Đất Trắng

[danhthanh]

Sáu Trang im lặng không trả lời. Cô chẳng đợi chờ một cuộc chia tay chỉ có thế. Người chi mà đáng ghét hết chỗ nói. Chẳng lẽ cô còn phải nói với anh nhiều điều hơn những lời cô đã nói. Lần này cô xuống dưới đó, chưa biết khi nào về. Phân khu đã giao nhiệm vụ cho cô bắt liên lạc với cơ sở trong đó, và nếu có thể sẽ đi sâu thêm nữa. Có thể hoạt động của cô từ nay rồi sẽ khác đi, sẽ trở về lại trong đó. Chẳng lẽ điều này cô cũng nói với An nữa hay sao. Một cuộc chia tay sau mấy tháng trời mà rồi chỉ có một tiếng chào vậy thôi ư? Sáu Trang đứng lặng ngắt nhìn theo.
Tội nghiệp cho An, một thằng con trai lần đầu tiên được yêu và biết yêu, lúng ta lúng túng chẳng biết xử sự làm sao. Mấy hôm nay, vừa về đến nơi là bù đầu bù tai vào công việc, hết đi nắm địch, rồi lại chuẩn bị địa hình. Có khi thì ông Ba Kiên bảo: chuẩn bị sang sông với tao, có khi ông lại nói: có lẽ cậu phải về bổ sung cho d Bảy. Anh lại hay ngượng, nhiều lần định vào hầm Sáu Trang thấy có người, lại giả vờ rẽ sang lối khác. Và cho đến bây giờ, đi trong đoàn quân, anh càng không dám đứng lại tâm sự vài câu.
Mối tình của hai người cứ vậy như chơi trò hú tìm với nhau, chẳng biết đến bao giờ anh cầm được tay cô một lần nữa như hồi ở dưới hầm Tân Thới Hiệp. Một người thì giận, một người thì buồn. Khoảng cách của tình yêu giữa họ chỉ có một tí một tí, vậy mà như hai con quay, nó quay tưởng như chạm vào nhau đến nơi thì vù một cái lại xa ra.
Đợi mọi người đi hết rồi, đoàn ông Ba Kiên mới mang bồng đứng dây. Sáu Trang vẫn còn ngồi một lúc, cắn môi nhìn theo các chiến sĩ vệ binh. Trong bóng tối, An cắm đầu đi không quay lại.
Lọat súng nổ bất ngờ nhắm trúng vào đoạn cuối của đoàn quân. Đồng chí tiểu đội trưởng vệ binh đi trước chưa
biết binh tình thế nào, nằm xuống xả súng bắn trả về hướng có tiếng nổ.
Địch cũng như ta, cả hai bên đều không biết lực lượng của nhau, không hiểu cách bố trí đội hình của nhau, cứ nhằm theo tiếng nổ mà bắn. Một trận đánh xảy ra ở đ0ạn cuối đội hình.
Chỉ mấy phút sau khi nổ súng, ở các chốt Mỹ đèn dù được bắn lên sáng rực. Có tiếng bọn Mỹ la, phán đoán tình huống. An dẫn một tiểu đội trinh sát vòng sang trái và nổ súng. Cùng lúc đó ở bên phải họ, có tiếng B.40, tiếng lựu đạn, rồi tiếng súng nổ rộ lên như một trận tập kích trên suốt một chặng đường dài. Vậy là Thị đã đoán được cái gì đang xảy ra, và cùng nổ súng phối hợp với tiêng súng nổ. Một trận đánh xảy ra ngoài dự kiến.
Đáng lẽ là hai trinh sát có nhiệm vụ bám địch cho đoàn đi qua, sau khi vượt qua con đường bò rồi An phải quay lại  nổ súng phía sau lưng địch. Thị nổ súng phía trước. Khi An không bắn nữa, Thị rút về phía d Bảy, An rút theo đoàn bộ. Nếu thuận lợi, An có thể quay lại, vì ông Ba Kiên cũng cần có anh xuống đó...
Bây giờ tình hình đã thay đổi. NỔ súng được một lúc, An bấm chiến sĩ bên cạnh.
- Đồng chí lùi lại, cho anh em vòng sang bên phải một quãng và vượt đường nhanh lên, pháo nó bắn đến bây giờ đó.
-   Còn anh?
-   Tôi ở lại yểm trợ cho đoàn, xong rút về bên này. Đồng chí vệ binh chần chừ.
-   Nhanh lên. về báo cáo tình hình với chính ủy như vậy.
-   Có một đồng chí bị thương.
-   Cõng đồng chí ây theo đoàn.
Đồng chí vệ binh chạy di rôi, An vòng sang bên trái bò 
Lên. An di chuyển đến sau một ụ mối và áp sát người xuống lùm cây, tránh ánh sáng. Pháo dù vừa tắt, anh rút lựu đạn tung hai quả về phía có tiếng động. Súng lại nổ giòn lên một lúc rồi im lặng. Có lẽ đoàn đã qua.
An vừa toan đứng dậy thì nghe tiếng đại bác đầu nòng.
Đạn nổ trước mặt, rồi sau lưng.
Anh vẫn chưa hiểu tại sao nó lại bắn vào đây thì những quả đạn chụp đã ào ào rơi xuống. Trước mặt anh là con suối cạn, anh kịp nhao tới đó thì loạt pháo thứ hai nổ. Một ánh chớp hắt cả bụi đất, và hất tung người lên. BỊ rồi! Anh chỉ kịp nghĩ như vậy và ngã xuống.
Thằng Điloong tỉnh dậy và dần dần nhớ ra mọi việc... Còn có hơn hai tháng nữa thì nó được trở về Mỹ... Hôm qua trực thăng đổ đại đội nó xuống gần một con suối và được lệnh cắt góc phương vị về điểm X. Thằng Niu-lơ, bạn của nó đi trước, cầm một con dao dài, phát đường, nó cầm cái địa bàn đi sau. Chúng nó làm rất đúng theo điều đã học. Gặp gò đất, hắn cứ theo hướng địa bàn, phạt cây mà bước qua.
Trung đội của nó đi trước đại đội, tiểu đội nó đi trước trung đội.
Đến đây, thằng Pirâycơn đi sau bỗng ngồi xuôhg và nổ một loạt súng. Vậy rồi Việt cộng bắn trả. Chẳng thấy mặt mũi Việt cộng ở đâu, cho đến khi quả B.40 nổ vào giữa tiểu đội thì nó bị thương lần thứ nhất. Rồi lần thứ hai, khi pháo nổ thì chẳng còn thấy ai bên cạnh nó nữa. Nó bị bắn tung xuống bên bờ một con suối cạn...
Thằng Điloong cựa mình, định ngồi dây thì thấy đau nhóỉ ở ngực. Nó nhìn xuống vạt áo đẫm máu, vết thương dính vào vải không gỡ ra được. Nó đưa tay lên, tay đau nhói. Tìm một cuộn băng: không còn nữa. Nó rên lên một tiếng và ứa nước mắt. Khó thở quá. Nó thấy mằn mặn, sờ lên miệng:
cũng máu. Nó chẳng còn hiểu ra thế nào nữa. Vây là ở đây, chết ở Việt Nam! Mà sao pháo binh Hoa Kỳ lại bắn vào lính nó. Phải rồi, đang hành quân thì bị tập kích, Nó phải nằm chờ đây rồi sáng ra “trực thăng” sẽ đến đưa đi. Nhưng biết làm cách nào mà báo tin.
Nó nhớ mẹ. Mẹ nó đã ly dị bố nó và chắc mùa thu này đang về nghỉ ở đồn điền...
Nó đã gửi thư cho mẹ báo tin là ba tháng nữa sẽ về, mẹ đang chuẩn bị mua cho nó một cái xe du lịch.
Khó thở quá, hơi thở cứ như thoát ra ngoài lồng ngực. Nó lại hé khuy áo ra nhìn. Những giọt máu đang sủi bong bóng trên ngực.
Nó quay nhìn xung quanh và bỗng trợn tròn măt vì sợ hãi. Cách nó không đầy năm mét, một chiến sĩ Việt cộng cũng nằm đó. Hình như anh ta cũng mới tỉnh dậy. Anh chiến sĩ Việt cộng nhìn thằng Điloong một cách rất chăm chú.
Anh quay mặt ngược chiều với ánh trăng, nên thằng Điloong chỉ trông thấy hai hố mắt sâu hoắm.
Một lúc sau anh ta chống tay ngồi dậy, và như không đế ý đến thầng Điloong nữa, anh rút cuốn băng trên thắt lưng, dùng một tay và khó khăn lắm mới xé toạc được ống áo bên kia, tự băng vết thương cho mình. Băng xong, anh ta treo cánh tay đau lên trước ngực.
Anh chiến sĩ Việt cộng nhìn quanh một lúc và đứng dậy đi khập khiễng đến bên cạnh. Điloong mới nhận ra gần đấy có khẩu súng. Nhưng chậm mất rồi, anh chiến sĩ Việt cộng  đã cầm lấy. Anh đứng nhìn thằng Điloong một lúc có vẻ suy nghĩ. Dáng trầm ngâm của anh chiến sĩ càng làm thằng Điloong lo sợ. “Mẹ ơi!”- Thằng Điloong thầm kêu lên.
Anh chiến sĩ Việt Nam mệt quá lại ngồi xuống, tựa lưng  vào vách bờ suối. Chân anh ta cũng bị thương, ống quần rách tướp.
Hai người nhìn nhau trong tranh tối tranh sáng của bóng trăng mờ mờ.
Điỉoong hởi:
- Anh định bán tôi phải không?
Anh tính Việt cộng không hiểu, lắc đẩu. Anh quay nhìn bốn phía rồi bỗng chỉ tay xuống đất. Một lúc sau thằng Điloong mới hiểu. Anh chỉ một cái hố pháo. Có lẽ anh ta nói là pháo Hoa Kỳ bắn.
Thằng Điloong cũng không nhận ra được nét mặt của anh vui vẻ hay là giận dữ. Nhưng nó bắt đầu thấy yên tâm.
Tự nhiên nó thèm nói chuyện quá. Anh ta nói với nó là chính pháo Hoa Kỳ bắn vào đây.
Chắc anh ta con muốn nói cái gì nữa, nhưng không nói được.
Bỗng-thằng Điloong rên lên một tiếng. Anh chiến sĩ Việt Nam đi lại bên nó, mở áo nhìn vết thương, rồi đưa tay lần quanh người. Thằng Điloong nằm yên. Anh bộ đội ngồi suy tính một lúc rồi đặt cái túi mang sau lưng xuống. (Anh khoác cả súng cả túi vải vào một bên vai). Anh lấy trong túi vải ra một tấm vải dày mà thằng Điloong không biết là cái gì nhưng trông rất bẩn, buộc quàng ngang ngực hắn, xong lại khoác túi và súng vào người. Thằng Đi loong muốn bảo anh ngồi xích lại nói chuyện, Nó giơ tay ra hiệu, nhưng anh lắc đầu. Nó nói: Anh bạn, hãy ở lại đây, tôi và anh đều bị thương cả, sáng mai trực thăng Hoa Kỳ sẽ đến, đưa chúng ta vể bệnh viện, tôi cam đoan với anh, tôi sẽ bảo lãnh cho anh. Quân đội Hoa Kỳ sang đây chỉ muốn làm những điều tốt lành.
Tiếng nói nó đứt đoạn, chắp nốỉ. Anh chiến sĩ Việt Nam khôn hiểu, chỉ lắc đầu. Một lúc sau, anh giơ tay quay tròn rồi chỉ vào Điloong và chỉ về phía Sài Gòn.
Thằng Đi loong hiểu: - Anh ấy bảo nằm đó rồi “trực thăng sẽ đưa về Sài Gòn.
Thằng Điloong vội vã đưa tay khoát anh chiến nó rồi lại chỉ vào anh ta và cũng quay tròn cánh tay ra hiệu. Hai người sẽ cùng đi “trực thăng” với nhau. Bây giờ thì anh chiến sĩ hiểu, anh bật lên một tiếng cười khô khốc rồi đứng dậy, khập khiễng bước đi.
Vậy là còn lại một mình thằng Đi loong nằm bên suối cạn. Bóng anh chiến sĩ Việt Nam nhấp nhô rồi nhòa đi trong đêm. Trời đầy mây che mờ ánh trăng. Đêm trở lại lạnh ngắt trong mùi khói đạn đang tan loãng ra. Tiếng muỗi bay vo Vo quanh mình. Thằng Điloong cũng cảm thấy nỗi buồn của nó tan ra, lớn lên mãi tưởng như bao trùm cả cái vũ trụ vô tận này. Mới đó nó bắn nhau với một người mà nó không biết. Người đó băng vết thương cho nó rồi người đó bỏ đi, để lại một mình nó nằm giữa rừng. Thế là thê nào? Nó chẳng cẩn biết nó phải làm gì. Nó chỉ cần bây giờ anh chiến sĩ ngồi lại trong một lúc. - Nó sờ lên cái băng vải dày cộm mà anh chiến sĩ buộc vòng quanh ngực nó (mãi về sau này nó mới biết đổ là cái bao đựng gạo của Việt cộng”.
Khi còn ở bên nước Mỹ. nó hình dung ra đốì thủ của nó là những người du kích đội mũ tai bèo, lúc ẩn lúc hiện trong những cánh rừng nhiệt đới. Họ chỉ có biết chém và giết. Họ chỉ biết có kẻ thù, họ không yêu người Mỹ, họ chống đối VỚI một chế độ mà người Mỹ đang che chở. Họ đánh nhau để làm gì thằng Điloong chưa hiểu. Bây giờ nó cũng lại chưa hiếu nốt! Nhưng cái hình ảnh hoang dã ly kỳ của anh Việt cộng trong Điloong dần dần biến dạng đi. vẫn là anh chiến sĩ đội mũ tai bèo trong rừng nhiệt đới, lúc ẩn lúc hiện đó bây giờ thêm một nét gì thật nhân hậu, thật con người. Trước kia Việt cộng không thể là bạn của Điloong được, nhưng bây giờ thì Điloong lại thấy mến anh chiến sĩ này. Nó nhìn lên trơi. Trời không tối nhưng không sáng. Mây bàng bạc che kín vầng trăng. Ý nghĩ của thằng Điloong cũng mông lung, không tốỉ không sáng.
Hình ảnh cuối cùng mà thằng Điloong mang về nước Mỹ là hình ảnh một chiến sĩ Việt cộng quấn băng tráng trên tay. khoác súng đi khập khiễng vào trong bóng đêm mờ mịt của khu rừng nhiệt đới.
Còn hai tháng nữa thì nó về Mỹ. Người ta sẽ Việt Nam hóa cuộc chiến tranh này! Để làm gì? Để những người Việt Nam đó sẽ đánh nhau với những người Việt Nam mà hàng ngày nó vẫn tiếp xúc. Khó hiểu quá.

