Tiểu đoàn bốn người

[macbupda]

Tên sách: Tiểu đoàn bốn người
Nhà xuất bản: Tiến bộ Matxcơva
Bản dịch: Nguyễn Việt Nga
Số hóa: macbupda

[macbupda]

TIỂU ĐOÀN BỐN NGƯỜI

Đối với Mikhain Nêgreba thì trận đánh ấy bắt đầu từ lúc anh nhảy vào trong đêm. Nói cho đúng hơn là từ lúc một cái đẩy nhẹ rất thân ái nhưng cũng rất hiệu nghiệm, vào lưng, người ta giúp anh nhảy ra khỏi cửa máy bay vì tự dưng anh đứng sững lại ở đây làm cản trở những người khác.

Anh bay trong đêm một đoạn tương đối dài trước khi quyết định kéo vòng mở dù vì đây là lần nhảy dù đầu tiên nên anh sợ mắc dù vào đuôi máy bay. Nhưng chiếc dù đã ngoan ngoãn sòe ra và nếu như Nêgreba có thể trông thấy anh bạn Côrôlep ở bên cạnh thì chắc thế nào anh cũng nhay nháy cái mắt ý nói với bạn rằng: «Mọi việc cứ theo đúng như ý bọn mình!»

Cách đây hai tuần, ở Xêvaxtôpôn, người ta có thành lập một đội những người nhảy dù tình nguyện. Tất nhiên là cả Côrôlep và Nêgreba đều không thể để lỡ dịp này và cả hai khi được hỏi trước đây đã nhảy dù lần nào chưa đều khẳng khái trả lời: «Dĩ nhiên... bảy lần, lúc còn ở câu lạc bộ hàng không». Có thể nói là đã nhảy hơn hai chục lần cho người ta tin hơn, nhưng sợ lại phải làm hướng dẫn viên thì chết! Chỉ cần qua cái lần xếp dù đầu tiên khi cả hai đều lúng túng mãi với cái túi rộng khó bảo này (lại còn làm ra vẻ ta đây có kinh nghiệm mà phê phán cái kiểu xếp này chứ) và cứ phải liếc trộm xem những người khác làm thế nào để bắt chước cách đeo dù và kéo dây dù, thì cũng đã đủ biết.

Nhưng mọi việc đều đâu vào đấy cả và bây giờ Nêgreba đang bay trong bầu trời đêm và ngạc nhiên với sự yên tĩnh của nó. Tiếng súng nổ không vang lên tới độ cao này, nhưng vẫn thấy rõ những luồng đạn lửa nhấp nhoáng quanh khắp Ôđetxa và các chiến hạm từ biển vẫn đang bắn vào bờ yểm hộ cho trung đoàn thủy quân đổ bộ (những người lính nhảy dù sẽ phải từ hậu phương địch tiến ra phối hợp với trung đoàn này). Có một đám cháy to trong thành phố, ngọn lửa bốc lên cao và đỏ rực như máu. Còn nơi Nêgreba phải nhảy xuống thì lại tối mịt mù.

Nhưng chỉ một lát sau là anh đã nhận ra ở đấy có những chấm lửa nhỏ. Quang cảnh giống như khi bạn từ trên cột buồm cao nhìn xuống sàn chiến hạm, nơi có rất nhiều người đang hút nốt những điếu thuốc vội rít luôn mấy hơi dài liên tục. Đấy là đường hỏa tuyến, cần phải nhảy xuống phía sau con đường ấy, nhảy vào hậu phương địch. Nêgreba kéo một bên dây dù, như đã được hướng dẫn, và anh bay chéo qua đường hỏa tuyến.

Có lẽ anh đã hạ xuống một nơi quá xa mặt trận nên tuy đã bò suốt một giờ đồng hồ trong đêm rồi mà chẳng gặp một ai. Bất thình lình như có cái gì chặn lấy cổ anh và anh vội rút dao găm ra đâm phập vào bóng tối. Thành ra anh mắc vào đường dây điện thoại. Nêgreba bèn lấy kìm trong túi ra, vừa bò theo đường dây vừa cắt nó ra từng đoạn. Anh chợt nghĩ ra rằng đường dây có thể dẫn anh đến vị trí của địch và ở đấy mà bố trí một hỏa điểm tiểu liên thì tuyệt.

Sau một giờ bò theo đường dây anh đến một bụi rậm. Qua lớp sương mù buổi sớm Nêgreba thấy ba con ngựa và một tên lính gác đứng cạnh. Ngửi thấy mùi người lạ, ngựa bèn rống lên làm Nêgreba phải nán đợi cho chúng quen mùi một lát. Trong cái khoảnh khắc thời gian ấy anh đã kịp quyết định khử tên lính gác, nhẩy phốc lên ngựa rồi phóng thẳng qua các làng và vừa phóng vừa bắn bọn địch. Tay trái cầm súng, tay phải cầm dao găm Nêgreba bò dần đến tên lính gác. Anh đang bò thì cánh tay phải của anh bất ngờ tụt xuống một chiếc hố và chạm phải một vật gì mềm mềm ở đấy. Anh hoảng quá sửng sốt cả người. Không hiểu từ đâu ở dưới đất thấy có tiếng nói to.

Cuối cùng Nêgreba mới hiểu: cái mềm mềm và lùng nhùng mà anh chạm phải là tấm chắn che lỗ thông hơi của chiếc hầm dưới gò đất. Nghe rõ tiếng Đức, tiếng giầy đi ngựa va vào nhau loảng xoảng và tiếng đánh máy chữ lách cách ở trong hầm. Nêgreba thận trọng lấy dao găm rạch chăn ra để nhìn vào hầm. Chắc đây phải là ban chỉ huy tiểu đoàn hay ban chỉ huy trung đoàn gì đó. Bọn sĩ quan phát xít xúm quanh tấm bản đồ để trên bàn. Một tên sĩ quan có bộ râu đen đã lâu ngày chưa cạo, đang chỉ chỏ một cách bực tức vào tấm bản đồ đó. Phía trong góc là những lính điện thoại ngồi trên chiếc ghế dài. Họ gọi một sĩ quan lại, tên này quát inh ỏi vào ống nói. Nhân lúc ầm ĩ Nêgreba rút lựu đạn trong túi ra. Nhưng anh nghĩ một quả thì ít quá nên khi câu chuyện trong hầm lại trở nên ồn ào anh liền rút luôn quả thứ hai, quả thứ ba rồi buộc túm chúng lại. Vừa lúc định thả chùm lựu đạn qua lỗ thông hơi vào hầm thì anh nghe thấy tiếng vó ngựa, có hai người đang phi tới. Hai tên này vào hầm thì tất cả bọn sĩ quan ở đây đều đứng dậy ngay vời tư thế «nghiêm», — chắc hẳn trong số hai tên mới vào đó phải có một tên là chỉ huy quan trọng.

