nghĩ kỹ đi. Làm một người lãnh đạo phong trào cách mạng FULRO, lãnh tụ của chị em phụ nữ, cô phải dũng cảm nhận sự thật, phải thật thà với tổ chức, phải biết sẵn sàng hy sinh tình cảm riêng, cống hiến cho tổ chức.

H' Bi không đủ can đảm nhận cái chết. Chỉ còn con đường nhận lệnh của vị chủ tịch tối cao, nói là chồng và Y Dhơn có họp bàn làm đảo chánh Y Bhăm.

Tòa án tối cao FULRO mở ngay ở hậu cứ để xử tội Y Dhơn và Y Nuỉn.

Y Tôn Niê - phụ tá Tổng ủy viên Tư pháp, kiêm Chánh án tòa án tối cao FULRO - ngồi trên ghế chánh thẩm.

Trước toàn thể đoàn viên FULRO và thân nhân, H' Bi phải nhận có dự cuộc họp do Y Dhơn và chồng cô chủ trì bàn việc đảo chánh Y Bhăm! "Vâng, vâng, chính tôi được dự cuộc họp, bàn định kế hoạch làm đảo chánh do ông Y Dhơn và chồng tôi...


Vị Phó chủ tịch FULRO Y Dhơn và Y Nuỉn - một trong những người sáng lập ra FULRO - bị kết án tử hình vì tội âm mưu lật đổ Y Bhăm. Ngày hành hình, H' Bi phải chứng kiến cảnh chồng bị giết. Người ta bịt mắt Y Nuỉn, dẫn ra trói vào một cây cột chôn sẵn. Một đoàn viên FULRO chĩa súng nổ một loạt vào ngực chồng cô, H' Bi ngã xuống và ngất đi.


Y Bhăm đưa Y Dư Eeban thay Y Dhơn làm phó chủ tịch.

Sau ngày ấy, ở hậu cứ, các đoàn viên FULRO nơm nớp lo sợ Y Bhăm sẽ thanh trừng hàng loạt.

Huỳnh Ngọc Sắng về Nam Vang gặp Les Kossem báo tin Y Dhơn và phái "Quân sự" bị diệt. Les Kossem thấy lũ tay chân thân tín bị chặt, rất bực tức:

- Chả lẽ chịu bó tay trước tên Thượng già này ư?

Sắng trình bày:

- Thưa trung tá (Les Kossem đã thăng trung tá), hiện giờ Y Bun, Y Năm, Y Bhăn Kpơ chạy về đây. Xin ngài nâng đỡ nuôi dưỡng bọn này, xây dựng một đội quân có đủ sức mạnh tấn công lại bọn Y Bhăm. Tôi tìm người khác tiếp tục gài vào nội bộ bọn Y Bhăm, khi nào có thời cơ, ta sẽ tìm cách lật hắn.

Les Kossem gật đầu, bàn với Sắng:

- Anh nên về Việt Nam để lo mọi công việc - Còn Y Bun tôi sẽ cho đi học để còn dùng lâu dài.

Y Bun được Les Kossem cho sang Pháp học khoa Chính trị xã hội học tại trường đại học Xoóc-bon.

[saoden]

8. NHỮNG THẾ LỰC MỚI

Huỳnh Ngọc Sắng về Sài Gòn. Ở đây Sắng gặp Hoàng Minh Mộ, Bá Trung Di - hai nhân viên Phủ đặc ủy Trung ương tình báo Việt Nam Cộng hòa nhưng làm việc ngầm cho Les Kossem. Bàn bạc kế hoạch xong, Sắng về Ninh Thuận gặp Đàng Năng Giáo, Ngụy Văn Nhuận và những thanh niên Chàm khác.


Sau cuộc bạo động 20-9-1964 ở Cao Nguyên, bị Vĩnh Lộc đàn áp, Đàng Năng Giáo lại trốn về sống ẩn nấp ở quê. Mối tình giữa anh và Trúc ngày càng thắt chặt. Đã sẵn mến phục trí thông minh và học lực của Giáo, giờ đây thấy Giáo sống lén lút, trốn tránh chánh quyền, ẩn ẩn hiện hiện, Trúc càng say mê. Nếu không bị theo dõi, o ép, chắc Trúc đã cưới Giáo về làm chồng rồi.


Giữa lúc đó, Sắng tìm gặp Giáo. Sau khi nói về tình hình FULRO ở Căm-bốt, Sắng rủ:

- Mặc dù ông Les Kossem tìm mọi cách áp chế Y Bhăm, nhưng bọn Thượng đông người, có thực lực trong tay, lại được Mỹ giúp đỡ nên vẫn hoạt động mạnh. Ông Kossem nói cần phải có đông người Chàm về Căm-bốt tăng cường lực lượng cho Mặt trận Chàm thì mới địch nổi lực lượng bọn Thượng ở Cao Nguyên. Ông cử tôi về gọi anh và những người khác sang Nam Vang. Anh mà sang đó thì chắc sẽ được ông Kossem tin cậy giao cho trọng trách xứng đáng.


