Các loại tên lửa phòng không (SAM) và xe PK tự hành (ZSU) của Liên Xô và Nga

[daibangden]

Mỗi tiểu đoàn tên lửa phòng không bao gồm các đài ra đa định vị 9S15M, 9S19M2 và bốn đại đội tên lửa. Trong mỗi đại đội gồm một ra đa dẫn bắn đa kênh 9S32, hai xe phóng 9A82, một xe nạp – phóng 9A84, bốn xe phóng 9A38 và hai xe nạp – phóng 9A85.

[daibangden]

Các thông số kỹ thuật chính

S-300V

Phạm vi tấn công hiệu quả mục tiêu khí động lực (km)

+ tầm xa: 100

+ tầm cao: 0,025 – 30

Phạm vi tấn công hiệu quả mục tiêu đạn đạo (km)

+ tầm cao: 40

+ tầm xa: 1 – 25

Tốc độ tối đa của mục tiêu bị theo dõi: 3000m/s

Tốc độ tối đa của tên lửa đạn đạo: 1100m/s

Số lượng mục tiêu tấn công đồng thời cấp tiểu đoàn: 24

Số lượng tên lửa dẫn bắn đồng thời cấp tiểu đoàn: 48

Tốc độ bắn với một xe phóng: 1,5 giây

Thời gian chuẩn bị tên lửa cho tới khi phóng: 15 giây

Thời gian chuyển hệ thống từ chế độ trực sang tác chiến: 40 giây

Cơ số đạn tên lửa trong tiểu đoàn: 96 – 192

Xác suất tiêu diệt mục tiêu

+ tên lửa đạn đạo “Lance” bằng một tên lửa 9M83: 0,5 – 0,65

+ máy bay bằng một tên lửa 9M83: 0,7 – 0,9

+ đầu đạn tên lửa “Pershing” bằng một tên lửa 9M82: 0,4 – 0,6

+ tên lửa SARM bằng một tên lửa 9M82: 0,5 – 0,7.

[daibangden]

S-300VM (Antei-2500)

Phạm vi tấn công hiệu quả mục tiêu khí động lực (km)

+ tầm xa: 200

+ tầm cao: 0,025 – 30

Phạm vi tấn công hiệu quả mục tiêu đạn đạo (km)

+ tầm cao: 40

+ tầm xa: 1 – 30

Tốc độ tối đa của mục tiêu bị theo dõi: 4500m/s

Tốc độ tối đa của tên lửa đạn đạo: 2500m/s

Số lượng mục tiêu tấn công đồng thời cấp tiểu đoàn: 24

Số lượng tên lửa dẫn bắn đồng thời cấp tiểu đoàn: 48

Tốc độ bắn với một xe phóng: 1,5 giây

Thời gian chuẩn bị tên lửa cho tới khi phóng: 7,5 giây

Thời gian chuyển hệ thống từ chế độ trực sang tác chiến: 40 giây

Cơ số đạn tên lửa trong tiểu đoàn: 144

Xác suất tiêu diệt mục tiêu

+ tên lửa đạn đạo “Lance” bằng một tên lửa 9M83: 0,5 – 0,65

+ máy bay bằng một tên lửa 9M83: 0,7 – 0,9

+ đầu đạn tên lửa “Pershing” bằng một tên lửa 9M82: 0,4 – 0,6

+ tên lửa SARM bằng một tên lửa 9M82: 0,5 – 0,7.

[daibangden]

Tổ hợp tên lửa phòng không 9K33 “Osa”

Tổ hợp tên lửa phòng không “Osa” tầm thấp 9K33 là thiết bị phòng không tự hành hoạt động tự động trong mọi điều kiện thời tiết, được sử dụng nhằm chống lại các thiết bị bay tấn công đường không có (máy bay, trực thăng) và không người lái (tên lửa có cánh, thiết bị bay điều khiển từ xa) trong các điều kiện bị kẻ thù gây nhiễu vô tuyến tích cực.

“Osa” có tính năng cơ động cao, có thể bơi vượt chướng ngại vật nước, có sức mạnh hỏa lực cao, khả năng kháng nhiễu tốt và thời gian triển khai ngắn.

Tổ hợp bảo đảm tiêu diệt mục tiêu với tốc độ 300m/s trên độ cao 200 – 5000 mét trong phạm vi tầm xa từ 2,2 – 3,6 đến 8,5 – 9km (trên độ cao 50 – 100 mét, tầm xa tối đa giảm xuống còn 4 – 6km). Để tấn công mục tiêu siêu âm, tốc độ bay 420m/s trên độ cao 200 – 5000 mét, giới hạn tầm xa tối đa: 7,1km. Tham biến: từ 2 đến 4km. Theo các kết quả nâng cấp và chiến đấu, tên lửa phòng không tiêu diệt mục tiêu dạng F-4S “Fantom-2” bằng một tên lửa đạt xác suất 0,35 – 0,4 trên độ cao 50 mét và tăng lên 0,42 – 0,85 ở độ cao trên 100 mét.

