Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954) những sự kiện

[chuongxedap]

• 22 tháng 6

Một tiểu đoàn địch từ Mađrắc tiến đánh Củng Sơn, sau đó từ hai hướng chúng tiến công Tuy Hoà.

Các trung đoàn 79, 80, 81, 82 kết hợp đánh trước mặt với đánh cạnh sườn, đánh ở ngoài và trong lòng địch ngăn chặn và phản công, tiến công đã đập tan cuộc hành quân đánh chiếm Phú Yên của địch.

• 23 tháng 6

Ta phục kích trên sông Sài Gòn bắn chìm hai thuyền và diệt hàng trăm tên đến tiếp viện, thu 60 súng trường, 4 súng máy.

• 24 tháng 6

Chi đội Trần Quốc Toản (Sau đổi là Trung đoàn 92) diệt bọn phản động Quốc dân Đảng ở thị xã Phú Thọ và Việt Trì.

• 25 tháng 6

Địch từ Bầu Cạn, Hòa Rồng đánh chiếm Plây Cu, quân ta chống cự được một ngày rồi rút về Măng Giang.

• 25 tháng 6

Thành lập Cục chế tạo quân giới.

• 28 tháng 6 đến 27 tháng 7

Nha Bình dân học vụ mở lớp đào tạo cán bộ bình dân học vụ cốt cán cho các dân tộc ít người gọi là khóa "Đoàn kết'' cho 75 đại biểu của 14 dân tộc (Mường, Hoa, Dao, Ba Na, Chàm...) tham dự.

• 29 tháng 6

Quân ta bẻ gẫy cuộc tiến công vào Đức Hoà của 2.000 tên địch, có máy bay, xe tăng yểm trợ. Sau một ngày liên tục chiến đấu ta phá huỷ 25 xe quân sự, tiêu diệt nhiều địch, thu vũ khí, bắn rơi 1 máy bay.

[chuongxedap]

• 29 tháng 6

Đoàn pháo binh Thủ Đô, đơn vị đầu tiên của bộ đội pháo binh Việt Nam được thành lập. Đoàn gồm 3 trung đội: Pháo đài Láng, Pháo đài Xuân Tảo và Pháo đài Xuân Canh.

Ngày 29-6-1946 được lấy là Ngày thành lập Binh chủng pháo binh Việt Nam.

• Cuối tháng 6

Tây Nguyên kháng chiến anh dũng. Ngay sau khi ký hiệp định sơ bộ 6-3, trong những ngày còn đang họp trù bị ở Đà Lạt, bọn thực dân Pháp ở Đông Dương đã xúc tiến tập trung tấn công hòng mở rộng vùng chiếm đóng ở cực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Quân và dân ta ở Tây Nguyên và cực Nam Trung Bộ đã chặn đánh quân địch ở Buôn Hồ, Plây-cu, An Khê, Công Tum tiêu diệt hàng trăm tên.

• Tháng 6

Quân y cục tổ chức Hội nghị cán bộ quân y lần thứ nhất, thông qua hệ thống tổ chức quân y, thành lập Quân y viện Trung ương, Viện bào chế tiếp tế Trung ương. Các chiến khu 1, 2, 3, 10, 11 thành lập Quân y vụ, các Ban quân y trung đoàn, tiểu đoàn và đại đội. Ở Trung bộ thành lập Quân y phân cục; các khu 7, 8, 9 tổ chức Phòng quân y.

Quân y cục phát hành báo "Vui sống". Cơ quan tuyên truyền và vệ sinh y học trong quân đội.

• Tháng 6 đến tháng 9

Hội nghị Phông ten nơ blô. Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam do đồng chí Phạm Văn Đồng dẫn đầu. Đoàn đại biểu Chính phủ Pháp do Mắc Ăngdrê dẫn đầu.

Hội nghị này nhằm giải quyết các mối quan hệ giữa Việt Nam và Pháp. Song do thái độ ngoan cố của bọn thực dân Pháp muốn duy trì chế độ thực dân ở Đông Dương, bắt nhân dân các nước Đông Dương trở lại nô lệ cho chúng lần nữa và chia cắt nước Việt Nam, cho nên các vấn đề về quan hệ giữa Việt Nam và Pháp đưa ra hội nghị đã bế tắc và không đi đến kết quả.

Sau khi kịch liệt phản đối lập trường hết sức phản động của phía Pháp tại hội nghị, ngày 13-9-1946 Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam đã lên đường về nước.

