Khu VIII - Trung Nam Bộ kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975)

[macbupda]

Đảng bộ phải được củng cố, Khu ủy phát động xây dựng Đảng bộ theo tiêu chuẩn bốn tốt, sắp xếp, bố trí lại đảng viên để tăng hiệu quả lãnh đạo và chiến đấu. Toàn khu lúc này có trên 20.000 đảng viên, trong đó có hơn 3.000 đảng viên giữ thế công khai, hợp pháp, lãnh đạo đấu tranh ba mặt: vũ trang, chính trị, binh vận. Khu ủy còn chỉ đạo đưa đảng viên và những người nòng cốt bám theo dân ra vùng yếu và động viên tất cả đảng viên trẻ khỏe cầm súng, thành lập các hội đồng cung cấp của khu, tỉnh để xúc tiến việc bảo đảm hậu cần.

Tháng 6 năm 1965, thực hiện chủ trương của Trung ương Cục, Khu ủy tiến hành công tác phát động nông dân. Yêu cầu của đợt phát động này là nâng cao giác ngộ và vai trò của nông dân trong cách mạng; tăng cường đoàn kết ở nông thôn, làm cho nông dân ngày càng tin tưởng Đảng, gắn bó hơn nữa với chi bộ Đảng ở cơ sở; giáo dục, động viên nông dân đẩy mạnh sản xuất, đóng góp sức người, sức của cho kháng chiến để giành thắng lợi quyết định trước mắt và sẵn sàng đánh bại quân Mỹ nếu chúng đổ quân xuống địa phương mình. Cùng với công tác phát động nông dân là củng cố Mặt trận dân tộc giải phóng, các đoàn thể nông hội, thanh niên, phụ nữ,… Công tác phát động còn gắn với việc củng cố lực lượng ba mũi đấu tranh chính trị, vũ trang và binh vận ở cơ sở, củng cố an ninh chính trị, sạch làng, tốt xóm. Mặc dù địch đánh bom, pháo, càn quét ác liệt nhưng quần chúng vẫn cố gắng khắc phục, duy trì được sinh hoạt và sản xuất. Trong vùng giải phóng, nhiều nơi đã làm mỗi năm hai vụ lúa giống ngắn ngày, cho năng suất cao. Địch đánh ban ngày, dân tranh thủ làm ban đêm. Hầu hết nam giới đã thoát ly theo cách mạng, phụ nữ ra đồng sản xuất và đấu tranh với địch. Lợi dụng địch hô hào sản xuất để khai quang Đồng Tháp Mười, nông dân đã mua sắm các phương tiện kỹ thuật tiên tiến như máy cày, máy xới, máy bơm nước, bình phun thuốc trừ sâu… Vùng Đồng Tháp Mười và An Giang có loại máy cày lớn được dùng khá phổ biến. Nhờ thế, có nơi, Khu chuyển vũ khí cho các đơn vị và các tỉnh qua Đồng Tháp Mười bằng máy cày. Cán bộ đi công tác, bộ đội hành quân, có đoạn được đi xuồng máy. Các cánh đồng và các khu vườn ngay trong lúc chiến tranh ác liệt nhất vẫn có lúa tốt, có cây ăn trái. Quanh năm dân Đồng Tháp Mười vẫn bám sản xuất, khi trồng lúa, khi trồng dưa, rau, đậu.

Cũng trong năm 1965, thực hiện chủ trương của Trung ương Cục, Khu phát động trong giới thanh niên phong trào “Thanh niên năm xung phong”, sôi nổi thi đua giết giặc, tích cực đấu tranh chống bắt lính, đấu tranh chính trị, làm binh vận, rèn luyện thân thể, học tập quân sự, sản xuất nuôi quân. Việc đóng góp nhân lực, vận lực của đồng bào cho cách mạng vẫn tiếp tục. Riêng trong năm 1965, ngoài phần bổ sung cho Khu VIII, còn đưa về cho Miền gần 2.000 tân binh. Cho đến khi đánh Mỹ trong “chiến tranh cục bộ”, Khu VIII vẫn tự lực về nhân lực và tài chính.

Khắp các tỉnh trong Khu có nhiều trận đánh thắng giòn giã của lực lượng các thứ quân.

Ở Mỹ Tho, ngày 29 tháng 5 năm 1965, 1 tiểu đoàn của Trung đoàn 11 Sư đoàn 7 ngụy dùng trực thăng đổ quân xuống xóm Đào, xã Mỹ Hạnh Đông, huyện Cai Lậy, đúng ngay đội hình của Tiểu đoàn 261 của Khu. Chúng bị diệt trên 400 tên, bị bắt 3 tên. Ta thu được hơn 100 khẩu súng.

Cũng trong tháng 5 năm 1965, 1 đại đội của Tiểu đoàn 514 tỉnh Mỹ Tho, quân địa phương huyện Cái Bè và du kích 2 xã Hậu Thạnh, Hội Cư phục kích diệt bọn bảo an ở Cái Bè trên tuyến lộ 20, cách lộ 4 một kilômét, bắt hơn một chục tù binh, trong đó có tên cố vấn Mỹ tên là Suman. Địch ráo riết tìm kiếm Suman, chúng treo giải 1 triệu đồng cho ai chỉ điểm cho chúng. Chúng đã không tìm được Suman mà 1 trực thăng đi tìm còn bị du kích xã Hội Cư bắn rơi, làm cho hai tên Mỹ nữa bỏ mạng.

Ở Bến Tre, địch bị tấn công, uy hiếp trên tất cả các hướng. Ba chi khu Mỏ Cày, Hương Mỹ, Chợ Lách ở cù lao Minh bị bao vây, cô lập địch phải tiếp tế bằng trực thăng. Chi khu Giồng Trôm ở cù lao Bảo cũng bị bao vây, liên tỉnh lộ 6, tỉnh lộ 26 thường xuyên bị uy hiếp. Ở Ba Tri trên cù lao An Hóa, ta vây các đồn ở bốn xã quanh thị trấn. Ở thị xã Bến Tre, du kích xã Mỹ Thạnh An bắn tỉa địch ngay trên hữu ngạy sông, đối diện với thị xã.

Những tháng đầu năm 1965, ta liên tục đánh vào vùng sâu, vùng yếu của địch, tạo thêm nhiều vùng tranh chấp mới.

Ngày 15 tháng 1 năm 1965, 2 đại đội của Tiểu đoàn 261 và Tiểu đoàn 516 diệt 2 đồn tại ấp Cây Diệp, giải phóng hoàn toàn xã Châu Hòa, huyện Giồng Trôm.

Đêm 28 tháng 1 năm 1965, Tiểu đoàn 516 diệt đồn Ba Rọi thuộc tiểu chi khu An Nhơn, cách thị xã Bến Tre 1.500 mét về phía tả ngạn sông Bến Tre. Sau đó, Tiểu đoàn 516 kết hợp với du kích và bộ đội địa phương hai huyện Ba Tri, Mỏ Cày mở thêm khu vực tranh chấp ở Tân Xuân và An Thạnh.

Đêm 24 tháng 2 năm 1965, các Tiểu đoàn 261, 265, 269 của Khu và Tiểu đoàn 516 đánh thiệt hại nặng đồn Cây Xanh ở xã Tân Thiềng, huyện Chợ Lách và chặn đánh Trung đoàn 13 Sư đoàn 9 ngụy và 1 tiểu đoàn bảo an từ Vĩnh Long định đến giải tỏa cho đồn Cây Xanh, diệt gần 200 tên, bắn rơi và bắn hỏng 5 máy bay.

