Đời tôi

[Giangtvx]

        Lúc 7 giờ, chúng tôi bắt đầu một buổi tối marathon bằng bữa tối, theo sau là đến dự tất cả 11 bữa tiệc nhậm chức. Em trai tôi hát tặng tôi tại Dạ hội MTV Trẻ, và ở một tiệc khác tôi song tấu saxophone với Clarence Clemons bài Night Train - Chuyến tàu đêm. Tuy nhiên, ở hầu hết các bữa tiệc, Hillary và tôi chỉ nói vài dòng ngắn ngủi lời cảm ơn, sau đó cùng nhau khiêu vũ trong tiếng nhạc ưa thích của tôi, bản "It Had to Be You", khoe bộ áo dạ hội màu tím tuyệt đẹp của cô ấy. Trong khi đó, Chelsea đàn đúm với đám bạn ở Arkansas trong Dạ hội MTV Trẻ, còn Al và Tipper có kế hoạch của riêng họ. Tại bữa tiệc của bang Tennessee, Paul Simon thết đãi khán giả bài hit của anh ấy "Bạn có thể gọi tôi là Al". Ở bữa tiệc Arkansas, tôi giới thiệu mẹ với Barbara Streisand và nói với cả hai rằng tôi nghĩ hai người sẽ hợp nhau. Họ còn hơn cả hợp nhau nữa. Họ nhanh chóng trở thành bạn bè, và Barbara gọi cho mẹ tôi hàng tuần cho đến khi bà mất. Tôi vẫn giữ bức hình chụp hai người nắm tay nhau bước đi trong buổi tối nhậm chức đó.

        Khi chúng tồi quay về Nhà Trắng đã hơn 2 giờ sáng. Chúng tôi phải dậy sớm sáng hôm sau để dự buổi tiếp công chúng, nhưng tôi đang hưng phấn đến mức chưa muốn đi ngủ ngay. Cả nhà đều có mặt: cha mẹ của Hillary, mẹ và Dick, các em của tôi, bạn của Chelsea ở quê, và bạn tôi, Jim và Diane Blair và Harry và Linda Thomason. Chỉ có ba mẹ chúng tôi là mệt.
Tôi muốn đi xem một vòng. Trước đây chúng tôi đã từng đến khu vực nhà ở của tổng thống ở lầu hai, nhưng lần này thì khác. Bây giờ là lúc bắt đầu làm quen với ý niệm rằng chúng tôi sẽ sống ở đây và sẽ phải biến nơi này thành căn nhà êm ấm của mình. Hầu hết các phòng đều có trần cao, nội thất đẹp nhưng tiện lợi. Phòng ngủ và phòng khách của tổng thống quay về hướng nam, một phòng nhỏ kế bên phòng ngủ là phòng khách của Hillary. Chelsea có phòng ngủ và phòng học đối diện qua hành lang, ngay cạnh phòng ăn trang trọng và căn bếp nhỏ. Ở đầu kia của hành lang là các phòng ngủ chính dành cho khách, một trong số đó từng là phòng làm việc của Lincoln và có một bản viết tay bài diễn văn ở Gettysburg của ông.
Bên cạnh Phòng ngủ của Lincoln là Phòng Hiệp ước, có tên như vậy là vì hiệp ước kết thúc cuộc chiến Tây Ban Nha - Mỹ được ký ở đây năm 1898. Trong nhiều năm đây là phòng làm việc riêng của tổng thống, thường được gắn nhiều tivi để người đứng đầu hành pháp có thể xem tất cả các chương trình một lúc. Tôi tin rằng Tổng thống Bush có bốn cái tivi ở đó. Tôi quyết định phải sửa nơi này thành chỗ yên tĩnh để tôi có thể đọc, suy tưởng, nghe nhạc, và tổ chức những buổi gặp mặt nhỏ. Thợ mộc của Nhà Trắng đã đóng cho tôi những giá sách từ sàn nhà lên đến trần, và các nhân viên đem vào cái bàn mà hiệp ước đình chiến Tây Ban Nha - Mỹ được ký kết trên đó. Năm 1869, cái bàn này dùng để họp nội các dưới thời Ulysses Grant, có đủ chỗ cho tổng thống và bảy lãnh đạo các bộ của ông ngồi quanh. Từ năm 1898, bàn này được dùng để ký kết tất cả các hiệp ước, kể cả hiệp ước tạm thời cấm thử vũ khí hạt nhân dưới thời Tổng thống Kennedy và Thỏa ước Trại David dưới thời Tổng thống Carter. Trước khi năm kết thúc, tôi cũng sẽ dùng bàn này.

        Tôi lấp đầy phòng bằng một cái sofa Chippendale cuối thế kỷ 18, món đồ nội thất xưa nhất trong bộ sưu tập của Nhà Trắng, và một cái bàn cổ do Mary Todd Lincoln mua, trên đó chúng tôi đặt một cái cúp tưởng niệm hiệp ước 1898. Khi tôi đem sách và CD đến, treo một vài tấm ảnh cũ, có cả bức ảnh năm 1860 chụp Abraham Lincoln và bức hình nổi tiếng của Yousuf Karsh chụp Churchill, nơi này có không khí thoải mái, yên bình mà tôi có thể dành hàng giờ tại đây trong những năm tiếp theo.

[Giangtvx]

        Trong ngày đầu tiên làm tổng thống, tôi đưa mẹ đến Vườn Hồng để chỉ cho bà xem chính xác nơi tôi đã đứng bắt tay Tổng thống Kennedy gần 30 năm trước. Sau đó, trái với lệ thường, chúng tôi mở cửa Nhà Trắng cho công chúng, bán vé cho 2.000 người được chọn qua một cuộc xổ số bằng bưu thiếp. Al, Tipper, Hillary và tôi đứng xếp hàng, bắt tay với những người có vé, sau đó bắt tay những người khác đứng dưới mưa lạnh chờ đến lượt mình được bước qua cánh cửa thấp hơn phía nam để vào Phòng Tiếp tân Ngoại giao để nói lời chào. Một thanh niên cương quyết đã đi nhờ xe suốt đêm đến Nhà Trắng, trên tay không có vé mà chỉ có chiếc túi ngủ. Sau sáu tiếng đồng hồ, chúng tôi phải ngưng, vì thế tôi bước ra ngoài và nói chuyện với đám đông còn lại đang tụ tập ở Bãi cỏ phía Nam. Đêm đó, tôi và Hillary đứng thêm vài tiếng nữa để chào những người bạn ở Arkansas và bạn học ở Georgetown, Wellesley và Yale.

