Lịch sử Quân sự Việt Nam
Tin tức: Lịch sử quân sự Việt Nam
 
*
Chào Khách. Bạn có thể đăng nhập hoặc đăng ký. 27 Tháng Tư, 2024, 07:24:49 am


Đăng nhập với Tên truy nhập, Mật khẩu và thời gian tự động thoát


Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 »   Xuống
  In  
Tác giả Chủ đề: Chút kỷ niệm chiến trường K  (Đọc 320416 lần)
0 Thành viên và 1 Khách đang xem chủ đề.
yta262
Cựu chiến binh
*
Bài viết: 1694


y tá e262, f302, MT479


« Trả lời #230 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 08:35:02 am »

Không biết là từ đài quan sát tới trận địa địch khoảng cách có xa không ,bác giatuvukhi lúc còn ở B ts có đi đài lần nào không ,tôi nghỉ chắc là nằm phía sau đội hình của BB ,không biết đúng không
...
 Nếu là nằm chốt thì chẳng có đơn vị, binh chủng nào của QDNDVN lại nằm vị trí cao hơn được lính bộ binh cả, thằng lính BB luôn là người đi đầu trên tất cả mọi chiến dịch hoặc trận đánh kể cả TTG cũng cần người lính BB đi kèm. Thằng lính BB nằm cách địch 30 50 100m thì "bố" ông trinh sát pháo nào dám nằm ở giữa ta và địch. Grin

Nằm giữa 2 lằn đạn thì ít có, nhưng nằm gần đó trên cây cao khoảng giữa đội hình 2 bên để theo dõi 2 bên đánh nhau như trong phim thì có. Địch thua không sao, hễ thấy bên ta mà lùi từ từ hay bi dập thì són ... trong quần  Grin. Đôi khi nhiệm vụ bắt buộc các "bố" và "cha nội" trinh sát pháo phải đi trước đội hình bộ binh, đôi khi luồn sâu vào gần đội hình bộ binh địch như trinh sát bộ binh vậy. Khoảng cuối năm 1978, các đơn vị đóng dọc lộ 22 và xa lộ 22 ở Thiện Ngôn (Tây Ninh) ăn pháo của Pốt hoài, bác y_lố ở phẫu tiền phương F302 từng kinh nghiệm vụ này. Sau này anh em E262 đi tuần đã bắn hạ được một tay trinh sát pháo của Pốt lập đài quan sát cách cứ của E bộ 262 không xa! Trinh sát pháo của địch hay của ta đều phải luồn sâu đánh hiểm hết.
« Sửa lần cuối: 10 Tháng Mười Một, 2011, 02:08:11 pm gửi bởi yta262 » Logged

Đạn bom ơi ... lòng tham ơi ... khí giới nào diệt nổi dân ta ...
haanh
Thượng tá
*
Bài viết: 5795


HOT nhất forum


« Trả lời #231 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 09:21:17 am »

hehe bác hyvong và giatuvukhi đừng nóng vì diễn đàn là ảo nên  có nhiều thành phần tham gia vì vậy các mod lúc nào cũng phải đề cao cảnh giác để bảo vệ sân chơi chung cho mọi người  Grin.
Riêng trong box Máu và Hoa này dù các bác chỉ viết vài dòng nhưng anh em vẫn nhận ra đồng đội vì có hơi thở của thằng lính  Grin Cứ vui vẻ hành quân chia sẻ ký ức ngày xưa các bác nhé  Grin
@hyvong : hehe bác cùng thời với em nhưng em ở bên XR , giờ gặp bác mới biết có F9 ở BTB chứ trước giờ em nghĩ chỉ có F5  Grin Vậy đấy , anh em ta ngày xưa chỉ là những số phận nhỏ nhoi ở chiến trường K làm sao biết hết được mọi chuyện nên cái gì không biết cứ hỏi vì chúng ta vào đây để giao lưu với nhau là chính còn phần thưởng là 10 í em nhầm với mấy cái game show Grin
Logged

NAM QUỐC SƠN HÀ NAM ĐẾ CƯ .
trung-truc
Cựu chiến binh
*
Bài viết: 424



« Trả lời #232 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 10:04:36 am »

