- Tên sách : Đơn tuyến
          (Năm tháng, cuộc đời nhà tình báo công an nhân dân, nhà khoa học, giáo sư Nguyễn Đình Ngọc)

        - Tác giả : Phạm Quang Đẩu

        - Nhà xuất bản Công an nhân dân

        - Số hóa : Giangtvx

     
        Đầu tháng 10-1947, tướng Salan, Tổng chỉ huy quân viễn chinh Pháp ở Đông Dương đã huy động 1,2 vạn quân với hai gọng kìm lớn trên bộ, đồng thời dùng lực lượng lính dù như mũi thứ ba mở cuộc tấn công quy mô chưa từng có lên chiến khu Việt Bắc, hòng tiêu diệt đầu não của Chính phủ kháng chiến, nhưng chúng đã bị thảm bại. Canh bạc khát nước, ngay sau đó chúng mở mặt trận Đường số 4 ở mấy tỉnh biên giới phía Bắc, lại tung nhiều đơn vị lê dương càn quét khốc liệt các vùng giáp ranh đồng bằng và trung du Bắc Bộ nhằm tiêu hao sinh lực ta và gỡ lại một phần thể diện. Một ngày cuối năm, được tin có những toán lê dương đang từ Sơn cốt, Đô Tân càn về phía bệnh viện dã chiến, cha tôi liền đưa thương binh vượt vòng vây. Chạy đến thôn cầu Vây (xã Đô Tân, huyện Phúc Yên) nơi gia đình tôi sơ tán, thì bất ngờ đụng một toán địch do tên quan hai Pháp chỉ huy. Có kẻ chỉ điểm. Cha bị bắt khi vẫn mặc bộ đồ Vệ quốc đoàn, bên ngoài khoác áo blu của thầy thuốc. Tên quan hai ra lệnh trói ngay, còn bắt theo cả tôi và em Nguyễn Đình Kim lúc ấy vừa đến chơi với tôi (Tôi còn người em trai dưới Kim là Nguyễn Đình Sơn, mất trước đó không lâu vì lao ruột khi mới ba tuổi). Kim kém tôi có một tuổi, gầy nhỏ, chỉ còn biết bám riết sau lưng tôi. Mới đi được một đoạn ngắn, tên quan hai có lẽ thấy Kim còn quá nhỏ, đã giật tay em khỏi hàng, quát:

        - Xéo đi!

        Tôi và Kim đứng ngây giây lát chưa kịp hiểu chuyện gì, thấy cha đang bị trói ở đầu hàng ngoái lại nói to với Kim:

        - Về ngay nhà đi con!

        Nghe vậy tôi cũng vụt tách khỏi hàng, kéo tay em định cùng chạy về phía sau. Thằng quan hai giữ tôi, mắt trợn trừng:

        - Mày ở lại!

        Kim bỗng cởi cái áo dài tay đang mặc đưa tôi, nói nhanh:

        - Anh mặc vào kẻo lạnh.

        Xong em chạy ù. Cái dáng bé nhỏ của em biến vào màn sương từ phía cánh đồng ấp Làng Tây đang dăng cuồn cuộn. Chẳng mấy chốc, sương chiều đã như bát cháo đặc ông trời đổ xuống đọng lại khắp thôn xóm ruộng đồng, mang theo giá rét của chiều đông, lúc ấy tôi mặc thêm cái áo của Kim cũng đỡ lạnh hơn.

        Về sau có người nói với tôi, bị bắt hôm đó còn có mấy du kích xã nữa, tôi không thấy họ vì bị giải sau cùng và đã sớm bị tách khỏi cha tôi đi trước. Được một chặp dài đến gần Đáp cầu, chúng dừng và có ý giam cha tôi một nơi. Tôi bỗng cảm nhận sắp có cuộc chia ly không bao giờ được gặp cha nữa, nên vội lẻn lên phía đầu hàng. Cha đang ngồi ở cửa một ngôi nhà gạch bỏ hoang bên đường, mặc áo trấn thủ có những đường may chéo nhau hình quả trám, ngoài vẫn còn khoác cái áo blu cứu thương lúc bị bắt đã giằng co với giặc đứt hết khuy, hai khuỷu tay thì bị sợi dây dù thít chặt.