Đàng Năng Giáo tuy đang say mối tình dang dở nhưng vẫn tiếc chức vị mới đang chờ, phân vân:

- Nếu như có bồ, đưa đi cùng, được không?

Sắng cười hóm hỉnh:

- Anh cứ sang ổn định công việc và cuộc sống trước. Sau này muốn đưa bồ sang, ông Kossem chắc ủng hộ. Ông Y Bhăm, Thiên Sanh Thi... chẳng mang vợ sang cùng ở hậu cứ là gì?

Đàng Năng Giáo yên tâm từ biệt Trúc ra đi, hẹn sẽ nhanh chóng tìm cách đưa cô sang Căm-bốt.

Giáo lên Sài Gòn. Bọn Thủy, Mộ, Di đã móc nối được một loạt thanh niên Chàm khác. Giáo cùng bọn này qua đường Châu Đêraốc, tìm sang Nam Vang.

Les Kossem vui mừng đưa họ ngay vào Mặt trận Chàm.

Có thêm người, Les Kossem cử tay chân Chàm về Bốt Chá kèm sát Y Bhăm, chỉ giữ lại một số thân tín.

Đàng Năng Giáo được giữ chức Đệ nhất bí thư Phủ chủ tịch, đặc trách chánh trị và kế hoạch. Giáo thường ký tên Chàm: Yang Neh.

Huỳnh Ngọc Sắng giữ chức Tổng ủy viên Nội vụ.

Thiên Sanh Thi giữ chức Tư lệnh quân khu 3 FULRO (gồm 2 tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận), kiêm sư đoàn trưởng sư đoàn Pô-rô-mê.

Y Bhăm biết Les Kossem tăng lực lượng làm áp lực và sẵn sàng hết mình, liền đẩy mạnh chiến dịch ngoại giao với người Mỹ, với Nguyễn Văn Thiệu, tìm cách trở về Việt Nam như thế nào để vẫn có địa vị cao trong chánh quyền và vẫn có thế lực ở Cao Nguyên. Y đốc thúc "Ban đại diện" ở Buôn Mê Thuột hoạt động. Cuộc bạo động cuối năm 1965 làm cho Đại sứ Mỹ và đại tướng Morton nổi xung, chửi Nguyễn Văn Thiệu và Vĩnh Lộc là dây dưa, không chịu làm theo kế hoạch của Mỹ. Ngài Phó đại sứ U. Alexis Johnson lệnh cho Nguyễn Văn Thiệu phải thực hiện những điều khoản đã vạch ra trong hai bản thông cáo.


Vĩnh Lộc phải cho Y Chôn và Nay Loét đặt "Văn phòng liên lạc" của "Nhà đặc trách Thượng vụ" ở Buôn Mê Thuột để hòa đàm với Y Dhé.

Y Dhé vui mừng vì thấy Y Chôn là người đã từng làm cố vấn cho BaJaRaKa, FULRO và "Ban hòa giải". Thì cũng "anh em trong nhà cả", việc gì mà chẳng dàn xếp xong? Mà họ đối xử với nhau như "anh em trong nhà" thật. Khi nào có Vĩnh Lộc hoặc phái viên của Nha lên kiểm tra thì họ họp hành, chửi nhau gay gắt. Nhưng khi vắng mặt phái viên, Y Dhé lại gọi Y Chôn "bí mật" đi uống rượu, thăm hỏi đồng bào. Y Dhé trích một số quà cáp của đồng bào ủng hộ FULRO chia cho Y Chôn.


Các nhân viên của "Ban đại diện" và "Văn phòng liên lạc" chơi dài, suốt ngày đi săn và nhậu nhẹt.

Thấy công việc tiến hành chậm chạp, Y Bhăm vẫn chưa nói gì đến việc trở về hợp tác, Anderson - cố vấn Nha đặc trách Thượng vụ - bàn với Vĩnh Lộc:

- Chúng tôi phải ghi nhận rằng, từ tháng 9 năm 1964 đến nay, các ngài đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết FULRO. Tuy nhiên, công việc tiến triển chậm chạp và ít hữu hiệu. Gần 2 năm trời qua mà bọn Y Bhăm vẫn không chịu về hợp tác, vẫn lôi kéo dân chúng Thượng theo chúng nhiều. Vì thế, chúng tôi cùng Chánh phủ các ngài đã quyết định nâng "Nha đặc trách Thượng vụ" thuộc Bộ Quốc phòng lên thành "Phủ đặc ủy Thượng vụ" trực thuộc Chánh phủ. Hiện nay, một vấn đề đặt ra cho chúng ta là sẽ đưa ai lên làm Đặc ủy trưởng. Làm Đặc ủy trưởng phải có uy tín để tạo nên thế cân bằng với Y Bih, với Y Bhăm và phải có phẩm chất cá nhân tốt, có tài năng để điều hành công việc. Ngài thay mặt Chánh phủ điều hành công việc ở Cao Nguyên, lại là chỗ thâm tình nên tôi nói thật, đây cũng là một con "mồi" nhử con cá Y Bhăm và bọn FULRO về, đồng thời thu hút quần chúng Thượng về phía ta, để chúng khỏi chạy theo tên Y Bih. Vậy theo ý ngài thì ai xứng đáng giữ chức vụ này? Y Bliêng, Y Chôn, Nay Loét hay Paul Nưr?