[macbupda]

Nêgreba quăng lựu đạn qua lỗ thông hơi rồi lăn nhào xuống một đám cỏ dại gần đấy. Tên lính gác vừa kịp kêu lên thì căn hầm đã nổ tan tành và hắn cũng biến đi mất tích.

Khi Nêgreba bò đến gần tuyến hào tiền tiêu của địch thì trời đã sáng rõ. Anh đành chui vào đống cỏ khô cạnh đấy để đợi. Vừa lúc ấy có một tên kỵ binh phóng qua. Đầu rạp xuống cổ ngựa, hắn phi nước đại, mắt nhìn ngang nhìn ngửa vẻ sợ hãi. Nêgreba còn đang chĩa khẩu tiểu liên về phía hắn thì một băng tiểu liên đã vang lên gần đâu đây làm tên kỵ binh ngã gục. Nêgreba mừng quá, anh đoán chắc phải có một anh lính nhảy dù của ta nấp cạnh đây. Lại một tràng tiểu liên nữa và nhờ đó Nêgreba xác định được loạt đạn từ phía bụi cây bên cạnh bắn ra.

Anh định bò theo bãi ngô sang với người đồng chí (dù sao hai người cũng vẫn hơn), bỗng ở ngay chỗ bụi cây ấy mìn nổ tung hết quả này đến quả khác và khẩu tiểu liên im bặt. Mấy tên phát xít nhảy ra khỏi chiến hào bắn lia lịa vào bụi cây nơi có người đồng chí không quen biết đang ẩn náu. Nêgreba bèn điểm thêm loạt đạn của mình vào cái tiếng súng loạn xạ ấy làm vài tên phát xít lăn quay, những tên còn lại toán loạn bỏ chạy vào bãi ngô. Tất cả lại trở nên im lặng và chỉ còn nghe thấy tiếng súng nổ từ xa vọng lại.

Anh bò đến bụi cây và thấy Lêonchep bị thương nằm sấp ở đấy. Nêgreba lật anh lên. Lêonchep vừa mở mắt ra thì đã nhắm lại ngay khẽ nói:

— Misa... cậu bắn cho mình chết hẳn đi... đằng nào mình cũng không thoát...

Nhìn khuôn mặt trắng bệch như sáp của người bạn, Nêgreba bỗng hiểu rõ rằng số phận của anh cũng sẽ chấm dứt ở đây, trong cái bụi cây này: anh không đủ sức để cõng Lêonchep qua suốt mặt trận mà bỏ anh ta lại đây một mình hay thực hiện yêu cầu của anh ta thì anh lại càng không thể làm được. Anh cảm thấy giá lạnh và chán chường, tự thầm trách mình — việc gì mà lại bò đến đây... Cứ đi một mình, nguyên vẹn, khỏe mạnh, thế nào mà chẳng thoát... Nhưng tuy sự thương thân và lòng luyến tiếc cuộc sống riêng mà vì người khác anh đành phải hy sinh có bóp chặt trái tim anh lại thì anh cũng vẫn đành nằm xuống bên Lêonchep và cố nói với một giọng vui vẻ:

— Anh bạn ơi, cái việc ấy thì lúc nào làm mà chẳng kịp... Để cho tớ băng bó cho cậu đã... Bọn mình cùng nghỉ ngơi một lúc; chẳng gì thì chúng ta cũng hai đứa chứ có đơn thương độc mã đâu...

Nêgreba phải dùng hết cả hai cuộn băng, một cuộn của Lêonchep và một cuộn của mình, mới băng đủ. Anh đặt Lêonchep nằm lại cho thoải mái, đặt khẩu tiểu liên vào tay anh ta rồi nói:

— Cậu sẽ là khẩu đội mũi nhọn. Cứ nằm mà bóp cò, tha hồ làm ăn! Chúng mình sẽ đánh bật hết. Cận nghe thấy không, quân ta đến gần rồi đấy!

Thực vậy, tiếng súng nổ dồn dập ngay ở phía trước mặt, đằng sau dãy chiến hào của bọn phát xít. Chắc trung đoàn đổ bộ đang tấn công bọn chúng. Song tình hình ấy chẳng làm cho họ dễ chịu hơn một tí nào vì rồi đây bọn phát xít bị đánh bật khỏi chiến hào sẽ rút chạy, mà bụi cây chỗ họ ẩn náu lại nằm ngay trên đường rút của chúng. Cần chuẩn bị đối phó với tình huống này. Nêgreba xếp lựu đạn và các băng đạn ra phía trước mặt, anh quay hỏi Lêonchep:

—   Cậu có lựu đạn không?

— Có, — anh này vừa trả lời vừa thử xem mình còn điều khiển được khẩu tiểu liên không, — ba quả... Nhưng cậu lấy lựu đạn thôi, còn đừng sờ đến băng đạn của tớ. Để tớ bắn... Misa này, bọn mình sẽ khử hết trước khi chúng nó mò đến đây chứ?

— Dứt khoát rồi! — Nêgreba nói, và họ lại im lặng.

Trận đánh đã sát lại gần. Tiếng súng nghe càng rõ hơn. Mặt trời đã lên cao và từ mặt đất tỏa ra một hương vị ấm áp, cay cay của cỏ. Ngồi đây để chờ đợi trận chiến đấu cuối cùng, cái trận chiến đấu mà anh biết chắc là sẽ phải hy sinh, quả là một việc thật khó. Ngay bên cạnh cách đây ba trăm mét có một khe núi, ở đấy có thể bố trí đánh thốc sườn bọn phát xít rất tốt. Nhưng anh không thể chuyển Lêonchep sang bên ấy được.

Anh cố buộc mình nhìn thẳng về phía trước, nhìn về phía chiến hào nơi bọn địch sắp xuất hiện. Và mong sao cho mọi việc xảy ra nhanh hơn: anh tưởng như mình không còn đủ thần kinh để chịu đựng nữa và nếu như sự chờ đợi này còn kéo dài thì anh sẽ bỏ Lêonchep ở lại đây một mình mà bò sang khe núi tránh con đường rút của những tiểu đoàn phát xít tháo chạy.

— Quân ta ở phía sau, — Lêonchep nói đột ngột. — Cậu nghe thấy không?

Bản thân Nêgreba cũng đã nghe thấy những loạt súng ngắn rành mạch ở phía sau, nhưng anh không dám tin vào điều ấy. Lêonchep cựa mình và bằng một giọng khàn khàn anh hét lên yếu ớt:

— Anh em lính thủy ơi!.. Lại đây!..