        - Cha ơi! - Tôi vụt đến ôm lấy cha.

        - Đừng sợ! - Giọng cha khàn hẳn nhưng vẫn rõ ràng. Từ lúc bị bắt tôi cũng luôn nhẩm trong đầu mỗi câu “đừng sợ” ấy để tự trấn an, vậy là cha đã hiểu ý nghĩ của tôi, động viên tiếp thêm sức mạnh cho tôi. Bỗng, cha cúi xuống thầm thì vào tai tôi - Con ở lại hãy cố học cho giỏi và giúp người khác học. Dân mình khổ trước hết vì giặc dốt đấy.

        Tôi sững sờ. Sao cha chỉ dặn điều ấy trong lúc máu lửa sinh tử này?

        Chợt có tên lính đến kéo tuột tôi đi. Nó lôi xềnh xệch tôi theo toán lính đang chạy rầm rập lên phía trước, toán người tù trong đó có cha tôi bị tụt hẳn lại phía sau. Từ đây, giữa tôi và cha hoàn toàn bị tách khỏi nhau.

        Mặt trời lặn sau những ngôi nhà mái bằng, mái ngói, mái rạ nhấp nhô trên bầu trời phía Tây, để lại trước mặt tôi một khối mây màu đỏ đậm như một bọng máu khổng lồ đè nặng xuống thành phố. Hơn một năm nay quân Pháp gây hấn, nội, ngoại thành đâu cũng có thể thành chiến trường, đã nhuốm máu bao người. Chẳng mấy chốc, bọng máu ấy sẫm lại biến vào bầu trời tối đen. Tôi đã thấy thấp thoáng trước mặt muôn vàn ánh đèn điện nhấp nháy của Hà Nội soi bóng xuống dòng sông Hồng. Đấy là nội thành, nơi gia đình tôi vừa tản cư tháng trước. Trên con đường nhựa tróc lở lỗ chỗ không một ngọn đèn đường, không một bóng người và xe cộ qua lại, mọi thứ xung quanh tôi giờ đây đều lờ mờ, hỗn độn đến nỗi không thể phân biệt là người hay thân cây, bụi cây đang đứng lặng phắc như bóng ma hai bên đường. Chốc chốc lại gặp lù lù ngôi nhà gạch tiêu thổ kháng chiến đổ nát, hoang phế.

       

        Nhà số 121 phố Hàng Bạc là của ông bà ngoại, gia đình tôi đã ở chung từ mấy năm trước. Lúc đó mẹ đang lúi húi sắp xếp hàng bày trong tủ kính, chợt ngửng lên thấy tôi vội chạy ra ôm chầm, nước mắt giàn giụa. Em Kim thấy tôi về có một mình thì khóc nức lên:

        -Cha đâu? Cha ơi!

        Tiếng khóc của nó làm em gái út Nguyễn Lê Ninh Thủy, lúc cha mất mới được bẩy tháng tuổi, đang ngủ trên giường bỗng choàng mở mắt, khóc sa sả. Mẹ lại chạy vào bế em Thủy lên, vén áo cho bú. Em nức nở vục đầu vào bầu vú mẹ, tôi thấy nước mắt mẹ rơi lã chã xuống tã của em. Sống mũi tôi cũng cay xè, nhưng nghĩ đến lời cha dặn, quyết mím chặt môi không để bật ra tiếng nấc.

        Tắm rửa, ăn uống xong xuôi, mọi người trong nhà mới xúm lại hỏi tôi sự việc những ngày qua. Tôi kể là chiều hôm đó ở Phúc Yên chúng cố tình tách cha con ra hai nơi, đến quá nửa đêm chỉ nghe tiếng súng nổ gần mạn cầu Đuống, vả lại trời tối om, không thể hình dung cha ngã xuống chỗ nào, lúc nào. Mọi người trong nhà bần thần nhìn nhau, cũng không ai có thể nhớ được ngày hôm đó dẫu chưa xa, là ngày mùng mấy? Cú sốc do cái chết tức tưởi, oan khốc của cha tôi đã hằn sâu vào tâm khảm, cũng xóa nhòa đi nhiều cảm nhận cụ thể về không gian, thời gian của mỗi thành viên trong gia đình. Chỉ biết đó là một ngày cuối năm 1947. Sau này cả nhà đã quyết định lấy ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22-12 hàng năm làm ngày giỗ cha.