        Vài tháng sau ngày nhậm chức, một cuôn sách được xuất bản với đầy những bức hình chụp rất đẹp thể hiện được hết sự phân khích và ý nghĩa của tuần nhậm chức đó, với lời tựa ảnh do Rebecca Buffum Taylor viết. Trong lời giới thiệu cuốn sách, Taylor viết:

        Phải mất thời gian mới thay đổi được các giá trị chính trị. Ngay cả khi thành công, muốn thấy rõ sự đổi thay ấy cũng phải mất hàng tháng hoặc hàng năm, cho đến khi tầm nhìn được mở rộng và lùi ra xa lần nữa cho đến lúc viễn cảnh và trung cảnh nhập lại với cận cảnh mà chúng ta nhìn thấy ngày hôm nay.

        Những lời nhận xét này rất sắc sảo, và có lẽ là đúng. Nhưng tôi không thể chờ hàng năm, hàng tháng, thậm chí hàng ngày để xem liệu cuộc vận động tranh cử và buổi lề nhậm chức có tác động đến việc thay đổi các giá trị, củng cố thêm cội nguồn và vươn tới cộng đồng người Mỹ hay không. Tôi còn quá nhiều việc phải làm, và lại một lần nữa, công việc nhanh chóng chuyển từ thơ sang văn xuôi, và không phải tất cả đều hay.

[Giangtvx]

       
        31

        Năm kế tiếp là sự kết hợp lý thú của những thành tựu lập pháp quan trọng, những chuyện bực bội lẫn thành công trong chính sách đối ngoại, những sự kiện không lường trước, chuyện buồn riêng tư, những sai lầm không cố ý, và những cư xử vụng về đối với nền văn hóa của Washington, mà, khi kết hợp với mấy vụ rò rỉ thông tin bắt buộc của vài nhân viên, khiến việc đưa tin của báo giới về tôi thường giống như những gì tôi đã từng trải qua trong kỳ bầu cử sơ bộ ở New York.

        Ngày 22 tháng giêng, chúng tôi tuyên bố Zoe Baird đã rút tên khỏi danh sách ứng cử bộ trưởng tư pháp. Vì chúng tôi đã biết chuyện cô ấy mướn vài người nhập cư bất hợp pháp làm việc nhà cũng như chuyên cô ấy không đóng thuế bảo hiểm xã hội cho họ, tôi phải nói rằng chúng tôi đã không đánh giá vấn đề một cách đúng đắn, và rằng, không phải cô ấy mà là chính tôi phải chịu trách nhiệm về vấn đề này. Zoe không hề lừa dối chúng tôi. Khi mướn mấy người đó, cô ấy vừa nhận một công việc mới, còn chồng cô ấy bắt đầu nghỉ hè sau năm học. Rõ ràng, người này nghĩ người kia io đóng thuế rồi. Tôi tin cô ấy và tiếp tục giữ tên cô trong danh sách ứng cử trong ba tuần sau lần đầu tiên cô đề nghị rút tên mình khỏi danh sách. Sau này, tôi chỉ định Zoe vào Ban Cố vấn Tình báo Hải ngoại, nơi cô thực sự đóng góp rất nhiều vào công việc của nhóm mà đứng đầu là Đô đốc Crown.

        Cùng ngày hôm đó, báo chí bắt đầu tức giận Nhà Trắng khi chúng tôi từ chối cho họ đặc quyền mà họ đã có trong nhiều năm được đi lại giữa phòng báo chí, ở giữa Cánh Tây và khu nhà ở với văn phòng của thư ký báo chí ở lầu một gần Phòng Nội các. Đi như vậy cho phép họ quanh quẩn ở các hành lang và đổ lên đầu bất cứ người nào đi ngang hàng đống câu hỏi. Rõ ràng, một vài người cao cấp trong chính quyền Bush đã đề cập với những đồng sự mới rằng để cho họ đi lại như vậy cản trở sự hiệu quả và tăng nguy cơ rò rỉ và các quyết định đã được ban hành để thay đổi việc này. Thực sự tôi không nhớ có ai hỏi ý kiến tôi hay không, nhưng chắc là có. Báo chí la lối om sòm, nhưng chúng tôi vẫn giữ nguyên quyết định, nghĩ rằng họ rồi sẽ quen. Chắc chắn là chính sách mới này giúp cho nhân viên di chuyển và nói chuyện thoải mái hơn, nhưng khó mà nói được quyết định như vậy có tạo ra được một vỏ bọc thông tin tương ứng hay không. Và vì, trong vài tháng đầu tiên, thông tin trong Nhà Trắng rò rỉ còn tệ hơn cả căn lều lợp giấy dầu và đầy lỗ trên tường, không thể nói được việc hạn chế báo chí có tác dụng gì nhiều lắm.

        Chiều hôm đó, lễ kỷ niệm vụ kiện Roe V. Wade, tôi ban hành mệnh lệnh hành pháp chấm dứt việc cấm nghiên cứu tế bào thai người có từ thời Reagan - Bush; bãi bỏ cái gọi là quy định Thành phố Mexico, vốn cấm dùng trợ cấp liên bang cho các tổ chức quốc tế có dính dáng đến phá thai; và đảo ngược một điều luật của Bush vốn cấm việc tư vấn phá thai ở các phòng khám kế hoạch hóa gia đình có nhận tiền của liên bang. Tôi đã hứa làm những việc này khi vận động tranh cử, và tôi tin vào chúng. Nghiên cứu tế bào thai người rất quan trọng để tìm ra phương pháp chữa trị tốt hơn đối với căn bệnh Parkinson, tiểu đường và các bệnh khác. Quy định Thành phố Mexico rất có thể dẫn đến nhiều vụ phá thai hơn do thông tin về các biện pháp kế hoạch hóa gia đình thay thế không được cung cấp đầy đủ. Và điều luật dùng quỹ liên bang để ngăn các trung tâm kê hoạch hóa gia đình không được thông báo với các phụ nữ có thai - thường đang lo sợ, còn trẻ và đơn độc - về một lựa chọn mà Tòa Tối cao đã tuyên bố là hợp hiến. Quỹ liên bang vẫn không được sử dụng để chi trả cho các vụ phá thai, trong nước hay ngoài nước.

