Trận Điện Biên Phủ dưới con mắt người Pháp

[SaoVang]

SUY NGHĨ CỦA COGNY VỀ ALBATROS

Cogny có vài nhận xét trước khi bắt đầu cuộc họp nghiên cứu cuộc hành quân Albatros.

Việc cố gắng thoát ra sẽ phải trả giá đắt và có thể nghĩ là một bộ phận rất nhỏ của đội quân đồn trú vượt khỏi vòng vây của Việt Minh. Quyết định bỏ thương binh sẽ đụng chạm truyền thống vốn có và cần phải có lệnh của chính phủ. Không có chỗ dựa ở gần, không có địa bàn đón rước của các tiểu đoàn từ Lào sang, cuộc hành quân thoát khỏi Điện Biên Phủ sẽ mang dáng dấp cuộc tháo chạy khiến cho vinh quang đã giành được trong cuộc đề kháng sẽ bị chôn vùi nhục nhã. Khước từ cả chuyện đầu hàng và cả khả năng bị tiêu diệt, chỉ huy trưởng tập đoàn cứ điểm có thể trả quyền tự do hành động cho các chỉ huy đơn vị. Như thế, những đơn vị khá nhất sẽ hăng hái lao vào hành động hơn. Cuối cùng, Cogny thích đề kháng tại chỗ vì hai lý do: Sẽ gây cho địch thêm những tổn thất mới và vì thế, các đại đoàn Việt Minh sẽ chậm quay về châu thổ hơn.

Đại tá de Crèvecoeur dự cuộc họp. Tướng Navarre quyết định là tướng de Castries sẽ tự mình quyết định phương thức và ngày giờ tiến hành Albatros.

Ở Hồng Cúm, người ta ghi trang nhật ký hành quân là để liên lạc giữa cứ điểm trung tâm và cứ điểm của sân bay mà không sợ bị tổn thất, người ta đào một đường hào. Như vậy là trước thời điểm này người ta không bao giờ nghĩ đến chuyện đó hay sao? Vậy mà chuyện đó đâu có gì mới lạ chẳng phải đợi đến tối mới sáng tạo phương thức ấy hay nghĩ ra lý do nêu lên để biện minh.

Trong tổng số 1800 người tình nguyện nhảy dù xuống Điện Biên Phủ, có 150 người Việt Nam và 400 người Bắc Phi .

TRÌNH BÀY TÓM TẮT VỀ CUỘC HÀNH QUÂN ALBATROS

Chính chỉ huy trưởng G.O.N.O quyết định phương pháp và thời điểm thực hiện cuộc hành quân Albatros.

Phương hướng: Từ phần Đông - Đông Nam lòng chảo đi Mường Nhạ và từ đó đi Mường Hiệp (có khả năng sử dụng dòng sông) và Mường Ngòi.

Đón quân: Đón tại Mường Ngòi với lực lượng tiền tiêu đến tận Mường Hiệp và nếu có thể, đến Mường Nhạ. Bố trí vị trí này vào giờ chót.

Rút quân: Phải phá vòng vây của địch ở nhiều điểm, bằng lực lượng mạnh, có phối hợp và sự yểm trợ của pháo và không quân để đưa quân đến ven lòng chảo, nơi có rừng, vào chiều tối. Từ đó, chia quân thành từng đội khinh binh, liên tục tiến quân về phía trục đường rút quân. Chú ý là không thể xác định lộ trình nào khác ngoài con đường đi qua Mường Nhạ, Bản Tà Mốt, Mường Hiệp. Có những đường mòn khác, song phải có người dẫn đường.

Xác định sự hỗ trợ của không quân và yểm trợ hỏa lực, theo hộ tống, tiếp tế, đón quân và rước những người bị rớt lại.
Hậu cần : Mang theo lương thực tối đa (từ ba đến bốn ngày lương thực với khẩu phần cô đặc hay tiết kiệm).

Đại tá chỉ huy trưởng lực lượng trên bộ tại Lào (F.T.L.) lưu ý là chỉ còn một hướng: Hướng Nam và địa bàn nhỏ ở Mường Nhạ, cách Hồng Cúm một ngày đi bộ, từ đó có thể đi Luông Prabăng theo đường sông Nậm Hiệp và Nậm Nu, hay có thể là khu du kích Mường Sơn (đường mòn có ít và hiểm trở) và Cánh Đồng Chum.