        Nỗi đau buồn hiện rõ trên từng khuôn mặt. Ông ngoại đi đi lại lại như cái bóng chập chờn. Ông từng làm công chức ở sở Binh lương, về hưu trước ngày Cách mạng Tháng Tám 1945 nổ ra. Còn bà ngoại, giờ phải mở lại cái cửa hàng vàng bạc khi lưng vốn đã tiêu tán hết trong những biến cố vừa qua, gánh nặng của cả gia đình đang đè nặng lên đôi vai gầy của bà và mẹ tôi. Mẹ sau khi nghe tôi kể ngồi thừ một lúc lâu, nước mắt lưng tròng, mới quay sang ông bà nói:

        - Xin ông ngồi lại cho con thưa chuyện. Hay cho con và cháu Ngọc ngày mai đến mạn cầu Đuống dò la xem nơi chúng chôn cất chồng con ở chỗ nào?

        Em Kim ngồi bên mẹ láu táu xen vào:

        - Con cũng đi với mẹ.

        - Không ổn - Ông ngoại đã ngồi trên cái phản đặt giữa nhà, lắc đầu bảo với mẹ tôi - Sự việc diễn ra hơn một tháng nay, nhà mình đã hỏi nhiều nơi mà chẳng có được tin nào cụ thể. Giờ cháu Ngọc không biết gì hơn. Từ đây về cầu Đuống khá xa, có đến được cũng chẳng thể biết chúng đã vùi xác nhà con vào đâu đấy để phi tang, hay cho trôi sông rồi. Như tìm kim đáy bể, ích gì. Thời buổi loạn lạc này, con là trụ cột trong nhà, đi tìm diệu vợi thế nhỡ gặp chuyện không may thì nhà ta còn khốn khổ thêm.

        Bà ngoại ngồi bên ông bỗng tức tưởi nói:

        - Sao cả nhà mình ngày đó lại tự dưng đâm đầu vào nơi có cái tên gở thế không biết! Thôn Câu Vây, âp Làng Tây. Đúng là tây - vây. Tây - vây.

        Ông ngoại nhìn khắp lượt, nhỏ nhẹ vỗ về mọi người:

        - Thôi, giờ ngồi mà than vãn được ích gì. Đành mở lại cửa hàng mà kiếm miếng ăn cho qua ngày đoạn tháng, chờ thời. Ngọc, Kim, phải đi học tiếp ngay đấy. Đồng lương hưu ít ỏi của ông vẫn có thể bù trì được cho các cháu. Hai anh em về lại nơi trọ cũ ở phố Chợ Đuổi, bảo nhau học. Bà Đại chủ nhà vẫn còn ở đấy, bà ấy là người tốt, nói khó vẫn có thể khất tiền trọ được dăm ba tháng đầu.

        Thế là ngay chiều hôm đó chúng tôi trở về Chợ Đuổi (phố Tuệ Tĩnh bây giờ). Liên hệ, dọn dẹp nơi ở xong xuôi, ngày hôm sau chúng tôi trở lại lớp học ở trường tiểu học Thanh Quan, phố Hàng Cót. Lớp cuối cấp, dẫu học đuổi cũng không khó khăn gì. Tôi đỗ tiểu học lên bậc trung học, thi được vào trường chỉ dành cho nam sinh, tuyển chọn rất khắt khe là trường Chu Văn An bên hồ Tây.

        Tôi học đều các môn, riêng toán ngày càng tỏ ra vượt trội. Tôi thường ngồi lì trước bàn học đến quá nửa đêm mới đi ngủ, ban ngày ngoài buổi đến trường vẫn tranh thủ đi làm thuê thêm tiền giúp mẹ. Tôi còn có biệt tài ngủ ngồi, vì sợ ngủ nằm thì “sướng quá” mà quá giấc quên việc thức để học, thói quen ấy về sau đến già còn giữ được. Do học “gạo” như thế, mà thuộc làu cả cuốn sách toán trung học Lebosse. Năm sau Kim cũng đỗ vào trường tôi. Với người ngoài, tôi thường vô tư giải giúp những bài toán khó, nhưng với chú em, sợ nó ỷ lại mà mất đi tính tự lực nên thường tỏ ra khe khắt. Có lần Kim nhờ giải một bài toán quả là hóc búa, hồi trước tôi phải vắt óc mới nghĩ ra. Tuy đã có sẵn lời giải, tôi vẫn gắt um: “Tao giải cho mày thì ai giải cho tao đây!”. Lúc ấy Kim cáu thực sự, bảo từ ngày chạy Tây về sao bỗng dưng ông anh hay dở chứng thế! Rồi sau này dần dần nó cũng hiểu ông anh luôn muốn hai anh em phải ghi nhớ lời cha, dù hoàn cảnh nào cố học, học cho thật giỏi. Thầy dạy toán ở bậc trung học là một người Pháp, từ đầu tỏ ra khoái tôi, từng nói với các thầy cô trong trường: “Khóa nào trường ta chẳng có dăm bẩy cậu giỏi toán, nhưng chỉ Nguyễn Đình Ngọc là thực sự có năng khiếu”. Với thầy, học giỏi chưa chắc đã có năng khiếu; năng khiếu trời ban, bao giờ cũng hiếm hoi. Và lần ấy lên bảng chữa bài tập, tôi làm được không chỉ một mà cả hai cách giải bài toán khó, chính thầy cũng ngạc nhiên, vào sổ điểm 10, còn xoa đầu động viên tôi: Chân trời toán học đang rộng mở trước mắt em đấy. cố lên nhé!

        Niên học 1949-1950 tôi đỗ đầu lớp trung học đệ tứ. Năm sau đỗ đầu tú tài toàn phần, sau đó theo chương trình MG, học tiếp ở trường Cao đẳng khoa học Hà Nội. Thường thì sinh viên mỗi năm hoàn thành một chứng chỉ. Năm đầu tôi lấy chứng chỉ toán học đại cương; năm thứ hai “năng suất” hơn, lấy liền hai chứng chỉ vật lý đại cương và cơ học lý thuyết; chỉ cần có hai chứng chỉ nữa là phép tính vi phân và hóa học đại cương là tôi có bằng cử nhân khoa học.

        Nhưng tôi quên sao mối thù giặc đã giết cha, nuốt hận và nung nấu ý định trả thù trong lòng! Cuộc chiến đang ngày càng lan rộng ra cả miền Bắc, số người trẻ tuổi trong nội thành như vơi đi, do phải đăng lính hay nhiều người đã trốn ra vùng tự do, tham gia kháng chiến. Tôi cũng dự cảm được rằng giờ đây sự học chỉ là tạm thời, tôi sẽ còn có những đoạn đường vòng hay ngả rẽ bất ngờ khi bước vào đời.

        Cũng có nhiều hung tinh gây tác hại không ít cho cuộc đời cậu, làm cho cậu lớn lên luôn phải đối mặt với sự nghi ngờ, đố kỵ, phản trắc. May mà cậu xuất tuớng, nhập tướng nên quyền biến ứng phó được với mọi hiểm nguy. Cung mệnh, thân có Phá Quân, Vũ Khúc sáng sủa, lại có Kình, Sát phải là người sáng dạ, khéo tay về sau chuyên về kỹ nghệ. Mà mệnh cư tại Tỵ, thân cư Thiên Di tại Hợi, có Liêm, Phá tọa thủ đồng cung ắt hành nghề phải giỏi và giỏi nhiều nghề, làm thầy thiên hạ. Nhưng ta nói thế cậu đừng phổng mũi quá đấy nhá. Cung phụ mẫu có Điếu Khách, lại bị Tang Môn, Thiên Khốc hợp chiếu kiểu gì phụ mẫu cũng có người chết oan, chết sớm. Cậu lại hãm cách ở cung thê. Có Tử Vi, Tham Lang, vợ đẹp, tính lãng mạn, ủy mị lại Tuần, Triệt đồng cung, Cự Môn, Phá Quân, Thất Sát, Liêm Trinh xung chiếu thì hạnh phúc gia đạo sau này khó mà trọn vẹn được, phải chịu cô đơn, cay đắng, uất ức. Hôn nhân không chỉ một lần, có muốn cố níu kéo người ta cho êm thấm, vợ chồng vẫn phải chia ly...