        Ngày 25 tháng giêng, ngày đầu tiên Chelsea đi học ở trường mới, tôi tuyên bố Hillary sẽ đứng đầu một nhóm công tác đặc biệt nhằm đưa ra một kế hoạch y tế toàn diện, cùng với Ira Magaziner, cố vấn các chính sách đối nội Carol Rasco, và Judy Feder, người đứng đầu tiểu ban bàn giao về y tế của chúng tôi. Tôi hài lòng vì Ira đồng ý làm việc về lĩnh vực y tế. Chúng tôi là bạn từ năm 1969, khi anh đến học ở Oxford theo học bổng Rhodes một năm sau tôi. Bây giờ khi đã là một doanh nhân thành đạt, anh làm việc trong nhóm kinh tế của chiến dịch vận động. Ira tin rằng bảo hiểm sức khỏe phổ thông là rất quan trọng cả về kinh tế lẫn đạo đức. Tôi biết anh có thể cho Hillary sự hỗ trợ mà cô ấy cần cho nhiệm vụ khó khăn trước mặt.

[Giangtvx]

        Đứng đầu một nhóm công tác nhằm cải tổ y tế là một việc chưa có tiền lệ đối với một Đệ nhất phu nhân; việc tôi quyết định cấp cho Hillary và nhân viên của cô ấy một văn phòng ở Cánh Tây cũng vậy. Ở đây thường là nơi hoạch định chính sách chứ không phải như khu vực ở Cánh Đông, nơi chuyên lo về các vấn đề xã hội của Nhà Trắng. Cả hai quyết định đều gây tranh cãi; khi liên quan đến Đệ nhất phu nhân thì có vẻ Washington còn bảo thủ hơn cả Arkansas. Tôi quyết định Hillary có thể lãnh đạo được nỗ lực cải tổ chương trình y tế vì cô ấy quan tâm và biết rất nhiều về vấn đề này, cô ấy có đủ thời gian để làm tốt việc này, và tôi nghĩ cô ấy có thể trở thành người môi giới trung thực giữa các nhóm quyền lợi đối nhau trong ngành y tế, tổ chức của chính phủ và các nhóm tiêu dùng. Tôi biết toàn bộ việc này là khá mạo hiểm; khi Harry Truman cố áp dụng bảo hiểm sức khỏe phổ thông suýt nữa đã làm hỏng nhiệm kỳ tổng thông của ông, còn Nixon và Carter thì thậm chí chưa bao giờ đưa được các dự luật tương tự của họ qua khỏi giai đoạn xem xét ở tiểu ban. Với phe Dân chủ chiếm đa số nhất trong quốc hội trong nhiều thập niên, Lyndon Johnson đem lại chương trình Medicare cho người già và Medicaid cho người nghèo, nhưng thậm chí chưa từng thử bảo hiểm cho những đối tượng còn lại chưa được bảo hiểm. Tuy nhiên, tôi nghĩ chúng tôi nên thử bảo hiểm phô thông, một chương trình mà bất cứ quốc gia giàu có nào cũng đã có từ lâu, cả vì lý do kinh tế lẫn sức khỏe. Gần 40 triệu người không có bảo hiểm y tế, vậy mà chúng ta đang bỏ ra 14% tổng thu nhập quốc nội vào y tế, nhiều hơn nước đứng nhì là Canada tới 4%.

        Tốì 21, tôi gặp Hội đồng Tham mưu Liên quân theo yêu cầu khẩn của họ để thảo luận vấn đề về người đồng tính trong quân đội. Trước đó trong ngày, báo New York Times đã tường thuật rằng, trước thái độ chống đối dữ dội của quân đội, tôi sẽ trì hoãn thêm sáu tháng việc ban hành các quy định chính thức bãi bỏ lệnh cấm người đồng tính trong quân đội trong khi cân nhắc quan điểm của các sĩ quan cao cấp cũng như những rắc rối thực tế. Làm như vậy kể cũng có lý. Khi Harry Truman ra lệnh cho phép tất cả các sắc dân được phục vụ trong quân ngũ, ông ấy cũng cho Lầu năm góc nhiều thời gian hơn để tính toán cách tiến hành sao cho không ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính là duy trì một lực lượng chiến đấu được huấn luyện tốt và gắn kết với nhau với tinh thần ý chí cao. Đồng thời/ Bộ trưởng Aspin sẽ yêu cầu quân đội ngưng hỏi các tân binh về định hướng giới tính của họ và thôi không sa thải những người đàn ông và phụ nữ đồng tính chưa bị phát hiện có hành động đồng tính - một việc làm vi phạm Qui định Đạo đức Quân nhân của Quân pháp.

        Yêu cầu gặp sớm này của Hội đồng Tham mưu Liên quân tạo ra một rắc rối. Tôi rất nóng lòng muốn nghe họ nói, nhưng tôi không muốn vấn đề này ầm ĩ thêm hơn nó vốn đã ầm ĩ, không phải vì tòi đang cố gắng che giấu quan điểm của mình, mà bởi vì tôi không muốn công chúng nghĩ rằng tôi quan tâm đến vấn đề này nhiều hơn đến kinh tế. Đó chính là điều những người Cộng hòa trong quốc hội muốn người Mỹ nghĩ về chúng tôi. Thượng nghị sĩ Dole đã bắt đầu nói về chuyện thông qua một nghị quyết tước thẩm quyền của tôi được bỏ lệnh cấm; rõ ràng ông ta muôn vấn đề này trở thành vấn đề nổi bật trong những tuần làm việc đầu tiên của tôi tại vị.

        Trong cuộc họp, các thành viên Hội đồng Tham mưu Liên quân xác nhận có hàng ngàn binh sĩ nam và nữ đồng tính đang phục vụ rất tốt trong đội quân 1,8 triệu người, nhưng họ vẫn nghĩ rằng nếu để những người đồng tính phục vụ một cách công khai trong quân đội sẽ theo lời tướng Powell, "làm phương hại đến trật tự và kỷ luật.  Các thành viên còn lại đồng ý với ý kiến của chủ tịch hội đồng. Khi tôi chỉ ra rằng trong thập niên trước quân đội đã phải tốn 500 triệu đôla để cho giải ngũ 17.000 quân nhân đồng tính, dù một báo cáo của chính phủ cho biết không có lý do gì để tin họ không thể phục vụ hiệu quả, các thành viên hội đồng trả lời rằng chi như vậy cũng xứng đáng để duy trì sự gắn bó và tinh thần của quân đội.