Hội nghị Phông ten nơ blô bị bỏ dở, không đạt được mục đích là ký một hiệp ước chính thức giữa ta và Pháp. Nhưng hội nghị đã làm cho dư luận quốc tế chú ý đến Việt Nam và hiểu được nguyện vọng tha thiết của dân tộc Việt Nam là độc lập và thống nhất.

[chuongxedap]

• Đầu tháng 7

Ta tiến công giải phóng Đồng Mỏ và thị xã Lạng Sơn.

• 7 tháng 7

Lớp bổ túc quân sự trung cấp đầu tiên của quân đội ta khai giảng ở Tông (Sơn Tây). Lớp có gần 100 học viên. Thời gian học ngắn, nhưng nội dung huấn luyện phong phú, tương đối toàn diện cả quân sự và chính trị.

Lớp bổ túc quân sự trung cấp đầu tiên này được coi là tiền thân của Học viện Lục quân. Ngày 7-7 được coi là ngày thành lập Học viện Lục quân

• 9 tháng 7

Chính phủ ký sắc lệnh số 119/SL tổ chức Bộ Quốc gia giáo dục

Luật sư Vũ Đình Hoè (trong chính phủ Liên hiệp lâm thời) được cử làm Bộ trưởng

• 12 tháng 7

Trong buổi đón tiếp của Ủy ban Trung ương Hội Pháp - Việt tại Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố với các nhà báo sáu điều về vấn đề Nam Bộ và quan hệ Việt Pháp. Điều 3, Người nói: "Nam Bộ là một bộ phận nước Việt Nam, không có ai có quyền chia sẻ, không lực lượng nào có quyền chia rẽ”.

• 12 tháng 7

Tại Hà Nội, Công an, Vệ quốc đoàn và Tự vệ Hà Nội khám xét trụ sở của bọn Việt gian tại các phố Minh Khai, Quán Thánh và đặc biệt ở phố Ôn Như Hầu (nay là phố Nguyễn Gia Thiều). Tại đây, ta phát hiện đầy đủ tang chứng về tội phản quốc và kế hoạch lật đổ chính quyền cách mạng và những tội ác ghê tởm của chúng như giết người, cướp của, bắt cóc, in bạc giả... Kế hoạch đảo chính ngày 14 của chúng bị phá sản hoàn toàn, đánh dấu sự thất bại và sự tan rã của bè lũ tay sai đế quốc.

[chuongxedap]

• 13 tháng 7 đến 14 tháng 7

Hội nghị của Ủy ban hành chính toàn quốc.

Mục đích: kiểm điểm, rút kinh nghiệm công việc của ƯBHC toàn quốc từ ngày giành chính quyền, để đi tới sự thống nhất các cơ quan trong guồng máy hành chính.

• 15 tháng 7

Ta diệt 40 tên Pháp, 200 lính nguỵ, thu nhiều súng trên đường số 13, từ Thủ Dầu Một đi Lộc Ninh.

• 19 tháng 7

Tạm lập tại tỉnh Quảng Yên một khu đặc biệt gọi là "Khu đặc biệt Hồng Gai" gồm châu Cẩm Phả và thị xã (Cẩm Phả bến, Cẩm Phả mỏ, Hà Tu, Hà Lầm, Bãi Cháy, Hồng Gai).

• 22 tháng 7

Đảng Xã hội Việt Nam thành lập nhằm tập hợp giới trí thức Việt Nam yêu nước, sát cánh cùng toàn dân bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc. Đảng Xã hội Việt Nam tự nguyện gia nhập Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam và có nhiều đóng góp trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cứu nước cũng như trong công cuộc xây dựng đất nước.

• 29 tháng 7 đến 3 tháng 8

Hội nghị thể dục Trung Bộ họp tại Huế.

• 31 tháng 7

Hội nghị cán bộ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ nhất. Vấn đề trung tâm để Hội nghị thảo luận là củng cố và mở rộng mặt trận dân tộc thống nhất. Hội nghị nhận định chính sách xâm lược của thực dân Pháp từ khi phái đoàn Chính phủ ta sang Pháp để mở cuộc đàm phán Chính thức là: "Về quân sự thì khiêu khích lấn dân, về chính trị thì chia rẽ để chờ thời cơ lật đổ Chính phủ ta. Hội nghị định rõ đường lối cơ bản của Đảng trong giai đoạn này là "thống nhất bên trong, tìm bạn bên ngoài" và "tích cực sẵn sàng về quân sự và chính trị đối phó với những bất trắc có thể xảy ra".