[danhthanh]

..
Đáng lẽ trong trường hợp bị thương như vậy, An phải vượt qua đưòng và đi theo đoàn của ông Dũng. Anh biết rất rõ trạm xá trung đoàn, bệnh viện phân khu đều ở hướng đó cả, nhưng anh lại quay về phía tiểu đoàn Bảy. Anh chẳng làm thế nào khác được. Sáu Trang giận anh. Biết vậy mà lúc đó anh phải cắm đầu đi gấp. Có thể ngày mai Sáu Trang sẽ về bên kia sông, cô ta sẽ vào trong ấp chiến lược. Sáu Trang là người của phân khu. Đi rồi, Sáu Trang sẽ không về I lại trung đoàn.
Dầu sao thì đêm nay anh cũng phải về được tiểu đoàn Bảy. Anh sẽ nói những điều anh cần nói.
Đường đi cắt ngang qua bãi B.52 đầy những cành cây, hố bom. Phải đến tiểu đoàn Bảy trong đêm! Biết đâu, ngay trong đêm nay Sáu Trang lại không đi tiếp.
Còn có sức thì An sẽ chạy. Anh chỉ cần chạy đến kịp trước khi Sáu Trang ra đi và nói được một câu xin lỗi. Nếu anh không bị thương, rất có thể anh sẽ đi theo ông Ba Kiên sang bên kia sông. Nhưng bây giờ với cánh tay đau và vết dưới chân, anh sẽ không bơi qua sông Sài Gòn được nữa!
Trong cuộc chiến tranh này, mọi chuyện có thể xảy ra ngay trong đêm nay, hay trong ngày mai. Cho nên, cái điều chưa nói phải được nói.
Ngay đêm nay đó, bao nhiêu chuyện xảy  ra đối với An giống như một giấc mơ...
Chuyện bị đại bác, chuyện băng bó cho một thằng lính Mỹ.chuyện thằng lính mỹ mời An ở lại, lên “trực thăng”, rồi chuyện An bỗng ra đi một cách vội vã.. Bây giờ chắc  hắn vẫn nằm một mình bên suối cạn.. khi An nhặt khẩu súng lên, anh biết thằng mỹ rất sợ. nếu anh giết chết thằng mỹ, thì rồi sự thể sẽ  ra sao.
.. và rồi anh nghĩ đến Sáu Trang, nếu quả pháo đó nổ gần anh một chút nữa?
Một mình một súng, An bước đi khập khiễng, với những ý nghĩ chập chờn đứt đoạn trong đầu.
Đáng ra An phải nói với Sáu Trang từ lâu những điều  anh nghĩ. Bao nhiêu lần như vậy rồi lại thôi. Cái đêm cuối  cùng bị thương ở Tân Thói Hiệp, cũng lại Sáu Trang đưa  anh lên bệnh viện, thằng Hùng nó bảo vậy. Bao nhiêu lần  xa nhau mới gặp mà An chẳng nói được lấy một câu. Sáu  Trang nói chuyện huyên thuyên với mọi người, anh cũng  giận chứ. Sáu Trang đâu có biết? Sáu Trang trách anh không chào Sáu Trang một tiếng, nhưng cô có biết đâu, đêm ấy, trong góc tối, anh cũng đứng lên ngồi xuống không yên.
Trời sinh ra anh như thế, mọi tình cảm được giữ kín trong lòng đến độ dồn nén không bộc lộ, không vội vã, để đến hôm nay, anh chỉ còn nghĩ có một điểu: Bằng bất cứ giá  nào, anh cũng phải gặp cho được cô gái.
Tiểu đoàn bộ đóng ở cống Bông Giây, qua khỏi lô cao su  thì gặp một cây cầy, cắt ngang bên trái, qua bãi B.52 đồng  chí trinh sát dặn An như vây. Nhưng đến đây thì vắng tanh  vắng ngắt.
Bãi bom B.52 dài vô tận, cắt sang trái nữa hay là đi vể hướng bờ sông. Đặt bồng xuống, bây giờ An mới thấm mệt.  Anh biết rằng nếu chỉ ngồi thêm chừng 30 phút nữa thì sẽ  không còn sức mà đi. Trời lại sắp sáng rồi.
Anh nhìn quanh, tiểu đoàn chỉ ở đây thôi, không thể còn chỗ nào khác.
Đi Mấy tháng trở vể, mà tất cả đều bỡ ngỡ. Sao lại có  thể ém  quân ở một vùng trống lốc như thế này.
Nếu không tìm ra đơn vị, anh sẽ phải ém lạỉ đây, chờ qua một ngày... Nghĩ vậy, An lại mang bồng đứng dậy, tập tễnh bước.
Đồng chỉ nào đấy? Sao đi nghênh ngang vậy?
An quay lại nhìn phía phát ra tiếng hỏi. Chỉ có một cái hố bom. Anh bước thêm hai bước nữa thì một cái đầu nhố lên từ dưới đám cỏ bị bom đánh giạt xuống.
Đổng chí ở đại đội nào đấy?
Tôi tìm tiểu đoàn bộ.
Đi xuống đây đã, biệt kích nó nằm sát sau lưng, đi lênh nghênh, muốn chết à?
Anh chiến sĩ rẽ đám cỏ, lòi ra một cái miệng hầm. Có lẽ đó là tiểu đội hỏa lực. An trông thấy ba khẩu B.40 dựng ở vách. Mệt quá, anh vứt bồng ngồi phịch xuống.
Thủ trưởng Ba Kiên ở hầm nào?
Đồng chí ở trên trung đoàn xuống à?
ừ!
Sao đi một mình, tay làm sao vậy? Đụng biệt kích à? Pháo, cho mình hụm nước, khát quá!
.Anh chiến sĩ đưa bình toong cho An:
Tụi mình ba ngày nay cũng ăn rau với củ. Không có một hạt gạo!
An lại hỏi:
-   Thủ trưởng Ba Kiên ở hầm nào?
-   Thủ trưởng dẫn một đoàn xuống đây, vừa nghe nói có chú Sáu Dần, bí thư Đảng ủy xã ở dưới đại đội Hai, lại
Xuống dưới đó rồi.
-   Tất cả đoàn đi hết à?
-   Đi hết!
-   Đây xuống đại đội Hai còn xa không?
Hai chiến sĩ nhìn nhau cười:
-   Cứ như cái điệu bộ ông mà đi thì cũng mất một buổi
-   Cán bộ tiểu đoàn có ai ở nhà không?
-   Còn ai nữa? Thủ trưởng Canh hy sinh, thủ trưởng Nam bị thương đi viện. Nghe nói thủ trưởng Lâu sắp về...
-   Điện thoại ở hầm nào?
Nghe nói vậy, cả hai chiến sĩ phá lên cười.
-   Cái ông này chui dưới lỗ lên hay sao mà hỏi vớ vẩn vậy. Thời này mà mắc dây điện thoại cho biệt kích nó lấy họng đi ấy à...
Anh bỗng nhớ ra. Mấy tháng xa đơn vị, mình đã quá lạc hậu với tình hình... Vậy là Sáu Trang lại đi xuống đại đội Hai rồi. Tối nay, mình không xuống đó kịp thìcó thể chú ba sẽ sang sống có thể chú Ba sẽ sang sông.

[danhthanh]