[daibangden]

Theo cấp độ kháng nhiễu, tổ hợp tên lửa “Osa” vượt trội các khi tài phòng không thế hệ đầu tiên và hiện nay về khả năng đối đầu một cách hiệu quả với các phương tiện tấn công đường không khác nhau.



Trong thành phần thiết bị tổ hợp bao gồm:

+ xe chiến đấu (BM) 9A33BM3

+ tên lửa phòng không (ZRU) 9M33M3 (9M33M2) trong các thùng phóng – vận tải.

Khả năng chiến đấu của các khí tài trong tổ hợp được bảo đảm bằng sự tiếp nhận các thiết bị kỹ thuật:

+ xe phục vụ kỹ thuật (MTO) 9V210M3

+ xe hiệu chuẩn 9V914

+ xe nạp đạn – vận tải (TZM) 9T17BM2

+ đài cơ động thí nghiệm – kiểm tra tự động hóa (AKIPS) 9V242-1

+ các xe thuộc cụm phụ tùng, thiết bị thay thế 9F327M3

+ tổ hợp trang bị trên bộ 9F16M2.

[daibangden]

Ngoài các hệ thống đã liệt kê, trong thành phần xe chiến đấu có:

+ đài ra đa định vị phát hiện mục tiêu với máy hỏi của ra đa định vị trên bộ

+ đài ra đa định vị theo dõi mục tiêu

+ đài ra đa định vị quan trắc tên lửa hai kênh

+ khí tài quyết định – tính toán hai kênh

+ trạm hai kênh truyền tải mệnh lệnh chỉ huy

+ hệ thống thiết bị khởi động tự động và phóng tên lửa

+ thiết bị quan sát quang học vô tuyến và các hệ thống khác.

Để bảo đảm sự huấn luyện cho kíp xe tác chiến trong các điều kiện tình trạng không khí phức tạp mà không làm hao tổ tuổi thọ các khí tài chiến đấu, thiết bị tập luyện điện tử 9F632 được sử dụng.

[daibangden]

Xe chiến đấu 9A33B – xe (đơn vị) hỏa lực hoạt động tự động trong mọi điều kiện thời tiết, có khả năng phát hiện và nhận dạng mục tiêu một các động lập trong khi di chuyển và bắn một song số chúng bằng hai tên lửa với hệ thống dẫn bắn ra đa. Thời gian triển khai và thu gọn của xe không quá 5 phút.



Thiết kế thành công của khung gầm xe, được sản xuất trong các phiên bản BAZ-5937 (cơ sở) và BAZ-5959 (có sự lựa chọn công suất từ hộp số để dẫn động cho bơm thủy lực), bảo đảm tốc độ di chuyển tối đa trên đường và bơi tương ứng 80 và 10km/h. Bánh xe, thân xe, gầm bơi có độ cơ động cao với toàn bộ bánh dẫn động bảo đảm sự bố trí và vận chuyển trang bị 7200kg. Khả năng khai thác sử dụng của xe chiến đấu trong giới hạn nhiệt độ từ -40 đến 50 độ, khi tốc độ gió 20m/s, trong độ lún nặng đến 5mm/phút, trong điều kiện không khí ẩm đến 98% và 20 độC, trong các điều kiện bụi 2,5g/m3 và độ cao 3000 mét so với mực nước biển. Xe có thể được vận tải trên đường sắt và đường không.

[daibangden]

Đài ra đa định vị phát hiện mục tiêu được giới thiệu là một ra đa định vị nhìn vòng phạm vi centimet với cấp độ kháng nhiễu cao, giải quyết nhiệm vụ phát hiện mục tiêu trên không và cung cấp tọa độ vị trí của chúng. Anten ổn định trong mặt phẳng ngang và có tốc độ quay 33 vòng/phút và bảo đảm khả năng trinh sát trên không trong khi di chuyển. Sự quan sát không gian trong phạm vi 270 độ được thực hiện bằng cách phát ra các tia một cách liên tiếp ở mỗi vòng quay của anten tại một trong ba vị trí (2 vị trí dưới – 40 độ và một vị trí trên – 190 độ). Những khả năng này bảo đảm phát hiện mục tiêu máy bay tiêm kích hạng nặng trên tầm xa 40 và 27km tương ứng với độ bay cao 5000 mét và 50 mét.



