Lịch sử quân sự Việt Nam - Tập 13

[macbupda]

Những năm 1986-2000, thực hiện công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo đường lối đổi mới của Đảng, đất nước ta đạt được những thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao, văn hóa, xã hội… Đối với lĩnh vực quân sự, quốc phòng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã vững vàng, tỉnh táo, nhạy bén trước những biến động của tình hình, luôn nắm vững quy luật dựng nước đi đôi với giữ nước, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào phân tích đánh giá đúng tình hình, kịp thời đổi mới tư duy về quân sự, quốc phòng, an ninh thời kỳ bảo vệ Tổ quốc và đề ra nhiều giải pháp phù hợp, huy động sức mạnh tổng hợp của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xây dựng tiềm lực quốc phòng, an ninh, phối hợp quốc phòng với an ninh, quốc phòng với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại.

Cùng với việc xây dựng tiềm lực, Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, trên cơ sở điều chỉnh bố trí thế phòng thủ của đất nước, tiến hành rút gọn và giảm một mức đáng kể lực lượng thường trực, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, luôn kiên định mục tiêu lý tưởng chiến đấu, vững vàng trong mọi tình huống, nỗ lực phấn đấu làm tròn chức năng đội quân chiến đấu, công tác, lao động sản xuất, góp phần cùng toàn dân bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ và Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; đồng thời hoàn thành nhiệm vụ quốc tế đối với cách mạng Campuchia và Lào.

Bên cạnh những thành tựu đạt được cũng còn những hạn chế, thiếu sót cần tập trung khắc phục. Những thành tựu, ưu điểm cũng như khó khăn, thiếu sót trong 10 năm 1975-1985 về các mặt, trong đó có cả quân sự, quốc phòng, an ninh đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng đánh giá khách quan, đúng với tinh thần đổi mới “Nhìn thẳng vào sự thật và nói đúng sự thật”. Trên cơ sở đó, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, các mặt hoạt động trên lĩnh vực quân sự nói riêng được các Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, VIII, IX và X của Đảng điều chỉnh, bổ sung, phát triển, đưa đất nước ta chuyển sang thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử.

Trải qua 25 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975-2000), dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân cả nước đã vượt qua nhiều khó khăn và thử thách, đổi mới và phát triển. Đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn và toàn diện trong xây dựng lực lượng, xây dựng thế trận quốc phòng, an ninh, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, làm nhiệm vụ quốc tế và xây dựng kinh tế, quốc phòng, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo thế và lực để đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Từ thực tiễn 25 năm (1975-2000), hoạt động quân sự trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc có thể rút ra một số nội dung cơ bản sau đây:

Một là, đường lối cách mạng, đường lối quân sự độc lập, tự chủ, đúng đắn của Đảng là nguồn gốc của thành tựu và thắng lợi vẻ vang. Đảng ta đã xác định rõ hệ thống các quan điểm, tư tưởng, nguyên tắc, phương châm chỉ đạo và chủ trương lớn của Đảng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong giai đoạn từ năm 1975 đến 1977, nhiệm vụ quân sự là phải nhanh chóng ổn định vùng mới giải phóng, chấn chỉnh tổ chức lực lượng, phòng thủ sẵn sàng chiến đấu; từ 1978-1989 là thời kỳ đất nước có chiến tranh, sau đó vừa có hòa bình, vừa có thể xảy ra chiến tranh; từ 1990-2000 là bảo vệ đất nước gắn liền với bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, giữ vững sự ổn định chính trị - xã hội, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh tổ của Tổ quốc. Đường lối quân sự của Đảng là đường lối xây dựng nền quốc phòng toàn dân, đường lối chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, nhằm thực hiện mục tiêu của cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước. Đây là một trong những nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi và những bước trưởng thành của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai là, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trên cơ sở vũ trang toàn dân, gắn với xây dựng quân đội nhân dân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, trở thành lực lượng nòng cốt của nền quốc phòng toàn dân bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời có lực lượng dự bị động viên hùng hậu được xây dựng quản lý, huấn luyện tốt cả về tinh thần chiến đấu và trình độ kỹ thuật, chiến thuật, tổ chức bộ đội địa phương với cơ cấu và quân số hợp lý; xây dựng dân quân tự vệ rộng khắp. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đối với các lực lượng vũ trang. Được Đảng, Nhà nước và nhân dân chăm lo xây dựng, trước những biến động phức tạp của tình hình, quân đội nhân dân luôn thể hiện lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân, luôn kiên định mục tiêu lý tưởng chiến đấu, vững vàng trong mọi tình huống, nỗ lực phấn đấu làm tròn chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất, giữ vững và không ngừng phát huy bản chất truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