Chương Năm


Qua coi đồng tiền bằng cái rác. Sống với nhau, lấy cái nghĩa cái tình làm qúy. Đã xông pha hòn tên mũi đạn thì sống chết phải có nhau, thằng nào ra trận chạy, bắn bỏ... Còn về đến đây rồi, thì xả láng. Nào cụng ly... Năm Sứt... Đòi chiến binh da ngựa bọc thây mà. Ngày mai, cốc em có rót chén rượu lên mồ qua, thì các em nhớ cho vầy đó: thằng Hai Rớt sông hết, chết bỏ. Nào.. Năm Sứt... ngoặc không? Tao chết trước thì tao giao vợ lại cho mày. Mày chết trước, mày giao vợ lại cho tao...
- Ha ha...
-   Hố hố...
-   Ông Năm Sứt chết buổi sáng, buổi chiều bà vợ ổng đi làm sở Mỹ, xơ múi chi anh Hai.
- Giao ước rồi thì phải thực hiện chớ. Nào đồng ý không? Ngoặc tay... được, vậy là xong, nào cụng ly nữa..., Khà...
Bọn lính biệt động nhậu trong nhà út Lích. Tụi nó đi phục ở dưới sông sáng nay mới về. Đêm qua, dưới đó đụng độ. Súng nổ đỏ rực cả một góc trời. Không biết tình hình thế nào, mới bừng mắt, một đoàn ướt như chuột, nhem nhuốc, kéo về nhà Út Lích lăn ra nằm ngủ rồi đến bây giờ, thức dậy, chúng nó rủ nhạu nhậu nhẹt. Thằng Hai Rớt đại đội trưởng, được bọn đàn em trong tiểu đội Năm Sứt bao...
-   Nghe nói lại có đoàn bình định sắp về hả anh Hai?
-   Nó về thì mặc mẹ nó. Mấy cái thằng chiêu hồi ấy rặt một bọn ăn hại, chỉ được việc rửa đít cho trẻ con và o mèo. Mẹ kiếp. Thằng phía sau lại có quyền hơn thằng đứng chịu hòn tên mũi đạn phía trước là cái lý gì? Tụi bay cứ biết oánh nhau là oánh nhau. Sinh ra làm thằng lính mà. Đời lính  oánh nhau chết bỏ. Ra trận thì các em phải nghe lệnh qua. Còn về nhà thì...
•   Thì nhậu chết bỏ chớ anh Hai?
•   Nhậu chết bỏ...
Năm Sứt nói rồi bấm vào Hai Rớt, nháy mắt về Út Lích, lúc đó đang ngồi sàng gạo dưới bếp...
Thằng Hai Rớt tợp một ngụm rượu, cười tít mắt:
-   Cái món ấy thì qua không cấm, trừ ấp chiến lược ra, thì những vùng “tím” vùng “đỏ”, xả láng tuốt, tha hồ 2 em tung hoành.
-   Ấp chiến lược này là đất của anh Hai mà...
•   Còn có đoàn bình định sắp về...
-   Tao cấm, tao cấm tụi bay không được xun xoe với tụi bình định. Bình định cái gì, tụi tâm lý chiến chỉ được cái miệng, bọn nói láo, bọn bốc phét. Ai đuổi Việt cộng ra khỏi cái ấp 3 này cho chúng nó đến bình định? Việt cộng vào đây  nó có cầm súng mà oánh nhau không? Rồi ai sẽ là ngưòibảo vệ cho bà con ở đây. Tụi ta đánh nhau cho tụi nó tán gái đâu được... Bây giờ quốc gia lại coi trọng tụi chiêu hồi,các em thấy có nhục không? Sống ở đời này, mạnh được yếu thua. Các em đừng có xun xoe vối chúng nó. Qua đã trải qua hai thời chiến tranh, qua hiểu chứ. Khẩu súng là mạnh nhất... Ha... Ha...
-- Nghe nói anh Hai trước kia cũng là du kích hả anh Hai?
-Hai Rớt đấm vào cái ngực phanh trần có chạm con rồng xanh và đầy lông lá:
-* Du kích kháng Pháp chánh hiệu. Hồi chín năm, đánh tàu “Hô-bo” trên sông Sài Gòn là Hai Rớt này chớ ai. Thằng cha Sáu Dần hồi đó cũng ở du kích với qua. Vậy mà rồi bây giờ mỗi người một chí hướng. Nó gặp qua nó cho qua một viên đạn. Còn qua mà bắt được nó, qua vằm thịt cho vịt qua ăn. CÁc em có biết qua đi theo ông Diệm để làm cái gì không? Cái hận đời phải trả các em ạ! ở đời này, thằng nào có quyền, thằng nào có chức, thằng ấy mạnh, thằng nào có súng.. thằng ấy không sợ. Qua có súng… ha … ha
Bọn đàn em cứ rót, Hai Rớt cứ uống. Hắn say mềm, cầm
Hai cái ly đứng đậy đi về phía Út Lích:
- Nào cô  út, cô cụng ly với anh đi... Cô không cụng ly à... ờ thì anh cụng ly với anh vậy - Nó cụng hai cái ly vào nhau rồi đổ tất cả rượu vào họng - Được rồi, các anh xông pha hòn mũi đạn cũng vì các em đó thôi. Em quay lưng lại thì rồi đừng trách các anh là bạc tình bạc ngãi. Mai mốt bọn bình nó có gọi em lên đồn thì... ha ha...
Con  Miền quàng tay lên cổ và đeo vào lưng chị nó, ghé tai Út lich thầm thì:
-Con chán lắm má Út ơi, má con ta sang thím Sáu đi.
-Má còn phải làm gạo.
-. Con đi một mình vậy.
-Út Lích giữ lấy tay em:
-• ở nhà với má, cưng. Cưng mà đi các ông quốc gia bắt má lên đồn ạ...
-Con Miền quay lại nhìn thằng Hai Rớt chằm chằm. Hôm rồi, nó nghe thím Sáu Dần nói:
-■ Con gái đứa nào vô phước mà bị gọi lên đồn là không thoát khỏi tay thằng Hai Rớt. Thằng ấy nó giết nhiều người ta. Nó dọa bắt chú Sáu Dần băm thịt cho vịt nhà nó ăn. Nó nhắn lời với thím Sáu như vậy. Cái ngón tay to như quả chuối hột ấy mà cầm dao băm thịt chú Sáu Dần thì ghê quá. Lạy trời, chú Sáu đừng để nó bắt. Gặp nó, cho một phát Chú Sáu có súng mà... Con Miền càng nhìn Hai Rớt càng thấy sợ,  nó uống rươu vào mặt tái mét, mồ hôi rịn ra hai bên thái dương
-   Này cưng, cưng nhìn chi bố dượng cưng dữ vậy? Hay là cưng không ưa bố dượng này. Thôi mà, trước lạ sau quen, đến đây con, nào... nào...
Con Miền ôm riết lấy cổ chị nó, út Lích đành phải bỏ  sàng gạo đứng dậy đi ra.
-    Ha ha...
- HỐ hố...
-   Trông bộ ngon đó anh Hai.
•   Gái một con trông mòn con mắt mà...
Hai Rớt cất giọng rè rè:
“Em ơi, cũng “gì" tổ quốc gian nan mà anh phải bầm lá gan tạm biệt con bạn chung... hơ... ờ tình.
Kiếp nam nhi dầu góc biển đầu gành
Chinh chiến dọc ngang nhọc nhằn đâu sá
Chỉ thương em ở lại nhà chịu cảnh liễu úa tàn phai, hơ... ơ...
-   Anh Hai ca mùi quá.
Tiếng vỗ tay rốp rốp. Đứa gõ bát, đứa đánh đàn mồm ầm!
Sang đến nhà thím Sáu, ủt Lích thấy con Tạng đangngíiỊ khóc rấm rứt. Thím Sáu cằn nhằn:
- Tao đã bảo mà, đã đi thì đi cho luôn, đi rồi lại về.
- Thì con đã nói với tía...
- Lại còn con út này nữa. Tụi lính nó nhậu nhẹt bên nhà mày hả út?
- Dạ!
Con Miền trợn mắt, dẩu môi:
-  Thằng Hai Rớt bển.
- Rồi khốn khổ cho tụi bay thôi út à. Bữa qua thằng ấp trưởng đến đây...
. Chi vậy?
. Nó bảo con Tạng phải lên quận đi học tập. Tao nói: Đi đâu hai mẹ con tui cùng đi. Hắn nói: trên người ta gọi có mình nó... Cung cách này thì khó thoát lắm. Thôi tụi bay à. không chi kiếm thằng lính quốc gia nào hiền hiền mà lấy quách đi cho rồi.
-   Thím thì...
-   Thì cái gi. Tao đã bảo ông Sáu cho con Tạng nó đi, ông không nghe, ông cứ bảo là tù thì tù, ở nhà mà “hai chân ba mũi"... Còn cái thân mày nữa, mày cùng phải lo sao chớ út. Tao nghe nói tụi bình định về rồi đó.
-   Hay là con làm lẽ quách thằng Hai Rớt?
-  Chẳng phải đùa, rồi có khi thật ạ.
- má Út nói bậy.
Con Miền lấy tay đánh chị nó túi bụi. út Lích vừa giơ bàn tay ra đõ vừa cười khích khích. Con út tuồng như chả lo gì cả. Bà Sáu nghĩ vậy, mình thì đứt ruột đứt gan. Mới về có mấy ngày vậy mà nay tụi nó đánh tiếng, mai tụi nó đánh tiếng hỏi con Tạng. Đêm đi qua trước nhà, nó gõ cửa cạch cạch, giả giọng thằng Bảo, con trai thím đã thoát ly:
-   Mở cửa cho anh vào với Tạng, anh là Bảo đây.
Bà quát ầm lên.
Vậy là chúng nó đấm nhau cười rồi kéo cả đàn chạy rật rật. Lại còn cái món nhận súng, đi tập trung dân vệ nữa.
Bà thì bà sẵn sàng ở lại đây. ít ra thì bà cũng còn làm được cái việc cung cấp tin tức cho tụi nó. Đêm đến tụi nó có vào, bà còn đong cho lon gạo. Còn bọn con gái thì như trứng treo đầu đẳng: Hỏng cả một đời như thể trở bàn tay. Vây mà con Út vẫn cứ ngồi cười khích khích được... Tính nó như vậy mà cũng hay, khỏi lo. Xem ra nó chẳng sợ đứa nào. Nó hay nói liều, có khi lại được việc. Hôm mấy thằng lính đứng cớt nhả, nó nói:
-   Tôi nói cho mấy anh biết, cái lão Hai Rớt thằng sếp của mấy anh còn chẳng nuôi nổi tôi, huống hồ cái thứ hạ sĩ mấy anh. Có chi thì tôi cũng vô sở Mỹ làm nuôi con tôi chả chới...   -
-Vậy là mấy thằng lính cười hô hố rồi bỏ đi.
-   út à, mày có biết tụi lính nó bảo mày thế nào không?
-   Nó bảo sao hả thím?
-   Sao nữa. Nó bảo mày là cái con l... sành ghe đá...
Cả nhà bật cười. Con Tạng cũng vừa lau nước mắt vừa
cười. Con Miền thì xông vào đánh thím Sáu:
-   Thím Sáu nói bậy, thím Sáu nói bậy... Con không chơi với thím Sáu nữa. Đi về đi má Ut.
Nó kéo tay chị nó đòi về.
Cười xong rồi út Lích ngồi lạng thinh. Cô có muốn đùa giỡn làm gì. Mỗi khi nói đùa là mỗi khi buồn đứt từng đoạn ruột. Không có con Miền, thì đêm bị B.52, út Lích đã ở lại trung đoàn Mười sáu. Ba cô bây giờ ở đâu? Tại sao ba chẳng tin cho con một câu một chữ, rồi khuyên con nên làm thế nào? Ba ơi, ba có biết má con mất rồi không? Ba có biết bây giờ con đang ở trong ấp chiến lược. Chẳng lẽ nay mai, ba trở về, ba lại gặp đứa con gái ba đã lấy một thằng lính ngụy. Hay rồi con gái ba đi tù... Anh bộ đội ở trung đoàn Mưòi sáu khuyên con gửi em mà đi thoát ly. Nhưng con làm sao bỏ em Miền đi được. Rồi nó sẽ hận con suốt đời...

[danhthanh]