[Giangtvx]

        Tư lệnh Hải quân, Đô đốc Frank Kelso, nói là hải quân gặp rắc rối lớn nhất trên thực tế về vấn đề này do điều kiện sống gần nhau và cách biệt trên các con tàu. Tư lệnh Lục quân, tướng Gordon Sullivan và tướng Không quân Merill McPeak cũng phản đối. Nhưng phản đối gay gắt nhất là Chỉ huy Thủy quân lục chiến, tướng Carl Mundy. Ông ấy lo lắng về chuyện hình thức hơn là thực tế. Ông ấy tin rằng đồng tính là vô đạo đức, và nếu những tay đồng tính được cho phép phục vụ công khai thì quân đội đã bỏ qua hành vi vô đạo đức và sẽ khồng còn hấp dẫn những thanh niên Mỹ ưu tú nữa. Tôi không đồng ý với Mundy, nhưng tôi rất thích ông. Thực ra, tôi ưa thích và kính trọng tất cả. Họ đã cho tôi ý kiến chân thành của mình, nhưng đồng thời cũng thể hiện rõ ràng rằng nếu tôi ra lệnh cho họ thì họ sẽ làm hết sức mình, mặc dù nếu phải ra điều trần trước quốc hội họ sẽ trình bày quan điểm của mình một cách thẳng thắn.

        Vài ngày sau, tôi dự cuộc họp khác về vấn dề này với các thành viên ủy ban Lực lượng Vũ trang Thượng viện, gồm có các Thượng nghị sĩ Sam Nunn, James Exon, Carl Levin, Robert Byrd, Edward Kennedy, Bob Graham, Jeff Bingaman, John Glenn, Richard Shelby, Joe Lieberman, và Chuck Robb. Nunn, dù vẫn không thống nhất với quan điểm của tôi, đã đồng ý với ý kiến trì hoãn sau sáu tháng. Một vài nhân viên của tôi bực ông vì thái độ chống đối trước đây và rất cương quyết của ông, nhưng tôi thì không; suy cho cùng ông là người bảo thủ, và là chủ tịch của ủy ban, ông tôn trọng danh dự quân đội và coi việc bảo vệ danh dự ấy là nghĩa vụ của mình. Ông ấy không đơn độc. Charlie Moskos, nhà xã hội học ở trường Đại học North-western từng làm việc cho Nunn và tôi về đề nghị chương trình dịch vụ toàn quốc trong DLC và là người đã nói ông ấy từng biết một sĩ quan đồng tính trong chiến tranh Triều Tiên, cũng chống lại việc bỏ lệnh cấm. Moskos nói rằng điều này duy trì "sự riêng tư" mà những người lính sinh hoạt trong môi trường chật hẹp đáng được hưởng. Moskos nói chúng tôi nên đồng ý với điều mà đa sô quân nhân mong muốn, bởi vì điều quan trọng nhất chúng ta cần trong quân ngũ là năng lực và ý chí chiến đấu. Theo tôi, điểm không ổn trong lập luận của ông và của Sam Nunn là những lập luận này cũng có thể được đem ra nhằm ép Truman trong việc mở rộng về chủng tộc trong quân đội, hoặc chống lại những nỗ lực hiện thời muốn mở rộng vai trò của phụ nữ trong quân đội.

        Thượng nghị sĩ Byrd đưa ra quan điểm cứng rắn hơn Nunn, phản ánh những gì tôi đã nghe từ tướng Mundy. Ông ấy tin đồng tính là tội lỗi; ông nói ông không bao giờ để cho cháu trai Cling của ông gia nhập quân đội nào chấp nhận những người đồng tính; và nói thêm rằng một lý do khiến Đế chế La Mã sụp đổ chính là chấp nhận những chuyện đồng tính ngấm ngầm trong các binh đoàn La Mã từ Julius Caesar trở xuống. Đối lập với Byrd và Nunn, Chuck Robb, người rất bảo thủ trong nhiều vấn đề và sống sót khỏi các trận chiến dữ dội ở Việt Nam, lại ủng hộ ý kiến của tôi, vì trong chiến đấu ông đã biết được nhiều binh sĩ đồng tính nhưng dũng cảm. Ông cũng không phải là cựu chiến binh Việt Nam duy nhất trong quốc hội có suy nghĩ như vậy.

        Sự khác biệt về thái độ này một phần, nhưng không hoàn toàn, mang tính chất đảng phái hoặc tính quan điểm thế hệ. Một số đảng viên Dân chủ trẻ chống lại việc bỏ lệnh cấm, nhưng một số người Cộng hòa già hơn lại ủng hộ bãi bỏ lệnh cấm, trong số này có Lawrence Korb và Barry Goldwater. Korb, người từng thi hành lệnh cấm khi đang là trợ lý bộ trưởng quốc phòng thời Reagan, nói rằng cấm như vậy không nhât thiết liên quan đến việc duy trì sự công bằng và sức mạnh của quân đội. Goldvvater, cựu chủ tịch của ủy ban Lực lượng Vũ trang Thượng viện, một cựu chiến binh, và cũng là người sáng lập Lực lượng Vệ binh quốc gia Arizona, là một người bảo thủ kiểu cũ có bản năng tự do. Trong tuyên bố đăng trên tờ Washington Post, ông nói rằng cho phép người đồng tính phục vụ trong quân ngũ không phải là chuyện vô hình mời gọi giới này mà là sự tái khẳng định giá trị của nước Mỹ về mở rộng các cơ hội đối với các công dân có trách nhiệm và hạn chế sự can thiệp của chính phủ đến đời sống cá nhân của dân chúng. Bằng phong cách thẳng thắn đặc trưng của mình, ông nói ông không quan tâm người lính có đàng hoàng hay không, mà quan tâm anh ta có thể bắn đàng hoàng được không.

[Giangtvx]

        Khi mọi chuyện ngã ngũ, sự ủng hộ của Goldwater và tất cả những lời biện luận của tôi đều chỉ là chuyện tranh luận kinh viện. Hạ viện thông qua một nghị quyết chống lại đề nghị của tôi với tỷ lệ phiếu thuận hơn gấp ba lần phiếu chống. Sự chống đối của thượng viện không lớn như thế nhưng vẫn lớn. Điều này có nghĩa là nếu tôi cứ khăng khăng thì quốc hội có thể đảo ngược quan điểm của tôi bằng một tu chính án cho dự luật ngân sách quốc phòng mà tôi không thể dễ dàng phủ quyết, và ngay cả khi tôi có phủ quyết thì cả hai viện vẫn có thể tái phủ quyết quyền đó của tôi.

        Trong khi tất cả những việc này xảy ra, tôi thấy một cuộc trưng cầu dân ý cho thấy từ 48 đến 45% công chúng bất đồng với ý kiến của tôi. Đối với một vấn đề gây tranh cãi thì con số như vậy không phải là quá tồi tệ, nhưng cũng đủ tồi tệ, và chúng cho thấy vì sao quốc hội lại cho đó là một thất bại chết người đối với họ. Chỉ có 16% cử tri hết sức đồng ý với việc bỏ lệnh cấm, trong khi 33% rất không dồng ý. Đó là những người mà lá phiếu của họ có thể bị ảnh hưởng bởi ý kiến của nghị sĩ. Rất khó thuyết phục các chính khách trọng các quận dao động chịu mất đi 17% phiếu về bất cứ vấn đề nào trước khi bước vào một cuộc bầu cử. Kể cũng thú vị, sự chia rẽ lớn nhất lại như sau: 70% những người sùng đạo Thiên Chúa chống lại ý kiến của tôi so với 22% ủng hộ, trong khi 66% những người nói rằng đồng tính là chuyện riêng tư lại đồng ý so với 33% chống.

        Với thất bại không tránh khỏi ở nghị viện, Les Aspin làm việc với Colin Powell và Ban cố vấn Liên quân để thỏa hiệp. Gần đúng sáu tháng sau, ngày 19 tháng 7, tôi đến trường Đại học Quốc phòng Quốc gia ở Trại Fort McNair để tuyên bố luật này với các sĩ quan có mặt. Chính sách "Đừng hỏi, đừng nói" về căn bản là nếu bạn tự nói bạn là người đồng tính, thì người ta tự hiểu bạn đang cố ý vi phạm Quy định Đạo đức Quân nhân của Quân pháp và bạn có thể bị sa thải, trừ khi bạn có thể thuyết phục cấp chỉ huy của bạn rằng bạn sống độc thân vì lý do tôn giáo và vì vậy bạn không vi phạm quy định. Nhưng nếu bạn không nói bạn là người đồng tính, bạn vẫn có thể làm những điều sau đây mà không bị đuổi khỏi quân đội: tham dự diễu hành vì quyền của người đồng tính trong trang phục dân sự- có mặt ở các quán bar dành cho người đồng tính hoặc đi chơi với người mà người khác biết là đồng tính; có mặt trong danh sách gửi thư điện tử cho người đồng tính; và sống với một người cùng giới mà người này là người thụ hưởng trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của bạn. Trên giấy tờ, quân đội cũng đã nhượng bộ nhiều, với thái độ "sống và cho người khác sống", trong khi vẫn tránh được ý tưởng cho rằng nếu chấp nhận quân nhân đồng tính nghĩa là phải công nhận quan hệ luyến ái đồng giới và chấp nhận thỏa hiệp về đạo đức và sự gắn kết. Trên thực tế mọi sự lại không diễn ra như vậy. Rất nhiều sĩ quan chống đồng tính chỉ đơn giản làm ngơ chính sách mới và tìm cách thậm chí còn hăng hái hơn để loại bỏ những người đồng tính, làm tốn của quân đội hàng triệu đôla lẽ ra đã có thể dùng làm cho nước Mỹ an toàn hơn.

        Về ngắn hạn, tôi thất bại ở cả hai vấn đề - tôi thua cuộc, và giới đồng tính chỉ trích tôi gay gắt vì đã thỏa hiệp mà không chịu chấp nhận hậu quả của việc có quá ít sự ủng hộ trong quốc hội, và cũng không tính công tôi đã bỏ một lệnh cấm khác đối với người đồng tính - lệnh cấm không cho người đồng tính phục vụ ở những vị trí quan trọng về an ninh quốc gia. Họ cũng không tính công cho tôi đã cho phép một số khá lớn những người đồng tính nam và nữ làm việc trong các cơ quan của chính quyền. Ngược lại, Thượng nghị sĩ Dole thắng lớn. Bằng cách đưa ra vấn đề sớm, ông ta bảo đảm được công chúng chú ý nhiều đến mức có vẻ như tôi chẳng làm gì được nhiều về các vấn đề khác, khiến nhiều người Mỹ từng bầu cho tôi để cải cách nền kinh tế phải băn khoăn tôi đang làm cái quái gì thế này và liệu rằng họ có sai lầm hay không.

[Giangtvx]

        Tôi thấy việc thực hiện một lời cam kết khác trong khi vận động cũng là một thách thức lớn: cắt giảm 25% số nhân viên trong Nhà Trắng. Đó là cơn ác mộng đối với Mack McLarty, đặc biệt là khi chúng tôi có lịch trình làm việc đầy hoài bão hơn chính quyền trước và nhận được lượng thư từ gấp đôi. Ngày 9 tháng 2, chỉ một tuần trước khi tôi có lịch công bố chương trình kinh tế của mình, tôi đề nghị giảm nhân viên 25%, cho nghỉ 350 người, còn lại 1.044 người. Ai cũng bị ảnh hưởng; thậm chí văn phòng của Hillary còn ít nhân viên hơn của Barbara Bush, mặc dù cô ấy phải gánh trách nhiệm lớn hơn. Sự cắt giảm làm tôi tiếc nuối nhất là bỏ đi 20 vị trí làm việc trong bộ phận văn thư. Tôi muốn cắt giảm từ từ nhưng Mack nói không có cách nào khác để có thể đạt được mục tiêu. Bên cạnh đó, chúng tôi phải có một số tiền để hiện đại hóa Nhà Trắng. Nhân viên thậm chí không thể gửi và nhận e-mail được, còn hệ thống điện thoại vẫn chưa được thay đổi kể từ thời Carter. Chúng tôi không thể thực hiện gọi tay ba, trong khi đó bất cứ ai cũng có thể nhấn vào một trong nhiều nút máy nhánh nhấp nháy và nghe được người khác nói chuyện qua điện thoại, kể cả tôi. Không lâu sau chúng tôi lắp đặt một hệ thống mới tốt hơn.

        Chúng tôi cũng tăng cường một phần của đội ngũ nhân viên trong Nhà Trắng: hoạt động nghiên cứu gia cảnh được thiết kế để giúp từng công dân gặp phải những vấn đề cá nhân liên quan đến chính phủ, thường liên quan đến việc nhận trợ cấp tàn.tật, cựu chiến binh hay trợ cấp khác. Thường thì các công dân gọi cho các thượng nghị sĩ hay đại diện của họ để nhờ giúp đỡ trong những vấn đề như vậy, nhưng vì tôi đã vận động tranh cử mang tính cam kết cá nhân cao, nên nhiều người Mỹ cảm thấy họ có thể tin vào tôi. Tôi nhận được một lời yêu cầu đặc biệt đáng nhớ vào ngày 20 tháng 2, khi Peter Jennings, phát thanh viên của hãng ABC, thực hiện chương trình tivi "Họp mặt toàn thành phố của trẻ em" ở Nhà Trắng, ở đó các em từ độ tuổi 8 đến 15 đặt câu hỏi cho tôi. Bọn trẻ hỏi tôi có giúp Chelsea làm bài tập về nhà hay không, tại sao không có người phụ nữ nào được bầu làm tổng thống, tôi sẽ làm gì để giúp Los Angeles sau các cuộc bạo loạn, chương trình y tế được chi trả như thế nào, và tôi có làm bất cứ điều gì để ngăn chặn bạo động trong trường học hay không. Rất nhiều em quan tâm đến môi trường.
Nhưng một em muốn được giúp đỡ. Anastasia Somoza là một cô bé xinh đẹp ở thành phố New York phải ngồi xe lăn vì liệt não. Cô bé nói rằng cô có người em sinh đôi, Alba, cũng bị bại não, nhưng không giống cô, không thể nói được. "Vì em cháu không nói được nên người ta cho em cháu vào lớp giáo dục đặc biệt. Nhưng em cháu có thể dùng máy tính để nói chuyện. Và cháu muốn Alba vào học ở lớp giáo dục bình thường như cháu". Anastasia nói cô bé và cha me cô tin rằng Alba có thể làm bài tập về nhà bình thường nếu được cho cơ hội. Luật liên bang yêu cầu trẻ tàn tật phải được giáo dục trong môi trường "ít giới hạn nhất", nhưng quyết định như thế nào là ít giới hạn lại thuộc về ngôi trường đứa trẻ học. Phải mất một năm, cuối cùng Alba cũng được đi học ở lớp bình thường.

        Hillary và tôi vẫn giữ liên lạc với gia đình Somoza, và năm 2002, tôi đến nói chuyện trong buổi tốt nghiệp ở trường của cô bé. Cả hai đều vào đại học, bởi vì Anastasia và cha mẹ cô quyết tâm cho Alba tất cả cơ hội mà cô bé xứng đáng được hưởng, và họ không hề ngại ngùng nhờ những người khác, kể cả tôi, giúp đỡ. Hàng tháng, liên lạc viên của sở phụ trách hoạt động nghiên cứu gia cảnh gửi cho tôi bản báo cáo về những người mà chúng tôi đã giúp đỡ, kèm theo là những lá thư cảm ơn rất cảm động mà họ gửi tới.
Ngoài việc cắt giảm đội ngũ nhân viên, tôi tuyên bố một lệnh thi hành cắt giảm 3% chi phí hành chính trong toàn bộ chính phủ, và giảm lương của những người được bổ nhiệm cao nhất và những đặc lợi của họ như dịch vụ limousine và phòng ăn riêng. Trong một động thái sau này cho thấy đã khích lệ tinh thần rất lớn, tôi thay đổi quy định của Nhà ăn Nhà Trắng, cho phép các nhân viên cấp thấp hơn được hưởng những đặc quyền riêng trước đây chỉ dành riêng cho nhân viên cao cấp trong Nhà Trắng.

[Giangtvx]

        Các nhân viên trẻ của chúng tôi làm việc nhiều giờ và cả cuối tuần, và có vẻ tôi thật ngu ngốc khi yêu cầu họ phải ra ngoài ăn trưa, hay gọi tiệm mang đến, hay mang theo bữa trưa chuẩn bị ở nhà. Bên cạnh đó, được vào Nhà ăn của Nhà Trắng cũng ngụ ý rằng họ cũng rất quan trọng. Nhà ăn là căn phòng gỗ ép có nhiều thức ăn ngon do nhóm đầu bếp hải quân nấu. Tôi gọi bữa trưa ở đó hầu như mỗi ngày và rất thích xuống gặp gỡ những người trẻ tuổi làm việc ở bếp. Một tuần một lần họ phục vụ đồ ăn Mexico mà tôi đặc biệt ưa thích. Sau khi tôi rời nhiệm sở, nhà bếp lại đóng cửa đối với tất cả nhân viên trừ các nhân viên cao cấp. Tôi tin rằng chính sách của chúng tôi là tốt để duy trì đạo đức và tính hiệu quả.

        Với nhiều việc hơn và ít người hơn, hơn bao giờ hết chúng tôi không những phải dựa vào những nhân viên cấp thấp này mà còn phải dựa vào hàng ngàn tình nguyện viên làm việc trong nhiều giờ, một số còn làm toàn thời gian. Các tình nguyện viên mở thư, gửi mẫu trả lời thích hợp, điền thông tin theo yêu cầu, và làm vô số việc mà nếu thiếu họ thì Nhà Trắng trở nên không đáp ứng được nhu cầu của nhân dân Mỹ. Đổi lại các nỗ lực này của họ, ngoài việc thích thú được phục vụ, tất cả tình nguyên viên chỉ nhận được một bữa tiệc tiếp tân cảm ơn hàng năm mà tôi và Hillary tổ chức để chiêu đãi họ ở Bãi cỏ phía Nam. Nhà Trắng không thể hoạt động nếu thiếu họ.