[macbupda]

Ba là, kết hợp chặt chẽ quốc phòng với an ninh, quốc phòng, an ninh với kinh tế. Quốc phòng, an ninh kết hợp chặt chẽ với kinh tế là một công cuộc đấu tranh về mặt quân sự và và các mặt chính trị, khoa học kỹ thuật, ngoại giao, thương mại, văn hóa, môi trường… có liên quan đến độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, giữ vững chủ quyền quốc gia, dân tộc. Nội dung kết hợp chặt chẽ quốc phòng với an ninh, quốc phòng an ninh với kinh tế, nhằm gắn kết giữa hai lĩnh vực kinh tế và quốc phòng, an ninh trong một tổng thể thống nhất, bảo đảm sự điều hành, quảy lý của Nhà nước, phát huy nguồn lực tổng hợp của quốc gia để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đảm bảo cho chủ quyền quốc gia, chế độ chính trị, lợi ích của dân tộc được bảo vệ vững chắc. Đồng thời, kết hợp xây dựng tiềm lực quốc phòng với xây dựng lực lượng an ninh, đấu tranh quốc phòng gắn với đấu tranh bảo vệ an ninh quốc gia, sẵn sàng đối phó, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.

Bốn là, chú trọng xây dựng các khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố) trong hệ thống phòng thủ chung cả nước. Khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố) là tổ chức quốc phòng, an ninh ở địa phương được xây dựng về mọi mặt theo một kế hoạch chung thống nhất, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, độc lập, tự lực, ngăn ngừa và đối phó có hiệu quả với mọi tình huống. Đây là địa bàn giữ vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng khu vực phòng thủ do Đảng, chính quyền và toàn dân thực hiện cả về lực và thế, vững toàn diện, mạnh trọng điểm, trong đó tập trung xây dựng cơ sở xã (phường), xây dựng các khu vực phòng thủ huyện (quận) vững chắc, các khu vực phòng ngự then chốt, các căn cứ hậu phương, căn cứ chiến đấu, bảo vệ được ác mục tiêu trọng điểm. Tất cả các khu vực phòng thủ đều được tập trung xây dựng vững mạnh về các mặt chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự, an ninh, dưới sự lãnh đạo, chỉ huy của cấp tỉnh (thành phố), tạo thành sức mạnh tổng hợp, trong đó tập trung chủ yếu vào những khu vực phòng thủ then chốt để phòng thủ địa phương, sẵn sàng phòng chống, làm thất bại mọi âm mưu, hành động phá hoại, kể cả xâm lược của kẻ thù.

Năm là, kế thừa truyền thống nghệ thuật quân sự của dân tộc, xây dựng và phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam hiện đại phù hợp với đặc điểm, tình hình trong nước và quốc tế trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là thời điểm nổi bật trong hoạt động quân sự của quân và dân ta thời kỳ mới, đất nước thống nhất. Trên cơ sở xác định kịp thời đối tượng tác chiến, quân và dân ta đã quán triệt, vận dụng sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả nghệ thuật quân sự trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, giành thắng lợi ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Những nội dung cơ bản của nghệ thuật quân sự Việt Nam gồm cả về chiến lược, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật tiếp tục được nghiên cứu, từng bước hoàn chỉnh phù hợp với giai đoạn toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Như vậy, những vấn đề về lịch sử quân sự, cũng là hoạt động quân sự nổi bật được khái quát trên đây và một số hoạt động quân sự khác trong 25 năm cuối thế kỷ XX đã khẳng định sự phát triển của lịch sử quân sự Việt Nam lên một tầm cao mới, trên mọi phương diện.