Không thể bắt đầu cuộc hành quân trước 15 tháng 5. Trước đó, điều tối thiểu mà lực lượng trên bộ ở Lào (F.T.L.) phải làm là ngăn cản Việt Minh ở Nga Na Song không cho chúng chặn đường các toán quân rút ra của ta và bảo đảm đón tiếp số quân này tại Mường Ngòi.

CÔNG VĂN CỦA ĐẠI TÁ BASTIANI THAM MƯU TRƯỞNG CỦA COGNY

Ông lưu ý rằng vấn đề liên quan đến sinh mạng của 8000 người và danh dự của lực lượng viễn chinh.

Vấn đề thật sự, mà ta vẫn chưa đề cập đến là vấn đề ra khỏi lòng chảo Điện Biên Phủ. Có thể ra bằng lực lượng mạnh hoặc bằng cách lẻn ra từng toán nhỏ.

Thế nhưng, vì đội quân đồn trú đã kiệt sức, vì tính chất đất đai, hệ thống bố trí và quân số của địch, tôi cho rằng việc thoát ra đằng nào cũng trở thành cuộc tháo chạy cuống cuồng, hỗn loạn và chỉ có một vài người thoát được.

Cho đến nay, những người bảo vệ Điện Biên Phủ đã chiến đấu vẻ vang, họ được toàn thế giới tự do khâm phục. Chúng ta không có quyền bôi bẩn sự vinh quang ấy.

Do đó, tôi tuyên bố kiên quyết chống lại việc thực hiện một dự án như vậy.

[SaoVang]

ĐIỆN CỦA ÔNG BIDAULT GỬI ÔNG MAURICE SCHUMANN

Tôi trả lời điện số 226 của ông.

Tôi ngạc nhiên về lời lẽ mà hình như ông Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đã dùng, nhân lời kêu gọi mà tôi đã thay mặt chính phủ nhiều lần nêu với Hoa Kỳ.

Tôi giao cho ông làm cho người ta hiểu, với lời lẽ gượng nhẹ cần thiết, rằng tôi thấy việc người ta sơn phết lại lịch sử sau khi sự kiện xảy ra là điều không phải phép đến mức nào.

Thứ ba ngày 4 tháng 5

Mưa như trút. Mưa ấy không phải do tướng Navarre tạo ra.

Mất cứ điểm gần sân bay Mường Thanh (ta phản công thất bại)

Ở Hồng Cúm, ta tấn công chiến hào của địch ở phía Tây.

Ông Dulles về Washington.

ĐIÊN CỦA COGNY GỬI CASTRIES

Nghiên cứu việc rút bỏ (Điện Biên Phủ).

Tổng tư lệnh ra lệnh nghiên cứu và chuẩn bị cuộc hành quân rút bỏ G.O.N.O. Có thể xảy ra, được đặt tên Albatros.

Thứ nhất: Tướng Cogny sẽ xác định xem có cần và có tốt không nếu ta rút bỏ. Stop. Để cho chỉ huy trưởng G.O.N.O. chủ động về phương thức và chọn thời điểm kể từ ngày mà ta qui định cho ông ấy.

Thứ hai: Bố trí ngăn chặn từ xa của địch có vẻ yếu hơn trong vùng Nam - Đông Nam. Stop. Do đó, hướng rút chung sẽ là hướng Nam theo sông Nậm Nưa cho đến Mường Nhạ, tiếp theo là thung lũng sông Nậm Hiệp và Nậm Nu, cũng có thể theo hướng Mường Sơn và Cánh Đồng Chum.

Thứ ba: Vừa cầm chân lực lượng tối đa của Việt Minh trong vùng Sốp Nao, chỉ huy trưởng lực lượng Lào với phương tiện được chi viện, đồng thời có nhiệm vụ giải tỏa tối đa một hành lang an toàn trong thung lũng sông Nậm Hiệp kể từ Mường Ngòi và Bản Tà Khan. Stop. Ngoài ra, chỉ huy trưởng lực lượng Lào cần hình thành vùng đón quân với những phương tiện của một binh đoàn cơ động can thiệp trong vùng Mường Sơn. Stop. Chỉ huy trưởng G.O.N.O sẽ được thông báo về lịch hành quân của Lực lượng trên bộ ở Lào (F.T.L.). Việc vận chuyển quân và bố trí lực lượng này không thể hoàn tất trước 20 tháng 5.