[macbupda]

Anh định đứng dậy, nhưng lại ngã xuống cỏ. Nêgreba thò đầu ra khỏi bụi cây và không xa lắm, trong bãi ngô vàng kia anh nhìn thấy chiếc mũ nồi đen, rồi ngay bên trái một tí — chiếc thứ hai. Anh bèn đứng thẳng người vẫy gọi:

— Các bạn lính thủy ơi!.. Perepelixa, đồ quỷ, quay phải lên thành tầu, người mình cả đây mà!

Hai người lính nhảy dù kia chạy theo bãi ngô đến bụi cây.

Đấy là Perepelixa và Côticôp. Họ chui cả vào bụi cây và Nêgreba tóm tắt kể cho họ nghe về tình hình và kế hoạch của mình: chạy sang khe núi rồi đánh thốc sườn bọn địch rút lui.

— Đây không phải là địa điểm tốt, bọn mình ở đây thì chúng bóp chết tươi như ngóe ngay, — anh nói. — Các cậu kéo Lêonchep đi, còn tớ sẽ yểm hộ.

Côticôp và Perepelixa nhấc người bạn bị thương lên. Anh này nghiến chặt răng và nhắm nghiền mắt lại vì mỗi lần sóc lại làm anh đau nhói. Chỉ còn cách khe núi chừng tám mươi mét thì tiếng súng từ giao thông hào vang lên và khoảng hơn chục tên phát xít nhảy ra. Nêgreba trả lời chúng bằng một tràng tiểu liên, nhưng hai chiến sĩ kia đành phải đặt Lêonchép xuống tham gia chiến đấu. Đánh tan bọn địch, những người lính thủy lăn vào khe núi và họ gặp một anh lính nhảy dù nữa là Litôpchencô đang nằm ở dây. Xung quanh anh là những quả lựu đạn xốp gọn gẽ, và nòng khẩu tiểu liên của anh hơi nhếch cao hơn ngọn cò một ít. Gặp nhau, anh phấn khởi nói:

— Thế mà tớ cứ nghĩ là tớ đi toi rồi! Nằm một mình ngán quá, bây giờ thì bọn chúng biết tay — chỉ có mà đếm chúng ngã thôi... Bây giờ thì không có sửc nào địch nổi bọn mình được nữa rồi!

Lêonchep vẫn bất tỉnh. Nêgreba thấy băng đã thầm đầy máu. Anh xé chiếc áo lót thành từng mảnh băng bó lại cho bạn. Lúc ấy Perepelixa lôi bánh lương khô và sôcôla ra.

— Tranh thủ ăn sáng một tí chứ, — anh nói. Những người khác cũng lấy khẩu phần của mình ra. Nhưng bánh lương khô cứ tắc ở cổ, còn sôcôla thì dính chặt lầy miệng không làm sao nuốt được. Miệng đã khô cong vì chạy mà mặt trời thì lại cứ nóng như nung như nấu và giá thử phải trả bằng bất kỳ giá nào đi nữa để lấy một ngụm nước chắc họ sẽ đồng ý ngay. Bi đông nước của mọi người đã ráo hoảnh từ đêm qua, trừ bi đông của Litôpchencô là còn lại vài giọt, anh đưa cho Nêgreba:

— Để cậu ấy uống. Người nóng như lửa.

Nêgreba thận trọng đổ nước vào mồm Lêonchep. Anh này nuốt ngon lành và mở mắt nhìn bạn.

— Lêonchep, cố chịu nhé! — Nêgreba nói.— Cậu thấy đấy, bọn mình bây giờ đông lắm… Dứt khoát chúng minh sẽ phá được vòng vây!

Lêonchep không trả lời và đôi mắt anh lại nhắm lại. Perepelixa khẽ nói:

— Nhìn này, bọn phát xít tháo thân...

Quả thật, một bọn phát xít đang bỏ chiến hào tháo chạy thẳng đến bụi cây mà anh em lính thủy vừa rút khỏi. Sáu tên đeo tiểu liên chạy nhanh hơn cả. Chạy đến bụi cây chúng nằm rạp xuống rồi quay súng nã vào những tên đang chạy theo.

— Đấy mới thật là chiến thuật! — Nêgreba ngạc nhiên. — Thế nào, các bạn lính thủy, ta giúp bọn phát xít một tay chứ... Nhưng đừng bắn bừa bãi như chúng mà phải ngắm bắn chính xác từng thằng đấy!

Anh sắn ống tay áo lên và bắn phát đầu tiên vào tên sĩ quan đang vung vẩy khẩu súng lục. Đạn của anh em lính thủy từ khe núi đánh thốc sườn vào bọn phát xít đang tháo chạy.

Kể ra cũng có thể không cần bắn. Vì đằng nào bọn phát xít cũng không phát hiện được cái nhóm người ẩn trong khe núi này và họ có thể cứ thế mà đi về phía quân ta một cách an toàn. Nhưng họ lại bắn và để lộ sự có mặt của mình ở đây, họ bắn vì mỗi viên đạn diệt thêm một tên giặc, họ bắn để phối hợp với cuộc tấn công của tiểu đoàn lính thủy đổ bộ.

[macbupda]

Dưới làn đạn ấy bọn sĩ quan không làm thế nào cản được quân lính của chúng bỏ chạy ra khỏi chiến hào và tập họp được chúng lại. Nhóm tiểu liên phát xít bắt đầu nổ súng về phía những người lính thủy và một tên sĩ quan dẫn khoảng hai chục lính tiền về phía khe núi. Cuộc chiến đấu thực sự đã nổ ra. Những người lính thủy liên tục đánh tan liền hai đợt tấn công của địch. Đợt tấn công của bọn phát xít bị đập tan, chúng để lại trong bãi ngô và bên kia khe núi những thân hình bất động. Perepelixa ngắm bãi trận.

— Bọn mình hạ cũng khá đấy chứ! — anh hài lòng nói. — Còn đạn dược thế nào, các bạn?

Tình hình đạn dược thì thật là gay. Anh em lính thủy đã dùng gần hết số đạn dự trữ. Bây giờ cơ sự còn nguy hiểm vì bọn phát xít ở vị trí bên cạnh cũng sắp chạy qua đây và thế nào cũng nhảy vào khe núi này. Nêgreba đề nghị lại chuyển sang khe núi khác, ở đấy cũng có thể đánh thốc sườn bọn rút lui, nhưng khi nhìn Lêonchep anh đành tự bỏ ý kiến của mình. Những người lính thủy lặng yên suy nghĩ. Sau đó Nêgreba nói:

— Làm thế nào được! Phải cầm cự thôi. Đạn phải giữ để phá vây. Bây giờ chỉ được dùng lựu đạn, mà chỉ ném bọn nào vào gần thôi.