*
*   *

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã kế thừa và phát huy mạnh mẽ truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc, lập nên nhiều thành tựu to lớn trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lịch sử quân sự Việt Nam 25 năm cuối thế kỹ XX là lịch sử đoàn kết cả nước, đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện xây dựng chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc theo quan điểm chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, tinh thần tự lực cánh sinh, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, quyết tâm xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong sự nghiệp đổi mới công nghiệp hóa, hiện đại hóa những năm đầu thế kỷ XXI, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, lần thứ X và các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Đảng ủy Quân sự Trung ương đã khẳng định: chúng ta phải thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Trước tình hình đó, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã phấn đấu, thực hiện tốt các nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; đồng thời, định ra những yêu cầu mới về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc phù hợp với điều kiện và khả năng của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, quân đội nhân dân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế, xã hội với củng cố, tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc. Lịch sử quân sự Việt Nam 25 năm cuối thế kỷ XX và những bài học kinh nghiệm quý báu của thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là cơ sở tạo tiền đề vững chắc để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiếp tục phát huy mạnh mẽ, sáng tạo, làm phong phú thêm kinh nghiệm và lịch sử quân sự Việt Nam những năm đầu thế kỷ XXI.

[macbupda]

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Chỉ thị Về việc tăng cường sẵn sàng chiến đấu ở các tỉnh phia Bắc, ngày 6-1-1979, Trung tâm Lưu trữ Bộ Quốc phòng.

2. Báo cáo số 263/TM về Tổng kết xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh - thành phố 5 năm (1988-1992) thực hiện Nghị quyết số 02 và Chỉ thị số 20/CT của HĐBT, tài liệu lưu tại Văn phòng Bộ Tổng tham mưu.

3. Báo cáo số 22/TM ngày 10-11-1990 về Tăng cường quốc phòng 5 năm (1991-1995), tài liệu lưu tại Văn phòng Bộ Tổng tham mưu.

4. Báo cáo công tác quân sự 5 năm (1991-1995), tài liệu lưu tại Cục Nhà trường, Bộ Tổng tham mưu.

5. Báo Quân đội nhân dân, ngày 7-1-1978.

6. Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: 60 năm Quân đội nhân dân Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

7. Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Thế giới thế kỷ XX - Những sự kiện quân sự, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003.

8. Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Việt Nam thế kỷ XX - Những sự kiện quân sự, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001.

9. Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Bộ Quốc phòng 1945-2000 (Biên niên sự kiện), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003.

10. Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam: Lịch sử quân đội các nước Đông Nam Á, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2006.

11. Bộ Quốc phòng - Trung tâm từ điển bách khoa quân sự: Từ điển bách khoa quân sự Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

12. Bộ Tổng tham mưu: Tổng kết tác chiến chỉ huy, tham mưu chiến lược trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975-2000), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001.

13. 50 năm lực lượng vũ trang Quân khu 1, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1995.

14. 50 năm lực lượng vũ trang Quân khu 7 (1945-1995), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 114.

15. 60 năm những thành tựu của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 – 2-9-1995), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

16. Các Đại hội Đảng ta (1930-1986), Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1991.

17. Campuchia - Thắng lợi của một cuộc cách mạng chân chính, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1979.

18. Trường Chinh: Mấy vấn đề quân sự trong cách mạng Việt Nam, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1983.

19. Chiến lược diễn biến hòa bình của đế quốc Mỹ và các thế lực phản động quốc tế chống chủ nghĩa xã hội và chống Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Tổng cục II - Bộ Quốc phòng, 1993.