... Ờ... Cái anh bộ đội (mà đáng ra cô phải gọi bằng chú ấy) có một cái gì thật ngộ. Cô chỉ muốn đùa cho anh ta phát khùng lên. Tướng ấy thì chỉ hai câu là nổi cáu. Nhưng cái đêm ấy chẳng bụng dạ đâu mà nghĩ đến những chuyện nghịch ngợm.
ông Thêm, chú Thêm, hay anh Thêm thì đối với cô cũng vậy. Vậy là cô xưng em anh với ông. Hôm ấy rõ ràng ông Thêm chạy trốn cô. Cái ông buồn cười thật. Thì nếu như ông thương cô thât, ông tỏ thái độ cho rõ ràng đã có sao? út Lích cười một mình: Giá mà mình còn ở Mười sáu lâu, thì nhất định mình phải làm rõ trắng đen, cho đến lúc ông Thêm phải nói đúng những điều ông đang nghĩ... Ờ mà, sao mình lại vơ vẩn vậy. Sao mình lại cứ nghĩ hoài về ông Thêm...
-   Mi cười chi vậy út?
-   Hôm rồi có thầng thiếu úy viết cho con lá thư.
-Thằng thiếu úy đồn phó ấy à?
-Dạ!
-   Vậy rồi mày nói sao với nó?
-   Con không trả lời, nhưng coi bộ câu chàng mê con lắm. Con làm bà đồn phó thì thím coi có oách không?
-   Con ranh...
Tự nhiên câu hỏi của bà Sáu Dần lại vô tình làm út Lích nhớ sang chuyện thằng thiếu úy đồn phó.
Hắn nói là hắn đâu tú tài, sau đó vào học trường sĩ quan Đà Lạt. Coi bộ thằng đẹp trai và ăn nói có văn hóa chứ không cục cằn như thằng Hai Rớt. Hắn khinh thằng Hai Rớt ra mặt. Mà cũng có vẻ mê út Lích thực. Hắn mê cô vì lý do gì thì Út Lích cũng không rõ, nhưng trong thư có đoạn viết: “Tôi biết rằng cô không ưa gì bọn tôi, nhưng rồi thời gian sẽ trả lời. Rồi cô sẽ hiểu ra rằng sĩ quan không phải ai cũng như thằng Hai Rớt. Tôi đến với cô bằng một sự chơn thành.. ”... Hắn nói nghe cũng được, chỉ có điều là hắn đi lính cho ngụy. Có hôm, cô nói với hắn:
-   Ông thiếu úy ạ, ông đừng dây vào tôi mà mang vạ đó, bố tôi là Việt cộng, chồng tôi cũng là Việt cộng.
Hắn nói:
-   Điều đáng buồn cho người dân nước Việt Nam là vậy đó CÔ Út ạ... nhưng rồi tôi cũng nghĩ là chúng ta có thể hiểu nhau hơn.
Thực tình thì thối độ và lời nói của hắn cũng làm cho út Lích suy nghĩ, hắn không bao giờ cợt nhả với con gái, hắn không cục tính như bọn lính, hắn không nhậu nhẹt, thái độ của hắn đối với mọi người nhã nhặn, lịch thiệp. Nếu không là sĩ quan ngụy, thì hắn có thê là tiêu chuẩn lý tưởng cho những cô gái kén chồng...
- út Lích này, những chuyện vậy mày đừng có đùa dai đùa dai rồi có ngày hối không kịp... Hay là...
- Dạ?
- Hay là mày bắt mối với nó đi...
út Lích giật nảy mình, cô cảm thấy lạnh toát xương sống.
-   Con chịu thôi... Rồi nó yêu con thật thì con làm sao?
-   Tuyên truyền giác ngộ cho nó, hồi chín năm thiếu chi người yêu lính ngụy, sau vận động họ mang súng về theo ta đó.
-   Thôi thím ơi, chẳng biết con giác ngộ hắn hay hắn giác ngộ con...
-   Thì mày cứ thử xem.
- Con chịu.
-   Má út ơi, về thôi, con không nghe chuyện nữa má, con chán lắm rồi...
Con Miền nắm tay út Lích kéo đi.
út Lích vế đến nhà, tụi lính đã đi hết, chén đũa tụi nó tha ra nhậu nhẹt vứt đầy một nhà.
 Gần giữa mùa mưa, những trận mưa liên tiếp đổ xuống.
nước sông Sài Gòn dâng lên, hai bờ tráng mênh mông Có nơi lòng sông rộng ra đến bảy tám trăm mét. Những bờ tre, bờ cây rù rì ngập gần tới ngọn, nổi lên như những hòn đảo xanh giữa dòng nước bạc. Các chân ruộng ở hai bên bờ cũng ngập trắng, trên mặt nước mênh mông chỉ còn sót lại những ngọn cỏ lơ thơ, đôi ba tàu chuối nước. Từ bên kia sông muốn lội qua, các chiến sĩ phải cởi quần áo đi bộ hàng trăm mét, nước ngập ngang bụng.
Đêm đêm, đứng từ xa cũng thấy xuồng máy của lính tuần chạy trên sông, kéo theo những làn sóng dài bạc trắng. Máy bay “trực thăng” từng chập, từng chập bay dọc dòng sông, soi đèn nhấp nhoáng, gặp một cụm bèo tây lềnh bểnh liền quay lại, lượn vòng, bắn vài loạt đại liên. Để nắm được tình hình hàng ngày trên sông, trong bốt đại đội Hai tiểu đoàn Bảy đặt đài quan sát trên cây cầy, dọc lộ Mười bốn. Mờ sáng và chập tối, họ trèo lên đó để xem động tĩnh từng ngày, từng đêm của địch. Buổi sáng thì xem chừng tụi trong đồn có nống ra đi càn không, buổi chiều theo dõi tụi lính đi phục, nơi chúng nó gài trái, gài mìn.
Chạng vạng chiều, Tuyên đã ra gần lộ, đích thân trèo lên đài quan sát, ngồi thu lu trên chạc ba cây cầy để theo dõi tình hình. Ông Đa Kiên đã quyết định dứt khoát sang sông, ông cũng mang bồng ra đứng đợi ở đó. Ông Thêm, Thắng (bây giờ là đại đội trưởng) cũng theo ông ra.
Ý ông Ba Kiên đã quyết. Ông đã cân nhắc kỹ, và đã giải thích cho ông Thêm nghe sự cần thiết phải sang sông.
Chỉ có ông đi thì mới trực tiếp nghiên cứu được địa hình, từ đó có thể nghi ra cách bố trí lực lượng. Việc móc nối với địa phương phải có đầu mối, phải quen thuộc địa hình, quen người, quen cơ sở. Trong lúc có một số cơ quan bị tróc, dân chay vào ấp, tình hình có muôn vàn khó khăn, người cán bộ lãnh đạo muốn được nhìn tận mắt, nghe tận tai mọi việc để rồi giải quyết. Từ trên Miền về, ông Ba Kiên đã đi vòng theo con đường bên kia sông. Qua đó, ông có thể nắm vững đường đi. Trong trường hợp có nhũng tình huống phức tạp phải xử lý (vì đây không chỉ có bộ đội với nhau, mà còn phải quan hệ với địa phương, chịu trách nhiệm với địa phương), giao cho cán bộ khác, ông cũng không yên tâm. Thằng Lâu phải để lại vì ông đang cần có cán bộ quân sự ở nhà. Nó cũng cần phải về củng cố tiểu đoàn Bảy sau khi Canh hy sinh, đưa Thị đi theo dự trù trường hợp bất trắc. Sang đó, Thị sẽ là người giúp việc cần thiết.
Đoàn ông Ba Kiên đi gồm có: Sáu Trang, Thị, Hùng Và ông Ba Kiên. Ngoài ra, có ông Sáu Dần và hai cậu du kích Đồng Lớn mà Tư Quang gửi đi theo về chỗ Bảy Rỹ.
Ông Thêm không muốn cho ông Ba Kiên đi, nhưng không có lý do để cãi lại, đành bàn bạc với Tuyên và Thắng lấy hai tiểu đội ra ém sát bờ sông cạnh ấp 3, cần thì nổ súng yểm trợ.
Chiểu tối, một cơn dông kéo đến ào ào. Mây vẩn lên đen kịt, trời tốì ập xuống. Nhìn ra phía trước, chỉ còn thấy có một con sông Sài Gòn bạc trắng. Những hạt mưa quất ngang, rơi lốp bốp, lúc đầu còn thưa, rồi mỗi lúc một mau. Gió hú trên mặt sông, xô sóng đập vào bờ, dựng lên nhũng đám bọt trắng xóa.
-   Đi đi, ra đến bờ sông lặng gió thì vừa!
Thằng Hùng kêu đói, hắn vừa đi vừa run lập cập. Vậy mà chiều nay hắn là người được ưu tiên nhất trong số những người được ưu tiên. Bữa ăn riêng cho những người ra đi là một rá củ có lẫn những hạt cơm. Ông Ba Kiên ăn hai lưng bát rồi thôi, Sáu Trang cũng bỏ đũa nhường cho thằng Hùng, nó ngồi sau vét sạch mà còn thòm thèm.

[danhthanh]

Trời tối đến nỗi người đi sau không nhìn thấy người đi trước. Thằng Hùng đưa tay ra:
-   Chị Sáu nắm tay em nè. Bữa nay chị lội sông giỏi rồi chớ. Đáng lẽ anh An cũng đi qua đó, mà chắc anh về không kịp.
-   Suỵt, im đi, mày cứ làm như đi chợ không bằng. Thằng Hùng xuống giọng:

-Anh An về anh ấy...
ông Ba Kiên bấm ông Sáu Dần. Tất cả ngồi thụp xuống, dù từ phía Thanh An bắn lên sống rực. Ra đến bến Ông Hai Hiệu gió đứng rồi, nhưng mưa vẫn đổ như trút nước. Đi lúc này không sợ “trực thăng”. Ông Ba Kiên giục:
- Sang sông đi Thị. Mày và thằng Hùng xem chừng con Sáu Trang. Tụi bay đi trước đi.
Họ buộc bồng sẵn rồi, chỉ việc ào xuống nước, thả trôi, mỗi người cầm một cành lá. Pháo sáng lấp lánh một vùng , sông. Thị vừa bơi ra vừa quay lại nhìn. Ông Ba Kiên vẫn chưa xuống.ôÕng vẫn đứng nói chuyện với ông Sáu Dần:
- Sang bên kia, anh khỏi tìm bọn tôi, đi về phía rạch cầu Ngang thì chú ý, có chi ở phía trên đó tụi tui có cái cứ cũ của tiểu đoàn Tám.
Hai ông già vừa run lập cập vừa thả bồng trôi xuống nước.
Thị bơi trước một đoạn, đến Sáu Trang, đến Hùng. Họ thả nổi, bơi xuôi theo dòng nước, trông như những cụm bèo tây trôi lềnh bềnh.
Khi còn đứng bên này bờ sông trông sang, Sáu Trang nghĩ đến Đồng Lớn, nghĩ đến chị Ba, nhưng bây giờ đến giữa sông rồi, Sáu Trang mới nhớ là sẽ còn rất lâu cô mới trở lại bên này. Phân khu giao cho cô về Đồng Lớn rồi vào Trung Hòa. Từ nay trở đi, chưa biết bao giờ cô mới trở về Mười sáu.
Mới hôm qua đó, bây giờ hai người mỗi người một phía. Vừa rồi thằng Hùng nó định nói gì về An. Hồi nó nằm trên viện, Sáu Trang gửi thư cho nó. Cô không gửi thư cho An vì anh chẳng có một lời nào với cô. Chỉ một câu thôi mà không nói, không viết thư chi hết. Người chi mà lạ. Cái đêm trong hầm ngã ba bến thương binh, An hỏi Sáu Trang được một câu-1 Ngày mai cô lại xuống đó à? Lân này thì cô lại đi. Cô sẽ
đi không tăm không tích gì nừa, cô sê không viết một dòng thư, không một lời hỏi thăm..
-tấp vào bờ đi, ca nô đấy
- Thằng Hùng vội đưa tay đẩy bồng Sáu Trang
Lúc đó Thị đãlên đến bờ.ánh đèn pha sáng rực quét vòng ở phía sau.
Thằng Hùng cố sức đẩy bồng Sáu Trang đi. Giữa sông là ông Ba Kiên và ông Sáu Dần. Hai ông già vẫn nổi lềnh bềnh như hai cụm bèo tây giữa dòng sông. Hai câu du kích lúc đó mới đẩy bồng xuống nước tít mãi bên kia bờ.
Cả Thắng và Tuyên đều ra bờ sông, ông Ba Kiên bảo về bớt một người, đề phòng nếu có xảy ra chuyện gì thì còn người chỉ huy ở nhà. Nói vậy rồi mà cả hai vẫn ở lại.
Các chiến sĩ ngồi trong sình, cạnh những búi cây lúp xúp ven bờ sông. Người nào người nấy ướt sũng. Nước ngấm vào người, quần áo dính chặt vào da, càng lạnh thêm. Những anh lính mới, căng mắt ra lo lắng, quên cả mệt. Còn những anh lính cũ đã quen với những cuộc bám địch, trinh sát, thì vừa đói, vừa rét, lại thèm thuốc, ngồi run lập cập. Mưa vẫn đổ ào ào.
Tuyên nói với Thắng:
-   Có lẽ đêm nay chú Ba Kiên đi đẹp đó.
Vừa nói vậy, thì đồng chí tiêu đội trưởng ngồi cạnh anh dứng bật dậy:
*   Xuồng máy.
Đúng rồi, trong tiếng mưa đổ rào rào, có tiếng động cơ. ở đây, tai các chiến sĩ đã quen với tiếng động, nên họ nghe rất thính. Từ xa, họ vẫn phân biệt được tiếng xuồng máy, tiếng ôtô, tiếng “trực thăng”, tiếng “đầm già”, tiếng máy ủi
Đã tưởng mưa to thì đoàn đi thuận lợi, vậy mà bây giờ không biết có động gì hay không, một chiếc ca nô từ phía
Dầu Tiếng chạy về, đến ngang rạch Hố Bà Tùng thì bật đèn  pha sáng rực. ánh đèn pha xuyên ngang càng làm cho trận mưa trên sông trở nên dữ dội.
• Hay là ca nô chạy mưa trốn vào ấp 3.
Tất cả mọi người được lệnh sẵn sàng. Kế hoạch trao đổi ở nhà là: khi thật cần thiết mới nổ súng, ví dụ khi bị phục ngay trên bến, ra giữa sông gặp xuồng máy hoặc bị máy bay phát hiện quây bắn trên sông. Trong những trường hợp đó, bằng bất cứ giá nào, cũng phải đánh để làm lạc hướng sự chú ý của dịch. Còn bây giờ? Chiếc xuồng máy vẫn đang lừ lừ tiến đến. Hai cậu du kích mới bơi ra một đoạn, ướm chừng không vượt qua nổi vội vàng quay vào bờ. Ông Ba Kiên và ông Sáu Dần bơi giữa, vẫn còn lểnh bềnh trên một nước. Đã ra hơn nửa sông rồi thì chĩ còn cách bơi tới. Sát gần bên kia bờ là Thị, Hùng và Sáu Trang. Qua ánh đèn pha. Tuyên và Thắng trông thấy từng cụm lá bồng bềnh và họ biết đó là ai.
Mưa vẫn đổ ào ào. Chiếc xuồng máy vẫn chạy tới, mặt sông mỗi lúc một sáng rực. Hai cậu du kích đã vào gần tới bờ bên này. Người ngồi trên bờ đã trông thấy cái lưng trần nhấp nhô của họ.
Tuyên hỏi:
-   Bắn không.
Thắng:
-   Xem đã.
Anh tính toán: Hai cậu du kích vào gần bờ, ông Ba Kiên cũng bơi sang được hai phần ểông rồi. Nếu chiếc ca nô cứ vậy xé đôi đội hình của họ rồi chạy qua thì hay biết bao nhiêu. Trời mưa mà! Như vậy thì chẳng việc gì mà nổ súng. Nhưng làm thế nào mà biết được sự thế rồi sẽ ra thế’ nào. Có thể nó phát hiện ra nhưng cũng có thể không.
Thắng đang đán đo thì Tuyên đã cởi áo:
-   Để mình bơi ra, chỉ cần cho tụi nó trông thấy quay vào, các cậu chuẩn bị nổ súng.
Tuyên chưa kịp xuống nước thì ánh đèn pha bỗng lia vòng từ bên kia bờ sang bên này rồi soi thẳng vào chỗ mấy người đang đứng. Chiếc xuồng quay ngang lại xé nước thẳng vào bờ. Hai cậu du kích có lẽ vì quá hốt hoảng đạp chân té nước, bị phát hiện.
Một loạt đại liên quét vào bờ đỏ rực, đạn bay vung vãi.  Hai câu du kích không còn giữ gìn gì nữa, phóng thẳng Vào bờ, loáng một cái, họ đã biến mất.
Thắng nâng AK, ra lệnh:
-   Bán!
Hai tia lửa xanh lè vụt đi. Rồi những tràng đạn nhọt đan chéo nhau đỏ rực lòng sông. Biết là bắn quá vội, nhưng đành vậy. Bọn địch không kịp phản ứng, hoảng hốt quay mũi xuồng chạy lùi trở lại. Dòng sông tối đen. Cũng vừa lút đó hai cậu du kích không biết từ đâu xuất hiện, chưa kịp mặc quần áo, ôm hai cái bồng chạy ào tới.
-   Bắn nữa không?
- Rút thôi.
Chỉ một phút sau, đèn dù từ trong ấp 3 lại bắn lên sáng rực. Tuyên nhổm lên nhìn sang bờ bên kia: Hai cụm lá vẫn lềnh bềnh trôi trên sông. ít ra cũng còn chừng dăm chục mét nữa ông Ba Kiên và ông Sáu Dần mới vào đến bến.
Thắng nắm tay Tuyên:
-   Chuồn đi, pháo căn đến bây giờ.
- Nhưng đoàn chưa qua hết.
-   Nó đang tập trung chú ý bên này... không lo.
Ông Ba Kiên vẫn đang bơi nhích gần vào ờò.
Chiếc xuồng chạy lùi một đoạn, tắt máy, quay nòng đại
liên. Cối trong đồn bắn ra, đại liên trên xuồng bắn đến, rồi
 
