Linh Quany
Cựu chiến binh
Bài viết: 2483
Kỷ niệm một thời !
|
 |
« Trả lời #163 vào lúc: 20 Tháng Năm, 2013, 09:49:58 am » |
|
...Ngày đầu tiên khi vào bãi tìm đất, do sơ ý không làm các biện pháp đảm bảo an toàn, một người chút nữa bỏ mạng khi chui thử xuống một trong các ngác ở tại cái ao đó. Khi lôi ra thì người đã mềm nhùn, may là tim còn đập hô hấp nhân tạo mãi với tỉnh. Cho nên những ngày khai phá ban đầu cũng rất cẩn thận, đến khi tôi vào thì mọi thứ đã ổn định. Điều ngạc nhiên nhất là khi xuống các ục rộng như vậy không hề có một tý đất, cứ như ai đó đã vét sạch từ trước, thêm nữa những vết tích cây cối mục còn nằm ngổn ngàn một số ngách. Đây là một ẩn số đến gần một năm sau chúng tôi mới có câu trả lời.
Độ sâu và độ dài của một cái hang là bao nhiêu, thực tế cũng chỉ ang áng, cứ tưởng tượng một đội vận chuyển khoảng hai mươi người, mỗi người cách nhau trung bình hai mét ( chỗ dày chỗ thưa ) vận chuyển từ chỗ xa nhất theo hiện tại lên bờ cũng phải nối cầu ít nhất mất bốn năm tăng. Việc vận chuyển được chút đất lên bờ cũng gian nan. Khi chạy qua các Ục thì cứ đứng dàn ra quăng bao cho nhau nhưng khi trong đường ống chật hẹp người vận chuyển phải nằm duỗi thẳng người với tay lấy bao từ người trên đầu đưa xong vần qua người mình lần lần xuống chân đạp ra cho người sau, gặp những ống có nước thì khổ ơi là khổ, nằm chịu cái lạnh buốt của nước dứoi lưng hoặc những giọt nước nhỏ vào mặt mấy tiếng đồng hồ. có lúc đánh lộn nhau trong hang vì thằng ném không viết giả vờ hay thật ném bao vào vũng nước trước mặt thằng sau làm bùn tóe lên tưởng mù cả mắt .
Còn ở giếng thường chúng tôi dùng tời kéo nếu giếng thẳng, nhưng cũng chỉ được hai chục mét là cùng vì thành giếng không tròn trịa mà có nhiều mỏm đá nhô ra gồ ghề, kéo va có thể vỡ hết bao, họ làm những thanh ngang qua các mỏm đá rồi người ngồi các thanh đó đưa bao lên đầu cho người trên, gọi là chuyền thẳng, chuyển dưới giếng lên vất hơn nhiều so với trong hang.
Bài trước tôi đã nói đến các loại khí trong hang. Ai cũng biết nếu ở một độ sâu nào đó các loại khí độc sẽ ngưng tụ tại những chỗ trũng, các ngách, nó sẽ vẩn vơ ở đó cùng với một số lượng ô xy rất ít. Tôi nghe nói lúc mới đầu người ta dùng cách xua khí độc như kiểu làm với giếng nước bỏ hoang, tức là dùng cành cây kéo ra kéo vào hay đưa lên đưa xuống. Phương pháp này hiệu quả hay không thì cũng chưa thấy ai bị dính độc về sau cả. Ngoài ra cũng kiểm tra có thể những loại khí gây cháy nổ nhưng hoàn toàn yên tâm vì kiểu hang lưng lửng chừng núi này không hề có. Tất cả mọi người hay xuống hang chỉ bị mắc một chứng bệnh duy nhất là các bệnh về đường hô hấp. Nó do nhiều nguyên nhân.
