Chuyện bất ngờ
Nguồn: Tạp chí vănnghệquânđội
Cuối năm 1948, vào quãng hạ tuần tháng mười một âm lịch. Đêm hôm đó rét lắm, trời lại tối như mực, tiểu đội tôi được lệnh đi quấy rối đồn Cầu Lạng trở về. Trên đường về, khi vượt qua một quả đồi rậm, đường hẹp và rất dốc, không may một cậu bị trượt chân ngã trật khớp gối, phải ngồi lại nắn bóp mãi mới đứng dậy khập khiễng đi được.
Tôi quyết định cho Thắng và Toàn là hai chiến sĩ cùng trong tổ ba người ở lại dìu cậu ta đi sau còn chúng tôi đi trước. Chừng gần tiếng sau đến một quả đồi gianh, bỗng nghe có tiếng người khóc rên rỉ ở phía chân đồi. Tôi vội cho tiểu đội dừng lại và cử người xuống xem xét tình hình.
Năm phút sau chiến sĩ đó chạy về cho biết:
- Ở dưới thung lũng có hai vợ chồng là dân đi buôn chè nghe tin địch càn vào làng chưa rút nên phải ở đây để ngóng. Anh chồng bị sốt nặng, còn chị vợ bị đau bụng đau bão gì dữ lắm không đi được cứ nằm vừa khóc vừa rên.
Sau khi biết được tình hình, suy nghĩ một lát, tôi quyết định:
- Tất cả súng đạn đồ đạc của chín người dồn lại cho sáu người vác, còn hai người lấy bao tải làm cáng cáng chị vợ đi theo, một người dìu anh chồng. Nếu anh ta mệt quá không đi được thì cõng đổi. Cách đây hơn hai cây số có một bản nhỏ, vào đấy thuốc thang, củi lửa cấp cứu.
Nùng và Chúc là hai chiến sĩ trẻ khỏe vào loại nhất nhì tiểu đội được phân công cáng chị vợ, còn Hiếu, một anh chàng đã có tuổi, nước da ngăm đen, tư thế vững vàng, tính tình bộc trực, vẫn được anh em trong tiểu đội gọi là “bố” được phân công dìu anh chồng.
Cáng chuẩn bị xong, chúng tôi vực chị vợ lên cáng và khiêng đi. Trong đêm tối cũng không nhìn rõ mặt chị, chỉ nghe tiếng kêu mà đoán chị vào quãng trung niên, vóc người tầm thước nhưng ốm yếu, gầy guộc.
Chiếc cáng lên vai mới đi được mươi bước bỗng chị kêu thét lên đau đớn. Đi thêm bước nào chị lại kêu thét lên bước ấy, cuối cùng chúng tôi phải đặt chị xuống theo yêu cầu của chị, hai người xốc vào hai bên nách để chị đứng thẳng lên. Thì ra, cái cáng làm theo kiểu cái võng nên khiến chị phải gò lưng tôm lại, do đó cơn đau đẻ càng tăng thêm và không thể hãm được nữa, chị đã đẻ.
- Oe oe oe!... Tiếng khóc đầu tiên của đứa trẻ mới lọt lòng mẹ chào đời ở giữa núi rừng âm u hoang vắng trong đêm đông mịt mù không một ánh đuốc nghe mới cảm động làm sao!
- Báo cáo đồng chí tiểu đội trưởng, chị ấy đẻ rồi! Bố Hiếu ơi! Lại đây... lại đây mau!
Tiếng Nùng gọi gấp gáp xen lẫn tiếng trẻ khóc oe oe. Tôi cùng Hiếu chạy vội lại. Tất cả còn lúng túng chưa biết làm gì, Hiếu đã vội vàng cởi phăng chiếc áo của mình bọc lấy đứa bé đang khóc nằm dưới đám cỏ rồi ôm nó vào trong lòng.
- Cái gì lằng nhằng thế này hả bố Hiếu?
Nùng rờ phải một bối thịt lùng nhùng, bất giác kêu lên.
- Nhau đấy! Khỉ ơi là khỉ!
- Làm thế nào bây giờ?
- Mày chạy lại hỏi chúng nó xem có con dao nào không? Mau lên!
- Cả tiểu đội này ai có gì mà tôi không biết, làm gì có dao! Có con dao găm anh Thắng giữ, anh ấy lại đi sau mất rồi!
- Thế sao bây giờ?
Một thoáng im lặng, mỗi người suy nghĩ theo mỗi hướng để may ra tìm được một sáng kiến gì đó giải quyết cái công việc đột xuất và hóc búa vào loại bậc nhất thế gian này mà ở trong trường không có sách vở nào dạy tới.
Bỗng Nùng mạnh dạn:
- Này, hay là ta dùng... dùng xẻng vậy!
Lại một thoáng im lặng, rồi nửa phút trao đổi, cuối cùng “hội đồng y khoa” tập thể quyết định: Dùng biện pháp lấy xẻng để cắt nhau.
Chiếc xẻng được Hiếu lấy vạt áo lau sạch lưỡi, Nùng và Chúc theo lệnh của Hiếu nắm cuống nhau mỗi đứa một đầu kéo căng ra, cuống nhau về phía đứa bé thì nắm lấy một nắm (tức là khoảng 10 đến 12 phân) lấy đó làm cỡ để cắt.
Bố Hiếu một tay cầm xẻng, một tay cầm chỗ cuống nhau trống ở giữa rồi cưa. Xẻng cùn, nhau dai, nhay đi nhay lại hơn chục cái mới đứt. Bà mẹ cứ kêu, em bé cứ khóc. Chúng tôi vừa động viên chị vừa làm, chẳng ai trông thấy ai, chỉ cảm thấy hai bàn tay ươn ướt, lầy nhầy.
Cắt nhau xong, chúng tôi tưởng thế là được rồi không buộc rốn cho đứa trẻ, cũng may mà máu nó đông lại, nên đứa bé không việc gì, đến bây giờ nghĩ lại nhiều lúc chết cười sao mà lúc đó mình ngốc vậy.
Chúng tôi định vực chị lên cáng để tiếp tục đi, nhưng chị vẫn còn kêu đau, chốc chốc chị lại vật vã từng cơn dữ dội. Trong đêm tối chỉ thấy hai bàn tay chị lên gân cào xé cây cỏ xung quanh loạt xoạt cũng đủ biết chị đang phải trải qua cơn đau đớn biết chừng nào.
Bọn chúng tôi hết thảy đều lúng túng. Bỗng Chúc vốn yên lặng từ lúc bắt tay vào việc đến giờ lên tiếng phán đoán:
- Này, hay là sót nhau, tôi vẫn thường nghe người ta nói khi đẻ còn sót nhau thì đau ghê lắm!
Mọi người chẳng hiểu ra sao, sờ người chị thì thấy tay chân đã lạnh toát cả, hai hàm răng đánh vào nhau lập cập cứ chốc chốc lại xen vào một cơn rặn không ra hơi.
Chừng một lát sau nghe tiếng chị rặn một hơi dài hết sức thì bỗng nhiên nghe tiếng khóc oe oe lại vang lên.
- Chị ấy lại đẻ nữa!
Nùng như một đứa trẻ reo lên:
- Lại một cô nữa nhé! Chà, con gái tuổi tý sinh vào ban đêm là sướng phải biết đấy!
Đã có kinh nghiệm lần trước, lần này chúng tôi giải quyết cắt nhau cho đứa bé thứ hai nhanh gọn hơn. Hai đứa bé mới sinh được ủ vào trong hai cái áo trấn thủ khét mùi thuốc súng.
- Các anh cho tôi tí lửa, tôi rét lắm!
Tiếng chị phều phào trong cơn gió đứt quãng:
- Chị cắn răng chịu vậy. Ở đây gần địch lắm không đốt lửa được.
- Hừ... Hừ... tôi chết mất các anh ạ!
Chị nói trong tiếng rên, giọng đã yếu lắm. Tôi sờ vào người chị thấy toàn thân lạnh toát và run như cái dẽ, hai hàm răng đánh vào nhau cầm cập liên hồi.
Tôi quyết định cởi chiếc áo sơ mi đang mặc đắp cho chị, Nùng, Chúc cũng làm theo tôi, mỗi thằng cởi một cái đem quấn vào đầu và chân chị, ba chúng tôi mỗi thằng chỉ còn một manh, thằng nào thằng ấy rét run như cầy sấy.