Không biết Vĩnh Lộc chọn đi chọn lại thế nào, bàn bạc với Anderson ra sao. Chỉ biết rằng, ngày 22-6-1966 "Phủ đặc ủy Thượng vụ" được thành lập và Paul Nưr làm "Đặc ủy trưởng".

Cũng từ trong lò viên chức cũ của Pháp mà ra, Paul Nưr là một nhà giáo kỳ cựu thuộc sắc tộc Ba Na. Sau khi học xong "Cao đẳng tiểu học", ông về làm thư ký thanh tra Ty học vụ Công Tum. Nhờ quen thân với các quan trong tỉnh, và nhất là nhờ theo đạo Thiên chúa, có giám mục Pôn Séc bênh vực, ông nhanh chóng được cử làm Chánh văn phòng Tổng thanh tra học vụ Công Tum. Với chức vụ này, ông được nhiều người trong giáo giới kiêng nể, và có nhiều dịp để ăn của đút lót.


Năm 1950, tưởng là có vai vế, Paul Nưr tỏ ra khinh nhờn ông Trưởng ty học vụ người Kinh. Ông này bèn "đày" Paul Nưr đi dạy ở trường Plei jah, một nơi xa xôi, hẻo lánh ở vùng biên giới.

Là người có tài xoay xở và nhiều tham vọng, Paul Nưr tìm mọi cách để được trở lại cương vị cũ. Ông thực hiện ý đồ đó bằng hai cách. Cách thứ nhất, tham gia nhóm "Thiện chí", một tổ chức chánh trị Thiên chúa giáo do linh mục Nguyễn Viết Khai và Đinh Khắc Giao đỡ đầu, nhờ nhóm này và giám mục Pôn Séc làm áp lực với Ty học vụ.


Cách thứ hai, ông bỏ người vợ đã có 4 con, để lấy Siu Hyum, con gái một dòng họ lớn, có uy tín nhất trong dân tộc Ba Na, nhờ tiếng nói của bố vợ, tác động đến các vị tai to mặt lớn trong tỉnh.

[saoden]

Qua sự tác động của giám mục Pôn Séc, nhóm "Thiện chí" và gia đình nhà vợ, ông thoát cảnh "đi đày", tạm về làm hiệu trưởng trường Tiểu học Công Tum, chờ dịp leo lên chức vị cao hơn.

BaJaRaKa nổ ra với mục tiêu chống Diệm, sẵn hằn học với ông Trưởng ty người Kinh, Paul Nưr tham gia luôn và được làm đệ nhất phó chủ tịch.

Diệm đàn áp BaJaRaKa. Cùng với Y Bhăm, Nay Loét, Y Bliêng và các lãnh tụ khác của BaJaRaKa, ông bị bắt tù. Cho đến ngày 21-3-1964, cũng như Y Bhăm, Paul Nưr được Nguyễn Khánh thả ra và cho làm Phó tỉnh trưởng Thượng vụ Công Tum.


Anderson và Vĩnh Lộc đưa Paul Nưr lên làm Đặc sứ trưởng đúng là bắn một mũi tên mà trúng hai đích. Trong số ba chủ tịch của BaJaRaKa, Siu Sip đã bị Diệm giết; Y Bhăm làm chủ tịch FULRO, trong nước chỉ còn Paul Nưr là có thể sánh với Y Bhăm về "tinh thần cách mạng", "lòng yêu dân tộc". Mặt khác, ngoài Y Bhăm ra, chỉ có Paul Nưr là có thể cân bằng uy tín với Y Bih, nguyên ủy viên BaJaRaKa hồi nào. Đối với người Mỹ, đã có Y Bhăm để địch với Y Bih một cách kín đáo và tế nhị, giờ thêm Paul Nưr nữa thì cán cân lực lượng sẽ nghiêng hẳn về phía Mỹ. "Hai chọi một chẳng chột thì què" mà.

- Dám đấu tranh với chế độ độc tài gia đình trị Ngô Đình Diệm uy tín của Paul Nưr đã lớn; sáu năm tù đày trong nhà tù Diệm, Khánh, tiếng tăm của ông càng vang lừng. Giờ làm Đặc ủy trưởng, nếu ông hăng hái, xông xáo, hy sinh vì dân tộc hơn nữa thì quả chúng ta có một người khả dĩ có thể làm cho dân chúng tin tưởng và nghe theo - Anderson nói với Vĩnh Lộc như thế, lòng tràn đầy lạc quan về một con bài đã chọn.