21. Chiến lược diễn biến hòa bình của Mỹ, Tổng cục II, Bộ Quốc phòng, 1993.

22. Chủ nghĩa Mác - Lênin bàn về chiến tranh và quân đội (sách dịch, tham khảo), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1976.

23. Chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998.

24. Củng cố quốc phòng, xây dựng lực lượng vũ trang trong tình hình mới, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1992.

25. Chiến tranh Việt - Trung trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 1995.

26. Lê Duẩn: Về chiến tranh nhân dân Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993.

27. Nguyễn Anh Dũng: Về chiến lược quân sự toàn cầu của đế quốc Mỹ (1946-1990), Nxb. Sự thật, Hà Nộ, 19909.

28. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, tập 36-54 (1975-1995), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004-2007.

29. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1982.

30. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1987.

31. Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết Hội nghị lần thứ 24 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1975.

32. Đảng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ IV, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1977.

33. Võ Nguyên Giáp: Chiến tranh giải phóng và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1979.

34. Võ Nguyên Giáp: Về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1979.

35. Hà Giao: Cách mạng Campuchia và nghĩa vụ quốc tế của quân đội ta, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1982.

36. Kỷ yếu Hội thảo: Dân quân tự vệ Việt Nam 70 năm một chặng đường vẻ vang (28-3-1935 - 28-3-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

37. Kiên định đường lối đổi mới Việt Nam vững bước tiến vào thế kỷ XXI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002.

38. Kiên quyết đánh bại kiểu chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1981.

39. Kinh nghiệm chiến đấu biên giới Tây Nam, Cục Nhà trường, Bộ Tổng tham mưu, Hà Nội, 1994.

40. Kinh nghiệm chiến đấu của lực lượng công an vũ trang trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1998.

41. Lịch sử Học viện Kỹ thuật (1966-2006), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2006.

42. Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam (1955-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

43. Lịch sử Sư đoàn bộ binh 330 Quân khu 9 (1976-2001), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

44. Lịch sử Đông Nam Á hiện đại, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000.

45. Lịch sử Đảng Nhân dân cách mạng Lào (tóm lược), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005.

46. Lịch sử Học viện Lục quân (1946-1991), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1991.

47. Lịch sử lực lượng vũ trang nhân dân tỉnh Thái Nguyên (1975-2000), Bộ Chỉ huy quân sự Thái Nguyên xuất bản, 2004.

48. Lịch sử lực lượng vũ trang nhân dân tỉnh Phú Thọ (1945-2000), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2007.

49. Lịch sử Bộ đội biên phòng Hà Giang (1959-1989), Bộ đội biên phòng tỉnh Hà Giang xuất bản.

50. Lịch sử Chính phủ Việt Nam, tập 3 (1976-2005), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006.

51. Lịch sử Bộ đội biên phòng Lào Cai, tập 1 (1959-1964), Bộ đội biên phòng tỉnh Lào Cai xuất bản, 1994.

52. Lịch sử Bộ đội biên phòng Lai Châu, tập 1 (1959-2003), Bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu xuất bản, 2004.

53. Lịch sử công binh Việt Nam (1945-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

[macbupda]

54. Lịch sử lực lượng vũ trang nhân dân Quân khu 2 (1946-2006).

55. Lịch sử Pháo binh Quân đội nhân dân Việt Nam, tập 2 (1976-1986), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1999.

56. Lịch sử Bộ đội hóa học (1958-2008), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2008.

57. Lịch sử Bộ đội biên phòng tỉnh Kiên Giang, tập 1, Bộ đội biên phòng tỉnh Kiên Giang xuất bản, 1997.

58. Lịch sử Bộ đội biên phòng tỉnh Quảng Ninh (1959-1995), Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 1995.

59. Lịch sử Bộ đội đặc công Quân đội nhân dân Việt Nam (1945-2007), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2007.

60. Lịch sử Bộ đội biên phòng, tập 1 (1959-1979), Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 1990.

61. Lịch sử Bộ đội thông tin liên lạc (1945-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hn, 2005.

62. Lịch sử Binh chủng Tăng Thiết giáp, tập 2 (1976-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hn, 1999.

63. Lịch sử công tác đảng, công tác chính trị ở Bộ Tổng tham mưu (1945-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2008.