[macbupda]

Ở Long An, qua 20 tháng tấn công và phản công quyết liệt, đến tháng 11 năm 1965, ta đã diệt và làm tan rã 8.500 tên địch (chưa kể 6.000 tên đào ngũ), diệt 6 tiểu đoàn chủ lực, đánh tê liệt Trung đoàn 46, đánh thiệt hại nặng Trung đoàn 50 Sư đoàn 25 ngụy, làm cho sư đoàn này mất khả năng cơ động; giải phóng hoàn toàn 57 xã, dân làm chủ 50 xã còn đồn; giải phóng hoàn toàn huyện Đức Huệ. Các đơn vị có quân số dồi dào: bộ đội huyện có đến 200 - 30o quân, tiểu đoàn tỉnh có đến 800 - 1000 chiến sĩ.

Anh Nguyễn Văn Danh, du kích gài mìn chống xe tăng địch

Địch chống lại sức tấn công của quân dân Long An cũng rất quyết liệt. Ngoài 2 trung đoàn của Sư đoàn 25 ngụy thường trực, chúng đưa vào đây hết tiểu đoàn đến tiểu đoàn khác biệt động quân. Đồn bốt có cái ta phải diệt đến lần thứ ba, thứ tư chúng mới bỏ. Như đồn Hòa Khánh huyện Đức Hòa phải diệt bốn lần, các đồn Lạc Tấn huyện Tân Trụ, Mỹ Lộc huyện Cần Giuộc, Thanh Hà huyện Bến Lức phải diệt ba lần. Căn cứ Đức Lập ở sát thị xã Hậu Nghĩa, 2 tiểu đoàn biệt động quân lần lượt bị diệt, rồi đến 2 tiểu đoàn nữa bị đánh thiệt hại nặng chúng mới bỏ. Chúng tiến hành nhiều cuộc phản kích cấp trung đoàn, sư đoàn. Chúng rải chất độc hóa học và cho máy bay B52 chà sát ven sông Vàm Cỏ Đông, một phần sông Vàm Cỏ Tây và ven sông Sài Gòn quyết “tìm diệt” Tiểu đoàn 1 của tỉnh nhưng không được, trái lại, chỉ gặp tiểu đoàn này trong những trận tiểu đoàn chủ động tấn công tiêu diệt chúng.

Hoạt động của Long An đã uy hiếp nghiêm trọng tuyến phòng thủ tây nam, tây và tây bắc của cơ quan đầu não địch ở Sài Gòn.

Ở Kiến Tường, bước vào năm 1965, Tiểu đoàn 504 đã có 2 đại đội mạnh, quân số mỗi đại đội từ 200 đến 400 quân, 1 đại đội vận tải và 1 phân đội pháo binh nữ. Du kích xã rất mạnh; xã trung bình có từ 20 đến 40 tay súng, xã mạnh có đến 70 - 80 tay súng. Tỉnh còn đưa quân lên cho Khu. Ở Kiến Tường đã diễn ra nhiều trận đánh tiêu diệt địch; ba mũi quân sự, chính trị, binh vận tiến công bao vây đồn bốt, phá các khu gom dân, bảo vệ vùng giải phóng.

Ngày 22 tháng 3 năm 1965, Đại đội 1 cùng đặc công và hỏa lực diệt đồn tam giác cấp trung đội ở Giồng Dung, xã Bắc Hòa. Đây là trận đánh đầu tiên bằng hình thức kỳ tập diệt đồn có công sự vững chắc.

Ngày 22 tháng 5 năm 1965, ta diệt đồn tam giác kênh Chuối, xã Bắc Hòa, hỗ trợ cho nhân dân thoát ra khỏi hai khu dinh điền Giồng Dung, Gò Chuối.

Ngày 23 tháng 6 năm 1965, Đại đội 1 đánh bọn biệt kích ác ôn đột nhập vào ấp Đầu Sấu, xã Tuyên Bình. Địch chết và bị thương 2 tiểu đội. Trận đánh này có ảnh hưởng lớn vì bọn này hành động rất dã man, dân rất căm thù.

[macbupda]

Ở Kiến Phong, năm 1965, ta tiến công ra vùng yếu và vùng ven thị xã, loại khỏi vòng chiến đấu trên 600 tên địch, đánh trên 400 trận nhỏ và vừa, tiêu diệt gọn 30 tiểu đội, 7 trung đội, 4 đại đội địch, bắn rơi 2 máy bay, bắn cháy và hỏng 4 xe M113, thu hơn 200 khẩu súng.

Những trận đánh có tác dụng gây tiếng vang lớn như:

Tháng 4 năm 1965, Tiểu đoàn 502 diệt gọn 1 đại đội bản an đóng dã ngoại trên lộ 30 đoạn ở xã Mỹ Hội, huyện Cao Lãnh.

Tháng 7 năm 1965, Tiểu đoàn 502 và đại đội đặc công đánh Trường huấn luyện bảo an Trần Quốc Tuấn ở xã Tân An gần thị xã, diệt gọn đại đội bảo vệ trường và 2 đại đội khóa sinh, diệt 250 tên, thu 50 khẩu súng, trong đó có 1 đại liên.

Lễ tiễn thanh niên ở Lấp Vò lên đường tòng quân - năm 1965

Ở An Giang, từ cuối năm 1964, ta và địch giằng co nhau quyết liệt. Ở Châu Đốc địch tổ chức hành quân đến cấp sư đoàn với các Sư đoàn 9, 21 ngụy và bảo an. Chúng dồn dân quy khu, phá địa hình căn cứ, cho máy bay, pháo đánh ác liệt vùng Núi Dài, Núi Tô, Núi Cấm. Mặc dù địch đánh phá ác liệt An Giang vẫn có những trận đánh kìm chân và tiêu hao nhiều địch ở vùng Châu Đốc. Lực lượng của An Giang khá mạnh: Tiểu đoàn của tỉnh có 600 quân, bộ đội huyện có tới cấp trung đội, du kích xã cũng có tới cấp trung đội.

Máy bay Mỹ bị du kích xã Long Mỹ bắn rơi tháng 4 năm 1965

Cuối năm 1965, trên chiến trường Châu Đốc, ta vẫn duy trì được quyền kiểm soát các xã Lương Phi, Lê Trì, An Tức, Ô Lâm, Cô Tô, An Lạc của huyện Tri Tôn; Ba Trúc, Thới Sơn, Vĩnh Gia, Lạc Quới, An Nông, Xuân Tô, Nhơn Hưng của huyện Tịnh Biên; Nhơn Hội, Phú Hữu, Vĩnh Trường, Vĩnh Hậu của huyện An Phú; Vĩnh Xương, Tân An, Long Sơn của huyện Tân Châu.

Nhưng, nổi bật trong toàn Khu là trận đánh diệt điểm then chốt - sân bay Thân Cửu Nghĩa ở huyện Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho do 2 tiểu đoàn 261, 263, 2 đại đội pháo, 2 đại đội đặc công, trinh sát của Khu và lực lượng của tỉnh Mỹ Tho thực hiện.

