D

[Giangtvx]

        DƯƠNG TAM KHA (?-?), danh tướng thời Ngô. Con Dương Đình Nghệ, em vợ Ngô Quyền. Năm 938 DTK cùng Đỗ Cảnh Thạc trực tiếp chỉ huy quân đánh thành Đại La, giết tướng phản bội Kiều Công Tiễn. Trong trận Bạch Đằng (938), chỉ huy đại quân mai phục ở tả ngạn sông, chặn đầu đoàn thuyền chiến của Hoằng Thao, góp phần quyết định đánh bại quân Nam Hán. 944 Ngô Quyền chết, nhân cơ hội DTK cướp ngôi của cháu là Ngô Xương Ngập, tụ xưng là Bình Vương, sau đó bắt Ngô Xương Văn (em trai Ngô Xương Ngập) làm con nuôi. 950 bị Ngô Xương Văn lật đổ, giáng làm Chương Dương Công.

        DƯƠNG THANH (7-820), thủ lĩnh khởi nghĩa Dương Thanh (819-20) chống chính quyền đô hộ nhà Đường (TQ). Từ một hào trưởng có thế lực ở châu Hoan (Nghệ An), DT được nhà Đường phong thứ sử châu Hoan. Quan đô hộ An Nam là Lí Tượng cổ có ý nghi kị, điều về thành Tống Bình (Hà Nội) làm nha tướng để dễ bề khống chế. Năm 819 nhân cơ hội được giao cầm quân đi đánh dẹp cuộc nổi dậy của người Tày, Nùng, Tráng tại Hoàng Động (vùng Tây Bắc ngày nay), DT chỉ huy binh lính đang đêm quay lại tập kích chiếm thành Tống Bình, giết Lí Tượng cổ. Vua Đường tìm cách mua chuộc, bị ông cự tuyệt. Năm 820 tướng nhà Đường là Quế Trọng Vũ đem quân đàn áp kết hợp kế li gián, chiếm lại thành Tống Bình và giết DT.

        DƯƠNG TỬ nh TRƯỜNG GIANG

        DƯƠNG VĂN MINH (1916-2001), tổng thống cuối cùng VN cộng hòa (1975). Quê Mĩ Tho. Vào QĐ Pháp (1940) tốt nghiệp Trường cao đẳng chiến tranh Pari (1953); đại tướng Quân lực VN cộng hòa (1964). Năm 1954 phó tư lệnh Quân khu I dưới thời Ngô Đình Diệm. 1955 chỉ huy trưởng Phân khu Sài Gòn - Chợ Lớn, nổi lên trong đánh dẹp lực lượng Bình Xuyên, Hoà Hảo, nhưng không được Ngô Đình Diệm tin dùng. 11.1963 được Mĩ giúp, cầm đầu đảo chính lật Ngô Đình Diệm, giữ chức quốc trưởng VN cộng hòa. 1.1964 bị Nguyễn Khánh lật đổ, sống lưu vong tại Thái Lan đến 1968. Ngày 28.4.1975 DVM thay Trần Văn Hương làm tổng thống với hi vọng thương lượng với chính phủ CM lâm thời Cộng hòa miền Nam VN, mong cứu vãn chính quyền Sài Gòn khỏi sụp đổ. Bị Quân giải phóng miền Nam VN bắt cùng toàn bộ thành viên chính phủ VN cộng hòa tại dinh Độc Lập (30.4.1975), DVM tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Sau sang sống ở Pháp rồi chết tại đó.

[Giangtvx]

     

HẾT D