Xin giới thiệu với mọi người một món ăn ngon:
Xôi 7 sắc.
Lùng Sáng Lềnh – Tên của bà chủ gánh xôi bảy sắc. Cái họ khá quen thuộc của người Nùng Dín, một nhánh người Nùng vùng cao nổi tiếng với nghệ thuật tranh cắt giấy hay món đặc sản thịt gừng được làm từ xương và cái gánh xôi. Bà nói, bà đã ngồi ở góc chợ phiên này từ lúc cô con gái đầu lòng còn chưa sinh ra và bà chỉ bán duy nhất một món: xôi bảy màu. Ở nhà bà Lềnh vào lúc gần nửa đêm, đó là thời khắc bà đồ món xôi cho phiên chợ sớm mai. Ngồi bên bếp than hồng ấm áp, bà Lềnh kể: với người Mường Khương, xôi bảy màu không chỉ là món ăn không thể thiếu trong những ngày lễ tết mà còn là nét văn hoá ẩm thực mang giá trị tâm linh sâu sắc. Mỗi sắc màu tượng trưng cho một tháng trong cuộc chiến xa xưa ứng với bảy tháng trong năm tại vùng đất này. Màu xanh lá chuối là màu của yên bình, màu đỏ thẫm, biểu tượng cho máu của những người đã anh dũng hy sinh, màu vàng biểu tượng cho sự đau thương ly tán, màu đỏ tươi biểu tượng cho chiến thắng… Và gánh xôi của bà đặc biệt hơn những gánh xôi khác là bà bán quanh năm, không cần chờ đến ngày tết hay chợ phiên.
Nhìn cách thức bà Lềnh đồ xôi thật tỉ mỉ như người ta đang thực hiện một tác phẩm hội hoạ nào đó. Những hạt gạo nếp to tròn được lựa chọn cẩn thận, chỉ mới qua nước vo đầu tiên mà đã nghe hương thơm của núi rừng, đó là loại nếp được trồng trên núi cao, mà mỗi năm chỉ trồng đúng một vụ. Cách ướp màu xôi của bà Lềnh mới tài tình làm sao, không hề có một thứ phẩm màu nào, nó là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghệ thuật phối màu hội hoạ với bàn tay biến tấu tài tình của người phụ nữ Nùng Dín này. Màu sắc phải đi kèm với hương vị núi rừng có sẵn như lá cây đỏ đen, cây hoa vàng, lá câm hoa hay củ nghệ...
Đã hơn 20 năm nay, ngày nào cũng như ngày nào, sáng sáng bà Lềnh gùi gánh xôi nặng trĩu ra ngồi nơi góc chợ quen thuộc cho dù hôm ấy là chợ phiên hay chợ ngày. Dường như bà Lềnh không chỉ bán xôi mưu sinh, mà khách tìm đến bà còn để thưởng thức xôi và nghe giai thoại xuất xứ của món xôi bảy màu. Nhiều người ở Mường Khương nói rằng: bà Lềnh đúng là một nghệ nhân - Nghệ nhân bán xôi. Khi hỏi bà “bán xôi thế này có đủ để nuôi con cháu ăn học hay không”, bà cười rất duyên: “Tôi còn nuôi cả ông chồng đi làm quan dưới tỉnh nữa kìa!” Hỏi ra mới biết bà chính là phu nhân của ông Nùng Tráng Phìn, phó giám đốc sở Văn hoá – thể thao và du lịch tỉnh Lào Cai. Bà Lềnh bảo rất ít khi bà xuống thành phố bởi không quen phong thổ dưới ấy và về dưới ấy chẳng làm gì, rất chán. Và cũng chưa một lần chồng bà rời nhà vào ngày đầu tuần để đi làm quan dưới phố mà lại thiếu gói xôi bảy màu mang theo.
Với người Mường Khương, vùng đất của cộng đồng 14 dân tộc anh em sinh sống, chất núi rừng luôn đầy ắp trong từng góc phố, từng mái nhà và ai một lần đến đó chắc hẳn sẽ khó có thể nào quên hương vị của gánh xôi bảy sắc, của món lạp xưởng heo núi, hay chén cơm Séng Cù nồng nàn trong sương khói…
Từ Hà Nội, bạn có thể đáp chuyến tàu đêm lên Lào Cai và theo con đường độc đạo 4D dài 53km lên Mường Khương. Từ đó bạn có thể chọn cho mình một “không gian chợ phiên” với hàng loạt phiên chợ nổi tiếng nhất vùng Tây Bắc như Mường Khương, Bắc Hà, Cán Cấu, Cốc Ly…