Kết quả đàm phán ngày 23/6 tại Donetsk - Hòa bình hay chỉ là trò chơi chính trị?
Tạm thời ngừng bắn từ cả hai bên, trả lại tự do cho các con tin và tạo tiền đề xây dựng lại cơ sở hạ tầng bị tàn phá - đó là kết quả cuộc đàm phán ngày 23/6/2014 tại Donetsk đang cho người dân Ucraina hy vọng vãn hồi chiến tranh, lập lại hòa bình tại khu vực Miền Đông.
Như tin đã đưa, ngày 23 tháng 6 năm 2014, tại thành phố Donetsk đã diễn ra cuộc đàm phán lịch sử, với sự tham gia của cựu Tổng thống Ucraina Leonid Kuchma, Đại sứ Nga tại Ucraina Mikhail Zubarov, nhà lãnh đạo phong trào “Sự lựa chọn Ucraina” - cựu Chánh văn phòng Tổng thống Ucraina (thời Tổng thống Kuchma) Victor Medvedchuk, đặc phái viên của Tổ chức an ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) Heidi Tagliavini và đại diện lãnh đạo “Cộng hòa Nhân dân Donetsk”, “Cộng hòa Nhân dân Lugansk”. Ngoài ra, còn có sự hiện diện của hai đại biểu Quốc hội - Oleg Tsarev và Nestor Sufrich.
Đại diện Ucraina - Leonid Kuchma?
Thông tin về việc tại Donetsk sẽ có cuộc đàm phán của nhóm liên lạc ba bên (gồm Ucraina, OSCE và Nga) được Văn phòng Tổng thống Ucraina thông báo đầu tiên. Tuy nhiên, đại diện chính thức của các bên chỉ có Đại sứ Liên bang Nga Mikhail Zubarov, đặc phái viên OSCE Heidi Tagliavini và cựu Tổng thống Ucraina Leonid Kuchma. Sự xuất hiện của ông Kuchma, theo lời Tổng thống Petro Poroshenko, là do có sự tin tưởng cao từ người đứng đầu nhà nước. Không hề có thông tin rằng nhóm đàm phán sẽ gặp gỡ với đại diện phe ly khai Miền Đông.
Về phía chính quyền hợp pháp tại Donetsk - cả Chủ tịch chính quyền nhà nước Ucraina tại tỉnh Donetsk Sergei Taruta lẫn Thị trưởng Donetsk Alexandr Lukianchenko đều không được mời tham gia cuộc đàm phán này (thông tin được Ủy ban hành chính tỉnh Donetsk và Tòa thị chính Donetsk khẳng định). Họ cũng không hề tiếp xúc với cựu Tổng thống Kuchma, cũng như Đại sứ Zubarov.
Điều đáng nói ở đây là cựu Tổng thống Kuchma được Văn phòng Tổng thống coi là đại diện duy nhất của Ucraina, mặc dù tham gia cuộc đàm phán còn có 2 đại biểu Quốc hội và ông Medvedchuk. Phó chánh văn phòng Tổng thống Ucraina Valery Chalyi ngày hôm qua đã khẳng định thông tin này trong chương trình truyền hình “Tự do ngôn luận”.
Còn Đại sứ Nga Zubarov tuyên bố, hai ông Medvedchuk và Sufrich trong cuộc đàm phán này đóng vai trò trung gian, theo thống nhất ý kiến từ phía Nga.
Tuy nhiên, theo thông tin báo Segodnya được biết, đây không phải là lần đầu tiên ông Medvedchuk và ông Sufrich đến Donetsk, và những lần trước họ đến chính là để gặp gỡ với đại diện “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” tự xưng.
Ngừng bắn và giải phóng con tin
Cuộc đàm phán kết thúc vào lúc gần 10 giờ tối. Xe của những người tham gia rời trụ sở chính quyền tỉnh Donetsk đang bị chiếm đóng dưới sự bảo vệ của lực lượng vũ trang.