từ các nơi cắn tới, lửa chớp sáng rực, quả nổ trên mặt quả nổ mặt bãi sình.
 Đoàn trinh sát vừa núp, vừa chạy, vượt ra ngoài tầm pháo qua lộ Mười bốn. Đến dưới gốc cây cầy vẫn dừng làm đài quan sát, mọi người dừng lại. Thắng cho anh em về trước, nhưng không ai bảo ai, mọi người vẫn ngồi im, chờ anh trèo lên cây quan sát xem tình hình ra sao đã. Hai cậu du kích vốn ôm cái bồng run lập cập:
. Tụi em bây giờ thế nào thủ trưỏng?
Tuyên không trả lời, chăm chú nhìn Thắng trên ngọn cây. Mưa ngớt, mặt sông lặng trang, vẫn còn đèn dù và máy bay nhưng chẳng thấy ông Ba Kiên đâu nữa. Chiếc “trực thăng” chúi xuống bắn vào bờ sông bên kia một lúc thì bay đi. Pháo sáng tắt dần, dòng sông trở lại tối đen. Thắng tụt trên cây xuống, Tuyên hỏi liền:
-Thấy gì không?
-   Chỉ thấy máy bay bắn trúng vào chỗ chú Ba Kiên bơi lên.
-   Chắc là nó bắn vu vơ chứ chưa phát hiện?
- Chắc vậy!
Làm sao mà biết được số phân ông Ba Kiên ra sao? May mắn thì thoát. Mọi người đều nghĩ như vậy rồi nhưng vẫn quay sang hỏi nhau:
-   Mình nghĩ là chúng nó chỉ nghi ngờ.
-   Chẳng dễ gì trúng đâu, cụ Ba Kiên ranh lắm.
Trong khi đó hai cậu du kích vẫn đi bên cạnh Tuyên:
-   Bọn em bây giờ sao đây? Bao giờ có thể sang được?

[danhthanh]

Con Miền nằm co trong lòng chị nó. Trong đêm tối nó đưa tay sờ lên miệng, lên má út Lích, nói chuyện nọ xọ sang chuyện kia:
   Má út nè, cái lão trưởng đoàn bình định hỏi gia đình ta là Việt cộng phải không? Con gật đầu đây, má có sợ không
…Nó hỏi con ông đồn phó với ông đồn trưởng hay ra đây nhậu nhẹt phải không, con cũng gật đầu.
-   Hôm sau, nó có ra hỏi nữa, con nói ông đồn trưởng định hỏi má làm vợ hai ổng đây.
-   í, con không nói. Con không nói.
Tụi bình định mới về, mấy hôm nay đi thăm các gia đinh Thằng trưởng đoàn nghe đâu là huyện ủy viên, đi “hồi chánh”. Hắn nói là hắn đã học qua trường Nguyễn Ái Quốc của Bắc Việt. Trước khi hắn về vùng này, hắn cũng có gặp ông Tám Hàn bây giờ làm cái cấp gì to lắm.
Hắn nói:
- Làm việc với Việt cộng, họ vắt hết nước rồi bỏ. Có công không khen, có tội không phạt. Quốc gia người ta trọng người, không câu chấp. Tôi là cán bộ Việt cộng trỏ về hồi chánh, lập tức được sử dụng đúng chỗ. Biết tôi là huyện ủy viên, làm chánh trị giỏi, họ đưa tôi xuống nông thôn, làm công tác bình định, giúp cho dân chúng hiểu ra chánh nghĩa của phía quốc gia... Mọi việc quân sự có ông đồn trưởng, đồn phó, mọi việc về hình sự thì có ông ấp trưỏng, xã trưởng, tôi chì làm phần việc của tôi, là làm sao nói đặng cô bác hiểu...
Thằng Hai Rớt khi nào mặt cũng lầm lầm lì lì, mở miệng là chửi thề như tụi lính của nó. Còn thằng trưởng đoàn bình định đi đâu cũng chào hỏi, mặt mày rạng rỡ, luôn luôn tươi cười. Vừa đến nhà út Lích, hắn đã góp ý: để cho nhà cùa sáng sủa hơn, nên để cái bàn chỗ này, kéo lui cái giường lại chỗ kia. Nó bảo: ở đây, có quốc gia bảo vệ, còn phải để hầm trong nhà làm chi? Nó khuyên mọi người phá hầm đi cho rộng nhà rộng cửa.
Ban ngày, tụi bình định chia nhau đi nắm tình hình, ban
 
nó lại kéo nhau vào trong đồn ngủ, có lúc chúng về trên quận
Từ hôm chúng nó đánh tiếng sẽ về ở nhà Ut Lích, cô kéo
Cái chuồng gà vào sát trước nhà, sang bà Sáu mượn cái chân phản mọt thay vào cái lành đặt ngoài nhà. Lấy dây căng
phới quần áo rách và bẩn ra khắp lượt.
Thằng trưởng đoàn đến, giảng giải:
-   Nhà cửa phải ngăn nắp trật tự, ăn ở hợp vệ sinh.
Nó gạt quần áo lại một góc, hứa sẽ đưa người về thu dọn
sắp xếp thêm.
Thằng thiếu úy đồn phó đến chơi, út Lích nói:
-   Mai mốt mấy ông bình định lại đến đây ở, hết lính lại
bình định, chỉ tốn nước rác nhà...
Thăng thiếu úy hỏi:
-   Nó bảo với cô vậy à?
-   Tôi nghe nói ông trưởng đoàn định cho người đến đây dọn dẹp nhà cửa đồ đạc cho Ổng ở.
-   Không tin được miệng lưỡi chúng nó đâu, bọn ấy đi đâu chỉ tìm nhà đàn bà con gái. Cô phải cẩn thân. Có chuyện gì phải báo ngay cho bọn tui.
Út Lích lại đánh tiếng với tụi lính trong đồn, tụi lính vế nói với Hai Rớt. Hai Rớt uống rượu vào chửi đổng một trận.
Hai ba hôm liền hắn ta kéo lính đến nhà út Lích nhậu nhẹt. Hắn tuyên bố:
-   Thằng bình định nào đến đây qua bẻ giò. Từ đây xuống bến sông, qua không bảo đảm an ninh cho tụi nó đâu.
Bọn bình định vẫn qua lại, nhưng không thấy thằng trưởng đoàn dọn đến ở nữa. Nghe nói thằng trưởng đoàn bây giờ lại định đến ở nhà bà Sáu Dần vì nhà bà là nhà Việt cộng số một ở ấp Thanh An này.
Út Lích sang nhà bà Sáu chơi, kể chuyện thằng đồn phó,
thằng đồn trưỏng và thằng trưởng đoàn bình định cho bà nghe, bà ỉắc đầu:
-   út ạ, mày coi chừng chơi dao có ngày đứt tay đó con
-   Thì thím bảo con biết tính làm sao bây giò, cực lắm thím ơi, cái số kiếp của con không láy ngụy thì rồi cũng đến vào sở Mỹ thôi thím à.
-   Thì mày lấy quách thầng đồn phó đi, rồi bắt mối với nó...
-   Ta là ta mà nó là nó... con nghĩ chán ra rồi... Đến như anh em, cha con một nhà, bây giờ còn chẳng nói nhau được, huống hồ chúng nó. Nó lại là người có học, có lý luận. Nó đã từng đi Mỹ, đi Đài Loan. Nó còn nói những gì gì đến chế độ với con người. Nó bảo nó không ưa ông Thiệu, không ưa mây thằng tướng ngụy, nhưng nó thích thế giới tự do. Hôm ấy con bạo miệng nói liều: tui chẳng biết lý luận chi, chỉ có điểu tui thấy cả nước Việt Nam ai cũng nghe Cụ Hồ. Vậy Cụ Hổ nói sao thì ta làm vậy. Nó im lặng.
Nói chuyện một lúc, cả út Lích, cả thím Sáu như đi vào ngõ cụt, ngồi im lặng nhìn nhau. Tội nghiệp con Tạng, bữa nay nó búi một cục tóc bù xù sau gáy, chọn cái quần ngắn cũn, cái áo cháo lòng ra mặc. Nhưng quần áo làm sao có thể che được cái thân hình hơ hớ tuổi 20 của nó. Môi nó đỏ chon chót, mắt thì ướt rườn rượt. Tóc nó đen mượt, xõa xuống dài có dễ gần đến khoeo chân.
Nó khóc dỏ cả mắt. Cứ gặp út Lích đâu là ngồi than thở đó. Nhưng than thở với út Lích thì được cái gì. Cô cũng có hơn gì con Tạng...
Con Miển nói bi bô một lúc rồi áp má vào ngực chị ngủ ngon lành. Mồ hôi rịn ra trên tóc nó ấm ấm mằn mặn. Mai mốt lôn lên, nó sẽ đi học, nó học cái gì đây? Thà như cô, có chịu, dốt một đời đã cam đi một lẽ.
...

[danhthanh]

Có tiếng gõ cửa rất nhẹ.