• Tháng 7

Pháp tiến công chiếm đóng Móng Cái, bị ta đánh trả gây thiệt hại nặng. Để trả đũa, chúng đã tàn sát đẫm máu nhân dân địa phương. Pháp còn cho quân đổ bộ, phối hợp với lực lượng tại chỗ, đánh chiếm Hồng Gai.

[chuongxedap]

• 3 tháng 8

Quân Pháp đánh chiếm doanh trại Vệ Quốc đoàn ở thị xã Bắc Ninh, đặt trạm gác ở Cầu Đuống và chiếm đóng sân bay Hạ Vĩ (Bắc Giang).

• 3 tháng 8

Nhân dân Sài Gòn bãi công, bãi chợ, phản đối thực dân Pháp triệu tập hội nghị Liên bang Đông Dương ở Đà Lạt.

• 10 tháng 8

Chính phủ ban hành sắc lệnh số 146 quy định những nguyên tắc căn bản cho nền giáo dục mới đó là: đại chúng hoá, dân tộc hoá, khoa học hoá và theo tôn chỉ phụng sự lý tưởng quốc gia và theo dân chủ. Điều 11 của sắc lệnh còn quy định: "Ở tất cả các bậc học, học sinh không phải trả học phí, và trong các kỳ thi tốt nghiệp, học sinh cũng không phải trả một khoản nào, học sinh xuất sắc mà nghèo, sẽ được học bổng của chính phủ cấp cho" (điều 12).

• 10 tháng 8

Pháp đưa 500 tên phỉ người Hoa, người Nùng từ Hải Ninh lên Lạng Sơn hoạt động phá hoại, chuẩn bị hoạt động khiêu khích, lấn chiếm mới.

• 13 tháng 8

Sáp nhập kinh thành Nội vào thành phố Thuận Hoá.

• 15 tháng 8

Thành lập Thị xã Hưng Yên thuộc tỉnh Hưng Yên, gồm 2 khu phố: Khu Đẩu Lĩnh và Khu Đằng Giang.

• 19 tháng 8

Kỷ niệm 1 năm ngày Tổng khởi nghĩa tại Sài Gòn nổ ra cuộc đình công lớn, nhân dân kiên quyết không hợp tác với Pháp.

[chuongxedap]

• 23 tháng 8

Chính phủ ban hành sắc lệnh số 163 thành lập toà án binh lâm thời đặt tại Hà Nội. Toà án này có quyền xét xử những quân nhân và những người làm trong các cơ quan quân đội có phạm pháp làm ảnh hưởng tới thanh danh hay làm thiệt hại quân đội.

• 25 đến 27 tháng 8

Đại hội giáo giới toàn quốc lần thứ nhất.

Với sự giúp đỡ của Tổng bộ Việt Minh và các đoàn thể Cứu quốc, Bộ Giáo dục đã triệu tập Đại hội giáo giới toàn quốc trong 3 ngày (từ 25 - 27-8-1946) tại Nhà hát lớn Hà Nội. Đây là cuộc họp mặt đầu tiên gồm đủ các đại biểu giáo giới các cấp học khắp cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Các giáo chức đã trao đổi những vấn đề thuộc về quan điểm, lý luận giáo dục mới của nước Việt Nam là: dân tộc, khoa học và đại chúng.

Đại Hội đã bầu Ban chấp hành Liên đoàn giáo giới Việt Nam.

• 26 tháng 8

57 người đại diện ký vào bản quốc nghị gửi Quốc hội và Chính phủ Trung ương "xin Quốc hội và Chính phủ trung ương đổi ngay tên thành phố Sài Gòn lại làm tên thành phố Hồ Chí Minh để tượng trưng cho sự chiến đấu hy sinh và cương quyết trở về với tổ quốc của dân Nam Bộ".

• 28 tháng 8

Đại diện Tổng bộ Việt Minh, Trung ương Dân chủ đảng và Trung ương Việt Quốc ký bản Biện pháp thoả thuận sự thống nhất quân đội ở Vĩnh Yên.

• 31 tháng 8

Chính phủ ra sắc lệnh số 154/SL quyết định mở rộng việc phát hành giấy bạc Việt Nam ra miền Bắc Trung Bộ, từ vĩ tuyến 16 trở ra.