Được lên làm Đặc ủy trưởng, cơ quan nắm các sắc dân thiểu số toàn quốc, Paul Nưr hăng hái lao ngay vào các hoạt động để củng cố uy tín và gây thanh thế, hòng leo cao hơn trong các nấc thang danh vọng.

Paul cử Y Thích làm giám đốc Nha hành chánh tài chánh, Nay Loét làm Công cán ủy viên của Phủ đặc ủy. Ông vội vã lên ngay Buôn Mê Thuột, lôi kéo Y Dhé, tìm cách thuyết phục Y Bhăm về hợp tác.

Nghe tin Paul Nưr được làm Đặc ủy trưởng, Y Dhé chửi thậm tệ:

- Paul Nưr bị bọn người Kinh lấy tiền bịt mắt rồi. Hắn phản bội dân tộc, thích ăn bơ thừa sữa cặn, quên đồng bào đang bị bọn thực dân Kinh chà đạp rồi. Hắn thích sống vinh thân phì gia...

Những lời chửi rủa ấy đến tai Paul Nưr. Ông chỉ cười nhạt, nhẫn nại chịu đựng và tìm cách "tấn công" lại Y Dhé. Tấn công trực diện bằng chánh trị, lẽ phải, tình cảm hay quân sự đều khó có thể thắng Y Dhé. Vì thời gian này, những cuộc tấn công của Quân giải phóng dồn dập ở Đắc Cơ, Tân Cảnh. Uy tín của Phong trào tự trị Tây Nguyên do Y Bih lãnh đạo lớn mạnh thu hút quần chúng toàn Cao Nguyên, Thiệu - Kỳ lúng túng, hoang mang, cần cầu cứu Y Bhăm. Y Bhăm càng lên mặt yêu sách Thiệu - Kỳ nhiều. Y Dhé cũng tỏ ra bướng bỉnh và "kiên quyết giữ vững lập trường tranh đấu"... Paul Nưr phải tấn công bằng mặt trận khác hiệu nghiệm hơn: Tấn công bằng kinh tế.


Những bữa tiệc chiêu đãi Ban đại diện FULRO diễn ra liên miên ngày đêm. Rượu thịt ê hề. Các vị đại diện say lúy túy. Những tặng vật quý như ngà voi, ché thần, ra-đi-ô, ghi âm; những món tiền lớn "tặng ngầm" ông Trưởng ban đại diện... thế là, như có phép thần, Y Dhé từ chỗ coi Paul Nưr là tên "bán rẻ dân tộc", "ôm đít thực dân Kinh", là "kẻ thù không đội trời chung, thuộc chiến tuyến đối lập, mục tiêu đả kích" nay thành "thân thiện, chí tình".


Được Y Dhé ủng hộ, lễ ra mắt Phủ Đặc ủy và ông Đặc ủy trưởng được tổ chức long trọng tại Buôn Mê Thuột.

Trong tiếng cồng, tiếng chiêng xầm xập của ban nhạc Chinh, tiếng reo vui của các công chức là binh lính, trong bộ quần áo là thẳng tắp, từ trên lễ đài, Paul Nưr quay về phía Y Dhé và các đại biểu Ban đại diện FULRO, trịnh trọng nói:

- Anh em đã rõ, tôi đã từng ở bên cạnh anh em trong thời gian tranh đấu chống chế độ Ngô Đình Diệm; và sau này, trong các cuộc tranh đấu ôn hòa, tôi cũng vẫn là người đi tiên phong trình bày nguyện vọng của đồng bào Thượng với chánh phủ. Anh em hẳn rõ, cuộc đấu tranh của chúng ta ngày nay được thỏa mãn. Chánh phủ cũng như đồng bào rất trông đợi ở anh em trở về chung sức diệt Cộng và xây dựng xã hội mới.

Nhân danh Đặc ủy trưởng Thượng vụ, tôi tha thiết mời gọi anh em về hợp tác. Tôi xin đảm bảo cho anh em trước quân dân và Chánh phủ danh dự của anh em sẽ không bị tổn thương và tài năng sẽ được sử dụng đúng mức...

Paul Nưr ngửng cao mặt, nói lớn:

- Hãy xóa bỏ mọi tị hiềm nhỏ nhặt giữa đồng bào Kinh - Thượng, gột rửa tự ti mặc cảm để cùng nhau bắt tay vào công việc xây dựng một đời sống mới trong xã hội mới!