Sân bay Thân Cửu Nghĩa nằm sát lộ 4, cách thị xã Mỹ Tho 10 kilômét, mỗi chiều rộng đến hơn 1.000 mét, trên một giồng cát, xung quanh là ruộng ngập nước. Trong trận Ấp Bắc năm 1963, trực thăng chở lính địch đều xuất phát từ đây. Chung quanh sân bay là vành đai ấp chiến lược lập từ năm 1961. Đây cũng là cứ điểm vững chắc, ngăn chặn đường hành lang của ta từ vùng trên xuống Chợ Gạo, Gò Công. Trong sân bay có đường bằng cho máy bay vận tải hạng nặng và máy bay trinh sát. Bãi trực thăng có thể đỗ được 30 chiếc. Lực lượng bảo vệ căn cứ gồm 1 tiểu đoàn bảo an, nhiều pháo 105. Hệ thống lô cốt vững chắc, rào kẽm gai, mìn khá dày. Ngoài ra, chúng còn được sự chi viện trực tiếp của tiểu đoàn thuộc Trung đoàn 11 Sư đoàn 7 ngụy đóng ở vòng ngoài và Tiểu đoàn 32 biệt động quân đóng cách 1.000 mét ở ngã ba lộ 4. Cơ sở thông tin trong căn cứ do 5 chuyên viên Mỹ phụ trách, có thể liên lạc với vùng 4 chiến thuật. Bộ tổng tham mưu ngụy và Bộ tư lệnh viện trợ Mỹ ở Sài Gòn. Căn cứ bị diệt, địch bị chết 500 tên, trong đó có tên trung tá ngụy chỉ huy căn cứ và 5 tên Mỹ; 7 máy bay, 25 xe quân sự, nhiều xe M113 bị phá hủy cùng xăng dầu, đạn dược và toàn bộ thiết bị sân bay. Sân bay Thân Cửu Nghĩa bị diệt gây tác động lớn về tinh thần đối với địch ở Mỹ Tho, ở vùng 4 chiến thuật và cả ở Sài Gòn.

[macbupda]

Cùng với mũi tiến công quân sự và chính trị, mũi binh vận cũng phát triển mạnh. Đến cuối năm 1965, trong quân đội Sài Gòn đão cộng sản đến 20 tướng tá bắt liên lạc với các đầu mối binh vận của Khu, trong đó có cả tỉnh trưởng, Tư lệnh sư đoàn, Tư lệnh lực lượng tổng trù bị, Đô đốc hải quân Tư lệnh phó vùng chiến thuật. Tham mưu trưởng Bộ tổng tham mưu… Nhưng cũng đến cuối năm 1965, việc Mỹ đưa quân can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến tranh ở miền Nam Việt Nam đã rõ ràng. Khu ủy Khu VIII đã nhận được Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 12, mà trước mắt là tập trung đánh bại việc Mỹ đưa quân can thiệp trực tiếp vào miền Nam.

Để triển khai Nghị quyết Hội nghị Trung ương, thường vụ Khu ủy triệu tập Hội nghị Khu ủy (mở rộng), do đồng chí Bí thư Khu ủy chủ trì. Các đại biểu về dự hội nghị mang theo không khí chiến thắng ở các chiến trường. Tuy phấn khởi, nhưng các đồng chí cũng không khỏi băn khoăn: quân Mỹ đã đổ bộ vào các tỉnh Trung Trung Bộ và Đông Nam Bộ. Cuộc chiến rồi đây sẽ càng ác liệt hơn nữa.

Tham dự Hội nghị có gần 60 đại biểu, gồm các đồng chí Khu ủy viên, Bí thư tỉnh ủy, Tỉnh đội trưởng, chỉ huy các đơn vị lực lượng vũ trang thuộc quân khu, thủ trưởng các ban của Khu, thủ trưởng các cơ quan Bộ tư lệnh Quân khu, lãnh đạo Ban Chấp hành các đoàn thể của Khu.

Hội nghị bàn định tỉ mỉ đường lối, phương châm, phương thức hoạt động để đi đến sự nhất trí và quyết tâm cao nhất.

Đồng chí Sáu Đường - Bí thư Khu ủy trình bày tóm tắt nhận định chung của Thường vụ Khu ủy:

- Chiến trường Khu VIII là đồng bằng trống trải, lại nhiều sông lớn và lộ chiến lược chia cắt. Thế mạnh của Khu VIII là cuộc nổi dậy của nhân dân bằng thế công khai hợp pháp cách mạng với phương châm hai chân: chính trị, vũ trang và ba mũi giáp công quân sự, chính trị, binh vận là loại hình chiến tranh nổi dậy toàn diện mà đảng viên, cán bộ, chiến sĩ và quần chúng nhân dân các tỉnh trong Khu luôn luôn năng động, mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu. Trong tình thế địch tăng cường chiến tranh lên một mức rất cao, yêu cầu các Đảng bộ càng phải bám chặt dân, đưa cuộc đấu tranh nổi dậy với ba mũi tấn công lên một mức cao hơn nữa. Đặc biệt là các lực lượng vũ trang tập trung cần phải được củng cố mạnh hơn nữa và phải luôn luôn dựa chắc vào thế tấn công ba mũi của cơ sở mới có thể đáp ứng được tình thế. Các Đảng bộ cần lãnh đạo dân bám đất, cùng với bộ đội, du kích tấn công địch. Đánh Mỹ lại càng phải nắm chắc cách đánh sở trường, vốn là thế mạnh của Khu VIII lâu nay. Tuy nhiên, để giữ vững phương châm đấu tranh và thế mạnh của phong trào, rõ ràng ba mũi tấn công ở cơ sở phải được tăng cường hơn nữa, các biện pháp phải được nâng lên, nghiên cứu sâu hơn để vận dụng thích hợp với đối tượng là quân đội Mỹ.

Hội nghị thảo luận sâu các vấn đề mà thực tiễn đòi hỏi:

- Đấu tranh theo phương châm vận dụng thế hợp pháp hai chân, ba mũi đối với ngụy thì được, còn đối với Mỹ thì phải vận dụng như thế nào?

- Tận dụng thế công khai hợp pháp để đấu tranh với Mỹ mà không biết tiếng Mỹ thì làm thế nào?

- Mỹ tiến hành cuộc “chiến tranh cục bộ” thực chất là chiến tranh xâm lược cổ điển, như vậy thì cuộc chiến tranh có còn mang tính chất thực dân kiểu mới hay không, hay lại trở lại cuộc chiến tranh chỉ bằng mũi quân sự tiêu diệt sinh lực đối phương để quyết định thắng lợi như kiểu của thực dân cũ trong kháng chiến chống Pháp?

Đồng chí Bí thư Khu ủy phân tích một đoạn của Nghị quyết Trung ương và khẳng định:

Mặt trận của chiến lược “chiến tranh cục bộ” của Mỹ vẫn là tiêu diệt các lực lượng vũ trang cách mạng để hỗ trợ cho ngụy thực hiện kế hoạch bình định nhân dân miền Nam. Tính chất cơ bản vẫn là cuộc chiến tranh xâm lược thực dân kiểu mới. Do đó, ta vẫn có thể sử dụng phương châm, phương thức hai chân, ba mũi kết hợp quân sự, chính trị, binh vận để đánh Mỹ như đánh quân ngụy tuy phương pháp tiến hành với mỗi đối tượng có yêu cầu, mục đích và nội dung khác nhau.

Quân đội Mỹ vào nhưng chính quyền trung ương, tỉnh, quận vẫn là ngụy. Như vậy thì quần chúng vẫn giữ được thế công khai hợp pháp và đấu tranh chính trị trực diện với chúng.

Dân đã giữ được thế công khai hợp pháp đấu tranh với ngụy, thì cũng giữ được thế công khai hợp pháp đấu tranh với Mỹ bằng cách thức thích hợp.

Chế độ Sài Gòn cùng hệ thống pháp luật của nó là con đẻ của Mỹ. Cho nên các phương thức đấu tranh với chế độ chắc chắn có thể áp dụng với bọn Mỹ được. Như vậy, vận động lính Mỹ vừa là địch vận vừa là binh vận.

Hội nghị đi sâu thảo luận về nhiệm vụ của mũi tiến công quân sự. Các cán bộ quân sự đều nhất trí là phải tiến công chúng ngay từ đầu làm cho chúng bị động. Trong “chiến tranh đặc biệt” ta đã có bài học về chủ động tiến công, trong “chiến tranh cục bộ” cũng phải chủ động tiến công ngay.

[macbupda]

Qua thảo luận, Hội nghị nhất trí kết luận:

Đánh giá đúng mặt mạnh, mặt yếu của Mỹ - ngụy là điểm rất quan trọng có ý nghĩa quyết định thắng lợi.