        Bên cạnh những cắt giảm cụ thể tôi đã quyết định, tôi cũng tin rằng với cách tiếp cận hệ thống và lâu dài, chúng tôi có thể tiết kiệm được nhiều tiền hơn và cải thiện được dịch vụ của chính phủ. Ở Arkansas, tôi đã khởi động chương trình Kiểm soát Chất lượng Tổng thể và đã thu được một số kết quả tích cực. Ngày 3 tháng 3, tôi tuyên bố Al Gore sẽ điều hành một đợt sáu tháng rà soát lại tất cả các hoạt động của liên bang. Việc này đối với Al như cá gặp nước, sử dụng thêm nhiều chuyên gia và tư vấn rộng rãi với các nhân viên chính phủ. Anh ấy tiếp tục làm việc này trong tám năm, giúp chúng tôi loại bỏ được hàng trăm chương trình và 16.000 trang luật lệ, giảm được 300.000 người trong số nhân viên liên bang, tạo nên chính quyền liên bang nhỏ nhất kể từ năm 1960, và tiết kiệm 136 triệu đôla tiền thuế.

        Trong khi chúng tôi bắt đầu đi vào quy củ và đối phó với những chuyện ồn ào trên báo chí, hầu hết thời gian tháng giêng và tháng 2 của tôi dành cho việc hoàn thành nốt các chi tiết trong kế hoạch kinh tế. Chủ nhật, ngày 24 tháng giêng, Lloyd Bensten xuất hiện trên mục Meet the Press. Ban đầu ông ấy chỉ có việc đưa ra các câu trả lời không cụ thể cho tất cả các câu hỏi liên quan đến chi tiết của kế hoạch, nhưng ông đã đi hơi xa hơn thế, tuyên bố rằng chúng tôi có thể đề nghị một số loại thuế tiêu dùng và rằng thuế năng lượng cũng đang được cân nhắc. Ngày hôm sau, lãi suất trái phiếu 30 năm của chính phủ rớt từ 7,29 xuống 7,19, mức thấp nhất trong vòng sáu năm.

        Trong khi đó, chúng tôi phải vật lộn với các chi tiết về ngân sách. Tất cả các khoản cắt giảm chi phí và thuế có thể thực sự tiết kiệm được tiền đều gây tranh cãi. Ví dụ, khi tôi gặp những người đứng đầu thượng và hạ viện về ngân sách, Leon Panetta đề nghị chúng tôl nên trì hoãn một lần ba tháng trong việc tăng khoản trợ cấp đời sống (COLA) trong an sinh xã hội. Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng COLA quá cao, so với mức lạm phát thấp, và sự trì hoãn sẽ tiết kiệm được 15 tỷ đôla trong năm năm. Thượng nghị sĩ Mitchell nói đề nghị trì hoãn là thụt lùi và không công bằng, và ông không thể ủng hộ việc này. Các thượng nghị sĩ khác cũng không đồng ý. Chúng tôi phải tìm ra 15 tỷ đôla từ khoản khác.

[Giangtvx]

        Dịp cuối tuần, 30 và 31 tháng giêng, tôi đưa nội các và các nhân viên cao cấp của Nhà Trắng đến Trại David, nơi nghỉ dưỡng của tổng thống ở núi Catoctin bang Maryland. Trại David là một khu rừng tuyệt đẹp, có các phòng và các trang thiết bị giải trí tiện nghi, nhân viên là những binh sĩ hải quân và thủy quân lục chiến. Đó là nơi lý tưởng giúp chúng tôi biết thêm về nhau và nói chuyên về những năm tháng phía trước. Tôi cũng mời Stan Greenberg, Paul Begala và Mandy Grunwald. Họ cảm thấy bị cho ra rìa trong thời kỳ bàn giao, và rằng nỗi ám ảnh về thâm hụt đã lấn lướt tất cả những mục tiêu khác mà tôi đã đặt ra trong khi đi vận động. Họ nghĩ Al và tôi đã tự chuốc lấy tai họa khi không chú ý đến những băn khoăn và quyền lợi lớn hơn của những người đã bỏ phiếu bầu chúng tôi. Tôi thông cảm với họ. Vì một lẽ, họ không có mặt trong những cuộc tranh luận hàng giờ mà đã dẫn hầu hết chúng tôi đi đến kết luận rằng nếu chúng tôi không giải quyết vấn đề thâm hụt thì chúng ta không thể tăng trưởng bền vững và những cam kết khác khi đi vận động, ít nhất là những cam kết phải tốn tiền, có thể chết trong làn nước tù đọng của một nền kinh tế trì trệ.

        Tôi để Mandy và Stan bắt đầu thảo luận. Mandy nêu những nét chính về nỗi lo lắng của giới trung lưu về công ăn việc làm, hưu trí, y tế và giáo dục. Stan nói rằng mối quan tâm của hầu hết các cử tri là, theo thứ tự, công ăn việc làm, cải tổ y tế, giáo dục, cải tổ an sinh, và sau đó là giảm thâm hụt ngân sách, và nếu giảm thâm hụt đòi hỏi giới trung lưu phải trả thêm tiền thuế thì tốt nhất là tôi phải làm gì đó khác cho họ. Lúc đó Hillary mô tả chúng tôi đã thua cuộc thế nào ở Arkansas trong nhiệm kỳ đầu tiên của tôi do làm nhiều việc cùng một lúc, mà không hề có bố cục rõ ràng và thiếu cả nỗ lực chuẩn bị cho dân chúng trước cuộc chiến lâu dài và dai dẳng. Sau đó, cô ấy nói với họ về thành công chúng tôi đã có trong nhiệm kỳ hai, bằng cách tập trung vào một hoặc hai vấn đề trong mỗi hai năm, và đặt ra những mục tiêu dài hạn cùng với những cột mốc ngắn hạn của tiến trình mà người ta có thể dùng để đánh giá chúng tôi. Cô ấy nói, tiếp cận kiểu ấy cho phép tôi đưa ra kế hoạch rõ ràng cho người dân hiểu được và ủng hộ. Đáp lại, ai đó đã chỉ ra rằng chúng tôi không thể đưa ra kế hoạch rõ ràng chừng nào chúng tôi còn ngập ngụa trong những chuyện rò ri thông tin, tất cả đều liên quan đến những đề nghị gây tranh cãi. Sau kỳ nghỉ cuối tuần, các cố vân cô gắng đưa ra một chiến lược trao đổi thông tin có thể đưa chúng tôi vượt qua những rò rỉ và những chuyên gâỵ tranh cãi.

