Trong thời gian chiến tranh chống Mỹ, các chuyên gia Liên-xô, đặc biệt là các chuyên gia - các thày dạy bay đã sang ta giúp đỡ rất nhiều, từ chuyện sau khi lắp ráp máy bay phải bay thử đến việc bay chống giãn cách cho các phi công ta, đến việc bay đề cao chứ không tham gia chiến đấu vì ta có nhiệm vụ bảo vệ đội ngũ chuyên gia cẩn trọng vô cùng. Trận ngày 11 tháng 11 năm 1972 xảy ra khi anh Đinh Tôn bay cùng chuyên gia trên máy bay UMiG-21 tại đỉnh sân bay. Khi bài bay gần kết thúc thì bọn F-4 đến, lao vào công kích. Được sự hỗ trợ, chỉ huy của Đài chỉ huy tại sân bay, anh Đinh Tôn cùng chuyên gia bay đã cơ động tránh tên lửa và cũng phản công, quay lại công kích ( cho dù không có tên lửa ). Bọn F-4 cũng gờm. Trận không chiến cjir kết thúc khi máy bay của anh Đinh Tôn hết dầu và thày trò chủ động nhảy dù, bỏ máy bay. Khi ấy, một thằng F-4 đã lao vào bắn chiếc máy bay "không người lái" này. Chuyên gia bay và anh Đinh Tôn tiếp đất an toàn.
Trong chiến dịch "12 ngày đêm" ta cũng có những tổn thất : ngày 28 tháng 12 anh Hoàng Tam Hùng anh dũng hi sinh sau khi đã bắn cháy máy bay Mỹ trong trận không chiến đi cùng số 1 là anh Lê Kiền. Đêm 28 tháng 12 thì anh Vũ Xuân Thiều hi sinh sau khi lập chiến công bất tử. Ngày hôm qua - 26 tháng 12, tất cả các phi công từng tham gia "chiến dịch 12 ngày đêm" cùng các vị chỉ huy, các anh em kỹ thuật, dẫn đường ... đã gặp gỡ nhau để ôn lại những kỷ niệm của một thời gian khó và hào hùng, cùng ngắm lại nhau xem đã già đi bao nhiêu, yếu đi bao nhiêu rồi và cùng nhau hẹn sẽ gặp lại khi kỷ niệm 50 năm "Điện Biên Phủ trên không". Cũng chẳng biết đến khi đó thì sẽ còn được bao nhiêu người nữa vì thời điểm này đã khá nhiều vị ở cái tuổi "bát thập" rồi !
Hôm qua VTV1 phát trực tiếp chương trình Hà Nội - 12 ngày đêm Khát vọng và chiến thắng có đoạn clip nói về Liệt sĩ phi công Hoàng Tam Hùng ngày 28.12.72 đã bắn rơi 2 F4 trước khi hy sinh, ... nay thấy bác tiemkich cũng nói về ông, xin phép sưu tầm bài chi tiết về trận đánh trong 8 phút cuối cùng nhưng rất oanh liệt của Liệt sĩ phi công "con nhà nòi" này, bài viết của Hoàng Ngân tại:
http://trianlietsi.vn/new-vn/Trang-vang-liet-si/2148/Liet-si-phi-cong-Hoang-Tam-Hung.vhtm:
Liệt sĩ phi công Hoàng Tam Hùng
Trong chiến dịch 12 ngày đêm tháng 12 năm 1972, cùng với các lực lượng khác, Không quân Nhân dân Việt Nam đã lập nên những chiến công xuất sắc. Trước ngưỡng cửa chiến thắng, Trung úy Hoàng Tam Hùng, phi công tiêm kích thuộc Trung đoàn 927 (Sư đoàn 371) đã anh dũng hi sinh sau khi bắn rơi tại chỗ hai chiếc máy bay địch…
Trung úy Hoàng Tam Hùng là con cả trong gia đình có 8 anh chị em. Bố là ông Hoàng Anh, cựu Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ. Bố mẹ anh đều sinh ra và lớn lên ở Bình Trị Thiên, sớm đi theo cách mạng. Năm 1958, khi ông Hoàng Anh làm Bộ trưởng Bộ Tài chính, cả gia đình chuyển về Hà Nội sinh sống.