Thứ tư: Trong trường hợp thực hiện cuộc hành quân này, chỉ huy trưởng G.O.N.O. cần tính trước mọi biện pháp để bảo vệ tinh thần binh sĩ và chăm sóc thương binh để lại tại chỗ, đặc biệt là bằng cách giữ lại bên họ một vị chỉ huy quân sự, bác sĩ trưởng và tất cả nhân viên y tế cần thiết. Stop Sẽ để lại phương tiện truyền tin cho bác sĩ trưởng để liên lạc với Cơ quan Y tế tại Hà Nội.

Thứ năm: Ngoài ra, tối thiểu cần hủy chiến xa, đại bác, tài liệu mật và mật mã, thiết bị vô tuyến.

Thứ sáu: Yêu cầu chỉ huy trưởng G.O.N.O cho biết kế hoạch hành quân dự kiến để vượt qua vòng vây và tiếp tục rút quân cũng như nhu cầu mọi mặt của ông ta. Stop. Về phương diện này, cần hình thành tại Điện Biên Phủ lực lượng dự trữ lương thực và thuốc men đủ dùng trong ba ngày cho nhân viên và thương binh để lại tại chỗ. Stop. Ngoài ra, số quân rút đi cần được cấp cho mỗi người ba ngày lương thực với khẩu phần tối thiểu.

Thứ bảy: Tất nhiên là cho đến khi có lệnh mới, chỉ huy trưởng G.O.N.O. vẫn có nhiệm vụ đề kháng tại chỗ mà không có tinh thần rút lui. Stop. Ngoài ra, thiếu tướng chỉ huy trưởng G.O.N.O. cần lưu ý tính chất rất mật của chỉ thỉ này, cần được chuẩn bị một cách hết sức kín đáo.

COGNY.

[SaoVang]

Thứ năm ngày 5 tháng 5

Trời vẫn mưa xối xả. Mưa này không do tướng Navarre tạo ra.

Tiểu đoàn 1 lính dù thuộc địa tiếp tục nhảy dù xuống.

Vào 10 giờ 20 phút ông Dejean rời Hà Nội đi Sài Gòn, 11 giờ 15 phút thì tướng Navarre đi theo.

Ông Wilson, Bộ trưởng Quốc Phòng (Mỹ) tuyên bố. "Chúng ta không thể một mình nhận lấy trách nhiệm làm cảnh sát cho toàn thế giới?"

Báo Pravda:

"Ngoại trưởng (Dulles) đã trốn khỏi Genève sau khi chứng kiến sự thất bại của chính sách ngoại giao của mình".

Báo Times :

"Một số nước trong Liên hiệp Anh, đặc biệt là Ấn Độ, hình như hết sức lo lắng về sự can thiệp của Anh vào một cuộc chiến tranh mà, theo họ, còn giữ những nét của một cuộc chiến tranh thuộc địa".

Nhật báo Genève :

"Mỹ đang ở trên đường biên".

Washington Post :

"Hoa Kỳ đã thất bại nhục nhã"

21 giờ

DÀNH RIÊNG CHO TƯỚNG DE CASTRIES

Chiều: Công điện không số của ông ngày 5 tháng 5.

I. Đồng ý về hoạt động trên các hướng khác nhau tùy tình hình mỗi lúc. Stop. Với khoảng cách xa gần khác nhau, cần tìm về các hướng và vùng được chỉ định trong công việc 01/01 của tôi ngày 4 tháng 5 và tập trung về đó để được lực lượng Lào bảo vệ và tiếp đón.

II. Tất nhiên là tôi hoàn toàn tin cậy anh. Stop. Để tôi có điều kiện quyết định kịp thời ủng hộ sự chủ động của anh tùy theo diễn biến tình hình. Stop.

III. Không cần nhấn mạnh là hiện nay nhiệm vụ vẻ vang của anh vẫn là kéo dài đề kháng tại chỗ, sự đề kháng này có giá trị vô cùng quý báu về phương diện mở ra nhiều triển vọng. Stop.

Rất thân ái. - COGNY.

Thứ năm ngày 6 tháng 5

Tấn công phân khu trung tâm. Mất đồi A1 vào nửa đêm.

Ở Paris, ông Daniel được Quốc hội tín nhiêm với 311 phiếu thuận và 262 phiếu chống. Hàng không mẫu hạm Bois Bellau đến Hải Phòng.

[SaoVang]

Thứ sáu ngày 7 tháng 5

Mọi sự đề kháng chấm dứt tại Điện Biên Phủ vào 18 giờ

Một đại đội ở Hồng Cúm tìm cách thoát ra.