        Phần còn lại của kỳ đi nghỉ dành cho các cuộc nói chuyên thân mật và mang tính cá nhân hơn. Đêm thứ bảy, có một buổi do một người bạn của Gore chủ trì, chúng tôi đã gắn bó với nhau hơn khi ngồi cạnh nhau và lần lượt nói về những chi tiết thuộc về mình mà những người khác không biết. Mặc dù có người khen có người chê việc này, nhưng tôi thực sự rất thích, và tôi cũng đã có thể thú nhận hồi còn nhỏ tôi đã từng béo phì và hay bị bạn bè chọc. Lloyd Bentsen nghĩ rằng toàn bộ việc này thật là vớ vẩn và quay về phòng làm việc của anh ấy; nếu có điều gì đó về anh ấy mà tất cả chúng tôi không biết thì đó là do anh ấy chủ ý như vậy. Bob Rubin ở lại, nhưng nói là không có gì để nói - rõ ràng kiểu trút gánh nặng theo nhóm như vậy không phải là chìa khóa thành công của anh ở Goldman Sachs. Warren Christopher có tham gia, có thể vì ông ấy là người có kỷ luật nhất trên hành tinh và nghĩ kiểu hành xác của thế hệ baby-boomer có thể củng cô cá tính đã rất đáng kể của ông theo cách nào đó. Nói chung, buổi cuối tuần rất có ích, nhưng sự gắn kết thực sự chỉ được hun đúc nhờ những cuộc đấu tranh, chiến thắng, và những thất bại đang còn ở phía trước.

[Giangtvx]

        Đêm chủ nhật, chúng tôi quay lại Nhà Trắng để tổ chức bữa tiệc Hiệp hội Thông đốc Quốc gia hàng năm. Đây là sự kiện chính thức đầu tiên của Hillary với tư cách là Đệ nhất phu nhân, cô ây rất lo lắng, nhưng mọi việc diễn ra suôn sẻ. Các thống đốc lo lắng về nền kinh tế đang làm giảm thu nhập của các tiểu bang, buộc họ phải cắt giảm dịch vụ hoặc tăng thuế, hoặc, cả hai. Họ hiểu rằng cần thiết phải giảm thâm hụt, nhưng không muốn việc xảy ra làm họ bị thiệt hại, theo kiểu chuyển các trách nhiệm từ chính phủ liên bang xuống các tiểu bang mà không cấp quỹ cho họ để chi trả cho các trách nhiệm ấy.

        Ngày 5 tháng 2, tôi ký dự luật đầu tiên thành luật, giữ đúng thêm một lời cam kết nữa lúc còn đi vận động. Với luật Nghỉ phép y tế và việc gia đình, Hợp chủng quốc Hoa Kỳ cuối cùng cũng tham gia nhóm hơn 150 quốc gia đảm bảo cho các công nhân được nghỉ làm khi sinh con hay một thành viên trong gia đình bị bệnh. Người bảo trợ cho luật này, người bạn lâu năm của tôi là Thượng nghị sĩ Chris Dodd ở bang Connecticut, đã làm việc trong nhiều năm để đưa dự luật thành luật. Tổng thống Bush đã hai lần phủ quyết nó, nói rằng nó có thể đem lại gánh nặng cho các doanh nghiệp. Trong khi luật này được một số đảng viên Cộng hòa ủng hộ mạnh mẽ, thì hầu hết các đảng viên Cộng hòa đều bỏ phiếu chống lại luật này với lý do tương tự. Tôi tin rằng nghỉ phép dành cho gia đình lại có lợi cho nền kinh tế. Với hầu hết các bậc cha mẹ tham gia lực lượng lao động, vì chọn hoặc vì buộc phải như vậy, điều quan trọng nhất là phải làm sao cho dân chúng Mỹ có thể làm tốt cả hai việc: ở nơi làm việc và ở nhà. Những người đang lo lắng vì con hay cha mẹ mình đang ốm ở nhà sẽ làm việc kém năng suất hơn những người đi làm mà biết rõ họ đã làm điều đúng cho gia đình. Trong thời gian tôi làm tổng thống, hơn 35 triệu người đã được hưởng lợi từ luật Nghỉ phép y tế và việc gia đình.

        Trong tám năm kế tiếp, và ngay cả khi tôi đã rời văn phòng, nhiều người nhắc đến luật này với tôi hơn tất cả các luật khác tôi đã từng ký. Phần lớn chuyện họ kể đều gây ấn tượng. Sáng sớm một ngày chủ nhật, khi tôi chạy bộ về, tôi gặp một gia đình đang tham quan Nhà Trắng. Một đứa trẻ, một cô gái vị thành niên, ngồi trên chiếc xe lăn và rõ ràng là rất yếu. Tôi chào họ và nói nếu họ có thể chờ tôi tắm và đóng bộ di nhà thờ thì tôi sẽ đưa họ vào Phòng Bầu dục chụp hình. Họ chờ và chúng tôi có một buổi thăm tốt đẹp. Tôi đặc biệt thích thú cuộc nói chuyện với cô gái trẻ dũng cảm. Khi tôi bước đi, cha cô bé đã nắm tay tôi, xoay người tôi lại và nói: "Con gái nhỏ của chúng tôi có thể sẽ không qua khỏi. Ba tuần cuối cùng tôi ở bên cạnh nó là quan trọng nhất trong đời tôi. Tôi không thể làm được như vậy nếu không có luật được nghỉ phép vì người nhà ốm".

        Đầu năm 2001, khi tôi đáp chuyến bay con thoi đầu tiên với tư cách một công dân bình thường từ New York đi Washington, một trong những tiếp viên hàng không đã nói với tôi rằng cả cha lẫn mẹ của cô cùng ốm thập tử nhất sinh một lúc, một người bị ung thư, một người bị bệnh Alzheimer. Cô ấy nói không có ai chăm sóc cho họ những ngày cuối cùng trừ cô ấy và người em gái, và họ không thể làm như vậy được nếu thiếu luật nghỉ phép vì người nhà ốm. Cô ấy nói: "Ngài biết không, những người Cộng hòa luôn nói đến các giá trị gia đình, nhưng tôi nghĩ việc ở bên cha mẹ khi họ sắp mất là phần quan trọng trong giá trị gia đình".