Tháng 10 năm 1965, khi đang là học sinh lớn 10 Trường Cấp 3 Hà Nội B, anh Hùng trúng tuyển phi công. Sau thời gian huấn luyện ở trong nước, năm 1966 anh được cử sang Liên Xô học lái máy bay quân sự. Năm 1969, anh về nước, được biên chế vào đội hình chiến đấu của Trung đoàn Không quân tiêm kích 927 (Sư đoàn 371, Quân chủng Phòng không - Không quân).
Ban đầu là phi công Mig-17, nhưng sau đó anh được chuyển loại sang lái máy bay Mig-21. Tháng 12 năm 1972, anh được biên chế vào phi đội bay ngày của Trung đoàn, trong một trận không chiến, anh đã hạ được hai máy bay địch và đã anh dũng hy sinh.
Liệt sĩ, phi công Hoàng Tam Hùng.
Ngày 28 tháng 12 năm 1972, địch tiếp tục kéo vào đánh phá Hà Nội. Trung đoàn 927 xuất kích một biên đội chặn địch từ phía Tây.
11 giờ 20 phút, biên đội Lê Văn Kiền - Hoàng Tam Hùng được lệnh cất cánh vòng chờ tại đỉnh sân bay Nội Bài.
Khi phát hiện địch vào hướng Đông Nam, chỉ huy Trung đoàn 927 lệnh cho biên đội bay theo hướng 150 độ xuống phía Nam chặn đánh những tốp địch từ biển vào. Hơn một phút sau, biên đội Kiền - Hùng phát hiện địch ở bên trái 45 độ, cự li 10km, chúng bay thành hai tốp ở hai độ cao khác nhau. Tiếp đó, biên đội lại phát hiện một tốp bốn chiếc phía trước ở cự li 8km.
Biên đội xin phép đánh tốp phía trước. Sở Chỉ huy cho dùng tốc độ lớn vào công kích và nhắc công kích xong thoát li bên phải.
Ngay lúc đó, số 1 Lê Văn Kiền và số 2 Hoàng Tam Hùng tăng lực đuổi theo tốp máy bay địch phía trước. Số 1 bám chiếc máy bay phía trái đội hình địch, nhắc số 2 cảnh giới rồi lao về phía địch. Chưa kịp phóng tên lửa thì chiếc máy bay địch đột ngột chúi xuống, khiến máy bay của Lê Văn Kiền vọt qua trên lưng nó. Không kịp bám chiếc khác, số 1 lệnh cho số 2 vào công kích rồi vòng lại phía sau làm nhiệm vụ cảnh giới cho số 2.
Hoàng Tam Hùng vượt lên bám được một chiếc, đưa vào vòng ngắm. Quả tên lửa từ máy bay Hùng phóng ra nổ trúng mục tiêu. Chiếc máy bay địch bốc cháy rơi xuống.
Thấy đồng bọn bị tấn công, những tốp F-4 bay phía trái vòng quay lại, đông hơn nhiều. Biên đội Lê Văn Kiền và Hoàng Tam Hùng không còn bám sát nhau được nữa. Cả hai lao tới quần nhau với những chiếc F-4 trên bầu trời Phủ Lý.
Hoàng Tam Hùng đã bám được một chiếc F-4. Lệnh từ Sở Chỉ huy cho thoát li về đầu sân bay Nội Bài hạ cánh nhưng Hùng đang mải bám theo chiếc F-4, đưa nó vào vòng ngắm. Hoàng Tam Hùng ấn nút phóng quả tên lửa còn lại. Chiếc F-4 chững lại, rơi xuống kéo theo một quầng lửa. Hùng hô rất to: "Cháy rồi!". Nhưng đúng lúc đó một quả tên lửa địch từ chiếc F-4 bay phía sau đã nổ trúng máy bay Hùng. Anh không kịp nhảy dù nên đã anh dũng hi sinh, lúc 11 giờ 28 phút.
Như vậy, sau 8 phút từ lúc cất cánh, với hai quả tên lửa, phi công Hoàng Tam Hùng đã bắn rơi hai máy bay địch trong trận đánh cuối cùng của anh.