• Tháng 8

Một năm chống nạn mù chữ, 60.510 lớp học đã được mở thu hút được 1.320.870 học viên, số giáo viên: 34.450 người

Trong đó có các tỉnh tiên phong về chống nạn mù chữ là Bắc Ninh, Bắc Giang, Hưng Yên, Phú Thọ, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.

• Tháng 8

Ta giải phóng thị xã Yên Bái. Bọn tay sai Tưởng rút về Lào Cai.

[chuongxedap]

• 14 tháng 9

Ký kết Tạm ước ngày 14 tháng 9 tại Paris.

Sau khi Hội nghị Phôngtennơblô không đi đến kết quả, để kéo dài thêm thời gian hoà hoãn và để tỏ thiện chí của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư cách là thượng khách của Chính phủ Pháp, đã tranh thủ dàn xếp với Chính phủ Pháp ký kết bản Tạm ước ngày 14 tháng 9.

Nội dung bản tạm ước là sự thoả thuận tạm thời giữa ta và Pháp về một số vấn đề bức thiết có tính chất bộ phận: Chính phủ Pháp thi hành các quyền tự do dân chủ và ngừng bắn ở Nam Bộ. Chính phủ ta nhân nhượng thêm cho Pháp một số quyền lợi về kinh tế và văn hóa của Pháp ở Việt Nam.

Tạm ước 14-9 là một sách lược ngoại giao tài tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm làm cho nhân dân ta có thêm thời gian để chuẩn bị lực lượng tiến hành cuộc kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp xâm lược.

• 15 tháng 9 đến 25 tháng 9

Đại hội toàn quốc Việt Nam dân chủ Đảng tại Hà Nội. Đây là đại hội đầu tiên của một chính đảng Việt Nam họp công khai tại thủ đô. Đại hội đã ra quyết nghị tuyên bố: Chính sách đối ngoại: - Cương quyết đối phó với bọn Pháp phản động - thân thiện với dân chúng và các đoàn thể dân chủ Pháp - Liên minh với các lực lượng dân chủ trên thế giới và các nhược tiểu dân tộc - Thân thiện với Trung Hoa, Anh, Mỹ và Liên Xô v.v...

Chính sách đối nội: - Thực hiện khẩu hiệu đại đoàn kết: Đoàn kết tôn giáo, đảng phái, giai cấp - Triệt để ủng hộ Chính phủ và Hồ Chủ tịch - Thân thiện với các bạn Hoa kiều và Ấn kiều.

Đại hội đã xét lại điều lệ của Đảng và thông qua một chương trình hành động. Một kế hoạch phát triển và củng cố Đảng. Đại hội cũng đã bầu một ban Trung ương Đảng gồm các đại biểu Trung Nam Bắc.

• 18 tháng 9

Đơn vị cuối cùng của quân Tưởng rút khỏi Hải Phòng. Dân tộc ta bớt được một kẻ thù nguy hiểm.

[chuongxedap]

• 21 đến 22 tháng 9

Cuộc thi Trẻ em khoẻ và đẹp lần đầu tiên của nước ta được tổ chức tại Ấu trĩ Viên (Hà Nội). Có 300 trẻ em dưới 30 tháng tuổi đã ghi tên dự thi theo 3 loại: loại A từ lọt lòng tới 6 tháng, loại B từ 6 tháng đến 12 tháng, loại C từ 12 đến 30 tháng.

Kết quả: * Loại A: giải thưởng danh dự em Nguyễn Sống Vui (toà báo Vui Sống đặt tên vì em chưa có tên).
- Giải nhất: em Nguyến Thị Đoan Thanh (con 1 nhà giáo).

* Loại B: - giải danh dự: Nguyễn Mạnh Cường con một nhà buôn, em sẽ là con đỡ đầu của thành phố.
- giải nhất: Vũ Minh Đạo, con 1 dược sĩ

* Loại c: - giải danh dự: em Trần Ngọc Bảo, em được nhận là con đỡ đầu của Chính phủ Việt Nam.
- giải nhất: em Nguyễn Xuân Quang.

Đặc biệt những em được giải thưởng phần nhiều là bú sữa mẹ.

• 30 tháng 9

Lớp bổ túc Quân Sự trung cấp thứ 2 khai giảng. Có 120 học viên.

• Tháng 9

Bộ Tổng tham mưu triệu tập Hội nghị các Khu trưởng nghiên cứu cách đánh trong thành phố, thị xã và biện pháp chống địch từ thành phố đánh ra.