Tôi phân công: Nùng, Chúc cáng người phụ nữ, tôi và Hiếu mỗi người ấp một đứa trẻ, còn anh chồng thì động viên cố gắng chống gậy đi theo. Phân công xong tất cả lên đường.
Đi được một lúc bỗng thấy tiếng Nùng thất thanh từ phía trên gọi xuống:
- Anh...! Anh Tiến ơi! Lên đây mau! Lên đây mau!
Tôi vội vã chạy lên. Thấy tôi, Nùng hốt hoảng:
- Có lẽ chị ấy chết rồi anh ạ!
- Sao!... Chị ấy...!
Tôi vẫn không tin và vội đến chỗ cáng để xem. Tôi sờ vào người chị, toàn thân đã lạnh toát, chân tay bất động. Tôi để tay vào mũi chị cũng không thấy hơi thở, tôi để tay vào lồng ngực chị nghe ngóng thì lồng ngực cũng lặng im như phiến đá.
Thôi thế là chị đã chết thật rồi! Tội nghiệp! Đau đớn, cái đói và cái rét ghê người đã làm người đàn bà suy kiệt không còn đủ sức để chống đỡ nên đã bị thần chết lôi tuột đi một cách dễ dàng và im lặng mà chúng tôi không hề hay biết.
Chúng tôi hội ý chớp nhoáng rồi khiêng xác chị đi một quãng nữa ra bãi cỏ trống ngồi nghỉ.
Ánh trăng hạ tuần trộn lẫn với màn sương đêm dày đặc tỏa xuống khoảng đồi núi âm u một màu trắng đục.
Hai đứa bé hình như cũng hiểu được nỗi đau xót trước cảnh thương tâm của cuộc đời mẹ cũng thức dậy cất tiếng khóc oe oe tiễn biệt, làm cho cảnh tượng càng thêm não nùng đứt ruột.
Người chồng nắm lấy tay tôi vừa run vừa khóc:
- Cảm ơn các anh đã có lòng cứu giúp vợ chồng em, nhưng ông trời ông ấy chả thương, cái số phận nhà em đã đành như vậy xin các anh chôn cất giùm, còn em lạy các anh, cho em xin các anh một quả lựu đạn, và xin các anh nuôi dùm hai cháu, nếu may ra chúng nó sống, trời cho làm người thì sau này chúng sẽ là con của các anh!...
Chúng tôi phải dùng mọi lời lẽ để động viên, an ủi người đàn ông và quyết định an táng người vợ trên mỏm của quả đồi rộng.
Mộ vừa đắp xong thì gà rừng cũng bắt đầu gáy rộ.
Quãng đường từ đây về chỗ tạm trú còn xa, phải tranh thủ đi gấp, nếu không trời sáng, sương tan, máy bay địch sẽ gây trở ngại.
Không còn cách nào khác, cả tiểu đội mỗi người mỗi lời tập trung an ủi người chồng. Cuối cùng anh chồng cũng cố gượng dậy lau nước mắt để chúng tôi dìu đi cùng hai đứa trẻ sơ sinh.
Trời đã sáng rõ, nhân dân lẻ tẻ vào rừng. Một bà cụ trạc gần sáu mươi đi hái măng gặp chúng tôi, thấy máu me đầy người liền hỏi:
- Các anh bị thương sao không băng lại để máu chảy ra như vậy? Rõ khổ! Tội nghiệp! Có ai việc gì không?
Tôi kể lại tất cả đầu đuôi sự việc đêm qua cho cụ nghe. Cụ liền quay lại dẫn anh em về nhà mình. Rồi cụ tất tả đi đốt lửa và lấy gạo đưa cho tôi bảo đem nấu cháo lấy nước đổ cho hai đứa bé và cho anh chồng.
Đống lửa đốt lên giữa nhà, ấm ran. Nồi cháo đã sôi sùng sục tỏa ra một mùi hương gạo mới thơm nức. Bố Hiếu lấy thìa con hớt lưng chén nước cháo thổi nguội đổ vào miệng cho hai đứa bé. Hai đứa bé để gần nhau, hai cái miệng nhỏ chóp chép trông rất đáng yêu, cả tiểu đội đứng vây quanh xem...