 Út Lích nằm im. Mấy hôm nay tụi lính vẫn hay làm vậy, ở đầu ấp , nó còn giả đò làm Việt cộng, gõ của các nhà cơ sở.
-   Cô út, cô Út...
Út Lích nghe tiếng lạ, nằm im. Biết đâu vẫn là tụi nó.
Các ông có đi không tui kêu đó, đêm hôm đàn bà con gái.
Bon tui đây mà! Mười sáu đây mà.
-   Tui không biết Mười sáu, mười bảy chi hết, lựu đạn các
ông cài bên cửa đó, các ông làm nổ là chết má con tui.
.- Lựu đạn bọn tui gỡ rồi, tui đây mà, Thêm đây mà...
Út Lích thở phào, đúng tiếng ông Thêm rồi, cô mỉm cười đứng dậy:
• Tui có biết thêm bớt là ai, các ông không đi thì tui la lên bây giò ạ.
Cô vừa nói vừa mở cửa. Một anh bộ đội vào trước rồi đến
ông Thêm. Luồng gió tạt vào kéo theo mùi bùn đất. Cô út
chạm tay vào người ông Thêm. Áo ông ướt rượt.
-    Các anh đi đưòng nào vào đó, nó gài lựu đạn khắp lượt mà.
•   Dưới bờ sông lên. Có bọn đang phục dưới đó.
Con Miền thức dậy, không thấy chị, nó kêu lên:
•   Má Út, má út đâu rồi?
út Lích dỗ em:
■   Ngủ đi cưng...
Nhưng nó đã tinh như sáo:
■   Ai vậy má út?
•   Im đi, đừng nói to.
Nó cùng bắt chước chị nó, hạ giọng
-Ai đó?
-   Các chú Giải phóng, con nằm im để má đong gạ0 các chú, đừng nói to, tụi lính nó rình ngoài bụi chuối.
Con Miền không ngủ nữa, nó ngồi dậy, nhưng nhà tối đen, nó chẳng trông thấy gì cả.
-   Chú bộ đội đâu hả má út?
Một bàn tay đặt lên đầu nó, nó đưa hai tay nhỏ xíu sờ cái bàn tay sần sùi rồi kéo vào lòng, nói thầm thì:
-   Chú bộ đội ơi, chú ngồi xuống đây đi. Chú ngồi đây chơi với cháu để má út đi đong gạo. Má út không thắp đèn đâu thắp đèn tụi nó biết. Mà chú nói khẽ thôi, chú nói như con vậy nè...
Chú bộ đội ngồi xuống cạnh nó.
-   Ôi, chú ướt hết, chú ở dưới sông lên à?
-   Chú ở dưới sông lên, ngoài trời mưa mà...
-   Hôm rồi má út bảo chúng nó phục các chú dưới sông, con nằm nghe súng nổ ầm trời ầm đất... Má bảo không khéo bộ đội Mười sáu rồi... Vậy mà các chú vẫn còn sống... Con biết mà.
Ông Thêm ngồi trên giường, mùi trẻ con ấm sực. Một tay ông đặt trên đầu, một tay ông xoa lên má nó. Cái làn da mịn mát của trẻ con thấm vào da thịt ông. ông muôn ôm hôn nó quá mà người ông ướt hết.
-   Cháu ngồi lui ra, chú ướt hết mà...
-   Chú cứ ngồi xuống giường đi, con không sợ ướt đâu. Có phải đêm các chú ngủ ngoài rừng không?
-   Sao cháu biết?
-   Má út bảo vậy: đêm mưa thế này mà các chú nằm ngoài rừng! Hôm má út ra ngoài, con biết. Má bảo chờ ít nữa con lớn lên, hai má con ra rừng ở với các chú bộ đội. Khi nào con cao bằng cái dây phơi áo ấy.
út Lích đong gạo vào bồng, xong bỏ thêm một cây thuốc.
mấy gói mì tôm cô mua cất dành từ mấy bữa, nói với CẬU chiến sĩ:
-   Cậu mang về ngoài cho anh em hút, mì tôm thì làm thức ăn. Dạo này nó khám ngặt quá.
Cậu chiến sĩ mang bồng dứng dậy:
-   Thủ trưởng chờ đây một chốc, tôi quay sang nhà bà Sáu. Thủ trưởng Thắng bảo thủ trưởng đừng đi, mìn nhiều lắm.
-   Mình phải đi chớ.
Ông Thêm đứng dậy, cậu chiến sĩ quay lại:
-   Thủ trưởng Thắng giao cho em bảo đảm an toàn cho thủ trưỏng.
Cô út khẽ nắm lấy tay ông Thêm:
-   Đừng đi nhiều người anh Hai... Tụi nó gài mìn lèn đường. Này, cậu em, chú ý các nhà, nhà nào nó cũng gài trái, có khi gài cửa trước, có khi gài cửa sau, có khi gài ở bậc lên xuống...
ông Thêm còn đang lúng túng thì út Lích kéo tay giữ lại:
-   Anh Hai ngồi xuống đi cho đỡ mỏi. Miền, con vào nằm đi cưng. Không nhóm lửa được nên không châm trà anh Hai uống. Anh uống tạm nước nguội vậy.
ông Thêm đỡ chén nước lóng ngóng làm đổ cả ra nhà. út Lích cười thầm trong bóng tối.
Mãi một lúc sau, ông mới nghĩ ra câu cần hỏi:
-   Vừa rồi, cô có nghe tin gì về trận đánh ca nô dưới bến không?
-   Sáng dâậy nó kéo chiếc xuồng máy bị thương đi. Nghe nói tụi nó mang về một cái bồng.
út Lích kể chuyện trong ấp cho ông Thêm nghe. Tói đoạn bọn bình định ba cùng với dân trong ấp, con Miền nói leo vào cuộc đôi thoại giữa hai ngươi:
-    Lão Hai Rớt bảo tụi bình định đến đây ở nó bẻ giò
-    Im đi cưng, để má nói chuyện.
•   Thiệt mà, tụi nó đến dọn dẹp nhà cửa, nó còn bảo út dẹp cái hầm đi, chú Hai ạ.
•   Miền, con có im đi không?
ỏng Thêm nắm lấy tay con Miền:
•   Để cho nó nói cô út, bộ đội ở trong rừng có khi nào được nghe tiếng trẻ con đâu...
-   Thằng Hai Rớt ra đây, nó nhậu, nó nói bậy, má út bỏ đi...
Út Lích bỗng bật lên khóc.
Con Miền thấy chị khóc, im bặt không nói nữa. ông Thêm dặt bàn tay phải lên vai út Lích:
•   Thôi, nín đi cô út. Đã từ lâu tui biết...
Út Lích càng khóc nức lên và cô gục xuống, những giọt nước mắt nóng hôi hổi nhỏ xuống bàn tay ông:
-   Anh Hai ơi, anh bảo em làm sao bây giờ. Thằng đồn trưởng đến, thằng đồn phó đến, bây giờ lại thằng bình định đến...
ông Thêm đưa bàn tay vén nhẹ mái tóc cũng ướt dầm nước mắt của út Lích. Chẳng ngôn ngữ nào có thể an ủi nỗi nỗi đau khổ của cô gái lúc đó...
Ngoài trời mưa đổ ào ào. Một lúc sau, út Lích ngồi dậy, bớii lại tóc:
-chết mất, trời này các anh đi ướt hết.
Có tiếng gõ cửa
Ông thêm đứng dậy nhưng út lích nắm tay giữ lại, nói rất nhỏ:
-xem đã
-lại tiếng gõ cửa nữa.
Thắng đây mà
Ông  Thêm mở cửa. Thắng và hai chiến sĩ nữa đi vào ướt lướt thướt.
gay quá, con Tạng nó đòi đi...
Rồi tụi bay mần răng?
Thì biết làm sao thủ trưởng, cô ấy khóc như mưa như gió, bọn tôi phải phá vòng vây chạy...
- Vậy bà Sáu nói sao?
- Bả nói tùy ông Sáu, tụi bay ra ngoài nói sao cho ổng nghe thì nói.
■   Ông Sáu bảo thủ lắm, nói không được đâu, cô út nợ, bữa sau cô bảo với nó: Có gan thì tự mình quyết định lấy chuyện đi cùa mình. Ra đó rồi tụi tôi bố trí công tác. Còn rủ rê thì tụi tôi không làm, rồi có sao ông Sáu giận tụi tôi đến chết...
út Lích thỏ dài. Vậy là cô cũng phải tự quyết định lấy số phận cô thôi. Biết làm sao bây giờ. Có lẽ anh Thêm cũng khuyên mình như vậy, nhưng anh không nói ra. Mình thổ lộ tâm sự của mình với anh ấy. Nhưng để làm cái gì? Anh ấy biết khuyên mình như thế nào?
Con Miển ngồi trên giường gọi:
■   Má Út, má cho con xuống.
ông Thêm chạy lại, ôm con Miền hôn vào ná:
•   Chú đi cháu nhá. Cháu ở nhà ăn cơm cho chóng hôm nào cao bằng cái dây phơi thì chú đưa đi bộ độỉ-
•   Chú lại ra ngoài rừng hả má út?
-ừa.
•   Bao giờ chú lại vô?
•   Thôi im đi cưng, đừng nói nhiều, tụi nó ngồi ngoài bụi chuối,
• Họ đi ra khép cửa, gài lại trái lựu đạn như cũ, xóa những dấu vết trước thềm. Trong bóng tối, ông Thêm chảng biết cô út khóc hay cười. Lần đầu tiên trong đời, một cô gái khóc trước mặt ông- Lần đầu tiên, môt người đến cầu cứu sự giúp đỡ mà ông thì bất lực, kể cả một lời khuyên. Những câu an ủi thì phỏng có ích gì?
Mình yêu rồi ư? Cũng lần đầu tiên trong đời ông tự hỏi ông như vậy? Yêu một cô con gái kém mình đến gần hai chục tuổi? Rồi cả trung đoàn này người ta cười cho, người ta bảo ông gỉà còn chơi trống bỏi. Mà sao mình lại sợ nhỉ? Thì đã sao? Mình yêu chính đáng mà.
Sao cô Út lại ngả đầu vào tay mình? Đó là dấu hiệu của một sự yếu đuốì chăng? Không, ít nhất thì cô cũng phải rắt tin ông. ít nhất thì ông cũng được cô út quý mến và xem như một người anh. Thôi đừng nghĩ đến chuyện đó nữa.

[danhthanh]

Lâu đón ở gần cửa ấp chiến lược. Đến ông Thêm là tốp cuối cùng.
-   Thắng lợi chứ?
-   Được dăm chục lon, đó là mới có vài nhà... Cái con Tạng  nó cứ bám riết, khóc như mưa làm mình không nỡ dứt.
-   Thủ trưởng Lâu ạ, coi chừng cô ả mê thủ trưởng rồi. Ngon đó, bố vợ làm bí thư đảng ủy thì nhất...
-   Chỉ sợ cụ Thêm không đồng ỷ. Cư bảo đang làm nhiệm vu, chưa yêu đương vội mà...
-   Yêu thì cứ yêu, mà đánh thì cứ đánh, càng yêu càng Ị đánh hăng chớ thủ trưởng Thêm nhỉ.
Ông Thêm cười gượng, không nói gì.
... Lần đầu tiên họ đột ấp. May mà êm. Bà Sáu Dần dặn sau này đừng vào nhà. nữa. Bà sẽ chôn gạo trong thùng đại  liên ở gốc chuối, cứ vào đó lấy.
 Cả một đời chiến đấu, người chỉ huy dẫu có giỏi giang đến đâu, cũng khó mà tránh được không sai sót. Và sự sai sót
đó có thể dẫn đến hậu quả không lường được.
Qua sông rồi, ông Ba Kiên quyết định đi luôn Thị can:
-Bên kia nổ súng, nhất định bên này nó chú ý. Ta ém lại đây đã.
Ông Ba Kiên không nghe:
-   Ém lại chỉ ăn đại bác.
Vậy là  họ vượt nhanh ra khỏi bãi sình, và đại bác căn đến thật. Một lần nữa, Thị lại chần chừ:
-   Hay là chờ một chút anh Ba.
•Thôi đi đi, không sáng mất, cứ vào ấp Đồng Lớn trước. Lên đến lộ Mưòi lăm, ông Sáu Dần và ông Ba Kiên chia tay nhau, ông Ba Kiên bảo anh em cứ di trước. Thị không yên tâm, ngồi lại chờ.
Ông Ba Kiên chia tay ông Sáu Dần, mang Bồng đứng dậy, Thị nói:
-   Anh Ba ạ.
I-   Cái gì vậy?
-   Sao tôi thấy nóng ruôt, tôi so   
Ông Ba Kiên phì cưòi:
- CÁi thằng, mi giờ cũng mê tín à Thị?
Thị đi trước.
Một loạt súng nổ, đạn bay nóng rực bên Lai, trước mặt họ là khoảng đất trống. Theo một phản ứng tư nhiên, tất cả lăn xuống. Thằng Hùng quay súng rỉa môt điểm xạ dài về phía phát ra ánh lửa. Tiếp đó, hai trái lựu đạn cùng tung lên một lúc. Vừa nháng lửa, Thị đã thây ông Ba Kiên khoát tay nhỏm dậy. Anh chạy theo - Một loạt đạn bắn đuổi. Hai người đã vào đến  bờ cỏ Mỹ cao ngang đầu người.
ông Ba Kiên quay nhìn ra: Thằng Hùng và Sáu Trang vẫn bò mẹp dưới làn đạn.
- Bắn di!

