Lịch sử Quân sự Việt Nam
Tin tức: Lịch sử quân sự Việt Nam
 
*
Chào Khách. Bạn có thể đăng nhập hoặc đăng ký. 29 Tháng Ba, 2024, 10:05:00 pm


Đăng nhập với Tên truy nhập, Mật khẩu và thời gian tự động thoát


Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 »   Xuống
  In  
Tác giả Chủ đề: Cuộc chiến tranh Đông Dương  (Đọc 84934 lần)
0 Thành viên và 1 Khách đang xem chủ đề.
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #470 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 05:55:15 pm »


De Lattre lại gặp "vận đỏ" - chiếc tàu tưởng không quan trọng ấy đến đúng ngày có lẽ quyết định số phận trận đánh và vận mệnh của Đông Dương!

- Salan, Edon đi chưa? Cả de Castries nữa. Phải cử đi giải tỏa Vĩnh Yên, theo đường đê. Trong bao lâu thì ông ta có ở đấy?

- Nhưng ở Bắc Kỳ không di chuyển ban đêm được.

- Tướng Salan, đang diễn tập hay trong cuộc chiến? De Castries sáng mai phải đến đấy, tám giờ.

Salan chào. Trên khuôn mặt dài của ông có một nụ cười rất khẽ khó phân biệt. Đấy là nỗi khổ của ông vì không được hiểu và tin chắc mình đúng. Theo ông đấy là một hình tượng kiêu căng. De Lattre chẳng nhận thấy gì, hoặc may hoặc không may. Vì "người Trung Hoa” dự tính không sai: De Castries đi đầu cùng hai chiếc xe jeep, bị trúng mìn; ông được thay thế do một đại tá ở lớp người như ông nhưng rụt rè và chẳng làm gì.

Tối hôm ấy Salan chưa hết vất vả.

- Salan, Edon không nói gì với tôi cả, chính ông áp đặt cho tôi. Tôi vẫn không biết ông ta là ai. Phải có ai đó cao hơn ông ta...

De Lattre đưa đôi mắt sắc, chiếc mũi to và cả đầu ra phía trước như để tìm kiếm một người. Ông phát hiện ra Redon khiêm tốn đứng tách ra - một người thành thạo.

- Redon sẽ nắm quyền chỉ huy ở Vĩnh Yên. Dưới lệnh có Vanuxem, Edon, de Castries; ông ta điều khiển toàn bộ trận đánh.

Với nụ cười rất độ lượng:

- Đi ngay đi ông bạn. Một chiếc Morane đưa ông đi. Dĩ nhiên ông sẵn sàng rồi chứ?

- Vâng, thưa đại tướng.

Thực tế, Redon đã hoàn toàn sẵn sàng. Vì sau khi "Hình thang lớn" phá sản, ông đã chuẩn bị hành trang cho "Hình thang nhỏ" nhưng thay vì đi Lục Nam lại là Vĩnh Yên. Dù thế nào ông cũng ra khỏi văn phòng một cách "đàng hoàng", phong thái nhiệt tình, vui vẻ và kính cẩn chứng tỏ de Lattre đã chọn đúng người cần thiết.

Vậy là khen thưởng Redon vì khôn ngoan. Và rồi nâng ông lên, người ta trách phạt những người khác. Trước hết là Edon, thậm chí không trách cứ được điều gì, chỉ vì không thích. Nhất là Vanuxem, được yêu thích nuông chiều đến thế nhưng vì bất cẩn và để bị đè bẹp.

Beaufre hoàn toàn thoát khỏi bị thất sủng. De Lattre đưa ông ta làm mưu sĩ, không thể kết tội ông mà không vấy bẩn bản thân mình. Ông tiếp tục lắng nghe ông ta, cả sau những phiền phức ở Vĩnh Yên. Thực ra, "đại tá chiến trường" vẫn luôn can đảm, nét mặt tái lạnh lùng của lòng tin chắc bình lặng và tuyệt đối. Bao giờ ông cũng tác động đến de Lattre - tìm được những lý thuyết mới giải thích tất cả, dù thế nào cũng kết thúc bằng chiến thắng. Dựa vào Beaufre vua Jean thấy diễn trước mắt mình sự kết thúc hoàn hảo.

Beaufre đã chứng minh tất cả, xây dựng lại một hệ thống hoàn hảo. Sức mạnh của ông ở chỗ không bao giờ là người đần độn, sợ hãi, bị đè nặng vì sai lầm của mình, sợ những sấm sét của ông chủ. Khuôn mặt ông thể hiện sự hoài nghi bẩm sinh trước sự kết tội nhẹ nhất mà ông không hề bị nghi ngờ. Và rồi ông đã có một lập luận chính xác trước bất cứ ai muốn nêu vấn đề chống lại ông.

Quân Việt đã không chờ "đại tá chiến trường" phản công, họ tấn công trước ở chỗ khác. Mặc kệ họ. Beaufre trong chiến dịch "Hình thang", đã xây dựng một bộ máy chiến tranh đầy đủ, cả một lực lượng tấn công, hàng loạt hoạt động. Chủ yếu là đã có sẵn, chỉ cần chuyển đến chỗ giết quân Việt ở Vĩnh Yên. Như vậy chỉ cần quay lại, vận chuyển năm mươi cây số toàn bộ những gì đã tập trung, trên một chuyến đi rất phức tạp, chính xác. Về việc này Beaufre cũng thật xuất sắc.

- Beaufre, ông đến chỗ "Hình thang", đưa người và khí cụ như tôi đã quyết định, đến chiến trường Vĩnh Yên. Ông chọn đường, ra chỉ thị, chịu trách nhiệm về việc di chuyển. Nhưng bản thân ông, tôi cấm ông theo các đội quân đến đấy. Vai trò của ông không phải giải phóng Vĩnh Yên, chỗ đó của Redon. Nhiệm vụ của ông quan trọng hơn nhiều. Ông ở lại với đội xe bọc thép, khống chế phía bắc Hà Nội và xuất hiện với đội xe, tiêu diệt quân Việt ở pha cuối cùng khi họ muốn tấn công quyết định vào mặt trận. Thay vì họ dìm chết chúng ta, ông sẽ dìm chết họ.

Những lời nói với Beaufre qua miệng de Lattre là những lời Beaufre vừa gợi ý cho ông. Đại tướng vẫn luôn dưới sự chi phối của "đại tá chiến trường" của mình.

Nhưng đại tướng huy động hàng loạt như vậy vẫn còn lâu mới kiệt sức. Vẫn hoạt động nữa:

- Allard, chưa hết đâu. Báo động Sài Gòn ngay. Bảo Chanson gửi cho tôi ba tiểu đoàn.

- Làm thế nào đây?

- Ông tự xoay xở lấy.

- Chỉ còn những máy bay dân sự.

- Trưng dụng đi. Lấy tất cả những gì bay được. Ông hãy đi Sài Gòn, sáng mai trở về với các đội quân. Có cần lệnh không?

- Có, thưa đại tướng.

- Lấy ở đó đưa về cho tôi một ban tham mưu sư đoàn. Tất cả những cái ấy, ông nghe rõ chứ, tôi muốn có vào sáng ngày mai.

Tất cả những gì có thể làm đã làm. Chỉ còn chờ đêm đến. Vĩnh Yên vẫn trả lời. Bình minh lên Vĩnh Yên vẫn chưa bị tấn công và khắp Đông Dương, Đông Dương thiếu ngủ, trong sợ hãi của de Lattre - những bản tin khẩn cấp, những phái viên nhanh như chớp, những thỏa thuận vội vã, những động cơ máy bay và ô-tô khởi động đi trong đêm tối, những đoàn xe, người, đi bất tận trên đất địch, những khuôn mặt hốt hoảng của lính đánh thuê, các sĩ quan nhìn lên bản đồ qua những đợt chiếu nhanh đèn túi - đấy là xáo động, cuộc chiến như một hòn đá quăng vào tổ kiến. Trong bóng đêm vùng châu thổ, nơi sẽ bùng lên cuộc chơi vẫn bình lặng với những người Việt sắp xông lên nhưng không biết vì sao vẫn chưa, với những triệu dân quê vờ ngủ, những đồn bốt Pháp cũng ngủ giả tạo, có vẻ rất bình tĩnh với những tháp, lô-cốt tuy bất lực. Thân xác và ý nghĩ, tất cả đều thức, chủ động hoặc thụ động.

Cuối cùng, sau khi khuấy động lên tất cả, vị tướng lên giường nằm và ngủ, biết vận may sẽ đến với ông; Ông đã chuẩn bị tất cả cho trận đánh ngày mai, trận đánh lớn - và ông chắc chắn sẽ là người chiến thắng.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #471 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:11:47 pm »


Đêm Vĩnh Yên. Mệnh lệnh của de Lattre có được thực hiện đúng lúc trước khi quân Việt chiếm thành trì không? Dù sao bóng đêm yên tĩnh cũng tính từng giờ, từng phút. Đây là cuộc chạy đua tốc độ, ông Giáp đã đánh trước, ông sẽ lại đánh nữa. Cuộc ngăn chặn của vua Jean sẵn sàng cho đòn mới.

Tất cả như điên cuồng hối hả - nhưng có trật tự theo điều kiện chiến tranh - Allard, trong sự nghiệp quân sự mẫu mực, bình thường có đặc điểm vừa chậm rãi, long trọng vừa đi như chạy, sử dụng trong những trường hợp trang nghiêm hoặc cấp tốc, thực hiện nhiệm vụ. Nhưng chưa bao giờ ông nhanh chân như tối hôm đó. Vừa ra khỏi văn phòng "ông chủ", điện thoại ngay cho sân bay Gia Lâm: "Cho ngay một máy bay. - Không có - Phải có một chiếc cho tôi. Anh liệu lấy". Bắt làn sóng Sài Gòn, câu chuyện cởi mở nhưng dứt khoát: "Tôi đang lấy một chiếc Dakota, trong bốn giờ sẽ tới nơi. Trong lúc đó báo với Chanson chuẩn bị tiểu đoàn thứ nhất rồi hai tiểu đoàn nữa. Huy động mọi phương tiện vận chuyển, sẽ điều chỉnh sau. Chanson, phó là Baillif, tất cả các trưởng phòng Ban tham mưu phải có mặt tại chỗ khi tôi hạ cánh. Tôi sẽ trình bày tình hình, nhưng phải làm xong những gì tôi đòi hỏi. Lệnh của de Lattre".

Đêm Vĩnh Yên thật đẹp. Trong chiếc Dakota bay trong bóng tối có ánh trăng sao, Allard và hai người phó cùng với đội bay kiệt sức - cả ngày họ trút bom na-pan xuống quân Việt, cố sắp xếp những chiếc Dakota của Allard đậu xuống sân bay Tân Sơn Nhất. Điều ông thấy trước hết trên đương bay là một chiếc "Skymaster" của hãng hàng không, một máy bay bốn động cơ bay đường Paris - Sài Gòn, động cơ đang khơi động chuẩn bị cất cánh. Hai giờ sáng máy bay xuất phát, đầy lính dù lăn mình trên ghê phô-tơi - tám mươi người quân phục chiến đấu được phục vụ như hành khách hạng sang. Khí cụ giết người - tiểu liên và lựu đạn - bỏ trong lưới như hành lý xách tay. Đến ba giờ sáng, một chiếc Skymaster khác và lại tám mươi lính dù nghỉ ngơi thoải mái trước cuộc chém giết, cầu hàng không Vĩnh Yên - từ thiên đường xuống địa ngục - kéo dài bốn mươi tám tiếng đồng hồ.