Họ lại im lặng chờ đợi. Perepelixa rút từ trong túi ra một khẩu súng lục sĩ quan và nhìn băng đạn nói:

— Sáu viên. Bọn mình năm đứa. Đủ đấy. Bây giờ bắt thăm xem ai..? Hiểu chứ?

— Hiểu rồi.

— Đồng ý!

Anh ngắt bốn ngọn cò, cắn ngắn một ngọn đi rồi xếp đầu chúng bằng nhau trong nắm tay và giơ ra cho Litôpchencô.

— Cậu lấy đâu ra khẩu súng lục Đức thế? — vừa rút ngọn cỏ Litôpchencô vừa hỏi Perepelixa rồi khoan khoái nói: — tớ không trúng rồi, cỏ dài mà.

— Đêm qua mình khử một tên sĩ quan Đức, — Perepelixa trả lời — thấy khẩu này cũng chẳng nặng gì mà có lúc sẽ cần tới... Côticôp, cậu rút đi.

— Có lẽ để dành đạn mình hơn? — Côticôp vừa thận trọng rút ngọn cỏ vừa nói một cách do dự. — Dùng đạn của chúng, nó cũng vẫn thế nào ấy...

Ngọn cỏ của anh cũng dài.

— Nếu chúng nó bắn bị thương thì không dùng tiểu liên được đâu, chứ bằng khẩu này thì nằm cũng sử dụng được, — Perepelixa nói có vẻ thông thạo và rút cò. — Cũng dài. — Misa, thế là cậu nhé... Nhưng mà đừng vội đấy. Bao giờ thật hết đường đã, rõ chứ?

— Rõ, — Nêgreba nói và đặt khẩu súng lục xuống cạnh.

— Thôi, chúng bắt đầu đấy! — Côticôp khẽ nói. — Này, các bạn lính thủy ơi!.. Nếu không sao thì chúng mình lại gặp nhau nhé.

Họ im lặng. Chỉ thỉnh thoảng nghe thấy tiếng rên của Lêonchep mà thôi. Perepelixa đưa tấm vải ngụy trang cho Nêgreba:

— Che vào, cậu nằm cứ giơ ra như con ngựa vằn ấy! Cách xa hàng hải lý vẫn thấy.

— Kệ cho chúng thấy! — Nêgreba trả lời. — Thế lại hay hơn, chúng sẽ biết mình là lính thủy.

Rồi họ lại im lặng nhìn bọn phát xít đang tiến về khe núi.

Bọn phát xít nhảy ra khỏi chiến hào, bắn trả lại lính thủy đổ bộ tấn công, chúng nằm rạp xuống đất, đứa nọ đè lên đứa kia rồi lại bật dậy chạy từng đoạn, khoảng năm sáu mét một. Chúng tiến thành một hàng dầy đặc, đứa nọ sát đứa kia và cứ sau mỗi dạt chạy lại càng tới gần nhóm lính thủy hơn. Gần một trăm tên chạy thẳng đến khe núi để mong tránh được những luồng đạn truy kích của trung đoàn lính thủy đổ bộ đang đuổi theo chúng. Chúng lại nằm xuống một lần nữa, bắn bâng quơ vài băng rồi như cùng theo một mệnh lệnh chung, bật dậy chạy uà vào khe núi.

[macbupda]

Anh em lính thủy đã nhìn thấy rõ những bộ mặt, lông lá lâu ngày không cạo, mồ hôi mồ kê và hoảng hốt của bọn phát xít. Bọn chúng gần đến nơi, mùi mồ hôi đập cả vào mũi anh em lính thủy. Chúng không hò hét, cùng nhau chạy vào khe núi.

Vừa lúc ấy, Nêgreba đứng phắt dậy chắn ngay đường đi của chúng. Trông anh hùng dũng và gọn gàng trong chiếc áo may ô kẻ ngang với khẩu tiểu liên bên tay trái, tay phải giơ lựu đạn.

— Này, nhận quà của thủy quân! — anh hung dữ quát lên và ném lựu đạn vào giữa đám phát xít. Tiếp theo là ba quả khác cũng từ khe núi ném ra. Những tiếng nổ dữ dội làm nhiều tên phát xít lăn quay. Bọn còn lại dạt cả sang hai bên lẩn trốn. Anh em lính thủy ném thêm bốn quả lựu đạn nữa và cái lối đi xuyên qua đội ngũ địch trở nên rộng hơn. Perepelixa gọi to:

— Misa, bọn mình có thể chạy thoát đấy! Cõng Lêonchep đi!

Tất cả tức khắc hiểu ý anh và cùng nhau, mỗi người một tay, nhấc người bị thương dậy. Họ chạy thốc vào lối đi vừa hình thành; cái đau làm Lêonchep thức dậy, anh cố nghiến răng chịu đựng cuộc chạy vùn vụt cuồng bạo này. Khi họ đã vượt qua được chỗ đông quân địch rồi thì Lêonchep chợt thấy một toán phát xít đuổi theo. Anh nhìn Perepelixa năn nỉ:

— Bỏ mình lại... Các cậu chạy đi...

Perepelixa vừa chạy vừa làu bàu mắng anh, rồi anh lại im lặng.

Bọn phát xít đã đuổi đến gần. Bọn chúng có đến hàng trăm đứa mà anh em lính thủy chỉ có năm người. Nhận thấy điều ấy, bọn địch quyết định bắt sống những người lính thủy này. Một tên phát xít to lớn nhảy bổ đến định dùng lưỡi lê đâm Perepelixa. Côticôp buông chân Lêonchep ra bắn cho hắn một phát vào gáy, nhưng một tên khác lại xông đến anh. Perepelixa bèn nhặt lấy khẩu súng trường và dùng lưỡi lê đâm mạnh một nhát kết liễu đời tên này, rồi tên thứ hai, thứ ba. Vứt súng đi, anh giật quả lựu đạn đeo ở thắt lưng ra quăng vào đám lính đang chạy đến. Bọn này định quay lùi trở lại, nhưng quả lựu đạn đã nổ ngay giữa chúng. Những tên sống sót nằm rạp xuống nổ súng. Đạn réo xung quanh những người lính thủy. Perepelixa nằm xuống, anh quát to:

— Hai cậu khiêng Lêonchep đi, tớ với Côticôp bắn chặn chúng cho!