Trạm theo dõi mục tiêu phục vụ việc tìm kiếm mục tiêu theo số liệu của đài ra đa phát hiện mục tiêu. Mục tiêu sẽ được theo dõi trong chế độ tự động theo các góc tọa độ, tầm xa và cung cấp tọa độ hiện tại chính xác của mục tiêu tới thiết bị giải quyết – tính toán. Trạm theo dõi mục tiêu bảo đảm bám bắt và theo dõi tự động mục tiêu ở độ cao 5000 và 50 mét tương ứng với tầm xa 23 và 14km với độ chính xác cao dựa trên sự xác định các tọa độ góc hiện tại (không quá 0,3 độ chia thước đo góc) và tầm xa (3mét) của mục tiêu. Trạm được bảo vệ khỏi các dải nhiễu thụ động và chủ động.

Khí tài tính toán – giải quyết khi thu nhận thông tin từ ra đa phát hiện mục tiêu giải quyết nhiệm vụ tính toán giao điểm của tên lửa phòng không tới mục tiêu và thiết lập dữ liệu để phóng tên lửa kịp thời.

[daibangden]

Tên lửa phòng không nhiên liệu rắn 9M33 với hệ thống dẫn đường bằng ra đa được thiết kế theo sơ đồ khí động lực “con vịt” với khả năng quay một cách tự do và tương ứng với trục dọc thân bằng khối cánh và hai cặp cánh lái. Tên lửa được trang bị đầu đạn nổ mảnh khối lượng 15kg, ngòi nổ vô tuyến không tiếp xúc (bán kích hoạt động hiệu quả 5 mét) và bằng các ống vạch sáng trong phần đuôi để theo dõi tên lửa bằng khí tài quang học – truyền hình.  Tên lửa luôn ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu, không yêu cầu các thao tác bổ sung (trừ các thao tác kiểm tra) và sự chuẩn bị trước khi phóng (tần số hoạt động của thiết bị mang theo được nạp trong xe chiến đấu), tên lửa được đồng nhất hóa với tổ hợp tên lửa phòng không “Osa-M” trên tàu chiến. Việc phóng hai tên lửa vào các mục tiêu quan trọng hơn được thực hiện với khoảng các từ 3-5 giây sau mỗi lần phóng. Khi bắn mục tiêu đang hoạt động trên độ cao 50 – 100 mét, tên lửa được dẫn đường lên cao hơn rồi lao xuống, giảm các lỗi dẫn bắn và loạt trừ việc kích nổ sớm của ngòi nổ vô tuyến theo tín hiệu phản xạ tự mặt đất. Khối lượng khởi động của tên lửa: 128kg, tốc độ bay trung bình: 500m/s.


Tên lửa phòng không 9M33


Tên lửa của tổ hợp phòng không "Osa-M" trên tàu chiến

Xe nạp đạn vận tải bảo đảm việc vận chuyển 8 tên lửa phòng không và nạp chúng lên xe phóng.

Thùng phóng – vận tải là bộ phận tích hợp các tên lửa phòng không. Tên lửa nằm trong các thùng phóng – vận tải trong toàn bộ thời gian khai thác, sử dụng. Tên lửa luôn ở trong trạng thái đã được nạp đạn.

Trong quá trình khai thác sử dụng, tên lửa chỉ chịu sự kiểm tra tình trạng kỹ thuật định kỳ với sự hỗ trợ của trạm kiểm tra – thí nghiệm cơ động tự động 9V242-1.

[daibangden]

Việc nạp tên lửa lên xe phóng được thực hiện với sự hỗ trợ của xe nạp đạn – vận tải 9T217BM2. Ngoài ra, xe nạp – vận tải còn bảo đảm sự bảo quản tạm thời và vận chuyển từ một đến 12 tên lửa được cố định trong các túi (trong mỗi bên xe có 6 tên lửa) và mang theo 550 lít nhiên liệu dữ trữ cho xe chiến đấu. Để thực hiện việc vận tải và tháo dỡ khí tài, nhiên liệu, trên xe tải – nạp đạn lắp cần cẩu quay thủy lực.



Về biên chế, bốn xe chiến đấu, hai xe tải – nạp đạn và trạm chỉ huy đại đội (BKP) hình thành một đại đội tên lửa phòng không, có thể hoạt động một cách độc lập trong biên chế tiểu đoàn hoặc trung đoàn tên lửa phòng không. Trong thành phần trung đoàn (tiểu đoàn) bao gồm đài chỉ huy, 5 (3) đại đội, đại đội kỹ thuật, trong đó có xe phục vụ kỹ thuật 9V210M3, YuM9V914, xe thiết bị phụ tùng 9F172M3.

Các trung đoàn tên lửa phòng không có thể nằm trong biên chế các sư đoàn cơ giới hoặc là các trung đoàn phối thuộc cấp tập đoàn quân (binh đoàn), còn các tiểu đoàn tên lửa phòng không có thể nằm trong biên chế của các lữ đoàn cơ giới (xe tăng).