Ở nhà ga sân bay, trong phòng hành khách danh dự, các sĩ quan cao cấp, các tướng, tá nai nịch gọn ghẽ và hơi xanh vì ánh đèn điện và tuổi tác, tập hợp như một đống hàng. Allard như bảng hiệu của đại tướng de Lattre dưới đèn ống. Ông nói với Chanson: "Ông giữ lấy Nam Kỳ - Bằng gì? - Cứ giữ cho vững". Với Baillif, rất nhỏ người, đôi mắt lanh lợi: "Tôi đưa ông đi theo cùng ban tham mưu của ông. - Tôi không có. Ông quên rằng tôi chỉ là phó của Chanson. - Chúng ta đến Ban tham mưu, lấy người ở đấy. Một ban tham mưu, dễ hình thành với tất cả những sĩ quan còn lúc nhúc trong các phòng". Allard xuống đấy, tất cả vắng lặng trừ mấy người dưới quyền ở lại thường trực, quang cảnh đáng buồn của những gian phòng trống và hồ sơ sắp xếp gọn gàng. Người ta gọi điện thoại liên tục, đánh thức những quân nhân đang ngủ ở nhà, tập hợp mọi người, chỉ định. Tám giờ sáng Allard lại cất cánh cùng Baillif và "ban tham mưu" của ông gồm vài chục sĩ quan kéo đi lúc đang ngủ trong đêm. Đến Hà Nội vào buổi trưa. Câu nói đầu tiên của de Lattre: "Nào, Allard khốn khổ, trông phờ phạc thế, ông không ngủ ư?"

Bình minh, Beaufre có vẻ ít mệt mỏi hơn, ông quen như thế. Ông này cũng chạy suốt đêm nhưng đi xe jeep, trên đường. Chính ông ra chỉ thị cuối cùng cho Edon:

- Con đường từ Phúc Yên đến Vĩnh Yên, đường số 2 chắc đã bị cắt. Ông mở lại nó với các đội quân của ông và dựa vào sức mạnh máy bay. Ông tấn công vào lúc trời vừa sáng. Nhưng đêm vừa rồi, trước khi đi lại giữa các đội quân Beaufre gặp một bóng ma khác, Salan. Đây cũng là người có thể lực, chịu đựng ghê gớm, bề ngoài có vẻ thoát tục. Với vỏ bọc những giải băng trang trí và mái tóc ánh bạc hất ra phía sau, "người Trung Hoa" suy ngẫm. Rồi như một ý nghĩ không quan trọng, ông rỉ tai "đại tá chiến trường":

- Nói với Edon đi chệch lên phía bắc một ít. Đừng đi trên đường qua những sườn đồi chồm ra đường.

Vì Salan bói toán "thấy" có những sư đoàn ông Giáp, những sư đoàn sau khi tiêu diệt Vanuxem đã có thể dễ dàng chiếm Vĩnh Yên. Họ không làm thế vì muốn dùng làm mồi nhử. Hàng chục nghìn quân chính quy trong lúc này bỏ rơi thành trì dễ chiếm, chắc đang phục kích hàng nhiều cây số dưới đường số 2 - chờ mồi quan trọng hơn, mồi quyết định. Xung quanh là đủ loại đồi núi, tảng đất dễ bố trí một cuộc phục kích khổng lồ. Ông Giáp, sau khi để thoát Vanuxem, muốn "chuộc lại" Edon. Ông này sẽ bị tiêu diệt nếu hành quân trên đường.

Salan không nói gì thêm nhưng Beaufre đã hiểu. Khi ra lệnh cho Edon, ông bảo cụ thể:

- Đừng đi trên trục đường; một hoặc hai sư đoàn có thể đang tập trung ở bờ đường. Tiến lên các chỏm núi khống chế đường số 2, lần lượt chiếm lấy. Đi theo đường núi trên cao. Quân Việt không chỉ chẳng lấy được gì, mà họ phải tự rút vì sợ lại đánh úp. Bằng cách ấy ông mở lại được con đường Vĩnh Yên, hầu như tự động.

Beaufre cử đi một de Castries năng động nhưng không hoàn toàn hài lòng, hơi cau có như cảm thấy việc đang làm "ngu ngốc". Nhưng với Beaufre và de Castries không có vấn đề kiểu cách lãnh chúa, không cãi cọ. Ngược lại, người kỵ sĩ trên chiếc jeep chạy trên những con đê cao, khúc khuỷu, như bồng bềnh trên nước. Phía sau là những chiếc cam-nhông đầy quân lính, đèn pha chiếu như rắn lửa. Tất cả biến đi. Edon cũng đã đi với người của mình. Beaufre bèn ngả mình trong "trại thảm vàng” màn che là những chiếc xe bọc thép. Cũng tự biến mất như vậy, ông chờ ngày vinh quang, một vài ngày sau đó. Redon phải trải qua đêm xấu nhất, thực sự là đêm Vĩnh Yên ở Vĩnh Yên vừa thảm hại vừa đáng sợ.

Đại tá cảm thấy "có gì đấy không tốt" vào buổi chiều 14 tháng giêng, ngay trước khi đi Bạch Mai, sân bay hành quân ở Hà Nội. Không khí chiến tranh sôi sục. Máy bay tiêm kích cất cánh hàng loạt, phi công trang bị đầy na-pan, bom, những thắt lưng đạn 12,7 ly. Chuẩn bị những đòn tấn công xem ra vô vọng hơn để nếu có thể cứu vớt những gì đã mất, những tàn tích của các tiểu đoàn, lớp vỏ thành trì. Đồng thời máy bay "do thám" hạ cánh, trinh sát viên hoảng loạn nói về sự thất trận - khắp nơi có quân Việt, nhiều vô kể, thậm chí họ không cần ẩn náu. Những chiếc Morane cứu thương thường xuyên chở thương binh đi Vĩnh Yên - còn đọng lại hàng đống vì quá nhiều. Cũng có chi tiết hài hước không thể thiếu trong thất bại. Redon đến đường băng, trước hết phải giải quyết tư tưởng cho một ông bạn năm vạch lon, được tiếng phong phú, vững chắc. Lần này ông bạn phàn nàn về tai họa của mình, bối rối trước lệnh cách chức của de Lattre. Redon nhân từ nói: "Với quan hệ của anh với đại tướng, có lẽ việc không nghiêm trọng đâu" và lợi dụng hoàn cảnh này ông lấy tấm thẻ ban tham mưu mình không có mà ông kia không cần nữa.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #472 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:12:54 pm »


Lúc Redon trèo lên máy bay, một cú điện thoại: ông hãy chờ Salan cũng đến đấy và cũng chiếc Morane ấy sẽ đưa ông trở lại. Vậy là "vị quan lại" thu xếp chỉ đạo công việc không quá lộ mặt sợ de Lattre không bằng lòng. Để Beaufre chỉ đạo những việc lớn, ông đi khắp nơi, thấy hết nhưng người ta không để ý. Ông nói điều cần thiết, việc quyết định, chỉ trong mấy câu, nhỏ giọng. Về căn bản de Lattre hài lòng được có ông trong những hoàn cảnh không chắc chắn ấy nhưng không lộ rõ quá. Trò chơi tế nhị.

Salan nhảy từ xe jeep xuống. Mấy giây sau vị tướng và đại tá cất cánh, sắp hoàng hôn. Không một đám mây. Bên dưới không còn đồng ruộng. Bên phải khối đen sẫm đầy rừng cây của núi Tam Đảo. Từ dãy đồ sộ này trải rộng về chân trời một loại thảm cỏ với nhiều hình dạng nổi lên lẫn lộn những đồi, hình tam giác, hình nón, cả một địa bàn đủ loại hình và cây thực phẩm. Ở giữa là một đường cắt gần thẳng với những chiếc cầu nguyên vẹn: đường số 2. Đường trống vắng. Cách Vĩnh Yên mấy cây số có những làn đạn bắn vào máy bay. Salan nói với Redon:

- Quân Việt đã vượt qua đường. Bảo phi công báo trước với Hà Nội. Máy bay đổ xuống một vùng lượn sóng nhẹ của thành trì Vĩnh Yên. Thành dựng lên trong cảnh vắng vẻ của vùng đất đỏ, trước mặt là những chỏm núi, ngọn đồi, là là chỗ vùng trung du vươn xuống châu thổ. Cảnh đẹp. Chiếc Morane nhỏ bé xuống dần đến những lỗ châu mai, ụ đất, những bức tường, cả khối công sự. Máy bay tiến từng mét ở sân bay chỉ là một dải đất kéo dài giữa những hàng dây thép gai dưới chân pháo đài chính.

- Chú ý, một giọng nói vang lên trong điện đài. Quân Việt ở cách đây một cây số về phía bắc. Tất cả dưới tầm đại liên và súng cối của họ.

Chiếc Morane đỗ xuống tung bụi mù. Trên khoảng đất trần vắng lặng, tiếng va chạm vũ khí, những tiếng nổ nhưng không phải trong cuộc chiến. Những phát đạn, các loạt bắn như chỉ là dấu hiệu tượng trưng, cũng không biết ai bắn, bắn vào gì. Đường băng trống vắng thê thảm. Ở mỗi góc một chiếc xe bánh xích chĩa nòng súng ra ngoài. Ở giữa có một chiếc jeep chờ Salan và Redon - họ chạy nhanh lại, chui vào và chiếc xe vụt đi. Tất cả những cái đó đượm mùi sợ hãi và chờ đợi. Không có gì xảy ra. Quân Việt cũng không cần bắn vào chiếc máy bay; chắc họ không muốn lộ vị trí tấn công.

Thành trì là một bốt hình tam giác, kiểu cũ, xây bằng gạch dễ bị đạn cối phá hỏng. Bám vào tường đủ loại lều tạm nơi để mọi thứ; giữa sân - một đoàn xe cũ nát, vũ khí bỏ đi, các loại vật dụng đã thành sắt phế thải. Và những người đủ nòi giống, Ả-rập, da đen, da trắng lê thê không mục đích, quần áo nhàu nát, thô bạo, những người này mặt mày nhăn nhó, những người khác cam chịu số phận. Có những người đang ăn đứng, ngồi bệt hoặc trên các hòm nhỏ; cũng có những người nằm dài ra đất ngủ chập chờn. Hầu như chẳng ai nói gì. Và ngày càng đông vì những người bỏ chạy tìm đến. Người ta mang tới những cáng thương binh, người chết. Một cảnh lộn xộn trong thất vọng. Đó là những gì còn lại của đội cơ động.

Có tất cả. Cũng có những hành động anh hùng. Trung uý bị một phát đạn vào mồm chết ngay nhưng quân lính khiêng xác anh về, qua tám cây số chạy rút lui. Biết bao nhiêu người hấp hối, chết, bị bỏ lại nằm trong cây cỏ rồi quân Việt tìm thấy, làm từng đống xác hoặc đoàn tù binh! Đại uý Belfournier mất tích - cả hai mươi sĩ quan nữa và bảy trăm lính. Thế nhưng những người bị thương còn sức lực, dắt díu nhau hoặc tự mình cố thoát đến Vĩnh Yên. Ở sân này, có một số tắt thở giữa đám đông lộn xộn, thờ ơ chẳng bận tâm đến họ. Người ta đã quá mệt mỏi trừ cha tuyên uý. Ông này, tu sĩ Anthier, làm lễ trong một góc có bàn thờ mang theo, gần trạm mổ xẻ. Ông ban phước cho người chết, làm dấu Thánh nhắm mắt: vì từ thiện hoặc nghề nghiệp, ông làm việc lần lượt.

Trường hợp bác sĩ phẫu thuật Valnet cũng thế, việc "mổ xẻ" không làm ông xúc động, đó là nghề nghiệp của ông. Với mười nam và hai nữ y tá, ông bơi trong xương thịt và máu, những bộ phận bị vỡ, bị thủng. Ông tiến hành phẫu thuật như một kẻ khổ sai, đôi tay mang găng cao su cầm dao mổ, không nghe tiếng rên rỉ, không thấy sự đau đớn sợ hãi như xiết đinh ốc. Không có cả thì giờ bận tâm về các sự kiện, để biết việc gì đã và đang xảy ra, để lo lắng: trong thảm họa Vĩnh Yên ổng là người bình lặng nhất, để hết tâm trí vào công việc, "cắt mổ” cứu sống, ông yêu thích việc ấy. Chẳng có gì cản trở ông, cả những đợt dội bom.

Salan và Redon đến vào giờ tệ hại, giữa cảnh tang thương. Salan qua sân với những bước dài, không nhìn ngó gì, như ở trên mọi sự vật. Sự thất bại làm ông nao lòng, đúng hơn là không làm ông quan tâm. Việc Vanuxem bị đè bẹp chỉ là một dữ kiện trong ván cờ rộng lớn. Ông đến để thăm dò cú tiếp theo, xem mình đoán có đúng không. Salan không nắm vững ông Giáp; ông đến Vĩnh Yên để gần ông Giáp hơn, hiểu ông hơn, để phá hỏng mưu kế của ông. Cuộc đấu tranh lớn của trí não.

Salan, bao giờ cũng thế suy nghĩ bí mật, xa vắng. Không lộ rõ gì, như vô cảm. Bên cạnh ông, Redon nóng lòng vì lúc này, vì không khí lo lắng. Hai người vào trong một ngôi nhà cách biệt giữa sân. Vanuxem và sở chỉ huy ở đó. Ông ở trong một phòng, sống với thảm họa ở đấy: chỉ huy từ xa, bằng điện đài, rồi không còn gì để chỉ huy nữa vì không còn đội cơ động để trả lời, chỉ im lặng. Ông chờ đợi những giờ đáng sợ trong thành trì trống rỗng, chỉ còn đồn trú Sénégal với người chỉ huy hốt hoảng. Cũng có các pháo thủ và Vanuxem cho bắn hầu như hú họa trong thiên nhiên. Cuối cùng sau mười tám trăm phát, không còn đạn cối nữa. Một đám tháo chạy ghê gớm tràn vào thành. Trước những người trở về, một ít trong đội tìm lại được, trước tình trạng sợ hãi của họ, Vanuxem hiểu rõ sự suy sụp - ông đã là người thua trận. Lúc ấy ông nói với người phó của mình thiếu tá Bernard: "Ông nghĩ thế nào? Nếu người ta không đến cứu, chúng ta hỏng hết". Bernard ra sân, trèo lên một chiếc xe jeep có đại liên, bắn một loạt phía trên những lỗ châu mai.

Khi Salan và Redon vào, dù râu ria xồm xoàm Vanuxem đã lấy lại nét mặt tươi tỉnh, có nụ cười nửa thách thức, nửa kiêu ngạo. Salan, tư cách là cấp trên - người chứng kiến. Ông ở lại mấy phút, không nói gì, chỉ lắng nghe. Trời vừa tối ông ra đi trên chiếc Morane, mang theo vào chỗ của Redon một sĩ quan hói trán, Deluc, chỉ huy kỵ binh Algéria.

Salan về báo cáo với de Lattre, tôi không rõ ông trình bày sự việc ra sao. Nhưng qua người ông mang theo về tôi biết bí mật của Vĩnh Yên, tất cả những gì đã xảy ra ở đấy.

Ông Deluc này tôi quen biết ở vùng châu thổ, bốt Khánh Hòa lúc ấy là sở chỉ huy của ông. Tôi tưởng ông đã bị giết ở Vĩnh Yên nhưng thật kinh ngạc thấy ông trở về chỉ huy đơn vị, ba ngày sau khi bị đánh bại. Đầu ông chỉ còn là một khối băng khổng lồ. Ông kể lại với tôi cuộc thất bại vào đầu trận đánh:

- Tôi chỉ bị xây xát. Nhưng trong số mười tám sĩ quan của trung đoàn tiếp ông ở nhà ăn Khánh Hòa, bảy chết hoặc mất tích; tất cả đơn vị mất một nửa quân số. Việc đó xảy ra không đầy một giờ, gần trưa ngày 14 tháng giêng lúc đội cơ động của đại tá Vanuxem bị hàng nhiều nghìn quân Việt tấn công ở phía bắc Vĩnh Yên; đội kỵ binh vừa được sáp nhập vào đội GM3 ấy.

Tất cả xảy ra theo cách của đất nước này, nhanh và đơn giản không ngờ được. Tối hôm 13 sáng 14 tháng giêng, bốt Bảo Chúc cách đấy khoảng mười cây số bị tấn công. Vanuxem cho bắn hàng loạt ca-nông ngay tại Vĩnh Yên. Nhưng Bảo Chúc ở vào tình thề mỗi lúc càng tuyệt vọng và buổi sáng ông ra lệnh toàn đội cơ động đến cứu. Chúng tôi đi theo một con đường dọc con mương. Phía bên kia đường là dải đất đồi và núi. Thật nguy hiểm vì khó triển khai. Vanuxem cho bố trí một cách khôn ngoan nhất. Bên phải, trong núi là quân Mường; giữa và phía trước các xạ thủ Maroc; phía sau, đội kỵ binh của tôi. Mọi người đều đưa súng lên vai.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #473 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:13:55 pm »


Cuộc tiến binh bị chặn lại do một nút lớn mà chúng tôi phải đập tan theo. Nhưng thay vì hàng chục hoặc hàng trăm quân Việt, có những trung đoàn hai mươi bảy tiểu đoàn tất cả. Rồi bỗng nhiên từ những núi cao bên phải chúng tôi, cả một khối lớn Việt Minh tràn xuống. Họ ở khắp nơi, cách một trăm, năm mươi, mười mét, gần như ở giữa hàng ngũ chúng tôi. Và luôn luôn ào lên sau mỗi hòn đá, mỗi bụi cây, như từ ngay thiên nhiên sinh ra từng khối người to, nhỏ. Trong mấy giây cảnh vật biến thành một tổ kiến, quân Việt vừa hét vừa nổ súng khắp nơi, vừa thổi kèn, chúng tôi không còn biết bắn vào đâu trong sự lẫn lộn chung họ khôn khéo tạo ra theo chiến thuật. Chúng tôi chống cự nhưng tất cả rối mù. Lúc đầu kỵ binh thấy những người như họ - người Ả-rập - vượt qua họ hốt hoảng chạy trốn. Đấy là các xạ thủ Maroc không trụ vững nữa. Chúng tôi vẫn chiến đấu. Một khó khăn hơn nữa là quân Việt mặc đúng như lính Mường - Vanuxem có trong đội cơ động một tiểu đoàn những người miền núi Hoà Bình. Sự giống nhau ấy đã có chuẩn bị gì ngược lại thông thường, quân Việt không dắt lá ngụy trang ở mũ.

Vả lại tất cả được tạo ra để người ta mất phương hướng. Chúng tôi bắn kịch liệt nhưng người Việt lẫn vào trong chúng tôi, lúc đầu không bắn giết mà làm công tác tư tưởng. Một số hét bằng tiếng Pháp rất chuẩn những mệnh lệnh tấn công và tiêu diệt, những người khác hô bằng tiếng Ả-rập, bảo kỵ binh hàng. Cuối cùng bị làn sóng người bao vây và để tránh bị hoàn toàn tiêu diệt, chúng tôi chỉ còn rút lui. Còn ba, bốn trăm người tập hợp lại với nhau lùi từng bước một, vừa đánh bật nhiều trăm người Việt chặn đường phía sau. Chúng tôi dồn thành khối nhưng dần dần kỵ binh Spahis những hàng ngoài ngã xuống. Dù sao, số còn lại của trung đoàn cũng lọt được ra ngoài, chạy cố về Vĩnh Yên - cũng như những gì tồn tại của đội cơ động.

Quân Việt không thôi cố gắng xuyên thẳng vào hàng ngũ chúng tôi để chém giết. Chúng tôi chỉ còn là một nhóm nhỏ chạy trước một khối người lớn. Có một lúc nghĩ đã cách quãng họ, bỗng thấy trên chỏm núi gần đấy một hàng quân chạy song song với chúng tôi, súng đeo vai. Một anh bạn nói có lẽ người Việt, tôi trả lời không thể thế, có lẽ là người Mường chúng tôi. Hai hàng người chạy bên cạnh nhau như thế trong nhiều cây số. Qua một lối qua làng, lại gần nhau hơn, lẫn lộn nhau một ít rồi tách ra. Tiến trình ấy không một lời nói. Hàng quân kia, khi trèo lên một chỏm đồi bèn nằm xuống và bình tĩnh, chính xác, nhắm bắn làm chúng tôi chết rất nhiều. Đấy là quân Việt.

Ca-nông và máy bay cố cứu chúng tôi. Trọng pháo Vĩnh Yên quét cả vùng nhưng pháo thủ không phân biệt rõ chúng tôi với người Việt, có những sai lầm bi thảm. Máy bay tiêm kích xuất hiện nhào xuống bắn; ít nhất qua báo hiệu cũng làm cho họ hiểu được chúng tôi là người Pháp. Những tràng thép và lửa kéo dài, bên dưới là những hàng quân Pháp bị đuổi đánh và những hàng quân Việt đuổi đánh tiếp tục trò chơi ú tim. Đến bốn giờ chiều là niềm hy vọng vô biên. Chúng tôi vào được chỗ ẩn náu là Vĩnh Yên.

Nhưng rồi thất vọng ngay: việc ẩn náu thật hão huyền. Vĩnh Yên là một vỏ trống rỗng. Chẳng có gì trong đó. Chỉ có những người sống sót của đội cơ động, bị đánh tơi tả trở về. Và chính chúng tôi, sau mấy phút khốn khổ, suy sụp, được người ta bố trí vào vị trí chiến đấu giữ thành. Tâm trạng thật nặng nề. Tối đến, trời lạnh và chúng tôi đơn độc trong đêm. Vanuxem ra lệnh chống cự cực đoan nhưng ai cũng cảm thấy đấy là những mệnh lệnh vô vọng, họ nghĩ Vĩnh Yên sẽ mất. Chúng tôi vào vị trí chiến đấu, cho rằng chẳng còn gì để chờ đợi...

Bi kịch Deluc kể lại với tôi là như vậy. Nhưng phải chăng còn một bi kịch khác? Khi bóng tối trùm xuống Vĩnh Yên, có báo hiệu quân Việt ở khắp xung quanh. Không có tin tức về các bốt trong vùng do các đội Sénégal đồn trú - người ta nghĩ đã bị hạ. Không có tin của Edon. Trong Vĩnh Yên không quá hai trăm bốn mươi kỵ binh Spahis và hai trăm tám mươi xạ thủ Maroc bảo vệ, đang muốn "ngủ", thờ ơ với tình hình. Không có quân Mường, họ đã biến mất. Vanuxem khổ sở vì đấy là tiền đoàn cốt thiết, tác phẩm chính, huyền thoại của ông. Đúng lúc ấy ông thấy tiểu đoàn trở về, trong trật tự, gần như nguyên vẹn; chính đơn vị này cứu vớt tình thế.

Một số riêng lẻ còn tìm đến. Họ được biết những người chạy trốn đã vượt qua Vĩnh Yên, bị quân Việt dồn đuổi đến bờ một hồ rộng. Công binh của đội cơ động lấy những chiếc tàu nhỏ đi tìm: cuộc đi câu người.

Trật tự trở lại tương đối. Cũng không biết ai chỉ huy thực sự, Redon hoặc Vanuxem. Redon hoạt động, nóng nảy, nói và vung vẩy, ra mọi loại mệnh lệnh. Vanuxem nặng nề, im lặng nhăn mặt, thân mật, lại đóng vai trò nhân vật đánh thuê vừa dữ tợn vừa kiêu căng, vượt lên trên mọi số phận hoặc thất sủng. Thâm tâm ông không tán thành việc de Lattre cử Redon làm người bảo trợ ông - nhưng không lộ ra, ông quá tự hào và tế nhị về điều ấy.

Redon làm người chỉ huy, dẫm chân như một con gà trống. Đêm xuống. Hà Nội thông báo: "Sẽ thả một tiểu đoàn dù, cách Vĩnh Yên năm cấy số. - Không, không, Redon hoa tay, giọng khàn gầm lên. Tôi không thể đến đấy đón được và họ sẽ bị tiêu diệt chẳng được việc gì. Thay vì những người vô ích, hãy thả dù đạn cối như đã hứa. Đêm nay chúng tôi chỉ có Chúa - có lẽ thế, và đội trọng pháo nếu được cung cấp đủ đạn". Và thế là ít lâu sau, trong ánh pháo sáng bắt đầu một vũ điệu kỳ diệu trên không: những chiếc Dakota bay rất thấp xung quanh thành thả những hòm nặng đầy đạn "25 pao".

Ban đêm. Xung quanh Vĩnh Yên là bóng tối và quân Việt. Việc bảo vệ duy nhất là súng ca-nông của đội cơ động sẵn sàng bắn cách một trăm, năm mươi, mười mét. Trước mỗi bốt ngoài tường thành người ta đặt một khẩu đội với xạ thủ là những người Sénégal đen như đêm tối. Không thể dựa vào những quân lính vừa tìm lại, được tập hợp tương đối. Họ rất ít. Thống kê cuối cùng sau khi thu thập những người chậm trễ: một nghìn năm trăm người trong đó năm trăm mười lính Mường. Và họ luôn luôn kiệt quệ, mất tinh thần đến mức tự nhủ: "Ngày mai mình chẳng còn".

Đêm. Súng ca-nông do người Sénégal sử dụng được giao cho lính Maroc bảo vệ, đào hố cá nhân gần bệ súng. Họ run rẩy, chỉ vài nhóm người không làm được gì nhiều. Kỵ binh Spahis, dự phòng sau pháo đài, cố sưởi ấm trước những đống củi đốt lửa. Đơn vị duy nhất còn chiến đấu được một ít là tiểu đoàn Mường, được giao chiếm giữ quả núi rất gần ở phía đông nam. Không có người giữ một ngọn đồi cách đấy bốn trăm mét. Trong bốt một khẩu 75 cũ bố trí sẵn sàng bắn vào ngọn đồi nếu quân Việt đến đó chĩa súng vào Vĩnh Yên phía dưới.

Người ta sống từng giờ trong lo lắng, chờ đợi điều sẽ xảy ra - những tiếng nổ ghê gớm của bước đầu quân Việt tấn công. Nhưng thời gian trôi qua không có gì xảy ra, đêm qua đi và tất cả vẫn bình lặng. Quân Việt đã không có lệnh tấn công Vĩnh Yên; ông Giáp đã mất dịp may đầu tiên.

Quân lính xúm quanh trọng pháo tươi tỉnh lên một ít khi trời sáng. Nhưng họ không biết vì sao mình chưa chết và tinh thần vẫn suy sụp. Redon và Vanuxem trong sở chỉ huy, nét mặt mệt mỏi, luôn im lặng. Họ cũng trao đổi vài câu, bao nhiêu giả thuyết: "Quân Việt bất ngờ thắng lợi, chưa sẵn sàng khai thác tình huống, còn phải chỉnh đốn hàng ngũ". Nhưng không phải thế. Qua đài được biết cả sư đoàn thép 308 của ông Giáp rơi vào đội quân của Edon đang tới gần Vĩnh Yên, chỗ đường số 2 vươn tới những ngọn đồi trung du. Hai đại đội của Pháp bị bao vây, một được bom na-pan giải thoát. Cuộc chiến vẫn khốc liệt.

Vậy là, như Salan đã dự kiến, chiến trường dịch sang phía tây vài chục cây số, về vùng châu thổ. Ông Giáp đã khinh thường Vĩnh Yên, cả đêm các sư đoàn của ông đến gặp Edon. Nhưng nếu lực lượng tăng cường ấy bị chặn lại hoặc tiêu diệt, dù sao Vĩnh Yên cũng rụng như một quả chín chăng?
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #474 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:15:29 pm »


Vanuxem vô cảm. Ngược lại nguy hiểm mới làm Redon suy nghĩ, viên đại tá này vốn hay tưởng tượng. Ông giật mình, kêu lên: "Phải làm việc gì đấy. Tôi phải đi gặp Edon”. Can đảm hoặc bị kích thích - làm sao biết được? Dù sao Redon cũng lao ra sân bay vắng vẻ và nguy hiểm, nhảy vào một chiếc Morane vừa hạ cánh. Chiếc máy bay nhỏ cất cánh và đậu xuống bất kể ra sao cách đấy mấy cây số trên một đồng cỏ - quân Việt không trông thấy được, họ tập trung thành khối trên những chỏm núi và con đường ngoằn ngoèo ở giữa. Quân Pháp lộ ra ghê gớm. Edon rất bình tĩnh, đứng giữa trung tâm chỉ huy, những điện đài và ca-nông trên khoảng đất rộng làng Hương Canh. Quân lính đánh nhau cách đấy vài trăm mét.

Redon, trước cảnh ấy nói với Edon giọng mệnh lệnh vì theo ý muốn của de Lattre, ông cũng là chỉ huy của ông này:

- Tôi muốn ông nhanh chóng liên lạc với Vĩnh Yên. Ngay chiều hôm nay ông cho đưa đạn dược ở đấy đến. Tôi sẽ đưa lệnh cho ông. Nhưng trước hết ông hãy chiếm lấy những ngọn núi cao kia...

Đứng thẳng với cả trọng lượng chiếc đầu đẹp và chiếc bụng đầy đặn, Edon để rơi những lời này:

- Ông thấy đấy, tôi làm tất cả. Một cuộc tấn công toàn diện. Cảnh vật bốc cháy khắp nơi. Các tiểu đoàn của tôi bị chặn lại.

Redon trở về Vĩnh Yên. Thành vắng lặng, cạn kiệt mọi thứ, nhất là đạn súng cối và đạn thường. Nhưng Vanuxem đã trở lại lớn lao, con người dữ tợn. Hôm trước sau khi toán quân của ông thất bại, ông phải chịu đựng một lúc trống rỗng, không nói năng gì, như không có mặt, ông làm tốt công việc của mình nhưng như máy móc. Ông thiếu gây gổ. Từ nay ông đã tìm lại được sự gây gổ ấy.

Quân lính của ông bị choáng còn liệt nhược, lính Mường, Maroc, Algeria đang sửng sốt vì sống sót. Ông kéo họ ra khỏi tình trạng khốn khổ ấy, tung họ vào cuộc tấn công "Ba núm đồi". Phải chiếm lấy vùng này để cứu viện khi cần vì nó chỉ huy việc đột nhập Vĩnh Yên. Quân lính hiểu điều đó và hơi lấy lại tinh thần. Quang cảnh bây giờ chỉ khói và lửa: mặt đất trần trụi và bầu trời trong sáng chỉ là những chùm sáng đạn cối, na-pan. Nhưng Edon và quân Pháp có thiêu cháy được quân Việt và qua khỏi không?

Người của Vanuxem giành lại một nửa vùng "Ba núm đồi" nhưng tiêu phí nhiều đạn dược, đã sắp cạn kiệt. Lúc ấy trên con đường, đường số 2 có nhiều quân Việt, một bộ phận của đoàn xe tiến lại. Người Pháp bố trí mười lăm xe cơ động trong một loại lá phổi thép gồm xe bọc thép vây quanh và bên trên là máy bay tiêm kích. Họ tính đưa đoàn xe vượt qua bất cứ trở ngại gì, qua từng khối quân Việt, thật nhanh, được bảo vệ tuyệt đối bằng một biển bom na-pan và một địa ngục lửa đạn. Tuy thế nhiều chiếc xe bị phá vỡ và những gì còn lại ở đoàn xe chỉ mang tới Vĩnh Yên một số thực phẩm và hai trăm năm mươi đạn cối. Đây cũng là một chiến tích nhưng gần như vô ích. Việc nối tiếp với Edon không được và một lần nữa đêm sẽ xuống trong một Vĩnh Yên không có vũ khí.

Bỗng nhiên, vào năm giờ chiều có điều gì đó xảy đến khác thường: người ta được biết de Lattre sẽ tới đây. Việc đại tướng xuất hiện trong chiến luỹ còn lại đe doạ như thế là một trong những hình ảnh đẹp nhất của cuộc chiến tranh Đông Dương. De Lattre có đầy đủ sự lớn lao của sự kiện.

Một bức điện cho Sở chỉ huy Vĩnh Yên trong gian phòng nhỏ mờ tối: "Đại tướng sẽ hạ cánh trong mấy phút nữa". Hốt hoảng. Vì sân bay - đường băng bằng đất có dây thép gai bao quanh - phơi ra trước lưới lửa quân Việt. Họ chỉ bố trí cách đấy một nghìn mét với súng cối và đại liên. Và ngay đầu rìa họ cũng đông như kiến. Họ vừa bắn cháy một máy bay cứu thương. Nếu họ nghi ngờ có de Lattre thì sẽ là một trận bão lửa.

Vanuxem và Redon chạy ra sân bay. Bernard, tham mưu trưởng, hét lên: "Quân Việt sẽ bắn tung de Lattre lên không". Ông chạy đến các pháo thủ: Bắn vào tất cả những đồ đê tiện ấy. Nắm súng đằng cuối, quay xung quanh và bắn hết cỡ".

Một chấm đen trên trời. Chiếc Morane của đại tướng xuống dần giữa những tiếng nổ súng cối và tất cả tiếng om sòm của cuộc chiến. Quân Việt không bắn vào mục tiêu, chắc không muốn để lộ vị trí khi bắn vào một chiếc Morane bình thường - họ không biết đấy là de Lattre.

"Chào Edon, chào Vanuxem" de Lattre ra khỏi máy bay, nói đơn giản thế. Ông có Salan đi theo. Chào hỏi. Không có gì tỏ ra đây là giây phút căng thẳng. Việc bảo vệ xem ra chỉ có ba chiếc xe dẫn đường. Nhưng, tuy không thấy, pháo thủ và lính gác ở Vĩnh Yên bám chặt vào trọng pháo - theo dõi cảnh tượng trên sân bay và sẵn sàng bắn về mọi phía khi có dấu hiệu nguy hiểm. Trên không, những chiếc "Kingcobra" quay tròn, phi công cũng sẵn sàng cảnh giác. Chẳng có gì xảy ra. Vả lại de Lattre có vẻ không hề ngờ có mối nguy hiểm nào. Ông tiến bước thong thả, dựa vào chiếc gậy, đi đầu nhóm các nhân vật. Bộ phận lớn của đội quân đồn trú chưa biết gì, nhận ra ông và đứng chào. De Lattre từng bước ngắn qua sân, chán ngán nhìn quân lính xộc xệch, thương binh nằm rải rác, cả một mớ lộn xộn hòm xiểng, bi-đông, rác rưởi, cảnh vật còn nhuốm mùi thất bại. Và ông hỏi:

- Này Redon, sự lộn xộn này là thế nào?

Vị tướng trèo lên thành, lên sở chỉ huy và tầng thượng. Ông xem bản đồ, nhìn lâu vào chân trời chỗ ghi có cuộc chiến - những ngọn núi đầu tiên quân địch chiếm giữ, con đường bị cắt phía bên dưới và phía sau là vùng đất bằng của châu thổ trải rộng cho đến sông Hồng. De Lattre lắng nghe máy bay "Hellcat" đang lượn vòng, nghe các đại tá trình bày những khó khăn. Khi nào Edon tấn công vào con đường? Khi nào đội ta-bo đến theo đường đê? Redon báo cáo, hét lên giữa tiếng súng để đại tướng nghe được và cũng để hô quân lính khắp nơi trong thành có những người đã bắt đầu lăn lưng vào công việc của họ, vào ăn uống - như thờ ơ với de Lattre.

Đại tướng rất không bằng lòng với những gì mình thấy, những thì thuộc hạ báo cáo, với sự hỗn độn này. Nhưng nét mặt ông có cái gì đó khác hơn cơn giận dữ, đấy là sự ngơ ngác. Ông không hiểu...

Bỗng tiến một bước về phía Redon; cứng rắn và còn khoan dung - sự khoan dung đe dọa, ông hỏi:

Này, Redon, sự cố này chưa kết thúc à?

Lại một đêm nữa đến gần, cảnh vật mờ tối dần. Trong nhóm tướng tá vây quanh de Lattre như có tiếng sét. Câu hỏi ấy là lời kết tội Redon vì nó có nghĩa: "Tôi đã tin tưởng vào anh. Nhưng anh đã làm những gì?"

Redon bị chạm nọc vì mức độ trách cứ đồ sộ. Vậy là đối với de Lattre mù quáng, không có ý thức, Vĩnh Yên chỉ là một "sự cố”. Ông chỉ rõ tình thế này là thế nào:

- Sự cố, thưa đại tướng, là một từ không phù hợp. Đây là một vấn đề sống còn đối với Đội quân viễn chinh. Vĩnh Yên là một sự kiện lớn, được bố trí tốt với nhiều sư đoàn. Mục tiêu của ông Giáp là đến sông Hồng. Và chắc là cuộc chiến ở Hà Nội tiếp ngay sau đó nếu chúng ta mất chiến trường này.