[chuongxedap]

• 1 tháng 10

Trường Thương mại thục nghiệp đầu tiên ở Hà Nội khai giảng.

Trường có các lớp Cao đẳng, Trung đẳng và Dự bị dạy bằng tiếng Việt Nam, tiếng Anh và tiếng Pháp.

• 12 tháng 10

Ông Cao Triều Phát, chủ tịch mười hai phái Cao Đài Tuyên thệ "Trung thành với Chính phủ Hồ Chí Minh, kiên quyết đấu tranh cho nền độc lập và thống nhất của Tổ quốc".

• 14 tháng 10

Quân và dân Gia Định đánh bại cuộc càn của hơn 1.000 tên địch đánh vào Tân Mỹ.

• 18 tháng 10

Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp Đắcgiăngliơ, Cao ủy Pháp tại Đông Dương ở Vịnh Cam Ranh.

• 19 tháng 10

Khai mạc Hội nghị quân sự toàn quốc của Đảng. Hội nghị nhận định: "Không sớm thì muộn Pháp sẽ đánh mình và mình cũng nhất định phải đánh Pháp". Hội nghị khẳng định rằng tuy kém về kỹ thuật, vũ khí nhưng với tinh thần dẻo dai bền bỉ ta nhất định sẽ thắng. Hội nghị quyết định tăng cường công tác xây dựng Đảng, công tác chính trị vệ quốc đoàn, đẩy mạnh công tác xây dựng lực lượng vũ trang để sẵn sàng chiến đấu. Đây là hội nghị quân sự lớn nhất của Đảng từ sau khi giành được chính quyền.

[chuongxedap]

• 19 tháng 10

Để tiện việc chỉ huy trong toàn quốc, Hội nghị quân sự do Thường vụ Trung ương Đảng triệu tập tại Hà Nội đã quyết định phân chia lại các chiến khu như sau:

- Chiến khu 1: chia thành Chiến khu 1, Chiến khu 10 và Chiến khu 12. Chiến khu 1 gồm 4 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Phúc Yên do Chu Văn Tấn làm Khu trưởng, Tạ Xuân Thu làm chính uỷ. Chiến khu 10 gồm 6 tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái, Phú Thọ, Tuyên Quang, Vĩnh Yên do Bằng Giang làm Khu trưởng, Song Hào làm chính uỷ. Chiến khu 12 gồm 5 tỉnh: Lạng Sơn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Yên, Hải Ninh do Lê Quảng Ba làm khu trưởng, Phan Phúc Tường làm chính uỷ.

- Chiến khu 2: gồm 7 tỉnh: Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Hoà Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình do Hoàng Sâm làm Khu trưởng, Lê Hiến Mai làm chính uỷ (sau đó Hà Nội tách ra thành Khu đặc biệt Hà Nội (khu 11) do Vương Thừa Vũ làm Khu trưởng.

- Chiến khu 3: gồm 5 tỉnh: Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng, Kiến An, Thái Bình do Hoàng Minh Thảo làm Khu trưởng, Lê Quang Hoà làm chính uỷ.

- Chiến khu 4: gồm 5 tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên do Lê Thiết Hùng làm Khu trưởng, Trần Văn Quang làm chính uỷ.

- Chiến khu 5: phạm vi vẫn như cũ, do Cao Văn Khánh làm Khu trưởng, Nguyễn Chánh làm chính uỷ.

- Chiến khu 6: phạm vi vẫn như cũ, do Trần Công Khanh làm Khu trưởng, Trịnh Huy Quang làm chính uỷ.

Đồng chí Phạm Văn Đồng được phân công lãnh đạo miền Nam Trung Bộ bao gồm Chiến khu 5 và Chiến khu 6.

- Nam Bộ: Giải thể Uỷ ban kháng chiến miền Nam, Thành lập Uỷ ban kháng chiến Nam Bộ, vẫn chia thành 3 chiến khu như cũ là Khu 7, Khu 8 và Khu 9 dưới sự chỉ đạo của Xứ uỷ và UBKC Nam Bộ. Đồng chí Lê Duẩn được phân công lãnh đạo Nam Bộ.

• 20 tháng 10

Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam ra đời, đoàn kết các tầng lớp phụ nữ yêu nước, ủng hộ chính quyền nhân dân, thực hiện quyền lợi của chị em phụ nữ và đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc.