Vâng! Giờ tôi về nước rồi! Ra quân phục viên rồi! Lo sống cuộc sống thời bình nhưng vẫn nhớ về đơn vị cũ. Hồi trước có thằng lính Phú-Lãng-Sa, lính đánh trống (như lính thông tin bây giờ) giải ngũ nhớ đơn vị quá. Một năm vài kỳ lôi trống vào rừng thẳm đánh rầm rầm những nhịp quân hành. Vì nếu đánh trong làng, xã trưởng và cư dân sẽ có ý kiến ngay. Mà hắn thì nhớ tấm áo dạ lính cứng, nhớ mùi mồ hôi ngựa, nhớ tiếng trống trận
...
LINGA - LINH HỖN TƯỢNG ĐÁ
Tháng 5 năm 1979,
Năm 78 và 79 đơn vị chuyển cứ liên miên, có lẽ đây là một cách dấu đội hình linh hoạt của Quân đội Nhân Dân VN chăng, tôi tự đồ đoán như vậy. Ngay cả khi tôi đi học y tá khi mới qua K, vừa quen chút ít được tên các loại thuốc và quen đường xá ở Siêm Riệp thì tháng sau lại được lệnh chuyển cứ tất cả học viên trường y tá sư đoàn 302 về huyện Pouk, cách Siêm Riệp 16 cây số về phía Tây. Lúc này thì chúng tôi đang ở tạm 1 dinh thự kiến trúc Pháp ở phía Nam của dinh Sihanouk. Đang an tâm được ở nhà mát ăn bát B52 cho cả khoá học, mới chừng 2 tháng đã phải hộc tốc bỏ đi, ai mà chẳng tiếc nuối chất thơ mộng của cái thành phố xa lạ nhưng lại đầy ắp hình ảnh khu phố biệt thự quận 3 Sài Gòn, với hàng cây me cây dầu buông lá và trái dầu rơi rơi thành chong chóng rải hoa trên mặt đường nhựa, nhớ làm sao bóng cây mát rượi đường Võ Văn Tần, Sương Nguyệt Ánh. Tôi lại chợt nhớ anh Trịnh Công Sơn, với con đường có lá me bay và "Nhớ Sài gòn những chiều ngợp gió, Lá hát như mưa suốt con đường đi, Có mặt đường vàng hoa như gấm, Có không gian màu áo bay lên ... em ra đi, nơi này vẫn thế, ... ". Còn nhớ chứ, nhớ quá đi thôi, sao lại quên ... Lại thêm hình ảnh đường Hồ Xuân Hương nơi tôi lên đường nhập ngũ, và nhớ cả ngôi trường nhỏ trên đường Hùng Vương mà tôi cắp sách đến trường. Siêm Riệp đã đến và đã đi với tôi tới thân quen trong từng khu phố, từng khuôn mặt người quen và không quen. Thế là trở lại Pouk, nơi 4 tháng trước chúng tôi vừa xây xong hầm chỉ huy cho E bộ là được lệnh đi Prey Chirúc ngay. Bây giờ thì một đơn vị bạn K. đã "hưởng xái" hầm chỉ huy kiên cố của tôi đào. Phần chúng tôi được ở nhà mới, có điều vừa học vừa xây nhà thì cũng hơi cực, trước mắt là ở chung dãy doanh trại với tù binh Pôn Pốt, ai muốn thoải mái thì giăng võng trên bụi cây dâu mé đồi (sau này tôi mới biết đây là địa điểm nuôi dâu tằm truyền thống của huyện Pouk, là 1 chỗ du lịch cho khách viếng thăm Siêm Riệp). Không biết có phải một phần ý đồ của ban giám hiệu trường hay không, phòng giam tù binh nằm giữa, phòng nữ học viên 1 bên gần mé đường, còn phòng nam học viên bên kia phòng giam. Không biết ai là tù đây nữa? Nhóm học viên đồng hương Hải Phòng ở trung đoàn đặc công 429 sẵn dịp trút hết tội lên nhóm tù binh, hễ mỗi lần có phiên tra tù là các anh em vào tham gia ngay.
Tôi có một niềm vui nho nhỏ, đang nhớ trường nhớ lớp nhớ Sài Gòn, thì đột nhiên trong khi đi đốn cây làm nhà quanh khu vực đền Angkor Vát, tôi gặp lại Thành học lớp ngay bên cạnh. Giữa rừng già, nhắc bạn học người còn kẻ mất, buồn vui lẫn lộn cứ xô đẩy nhau. Thành nhập ngũ cùng lúc với tôi, hắn tướng người nhanh nhẹn chắc chắn không thư sinh trói gà như tôi và bổ xung cùng đợt vô E88 nên lúc nào cũng húc, húc và húc mãi cho tới khi Thành đã lên lon trung sỹ A trưởng! Thành nói xong chiến dịch này có lẽ nó lên B thôi, mỗi tháng giỏi lắm thì chỉ mất 1, lính cứ hao đều như vậy mà không lên B thì chỉ có toi rồi rút ra phía sau. Cái đền Angkor này thiệt lạ, khi trước tôi nghe kể trong đền có rất nhiều tượng, vậy mà bây giờ không thấy bao nhiêu, chỉ còn mấy cái bằng gỗ mốc meo, theo tôi là ít giá trị khảo cổ lắm. Còn mấy cái bằng đá thì mất đầu. Duy có vài cái tròn lẵng trơn tuột thì còn nguyên. Sau này tôi mới biết người Khmer thờ linh vật Linga tượng trưng cho dương tính, có hình khối trụ đặt trên Yoni hình khối vuông, đại diện cho âm khí, giống như các linh vật thường thấy thờ phượng ở các chính điện của tháp Chàm bên Việt Nam. Thành bảo tôi: "Mày lên đó nhớ phải vuốt hết ngực tiên nữ Apsara nghe chưa, vuốt càng nhiều thì được sống dai chừng đó vì người K. họ cầu xin khoẻ mạnh và con cái đầy đàng bằng cách này. Tụi tao vuốt hết rồi, tới phiên mày đi". Quả thật, lên tới đền thì các phù điêu trên đá nhám điêu khắc nữ thần Apsara nhảy múa và các linga đều đã bóng mồ hôi tay của khách thập phương. Tôi không tin lời của Thành lắm, nhưng vuốt thì vuốt, mất mát gì của nhà mình, tay chân ở không thì tội gì mà không vuốt. Tôi nhanh chóng thực hiện động tác xoa xong rồi rút xuống dưới trở lại vô rừng. Thành đã đốn sẵn chục cây đòn tay thẳng tắp rồi nói: "Vuốt apsara chưa? Tốt, mày không quen rừng chỗ này không biết nhe mậy, có đi tới tối nhiều khi không gặp 1 cây mà còn bị thần Angko dấu lạc đường luôn đó".