Tất cả những điều đó de Lattre biết. Thế nhưng, là người của linh cảm và của những khuếch trương lớn, ông không biết thực sự. Ông không muốn nói lên là mình đã rơi vào sai lầm khi trách cứ những người ngu dốt, những người của Carpentier - một đánh giá thấp, sai lầm về quân địch. Ông tưởng những biện pháp của ông đã đủ và ông thấy vực thẳm. Nhưng ông chưa tuyệt đối chắc chắn là tất cả đã bị hư hỏng.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #475 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:16:26 pm »


Và rồi Redon đi quá xa. Vì vừa dập gót chân, với thái độ muốn thật phóng túng, ông nói thêm:

- Nhưng xin đại tướng tin ở tôi; chúng tôi sẽ biết chết cho đất Vĩnh Yên này.

Từ đầu Vanuxem đứng riêng ra; dĩ nhiên ông nắm rõ sự việc. Đột nhiên de Lattre nắm tay ông, kéo ra một góc, nói thầm - để không ai nghe tiếng. Sau lời nói mạnh của Redon, giữa những nghi ngờ đè nặng trong lòng, ông muốn biết sự thật. Chỉ cần mấy giây tìm kiếm và theo sự thúc đẩy tự nhiên, ông đến với người bạn cũ ông vừa mất tín nhiệm:

- Còn anh, Vanuxem, anh nghĩ thế nào? Phải chăng rất nghiêm trọng, số phận Bắc Kỳ đang nằm ở đây ư?

- Thưa đại tướng, khoản cá cược đúng là Hà Nội. Phải giữ vững Vĩnh Yên, nếu không sẽ mất hết. Nhưng sẽ giữ được.

- Tôi sẽ gửi cho anh tất cả những đội cơ động của tôi. Từ đấy de Lattre biết Vanuxem vừa thừa nhận vừa phủ định Redon. Sự khác nhau là ông ta còn hy vọng.

Đặc tính của de Lattre - một khi đã xác định quan điểm ông tự tạo cho mình nhân vật chính. Không còn sửng sốt, hốt hoảng mà kiên định nghiêm khắc và có chừng mực của người chỉ huy. Tuy vậy trước hết phải có một nạn nhân cho ông: dĩ nhiên ông nhìn đến Salan.

Trở lại hòa giải với Vanuxem, de Lattre đi qua Redon không nói gì. Ông bước tới "người Trung Hoa" và bùng nổ: - Salan, anh đã lừa tôi hoặc đã lạc quan ngu ngốc. "Người Trung Hoa" câm lặng và xanh mặt. Cãi lại có ích gì? Dù ông có muốn báo trước, de Lattre có nghe cho đâu, ông đã chịu ảnh hưởng của bao người khác.

Và rồi sức mạnh của Salan phải chăng là không bao giờ giải thích? Người ta không biết ông nghĩ thế nào. Chắc đối với ông cũng thế, làm như de Lattre, tỏ thái độ, có quan điểm tùy hoàn cảnh, là làm kịch. Ông, người chơi cờ thích xuống thấp lên cao, biết sự tinh tế là thắng sau những cú hỏng việc, hy vọng, chấp nhận, thậm chí tranh thủ những lúc ấy.

Dù thế nào Salan cũng chẳng có gì để nói; ông phải bị "quở mắng" suông một, hai câu để de Lattre tỏ ra không thể lầm. Nói thế rồi de Lattre quay lại với các đại tá Redon, Vanuxem, cả hai lo sợ, nghĩ đã đến phút hy sinh của mình, việc cách chức xấu hổ. Ngược lại đối với họ de Lattre tỏ ra tốt, đầy thông cảm dù về căn bản có cái nhìn nghiêm khắc. Không phải lúc ông tỏ rõ những cảm xúc của mình. Vì theo nguyên tắc, một người lớn lao không thay những người thừa hành trong lúc thực hiện nhiệm vụ, có thể gây hậu quả xấu. Vả lại nếu muốn ông sẽ giải quyết sau rất dễ dàng.

Rời Salan, de Lattre quay lại Redon. Với tư cách "ông chủ" chỉ huy và bảo vệ, chấp nhận tất cả trong buổi trao đổi công khai trong ban tham mưu:

- Anh sợ gì? Cần phương tiện gì?

Redon hoàn hảo trong vai trò con người dũng cảm, một anh hùng chứ không phải kẻ hèn nhát vì ông thấy rõ một lần nữa:

- Tôi đề nghị tăng cường cho toán quân Edon đủ sức tấn công đường số 2 cho đến Vĩnh Yên. Họ phải vượt qua hai sư đoàn. Ngoài ra nhiều trung đoàn Việt đang tiến thẳng về sông Hồng. Phải tổ chức phòng vệ trên những con đê và phía trước Sơn Tây. Tôi vẫn chưa biết toán quân ta-bo và de Castries ở đâu. Cuối cùng, ở phía sau tôi cần một lực lượng dự phòng tối thiểu sáu tiểu đoàn cùng với trọng pháo.

- Anh sẽ có tất cả những cái đó.

De Lattre lại đi thong thả, vẻ suy nghĩ. Rồi ông thẳng người làm vẻ tươi tỉnh, đi qua sân không nhìn ngó gì quá. Lần này ông không thích hoặc không muốn thấy. Sau lưng đám người đưa tiễn ông thì thầm. Đột nhiên ông ngắt lời họ, nói: "Tôi ra lệnh cho các ông giữ vững đêm nay nữa". Redon dập gót chào, trả lời rắn rỏi: "Vâng, thưa đại tướng, chúng tôi sẽ giữ vững, mệnh lệnh sẽ được chấp hành". Sau này Redon thổ lộ: "Tôi cũng không biết cảnh ấy, tuyệt vời hay kỳ cục". Cuối cùng de Lattre đến gần máy bay: "Chào Redon. Hẹn gặp lại, Vanuxem". Đấy là những lời cuối cùng của ông trước khi bay.

Chỉ ở Hà Nội, trong "Ngôi nhà Pháp" De Lattre mới bỏ mất nét mặt huy hoàng: ông suy sụp. Với những người trung thành ở đó ông nói:

- Công việc rất tồi tệ.

Đến lúc ấy hai con người bí mật của de Lattre, các mưu sĩ chiến lược của ông, Salan và Beaufre mới vui vẻ trả lời:

- Ngược lại, kết thúc rồi. Đã thắng lợi.

Và giải thích với vị tướng vào cuối buổi chiều họ đã nướng xong quân Việt bám vào những ngọn đồi phía bắc đường số 2. Toán quân Edon đã chiếm được nhiều chỗ và bằng cách ấy họ đã tiến được mấy cấy số vừa tránh được cuộc phục kích lớn trên đường.

Nhưng de Lattre không muốn để họ trấn an. Bây giờ ông vẫn lo lắng. Nét mặt nặng nề, ông càu nhàu:

- Tình hình chưa sáng sủa lắm. Tinh thần một số đội quân, thậm chí một số chỉ huy xuống đến giới hạn mục ruỗng. Dựa vào đêm tối các sư đoàn đẩy mạnh một đợt mới thì tất cả mất hết.

Nỗi lo ngại của ông là Vĩnh Yên, thành trì rất yếu, thực sự đơn độc vào đêm thứ hai sau đó. Từ nửa vô thức ông chuyển sang bị ám ảnh. Điều ông đã nói ở đấy phải được viết ra giấy. Thế là ông cho thả xuống một "bức thư đẹp" gửi Vanuxem - không gửi cho Redon dù sao cũng bị nghi ngờ vì chủ nghĩa thất bại. Đây là tiếng lòng:

"Tôi tin tưởng ở anh. Anh hãy nắm lấy việc chỉ huy. Tôi sẽ gửi những gì cần thiết để hỗ trợ anh".

Vẫn luôn luôn thế, trong nỗi sợ hãi cũng như trong mọi việc, de Lattre vừa thật thà vừa không. Tình hình nghiêm trọng là một yếu tố phải lợi dụng ngay. Như đêm trước ông kích động, làm đảo lộn tất cả, cho xuất hiện những đội quân mới, vũ khí mới, đạn dược mới, gia tăng cầu hàng không Nam - Bắc Kỳ. Nhưng lần này ông kích động cả Paris, không hứa hẹn thắng lợi nữa mà báo động. Cho đến ba giờ sáng, điện tín tung đi. Cho ông Letourneau làm thế nào để nước Pháp run lên, say mê, cố gắng làm một việc gì đó cho Đông Dương. Cuộc chiến mang đến tận văn phòng các bộ và các chủ tịch. Còn các nhà báo ở Hà Nội họ phải gửi những bản tin bi quan hơn. đen tối hơn - để người ta quan tâm đến họ.

Đến ba giờ sáng, đã làm tất cả để thắng và để làm người ta lo lắng, de Lattre đi nằm. Và đêm ấy nữa cũng không có gì xảy ra ở Vĩnh Yên, trừ một sự cố rất khác thường.

Trong bóng tối đen, vào những giờ nguy hiểm trước bình minh - mà những người lính vững vàng nhất cũng sợ dù không có gì, những kẻ bị bao vây ở Vĩnh Yên thấy trên đường những luồng ánh sáng đáng kinh ngạc. Một đoàn xe cam nhông dài, bình tĩnh mở hết đèn pha chạy về thành. Càng khó hiểu vì một đoàn xe trước hầu như bị tiêu diệt hết trong ngày: quân Việt vẫn ở xung quanh gần Vĩnh Yên, con đường vẫn do địch làm chủ.

Thế mà đoàn xe vẫn tiếp tục tiến, rất trật tự. Một ai đó kêu lên:

- Họ sắp đến chiếc cầu sụp đổ và sẽ bị chặn lại. Quân Việt chắc chắn chờ họ ở đấy. Nếu không báo với họ, không cứu họ thì sẽ bị tàn sát hết.

Một sĩ quan được chỉ định đi gặp đoàn xe lạ lùng này. Anh lướt đi một mình trong đêm, hy sinh vì nhiệm vụ. Không có trở ngại gì. Anh huơ đèn pin chặn chiếc xe đầu lại. Một viên quản to lớn ló đầu ra cửa xe kêu lên:

- Có việc gì vậy? Tôi là trưởng đoàn xe đây.

Những lời giải thích rối rít trong đêm. Viên hạ sĩ thấy có việc với một người có cấp bậc nhiều vạch, bèn nói:

- Tôi từ Hà Nội đến, mang đạn dược cho các anh.

- Anh có lệnh của đội cơ động Bắc Phi không?

- Không. Ở Hà Nội người ta bảo là một việc cung cấp bình thường. Thế là tôi cho xe chạy không đề nghị gì với ai cả. Vả lại tôi cũng chẳng gặp bóng ma nào.

- Đáng lẽ anh, người của anh và xe cộ tan thành mảnh rồi. Nhưng cũng chưa hết nguy hiểm đâu. Sẽ bị phục kích bất cứ lúc nào đấy.

Viên quản tái mặt như xác chết - ông vừa hiểu ra. Tất cả xe dừng lại, nối đuôi nhau trước hố sâu là chiếc cầu hỏng. Phải làm thật nhanh. Lái xe tắt đèn pha. Trong bóng đêm có những người xuất hiện, các xạ thủ Vĩnh Yên cử tới. Họ bố trí quanh đoàn xe. Phải dỡ hàng ngay. Trong hố này người ta để đạn cối, hố kia để những túi thuốc súng để không bị nổ tung lên cả. Cuối cùng những gì thu thập được chở vào thành.

Vào trong Vĩnh Yên là trận cười điên loạn, nhất là khi viên quản thông báo:

- Tôi có một gói cho đại tá Levée.

Ồng đại tá không có ở đây. Chính ông thay thế de Castries cầm đầu đoàn quân ta-bo theo đê sông Hồng đến đây. Nhưng toán quân ấy còn xa, không tiến lên được không hiểu vì sao.

Dù sao gói quà đã đưa đến, một hộp nhỏ đầy gan béo, champagne và rượu vang sông Rhin. Vanuxem mở ra, nói đùa:

- Ít nhất Levée cũng sẽ được dùng. Chúng ta ăn nhẹ đi.

Đêm sáng dần. Trong bốt không khí vui vẻ. Quân lính tự nhủ đã có đạn, họ được cứu thoát.