Nếu sợ Mỹ thì thấy Mỹ mạnh, dù có lực lượng đông cũng không dám tiếp chiến với chúng; trái lại, nếu có quyết tâm cao, dám đánh và quyết thắng, dũng cảm bám trụ, dựa hẳn vào quần chúng cách mạng, cùng quần chúng bám chặt địch, năng động, mưu trí, sáng tạo nhất định sẽ phát hiện mặt yếu, mặt sơ hở và nhược điểm của quân Mỹ mà tìm cách đánh thắng. Thí dụ như quân Mỹ hành quân cấp tiểu đoàn, trung đoàn thì thấy chúng mạnh chứ nếu như chúng đi phân tán từng đại đội, trung đội, tiểu đội thì với một tổ du kích dựa vào thế bảo vệ của dân ta có thể đánh được.

Quân Mỹ vào là để cứu ngụy trong thế bị thất bại. Phương châm hai chân, ba mũi của ta đang trên thế thắng, thế luôn luôn tích cực, chủ động tấn công. Ta cần có lòng tin, lòng tự hào, phát huy tự lực, tự cường, thông qua kinh nghiệm và phương châm, phương thức chủ động tấn công bằng hai chân, ba mũi đã đánh ngụy để tiếp tục tấn công bẻ gãy mục tiêu và kế hoạch “chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ. Có nghĩa là, đánh với quân Mỹ ta cũng áp dụng đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang theo phương thức hai chân, ba mũi như đánh với ngụy. Tất nhiên đánh với quân Mỹ có hỏa lực mạnh, phương tiện kỹ thuật hiện đại hơn ngụy, ta cần nghiên cứu biện pháp tấn công, phòng ngự bằng công sự, bằng hầm, hố chông, xã, ấp chiến đấu với vũ khí thô sơ thích hợp để tiêu diệt được chúng mà tránh được tổn thất.

Về vấn đề người dân phải trực diện đấu tranh với Mỹ mà không biết tiếng Mỹ, ta phải bàn bạc với đồng bào về việc học tiếng Mỹ, giúp đồng bào tạo thế công khai hợp pháp cách mạng để tiếp xúc, giáo dục, vận động và đấu tranh chính trị với quân đội Mỹ, hạn chế chúng khủng bố, bắn giết, đốt phá, đồng thời vô hiệu hóa tác dụng của chúng đối với quân ngụy.

Với lính Mỹ, dân vẫn đóng vai là “dân quốc gia”. Cách đối xử với chúng khi chúng đi tuần tiễu, càn quét cũng như đối với lính ngụy, đồng bào đóng kịch là “dân quốc gia”, tiến hành tuyên truyền, vận động để vô hiệu hóa, chống khủng bố và tiêu diệt, làm tan rã, giúp chúng làm binh biến phản chiến.

Với những hành động khủng bố, đốt phá, cướp bóc của quân Mỹ thì cũng đưa lực lượng đội quân tóc dài đấu tranh chính trị thường trực ra đấu tranh trực diện như đấu tranh với ngụy.

Tóm lại, cần phát động các lực lượng chính trị và binh vận cùng đông đảo quần chúng tiếp tục tích cực, chủ động tiến công quân Mỹ, từ đó sẽ tìm ra cách đấu tranh với Mỹ, cách đánh Mỹ và thắng Mỹ.

Chiến trường của Khu VIII là chiến trường đồng bằng, ít rừng, đông dân. Bộ đội phải dựa vào thế tiến công ba mũi của nhân dân mà chiến đấu và tồn tại. Cho nên, nếu dân bị sa vào thế hợp pháp “chạy xà đùa” thì cuối cùng dân sẽ bị địch kìm kẹp chặt, bị sa vào thế khuất phục đầu hàng, địch sẽ bình định được dân, bộ đội sẽ không thể đánh được quân Mỹ. Ngược lại, nếu dân tạo được thế công khai hợp pháp cách mạng thì  Đảng và lực lượng vũ trang sẽ có nhiều thuận lợi và chủ động hơn là dựa vào địa hình rừng cây, vì dân ở đồng bằng là “rừng cây biết nói”, biết cách chiến đấu rất linh hoạt, sáng tạo, không những có nhiều mưu trí bảo vệ cuộc sống và quyền lợi của mình mà còn dám xả thân bảo vệ Tổ quốc, rất thương yêu, đùm bọc và che chở, giúp đỡ bộ đội, hiểu địch, tiếp cận địch, nắm thắt lưng Mỹ mà đánh thì chắc chắn sẽ đánh trúng và đánh thắng.

Quân Mỹ vào tất yếu sẽ phát sinh mâu thuẫn giữa Mỹ và ngụy. Ta phải làm cho đồng bào hiểu để chủ động khai thác điều này. Trong các cuộc đấu tranh chính trị, cũng như làm binh vận và khi đấu tranh chống những hành động dã man của quân Mỹ thì phải biết dựa vào tinh thần dân tộc Việt Nam mà tranh thủ quân ngụy đồng tình bảo vệ quyền lợi của nhân dân. Phải biết lợi dụng mâu thuẫn và khoét sâu mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù. Phải khéo léo tranh thủ những phiên dịch viên người Việt để giải thích cho quân Mỹ theo nội dung có lợi cho đồng bào mình.

Tiến hành xây dựng ngay những vành đai diệt Mỹ ở các nơi có quân Mỹ đóng chốt. Quân đội Mỹ có lực lượng hùng mạnh, phương tiện kỹ thuật chiến tranh của chúng cực kỳ hiện đại. Cách tốt nhất là ta phải bám chặt đội hình hải quân, trú quân, đồn bốt, cứ điểm của chúng để chúng không thể sử dụng bom pháo có hiệu quả được. Phải có công sự vững chắc và khi chưa nổ súng phải tuyệt đối bí mật.

Ở các vành đai, điều đáng chú ý là ta phải tạo điều kiện và lãnh đạo quần chúng giữ cho được thế công khai hợp pháp để đánh địch bằng ba mũi, diệt địch bằng mưu trí và bằng đủ loại vũ khí từ hiện đại đến thô sơ, khiến địch bị bao vây rồi tiêu hao, tiêu diệt địch làm cho chúng hoang mang, tan rã mà không có cách nào đối phó được.

[macbupda]

Hội nghị kết thúc trong niềm tin tưởng vào chiến thắng. Nhưng không phải là đã hết những băn khoăn về những gì sẽ xảy ra trước một đối tượng tác chiến mới là quân đội Mỹ, nên phải vừa đánh vừa tìm hiểu chúng, vì lúc này tương quan lực lượng giữa ta và địch đang có những thay đổi lớn. Đồng thời ta phải thấy hết khó khăn, phức tạp trong thực hiện chủ trương đánh Mỹ đã bàn bạc tại Hội nghị, cần xem xét trên bình diện so sánh lực lượng quân sự giữa ta và địch để xác định rõ nhiệm vụ quan trọng, nặng nề của mũi tiến công quân sự khi phải giữ vững chiến lược tiến công.

Về phía địch, Mỹ đưa vào Khu VIII Sư đoàn 9 bộ binh, đây là sư đoàn được thành lập từ năm 1940, đã từng tham gia trong chiến tranh thế giới lần thứ hai, đã đổ bộ lên Bắc Phi và Noócmăngđi trên đất Pháp ở châu Âu. Sư đoàn tái lập năm 1966, gồm 3 lữ đoàn: 1, 2, 3 với 10 tiểu đoàn, 19.020 sĩ quan và binh lính, trong đó có 2 tiểu đoàn cơ giới, 4 tiểu đoàn cơ động bằng máy bay lên thẳng, được trang bị và huấn luyện đặc biệt để tác chiến chống du kích trên địa hình đồng bằng lầy lội và nhiều sông rạch. Lữ đoàn 2 là lực lượng dặc nhiệm có thể và đánh dưới nước vừa đánh trên bộ. Cùng với bộ binh còn có Lữ đoàn hải quân Mỹ, đóng căn cứ ở Mỹ Tho. Ở Long An, ngoài Sư đoàn 9 Mỹ, còn có mặt thường xuyên 1 lữ đoàn của Sư đoàn 25 tia chớp nhiệt đới, Lữ đoàn 199 và Lữ đoàn dù 173 Mỹ. Pháo, thiết giáp, không quân của Mỹ mạnh gấp 10 lần ngụy. Quân chủ lực ngụy có Sư đoàn 5, Sư đoàn 25 hoạt động ở Long An, Sư đoàn 7 hoạt động ở Mỹ Tho, Bến Tre, Kiến Tường, Sư đoàn 9 hoạt động ở Kiến Phong, An Giang. Ngoài ra, còn có 2 liên đoàn biệt động quân và các lực lượng địa phương: bảo an, biệt kích, dân vệ đông đảo. Tất cả đã được vực dậy, tăng cường mạnh mẽ cả về quân số và trang bị khi Mỹ quyết định dấn sâu thêm vào cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Về phía ta, lực lượng chủ lực Khu VIII có 5 tiểu đoàn bộ binh: 261, 263B, 265, 267, 269 và các tiểu đoàn, đại đội binh chủng. Sáu tỉnh trực thuộc Khu, mỗi tỉnh có 1 tiểu đoàn mạnh và các đại đội, trung đội binh chủng. Quân số đủ biên chế, trang bị đồng bộ vũ khí, đủ vũ khí chống tăng, phá công sự và phòng không, có phương tiện thông tin liên lạc đã được cải tiến một bước. Các đại đội địa phương huyện đa số là đại đội giỏi. Việc thay thế trang bị và tiếp tế đạn dược khá đảm bảo.

Các đội du kích xã và liên xã đều được trang bị vũ khí lấy được của địch và tự tạo. Các đội du kích đều thông thạo địa hình, kỹ thuật đánh địch trên địa bàn trống trải. Xã yếu nhất có tiểu đội du kích, xã trung bình có trung đội, xã mạnh có đến đại đội.

Nữ dân quân du kích xã Đức Lập gài mìn chống xe tăng địch càn quét

Riêng về lực lượng du kích, để thích hợp với thế công khai hợp pháp cách mạng của quần chúng tấn công ba mũi, ta đã tổ chức thành 5 loại: du kích ấp, du kích xã, du kích mật, du kích công binh đặc công và nhân dân tự chiến đấu bằng vũ khí thô sơ, hầm hố chông.

[macbupda]

II - NHỮNG TRẬN ĐÁNH THẮNG QUÂN MỸ ĐẦU TIÊN
VÀ CÁC VÀNH ĐAI DIỆT MỸ

1. Long An mở màn trận đánh thắng quân đội Mỹ

Bảy giờ sáng ngày 1 tháng 1 năm 1966, Tiểu đoàn 267 chủ lực của Khu vừa triển khai xong đội hình chiến đấu cạnh cầu Ông Huyện, xã Hòa Khánh, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An thì từng tốp máy bay phản lực thay nhau trút bom xuống tiền duyên của Đại đội 2. Nửa giờ sau, hơn 30 khẩu pháo của địch từ các hướng bắn cấp tập vào đội hình Đại đội. Trận bom, pháo đã làm cho nhiều hầm hào chiến đấu bị sạt lở. Các chiến sĩ phải vất vả gấp rút củng cố lại công sự. Sau trận pháo bắn dữ dội, 20 chiếc trực thăng quần đảo, đáp xuống cánh đồng xóm Tràm, đổ lính Mỹ xuống cách công sự của Đại đội khoảng 500 đến 600 mét.

Đồng chí Hùng, Đại đội trưởng dùng điện thoại báo cáo với Tiểu đoàn trưởng là quân Mỹ đã đến. Đồng chí Tiểu đoàn trưởng ra lệnh phải đợi địch vào cách 20 mét mới được nổ súng. Ghìm chúng lại tại chỗ để diệt, nhắc lại với chiến sĩ là nếu để chúng ở xa thì phải hứng nhiều hỏa lực của địch. Công sự nào sụp lở, phải cho anh em củng cố lại ngay.

Từ ngoài đồng, bọn lính dù Mỹ áo quần loang lổ, giăng hàng ngang trên diện rộng 500 mét, tay lăm lăm súng AR15 nhích dần vào trận địa. Chúng còn cách 20 mét, Đại đội trưởng Hùng ra lệnh nổ súng. Tiếng tiểu liên, tiếng lựu đạn vang lên, khói mù mịt, bọn lính Mỹ đang giăng hàng tiến tới đổ xuống như cỏ bị phát. Bọn còn sống sót, một số lợi dụng địa hình chống trả, số khác kéo đồng bọn chết và bị thương lùi lại. Các chiến sĩ ta đã bình tĩnh, ngắm bắn, tiêu diệt thêm một số lính Mỹ nữa.

Sau đợt tấn công thất bại, địch lại trút bom, pháo xuống trận địa dữ dội. Suốt ngày hôm đó, chúng tổ chức tấn công ba lần, lần nào cũng với một mức độ hỏa lực cao như thế nhưng vẫn không vào được trận địa ta. Đến 3 giờ chiều, chúng rút ra xa chờ nhận tiếp tế.

Đại đội 2 Tiểu đoàn 267 chủ lực của Khu đã giữ vững trận địa, diệt được nhiều lính Mỹ, thu được nhiều súng và đồ quân dụng. Thiệt hại của Đại đội không đáng kể. Sau trận đánh, Tiểu đoàn nhận định: hỏa lực của quân Mỹ cực mạnh, nhưng nếu khắc phục được hỏa lực của Mỹ thì có thể đánh Mỹ. Kinh nghiệm của trận đánh Mỹ đầu tiên của bộ đội Khu được nhanh chóng phổ biến. Cách khắc phục hỏa lực Mỹ là công sự phải vững chắc, đội hình bố trí phải thưa, phân tán thành những phân đội nhỏ, linh hoạt và trong lúc chiến đấu tuyệt đối không được ra khỏi công sự.

Các đồng chí còn phát hiện được một nhược điểm của quân Mỹ là mới tiếp xúc với chiến trường nên chúng còn rất ngờ nghệch. Nhược điểm đó của chúng tạm thời ta có thể lợi dụng được.

Mười giờ sáng ngày hôm sau, 7 chiến sĩ trinh sát của Tiểu đoàn luồn trong cánh đồng mía ở kênh Lò Đường, xã Hòa Khánh, bắt gặp một cánh quân Mỹ hơn 100 tên đang đứng, ngồi, hút thuốc, chuyện trò, đợi trực thăng tới chở đi, không phòng bị gì cả. Nửa giờ sau, Đại đội 1 ập đến, dùng AK và lựu đạn bất thần tấn công. Chúng hốt hoảng ngã lăn, đứa chết, đứa bị thương. Những tên thoát chết chưa kịp hoàn hồn thì quân giải phóng đã đi mất.

Sau chủ lực của Khu, đến lực lượng địa phương tỉnh, huyện và du kích đụng với quân Mỹ, đây là thử thách mạnh của chiến tranh nhân dân với quân lực và kỹ, chiến thuật Mỹ.

Ngày 30 tháng 5 năm 1966, 1 lữ đoàn Mỹ có cơ giới yểm trợ đánh trở lại các xã của hai huyện Đức Hòa và Đức Huệ. Tiểu đoàn 269 chủ lực của Khu cùng quân địa phương huyện Đức Hòa và du kích bám đánh địch, bắn rơi 5 trực thăng. Một đại đội Mỹ bị tập kích, nhiều tên bị diệt, 1 tên bị bắt sống. Du kích xã Đứ Lập đánh mìn diệt 20 thiết giáp và 132 tên Mỹ.

Trong cuộc phản công lần thứ nhất của Oétmôlen, quân Mỹ hành quân bốn lần lữ đoàn đánh vào Long An. Đây là một trong 5 hướng phản công trên toàn miền Nam của địch, chủ yếu từ miền Đông Nam Bộ ra tới Khu V. Trong cuộc phản công này, cả ba thứ quân của ta đều đánh được Mỹ. Quân địa phương huyện cũng tập kích được đại đội Mỹ, bắt sống lính Mỹ. Du kích xã cũng diệt được xe M113 của Mỹ và lính Mỹ.

Thắng lợi trong đánh Mỹ ở phía bắc lộ 4 khiến Long An yên tâm đẩy mạnh hoạt động ở các huyện phía nam, tiếp tục mở rộng vùng.

Ngày 28 tháng 9 năm 1966, đồn Long Hưng, Tân Quy, Bình Chánh bị diệt. Hai xã Tân Quy, Bình Chánh được giải phóng. Lộ 16 sát thành phố Sài Gòn cũng được giải phóng. Quân Mỹ phải vội vã đưa 1 tiểu đoàn đến chiếm lại.

Ngày 25 tháng 9 năm 1966, đồn Tân Thạnh ở xã Phước Lại là tiền đồn phía đông chi khu Cần Giuộc bị diệt.

Ngày 29 tháng 6 năm 1966, đồn Tân Lân và đồn Cầu Núi là hai tiền đồn của chi khu Cần Đước nằm trên tỉnh lộ 5A bị diệt.

Ở những vùng Mỹ đánh vào, quần chúng vẫn bám trụ. Khi đạn pháo địch bắn phá ác liệt, đồng bào sơ tán ra đồng.

[macbupda]

Ngày 22 tháng 12 năm 1966, Lữ đoàn 1 thuộc Sư đoàn 25 Mỹ đổ quân xuống Rạch Kiến thuộc huyện Cần Đước, tỉnh Long An. Chúng đóng lại, thiết lập căn cứ. Máy bay cần cẩu hạng nặng liên tiếp đưa đến những công sự bê tông, cốt thép đúc sẵn, nhà bạt, dây kẽm gai cho công binh dựng nhà, và rào quanh một vùng rộng lớn. Vừa được đổ xuống, quân Mỹ đã bị ngay quân địa phương các huyện Cần Đước, Tân Trụ và du kích các xã liên tiếp tấn công. Trước và trong khi quân Mỹ đổ bộ, nhiều tiểu đoàn của Sư đoàn 25 ngụy và bảo an đã đến càn quét và bảo vệ vòng ngoài nhưng bọn mới đến cũng không thoát. Cả Mỹ lẫn ngụy đều bị tiêu hao. Bị bắt buộc đi bảo vệ cho Mỹ, nhiều lính ngụy bất mãn, khi nghe lính Mỹ bị diệt chúng tỏ ra khoái chí. Thế là vành đai diệt Mỹ ở Rạch Kiến được thành lập.

Lính Mỹ ở Rạch Kiến, năm 1966

Ban chỉ huy vành đai gồm cán bộ huyện Cần Đước, tỉnh chọn chỉ định những đồng chí có kinh nghiệm đánh du kích, tấn công quân sự, chính trị và binh vận theo phương thức giữ thế công khai hợp pháp cách mạng. Lực lượng du kích các xã chung quanh vành đai tích cực xây dựng công sự, xã, ấp chiến đấu, tăng cường lựu đạn, mìn, hầm chông để đánh Mỹ. Quần chúng được cán bộ lãnh đạo bám lại giữ thế hợp pháp đấu tranh ba mũi vũ trang, chính trị và binh vận với chúng.

Các đồng chí xã ủy bàn bạc với đồng bào và du kích: “Mỹ lập căn cứ là cho ta cơ hội góp sức cùng đồng bào toàn Miền đánh Mỹ. Chúng tập trung toàn sư đoàn thì khó, nếu đi lẻ tẻ thì diệt chúng là dễ”. Đánh Mỹ như kiểu công thức cái khiên và ba mũi giáo, sử dụng thế công khai hợp pháp cách mạng bằng hai chân: chính trị, vũ trang, ba mũi quân sự, chính trị, binh vận như cách đánh ngụy đã được chứng minh là có thể thực hiện được.

Trong ba tháng đầu Mỹ đến vành đai Rạch Kiến, bộ đội, du kích và đồng bào đã diệt hàng trăm tên Mỹ, bắn rơi 16 trực thăng và phá hủy 4 xe M113. Bọn lính trong căn cứ luôn phải sống trong căng thẳng, ngày nào cũng có đồng đội bị chết và bị thương. Thời tiết lại nóng như thiêu, nhà bạt dựng trên đồi cát, mồ hôi lúc nào cũng tuôn ra như tắm, mỗi lần gió nổi lên là đất cát bay mù mịt.

Suốt 5 tháng từ khi đổ xuống Rạch Kiến, Lữ đoàn 1 thuộc Sư đoàn 25 Mỹ loay hoay chung quanh các xã vành đai, không tổ chức được cuộc hành quân nào có ý nghĩa ở phía nam lộ 4 của Long An. Ngay cả nhiệm vụ trực tiếp là ngăn chặn hành lang từ bắc xuống nam lộ 4 cũng chẳng làm được. Chúng tổ chức những cuộc đánh nống ra, đổ quân bằng trực thăng, có pháo, máy bay ném bom yểm trợ, vẫn không làm thiệt hại được một tổ du kích, không bắt sống được một du kích nào. Ngược lại, mỗi lần chúng đi ra là bị sát thương, bị bắn tỉa, bị đụng mìn, lựu đạn. Chúng như đang ở trong ổ kiến lửa hay như voi bị mắc lầy.

Quân địa phương các huyện Cần Đước, Tân Trụ và du kích các xã, tất cả chừng 200 tay súng, cùng với 400 đảng viên, đoàn viên và nhân dân các xã chung quanh vành đai đã kìm chân lữ đoàn 1 của Mỹ gồm 4.000 tên. Nhân dân che giấu bộ đội, du kích, đào hàng vạn công sự, hầm hào, làm xã chiến đấu, gài mìn, đấu tranh với Mỹ.

Lúc đầu bọn Mỹ gặp ai cũng hỏi giấy tờ. Đưa cho chúng giấy gì cũng được, kể cả giấy đi nhà thương, giấy biên nhận thuế. Nói chuyện với chúng thì bằng cách ra dấu. Về sau, bà con bập bẹ nói được tiếng Mỹ, tuy phát âm không chuẩn nhưng cũng nói được những điều cần nói. Thế là thế công khai hợp pháp cách mạng đánh Mỹ bằng ba mũi như đánh ngụy của quần chúng, đảng viên và du kích mật đã hình thành.

Một đại đội Mỹ càn vào ấp, du kích xã Long Trạch cùng bộ đội huyện chặn đánh. Bọn Mỹ chạy vào vườn cây, vấp phải mìn và lựu đạn, chúng hốt hoảng lui ra. Tên đi sau cùng bị đạn du kích bắn trúng, ngã xuống ao chìm nghỉm. Địch cho trực thăng lùng kiếm hàng giờ chẳng thấy đành phải bỏ cuộc. Du kích đem xác tên Mỹ lên. Biết thế nào chúng cũng tổ chức càn vào tìm và tra hỏi dân, các đồng chí bàn nhau đưa xác ra trả và tranh thủ chúng. Ba chục chị em đội quân tóc dài khiêng xác tên lính Mỹ đã được tắm rửa tử tế ra căn cứ Rạch Kiến. Hai bà lanh lợi, được cử đi báo trước. Các bà nói với người phiên dịch: “Chú lính Mỹ này vướng đạp lôi của Việt cộng. Bà con đem xác chú ấy ra căn cứ làm phước, để chú được đưa về Mỹ cho gia đình vợ con thấy mặt”.

Người phiên dịch nói lại với tên chỉ huy. Nhiều tên Mỹ chạy ra xem, xúc động trước việc dân đem xác tên Mỹ tới cho chúng.

[macbupda]

Sau khi xây dựng xong căn cứ Rạch Kiến, Lữ đoàn 1 của Mỹ bung ra đóng nhiều tiền đồn chung quanh để phòng vệ. Một trong những tiền đồn đó là ở Bầu Cọp, xã Long Trạch, cánh căn cứ chính 1.000 mét, do 1 đại đội Mỹ đóng giữ. Tiền đồn này có 10 bốt, trên bốt là nhà dù, chung quanh là công sự bằng bao cát. Các bốt xếp thành hình bầu dục, chắn ngang một con lộ đất. Chúng bung ra được 1 ngày thì Tiểu đoàn 1 Long An, qua quần chúng biết rõ cách bố phòng và quy luật hoạt động của chúng, đã tổ chức tấn công. Sáu tổ đặc công, mỗi tổ 4 người, trang bị mìn, bộc phá, B40, lựu đạn. Ba tổ luồn vào được bên trong. Bọn bên trong ỷ vào hàng rào kẽm gai và bọn tuần tra bên ngoài nên phòng bị sơ hở, bị đánh bất ngờ không kịp trở tay. Ba bốt bị diệt gọn. Tiếng mìn DH10, súng, bộc phá nổ làm bọn còn lại nhốn nháo. Bọn bên ngoài chạy vào tiếp cứu, bị chặn lại. Hai bên đánh giáp lá cà. Đại đội Mỹ chỉ còn 20 tên sống sót. Qua trận đánh này, đồng chí Tư Chiểu, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 chỉ huy trận đánh nhận xét: “Bản lĩnh chiến đấu của lính Mỹ chẳng có gì xuất sắc! Kỹ thuật cá nhân kém, chỉ trông cậy vào hỏa lực”.

Từ tháng 12 năm 1966 đến tháng 4 năm 1967, Lữ đoàn 1 Sư đoàn 25 Mỹ bị bao vây chặt trong căn cứ Rạch Kiến.

Đầu tháng 5 năm 1967, Mỹ dùng trực thăng đổ 2 đại đội quân Mỹ xuống xây dựng căn cứ Vàm Nhật Tảo, xã Bình Trinh Đông thuộc huyện Tân Trụ và đưa 1 đại đội đến đóng chốt tại xã Long Khê thuộc huyện Cần Đước. Các chốt này cùng với căn cứ Rạch Kiến hình thành hệ thống chốt điểm, ngăn cắt hành lang từ bắc xuống nam lộ.

Một tháng sau, Tiểu đoàn 1 Long An tập kích tiêu diệt chốt Mỹ ở Long Khê. Sau đó ít lâu, Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 2 tập kích diệt luôn căn cứ Mỹ ở Vàm Nhật Tảo. Chúng phải bỏ cả hai nơi này.

Từ khi quân Mỹ đến Long An đã làm cho chiến trường nơi này khác trước nhiều. Quân Mỹ đánh ác liệt hơn quân ngụy nhiều. Cuộc sống và chiến đấu của bộ đội và nhân dân luôn căng thẳng, địa hình bị cày xới vì bom đạn, nhất là ở khu vực nam Long An. Quân Mỹ thuộc Lữ đoàn 199 liên tục càn quét các xã Hiệp Phước, Phước Lại, Phước Vĩnh đến Hưng Thạnh Hạ - Cần Giuộc, trong đó Phước Lại là trọng điểm. Chúng đánh từng ấp, từng xã, chà đi xát lại nhiều lần. Có xã chúng đánh đi đánh lại 4-5 ngày liền, dùng phi pháo và xe M113 mở đường cho bộ binh chiếm địa hình. Nếu vướng mìn, bị bộ đội hay du kích đánh, chúng lùi lại cho ném bom, bắn pháo cấp tập rồi bộ binh tiến vào. Suốt tháng chúng càn quét bom, pháo ngày đêm không dứt, tiếng máy bay gầm rít chẳng bao giờ ngớt trên bầu trời.

Tỉnh ủy cử cán bộ có kinh nghiệm xuống tăng cường tiếp viện đạn, lựu đạn, mìn. Huyện điều các đội du kích các xã khác đến chi viện cho khu vực bị càn. Bộ đội huyện đưa 1 trung đội đến thường trực ở Phước Lại. Lực lượng đội quân tóc dài rất tích cực, đã góp phần không nhỏ làm hạn chế tốc độ và kế hoạch hành quân của chúng, tạo điều kiện cho du kích và quân địa phương đánh chúng.

Chỉ riêng xã Phước Lại trong tháng địch càn, ta đã diệt 200 tên Mỹ, bắn rơi 1 trực thăng, thu 15 khẩu súng.

Sau Lữ đoàn 199 là Lữ đoàn 2 thuộc Sư đoàn 9 Mỹ đánh tiếp 9 xã Cần Giuộc. Vùng này là địa bàn tiếp giáp Sài Gòn. Ngày đổ quân, chúng bị tiểu đoàn 5 huyện Nhà Bè chặn đánh tại ấp Cầu Kinh, xã Phước Vĩnh Tân, diệt 200 tên, bắn cháy 3 tàu, bắn rơi 1 máy bay F.105 và 4 trực thăng. Ngày hôm sau, quân địa phương Cần Giuộc, du kích liên xã và du kích xã Đông Thạnh bám đánh diệt 100 tên. Khi chúng quay lại Phước Vĩnh Tân lại gặp Tiểu đoàn 5 và quân địa phương. Chúng sang Phước Vĩnh Đông bị Đại đội 1 Tiểu đoàn 5 và du kích chặn đánh, bắn rơi 8 máy bay. Khi chúng sang Quê Mỹ Thạnh, Tân Trụ bị quân địa phương đánh ở ấp 5. Sau trận càn, Lữ đoàn 2 của địch mất sức chiến đấu, phải củng cố.

Ở phía bắc lộ 4 Long An, trong mùa khô 1966-1967, Sư đoàn 25 Mỹ phối hợp với Trung đoàn 44 Sư đoàn 25 ngụy, Liên đoàn biệt động quân số 30, bảo an và 6 đại đội bình định đánh chiếm các trục lộ 8, 9, 10. Lần này, khác với mùa khô 1965-1966, chúng không đánh sâu vào vùng giải phóng mà chỉ hoạt động ở vùng ven. Nhưng khi quân Mỹ vừa rút thì quân ngụy chiếm đóng đã đầu hàng hoặc bỏ chạy.

Nhân dân đã có kinh nghiệm đấu tranh với Mỹ trong một năm qua, nên đấu tranh rất quyết liệt, khiến chúng phải chùn tay đốt phá, bắn giết. Đấu tranh với Mỹ lại càng phải chuẩn bị chu đáo hơn. Đồ đạc quý giá, lúa gạo sơ tán, cất giấu kỹ. Ngày đầu chúng đến, quần chúng tản bớt ra đồn bốt, thị trấn, thị xã. Lúc đầu, quân Mỹ đi càn, thái độ rất hung hăng. Cả bọn đứng ngoài chĩa súng, một tên vào nhà lục soát, hỏi giấy. Những người dân bám lại tỏ thái độ bình tĩnh, hòa nhã với chúng. Dần dà chúng quen, bớt đề phòng. Đồng bào đã có thể vừa tranh thủ giữ thế hợp pháp vừa gài lựu đạn đánh chúng.

