PHI ĐỘI XUẤT KÍCH TRONG NGÀY QUỐC KHÁNH
QĐND - Thứ Năm, 30/08/2012, 9:51 (GMT+7)QĐND - Tôi đến thăm Đại tá Mai Đức Toại, nguyên Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không -Không quân đúng dịp Hà Nội đang rộn rã cờ hoa chào đón 67 năm ngày Quốc khánh. Ngôi nhà nhỏ của ông nằm sâu trong ngõ 236, đường Lê Trọng Tấn, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Nhắc đến ngày Quốc khánh, ông đã kể tôi nghe một lần xuất kích khá đặc biệt...
Năm nay Đại tá Mai Đức Toại đã ngoài 80 tuổi, tuy mắc căn bệnh tiểu đường nhưng da dẻ ông vẫn hồng hào, trí nhớ rất tốt. Các con, cháu của ông đều đi làm, hằng ngày một mình ông ở nhà xoay trần với công việc bếp núc và chăm sóc bà vợ bị bại liệt cách đây 6 năm sau một lần ngã cầu thang.
Trong phòng khách treo trang trọng bức ảnh ông chụp với Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch cùng với các anh hùng, phi công có thành tích bắn rơi máy bay Mỹ năm 1966. Trước khi trở thành phi công, ông đã từng tham gia chiến đấu trong chiến dịch Điện Biên Phủ. ông nhập ngũ năm 1950 và được biên chế vào Tiểu đoàn 130, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312. Chính đơn vị ông đã tham gia trận đánh bắt sống tướng Đờ Cát. Năm 1958, ông được trên cử đi học lái máy bay Mig -17 tại Trung Quốc. Là một trong số những phi công đầu tiên của Việt Nam trưởng thành từ lính bộ binh, ông trở về nước tham gia chiến đấu ngay. ông đã cùng đồng đội liên tục xuất kích đánh đuổi nhiều loại máy bay của giặc Mỹ trên bầu trời Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình, Thanh Hóa và các tỉnh vùng Đông Bắc, Tây Bắc của Tổ quốc.
ông kể cho tôi chuyến bay ngày Quốc khánh năm ấy, tuy diệt được máy bay địch nhưng cũng đã ngăn chặn không cho máy bay địch vào sâu đánh phá ta. Sáng 2-9-1965, biên đội Mig -17 gồm: Mai Đức Toại, Lê Trọng Huyên, Nguyễn Văn Bảy, Đỗ Huy Hoàng nhận được lệnh trực cấp 1 tại sân bay Đa Phúc. 6 giờ 30 phút, trực ban tác chiến thông báo do thời tiết xấu nên biên đội trực chiến chuyển sang cấp 3. Nghe vậy, mọi người ai nấy đều tranh thủ chợp mắt vì sáng nào cũng thức dậy từ 3 giờ sáng để chuẩn bị. Anh em đang ngon giấc thì 9 giờ, trực ban tác chiến lại chạy vào thông báo: “Chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu”, 3 tốp máy bay địch đang bay vào phía tây nam Ninh Bình.
ông và đồng đội vùng dậy. Hai phút sau, từ đài chỉ huy có 2 phát pháo hiệu đỏ vút lên trời, “báo động trực cấp 1”. Cả 4 anh em lao ra máy bay, lên buồng lái, sẵn sàng chờ lệnh. Ba phút sau, một phát pháo hiệu đỏ lại vút lên, sở chỉ huy báo hiệu cho phép cất cánh. Mở máy xong, chỉ huy bay tiếp tục lệnh cho biên đội cất cánh đến độ cao 100m thì vòng phải theo hướng cầu Đuống -Long Biên sang Hà Nội rồi vòng trái hướng Nho Quan -Ninh Bình. Vòng trái xong, Mai Đức Toại số 1 lệnh cho số 2 Lê Trọng Huyên triển khai đội hình xuyên mây, đến Ninh Bình ước tính lượng mây 6/10, có thể nhìn thấy mục tiêu mặt đất, biên đội tiếp tục bay đến Ghềnh thì sở chỉ huy lại lệnh vòng trái hướng Nho Quan theo trục đường 59. Khoảng 5 phút sau, sở chỉ huy thông báo địch đang ở bên phải biên đội 60 độ và khoảng cách 70km, chúng có 3 tốp đang hoạt động ở phía tây Thanh Hóa. Tiếp tục vòng phải 60 độ, quan sát một hồi lâu thì Mai Đức Toại và Lê Trọng Huyên đều phát hiện được mục tiêu, có vẻ như chúng đang săn tìm gì đó? Mặc dù rất muốn được tiếp cận mục tiêu để công kích nhưng sở chỉ huy chưa cho phép, vậy là ông lệnh cho số 2 vòng quanh tại chỗ khu vực Nho Quan, Ghềnh để chặn địch nhưng mãi vẫn không thấy chúng vào sâu.
Khoảng 20 phút sau, sở chỉ huy lệnh cho biên đội thoát ly về hạ cánh. Vốn đã bay quen địa hình ông nhanh chóng giảm độ cao từ 4000m xuống 1000m bay dọc theo sông Hồng về Phú Xuyên rồi chuẩn đài xa về hạ cánh an toàn.
Ngay buổi chiều hôm đó, biên đội được đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm, động viên nhân kỷ niệm 20 năm ngày Quốc khánh 2-9. Nghe Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện báo cáo tình hình trực chiến của đơn vị, Đại tướng đã biểu dương tinh thần dũng cảm, mưu trí, sáng tạo của các phi công. Phi đội xuất kích kịp thời và dũng cảm khiến cho tốp máy bay địch không dám vào đánh phá miền Bắc, góp phần mang lại một ngày lễ Quốc khánh yên bình, tốt đẹp. ít lâu sau, ông Toại đã xuất kích và bắn hạ được hai máy bay F105 và A4 của giặc Mỹ, được Bác Hồ tặng thưởng Huân chương Chiến công và huy hiệu của Người.
Mai Văn Đông
http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-VN/91/68/261/261/261/204531/Default.aspx