Tôi còn nhớ một hình ảnh vô cùng xúc động. Vào cuối ngày viếng thứ hai, mà dòng người tới xếp hàng vẫn đông nghịt. Một tốp ba bốn em nhỏ vừa khóc vừa dắt díu nhau đi dọc theo dòng người. Vừa lúc chúng tôi đi kiểm tra qua, thấy vậy tôi gọi các cháu đến hỏi và biết các cháu tận trên Hà Bắc về từ hôm qua để tìm cơ hội vào viếng Bác. Vì các cháu đi tự do, không nằm trong đoàn nào nên không được xếp vào viếng. Đã gần hết ngày thứ hai, có vài đồng bạc các cháu mua bánh mì ăn hết rồi mà vẫn không được vào viếng Bác nên các cháu tủi thân mà khóc. Hiểu rõ tình cảm của các cháu với Bác Hồ, tôi liền thương lượng với một đoàn đại biểu địa phương cho các cháu đi kèm để được vào viếng Bác. Các cháu vô cùng xúc động, cảm ơn tôi rối rít. Tôi vội vã quay đi, thầm gạt nước mắt. Bởi tôi biết, dù sao các em vẫn là những đứa trẻ may mắn; có thể còn rất nhiều em bé từ khắp các nơi đổ về Hà Nội trong mấy ngày nay nhưng không dễ gì có được cơ hội vào viếng Bác.
Dù dòng người chờ đợi vào viếng Bác vẫn ngày một kéo dài tưởng không bao giờ dứt, nhưng do yêu cầu của công tác bảo vệ giữ gìn lâu dài thi hài Bác nên không thể để Bác quá lâu ở Hội trường Ba Đình. Trung ương Đảng và Bộ Chính trị cũng cho rằng, không nên kéo dài không khí đau thương như vậy mà phải nhanh chóng ổn định tinh thần cho quân dân ta để còn sản xuất, chiến đấu. Vì vậy, Trung ương Đảng và Chính phủ cùng Ban tổ chức lễ tang đã quyết định ngừng lễ viếng từ đêm 8 tháng 9 để chuẩn bị cử hành lễ truy điệu Bác trọng thể, uy nghiêm tại Quảng trường Ba Đình vào ngày hôm sau.
Ba ngày (từ ngày 6 đến 8 tháng 9), anh em chúng tôi rất mệt mỏi, căng thẳng. Hệ thần kinh và trái tim mỗi người đã được thử thách tối đa. Mỗi người đến viếng chỉ có vài phút, chứng kiến không khí đau thương trước linh của Bác Hồ. Còn anh em cảnh vệ, tiêu binh, các đồng chí trong Ban tang lễ, Ban chỉ đạo tổ y tế đặc biệt thì phải liên tục có mặt tại hội trường, đắm chìm trong không khí đau thương ấy, đến đá cũng cỏ thể tan ra, huống chi là lòng người. Vì thế, tôi vô cùng cảm phục anh em cảnh vệ, tiêu binh, bảo vệ làm nhiệm vụ liên tục trong ba ngày. Chúng tôi những cán bộ đã dày dạn, dù sao cũng đã được thử thách rèn luyện, anh em còn rất trẻ mà đã vượt qua quãng thời gian nặng nề như vậy quả là một nỗ lực cố gắng lớn.
Nhưng nhiệm vụ ngày mai còn nặng nề hơn. Bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ Bác ở công trình 75B, chúng tôi còn phải lo phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tổng tham mưu và các cơ quan khác triển khai làm nhiệm vụ bao vệ cho buổi lễ truy điệu trên Quảng trường Ba Đình với hàng chục vạn đồng bào tham gia. Các đồng chí trong Ban tang lễ Nhà nước đã quên ăn quên ngủ mấy ngày liền, tiếp đó lại phải chuẩn bị cho một nghi lễ quốc gia lớn như vậy thật không đơn giản. Nhưng vì lòng kính yêu Bác, vì lòng tự hào dân tộc, vì sự ủy thác thiêng liêng của đồng bào cả nước, nhất là đồng bào miền Nam, Ban tang lễ Nhà nước đã tổ chức thành công một nghi lễ Nhà nước với quy mô lớn, trang nghiêm, vô cùng cảm động.
Trên lễ đài Quảng trường Ba Đình, nơi ngày xưa Bác Hồ kính yêu đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đồng chí Bí Thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Lê Duẩn đã đọc bài điếu văn lịch sử, biểu thị lòng tiếc thương vô hạn của Đảng ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta trước sự mất mát vô cùng lớn lao này. Những lời thề trước anh linh của Bác đã được tuyên đọc trong tiếng đáp vang dội “Xin thề” của hàng vạn đồng bào.
Tiếng nhạc trầm hùng cất lên hòa với tiếng mưa rơi, tiếng khóc nức nở của các cháu thiếu niên, nhi đồng, tiếng nấc nghẹn của hàng vạn con người, tạo nên một bản bi ca khúc sâu vào lòng nhân dân cả nước.
Nhưng, khi cả Quảng trường rền vang lời thề trung thành với lý tưởng thiêng liêng của Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, đoàn kết một lòng quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, thống nhất Tổ quốc thì trong sâu thẳm tâm hồn của mỗi người dân Việt Nam đều hiểu rằng: Bác Hồ sẽ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta, sống mãi với non sông, đất nước Việt Nam ta…
Tôi còn nhớ một hình ảnh vô cùng xúc động. Vào cuối ngày viếng thứ hai, mà dòng người tới xếp hàng vẫn đông nghịt. Một tốp ba bốn em nhỏ vừa khóc vừa dắt díu nhau đi dọc theo dòng người. Vừa lúc chúng tôi đi kiểm tra qua, thấy vậy tôi gọi các cháu đến hỏi và biết các cháu tận trên Hà Bắc về từ hôm qua để tìm cơ hội vào viếng Bác. Vì các cháu đi tự do, không nằm trong đoàn nào nên không được xếp vào viếng. Đã gần hết ngày thứ hai, có vài đồng bạc các cháu mua bánh mì ăn hết rồi mà vẫn không được vào viếng Bác nên các cháu tủi thân mà khóc. Hiểu rõ tình cảm của các cháu với Bác Hồ, tôi liền thương lượng với một đoàn đại biểu địa phương cho các cháu đi kèm để được vào viếng Bác. Các cháu vô cùng xúc động, cảm ơn tôi rối rít. Tôi vội vã quay đi, thầm gạt nước mắt. Bởi tôi biết, dù sao các em vẫn là những đứa trẻ may mắn; có thể còn rất nhiều em bé từ khắp các nơi đổ về Hà Nội trong mấy ngày nay nhưng không dễ gì có được cơ hội vào viếng Bác.
Dù dòng người chờ đợi vào viếng Bác vẫn ngày một kéo dài tưởng không bao giờ dứt, nhưng do yêu cầu của công tác bảo vệ giữ gìn lâu dài thi hài Bác nên không thể để Bác quá lâu ở Hội trường Ba Đình. Trung ương Đảng và Bộ Chính trị cũng cho rằng, không nên kéo dài không khí đau thương như vậy mà phải nhanh chóng ổn định tinh thần cho quân dân ta để còn sản xuất, chiến đấu. Vì vậy, Trung ương Đảng và Chính phủ cùng Ban tổ chức lễ tang đã quyết định ngừng lễ viếng từ đêm 8 tháng 9 để chuẩn bị cử hành lễ truy điệu Bác trọng thể, uy nghiêm tại Quảng trường Ba Đình vào ngày hôm sau.
Ba ngày (từ ngày 6 đến 8 tháng 9), anh em chúng tôi rất mệt mỏi, căng thẳng. Hệ thần kinh và trái tim mỗi người đã được thử thách tối đa. Mỗi người đến viếng chỉ có vài phút, chứng kiến không khí đau thương trước linh của Bác Hồ. Còn anh em cảnh vệ, tiêu binh, các đồng chí trong Ban tang lễ, Ban chỉ đạo tổ y tế đặc biệt thì phải liên tục có mặt tại hội trường, đắm chìm trong không khí đau thương ấy, đến đá cũng cỏ thể tan ra, huống chi là lòng người. Vì thế, tôi vô cùng cảm phục anh em cảnh vệ, tiêu binh, bảo vệ làm nhiệm vụ liên tục trong ba ngày. Chúng tôi những cán bộ đã dày dạn, dù sao cũng đã được thử thách rèn luyện, anh em còn rất trẻ mà đã vượt qua quãng thời gian nặng nề như vậy quả là một nỗ lực cố gắng lớn.
Nhưng nhiệm vụ ngày mai còn nặng nề hơn. Bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ Bác ở công trình 75B, chúng tôi còn phải lo phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tổng tham mưu và các cơ quan khác triển khai làm nhiệm vụ bao vệ cho buổi lễ truy điệu trên Quảng trường Ba Đình với hàng chục vạn đồng bào tham gia. Các đồng chí trong Ban tang lễ Nhà nước đã quên ăn quên ngủ mấy ngày liền, tiếp đó lại phải chuẩn bị cho một nghi lễ quốc gia lớn như vậy thật không đơn giản. Nhưng vì lòng kính yêu Bác, vì lòng tự hào dân tộc, vì sự ủy thác thiêng liêng của đồng bào cả nước, nhất là đồng bào miền Nam, Ban tang lễ Nhà nước đã tổ chức thành công một nghi lễ Nhà nước với quy mô lớn, trang nghiêm, vô cùng cảm động.
Trên lễ đài Quảng trường Ba Đình, nơi ngày xưa Bác Hồ kính yêu đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đồng chí Bí Thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Lê Duẩn đã đọc bài điếu văn lịch sử, biểu thị lòng tiếc thương vô hạn của Đảng ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta trước sự mất mát vô cùng lớn lao này. Những lời thề trước anh linh của Bác đã được tuyên đọc trong tiếng đáp vang dội “Xin thề” của hàng vạn đồng bào.
Tiếng nhạc trầm hùng cất lên hòa với tiếng mưa rơi, tiếng khóc nức nở của các cháu thiếu niên, nhi đồng, tiếng nấc nghẹn của hàng vạn con người, tạo nên một bản bi ca khúc sâu vào lòng nhân dân cả nước.
Nhưng, khi cả Quảng trường rền vang lời thề trung thành với lý tưởng thiêng liêng của Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, đoàn kết một lòng quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, thống nhất Tổ quốc thì trong sâu thẳm tâm hồn của mỗi người dân Việt Nam đều hiểu rằng: Bác Hồ sẽ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta, sống mãi với non sông, đất nước Việt Nam ta…
Tôi còn nhớ một hình ảnh vô cùng xúc động. Vào cuối ngày viếng thứ hai, mà dòng người tới xếp hàng vẫn đông nghịt. Một tốp ba bốn em nhỏ vừa khóc vừa dắt díu nhau đi dọc theo dòng người. Vừa lúc chúng tôi đi kiểm tra qua, thấy vậy tôi gọi các cháu đến hỏi và biết các cháu tận trên Hà Bắc về từ hôm qua để tìm cơ hội vào viếng Bác. Vì các cháu đi tự do, không nằm trong đoàn nào nên không được xếp vào viếng. Đã gần hết ngày thứ hai, có vài đồng bạc các cháu mua bánh mì ăn hết rồi mà vẫn không được vào viếng Bác nên các cháu tủi thân mà khóc. Hiểu rõ tình cảm của các cháu với Bác Hồ, tôi liền thương lượng với một đoàn đại biểu địa phương cho các cháu đi kèm để được vào viếng Bác. Các cháu vô cùng xúc động, cảm ơn tôi rối rít. Tôi vội vã quay đi, thầm gạt nước mắt. Bởi tôi biết, dù sao các em vẫn là những đứa trẻ may mắn; có thể còn rất nhiều em bé từ khắp các nơi đổ về Hà Nội trong mấy ngày nay nhưng không dễ gì có được cơ hội vào viếng Bác.
Dù dòng người chờ đợi vào viếng Bác vẫn ngày một kéo dài tưởng không bao giờ dứt, nhưng do yêu cầu của công tác bảo vệ giữ gìn lâu dài thi hài Bác nên không thể để Bác quá lâu ở Hội trường Ba Đình. Trung ương Đảng và Bộ Chính trị cũng cho rằng, không nên kéo dài không khí đau thương như vậy mà phải nhanh chóng ổn định tinh thần cho quân dân ta để còn sản xuất, chiến đấu. Vì vậy, Trung ương Đảng và Chính phủ cùng Ban tổ chức lễ tang đã quyết định ngừng lễ viếng từ đêm 8 tháng 9 để chuẩn bị cử hành lễ truy điệu Bác trọng thể, uy nghiêm tại Quảng trường Ba Đình vào ngày hôm sau.
Ba ngày (từ ngày 6 đến 8 tháng 9), anh em chúng tôi rất mệt mỏi, căng thẳng. Hệ thần kinh và trái tim mỗi người đã được thử thách tối đa. Mỗi người đến viếng chỉ có vài phút, chứng kiến không khí đau thương trước linh của Bác Hồ. Còn anh em cảnh vệ, tiêu binh, các đồng chí trong Ban tang lễ, Ban chỉ đạo tổ y tế đặc biệt thì phải liên tục có mặt tại hội trường, đắm chìm trong không khí đau thương ấy, đến đá cũng cỏ thể tan ra, huống chi là lòng người. Vì thế, tôi vô cùng cảm phục anh em cảnh vệ, tiêu binh, bảo vệ làm nhiệm vụ liên tục trong ba ngày. Chúng tôi những cán bộ đã dày dạn, dù sao cũng đã được thử thách rèn luyện, anh em còn rất trẻ mà đã vượt qua quãng thời gian nặng nề như vậy quả là một nỗ lực cố gắng lớn.