Như các bác đã biêt. Ô xy ở trong hang là một thứ quý giá , với những đường vận chuyển thì người ra vào liên tục làm cho không khí lưu thông một chút, nhưng các ngách, các hàm ếch thì trong đó lượng khí thở cho con người này phải nói là có chỗ gần như không có. Có nơi chỉ vào được khoảng mười lăm phút phải chui ra ngay vì không thở nổi, con người thở đã đành lại còn dùng ánh sáng. Ban đầu dùng đèn pin nhưng mỗi cái chỉ dùng một hai lần rồi vứt, càng xuống sâu càng tối. Có một thời gian dòng hẳn dây diện từ máy phát xuống hang, rồi các bóng điện cũng không chịu nổi, vừa quá tốn kém ( có thể cũng chẳng thành vấn đề ) vừa nguy hiểm cho người dưới đó nên bỏ. Họ quay ra sử dụng đèn đất, những cái đèn bằng đồng tròn hình trụ đổ đất đèn và nước vào trong , có một cái vòi nhỏ phun khí khi châm lửa vào đó nó sẽ cháy rất khó tắt. Người nào người nấy chỉ cần một tiếng dưới hang lên là hai lỗ mũi đen xì muội bám từ cái đèn này ra.
Chuyện không khí thì người ta xử lý cách duy nhất là bơm khí vào hang. Dùng bình nén khí xe Zil hoặc một loại khác ( Cái này tôi không am hiểu lắm, tả sơ sơ thôi ) đẩy khí vào hang theo các ống cao su. Ban đầu là một người em họ mấy ông cai phụ trách nhưng trong một đêm ngủ gật, không rõ do máy hết xăng hay trục trặc máy không chạy, toàn bộ một nhóm trong một cái giếng gần như bị sắp chết ngạt. Họ giật dây loạn xạ không ai biết, may mắn là một nhóm làm ngách khác nghe thấy đội bạn tự dưng im như thóc liền đến lôi nhau ra . Từ đó ông Hai thay bằng người biết kinh nghiệm vận hành máy, biết nghe máy lúc trục trặc và kiểm tra liên tục, ở đây thì chỉ duy nhất có hai người, đó là ông Cả và bố tôi.
Vấn đề cuối cùng hay gây khó khăn là nước. Hang động vốn tích sẵn nước, thêm nguồn cung cấp liên tục từ trên núi hay các trận mưa rừng xả xuống, những củ chìm thay nhau làm việc vẫn không tải nổi hết trong một số hang phải bổ sung thêm máy nổi, hình như hiệu Kamaz thì phải, loại máy bơm này khỏe lắm, nó đẩy nước được theo ống 30 lên vách dựng ngược cả chục mét nhưng dở một cái không cho vào sâu được vì chõ hút quá ngắn, chỉ dùng chuyển tiếp những gì các củ chìm bơm ra và bàn tay thủ công vận chuyển từng xô nước ra gần cửa hang.
Không biết ai trong số các bác từng xem tiểu thuyết Không gia đình của nhà văn Hectomalo chưa nhỉ ? Câu chuyện có một đoạn kể chú bé Rimy đi làm than ở một vùng mỏ nước Anh bị nổ khí trong mỏ tạo ra cơn đại hồng thủy khiến bao người thiệt mang. May mắn là chú bé này cùng vài người chui vào được một ngách ngược, như cái cốc úp xuống cho nên nước bao vây xung quanh nhưng không thể vào đựợc ngách . Mọi người từng nghĩ có thể ăn thịt nhau đến nơi để sống thì được cứu. Chúng tôi có lần cũng như vậy, đang làm nghe thấy ào ào vội nhảy lên cái sống trâu trong một Ục, nước cứ từ đâu đến dâng lên, nói thật là trong chúng tôi, có thể cả tôi cũng đái ra quần rồi vì sợ, tuy nhiên mực nước cũng giảm rất nhanh, lên bờ với biết lán khác đánh mìn trúng một khoang nước xổ sang hang bọn tôi đang làm, họ chẳng có tôi gì nhưng cũng ăn vài cái cái choòng tím lưng cho nhớ lần sau phải để ý .....
|
Dilber MC Theme by HarzeM