Vừa nói, ông vừa tung lựu đạn, bắn một loạt AK và di chuyển vị trí. Lựu đạn không đến được mục tiêu, khói trùm lên phía sau Hùng và Sáu Trang. Thị vừa bắn từng điểm xạ ngắn vừa gọi:
- Nhanh lên!
Biết đã có yểm trợ, Hùng và Sáu Trang nhổm dậy chạy ào tới.
Từ trong đám cỏ Mỹ, hai người vừa ném lựu đạn, vừa bắn trả. Họ di chuyển vị trí nên tiếng nổ rải dài như có cả một trân địa phòng ngự bên này đường Mười lăm. Đạn địch bắn vọt qua đầu.
Chạy vào đến bờ cỏ, thằng Hùng nằm lăn ra, vừa thở, vừa cười:
-   Chú Ba nhanh thiệt!
Không nghe ông nói gì, nó nhìn sang. ông đang ngồi bệt dưới đất, lúng túng tháo gỡ thát lưng.
-   Chứ Ba làm sao vậy?
-   Tao bị thương rồi?
Cả ba người hoảng hốt xô tới. Thị rút băng ra băng. Không thấy ta nổ súng nữa, từ bên kia đường, đạn địch lại bán sang cày đất. Ông Ba nói khò khè:
-   Thôi, hai đứa ra cảnh giới, không cần thiết thì đừng nổ súng. Chúng nó không dám đuổi theo vào đám cỏ Mỹ này đâu.
Ánh đèn dù bật lên sáng trưng. Vừa băng cho ông Ba, mồ hôi Thị vừa vã ra trên trán từng giọt lấp lánh. Nhìn thấy bàn tay Thị run run, ông Ba cố gượng cười:
-   Bình tĩnh thôi Thị ạ, không việc gì đâu.
-... Trong lúc ném lựu đạn và di chuyển vị trí, nổ súng yểm trợ cho hai đứa, ông Ba Kiên bị thương. Nghe thằng Thị gọi to, ông toan bảo nó im đi, thi bỗng thấy đau nhói ở ngực. Biết mình bị thương, nhưng trong tình trạng quá khẩn cấp ông rán bấn thêm một điểm xạ nữa.
Trông thấy tụi nó đã vào đến nơi, ông mới buông súng ngồi xuống định cởi thát lưng lấy cuốn bắng ra. Đến lúc đó, ông mới biết mình không còn sức nữa.
ông bị một viên đạn xuyên từ trước ngực ra sau lưng, một viên nữa vào bụng.
... Súng vẫn nhầm vào đám cỏ cao ngang đầu người mà quét. Một lúc sau tất cả im lặng.
Thị:
-   Hay là bây giờ quay về anh Ba?
-   Cậu cứ cõng tớ về Đồng Lớn. Tớ phải làm xong việc trong đêm nay.
Sao lại làm xong việc trong đêm nay? Ông Ba Kiên nói chi lạ? Thị lại trù trừ. Ông Ba Kiên giục:
■ Thôi, nhanh chóng rời khỏi nơi này đi.
Thị cõng ông Ba Kiên lên lưng. Sáu Trang đi sau khóc thút thít.
Đi một đoạn, ông Ba Kiên lại thều thao:
-   Gần đến chưa Thị?...
- Gần rồi thủ trưỏng...
Ông nghiến răng thở hổn hển.
-   Tôi để thủ trưởng nghỉ một lát nhá?
- Cứ đi đi...
Thị lại cặm cụi bước. Ông Ba Kiên nhẹ tênh, có dễ được hơn 40 ki-lô-gam chớ mấy. Có lẽ ông chết mất. Mà sao hôm nay mình nóng ruột hoài... Đáng lẽ mình phải kiên quyết giữ ông lại. Bây giờ cơ sự ra sao đây? Không đơn vị, không có dân không có quân y, không có thuốc, không có tất cả...
Ông Ba Kiên thì thào:

Nếu đến Đồng Lớn, không thây bếp lửa ông Hai Trụ đến cứ Tư Quang...
Một lúc sau, ông lại nói:

-   Nếu không tìm được cả hai nơi, thì tạm ém chỗ
tối mai ra liên lạc.
-   Anh cứ nằm yên, mọi việc tôi sẽ xử trí.
Ông Ba Kiên lại nghiến răng ken két.

[danhthanh]

Bếp lửa nhà ông Hai Trụ vẫn đỏ.

Thị đứng lại bảo Sáu Trang:
-   Cô vào trước xem sao?
Sáu Trang vừa vào giữa sân thì có tiếng ho, rồi một giọng nói khàn khàn vọng ra:
-   Các chú đi tuần à?
Sáu Trang nhận ra tiếng ông Hai, bước tới:
-   Cháu đây mà!
Một bóng người chui từ trong lều ra:
-   Ai đó? A... con Sáu.
Một bóng người thứ hai nữa bước ra tiếp:
-   Làm tôi hú vía, soạn chui xuống hầm bí mật.
Mọi người chưa kịp vui mừng thì Thị cõng ông Ba Kiên đi vào.
-   Ai đó nữa, bị thương à?
-   Thủ trưởng Ba Kiên.
Thị bảo Hùng trải ni lông, đặt ông Ba Kiên nằm xuống cạnh bếp lửa. Không còn ai kịp hỏi han ai nữa, mọi người xoay vào việc cấp cứu thương binh.
-   Con Sáu bắc siêu nước lên bếp để rửa vết thương cho anh Ba, đặt  ảnh vào nhà đi, nào Bảy Rỹ, đỡ với tao một tay- Bây giờ vậy nè: Bảy Rỹ về cứ đi, mày đưa giùm hai chú này đi theo.
 
 Con Sáu ở lại đây, để anh Ba đó tui lo. Đừng tập trung nhiều, đông ngưòi chạy không kịp.
Ba Kiên nói với ông Hai Trụ:
-Anh cho thằng Thị ở lại.
- Chi vậy?
. Tôi làm việc đêm nay.
• Thôi mà, anh Ba còn mệt, anh cứ nghỉ đã. ông Ba Kiên kéo tay ông Hai, thở hổn hển:
. Việc gấp lắm.
ông Hai Trụ nhìn ông Kiên, lại nhìn Thị. ông Ba Kiên ra hiệu cho Thị ngồi xuống:
-Không còn thì giờ nữa đâu... tôi nghe trong người tôi, tôi biết.
Thị nhìn ông Hai Trụ, ông Hai Trụ quay lại Sáu Trang:
•   Vậy thì con Sáu đi, hầm bí mật ở đây không còn chỗ
nữa.
Sáu Trang và Hùng con vẫn dùng dằng chưa muốn đi. Ồng Ba Kiên gật đầu bảo ngồi xuống, chỉ chỗ cho Hùng ngồi sang bên trái, Sáu Trang ngồi sang bên phải, rồi đưa hai tay nấm tay hai đứa. Ông nói với thằng Hùng:
•   Chú không sống được đâu... đáng lẽ chú phải cho cháu đi học, vậy rồi không được... Hết đợt này, Thị nói với ông Dũng, cho nó đi học... Bao giờ cháu về dưới Tân Thới Hiệp, cho chú gửi lời thăm má cháu.
Thằng Hùng khóc òa lên:
Ông Ba Kiên quay sang Sáu Trang:
•   Hết đợt công tác, cháu về bên đó, cháu gặp thằng An... đáng lẽ nó xuống đây... chú đã định cho nó cùng đi... Nó thương cháu đấy..
Sáu Trang úp mặt lên bàn tay ông Ba Kiên, nước mắt giàn  giụa...

-   Chú cho cháu ở lại với chú một lúc
Thằng Hùng cũng nói:
-   Chú cho cháu ở lại với chú một lúc...
Ông Ha Kiên lắc đầu:
-   Chú muốn ở lại với các cháu suốt đời, nhưng không được, còn bây giờ... Các cháu đi đi, chú Hai bảo ở đây không được... Chú còn làm việc.
Sáu Trang nâng bàn tay ông Ba Kiên lên, cô úp mặt vào đó khóc một lúc, hôn bàn tay ông rồi vừa đi vừa khóc.
Ba người đi rồi, ông Ba Kiên gọi Thị mòi ông Hai Trụ đốn:
-   Thôi, khỏi... đun nước, tui không sống đâu, anh Hai ngồi nói cho tui nghe tình hình đi.
Ông Hai Trụ đành phải nói tóm tắt cho ông Ba Kiên nghe. Thằng Bảy Rỹ vẫn ở trong cứ gần Trung Hòa, hôm rồi nó vào gài mìn trong bốt, nổ chết hai thằng lính. Đơn vị Bạch Đằng có người tìm ra đây, nhưng lúc về bị nó phục bắn chết, mang xác về trong Trung Hòa... Chắc là vẫn có tổ bám trụ dọc hai bên bờ sông này, nhưng tình hình căng quá, bọn chiêu hồi như rươi, thành ra ai cũng ngại, không dám để lộ căn cứ. Hầm ai nấy biết. Gạo thì rồi cũng có cách đưa ra được. Bữa một vài lon bỏ trong bao vải. Khu vực Đồng Lớn là khu vực “tím”. Khu vực “tím” nó chỉ cho dân ra làm đồng từ 7 giờ sáng đến 4 giờ chiểu. Sau những giờ đó nó không chịu trách nhiệm về chuyện bom pháo. Tụi nó càn dữ trong một vài tháng, bây giờ ủi xong, càn xong, đốt nhà, phá hầm xong, thì ở bên này sông coi như mọi việc cũng đã tạm ổn. Thằng Trung đại úy tuyên bố bây giờ sẽ đến lượt bên kia sông. Chính giữa lúc nó tưởng là. nios làm ráo riết, đánh bật được mình ra thì mình vẫn tìm được kẽ hở để bám lại.
Ông Ba Kiên hỏi:
-   Bộ đội về ở được chớ anh Hai?
ông Hai Trụ nghĩ một lúc:
-   ở  hầm bí mật thì được.
ông Ba Kiên gật đầu.
Vậy là ông tính toán không sai lắm. Ông vẫn cho là có thể đưa bộ đội sang được. Cố điều vừa qua nó làm dữ quá, hết cơ quan này tróc đến cơ quan kia tróc. Cách ăn ở trong tình hình mới chưa kịp thay đổi nên người ta nghĩ là không ở được đó thôi. Thời thằng Mỹ mới vào cũng vậy. “Trực  thăng” đổ quân lèn trời lèn đất, tưởng như không có cách gì đánh lại được. Ban đầu bao giờ cũng vậy. Những lúc khó I khăn, phải tỉnh táo mà nhìn mới được.
ông Ba Kiên cười, những giọt nước mắt lăn xuống gò má. Vậy mà chỉ vì chủ quan. Mấy hôm nay, có lẽ tại ông mừng quá, vì vậy mà thành ra sơ suất. Sao lại đi qua lộ Mười lăm như đi chơi. Lúc đó, nếu nghe lời thằng Thị. mình dừng lại một chút... Nhưng thôi, nghĩ chi, đời bộ đội là như vậy, không lúc này thì lúc khác... Hơn hai mươi năm cầm súng, cho đến bây giờ cũng đã là dài...
ông quay sang Thị:
-    Sắp tới, cậu cho đào thêm hầm bí mật, ba người bám trụ lại đây, rồi dần dần, về bên kia sông, nói anh Thêm đưa bộ đội sang, từng tổ một, ở phân tán, làm hai nhiệm vụ: Đánh bọn lính đi kích và móc gạo trong ấp ra chi viện cho bên kia sông. Cố gắng tìm đoàn 82. Họ mua gạo để bên này.
ông nghĩ một lúc rồi lại nói:
-   Cậu về nói với anh Dũng điện cho Miền và phân khu xin chi viện gạo và súng, chỉ cần đưa về bên kia sông Nha Thức, Mười sáu sẽ đưa người sang nhận...
Dần dần, câu nói của ông Ba Kiên đứt từng đoạn một.
-   Thủ trưởng nghỉ cho lại sức đã.
Ngừng một lát, ông lại tiếp tục nói những điều ông vừa nghĩ ra Bây giò từ đường Mười bốn trở lên lại khó đứng
chân hơn bên này. Bên này, coi như nó càn ủi xong rồi, mình đã tìm ra cách hoạt động, còn bên đó, không phải chỉ có đơn vị chiến đấu, còn cơ quan, còn hậu phương. Phải nhanh chóng thích nghi với tình hình. Ông Ba Kiên định sang bên này, tổ chức cho d Bảy sang sông xong thì quay trở về... Bây giờ còn một mình ông Dũng chắc rồi sẽ khó khăn.
- Cậu về nói với anh Thêm và anh Dũng, ráng trụ qua mùa mưa, cây cỏ lại mọc lên...
Thị định đứng đậy đi lấy nước nóng, rửa lại vết thương, nhưng ông Ba Kiên lắc đầu, cầm tay anh giữ lại. ông không cho thay băng.
Ngoài bếp, ngọn lửa đã tàn. Ông Ba Kiên vẫn nằm vậy, một tay nắm tay ông Hai Trụ, một tay nắm tay Thị. ông nhìn ra bên ngoài. Cơn mưa vừa rửa sạch bầu trời. Nhũng ngôi sao như được sáng ra lóng lánh. Ngày xưa mẹ ông bảo ông rằng mỗi người là một vì sao, ai chết thì vì sao đó sẽ tắt. Bây giờ ngôi sao nào đang tắt?... Ông Dũng rồi một mình sẽ chèo chống công việc ra sao? Thằng Thêm hơn bốn mươi tuổi đầu rồi chưa chịu lấy vợ. Tội nghiệp cái thằng... Nó là người cùng sống một trung đoàn với ông hơn hai mươi năm nay. Chẳng ai yêu trung đoàn bằng nó. Cái tội giáo điều của nó cũng đáng thương thôi... Bọn thằng Lâu, thằng Tuyên rồi sẽ đứng lên đảm đương lấy nhiệm vụ... Chẳng có trung đoàn nào như trung đoàn này... Cuộc chiến đấu lọc lại nguyên chất...
-Thị à.
-Dạ.
• Cho mình gửi lời thăm hết anh em... Còn cậu bao giờ về quê...
-  Anh cứ nghỉ đi cho khỏe...
-.. Cậu ghé lại nhà mình...
-Dạ.
 Thị ở gần nhà ông. Những ngày đi đường vói Thị, hai em hay nhắc đến chuyện quê hương.
Đất Đồng Môn dệt vải
 Đất Phổ Hạ làm nồi
 Đất Phổ Xá bầy tui
 Bắt vài nạm mắm hôi
 Về đâm đâm phơi phơi
 Tay múc miệng tui mời
Mắm tui ngon lắm bà ơi...
Đất Phổ Xá của ông vừa đẹp vừa buồn, không biết bây giờ bà vợ ông đang làm gì? Một đời người đàn bà lam lũ nuôi con cho chồng đi đánh giặc.