Những người lính thủy nằm sát xuống cỏ bắn những viên đạn cuối cùng. Nêgreba và Litôpchencô bò kéo Lêonchep đi, hai anh kia vừa bò theo sau họ vừa chặn bọn địch bằng những loạt đạn ngắn và chính xác. Bọn phát xít dừng lại, vội vã rút về hậu cứ, còn những người lính thủy cũng bất ngờ lăn cả xuống chiến hào của bọn địch vừa bỏ chạy.
 
Ở đây họ mới hoàn hồn và nhìn kỹ lẫn nhau: đạn sướt má Côticôp, còn Perepelixa bị hai viên mắc ở bắp đùi. Litôpchencô cũng bị thương. Mấy chiếc áo thủy quân đều được xé ra dùng để băng bó hết.

Bọn phát xít đã chạy xa quá bụi cây, còn phía trước chắc là toàn quân ta. Anh em lính thủy đặt Lêonchep nằm trong chiến hào, đem nước đến rửa mặt và cho anh uống rồi để cạnh anh một khẩu tiểu liên cùng mấy quả lựu đạn tìm thấy trong hầm. Nhìn thấy tất cả sự chăm sóc ấy Lêonchep mỉm cười, đôi mắt đầy lệ của anh đẹp hơn tất cả mọi lời, nói lên những tình cảm đang tràn ngập tâm hồn anh. Có lẽ cái nhìn ấy làm Nêgreba ngượng ngùng. Anh đứng dậy và nói với một vẻ quá nghiêm chinh:

— Cậu nằm đây, cánh tớ sẽ không lắc cậu nữa đâu. Tí nữa sẽ có y tá và có cáng. Còn bọn mình đi tìm quân ta đây.

Và họ đứng thẳng dậy — bốn người mặc bốn bộ áo thủy quân kẻ ngang, đội bốn chiếc mũ nồi đen, thân thể họ đầy máu và băng bó bằng những mảnh quân phục, nhưng hùng dũng và sẵn sàng lại vượt qua hàng trăm tên địch.

Và hình như bản thân họ cũng thấy ngạc nhiên cái sức sống kỳ lạ của mình. Perepelixa nói:

— Một người lính thủy chỉ là một người lính thủy, hai người lính thủy là một trung đội, ba người lính thủy — một đại đội... Chúng mình mấy đứa? Bốn?.. Tiểu đoàn, nghe lệnh tôi: bước đều... bước!

1942

[macbupda]

CHIẾC KHĂN MẦU XANH DA TRỜI

Những máy bay khu trục lần lượt hạ cánh, Trên buồng lái của một chiếc, tôi thấy có chiếc khăn mầu xanh da trời bay phấp phới như lá cờ hiệu dài. Và tôi liền sực nhớ lại những cuốn tiểu thuyết đã đọc hồi còn trẻ. Chàng dũng sĩ mặc áo giáp xông ra trận mạc và chiếc khăn mỏng nhẹ buộc trên cánh tay cầm kiếm đã cùng chàng đem tới nơi trận tuyến mầu sắc thiêng liêng đối với người yêu huyền mỹ. Tôi mỉm cười thầm cái hình ảnh lãng mạn vừa trông thấy ấy. Đó là một chiếc khăn như muôn vàn chiếc khác, Anh em phi công hay quàng bằng những khăn lụa trơn chỉ để chiếc cổ cứng của bộ quân phục khỏi sát đến đỏ cả gáy. Có lẽ trong trận đánh vừa qua đồng chí phi công này đã phải ngoảnh đi ngoảnh lại nhiều.

Quả đúng như thế. Sau trận bắn phá quay trở về, phi đội bị một lũ «mecsecsmit» bổ vây. Chúng ở cả tứ phía, mà chiếc khăn quàng ở cổ đồng chí thiếu tá chỉ huy phi đội lại sổ tung ra. Thiếu tá hạ được một chiếc, nhưng đồng chí không tin vào kết quả lắm vì lúc đó phải bay đi hỗ trợ cho Adarian. Lúc đuổi theo chiếc máy bay thứ hai, thiếu tá đã phát hiện ra một sân bay mới của địch và bây giờ ông đề nghị với chỉ huy trung đoàn ngày mai cho đi diệt bọn Đức ở sân bay này vào lúc tờ mờ sáng.

Xếp máy bay vào công sự xong đâu đấy (mặt trận ở sát ngay cạnh), chúng tôi đi xuống hầm. Vừa cười tôi vừa kể với thiếu tá về chàng dũng sĩ và người thiếu nữ xinh đẹp. Đồng chí ngước đôi mắt còn đang đỏ ngầu vì gió trên cao và trận đánh vừa qua lên nhìn tôi mỉm cười. Bây giờ không đội mũ phi công và trên nền xanh da trời của chiếc khăn quàng, tôi thấy khuôn mặt của đồng chí già hơn. Chắc thiếu tá đã ngoài bốn mươi tuổi.

Trong bữa cơm tối mọi người nói chuyện về trận chiến đấu vừa qua và anh em phi công khẳng định rằng chiếc «mecsecsmit» do thiếu tá bắn rơi đã cắm thẳng xuống đất. Rồi người ta nhớ đến chiếc khăn quàng bị sổ ra và các câu nói đùa vui vẻ bắt đầu.

— Thế nào rồi cũng có lúc nó kéo anh ra khỏi buồng lái như chiếc dù ấy! — đại tá nói. — Mà anh cần gì cả một mảnh to thế?

— Tiện chứ, — thiếu tá trả lời. — Quàng khăn vào thì đầu cứ như trong ổ bi ấy, tha hồ mà quay.

— Thế mà cậu Mirônôp của anh thì lại dùng cái thứ như bít tất ấy. Anh xé cho cậu ta một nửa đi.

— Đồng chí đại tá ạ, xé thế nào được lời thề, — thiếu tá nói nửa đùa nửa thật. — Tôi sẽ lấy kim băng gài lại vậy.

— Vật hộ thân đấy, đồng chí đại tá ạ, — Mirônôp cười. — Thiếu tá ngủ với nó, chiến đầu với nó và đi tắm cũng cùng với nó đấy. Phải hiểu mới được chứ: phi công già...

Năm giờ sáng máy bay sẽ cất cánh, anh em phi công chuẩn bị đi ngủ. Tôi nằm cạnh thiếu tá. Khi đi ngủ, đồng chí gấp gọn chiếc khăn lại và đặt xuống bên má.

Thỉnh thoảng cao xạ hạng nặng giã vào sân bay lại làm ngọn lửa chiếc đèn trên bàn bùng lên và cát sỏi sau những tấm gỗ dán lát quanh tường hầm lại rơi lạo sạo. Anh em phi công đã quen với bài hát ru ấy nên vẫn ngủ ngon lành, có người còn ngáy to đến nỗi đôi khi át cả tiếng nổ.