Paul Nưr nói xong, tươi cười bước xuống. Y Dhé đĩnh đạc bước lên lễ đài, đọc diễn văn đáp từ. Mái tóc trắng xóa, cặp kính lấp lánh dưới ánh nắng chang chang, ông nói dài và nhấn mạnh những câu kêu gọi và tri âm:

- Với đường lối đoàn kết dân tộc thật sự, Chánh phủ đã nâng Nha Đặc trách Thượng vụ thành Phủ Đặc trách Thượng vụ và đã cử ông Paul Nưr làm Đặc ủy trưởng để điều hành cơ quan này. Đồng bào Thượng chúng tôi đều vui mừng, hoàn toàn ủng hộ vô điều kiện và đa tạ Chánh phủ Việt Nam Cộng hòa.

Y Dhé ngừng lại, tự vỗ tay rồi quay sang phía Paul Nưr:

- Chúng tôi rất vui mừng khi Chánh phủ Việt Nam tự do đã quyết định cho thành lập Phủ Đặc ủy Thượng vụ và đề cử ông là người đã từng tranh đấu và hy sinh cho đồng bào Thượng, giữ chức vụ Đặc ủy trưởng, Chúng tôi rất hân hạnh sẽ được trở về sớm để giúp đỡ ông trong công cuộc giải cứu đồng bào chúng ta ra khỏi ách thống trị của Cộng sản và để hợp tác cùng nhau trong công cuộc cải tiến cuộc sống của đồng bào sớm tiến tới mực sống mong muốn.

Nam Vang, một ngày tháng 8 năm 1966.

Huỳnh Ngọc Sắng cầm một băng cát-sét lắp vào chiếc máy Sô-ny rồi ngước lên nhìn Les Kossem:

- Đây là lời tuyên bố của Y Dhé, chúng tôi thâu được, xin mở để ngài nghe!

Sắng bấm nút. Tiếng nói từ máy phát ra: "Trong tinh thần đoàn kết dân tộc và chống Cộng, Chánh phủ Việt Nam tỏ ra nhiều thiện chỉ để cứu xét những điều thỉnh nguyên của đồng bào Thượng. Những điều thỉnh nguyên đã được thỏa mãn, các anh em FULRO sẽ bắt đầu trở về hợp tác ngay từ hôm nay. Tôi xin thay mặt toàn thể đồng bào Thượng và ông Y Bhăm, ghi ân Chánh phủ, kêu gọi đồng bào hãy hưởng ứng nồng nhiệt; và kể từ nay, xin đồng bào hãy cố gắng phát triển tinh thần đoàn kết dân tộc, siết chặt hàng ngũ sau lưng Chánh phủ Việt Nam Cộng hòa".

Sắng tắt máy, nói:

- Đó, ngày 20-8 vừa qua, Y Dhé đã tuyên bố như thế. Có nghĩa là Y Bhăm đã quyết định lần lượt trở về. Xin báo để ngài rõ.

Les Kossem bực tức, thở nặng nhọc:

- Thế nghĩa là bao công lao của chúng ta nuôi dưỡng chúng, bảo trợ cho chúng từng hạt gạo, từng khẩu súng, viên đạn để chúng sống và tồn tại cho đến ngày nay, giờ thành con số không? Phải ngăn chặn chúng lại, nếu không ta sẽ mất hết! Người Pháp sẽ khiển trách chúng ta. Quốc trưởng sẽ trị chúng ta! Gần 2 năm trời cung cấp vũ khí, đạn dược nay chúng bỏ về thì Cao Nguyên không còn hy vọng gì về tay chúng ta nữa!

- Tôi thấy, phải bắt Y Bhăm trao Cao Nguyên cho chúng ta - Y Năm thưa.

- Phải! Phải thế!

[saoden]

Kế hoạch của Les Kossem là ra lệnh cho Y Năm chỉ huy số FULRO đã ly khai khỏi Y Bhăm tấn công hậu cứ. Một trung đoàn quân Hoàng gia Miên được điều tới yểm trợ thêm, số FULRO thuộc phe "Quân sự" còn ở hậu cứ cũng sẽ nổi lên...


Các lực lượng triển khai khẩn trương, Huỳnh Ngọc Sắng trở về hậu cứ bí mật chuẩn bị, chờ đợi.

Ngày 20-9 đã đến. Tại hậu cứ, Y Bhăm ra chỉ thị tổ chức thật trọng thể lễ kỷ niệm lần thứ hai ngày thành lập FULRO. Bà Kossem chuẩn bị các loại rượu ngon. Những ché rượu cần được gùi từ Cao Nguyên sang. Bò thì mua của đồng bào Khơ-me. Gạo do đồng bào trong nước ủng hộ, chở từ Ban đại diện về.


Trưởng ban tuyên huấn FULRO được giao viết cho ngài Chủ tịch một bài diễn văn dài, lời lẽ hùng hồn, nói lên "lịch sử tranh đấu cực kỳ anh dũng và tinh thần đoàn kết keo sơn của FULRO khẳng định "thắng lợi rực rỡ, địa vị cao của FULRO ở trong nước và trên trường quốc tế khẳng định "tinh thần tự lực cánh sinh và độc lập tự chủ của FULRO khẳng định "tương lai huy hoàng đang chờ đón FULRO". Bài diễn văn cũng khẳng định nguyên nhân thắng lợi là nhờ "đường lối cách mạng sáng suốt, tinh thần vì dân tộc và lập trường cách mạng vững vàng của vị chủ tịch Y Bhăm vĩ đại".