11 giờ 15 phút

BỨC ĐIỆN NÀY DÀNH CHO CỨ ĐIỂM HỒNG CÚM NHƯNG KHÔNG ĐÁNH ĐI ĐƯỢC

Tất nhiên là tòi để cho anh chủ động quyết định thực hiện Albatros. Stop. Cho tôi biết các ý định của anh. Stop. Hãy yêu cầu tôi tất cả những gì anh thấy có ích. Stop. Nếu anh mất liên lạc với G.O.N.O. anh ở dưới quyền chỉ huy trực tiếp của tôi. Stop.

COGNY.

12 giờ 55 phút

DÀNH RIÊNG CHO TƯỚNG DE CASTRIES

Quy định về truyền tin trong cuộc hành quân Albatros

Thứ nhất: Nếu được, liên lạc theo hệ thống an toàn F.T.N.V. và F.T.L., dùng mã số cấp cứu chuyển vị kép và chìa khóa của các khối mật mã 76, chỉ có các khối này được giữ lại (không bị hủy - ND). Anh tùy ý chọn tín hiệu, hoặc tín hiệu nội bộ của G.O.N.O. hiện nay hoặc tín hiệu cố định dự kiến sẵn trong tư liệu dành riêng. Trong thông điệp mã hóa đầu tiên, hãy nói rõ gửi cho cấp có thẩm quyền nào.

Thứ hai : Về liên lạc với bộ phận còn lại tại Điện Biên Phủ, giữ hệ thống C18 liên lạc công khai.

Thứ ba: Máy bay của bộ tư lệnh thường xuyên nghe tin trên hệ thống channel 16, tần số 51 mêgaxích, nếu channel 16 bị nhiễu, chuyển sang channel sau, cách 4 số, tức là 20, rồi 24, v. v. . . Máy bay yêu cầu dưới đất lắng nghe bằng tín hiệu 6 ngôi sao xanh. Tín hiệu máy bay là TTH 25 cộng tiếp vĩ ngữ. Hệ thống liên lạc điện đài công khai theo chiều đất - máy bay. Thông điệp cô đọng theo chiều máy bay - đất. Sẽ gửi mã số biển tín hiệu đất - máy bay. Slidex nếu anh thấy có thể được bằng hệ thống qui định trong tư liệu dành riêng hay hệ thống khác mà anh sẽ báo cho chúng tôi biết.- COGNY.

Thứ bảy ngày 8 tháng 5

Khoảng 1 giờ sáng, đại tá Lalande tiếp những người thương thuyết của Việt Minh và ra lệnh ngừng chiến đấu ở Hồng Cúm.
Ta thả dù lương thực và thuốc men với hy vọng những người sống sót sẽ dùng được.

Từ Sài Gòn, có tin điện: Tướng Nguyễn Văn Hinh tuyên bố "ông Hồ Chí Minh và những người thân cận của ông ta không biết rằng giờ tận số của họ đã đến (...) bởi Việt Minh đã bị tổn thất trong trận Điện Biên Phủ đến nỗi họ có nguy cơ thất bại nặng nề trong chiến dịch Thu Đông (…) Điện Biên Phủ đã làm đảo lộn cân bằng lực lượng có lợi cho ta."

NHẬT LỆNH SỐ 9 CỦA TỔNG TƯ LỆNH

Sau 56 ngày chiến đấu liên tục, đội quân đồn trú tại Điện Biên Phủ do tướng de Castries chỉ huy đã phải ngừng chiến đấu vì họ phải chiến đấu một chống năm nên đã bị tràn ngập vì số lượng quân địch quá đông.

Sự hy sinh của họ không phải là vô ích bởi vì, trong vòng 5 tháng, 12 tiểu đoàn đã cầm chân và kìm chế hơn 30 tiểu đoàn Việt Minh, cứu thượng Lào khỏi bị địch chiếm và bảo vệ châu thổ Bắc Kỳ.

Những người bảo vệ Điện Biên Phủ, những chiến sĩ của các lực lượng không quân và Không - hải quân đã ghi vào lịch sử một trang sử thi tiếp theo những trang sử vinh quang nhất của quân đội ta. Họ đã mang lại cho lực lượng viễn chinh và quân đội Việt Nam một niềm tự hào mới và một lý do mới để chiến đấu, bởi vì cuộc đấu tranh của các dân tộc tự do chống chế độ nô lệ chưa phải đã chấm dứt ngày hôm nay.

Cuộc chiến đấu còn tiếp tục.
Ký tên: NAVARRE

[SaoVang]

Ở Genève. Ông Bidault nêu đề nghị ngừng bắn.

Chủ nhật ngày 9 tháng 5.