Chiếc khăn buồn buồn trên mặt tôi. Tưởng như có một hương vị dịu dàng thoảng bay tỏa ra từ chiếc khăn ấy và muôn vàn ý nghĩ hiện ra trong óc tôi. Từ chiếc khăn tôi suy đến thời thanh niên sôi nổi, đến những bả vai thanh tú của các cô gái và đoán chắc rằng thứ vật hộ mệnh này hẳn là quà tặng của một cô nào đó đã cảm phục lòng dũng cảm và tinh thần gan dạ hiện rõ trong nét mặt điềm đạm của người phi công này.

Tôi nhổm dậy. Đồng chí thiếu tá vẫn đang thiu thiu ngủ. Khuôn mặt điềm tĩnh, mệt mỏi của đồng chí không hợp một tí nào với câu chuyện tôi tưởng tượng ra. Đây là khuôn mặt chất phác của một người lính, của một người lao động trung thực trong hàng ngũ không quân vừa tái ngũ. Khuôn mặt ấy không thể nào gợi cho cô gái lãng mạn cái tình cảm như vậy được. Chắc là chuyện khác. Tôi sực nhớ là trong bữa cơm tối, ông có nói sơ sơ rằng khi chuyển sang trung đoàn này ông đã tranh thủ rẽ về nhà và không gặp ai: thành phố đang bị đe dọa, cả gia đình đã đi sơ tán.

Tôi tưởng tượng thấy đồng chí phi công bước vào một căn nhà bỏ hoang, nơi mọi vật đều quen thuộc, đều nhắc nhở đến những người thân yêu, nơi mà tất cả bỗng trở nên nguội lạnh và trống trải, tất cả đã bị bỏ rơi trong cái lộn xộn chua cay của một sự thu xếp vội vàng và nơi mà những hồi ức về cuộc sống thanh bình, về những niềm hy vọng, về sự âu yếm và ấm áp thân yêu cũ như những bóng ma không thể nào bắt được, hoặc có bắt được thì cũng chẳng phải là trong một thời gian gần gũi... Tôi thấy đồng chí đứng giữa nhà ngắm nhìn bốn phía, thấy đôi môi mím lại và có thể những giọt lệ đau sót và buồn nhớ đang tràn lên khóe mắt, tôi thấy đồng chí lặng lẽ cúi xuống nhặt một vật, đó là chiếc khăn quàng mầu xanh da trời — bóng hình nhẹ không của những ngày tháng đã qua.

[macbupda]

Giá thiếu tá không cựa mình và mở mắt ra thì chắc tôi còn nghĩ thêm được vài tình tiết nữa cho câu chuyện.

— Gớm, đồ quỷ ngáy ghê quá! — thấy tôi không ngủ, đồng chí nói. — Khổ hơn nghe súng... Cậu ta khỏe thật...

Đấy là Adarian ngáy, trận đánh làm anh mệt lử. Thỉnh thoảng anh chép miệng một cái thật mạnh rồi lại im bặt hình như ngạc nhiên lắng nghe bản thân mình. Nhưng một tiếng nổ dữ dội lại vang lên, và trong giấc ngủ Adarian đã trả lời lại bằng một tiếng ngáy như tiếng gầm gừ của một con vật khổng lồ bị đánh thức. Rồi điệu nhạc lại bắt đầu từ đầu.

— Không, chẳng ngủ được. — Thiếu tá thở dài nói. — Có lẽ ta hút thuốc vậy?

Chúng tôi cùng ngồi hút thuốc, rối đầu sát bên đầu thủ thỉ tâm tình với nhau, — lúc này thì cả tiếng súng, tiếng bom và tiếng ngáy của anh bạn láng giềng đều không thể át nổi những câu nói xúc động.

Trong các trận đánh và trong sự chuẩn bị trường kỳ cho các trận đánh ấy, con nhà lính không lúc nào có thì giờ để nói chuyện với nhau về tình cảm của mình. Và những tình cảm ấy đông lại, bền chặt lắng sâu vào tâm hồn như những viên ngọc quí. Nhưng cái trái tim sinh cảm kia thì lại mơ ước, lại thèm khát được cởi mở những điều bí mật chưa từng thổ lộ với ai bao giờ. Bởi vậy trong câu chuyện tâm sự với người khách xa lạ sẵn sàng lắng nghe suốt đêm, thì dù ở trong căn hầm đất này dưới tiếng nổ của bom đạn, hay bên công sự vào một đêm trước giờ nổ súng, hoặc trên boong của một chiến hạm đang xông ra trận, — trái tim người lính bao giờ cũng cởi mở một cách dễ tin và trìu mến. Nhiều khi trong cái lòng sâu tuyệt vời của những trái tim này, bạn sẽ thấy cái điều làm cho bản thân người lính và những chiến công của anh sẽ được soi tỏ dưới một ánh sáng mới. Bức màn bí quyết của sự phát sinh ra chiến công được kéo lên và bạn sẽ hiểu thế nào là lòng căm thù quân giặc.

Những tưởng tượng của tôi thật nghèo nàn biết bao so với thực tế cuộc sống và chiến tranh. Sự kiện đã xảy ra đơn giản hơn, ác liệt hơn, và vĩ đại hơn nhiều.

Vào ngày đầu chiến tranh, thiếu tá chiến đấu ở vùng bờ biển Ban tích. Tái ngũ, ông liền được chỉ định công tác bảo vệ một thành phố nhỏ xứ Extoni. Thành phố này còn sống với những quan niệm cũ về người Đức và không một ai tin rằng những người Đức ấy lại có thể ném bom xuống những thành phố thanh bình. Bởi vậy suốt từ sáng đến chiều người ta vẫn phơi mình trên bãi biển xinh đẹp của thành phố và từ trên cao nhìn xuống nó giống như một lớp bọt mầu hơi hồng pha lẫn ánh vàng, bị biển sóng gạt vào bờ cát. Bảo vệ sự nghỉ ngơi của thành phố và của những trẻ em ở đây, thiếu tá vòng lượn trên thành phố để kịp thời phát hiện máy bay địch. Bầu trời đượm mầu xanh thẫm và xanh lơ, biển ấm áp, dịu dàng, cát nóng bỏng và vàng óng.

Câu chuyện đã xảy ra vào một ngày chủ nhật, 29 tháng sáu. Thiếu tá phát hiện thấy một chiếc «gioongke» ở phía biển bên trái và đồng chí bèn lao tới. Nhưng thật không may: tên xạ thủ phát xít đã bắn trúng thùng xăng, đồng chí buộc phải bay xuống thấp. Chiếc «gioongke» lọt thoát và thiếu tá trông thấy những đám khói hình nấm bùng lên trong thành phố. Những ngôi nhà ngăn nắp, xinh xắn bốc cháy.