Thực vậy, sáng hôm sau đội cơ động Bắc Phi được bố trí trên những ngọn núi gần sát Vĩnh Yên. Một cuộc chiến kéo dài suốt ngày 15 và buổi sáng 16 tháng giêng - rất khốc liệt. Bom na-pan và vũ khí đã giành lại được con đường số 2. Tuy có những hình ảnh ghê gớm nhưng chưa kết thúc; người ta còn đánh nhau hai ngày nữa ngay xung quanh Vĩnh Yên, đầy bấp bênh và nguy hiểm.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #476 vào lúc: 05 Tháng Giêng, 2021, 10:17:16 pm »


Ngày 15, trên con đường số 2 và những chỏm núi gần đấy là sự đụng độ toàn bộ, tuyệt đối, không giữ gìn giữa đội cơ động Bắc Phi và sư đoàn 308. Ông Giáp quá tin chắc vào chiến thắng nên đã chọn chiến trường là vùng trung du này, địa hình lộ liễu thuận lợi cho Đội viễn chinh. Ở đây quân Pháp ít nhất cũng thấy được một ít quân Việt - có những mục tiêu cho ca-nông, xe tăng, máy bay. Đây là trận đánh đầu tiên loại này trong cuộc chiến tranh Đông Dương - và sẽ là trận cuối cùng. Vì sau đó ông Giáp hiểu bài học; cuộc chiến của ông trước khí cụ ngày càng nặng của quân Pháp, sẽ là sáng tạo những phương pháp mới để lẩn tránh và đánh; đi đến chỗ có những sư đoàn hoàn chỉnh quân lính không nắm bắt được, không thật và bắn giết, nhờ vào rừng và đồng ruộng mà người Pháp không thấy, không có mục tiêu.

Cuộc đụng độ trên con đường số 2 bắt đầu không tốt. Khi tôi ra đến mặt trận, chỗ Edon đã gần như bại trận, một cuộc bại trận mới.

Bình minh ngày 15 tháng giêng, các nhà báo ra mặt trận trên một đoàn xe jeep. Chúng tôi lăn bánh lâu trên những con đê, tất cả vắng vẻ. Chỉ khi đi quá thị xã Phúc Yên trống trải và như chết tôi mới cảm thấy đến gần cuộc chiến. Gặp một đại tá to lớn hầu như chất đầy riêng cho mình cả chiếc xe ca hướng đạo: chỉ huy trưởng của Phúc Yên. Trả lời những câu hỏi của phóng viên, ông thất vọng đưa tay lên không và cuối cùng ấp úng: "Tình hình rất xấu. Quân Việt đẩy lùi đội cơ động Bắc Phi; họ phản công, đuổi theo những tiểu đoàn của chúng tôi dữ dội". Chúng tôi dừng lại để nhường đường cho một đoàn xe không vừa đưa quân tăng cường tới mà người ta tung ngay vào lò lửa đế ít nhất cũng cố gắng chặn quân Việt lại. Trên không bốn chiếc "Hellcat" quay tròn bổ nhào xuống một điểm, rất gần, là đồng bằng quân Việt đã tiến nhiều lên trước! Bây giờ là cảnh hàng đoàn người chạy trốn không ngớt, hai bên đường. Đây là cuộc di tản, những khuôn mặt không còn thể hiện gì; nỗi sợ hãi đã trở thành vô cảm tuy cả vùng đầy ánh lửa khói, tiếng nổ. Đến làng Hương Canh: trận đánh khốc liệt ở đây.

Mười giờ sáng. Giữa làng là một khoảng rộng đất nện. Edon và ban tham mưu trụ vững ở đây, bố trí đầy ca-nông, ô-tô đại liên, xe điện đài, xe cứu thương, tất cả những phương tiện chiến tranh Phương Tây. Đại tá Edon vẫn như mọi ngày, rất vững vàng, khai thác triệt để đội cơ động "của ông". Lúc này ông đang nghiên cứu tấm bản đồ trải rộng trên một chiếc xe. Xung quanh ông, cuộc chiến "quay vòng" có phương pháp, theo nghề nghiệp. Edon chỉ đủ thì giờ nói với chúng tôi: "Tình hình tốt hơn rồi" và truyền qua điện thoại tọa độ bắn cho một khẩu đội.

Dân thường luồn giữa cuộc chiến, giữa súng đạn và lính đánh thuê để chạy trốn. Một chức sắc cũ, người duy nhất không lo chạy hoặc bắn giết, không làm gì hết, giải thích với tôi: Đấy là dân ở đầu làng, nơi quân Việt chiếm lúc bình minh và quân Pháp chiếm lại vào buổi sáng. Họ chạy ra khỏi nhà đang bị máy bay Pháp bắn rôc-két: thật khủng khiếp. Lửa cháy khắp nơi. Quân Việt ẩn trong những ngôi nhà cháy dở bắn đạn lửa vào những đại liên của Pháp. Dân chúng ra ngoài bị bắn nên phải ở lại trong nhà cho đến lúc tạm yên. Có nhiều người chết và bị thương. Bây giờ là những người sống sót bỏ chạy. Ông chức sắc già bảo tôi: "Ông lên chòi này với tôi: đứng trên ấy sẽ hiểu rõ hơn". Một tháp canh phòng bằng tre trong làng; tôi theo ông già trèo lên đấy. Quang cảnh rất đẹp, xa xa núi Tam Đảo, gần hơn là những khoảng đồi, gần hơn nữa, làng xóm ẩn dưới những bụi cây. Vẫn thanh thản, ông già lại nói: "Đêm trước Việt Minh ở trong xóm Tam Lộng, nơi có nhà thờ Thiên Chúa giáo kia. Bình minh, họ chiếm lấy hai xóm kế đó và một nửa làng Hương Canh. Vì thế đại tá Edon phải rút ban tham mưu về đây".

Bên dưới đang đợt tạm nghỉ. Edon ăn trong chiếc cà-mèn. Một sĩ quan tùy tùng của ông nói với tôi:

- Từ bình minh, tấn công và chống tấn công nối tiếp nhau. Nhưng quân Việt vừa bị đẩy lùi. Cách đấy một tiếng, lúc chín giờ, họ tới cách sở chỉ huy hai trăm mét. Đội cơ động có nguy cơ rơi vào giữa họ và bị tiêu diệt. Có những phút ông Giáp đã tiếp cận chiến thắng. Nhưng đến chín giờ rưỡi chúng tôi tung ra mọi lực lượng dự phòng và tăng cường, đưa quân Việt trở lại chỗ họ xuất phát. Bây giờ thì bình lặng - đợt tạm nghỉ.

Nhóm nhà báo được phép tới "chiến trường" ở đầu xóm dân cư cách một nghìn rưỡi mét. Thực tế thôn làng không bị huỷ hoại, chỉ hoang vắng. Người ta không nghĩ là vừa đánh nhau ở đây mà còn ở bên cạnh. Trừ một số tiếng nổ, cảnh vật bình lặng lạ kỳ.

Trên một cây số đường và lều quán cũng không một người lính. Chúng tôi đến trước một con sông. Trên bờ một người Ả-rập ở trần đang sấy khô quần áo trên đống lửa. Anh ta bảo lúc nãy lội vội qua sông bị ướt; ngay sáng nay quân Việt đến đây và tiểu đoàn của anh phải bỏ chạy.

Qua một chiếc cầu. Không còn nhà cửa. Một cánh đồng khô trải rộng đến chân đồi. Bỗng, khuất sau một ụ đất là chỗ đóng quân - một tiểu đoàn xạ thủ được bố trí ở đấy. Ở đây cũng vậy, cuộc chiến có dáng vẻ của công việc, có những người thợ kinh nghiệm đang làm. Nhiều người ngồi xổm sau súng cối; những người khác nằm ngay trên bờ đê, bên cạnh những khẩu đại liên, nhìn ra khoảng đất không người quang cảnh đặc biệt ngoại lai. Lúc này không có một tiếng súng, những người lính lo nấu nướng nhiều hơn lính canh chừng vũ khí - những người Algéria hoàn toàn bị thu hút về "cái ăn". Đây là đội quân đi vào chiến tranh không có cảm giác gì, như người ta vẫn sống bình thường thế, đánh nhau, đi lại, ăn, chết và nhất là đầu tháng nhận lương thận trọng gửi về Bắc Phi. Phía sau đó năm mươi mét, những chiếc xe cứu thương chờ sẵn. Người trong xe là những cô gái to béo đang cười đùa.

Viên chỉ huy dẫn tôi đi trên đường đê, ra khoảng đất không người. Ở một đầu ruộng, khoảng năm mươi, có lẽ một trăm xác chết, lẫn lộn Việt Minh và Algéria. Xa hơn là những lùm cây. Viên sĩ quan nói với tôi, mười hai nghìn quân chính quy - ít nhất sáu trung đoàn - ẩn nấp ở đấy. Và ông lặp lại như một ý nghĩ cố định: "Để trụ vững trước khối khổng lồ ấy chúng tôi rất ít người, quá ít!"

Buổi trưa. Bình yên cho những người bị giết bình thản ấy. Cho những người Ả-rập đang khoan khoái ăn uống, thờ ơ với những gì còn lại. Viên sĩ quan lạnh lùng nhưng bị ám ảnh, kể lại với tôi:

- Lúc nãy, đám đông quân Việt suýt hất tung chúng tôi đi! Bình minh, chúng tôi lên đường để tấn công. Quân Việt để chúng tôi lại gần những bụi cây họ nấp, không bắn một phát súng. Bỗng nhiên đạn tóe ra từ khắp nơi. Chúng tôi dàn thành một hàng mỏng trên đồng ruộng và những trung đoàn hoàn thành ào vào chúng tôi. Có biết bao nhiêu lính chính quy nên người ta tự nhủ giết bớt đi cũng chẳng ích gì. Sau một lúc đánh giáp lá cà - gây ra những xác chết ở đấy - chúng tôi rút lui, cố sức chạy thật nhanh. Không có sự giải thoát nào bằng chạy trốn, không để đuổi kịp, bắt được. Sẽ bị nhấn chìm hết, biến mất vĩnh viễn. Đuổi theo chúng tôi cách mấy mét là cả một bức tường người tủa ra đầy lưỡi lê và tiểu liên. Chúng tôi không thể làm gì được nữa.

Thế nhưng khối người ấy chậm dần và dừng lại. Phía sau, qua đầu chúng tôi, một lưới lửa địa ngục làm họ tan tác. Trước hết, giữa những giây phút sống chết của chúng tôi, đại liên của đại đội phía sau làm chỗ dựa bắn vào cánh sườn, giết họ từng đám. Quân Việt vẫn xông tới. Bỗng máy bay và ca-nông Pháp bắn vào cả khối người. Họ vẫn chạy đến nhưng ít đông hơn, chậm hơn rồi không tiến lên nữa. Một lúc lâu họ ở lại tại chỗ, ngập ngừng, tiếp tục đổ xuống. Không tưởng tượng nổi, một thời gian điên cuồng. Kết thúc đột ngột: quân chính quy quay trở lại. Những người sống sót ào vào những bụi cây mà họ vừa xuất hiện không đến nửa tiếng đồng hồ trước đây. Cuối cùng, cả hai phía, chúng tôi trở lại vị trí lúc bình minh, trước khi đánh nhau.