Hà Nội, 10 tháng 5. - Chủ nhật vừa qua, quân đội Hà Nội đã diễu hành để tỏ lòng kính trọng các chiến sĩ Điện Biên Phủ...

Ở thánh đường, nơi một linh mục tuyên úy ca ngợi tinh thần hy sinh của những người đã ngã xuống, cũng như tại nơi diễn ra cuộc diễu hành, gần như chỉ có giới quân nhân dự.

Ngược lại, tối thứ bảy, các hộp đêm vẫn đây nghẹt người.
(Le Monde)

Thứ hai ngày 10 tháng 5

Tin đặc biệt của báo France - Soir.
Hồng Hông, 10 tháng 5

TRÍCH THÔNG BÁO CỦA BỘ TƯ LỆNH VIỆT MINH VỀ ĐIỆN BIÊN PHỦ Đã PHÁT TRÊN ĐÀI VIỆT MINH NGÀY 10 THÁNG 5

Cuộc tấn công tập đoàn cứ điểm Pháp tại Điện Biên Phủ đã bắt đầu ngày 13 tháng 3 năm 1954. Hôm đó lực lượng vũ trang nhân dân đã tấn công các cứ điểm địch ở vòng ngoài Điện Biên Phủ. Tập đoàn cứ điểm này của Pháp lớn hơn cụm cứ điểm Nà Sản nhiều, bao gồm 49 cứ điểm bố trí trên một địa bàn dài 12 km, rộng 6 km. Địch cũng đã xây dựng hai sân bay lớn, máy bay hạng nặng có thể hạ cánh được. Cuộc tấn công đã kéo dài 55 ngày đêm, từ 13 tháng 3 đến ngày 7 tháng 5 năm 1954... (năm chữ không đọc được TG) .

Theo tin đầu tiên, lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam đã loại khỏi vòng chiến đấu 17 tiểu đoàn bộ binh và lính dù, 3 tiểu đoàn pháo và nhiều đơn vị chiến xa, công binh, vận tải, không quân và các lực lượng khác, tổng cộng hơn 21 tiểu đoàn và hơn 10 đại đội gồm hơn 16000 quân tính nhuệ.

Lúc đầu quân số của địch là 12 tiểu đoàn bộ binh và lính dù, cùng 3 tiểu đoàn pháo. Sau đó trước cuộc tấn công thắng lợi của quân đội nhân dân Việt Minh địch đã phải cấp tốc gửi đến thêm 5 tiểu đoàn dù thiện chiến, đưa tổng số quân địch tại Điện Biên Phủ lên 21 tiểu đoàn và 10 đại đội

(…)

Lực lượng địch bị chết, bị thương và bị bắt bao gồm toàn bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm của Pháp tại Điện Biên Phủ, ba bộ chỉ huy các phân khu trung tâm, phân khu Nam và Bắc, ba ban chỉ huy ba binh đoàn đã nêu trên và ban chỉ huy của tất cả các tiểu đoàn khác.

Thiếu tướng de Castries, chỉ huy trưởng khu Tây Bắc Việt Nam của Pháp và chỉ huy trưởng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ đã bị quân đội nhân dân Việt Nam bắt làm tù binh. 

Trong số các sĩ quan cao cấp địch bị chết hoặc bị bắt sống có 16 đại tá, trong đó có đại tá Trancart, chỉ huy phó thứ nhất của tập đoàn cứ điểm, đại tá Gauchet, chỉ huy phó thứ hai, đại tá Langlais, chỉ huy phó thứ ba, đại tá Piroth, chỉ huy phó thứ tư, đại tá Alliux là người thay đại tá Piroth sau khi ông ta chết, đại tá Lalande, chỉ huy phó phân khu Nam tại Hồng Cúm, đại tá Guth, tham mưu trưởng tập đoàn cứ điểm, đại tá Ducroix thay đại tá Guth sau khi ông ta chết, đại tá Guerin, chỉ huy trưởng không quân tại Diện Biên Phủ, v.v... (Chính tả các tên riêng được viết phỏng chừng và có khi sai - TG)
 
Con số thiếu úy, trung úy, đại úy và thiếu tá bị chết hoặc bắt làm tù binh lên đến 353 người, số hạ sĩ quan bị chết hoặc bị bắt làm tù binh lên đến 1396 người. Thực hiện chính sách khoan hồng đối với tù binh chiến tranh của chủ tịch Hồ Chí Minh và chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hoà, quân đội nhân dân Việt Nam đã đối xử tử tế và chăm sóc thích đáng tù binh địch

HẾT