Chiếc «gioongke» quay ra biển, nhào xuống bãi tắm và các đám bọt mầu hơi hồng có pha lẫn ánh vàng của những thân người uà cả ra biển. Máy bay xả súng xuống đám trẻ em, phụ nữ trên bãi tắm. Họ chạy trốn ra biển tưởng như nước có thể che họ khỏi những viên đạn. Họ hụp xuống, cố sao cho kín người. Nhưng chiếc «gioongke» lại vòng lại và làn sóng người trào tung lên khỏi biển dội xuống những chiếc dù mầu sặc sỡ, những lều vải, những tấm màn che nắng để rồi rơi ập xuống bãi cát như những giọt nước to bất động.

Như điên dại, thiếu tá bắn một cách vô ích theo cái chấm đen đang hút đi xa. Cuối cùng tiếng động cơ máy bay đồng chí tắt hẳn. Đồng chí sực tỉnh.

Bây giờ chỉ còn cách đỗ xuống bãi tắm được thôi. Thiếu tá bèn lái chiếc máy bay bị thương xuống đấy, nhưng khắp bãi là xác phụ nữ, trẻ em. Những thân thể không có lấy một tý gì để bảo vệ, lặng im nằm trên cát. Mãi đồng chí mới tìm được một chỗ ở rìa bãi tắm là không có xác người.

Đồng chí nhảy ra khỏi buồng lái lảo đảo bước đi. Một đám mây màu máu nhào lộn trước mắt người phi công. Không còn nhìn thấy gì, không còn hiểu ra sao, đồng chí bước đi như người mất hồn vô phương hướng cho đến lúc vấp chân. Nhìn xuống, đồng chí bất giác lùi lại.

[macbupda]

Trước mắt đồng chí là một người con gái nằm sóng soài đầu gục vào vai. Mặt trời làm ánh lên làn da dịu dàng của cô và bộ ngực còn chưa đầy đặn để lại một hình bóng nhẹ nhàng. Dưới ngực một chút là một giải máu gọn chảy dòng xuống sườn bên trái — dấu vết của những viên đạn nhọn, xuyên nhanh qua bụng. Trong nắm tay buông thõng có một chiếc khăn mỏng mầu xanh da trời — vật bảo vệ, che chở độc nhất của cô khi chạy tránh đạn.

Đồng chí phi công thận trọng cầm lấy những ngón tay thon còn đang nóng ấm của cô gái rồi nhặt chiếc khăn lên. Và cứ thế, với chiếc khăn trong tay, đồng chí đứng nhìn về bãi tắm đầy xác trẻ em, thiếu nữ và phụ nữ, đồng chí đã đọc một lời thề câm lặng.

— Tôi ngủ cùng chiếc khăn này để ngay cả trong lúc ngủ cũng không quên mối thù, — thiếu tá vừa nói vừa đứng dậy.

Đồng chí giở chiếc khăn ra. Cái viền tua lộng lẫy của nó như bị chuột gặm. Tôi ngắm xem. Thành ra đây là những nút: các sợi tua được tết lại thành những giải hoặc buộc lại thành nút — những nút tròn trĩnh, cẩn thận. Có tất cả sáu nút và tám giải tết. Vừa tiếp tục nói, thiếu tá vừa tết lại thêm một giải mới.

— Đây là chiếc «mecsecsmit» hôm nay — đồng chí nghiêm nghị nói — còn nút tròn là máy bay ném bom. Nhưng anh đừng kể lại với mọi người nhé, họ sẽ cười đấy, họ sẽ nói là gớm thiếu tá tỉm được trò chơi...

Đồng chí im lặng, thành thạo tết những sợi lụa rồi ngửng đầu lên. Nét mặt đồng chí làm tôi ngạc nhiên.

— Trò chơi gì đâu, — giọng đồng chí trầm trầm. — Cho đến lúc còn chưa tết hết được những sơi này thì cái bãi tắm vẫn sẽ hiện ra trước mắt tôi... Hồi ấy, nếu tôi không để cho chiếc «gioongke» thoát thì... Nhưng thôi, ở Matxcơva có gì mới?..

Đúng năm giờ sáng, toàn trung đoàn bay đi ném bom cái sân bay thiếu tá phát hiện ra hôm qua. Những chiếc máy bay nối đuôi nhau vút vào màn đêm và thật là lạ không hiểu sao trong cái bầu trời tối đen ấy họ có thể nhận ra nhau bay theo chiếc «diều hâu» đầu đàn do thiếu tá lái.

Sau khoảng một tiếng rưỡi đồng hồ, những chiếc máy bay này lại lần lượt nối đuôi nhau hạ cánh. Anh em phi công còn đang nôn nóng về chuyến bay vừa qua đã tụ lại thành từng nhóm trò chuyện. Mọi việc đã hoàn thành rất mỹ mãn, thiếu tá với độ chính xác lạ thường đã dẫn trung đoàn lao từ sau cánh rừng thẳng đến sân bay. Bọn Đức không kịp bắn lấy một phát súng, Tất cả sân bay rực lửa, nổ tan tành trong cái màn sương của buổi bình minh. Không một chiếc máy bay nào kịp cất cánh. Lần thứ hai, thứ ba trung đoàn vòng lại là để diệt nốt những chiếc còn nguyên. Đếm tất cả được chín máy bay ném bom và tám chiếc khu trục.

Thiếu tá vẫn chưa về. Mãi mới thấy chiếc máy bay của đồng chí xuất hiện. Nó vẫn bay với chiếc cờ hiệu dài trên buồng lái và có lẽ hết nhiên liệu. Thiếu tá cố bay về đến bãi và đỗ lại. Chúng tôi chạy ùa cả đến. Chiếc khăn mầu xanh da trời vướng vào thành buồng lái và trên đó có những vệt máu đỏ thắm.

— Đồng chí đại tá, — thiếu tá vẫn ngồi trong buồng lái nói. — Có lẽ phải lôi tôi ra. Sướt một tí thôi, vào vai... và chân hình như cũng bị.

Lúc mọi người chạy đi lấy cáng, đồng chí báo cáo với đại tá rằng sau đợt nhào đầu tiên đồng chí phát hiện thấy ở phía tây có năm chiếc «mecsecsmit» và bay tới tiếp cận để đuổi cho chúng khỏi cản trở việc bắn phá sân bay (vì công việc ở đấy đều «ổn cả»).

Người ta đặt đồng chí lên cáng và tôi để ý thầy cái nhìn lo âu trong ánh mắt đồng chí. Tôi vội nhặt chiếc khăn lên khỏi đất. Đồng chí giơ cánh tay lành ra đón lấy.