Kết quả chính đạt được từ cuộc đàm phán lịch sử này là thỏa thuận ngừng bắn từ cả hai phía - quân chính phủ và phiến quân. “Chúng tôi đã thống nhất ngừng bắn đến 10 giờ sáng ngày 27 tháng 6”, - cựu Tổng thống Leonid Kuchma thông báo sau cuộc đàm phán.
Sự sẵn sàng ngừng bắn cũng được khẳng định bởi đại diện “Cộng hòa Nhân dân Donetsk”, dù có chút miễn cưỡng. “Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Lugansk đã đồng ý ngừng bắn đến ngày 27 tháng 6, với những điều kiện như sau: quân đội Ucraina được nổ súng vào chúng tôi, không lưu chuyển quân và không tiếp tục chiếm lĩnh các địa bàn mới. Nếu các điều kiện này được thỏa mãn, chúng tôi sẽ cố gắng giữ chế độ ngừng bắn, chứ không chỉ là tạm thời hòa hoãn”, - Andrei Purgin, một trong những nhân vật lãnh đạo quân ly khai, tuyên bố trên trang URA-Inform.Donbass
Bên cạnh đó, Andrei Purgin cũng cho rằng cuộc đàm phán “ít mang lại điều gì thiết thực”.
Còn “Thủ tướng” của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” Alexandr Borodai có phần lạc quan hơn. Trong lời phát biểu của mình, nhân vật này bày tỏ hy vọng trong thời gian ngừng bắn các bên sẽ có thể bắt đầu quá trình tư vấn về giải quyết xung đột tại vùng Donbass bằng con đường hòa bình.
Thỏa thuận thứ hai đạt được tại cuộc đàm phán ngày hôm qua - đó là trả lại tự do cho các con tin. Thông tin được Thư ký Hội đồng an ninh quốc gia và quốc phòng Ucraina Andrei Paruby thông báo trên kênh truyền hình ICTV. Ông Paruby cũng cho biết, thỏa thuận thứ ba là khả năng bắt đầu xây dựng lại cơ sở hạ tầng bị chiến tranh tàn phá.
Điều gì tiếp theo - hòa bình hay trò chơi chính trị?
Thỏa thuận đầu tiên của cuộc đàm phán đã nhìn thấy rõ: quân ly khai thực tế đã ngừng bắn từ ngày hôm qua. Theo thông tin của Hội đồng an ninh quốc gia và quốc phòng Ucraina, từ sáng ngày 23/6 và ít nhất là đến 17:00 cùng ngày, phiến quân ly khai không có những hành động nổ súng hoặc ý định tiến chiếm các tòa nhà công sở, hay các cơ sở quân sự.
Riêng cựu Tổng thống Leonid Kuchma và đại biểu Quốc hội Nestor Sufrich đã không gặp may - xe của họ để cạnh trụ sở Ủy ban hành chính tỉnh Donetsk đã bị ném đá, và dù lực lượng bảo vệ đã can thiệp để giải tán đám người quá khích, nhưng khi hai người rời khỏi tòa nhà sau cuộc đàm phán, có thể thấy rõ là xe của họ đã bị hư hại ít nhiều.
Việc tiếp theo mà những người tham gia cuộc đàm phán cần làm - đó là tư vấn với các đối tác Phương Tây. Một nguồn tin cho phóng viên Segodnya biết.
Đại biểu Quốc hội Oleg Tsarev đã đề xuất tổ chức vòng đàm phán tiếp theo tại thành phố Slaviansk - điểm nóng nhất của cuộc chiến Miền Đông, hiện trong tình trạng đổ nát.
Theo nhận định của một nguồn tin yêu cầu không tiết lộ danh tính, Tổng thống Petro Poroshenko đang nỗ lực sử dụng tất cả các công cụ có thể để lập lại hòa bình. Tuy nhiên, việc chỉ duy nhất cựu Tổng thống Kuchma là đại diện chính thức của Ucraina, trong khi tham gia đàm phán còn có những chính trị gia nổi tiếng thân Nga như Medvedchuk và Tsarev, đang làm cho không ít người tỏ ra nghi ngờ rằng đây chỉ là một trò chơi chính trị của Matxcơva.
Theo Segodnya.