[macbupda]

2. Mỹ Tho với vành đai diệt Mỹ ở Bình Đức

Gần như cùng một lúc với việc triển khai căn cứ cấp lữ đoàn ở Rạch Kiến (Long An), Mỹ triển khai căn cứ cấp sư đoàn ở Đồng Tâm, Bình Đức, Châu Thành (Mỹ Tho). Những ngày cuối tháng 1 năm 1967, lữ đoàn 2 sư đoàn bộ binh số 9 Mỹ rầm rộ đổ quân lên căn cứ Đồng Tâm. Hàng đoàn xe chở lính, xe kéo pháo, thiết giáp nối đuôi nhau chạy không dứt, hàng đoàn máy bay trực thăng, phản lực bay lượn trên bầu trời, hàng trăm tàu chiến lớn, nhỏ cập bến. Toàn bộ Trung đoàn 11 Sư đoàn 7 ngụy, hàng chục đại đội bảo an, thám sát, dân vệ được huy động càn quét suốt ngày ở vùng chung quanh căn cứ để bảo vệ an toàn cho quân Mỹ.

Chung quanh căn cứ Đồng Tâm là vườn cây ăn trái tươi mát, là dòng sông Cửu Long nước bạc hiền hòa, trong lành, ngọt ngào. Giữa sông Cửu Long là cù lao Thới Sơn với hàng ngàn cây dừa ung dung lắc lư những tàu lá như vẫy gọi mà cũng như chọc tức bọn lính Mỹ đang tự thiêu mình trong căn cứ Đồng Tâm.

Đặt cho căn cứ này cái tên “Đồng Tâm” là Oétmôlen muốn kêu gọi sự đồng tâm giữa quân ngụy và quân Mỹ. Cũng bằng lời kêu gọi “đồng tâm”, ông ta chỉ thị về nhiệm vụ và phương thức chiến tranh ở vùng này là bình định và chinh phục trái tim, khối óc của nhân dân. Thực hiện “đồng tâm”, tên tướng ngụy Nguyễn Khoa Nam, Tư lệnh Sư đoàn 7 và tên Tỉnh trưởng Định Tường đã đưa trọn 1 tiểu đoàn bộ binh thường trực và từng bước đưa cả Trung đoàn 11 Sư đoàn 7, 6 đại đội bảo an, 4 đại đội thám sát, cùng với thiết giáp, pháo binh và 10 đoàn bình định để can quét 6 xã chung quanh, trong khi ở đây chỉ có tất cả 20.000 người dân, 200 đảng viên và 70 du kích.

Từ ngày 19 tháng 5 năm 1965, Bộ tư lệnh Mỹ quyết định xây dựng căn cứ cho một sư đoàn Mỹ ở đồng bằng sông Cửu Long tại Định Tường (Mỹ Tho).

Cuộc đấu tranh bảo vệ lợi ích của nhân dân, làm chậm trễ kế hoạch xây dựng của địch ở sáu xã Bình Đức, Long Hưng, Phước Thạnh, Thạnh Phú, Song Thuận, Vĩnh Kim bắt đầu. Lực lượng xây dựng của địch gồm: 3 tàu cuốc, 20 tàu bảo vệ, 20 xe cạp đất, 120 xe vận chuyển, 1 đại đội công binh Mỹ và một sư đoàn công binh ngụy.

Cùng với việc càn quét, bắn phá liên miên, Sư đoàn 7 ngụy, bọn bảo an và bọn bình định còn tung tin để hù dọa, đề cao sức mạnh của quân đội Mỹ. Chúng nói: Mỹ có máy bay B52 khổng lồ nhất thế giới là thần chiến tranh, mỗi chiếc mang tới hàng chục tấn bom, khi trút xuống, người và vật đều chết sạch, mặt đất biến sẽ biến thành sao Hỏa, Mỹ có vô vàn phương tiện tối tân, nào máy ngửi hơi người, máy nghe tiếng động, cây nhiệt đới, bom lade, bom từ trường… hễ đánh đâu là trúng đó, không ai tránh được, lính Nam Hàn và lính Mỹ đi hành quân gặp ai bắn lại, chúng sẽ bắt sống moi gan, mổ bụng… Lực lượng liên minh Việt - Mỹ vô địch, sẽ bẻ gãy xương sống Việt Cộng! Bên cạnh việc hù dọa, chúng thả bài ve vãn: “Mỹ đối với dân là bạn, Mỹ đến để giúp dân chống cộng sản, bảo vệ dân…” v.v.

Những cuộc càn quét, chà xát khốc liệt của địch đã khiến cho cơ sở các xã vành đai gặp nhiều khó khăn. Chi bộ Đảng xã Bình Đức chỉ còn lại đồng chí Bí thư, các đảng viên khác tản cư qua cù lao Thới Sơn. Chi bộ Thạnh Phú chỉ còn ba đảng viên bám lại. Chi bộ xã Long Hưng bị dồn về hai ấp Long Thới và Long Bình. Bốn xã vành đai: Bình Đức, Song Thuận, Thạnh Phú, Long Hưng chỉ còn 31 đảng viên và du kích, trong đó Thạnh Phú còn 7 người, Long Hưng, Song Thuận, Bình Đức mỗi nơi còn một tiểu đội.

Tàu cuốc của địch hút cát lên tràn lan, sông rạch tắc nghẽn, hàng ngàn hécta ruộng vườn của các xã Long Hưng, Bình Đức và Thạnh Phú bị phá hủy. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh khó khăn ác liệt như vậy, Đảng bộ vẫn lãnh đạo đồng bào và đội quân tóc dài các xã liên tục đấu tranh với bọn ủi đất, với lính càn, cào nhà, đốt nhà, chống hút cát phá ruộng vườn, đấu tranh với Quận trưởng Long Định, Tỉnh trưởng Định Tường. Nhiều cuộc đấu tranh đông tới hàng trăm người. Hơn 400 gia đình đấu tranh buộc chúng phải bồi thường đất bị mất, chịu phí tổn để đồng bào di chuyển chỗ ở.

Đến tháng 12 năm 1966, hầu hết nhân dân 4 xã vành đai đều đã bám được chung quanh căn cứ. Nhà nào cũng có hầm trú ẩn chắc chắn chịu đựng hàng ngàn quả pháo chúng bắn mỗi đêm. Dân ở ấp Đông, xã Song Thuận cứu được hàng trăm hécta đất khỏi bị lấp. Địch định đào kênh dọc hương lộ từ Long Hưng đến Thạnh Phú nhưng phải bỏ dở.

Mặc dù lực lượng địch tập trung tối đa, đóng dày đặc, các lực lượng vũ trang khu, tỉnh, huyện và du kích vẫn bám đánh được nhiều trận. Trận đánh lớn và vang dội nhất là trận đánh vào bọn xây dựng căn cứ Đồng Tâm. Đây cũng là trận đánh Mỹ đầu tiên ở Mỹ Tho, đòn choáng váng đố với chúng khi chúng vừa mới bước chân đến. Trong trận này đặc công Khu VIII đã đánh chìm chiếc tàu cuốc Jamaica-bal của Mỹ. Đây là chiếc tàu cuốc lớn vào loại nhất nhì của nước Mỹ, đồ sộ như một tòa lâu đài nổi, chiều dài là 300 mét, chiều ngang là 75 mét, lườn sâu dưới nước 6,5 mét, được đưa gấp rút từ miền Trung Trung Bộ vào để hút cát từ đáy sông lên xây dựng căn cứ Đồng Tâm. Chiếc tàu cuốc được neo trên sông Tiền giữa Bình Đức và cù lao Thới Sơn, chiều rộng con sông ở khoảng này là 1.000 mét. Có 20 tàu bảo vệ với hàng rào dây điện chung quanh gắn trên phao nổi. Trên bờ phía Mỹ Tho là một tiểu đoàn ngụy và bọn xây dựng Mỹ.