Chúng tôi hôn nhau.

— Bây giờ thì đồng chí có đủ việc mà làm trong thời gian điều trị nhé, — tôi khẽ nói, — thêm chín nút buộc và tám giải tết nữa.

Đồng chí mỉm cười với tôi như với một đứa trẻ không biết luật của trò chơi.

— Không, những cái ấy không phải của tôi... Anh em diệt cả đấy. Tôi chỉ tết thêm một sợi thôi: hạ được thêm một chiếc «mecsecsmit»...

Anh em đồng đội khiêng cáng đi, và con người dũng sĩ, — người trả thù ấy, tạm thời phải xa những trận chiến đấu, mang theo chiếc khăn mầu xanh da trời thấm máu, máu tinh khiết và nóng bỏng như lòng căm thù của mình.

1942

[macbupda]

TRINH SÁT VIÊN TATIAN

Sự quen biết của chúng tôi thật bất thường. Vào một ngày tháng mười tươi sáng, khi mặt trời vùng Ôđetxa chói lọi tỏa sáng mà không hề sưởi ấm trên bầu trời xanh trong và gió bắc thổi những cơn bụi khô về thì đứng nói chuyện ngoài đường quả chẳng ấm cúng một tí nào. Vì thế anh em lính thủy trinh sát viên mời tôi vào căn nhà của họ. Những khuôn mặt can đảm vây quanh lấy tôi — những khuôn mặt cháy nắng, sạm gió và hồn nhiên. Câu chuyện đang lúc sôi nổi thì có hai người trinh sát viên nữa bước vào.

Cả hai đều mặc một bộ đồ giống hệt như nhau: áo cổ cứng mới tinh, quần mầu cỏ úa nhét gọn ghẽ vào đôi ủng sang trọng, đầu đội mũ ca-nô đổm dáng và cả hai đều mang một số lựu đạn, súng lục, đèn pin, băng đạn bằng nhau. Nhưng nếu cái kho vũ khí ấy trên khuôn khổ khổng lồ của một người chỉ như một chuỗi hạt cườm tí hon, thì ở người thứ hai cái món hàng quân sự này phủ kín cả người như một chiếc áo giáp kêu lẻng xẻng: một người cao gấp đôi người kia.

Có lẽ, cái nhìn của tôi làm người trinh sát bé nhỏ này thẹn. Đôi má dịu dàng tròn trĩnh của anh đỏ ửng lên, hàng lông mi dài chớp chớp rồi cụp xuống che kín cả mắt.

— Cũng chiến đấu à? — Tôi vỗ vào má cậu ta nói. — Sao sớm thế? Mấy tuổi rồi?

— Mười tám, — người trinh sát viên trả lời với một giọng thanh thanh.

— Thật à?.. Lại khai tăng lên để người ta khỏi cho về chứ gì?

— Đúng là mười tám, — cậu bé trinh sát viên ngước mắt lên nhìn tôi trả lời. Trong đôi mắt ấy tôi không thấy có sự tinh nghịch, tính tò mò trẻ con của một em trai luôn ước mơ về những chuyện khác thường trong chiến tranh. Đôi mắt ý tứ và chín chắn ấy có một cái gì cá tính nhìn tôi một cách thẹn thùng và chờ đợi.

— Thôi dược, cứ cho là mười tám, — tôi vừa nói vừa tiếp tục vỗ lên má cậu ta. — Thế cậu người tỉnh nào, tên là Vanhia phải không?

— Đồng chí nhà văn ạ, nó là con gái đấy! — chàng khổng lồ nói bằng một giọng Ucren ồm ồm, — Cô ta tên là Tatiana, người làng Beliacpca đấy!

Tôi vội rụt tay ra như người phải bỏng: vỗ má con trai là một việc, đằng này lại là một cô gái đã lớn. Lúc ấy một trận cười vang lên sau lưng tôi.

Anh em lính thủy cười ầm ĩ. Tưởng như tất cả âm thanh của tiếng cười tập trung lại căn nhà này, làm nó rung lên và không hiểu từ đâu có một giọng ồm ồm, rất trầm như tiếng máy bay trùm lên tất cả: đấy là tiếng cười của anh chàng khổng lồ cùng đi vào với cô gái, vang lên dưới tấm trần của căn nhà thấp này. Anh ta vừa cười chậm rãi, ồn ào và rất khoái chí với sự hiểu lầm của tôi, vừa cúi xuống nhìn tôi. Cuối cùng tôi cũng phát phì cười.

— Anh không phải người đầu tiên đâu! — anh chàng khổng lồ nói. — Ai cũng tưởng cô ấy là con trai. Mà cũng được chứ sao, phải không các bạn, cứ gọi cô ta là Tatian⁽¹⁾ — trinh sát thủy quân, cũng được chứ?

...Tatiana là con gái một nông trường viên làng Beliaepca hiện đang bị bọn phát xít chiếm đóng. Bố cô đi du kích, còn cô chạy vào thành phố. Người ta giao cho cô nhiệm vụ dẫn anh em lính thủy trinh sát viên về làng quê và tình bạn đã nẩy sinh ra trong chuyến hành quân đầu tiên suốt ba ngày trong hậu phương địch ấy. Cô gái rất hợp với tâm hồn những người lính thủy, vốn là người dũng cảm, bền bỉ, thận trọng và thông minh, cô đã đưa anh em đi khắp các làng, các xóm, nơi cô thông thạo từng ngõ hẻm, từng bụi cây. Cô giấu họ trong những hầm đá, tìm ra những giềng nước bí mật và cuối cùng khi con đường dẫn họ vào hậu phương địch bị cắt đứt thì cô đã đưa anh em qua bãi ven biển trở về vị trí.

Thời gian đầu cô đi trinh sát mà vẫn mặc chiếc váy hoa, quàng khăn và đi dép nhẹ. Nhưng ban ngày thì váy dễ lộ mà ban đêm đã trở nên lạnh hơn nên anh em lính thủy trang bị cho cô một thứ binh phục pha trộn giữa bộ binh và thủy quân, giống như của bản thân họ, tạo nên một thứ kiểu như của thời nội chiến. Hai yếu tố đối nghịch nhau — yếu tố đòi hỏi phải ngụy trang và yếu tố nồng nàn muốn giữ được phong thái hải quân, đã sinh ra cái kiểu ăn mặc kỳ lạ như vậy.

Nhưng đôi dép vẫn phải giữ lại vì ban cung ứng giầy của hải quân đã không nghĩ đến loại ủng cỡ chân nhỏ quá thế.

⁽¹⁾ Tatian — tên con trai.