        Thầy tiếp tục ho và khạc nhổ. Rồi như sự “xuất thần” vừa rồi làm thầy quá mệt, muốn dừng để bồi dưỡng sức lực, thầy với tay lấy ra cái điếu bát ở góc hiên. Hai ngón tay đen đúa, nhăn nheo của thầy thong thả véo một nhúm trong bánh thuốc lào để trên cuốn sách chữ Nho giấy bản trong tráp, vo viên, nhồi vào cái nõ bằng bạc trắng gắn ở bầu điếu. Đoạn thầy cẩn trọng tỳ cằm vào cần trúc, rút một cái đóm tre ngâm mỏng, châm lên ngọn đèn hoa kỳ bé như hạt đỗ đặt cạnh đấy. Đóm bắt lửa ngay, sáng bừng tí tách. Đoạn thầy chúm mồm vào đầu cần, lấy hết sức bình sinh rít một hơi dài đến nỗi hai má hóp lại thành hai lỗ sâu, gân, mạch máu trên cổ nổi cuồn cuộn, cái cục yết hầu nhọn hoắt thì tọt hẳn lên phía trên. Bầu điếu lập tức phát ra tiếng réo giòn tan tựa tràng súng liên thanh. Xong các động tác ấy, vẻ mặt thầy biểu lộ sự khoan khoái thoát tục quay ra phía ngoài đường phả một luồng khói trắng mù mịt. Tôi vội né về phía đầu gió để tránh hít phải “khí độc”. Chẳng mấy chốc thầy được khói thuốc vây bủa như người trần gian bỗng chốc được bồng bềnh trên mây. Dù sao với tôi, khói thuốc lào cũng không thể “xóa mờ” những lời như thánh phán vừa nãy của thầy, không hoàn toàn vì những lời ấy hầu hết đều là tốt đẹp, bốc tận mây xanh cho cái hậu vận của tôi, mà còn vì tôi cảm thấy thú vị giữa lời thầy với chú giải về sự tương hỗ các sao của lá số bạn ông ngoại tôi lấy, khá là trùng khớp nhau. Thầy chẳng đã nói trúng việc tang gia đã diễn ra hơn ba năm về trước ở gia đình tôi, cha tôi ngã xuống khi mới ba mươi bẩy tuổi, chịu oan khiên, đoản mệnh đó sao!

        Đã đến lúc phải chia tay cuộc kỳ ngộ, tôi đứng dậy cúi gập người cảm tạ thầy. Tôi còn mạnh dạn móc trong túi ra tất cả mấy đồng lẻ mẹ cho ăn quà sáng nay đến lớp, vẫn không tiêu để dành, biếu thầy số tiền ít ỏi đó chỉ là muốn để thầy không bị xui xẻo vì làm phúc mà không có tiền công. Thầy cười hể hả nhận đồng bạc lẻ đút túi, khen thằng bé nhỏ tuổi đã hiểu cách đối nhân xử thế ở đời. Lúc bước xuống bậc hiên, tôi còn ngoái lại nói khi nào cháu có việc sẽ hỏi tiếp. Một cử chỉ thân tình, thầy đang ngồi trên bậc, cúi xuống xoa đầu tôi mà răn dạy nốt câu cuối:

        - Đức năng thắng số cháu ạ. Cứ sống tử tế, làm việc nhân đức thì mọi chuyện đều tốt đẹp cả thôi.

        Khoảng hai tháng sau. Tôi có việc lên Bờ Hồ liền ghé thăm thầy, thì thấy mái hiên vắng hoe. Bà bán hàng xén gần đấy bảo là thầy mới qua đời, sắp đến kỳ cúng bốn chín ngày rồi. Tôi ngậm ngùi định đi, bà mau miệng hỏi cháu tìm thầy có việc gì? Tôi lắc đầu nói là đến thăm cụ thôi, vì tuy mới gặp có một lần mà thấy cụ người hiền lành, tốt bụng lại giỏi việc tướng số nên muốn quay lại hỏi thăm sức khỏe và thỉnh giáo vài điều. Bà hàng xén cười phô hàm răng đen nhức:

        - Chắc là cậu đã được thầy phán cho tiền vận, hậu vận rồi chứ gì. Thầy tướng này mà đã phán thì con kiến trong lỗ cũng phải chui ra. Bà ngồi đây lúc vắng khách vẫn thường dỏng tai nghe, hễ ai được thầy phán xong cũng đều tấm tắc đúng quá, đúng quá, như ma xó trong nhà. Ấy vậy mà dao sắc không gọt được chuôi đấy, cháu ạ.