Một lúc sau một xe cứu thương đưa thương binh đi. Tôi trở lại ban tham mưu của Edon, vẫn trên khoảng đất rộng Hương Canh - vẫn hoạt động hơn bao giờ hết. Sĩ quan tùy tùng của Edon lại nói chuyện một lúc với tôi:

- Bộ binh chúng tôi vẫn bị bao vây, sắp đánh lớn. Máy bay thám thính đã nắm chính xác những chỗ quân Việt tập trung chiếm giữ con đường số 2. Họ đã chỉ cụ thể cho chúng tôi. Rồi sẽ "xử lý" với họ.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #477 vào lúc: 18 Tháng Chín, 2021, 10:44:44 am »


Tôi lại trèo lên tháp canh của dân làng để xem "pháo hoa", bỗng thấy thiên nhiên, buổi trưa còn nguyên vẹn, như tan vỡ ra. Tất cả đang bị tiêu huỷ: bụi bờ, cây cỏ và cả những chỏm núi. Ca-nông liên tục dội vào cây cối, làng xóm không có người, bùng lên những cuộn khói xám. Xa hơn máy bay "Hellcat" quay tròn trên những ngọn đồi, chỏm núi như ruồi bay. Nhất là tốp máy bay lượn trên một mô đất cao hơn hình tam giác: nơi khống chế con đường Vĩnh Yên. Đột nhiên ngay dưới chỏm núi cân đối kỳ lạ ấy vọt lên một quả cầu lửa, có thể nói là từ mặt đất bung lên nhưng lại nhào xuống thấp, lan ra như một tấm màn trên sườn núi. Trong vài giây tất cả bị một lưới lửa bao trùm và rồi chỉ còn những cột khói đen đặc. Chỉ cần một phút để "vật ấy" đốt cháy toàn ngọn đồi - và rồi tôi hiểu. Đấy là na-pan. Tôi vừa được chứng kiến mùa đầu tiên của chất lỏng đốt cháy này ở Đông Dương. De Lattre vậy là đã dám làm. Đấy là vũ khí bí mật mà ông đã có nói với tôi, đã dựa, đã nhắm vào nó. Chỉ mới vài tuần lễ trước, người Pháp kinh hoàng nói tới sản phẩm tạo ra những nỗi đau chết người này, đã thề danh dự không dùng nó trên đất Châu Á. Nhưng de Lattre không hề xấu hổ, ra lệnh kiểm duyệt để cho qua, thậm chí khuyến khích các nhà báo “đề cao" sự huỷ diệt hàng loạt của chất lửa hỏa công thế kỷ XX. Đối với ông không phải một sự thách thức mà là sự quảng cáo có tính toán. Nhân việc này ông nói: "Dư luận phải biết cuộc chiến tranh Đông Dương là cuộc chiến tranh thực sự, phải thắng bằng mọi biện pháp".

Bây giờ na-pan lan khắp cảnh vật những hình xoắn ốc đỏ và những cuộn khói đen. Như những bông hoa quái quỉ gây chết chóc rộ lên khắp nơi. Những chỏm núi chỉ còn là những đống lửa cháy. Và gió mang lại mùa cháy sém. Nơi thiên nhiên xanh tốt chỉ còn lại những mảng hóa vôi không còn gì cháy, không còn gì bốc khói - sự yên bình của ngọn lửa.

Tôi lại từ tháp canh bước xuống. Chỗ Edon người ta hài lòng. Phi công thông báo qua đài ngọn lửa chạy nhanh hơn quân Việt, bắt kịp và nhấn chìm hàng trăm, có lẽ hàng nghìn. Họ thấy những người chạy trốn bị lửa bắt vào phía sau, còn chạy được mấy mét, những ngọn đuốc sống tắt ngấm sau mấy giây. Không may, một số lính Maroc tiến lên nhanh cùng bị thiêu cháy...

Quân Việt tập trung lại ở những góc khó bắt lửa. Họ cố đào hầm, chui vào lòng đất. Ở đây máy bay tiêm kích nhào lộn xả đạn, nhất là trọng pháo dội liên tục. Trên cao, những chiếc Morane thám thính bay vòng tròn chuyển tọa độ chính xác cho máy bay dội bom vào giữa những chỗ tập trung quân Việt.

Trong nhiều giờ người Pháp đốt phá, xả đạn liên thanh, dội bom, bắn ca-nông. Tuy vậy người Việt tiếp tục chống trả. Họ dũng cảm phi thường. Những người bị cháy dở quay lại vị trí chiến đấu. Những người sống sót vẫn trụ vững dưới đạn, bom na-pan. Với đại liên hạng nặng, họ bắn vào máy bay tiêm kích chúc xuống - ba chiếc bị trúng đạn. Mặt đất xung quanh đường số 2 lở lói, cháy sém khắp nơi. Có vẻ như quân Việt không thể ở đấy nữa nhưng họ vẫn còn. Đến bốn giờ chiều một chiếc Morane báo tin họ thoát đi từng nhóm nhỏ theo bờ đường. Nhìn ra như quân chính quy sống sót sau trận đánh rút khỏi đường số 2 để lại cho quân Pháp.

Có nên ra chiếm đường không? Các sĩ quan bàn cãi. Một người nói với tôi:

- Thường người ta tưởng đã tiêu huỷ tất cả và sau đó phát hiện ra, quá chậm, chẳng có gì đáng kể. Địa bàn như bị san bằng nhưng phải chăng là một ảo tưởng? Ca-nông và máy bay tất nhiên gây những thiệt hại lớn nhưng có lẽ như khi người ta đập vào một tổ kiến bao giờ cũng còn nhiều kiến. Thực tế phải có những phương tiện mạnh hơn nhiều, trọng pháo, máy bay nhiều hơn. Vì về phía chúng ta, dù tăng cường bao nhiêu cũng rất ít người!

Về nguyên tắc Vĩnh Yên được giải thoát. Nhưng đêm tối trở lại, chắc lại đưa quân Việt trở lại trên đường. Trong hoàng hôn Edon ngần ngại đưa đoàn xe đạn dược đi. Ông gọi Hà Nội; de Lattre đang ở đấy, chuẩn bị bay đi Vĩnh Yên thăm bí mật chiến trường. Trước khi lên máy bay ông báo tin cho Edon: “Cứ cho xe đi". Một lần nữa, vị tướng thử vận may, biết rằng thử tất cả để giành chiến thắng. Tôi ở Hương Canh thấy đoàn xe ra đi kèm theo xe bọc thép. Trước mặt tôi, người ta chĩa tất cả ca-nông ở Hương Canh vào việc di chuyển khổng lồ ấy. Nhưng những đề phòng ấy đáng giá gì nếu có một lữ đoàn phục kích?

Tôi phải trở về Hà Nội với các nhà báo, chỉ ngày hôm sau mới được tin về kết quả chuyến đi như đã tả: đoàn xe đầu bị nhấn chìm và đoàn thứ hai đi trong đêm, đèn pha sáng loáng - con rắn lửa giữa bóng tối.

Những điều đó tôi nghe từ miệng các chiến binh ngày hôm sau, ngày 16 tháng giêng. Vĩnh Yên từ nay nối với thế giới bên ngoài đầy quân đội và đạn cối. Tôi đến đây cùng nhóm báo chí vào sáng thứ hai, lúc cuộc phản công của ông Giáp có vẻ bị đánh gãy, đang có mấy giờ vui vẻ sảng khoái.

Sáng hôm ấy tất cả như đã thay đổi. Cuộc chiến tranh của Pháp - do de Lattre tổ chức trong hai đêm hai ngày gần đi tới thất bại - triển khai dọc đường số 2 và các nhà báo đang ngắm nhìn quân lính của đại tướng. Người ta thấy một Đội quân viễn chinh hoàn toàn khác lạ, tuyệt vời - công cụ chiến đấu chính xác, có phương pháp, được tính toán sát sao. Thay vì lung lay và hôm trước, chỉ còn vài nhóm người để trụ vững là sự hiện diện liên tục, kỷ luật đặc biệt của một quân đội tập dượt khắp nơi, tất cả ở vào vị trí, tất cả hoạt động.

Như có sự tự động hoá trong việc chuyển vận các đoàn xe tiếp tục đưa lực lượng tăng cường, qua tiếng nói nhấn mạnh trên đài, người ta biết có một ban tham mưu mới chỉ huy. Khắp nơi là các quân, những người lính vững vàng sử dụng sức mạnh, chủ động thần kinh trong những phút chờ đợi xông lên tấn công, cũng là triển khai để đạt được mục tiêu đã định, biết rằng sống chết của họ chỉ diễn ra trong mấy giây. Và rồi biết bao tỉ mỉ trong chuẩn bị máy bay, ca-nông, xe cứu thương, tất cả mọi dụng cụ! Trong tất cả những việc đó không hề lãng mạn điên cuồng, lạc hướng mà chỉ là sự hoàn thành cần thiết một nhiệm vụ. Hiếm thấy có bình luận; đấy là hành động, thế giới hành động.

Con đường Hương Canh - Vĩnh Yên như một con đường linh thiêng, lưu lượng đầy ắp những đoàn xe quân đội, đạn dược đi, về không ngớt. Cũng có những khí cụ công binh và mọi loại xe bọc thép. Những chiếc cầu mỏng manh run lên khi ca-nông và ô tô đại liên đi qua. Trong cuộc chiến tranh Đông Dương đây đúng là cuộc giàn trải lớn đầu tiên về sức mạnh Pháp và cũng như mọi người, tôi nghĩ quân Việt dù đông, có thể chống cự nổi.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #478 vào lúc: 18 Tháng Chín, 2021, 10:46:52 am »


Trước khi để chúng tôi đi xa hơn, người ta "trao đổi vắn tắt" với chúng tôi ở Hương Canh, lần này theo quy tắc, theo phương pháp đã biến đổi Đội quân viễn chinh từ hôm trước. Một sĩ quan trình bày với chúng tôi dựa vào bản đồ:

- Nhiệm vụ hiện tại của chúng tôi là cung cấp cho cuộc chiến phía bắc con đường, cách đây mấy cây số. Hôm kia và hôm qua hai điểm chốt của quân Pháp ở Hương Canh và Vĩnh Yên đã anh dũng trụ vững sau nhiều giờ thất vọng. Hôm nay hai đội quân, một từ Hương Canh này, một từ Vĩnh Yên đang toàn lực phản công. Họ phải chiếm giữ các chỏm núi trước đó chúng tôi đã đập tan và thiêu cháy quân Việt, phải bố trí tại đấy.

Chúng tôi đi trên con đường đã chiếm được. Tôi nhận ra quang cảnh mà người ta đã đốt mọi thứ thành than hôm trước. Đến Vĩnh Yên. Không còn là vị trí gần như mất người ta mô tả bộ máy sức mạnh của chiến tranh thuần túy, vẫn luôn là những xe cơ động, ca-nông và người. Thế nhưng vẫn có một nỗi lo lắng, một sự khó chịu ngột ngạt nào đó.

Redon vênh mặt, làm ra vẻ vẫn có lý về lối bi quan của mình:

- Sáng nay Salan trở lại đây. Ông bảo hôm qua tôi đánh vào de Lattre một cú đáng kể; sau khi tôi kể với đại tướng những gì xảy ra, trong hai tiếng đồng hồ ông ấy già đi mười tuổi.

- Nhưng bây giờ tốt rồi. Quân Việt đã tháo chạy...

- Ông hãy nhìn rõ hơn. Từ nay là cuộc chiến giữa thiên nhiên, không đường sá, không có gì cả, một cuộc chiến từ chỏm núi này đến chỏm núi khác. Quân Việt lại xuất hiện khắp nơi, lại bám giữ, tấn công mạnh. Trong khung cảnh bao la này tôi sợ cho chúng tôi, dù sao cũng không đông và phân tán.

Thực vậy, Vĩnh Yên trải ra giữa thiên nhiên. Đội cơ động Vanuxem đưa đến đây như chỗ ẩn cuối cùng, lại trở lên những ngọn đồi gần đấy. Ông được lệnh tiến ra nữa trong vùng đá và cỏ là mặt trước của dãy núi đen phía cuối, ngọn Tam Đảo đầy rừng cây là căn cứ chiến tranh của ông Giáp - có tiếng đồn một sư đoàn mới quân chính quy sẽ tập trung ở đây. Người ta tưởng đã thắng nhưng có vẻ còn đáng sợ.

Trên mấy trăm mét là sự trống không. Tôi trèo lên "Ba núm đồi". Màu xám bầu trời tô đậm thêm màu xám cảnh vật. Mưa phùn từ tối hôm qua; một lớp mây mù che khuất các đỉnh núi. Tôi bỗng đến chỗ các đội quân. Mưa bụi đều đều thấm ướt các xạ thủ là người Mường và lính Spahis đang run rẩy. Vẫn là chờ đợi. Quân lính nằm trên đất như những đàn gia súc. Trên những khuôn mặt là nét khắc khổ ngơ ngác và mỏi mệt vì những trận giáp lá cà vừa qua. Không thấy có niềm vui. Chốc nữa lại phải phản công - và mỗi lúc quân Việt càng đáng sợ.

Tôi lại với người Mường, họ ở tư thế báo động, nằm ngay trước vũ khí. Những bộ phận tiền tiêu của tiểu đoàn bố trí ba trăm mét xa hơn. Xa hơn nữa là Việt Minh. Phía trên cao, trên đường ranh giới, vài chiếc xe hướng đạo làm chỗ dựa, nòng súng đại liên chĩa về phía quân thù.

