CUỘC HÀNH TRÌNH THEO KÝ ỨC NGƯỜI CCB F 356 - PHẦN II . ( Tiếp )
Theo ký ức của các CCB F 313 kể lại thì ngày xưa vùng Nậm Ngặt, hay gọi là bản Nậm Ngặt cùng với các dãy núi bên dãy 1509 cây cối xanh tốt, có rất nhiều loại gỗ quý như nghiến, lim. Đặc biệt vùng này có một loại chè cổ thụ cao lớn, lính ta trước chiến tranh vẫn thường đi trèo hái về rồi sao tẩm trong hầm bằng đủ các loại dụng cụ nồi niêu, xong chảo quân dụng, thậm chí cả bằng ...mũ sắt. Sau nhiều công đoạn tỉ mỉ, đã ra đời thứ chè chốt nổi tiếng, có thể nói thơm ngon hơn hẳn nhiều loại chè có thương hiệu thời bầy giờ.
Nếu lấy chính cánh tay trái của mình khuỳnh ra thì có thể tưởng tượng được phần nào sơ đồ của dãy 1509. Từ chỗ vai chính là đỉnh cao nhất, xuôi theo đó là các bình độ, điểm cao 772, 685, 400, 300, 233. Bên đối diện, qua một cái thung lũng là bản Nậm Ngặt, và các cao điểm, bình độ đối xứng độ cao như 1100, 800, 600 ...
Lính 313 chốt giữ những nơi đó phải nói thật vất vả. Mùa đông trên đỉnh 1509 có những lúc tuyết rơi, nước bị đóng băng. Bình thường thì quanh năm mây mù bao phủ, trời lúc nào cũng một màu xanh ngắt lạnh lẽo kể cả khi có nắng to. Để đảm công tác chuẩn bị hầm hào, hố chiến đấu họ phải khênh từng thanh gỗ, bê tông trèo lên các chốt, các thanh bê tông mà lính ta hay gọi đùa là " kẹo lạc" tầm vài chục cân theo các con đường mòn cheo leo lên tới đỉnh dùng lát hầm, công sự.
Đỉnh 1509, phút giây hiếm hoi khi mây tan nhìn thấy mờ mờ mỏm 1 lộ ra. Phía bên phải màn hình là xuôi theo 772, 685...bên trái là sang 1100, Nậm Ngặt...và các độ cao theo hướng từ trên xuống dưới chạy tới suối cụt giữa thung lũng. Ngày 17/2/1979, chiến sự xảy ra toàn tuyến các tỉnh biên giới phía Bắc. Riêng Hà Giang thì Thanh thủy, nơi mà sau này gọi là cửa tử của cả hai bên, lại là nơi im ắng nhất, mặc dù cả hai bên đã tập trung tinh thần cao độ. Một số trận chiến dữ dội chỉ xảy ra tại các điểm cao thuộc xã Lao Chải giáp huyện Hoàng Su Phì.
Đầu tháng 4/1984. Cuộc chiến dai dẳng và khốc liệt mới bắt đầu đặt chân đến đây. Bắt đầu từ các trận tấn công nhỏ lẻ mang tính thăm dò, kèm pháo binh bắn phá hoại. Ngày 28/4 địch với chính thức tổng tấn công toàn bộ các cao điểm. Bắt đầu từ 1509, một đại đội khoảng 70 người chống trả các đợt tấn công của đối phương cỡ trung đoàn đổ lên. Chỉ còn một người duy nhất bị thương sống sót lê xuống các điểm phía dưới, còn đâu hy sinh hết, hy sinh ngay tại chỗ hay bị thương xong rồi mới hy sinh. Lần lượt các điểm cao, bình độ khác cũng thất thủ chỉ trong vòng một ngày. Điểm cao thất thủ cuối cùng là 233, vào rạng sáng 29/4/1984. Với lực lượng mỏng, gần như không có sự chi viện tiếp tế, những người lính F 313 đã chiến đấu cho đến khi không còn gì để chiến đấu nữa.
Đó là phía Tây sông Lô, phía Đông Sông Lô cũng lần lượt mất các điểm cao 1030 ( thuộc xã Minh Tân huyện Quản Bạ ), hay 1250 địch cũng kéo hỏa lực lên đó khống chế toàn bộ ngã ba Thanh Thủy.
Dông 1250, góc trái màn hình, phía dưới là các đồi Đá Pháp 1,2,3. Ảnh chụp từ Đài tưởng niệm Thanh Thủy. 1250 chụp ở cửa khẩu, ranh giới quốc gia nằm giữa hai cái cột điện, Phía Việt Nam cột một màu trắng còn cột phíaTrung quốc màu điểm xanh vàng. Lúc này cả hai bên bắt đầu vào một cuộc chiến kéo dài thật sự. Những đơn vị thuộc các sư đoàn, quân đoàn, các Đại quân khu tên tuổi được "bên kia" đưa ra. Phía ta cũng có một số các tiểu đoàn, trung đoàn thuộc nhiều phiên hiệu có tiếng từ hồi chống Pháp, Mỹ và làm nhiệm vụ quốc tế bên nước bạn Lào, Cam pu chia như F 312, 316, F3, 31 cùng F313, 356, 314.346 v..v thay phiên nhau lên tấn công giành đất hoặc chốt giữ trận địa. Ngày D của chiến dịch MB 84, giành lại những khu vực đã mất được ấn định là ngày 12/7/1984.
Bắt đầu từ cuối tháng tư, các đơn vị thuộc F 316, 356 bộ đội được đặt vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu và lên xe từ Hoàng Liên sơn, Lai Châu cùng các đơn vị khác, sư đoàn khác đóng quân miền xuôi sang, lên mảnh đất nóng nỏng bỏng Vị Xuyên. Cuộc chiến khốc liệt và đầy đau thương mất mát bắt đầu...