Nhưng nhiệm vụ ngày mai còn nặng nề hơn. Bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ Bác ở công trình 75B, chúng tôi còn phải lo phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tổng tham mưu và các cơ quan khác triển khai làm nhiệm vụ bao vệ cho buổi lễ truy điệu trên Quảng trường Ba Đình với hàng chục vạn đồng bào tham gia. Các đồng chí trong Ban tang lễ Nhà nước đã quên ăn quên ngủ mấy ngày liền, tiếp đó lại phải chuẩn bị cho một nghi lễ quốc gia lớn như vậy thật không đơn giản. Nhưng vì lòng kính yêu Bác, vì lòng tự hào dân tộc, vì sự ủy thác thiêng liêng của đồng bào cả nước, nhất là đồng bào miền Nam, Ban tang lễ Nhà nước đã tổ chức thành công một nghi lễ Nhà nước với quy mô lớn, trang nghiêm, vô cùng cảm động.
Trên lễ đài Quảng trường Ba Đình, nơi ngày xưa Bác Hồ kính yêu đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đồng chí Bí Thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Lê Duẩn đã đọc bài điếu văn lịch sử, biểu thị lòng tiếc thương vô hạn của Đảng ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta trước sự mất mát vô cùng lớn lao này. Những lời thề trước anh linh của Bác đã được tuyên đọc trong tiếng đáp vang dội “Xin thề” của hàng vạn đồng bào.
Tiếng nhạc trầm hùng cất lên hòa với tiếng mưa rơi, tiếng khóc nức nở của các cháu thiếu niên, nhi đồng, tiếng nấc nghẹn của hàng vạn con người, tạo nên một bản bi ca khúc sâu vào lòng nhân dân cả nước.
Nhưng, khi cả Quảng trường rền vang lời thề trung thành với lý tưởng thiêng liêng của Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, đoàn kết một lòng quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, thống nhất Tổ quốc thì trong sâu thẳm tâm hồn của mỗi người dân Việt Nam đều hiểu rằng: Bác Hồ sẽ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta, sống mãi với non sông, đất nước Việt Nam ta…
*
* *
Trong Ban chỉ đạo giữ gìn lâu dài thi hài Bác, tôi được phân công là ủy viên thường trực, trực tiếp giải quyết mọi công việc, Nhưng trong tâm thức sâu xa, tôi vẫn tự hào với tư cách là một người lính cận vệ của Bác Hồ. Khi Bác còn sống, tôi đã nhiều lần được hành quân cùng Người; nay Bác đã qua đời, nhưng tôi vẫn được cùng đi với Bác nhiều chặng đường gian nan nữa. Tôi hiểu rằng, giờ đây việc bảo vệ an toàn cho Người vẫn là một trọng trách vô cùng lớn lao trước Đảng, trước nhân dân, trước quân đội.
Lễ truy điệu đã kết thúc nhưng nhân dân vẫn không chịu ra về. Mưa vẫn rơi tầm tã trên Quảng trường. Những dòng người vẫn nối nhau đứng trên các ngả đường hướng về Hội trường Ba Đình. Tình cảm đó của nhân dân ta thật đáng trân trọng, nhưng đối với chúng tôi những người phải chuẩn bị cho một cuộc hành quân đưa Bác về công trình 75A thì thật khó xử.
Để nhanh chóng rời khỏi tầm quan sát của đông đảo nhân dân còn nán lại trên Quảng trường (tình huống này đã dự kiến trước), chúng tôi chọn một lộ trình đặc biệt. Sau khi rời Quảng trường, đoàn xe sẽ rẽ ngang vào cổng Tây, thành Hà Nội, nơi đặt trụ sở làm việc của các cơ quan Bộ Quốc phòng, sau đó theo đường Nguyễn Tri Phương trong thành đi ra Cửa Nam rồi theo đường Tràng Thi, Tràng Tiền, Lê Thánh Tông về 75A. Đó là một lộ trình bất ngờ, sẽ đảm bảo giữ được bí mật.
Đúng như chúng tôi dự kiến, đoàn xe hộ tống thi hài Bác phải rất vất vả mới rẽ qua được những đoàn người vẫn đang đội mưa đứng trên Quảng trường và trên đường Bắc Sơn. Khi đoàn xe vào được cổng thành phía Tây tôi mới tạm bớt lo lắng.
Gần 22 giờ ngày 9 tháng 9 năm 1969, thi hài Bác đã về đến 75A an toàn. Các chuyên gia Liên Xô và tổ y tế đặc biệt lập tức tiến hành công tác kiểm tra kỹ thuật. Khi các thông số kỹ thuật chỉ rõ độ an toàn tuyệt đối của thi hài Bác, chúng tôi mới yên tâm. Ban chỉ đạo một lần nữa cảm ơn các đồng chí chuyên gia Liên Xô. Mấy ngày qua, các đồng chí đã cùng sát cánh với chúng tôi để vượt qua biết bao thử thách. Tôi hiểu rằng, rồi đây chúng tôi sẽ còn phải làm việc nhiều với nhau, còn phải trông đợi ở các bạn sự cảm thông sâu sắc nhất với nhân dân Việt Nam.