Chỉ huy đơn vị nói với tôi:

- Năm phút nữa, đến năm giờ sẽ bắt đầu tấn công với những loạt đạn ca-nông từ Vĩnh Yên và vũ điệu của máy bay tiêm kích. Nửa giờ sau chúng tôi sẽ tấn công mỏm núi đứng đây khó thấy vì mưa phùn. Phải chiếm lấy ngọn đồi tròn và ngọn đồi dài trên bản đồ là cốt 83 và 103, kéo dài tới cốt 210 sáng nay quân của Edon đã chiếm nhưng có lẽ quân Việt đã chiếm lại. Về cuộc tấn công, tôi nghi ngờ chỗ sụt lở bên trái những ngọn đồi cần chiếm lấy. Đấy là một vùng sâu nhiều bụi cây che giấu rất nhiều quân địch. Quân Việt vẫn luôn luôn đến, ngày càng tập trung đông tại đây. Chúng tôi có nguy cơ bị đánh vỗ sờn.

Bầu trời mỗi lúc càng u ám. Cảnh vật chỉ còn là một lẫn lộn rời rạc những chỏm núi, đụn mây, mưa, khói và hoàng hôn. Tin tức mỗi ngày càng đáng sợ. Một chiếc Morane xác nhận những khối người đồ sộ từ sườn Tam Đảo xuống có vẻ như ông Giáp đưa lực lượng dự phòng vào một cuộc phản công mới. Trên cốt 210 tình hình đã xấu đi. Không thấy gì nhưng nghe những tiếng tai hoạ của chiến tranh tăng lên qua làn mưa phùn mờ đục. Trên chỏm núi đang đánh giáp lá cà. Hàng nghìn quân Việt phản công, từ dốc thẳng đứng leo lên. Để cứu phân đội quân Pháp ở trên cao, cả một tiểu đoàn dù vừa leo vừa chạy ở sườn núi bên kia. Quân Việt và lính dù leo lên ở những sườn đồi đối nhau, lên đến ngọn núi cùng một lúc. Máy bay tiêm kích gần như mù, cố gắng can thiệp không được. Bên dưới là những mớ lẫn lộn người kéo dài nửa tiếng rồi quân Việt rút lui, nhưng để bố trí ở những chỗ vững chắc hơn giữa sườn núi.

Trong lúc đó giờ G của toán quân Mường đã tới. Cuộc đánh dồn dập chuẩn bị đã bắt đầu. Máy bay lợi dụng một mảng sáng, nhào xuống theo vòng tròn không dứt trên cốt 83. Một đại liên hạng nặng của quân Việt bắn không có kết quả vào những chiếc Kingcobra chúc xuống rồi lao lên sau khi thả những loạt bom cánh gần sướt vào sườn đồi. Một Morane nhỏ quăng một quả đạn khói để chỉ hầm quân Việt. Khói vừa tan thì máy bay tiêm kích thả hàng loạt bom vào đấy. Trận thao diễn trên không cuối cùng chấm dứt thì ca-nông ở Vĩnh Yên đã nã đạn cối tạo những mạch phun trong đất trên chỏm 83. Những loạt đạn tiếp nối nhau rồi im lặng trở lại. Cuộc đánh dồn dập kết thúc - tất cả phải bị nghiền nát.

Tôi vừa tự nhủ trên ấy không thể có quân địch nữa thì như từ cảnh vật trống trải và bao la ấy, đạn cối rơi xuống tiểu đoàn Mường, rồi đạn đại liên rít. Viên chỉ huy đưa ống nhòm cho tôi và nói:

- Đấy là lời chào của người Việt, để chứng tỏ họ còn ở đấy. Ông nhìn kỹ xem - trên đỉnh núi bị bom đạn, những người đội mũ cài lá xanh bình tĩnh đi lại như đã chẳng có chuyện gì. Họ vẫn trụ vững hơn bao giờ hết!

Tôi nhìn thấy họ một lúc nhưng trọng pháo Vĩnh Yên bắn vào họ. Rất bình tĩnh, những người Việt Minh đang đứng biến mất, không phải bị dập xuống mà như vào trong lòng đất. Viên chỉ huy lại nói:

- Chỉ mới mấy giờ mà tất cả đã thay đổi. Hôm qua quân Việt quá khinh thường. Họ bỏ mọi luật lệ để xông lên tấn công, trống trải, dự định thanh toán chúng tôi. Chính họ bị thanh toán, không có chỗ ẩn nấp nữa. Tôi đã thấy bao nhiêu người bị na-pan thiêu cháy, lăn trên mặt đất để dập lửa. Nhiều người chết. Một tù binh đã kể lại nỗi kinh ngạc trước ngọn lửa chết người; họ thậm chí không biết đấy là cái gì, chưa bao giờ nghe nói đến na-pan.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #479 vào lúc: 18 Tháng Chín, 2021, 10:50:18 am »


Từ đó có việc tự kiểm điểm. Ông Giáp bắt đầu lại cuộc chiến tranh theo lối Á châu - giấu mình, nguỵ trang, chui vào lòng đất bám trụ và trở ra nguyên vẹn, ghê gớm từng khối với vũ khí. Từ hôm qua quân Việt đã tìm được cách chống đỡ với na-pan. Mỗi người đào một hố cá nhân, chật hẹp, vào trong đó như một người bị chôn sống, không ánh sáng, ngạt thở vì trên đầu đậy một nắp hố bằng đất đá vụn. Người ta ở như trong mồ hàng nhiều giờ trong bóng tối và đơn độc. Thực ra xung quanh anh ta, trên cùng chỏm đồi hoặc sườn núi có cả đồng đội, quân chính quy của một đại đội hoặc tiểu đoàn, sát cạnh nhau. Lửa lan trên mặt đất biến thành một nghĩa địa của cây cối và đá sỏi. Người ta nghĩ quân Việt cũng bị thiêu cháy. Nhưng họ vẫn mạnh khỏe, chỉ bị nóng trong lòng đất và khi có hiệu lệnh thường là tiếng còi - họ đẩy bật nắp bảo vệ. Tất cả trở lại với không khí, với đời, với chiến tranh, sẵn sàng len lỏi tạo những bất ngờ đổ máu và chính những người giả chết ấy bắn giết quân lính chúng tôi.

Điều xảy ra hôm qua không lặp lại nữa. Hôm nay những khó khăn lại bắt đầu, trước hết là mưa phùn, máy bay không hoạt động được, chỉ bay lên và làm như hoạt động; mặc dù có rôc-két và tất cả nhưng chỉ là ảo tưởng. Và rồi càng tiến lên càng mất phương hướng tuy chỉ cách Vĩnh Yên mấy trăm mét, càng có cảm giác thiên nhiên rộng lớn quá và người ta chỉ là những chấm nhỏ trong vũ trụ thù địch. Thật kiệt quệ vì những trận đánh dồn dập mà người ta biết gần như vô ích, vì những đợt tiến quân chậm chạp, những đợt dừng lại, rút lui ấy. Nhưng nhất là sợ đêm tối.

Lại những tiếng nổ dữ dội: trọng pháo Vĩnh Yên bắn đợt cuối cùng vào cốt 83. Rồi im lặng đột ngột. Pháp và Việt đều không bắn nữa. Chân trời mù mịt; không nhìn thấy gì quá một trăm mét. Đây là lúc quân Pháp tấn công. Bên phải, một tiểu đoàn Maroc ẩn trong cây cỏ vụt đứng dậy. Quân lính làm dấu thánh, những khuôn mặt dài nom dữ tợn và cam chịu. Họ bước đi theo hai hàng và biến mất trong bụi bờ.

Có vẻ đang phản công mạnh nhưng tôi chẳng nhận thấy gì. Phía trước, đại đội xung kích Mường bị một loạt đại liên bắn chéo chặn lại sau khi tiến một trăm mét. Đội quân Maroc cũng dừng lại. Ca-nông Vĩnh Yên lại nã đạn - nhưng bỗng như bị bất lực không có tác dụng gì nhiều. Trên các chỏm núi, quân Việt bị dội đạn chỉnh vũ khí tự động hạng nhẹ vào những bộ phận tấn công găm quân Pháp tại chỗ. Bất động trong mưa, hoàng hôn và sợ hãi. Đến năm giờ rưỡi, tôi rời quân lính nằm chờ đợi giữa những đợt tấn công của họ. Lúc ấy tôi không biết rằng tất cả quân Pháp ấy, hy vọng sẽ dễ dàng hơn, có những chuẩn bị tốt hơn, bị quânViệt tấn công ngay sau khi tôi ra đi. Tôi không biết tiểu đoàn Mường sau khi kiệt sức vì bốn ngày chiến đấu gần như bị nhấn chìm vì bốn nghìn quân Việt tập trung ở chỗ vũng sâu, xuất hiện như làn nước triều. Bức tường người lại tiến lên mặc dù trọng pháo bắn quyết liệt. Đối với sóng người tiến tới ấy rồi cũng phải gọi máy bay tiêm kích hầu hết đã trở về sân bay vì thời tiết xấu - chúng bổ nhào vào lúc hoàng hôn.

Nhưng trong thành Vĩnh Yên là quang cảnh huy hoàng. De Lattre lại đã đến đây, không hề là nhân vật hôm trước, đau đớn tìm hiểu, khổ sở vì những gì được biết hoặc đoán ra. Ông đang thực hiện trò chơi lớn của người chiến thắng với đủ mánh khóe lần lượt tán dương, quát mắng, gây gổ. Ông biết tất cả những đại tá, sĩ quan tầng lớp có lon ở Vĩnh Yên còn sợ, e ngại về những bóng ma trong đêm sắp tới. Vì vậy, sau mấy lời khen ngợi lấy đà, ông đập tan họ.

Thực tế hơi có sự bất hòa ở Vĩnh Yên khi "ông chủ'' chưa tới. Từ lâu Redon nhìn vào ống nhòm hét lên:

- Bọn súc vật ấy phải dội trọng pháo vào. Nhưng những người không đồng tình với ông trả lời:

- Không phải quân Việt, lính Spahis và xạ thủ của chúng ta đấy.

- Bất kể, cứ bắn đi.

Đến đây cuộc cãi cọ chấm dứt: De Lattre từ chiếc Morane bước xuống, Nét mặt ông rạng rỡ; bước đầu cuộc viếng thăm rất tốt, những người biết rõ ông tự nhủ thế. Thực vậy, trong thành được quét dọn sạch sẽ, thu xếp có trật tự. Người ta bố trí những thương binh theo hàng lối, để đạn dược thành đống, lấy lại kỷ luật trong hàng ngũ. Mọi người chào rất đúng quy tắc, hồng hào nhẵn nhụi, không có dấu vết từ đại tá đến lính thường. Ở nền đất sở chỉ huy đã chuẩn bị một ban tham mưu thực sự, bản đồ treo tường, những mũi tên trên bản đồ với những ống nhòm và dụng cụ chỉ huy. Ai cũng tự nhủ: "De Lattre sẽ vừa lòng".

Vua Jean hài lòng, rất hài lòng. Ông cười với xung quanh, ngọt ngào lên tiếng nhận xét:

- Ở đây, trên trận địa, tôi có cảm giác rất tốt. Mọi người có cái nhìn xuất sắc, trong sáng và tin tưởng. Cơ sở cũng như người, được giữ gìn tốt hơn nhiều. Cũng không cần thiết lắm phải hỏi về tình hình. Thực tế ra sao rồi?

De Lattre biết lắng nghe khi cần, ít chú tâm vào những gì Redon nói. Vả lại ông tin ở mình, ở cảm giác của mình. Ông nhìn qua các đại tá sốt sắng, mơ hồ cảm thấy trường hợp của họ đáng ngại. Bỗng de Lattre nhìn thấy Bernard, trưởng ban tham mưu đội cơ động số 3, một người tầm thường và bướng bỉnh. Ông dịu dàng gọi ông này:

- Bernard, anh cũng đã nghĩ hỏng hết rồi; bây giờ tốt hơn, cho tôi biết tình hình xem nào!
Logged
Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 »   Lên
  In  
 
Chuyển tới:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2008, Simple Machines

Valid XHTML 1.0! Valid CSS! Dilber MC Theme by HarzeM