64. Lịch sử Học viện Chính trị quân sự (1951-2001), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001.

65. Lịch sử Học viện Quốc phòng (1976-2006), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2006.

66. Lịch sử Học viện Quân y (1949-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1999.

67. Lịch sử công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội nhân dân Việt Nam (1944-2000), Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

68. Lịch sử Campuchia, Nxb. Văn hóa thông tin, Hà Nội, 1995.

69. Lịch sử Cục Quân lực (1945-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

70. Lịch sử Cục Tác chiến (1945-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

71. Lịch sử Học viện Hậu cần (1951-2001), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001.

72. Lịch sử hiện đại Trung Quốc, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004.

73. Lịch sử Không quân nhân dân Việt Nam (1977-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

74. Lịch sử lực lượng vũ trang nhân dân tỉnh Lạng Sơn trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1976-2000), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2000.

75. Lịch sử mới của nước Mỹ, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003.

76. Lịch sử Quân đoàn 1 (1973-2003), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003.

77. Lịch sử Quân đoàn 2 (1974-2004), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

78. Lịch sử Bộ đội chủ lực Mặt trận Tây Nguyên - Quân đoàn 3 (1964-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

79. Lịch sử Quân đoàn 4 (1974-2004), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

80. Lịch sử Quân chủng Phòng không[/i], tập 3, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1994.

81. Lịch sử Sư đoàn 302 (1977-2007)¸ Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2007.

82. Lịch sử Sư đoàn 306 (1978-1988), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1998.

83. Lịch sử Sư đoàn 315 (1979-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1998.

84. Lịch sử Sư đoàn 317 (1979-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1999.

85. Lịch sử Quốc hội Việt Nam (1960-1976), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003.

86. Lịch sử Sư đoàn 5 (1965-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

87. Lịch sử Sư đoàn bộ binh 2, tập 2 (1975-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

88. Lịch sử Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, tập II (1975-2004), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

89. Lịch sử thế giới hiện đại, tập III (1945-1995), Nxb. Đại học Quốc gia Hà Nội, 1996.

90. Lịch sử thế giới thời đương đại (1945-2000), Nxb. Thành phố Hồ Chí Minh xuất bản, 2002.

91. Lịch sử Việt Nam từ 1975 đến nay, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997.

92. Lực lượng vũ trang tỉnh Cao Bằng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tập 3 (1976-2000), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003.

93. Lưu Văn Lợi, 50 năm ngoại giao Việt Nam (1945-1995), Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 1996.

94. Quân ủy Trung ương: Chỉ thị sẵn sàng chiến đấu gửi các quân khu, quân đoàn, ngày 8-1-1979, Trung tâm Lưu trữ Bộ Quốc phòng.

95. Quân khu 2 - 50 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành (1946-1996), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1996.

96. Quân khu 3 - Lịch sử xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (Biên niên sự kiện: 1975-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

97. Quân khu 4 - Lịch sử thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975-2005), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005.

98. Tổng kết công tác 10 năm vận động quần chúng bảo vệ độc lập, chủ quyền, an ninh biên giới vùng biển của Bộ đội biên phòng (1959-1999), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001.

99. Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia - Viện Sử học: Thế giới những sự kiện lịch sử thế kỷ XX, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2001.

100. Tạp chí Quân đội nhân dân (nay là Tạp chí Quốc phòng toàn dân), số 7-1976.

101. Tổ chức sự lãnh đạo của Đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam, tập III (1975-1995), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1996.

102. Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng - Biên niên sự kiện (1989-2004), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2004.

103. Tổng cục Kỹ thuật - Biên niên sự kiện (1974-1981; 1988-1995), Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1987, 1997.

104. Viện Sử học: Việt Nam - Những sự kiện (1945-1986), Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1990.

105. Việt Nam - Những chặng đường lịch sử (1945-2005), Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2005.

106. Xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu 3, Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1986.