Châu Đêra và Les Kossem tới dự.

Ngài chủ tịch Y Bhăm đã cất cao giọng, đọc sang sảng trọn bài diễn văn trước hơn 5000 đoàn viên FULRO và thân nhân trong cuộc mít tinh buổi chiều.

Như thường lệ, tối hôm ấy, ngài Chủ tịch mở tiệc chiêu đãi.

Đại biểu "Hội đồng tối cao", "Hội đồng bảo trợ" và "Ban chấp hành Trung ương" FULRO đều có mặt đông đủ.

Rượu đến độ say, nhiều vị gục xuống bàn, có người bỏ về. Không khí ồn ã, nhốn nháo, rối ren bắt đầu.

Y Bhăm vốn là tay bợm rượu, nốc hết cốc này đến cốc khác, đang lè nhè nói thì bỗng nhiên Châu Đêra tay phải rút ngay khẩu súng Brô-ning trong túi áo ra chĩa vào ngực Y Bhăm, tay trái cầm bản giấy bàn giao đã đánh máy sẵn đặt lên bàn.

- Ông phải ký giấy này giao đất từ sông Sê-rê-pốk đến PleiKu cho Mặt trận Khơ-me và Chàm!... Ông đã đầu hàng ngụy quyền Việt Nam, ông không còn đủ tư cách lãnh đạo cách mạng nữa!

Đang chập chờn trong cơn say, thấy mũi súng lạnh ngắt gí vào ngực mình, trên mặt bàn trước mặt, một tờ giấy có chữ đánh máy sẵn trắng mờ, Y Bhăm hoảng hốt, run như cầy sấy, ú ớ như kẻ mất hồn.

Cứ trông cái vẻ sợ hãi ấy của ngài chủ tịch, ai cũng tưởng là số phận Tây Nguyên sắp đổi thay đến nơi trên bàn tiệc! Không dè thần Yang còn phù trợ cho Y Bhăm. Tất cả đều nhờ người con rể của ông. Vốn cảnh giác với Les Kossem từ trước, Y Em đã đề phòng, liền chỉ huy trung đoàn bảo vệ an ninh hậu cứ chia thành hai cánh, một chặn quân Miên, một cách xông đến chĩa súng lăm lăm vào Châu Đêra, Les Kossem và các đại biểu.

Y Em hô lớn:

- Tất cả ngồi im! Ai nhúc nhích sẽ bị bắn!

Huỳnh Ngọc Sắng thấy kế hoạch bị vỡ, trung đoàn quân đội Hoàng gia Miên chưa lọt vào được, liền nhanh trí chạy đến bên Châu Đêra can:

- Cùng là những nhà lãnh đạo một mặt trận thống nhất FULRO, dù là Khơ-me, Thượng hay Chàm cũng là một nhà! Mong nhị vị Chủ tịch bớt nóng nảy, không nên đối xử với nhau như thế.

Les Kossem cũng nhanh tay vơ tờ giấy, đón khẩu súng trong tay Châu Đêra, giấu vào túi, cười xòa:

- Hai vị say rượu rồi! Trời ơi! Đùa gì mà dữ vậy! Thôi xin hai vị, nào, bắt tay dàn hòa nào!

Y Bhăm biết là Châu Đêra và Les Kossem định lật mình nhưng nếu làm căng thì cũng sẽ bất lợi cho bản thân trong việc trở về hợp tác, liền vờ tin như là Châu Đêra đùa thật, ra lệnh cho Y Em Niê rút quân.

Sau lần chết hụt với bàn tay Căm-bốt và Pháp ấy, Y Bhăm muốn về lắm rồi nhưng còn làm cao, yêu sách Thiệu phải cho thêm nhiều quyền lợi và địa vị.

Nguyễn Văn Thiệu bị Đại sứ Mỹ ép, nhưng trong bụng vẫn chẳng muốn kéo bọn Y Bhăm về, sợ chỉ thêm chia rẽ, phá rối. Nhân cơ hội Y Bhăm yêu sách này khác, Nguyễn Cao Kỳ cử Paul Nưr và Vĩnh Lộc hòa đàm với Y Bhăm.

"Y Dhé nói nhiều còn Y Bhăm làm ít", đó là sách ngoại giao vòi vĩnh của FULRO với Mỹ - Thiệu.

"Paul Nưr nói nhiều, Nguyễn Văn Thiệu làm ít", đó là sách ngoại giao "miệng gọi, tay đẩy" của Thiệu đối với FULRO.

Ký giả Mỹ Mores, nguyên là đại úy "Lực lượng đặc biệt Mỹ", người từng tham gia chỉ huy cuộc nổi loạn ở Sarpa, đã có một sự so sánh tuy chưa thật đúng về bản chất, nhưng cũng gợi lên được một hình ảnh hao hao và buồn cười. Mores cho rằng "Người Mỹ như một ông chồng, Thiệu và Y Bhăm như hai người vợ cả, vợ hai. Ông chồng muốn hai vợ đoàn tụ, nhưng hai người không chịu, chỉ thích ở riêng và ai cũng muốn được chồng yêu nhiều hơn. Ai cũng lên nước và tìm cách nói xấu, làm hại người kia, tự đề cao mình trước mặt chồng".

[saoden]

PHẦN THỨ HAI:
VỀ HỢP TÁC

9. MỘT CUỘC HỘI ĐÀM

Mặt trận Giải phóng miền Nam và Phong trào tự trị Tây Nguyên càng lớn mạnh. Quân giải phóng tấn công dồn dập ở Tây Nguyên. Bây giờ thì không phải chỉ có Mỹ mà Thiệu cũng thấy đã đến nước phải tận dụng lực lượng FULRO để chống Cách mạng, giữ thế đứng ở Tây Nguyên.


Nguyễn Văn Thiệu phải giải quyết hàng loạt vấn đề nhằm xoa dịu Y Bhăm. Thiệu lên tận Buôn Mê Thuột ký liền hai sắc lệnh 033-67 ban hành quy chế riêng biệt cho đồng bào thiểu số và 034-67 công nhận quyền sở hữu đất đai của đồng bào Thượng.


Thiệu cho 4 thành viên FULRO đã về đầu hàng ứng cử dân biểu hạ nghị viện quốc hội nhiệm kỳ 3: bố trí cho hai tên Y Wich, nguyên Tổng ủy viên Y tế FULRO và Ksor Rơt được đắc cử.

Thiệu - Kỳ còn tổ chức Đại hội các sắc tộc thiểu số miền Nam Việt Nam tại PleiKu và thân chinh đến dự. Nhưng người Mỹ không muốn cho Thiệu dễ dàng nuốt chửng Tây Nguyên. Trái hẳn thế.

Y Bhăm được Mỹ bày cách liền cử hàng loạt phái đoàn hòa đàm với Chánh phủ Thiệu, đưa ra nhiều yêu sách đòi chỗ đứng và quyền vị.

Sau tết Mậu Thân, nhận ra tình cảnh nguy hiểm chung cho cả hai bên trước sự lớn mạnh của Mặt trận giải phóng, các cuộc thương thuyết càng dồn dập và khẩn trương. Hàng loạt phái đoàn FULRO về Buôn Mê Thuột. Hàng loạt phái đoàn của Thiệu đến thủ phủ Cao Nguyên. Bí mật có, công khai có.


Bàn cãi, tranh luận mãi, cuối cùng chúng đã xích lại gần nhau hơn. Cho đến đầu tháng 8 năm 1968, một phái đoàn cao cấp FULRO gồm 28 người do Y Bhăm dẫn đầu, về Buôn Mê Thuột hòa đàm với phái đoàn Chánh phủ Việt Nam Cộng hòa do Paul Nưr cầm đầu. Hai vị Chủ tịch và Phó chủ tịch BaJaRaKa ngày nào lại gặp nhau.


Cả hai phái đoàn đều có những nhân vật kỳ cựu.

Phái đoàn FULRO gồm đại biểu cao cấp của ba mặt trận. Mặt trận Cao Nguyên có chủ tịch Y Bhăm, Trưởng ban đại diện Y Dhé, Tổng ủy viên ngoại giao Y Prếh và Ksor Đuôt, Kpă Dơh, Y Tôn... Mặt trận Chàm có Tư lệnh quân khu 3 Thiên Sanh Thì, Tổng ủy viên Nội vụ Huỳnh Ngọc Sắng, Ủy viên báo chí Zu Sol... Mặt trận Khơ-me Hạ có Thạch Thân Apol, Chay Rithi, Saphol, Châu Chen, Châu Phước...


Phái đoàn Chánh phủ Việt Nam Cộng hòa, người Tổng trưởng Phát triển sắc tộc Paul Nưr, Tổng thư ký Y Chôn, còn có Phụ tá đặc biệt sắc tộc Thượng Ya ba, Phụ tá đặc biệt sắc tộc Chàm Châu Văn Mổ, Giám đốc Nha xây dựng sơn thôn Nay Loét, Bí thư tổng trưởng Nguyễn Hữu Oanh... Họ gặp nhau tỏ ra rất thân tình. Tổng trưởng Paul Nưr, có trung sĩ cận vệ Tung đi theo, chạy ào đến ôm hôn Chủ tịch Y Bhăm đang đứng bên cạnh sĩ quan cận vệ Y Pach.


Phái đoàn FULRO lần này về mặc thật là oai vệ. Tất cả đều mặc quân phục của quân đội Hoàng gia Miên, có cắt xén cho khác chút ít, đeo quân hàm FULRO sáng loáng. Y Bhăm đeo hàm trung tướng. Y Dhé, Kpă Dơh, Y Prếh đeo hàm đại tá... Sau phát biểu khai mạc của Paul Nưr, Y Bhăm đọc diễn văn xin Chánh phủ thỏa mãn những nguyện vọng của FULRO. Về chánh trị, Y Bhăm yêu cầu có một hiệu kỳ tượng trưng cho sự hiện diện của người thiểu số treo cùng một cột và dưới quốc kỳ. Về hành chánh, yêu cầu cho thành lập một "Tổng ủy thiểu số" có quyền hạn riêng, không trực thuộc Bộ phát triển sắc tộc, đặt tại Buôn Mê Thuột - trung tâm Cao Nguyên. Về quân sự, yêu cầu có một lực lượng riêng biệt đặt dưới sự chỉ huy của Tổng ủy thiểu số chứ không thuộc Bộ quốc phòng.


Cuộc họp kéo dài một tuần nhưng không kết quả. Paul Nưr báo cáo và xin chỉ thị Nguyễn Văn Thiệu. Thấy "thằng già Thượng" vẫn tỏ ra ương ngạnh, yêu cầu quá đáng, Thiệu liền tìm cách đánh đòn. Tổng thống liền mời Y Bhăm về Sài Gòn để viếng thăm thủ đô và gặp Tổng thống. Thật sự là bí mật đàm phán.


Để chớp thời cơ liên lạc với đại sứ Mỹ, Y Bhăm chọn thêm Y Bling, Y Dhé, Y Bách, Huỳnh Ngọc Sắng cùng đi. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và Phó tổng thống Nguyễn Cao Kỳ tiếp Y Bhăm rất long trọng tại dinh Độc Lập. Một đoàn xe bóng loáng, có cảnh sát hộ tống chở phái đoàn cao cấp FULRO đi tham quan một số nơi. Y Bhăm không quên cho người bí mật gặp hỏi ý kiến các cố vấn Mỹ. Được họ cho ý kiến, Y Bhăm nhận hạ thấp yêu sách và sẽ về hợp tác. Sau đó, Y Bhăm cử Huỳnh Ngọc Sắng ở lại cùng Y Dhé hoàn chỉnh các văn bản về điều kiện hợp tác; đúc kết bản thỉnh nguyện cuối cùng gửi Tổng thống Thiệu. Còn ông cùng phái đoàn về hậu cứ, chuẩn bị dẫn toàn bộ FULRO trở về.


Được Y Bhăm cử ở lại, Huỳnh Ngọc Sắng nghĩ ngay đến việc lợi dụng thời cơ này, tìm thêm người cho Mặt trận Chàm của Les Kossem, chuẩn bị thay thế lực lượng của Y Bhăm ở Căm-bốt. Sắng sẽ vươn lên nắm vững vai trò quan trọng mới khi được Les Kossem tin cậy. Nhân lúc Thiệu đang ve vãn, Sắng nói là xa nhà đã hai năm, cần xin về thăm quê hương. Người ta thấy Sắng đi các ấp ở hai tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận. Lúc thì thăm Phan Rang, Phan Ri - những kinh đô cuối cùng của vương quốc Champa; lúc thì thăm suối Vĩnh Hảo, nơi công chúa Huyền Trên thường tắm; lúc thì thăm trường Trung học An Phước, nơi dành riêng cho con em Chàm học, gặp các giáo viên, học sinh Chàm, chuyện trò thân mật về FULRO. Nhưng tất cả những việc chánh trị ấy là để làm tiền đề cho việc quan trọng hơn là tìm đến nhà Trúc ở cùng ấp Mỹ Nghiệp.


Từ lâu, khi còn lang thang ở quê, Sắng vốn đã say cô gái duyên dáng, có giọng hát mê ly này. Mặc dầu biết Trúc đã đính ước với Giáo và chỉ còn đợi ngày Giáo về đón sang Căm-bốt, Sắng vẫn nhiều lần làm thơ tỏ tình liều với cô. Có lần, Sắng đột ngột chặn ngay Trúc giữa đường, nhét bài thơ vào tay cô. Nhưng khi đó, Sắng làm sao cho địch được với Giáo - một trong hai học sinh nổi tiếng, học giỏi nhất vùng Chàm. Hơn nữa những chuyện lăng nhăng của Sắng với các cô Chiêm, Tím, Đựng, Lỡ và người vợ thầy Chang vẫn còn được nhắc lại đó đây... Trúc từ chối, trả lại những bài thơ và bức thư cho Sắng.


Những năm tháng lẩn tránh dư luận ở Cao Nguyên rồi Căm-bốt, Sắng quên hết những cô Lớ, cô Đựng v.v... nhưng vẫn không quên được Trúc, cô gái cùng quê, có giọng hát tuyệt vời đã một thời làm mình say đắm.