        - Có phải cụ không biết trước được cái ngày tận số này? - Tôi hỏi.

        - Trước ngày mất có ít bữa - Bà hàng xén kể tiếp - cụ sang mua của tôi cái máy lửa bảo để phục vụ cho việc hút thuốc lào. Tôi vui miệng nói, cụ ho sù sự thế còn chưa chịu cai thuốc à. Cụ cười hề hề bảo, tôi biết số mình trời đánh không chết, còn thọ chán. Đàn bà các chị không hay hút thuốc lào không biết cái sướng của sự say thuốc, nhớ ai như nhớ thuốc lào; đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên. Cụ lại cười mà bảo: khói thuốc nó “xông” cho hai lá phổi chẳng mối mọt, vi trùng nào đục phá nổi. Sáng trưng. Vậy mà mấy ngày sau con cháu phải khiêng thầy vào nhà thương Phủ Doãn, ông đốc tờ bảo u trong phổi cụ đã to bằng quả ổi găng rồi. Có thằng cháu cụ hôm nọ đến đây dọn dẹp đồ nghề của thầy, nói là cụ nhất định không cho đụng dao kéo, tỉnh đến lúc chết.

        Tôi liền quàng tay ôm eo nàng, thủ thỉ chuyện trò. Sau những chuyện trên trời dưới biển, nàng hỏi chuyện nhà và muốn biết tình tiết về ngày cha tôi bị thủ tiêu. Nghe kể xong, nàng hỏi:

        - Anh có căm thù quân Pháp không?

        - Sao lại không - Tôi nói - Họ đã giết cha anh trong khi ông đang làm một việc nhân đạo cứu chữa thương binh.

        - Chú rể em tuy làm Tổng trưởng trong chính phủ Quốc gia Việt Nam, nhưng vốn xuất thân đốc-tờ, khi nghe tin cha anh tử nạn ông cũng phẫn nộ lắm. Em còn có cậu ruột, đang học dở trường y, cách mạng nổ ra đi theo Việt Minh liền. Nghe nói giờ này cậu đang làm sếp gì ấy, cũng to cơ đấy.

        - Cậu Đặng Văn Việt chứ gì - Tôi nói - Anh đọc báo Pháp viết về chiến dịch Thu-đông 1947, Biên giới 1950, họ gọi cậu em là “Hùm xám đường số 4”. Quân Pháp sợ cậu lắm.

        - Cậu ấy đánh trận giỏi vậy, mà có mối tình đầu kỳ khu lắm - Nàng nói và nhìn tôi tủm tỉm.

        - Kỳ khu thế nào? - Tôi hỏi, ngồi xích lại gần hơn, cầm lấy bàn tay nhỏ nhắn của nàng. Nàng cứ để yên tay trong tay, nhỏ nhẹ kể:

        - Cô ấy tên Lan Huê, con nhà tôn thất ở Huế, em gái một người bạn Việt Minh của cậu Việt. Mà cô lại thân với dì Tâm nhà mình. Hồi trước cách mạng hai nhà sát nhau, cô ấy hay vượt rào, tiếng là sang chơi với dì Tâm. Cô xinh đẹp yêu kiều, lại con nhà danh gia vọng tộc, làm cậu Việt mê tơi, loanh quanh mãi không biêt cách ngỏ lời, phải nhờ em gái làm mai...

        - Dì Tâm em rõ bà mối mát tay. - Tôi cắt ngang lời nàng rồi thơm nhẹ trên gò má nàng. Bỗng nàng cau mày ẩy ra, bảo:

        - Tốc độ quá nhỉ.