[danhthanh]

Sáu Trang và Hùng theo Bảy Rỹ về đến cứ. Vừa đặt bồng xuống cô đã hỏi:
- Hầm bí mật ở đâu?
Bảy Rỷ chỉ hầm. Sáu Trang nói:
* Vậy là em biết rồi, nhờ anh Bảy cất cho em cái bồng, em phải ra lại ngoài đó.
- Chú Hai đã bảo phải phân tán bớt mà.
- Có gì em chạy, em thuộc đường rồi. Em phải ra, đêm nay chú Ba chết mất...
Thằng Hùng:
- Em cũng đi.
- Tùy mày.
Sáu Trang nói vậy rồi lấy cái thắt lưng có hai quả da láng đeo vào người. Thăng Hùng cũng bát chước.
Bảy Rỹ đành đứng nhìn theo.
Sáu Trang đi như chạy, vừa đi vừa khóc. Thằng Hùng  lầm lì bước phía sau. Nó không khóc nữa. Nó chạy theo nắm lấy áo Sáu Trang:
-      Chị đi sau, vừa đi vừa khóc vậy rồi đạp trái, đụng biệt kích không biết.
Sáu Trang nghe lời đi tụt lại. Bây giờ Sáu Trang không còn là chị nó nữa. Nó là người dẫn đường, là người chịu trách nhiệm nếu có việc gì xảy ra. Từ tối đến giờ, nó cứ ân hận mãi về việc qua lộ hồi hôm. Giá mà nó ở lại với chú Ba thì chưa chắc chú Ba đã bị. Chú Ba không ngăn lại thì nó phải cho tụi biệt kích một trận. Nó thừa sức “oánh”. Chú Ba chủ quan quá. Ai lại đứng nói chuyện ở gần lộ Mười lăm, mà tại cả cái bác Sáu Dần ấy nữa. Thằng Hùng tức mọi người, tức mọi việc. Cả cái ông Thị ấy nữa. Đi sau mà để vậy.
... Sáu Trang và Hùng ra đến nơi thì ông Ba Kiên đã tắt thở. Ông Hai đang vuốt mắt cho người chết. Thị ngồi một bên, đầu gục xuống.
Ông Hai gỡ băng ra, lau người cho ông Ba Kiên, rồi liệm ông vào trong tấm ni lông.
Họ khiêng ông ra miệng hố bom, ở đó có cái hầm cũ. Chôn cất xong, ông Hai lấy cỏ rác phủ lên trên mặt ngôi mộ. Ông nói với người chết:
-      Anh Ba nằm đây ít lâu, rồi em đưa anh vào nghĩa trang liệt sĩ. Anh ở ngoài Bắc vào đây đi đánh giặc, chết ở đây, thì cô bác cũng coi anh như người ở đây. Rồi cô bác sẽ lo đèn nhang cho anh...
Không ai khóc nữa. Họ im lặng trở vể cái lều của ông Hai. Ông Hai thu dọn, xóa sạch các dấu vết quanh nhà, rồi đặt một siêu nước lên bếp. Ông chỉ hai cái hầm bí mật cho Thị và Sáu Trang để có gì xuống núp; một cái cho riêng Thị biết, một cái cho riêng Sáu Trang biết.
Sôi nước, ông Hai tắt lửa, pha trà. Chỉ có Thị uống.
-      Các em vậy là vất vả. Không may cho anh Ba ảnh hy sinh.

Phần việc nặng nề ảnh để lại, các em phải lo. Trong nhà cha chết thì đứa lớn phải đứng ra gánh vác công việc. Thằng Thị là đứa lớn trong nhà. Anh Ba đã dặn mọi việc với mày cả rồi đó. Tội nghiệp cho ảnh, đến chết rồi cũng chưa hết điều lo...
Bây giờ ông Hai Trụ mới khóc, ông khóc thành tiếng:
-    Qua là phận chú phận-em, qua đâu có được thông thái minh mẫn như anh Ba. Thôi thì cần cái gì...
ông Hai khóc không nói được nữa, một lúc sau mới tiếp
tục:
*      Các em cần gì, các em nói với qua. Cứ nhìn cái gương anh Ba thì qua nghĩ mình có hy sinh đến bao nhiêu đi nữa cùng chưa xứng đáng với anh...
Bốn người ngồi im lặng một lúc, ông Hai mới nhớ là tụi nó đang đói bụng. Nhà chỉ còn mấy củ báng. Đói vậy mà không ai ăn cả.
•      Thôi không ăn thì mỗi đứa nhặt lấy mấy củ. Suốt ngày nhịn đói rồi. Để sáng ra, qua vào trong ấp...
Mỗi người nhặt mấy củ báng bỏ vào bồng.
Mấy lần Thị định bàn việc mà anh không làm sao nói được. ĐỜI lính, Thị đã từng chứng kiến bao nhiêu cuộc chia ly, vậy mà chưa lần nào anh thấy đau xót như lần này. Đúng như ông Hai nói: nhà cha chết thì anh cả phải lo. Bọn Thị bây giờ chẳng khác gì con mất cha. Ngồi nhìn Sáu Trang và thằng Hùng ủ rù, Thị thấy mình có trách nhiệm, không thể cứ ủ rũ như vậy được mãi.
Nghĩ đến đấy, Thị nhón một củ báng, bảo Sáu Trang và Hừng;
- Thôi, ăn đi một miếng mà lấy sức. Để rồi ta lo liệu công việc. Chú Hai, chú ngồi xuống đây với các cháu.
Hùng và Sáu Trang như những đứa em ngoan ngoãn nghe lời Thị, vừa sụt sịt khóc, vừa cầm củ báng lên ăn.

-      Chú Hai này, bây giờ việc trước hết là chú chỉ cho bo cháu một số chỗ để có the đào hầm bí mật được, nơi mà tụi nó ít đi lại, ít nghi ngờ. Đêm mai bọn cháu sẽ đào hầm
-      Hầm bí mật thì đứa nào đứa ấy biết, không phải ta0 không tin tụi bay đâu, nhưng ở đây tao có kinh nghiện, nhiều người chịu không xiết rồi khai bậy.
-      Chú Ba cũng dự phòng cho một địa điểm liên lạc khác lỡ ra...
-      ở khu vực này, ban ngày cô bác ra làm, các em phải chú ý bọn chiêu hồi, bọn thám báo đi lẫn vào trong dân, các em không tinh là nó phát hiện...
-      Chú Hai ở đây cũng phải cẩn thận. Hầm của chú...
-      Tao thì tao không ở hầm bí mật bao giờ. Hầm bí mật đó chỉ có thằng Bảy Rỹ biết.
-      Vây là tối mai, tui cháu đào hầm bí mật. Sau đó thì cháu đã nghĩ, nó gài trái mình, mình cũng phải gài trái nó, nó phục mình, mình cũng phải phục nó.
-      Ngày xưa, qua vẫn đánh xe trâu đi nhặt trái lép về cho bọn Tư Quang đấy.
-      Chú Hai à, nếu bộ đội sang đây được, lấy chi ăn?
-      Một mình tao không làm sao giấu nhiều gạo đưa ra được, nhưng để rồi tao liệu. Chuyện ấy thì các cơ sở phải lo mỗi người một ít. Đoàn 82 thế nào cũng còn người bên này.
-      Liệu cháu có về trong Trung Hòa được không chú?
-      Chưa về được đâu, bữa nay lính ở lèn trỏng. Nay nó nằm chỗ này, mai nó nằm chỗ khác. Để rồi dần dà phải có cơ sở thì mới vào được. Cháu có về kêu cũng không ai dám mở cửa.
-      Vậy chú thì sao?
-      Nhà chú nó kiểm soát ngặt hơn nhà tù.
-      Nhờ chú nhắn với chị Ba cháu...
Mày định về trỏng...
-Dạ.
-   Mày định đào hầm bí mật bay ở hợp pháp?
-   Hợp pháp chi được chú.
-   ừa, để tao tính xem đã... Bây giò trong ấp, bụng dạ con người chẳng biết ra sao đâu Sáu Trang ạ. Cứ tối bữa là lên đồn khai báo.
-   Tất cả mọi người à chú?
-   Tất cả moi người, ai nó cũng bắt lên khai, tụi điệp cũng lên khai, dân thường cũng lên khai nhà cơ sở cũng lên khai, vậy là chẳng còn biết ai tốt ai xấu... Bây giờ trong đó dân Dầu Tiếng có, dân Thanh An có, dân củ Chi có, dân Trảng Bàng có. Mày bảo biết ai là ai.. Nó làm cái kiểu bốc trộn lung tung. Thằng Mỹ nó thâm lắm... dừng có nói nó dại...
Gà trong ấp chiến lược đã gáy ròn. Gần sáng rồi.
-  Ông Hai Trụ giục:
- Thôi, thằng Hùng và con Sáu đi vô trỏng đi, tối mai ra đây đào hầm. Trỏng còn hầm tháng Tư Quang. Thằng Bảy Rỹ lạị đào thêm một cái nữa. Thằng Tư Quang đi mãi không về. Bảy Rỹ nó bắt đầu làm ăn được rồi đó.
- Tư Quang lên trển...
Đến lúc này Thị mới kể chuyện Tư Quang cho ông Hai nghe.