        Ngọn lửa tình chợt bừng dậy trong nguời, câu nói ấy của nàng chỉ làm tôi thêm tự tin. Thế là tôi xoay hẳn người nàng đối diện và thơm tiếp lên gò má bên kia, áp môi rõ lâu. Tôi đang còn ngây ngất trong mùi hương thơm ngát từ da thịt, mái tóc của nàng, thì nàng lại có vẻ “giận”, cau mày hỏi:

        - Có muốn nghe người ta kể nốt không đấy?

        - Có chứ! - Tôi ôm nàng ngồi im, tỏ ý trật tự đã được vãn hồi.

        Nàng nguýt thêm một cái, rồi nhỏ nhẹ kể tiếp:

        - Mọi suy nghĩ cậu Việt đều ghi vào nhật ký. Yêu mộng mơ lắm nhé, viện dẫn cả những bài thơ tình diễm lệ của các nhà thơ, như bài này của Xuân Diệu:


        Còn dẫn cả câu của nhà triết học Pascal (Nàng đọc bằng tiếng Pháp, giọng khá chuẩn): Trái tim có những lý lẽ mà lý lẽ có khi không thể nào biết được... Hai người kết nhau lắm, chỉ còn chờ một lời ngỏ chính thức. Nhưng cậu Việt em có lẽ do bận việc học hành thi cử, rồi mới đỗ Đại học y Hà Nội nên chưa chủ động cầu hôn. Thế là một lần sang chơi, tình cờ cô Lan Huê thấy cuốn nhật ký của cậu để trên bàn liền mở xem, cô còn đưa về thưa chuyện với thầy mẹ. Bên nhà trai Tham tri Bộ Hình, bên nhà gái Thượng thư Bộ Công, thật môn đăng hộ đối, hai nhà liền đồng ý cho đôi bên tìm hiểu. Đúng lúc Cách mạng Tháng Tám nổ ra, cậu Việt xếp bút nghiên tham gia Giải phóng quân Huế, làm chỉ huy, có thời kỳ sang Lào chiến đấu bị sốt rét bụng báng, da vàng bủng, phải nhờ ông chú rể em chữa cho. Cô Lan Huê thì xung phong làm cứu thương mặt trận Huế, còn vào cả mặt trận Nha Trang nữa. Hai bên nội ngoại đều lo hai người hai nơi thế thì việc thông gia khó thành, liền gọi cả hai về Hà Nội tổ chức cưới sớm hơn dự kiến. Anh biết không, bây giờ mới đến chuyện kỳ khu. Cưới được một ngày, đã thấy cô Lan Huê vội vã khăn gói ra ga bảo về thăm nhà, còn cậu Việt sau khi tiễn cô cũng lẳng lặng khoác ba lô lên đường về đơn vị. Và từ đấy họ chia tay nhau mãi mãi. Hai nhà ngơ ngác không hiểu chuyện gì, về sau hỏi mãi cậu Việt mới chìa ra một bài thơ do mình sáng tác, bài thơ cũng kỳ khu lắm. Thế này nha:

                         Đêm tân hôn thì có tân mà không có hôn
                         Tuần trăng mật thì có trăng mà không có mật
                         Hạnh phúc thì có hạnh mà không có phúc
                         Vợ và chồng thì không có một phút là chồng là vợ.

        Nàng dừng kể. Không ngờ cuộc tình của đôi trai tài gái sắc ấy lại có cái kết vô tiền khoáng hậu như thế. Không ai có thể hình dung đêm tân hôn giữa “Hùm xám” và tiểu thư khuê các đã diễn ra như thế nào (về sau cả hai người đều có vợ có chồng, con cái đề huề và đặc biệt không thấy ai nặng lời trách móc ai). Tôi bỗng nói với nàng:

        - Hóa ra dì Tâm nhà mình không phải bà mối mát tay đâu nhỉ!

        - Anh bảo sao? Anh sợ à?

        Tôi thoáng nhận ra vẻ mặt lo lắng, trách cứ của nàng. Chúng tôi là “tác phẩm mới” của dì. Phủi phui. Xin nói lại: dì mát tay, chứ không có chuyện “kỳ cục” như đám trước đâu! Rồi tôi lại thơm lên gò má ửng mầu táo chín, đôi môi mọng đỏ của nàng thay cho một lời đính chính không còn cần thiết lúc này.