@trungtruc : hehe theo em nếu đánh rừng thì tổ đài nằm cách xa 1- 1,5 km thì xa quá làm sao thấy gì được mà báo cáo  Grin Có thể leo lên cây cao quan sát nhưng nếu đi đánh rừng như ở Biển Hồ  thì bó tay luôn vì toàn cây nhỏ dây leo chằng chịt  Grin Tổ đài đi với BCH C là lý tưởng vì quan sát được bằng mắt mà anh em bộ binh cũng yên tâm vì không sợ pháo bắn vào đầu  Grin
Các loại pháo lớn sao không bắn được như cối 8 , DK cho đở rắc rối hé .
Chuyện nầy giải thích hơi sâu vào "chuyên môn" một chút. Tui cố gắng "diễn nôm" cùng các bác đây: Sửa bắn của TS pháo tạm chi làm hai phương pháp, trực tiếp và gián tiếp.
- Nếu Tổ đài đi cùng BCH cấp C (nếu đi cùng cấp C thì chỉ đi "tay không", ngoài vũ khí cá nhân chỉ mang ống nhòm và địa bàn và Bản đồ) hoặc Tổ đài cách mục tiêu dưới 1,5km có mang theo Phương hướng bàn (máy ngắm có ống nhìn phóng đại tổ hợp kim la bà chuẩn) thì gọi là sửa bắn trực tiếp. Lấy mục tiêu (M) làm chuẩn báo về trận địa là đạn rơi lệch theo trục Bắc-Nam đi qua M là chuẩn 0 là bao nhiêu hoặc cần chỉnh lên xuống bao nhiêu mét . . . thì Kế toán trận địa quy ra lượng hiệu chỉnh cho các khẩu đội! (Hướng chuẩn của pháo được gióng vào M theo thực tế)
- Sửa bắn gián tiếp thực hiện từ 2 Tổ đài bố trí cách M từ 1,5 đến 3km. Thường bố trí sao cho vị trí hai Tổ đài và M tạo thành một tam giác gần cân nhất. Phải dùng máy Phương hướng bàn hoặc máy Kinh vĩ mà nhìn, Tổ đài chỉ báo về đạn nổ theo hướng nhìn là góc độ bao nhiêu so với trục Bắc-Nam đi qua Tổ đài. Do tọa độ 2 Tổ đài được tính chính xác (10m<), nên Kế toán tại trận địa "giao hội" được kết quả bắn mà quy ra lượng sửa thích hợp! Nếu có Bộ binh áp gần M thì họ thông tin rõ họ đang ở ô thứ mấy trong ô Bản đồ chia làm 9, để tham chiếu.
 Cả hai phương pháp tui nêu trên dựa theo kiến thức Hình học Giải tích lớp 11 THPT, nhưng trong thực tế được Logarit hóa trong Bản bắn để người lính chỉ thực hiện phép cộng và phép trừ cho nhanh!
« Sửa lần cuối: 10 Tháng Mười Một, 2011, 10:12:58 am gửi bởi trung-truc » Logged

Tướng sĩ một lòng phụ tử, hoà nước sông chén rượu ngọt ngào.
sudoan5
Thành viên
*
Bài viết: 790


Bao giờ cho đến ngày xưa


« Trả lời #233 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 10:16:24 am »

        Lần đầu tiên được nhìn địch bằng ống nhòm của trinh sát pháo

   Đội hình chốt chặn lần này nằm xa điểm đánh khỏang 1 Km, cái bót đã được giải phóng trong đêm, đã quá trưa rồi mà vẫn im ắng thế, hồi hộp xen lẫn tý lo lo không biết thế nào, hầm nằm giữa cái trảng trống, cạnh bờ ruộng có mấy cụm cây mua thấp lè tè nhưng cũng đủ thấy ấm gáo, mặt trời đã lên gần đỉnh đầu, nắng bắt đầu găy gắt, qua vài lần mấy cái máy bay L19 vè vè trên đầu ngó nghiêng soi mói, kinh nghiệm cho thấy cứ những lần như vậy tiếp theo là những trận bom pháo dập xuống, không biết có hầm nào bị lộ không? Chắc chưa, vì nếu lộ địch sẽ thả lựu đạn khói xuống làm chuẩn cho pháo binh phang. Hầm mình thì ổn rồi vì mới sáng sớm cẩn thận ngụy trang lại. Cùng hầm là ông A trưởng tên Thuận Hải hưng, biết lão này có cái ống nhòm của thằng đồng hương ts pháo cho ém trong bồng, mượn cái xem sao, lão mở bồng lấy ra cho mượn, nhẹ nhàng lách qua cửa hầm nhỏ ngóc đầu lên tay gạt cả cụm cây trước hầm xuống để quan sát , nhìn động thái như vậy lão chửi ngay :MK, mày định chết à ! tôi hỏi lại : sao ạ? Lão vừa chửi tiếp vừa mắng :mày tưởng mình mày có ống nhòm à ?lão nói kinh nghiệm ngòai trảng trống khi nhìn qua kẽ lá cây phải từ từ uốn nhẹ một nhánh tránh địch phát hiện qua ống nhòm rồi lão bảo : cẩn thận quan sát xem thế nào! Làm theo lời lão cầm ống nhòm lia quanh, lão thây tôi dừng lại hốt hỏang :cái gì đấy? tôi trả lời :địch đang tiến về hướng chúng ta và em nhìn thấy cả cái đồng nó đeo trên tay. Lần này may địch đã chuyển hướng khác nên không nổ súng. Và có thêm một kinh nghiệm xương máu, nhớ để đời.
Logged

haanh
Thượng tá
*
Bài viết: 5795


HOT nhất forum


« Trả lời #234 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 11:15:16 am »

@trungtruc : hehe vậy là cách chỉnh pháo trực tiếp cũng giống như cách của DK , cối 8 chỉ khác là cán bộ C  xác định tọa độ báo về D bộ qua 2w , cán bộ D tính toán cự ly trên bản đồ rồi lệnh cho khẩu đội DK , cối 8 bắn ( dưa trên bảng bắn ) . Chỉ có điều nếu có TS pháo đi theo C thì sẽ không có chuyện cãi nhau khi pháo bắn nhầm vào đội hình  Grin
Logged

NAM QUỐC SƠN HÀ NAM ĐẾ CƯ .
binhyen1960
Trung tá
*
Bài viết: 3862


HOT nhất forum năm 2009


« Trả lời #235 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 11:58:26 am »

Tôi xin trả lời câu hỏi bác BY, tôi là lính gia nhập E42 F9 năm 1986 ,ở trung đội 2 C14 ,trung đội 2 chúng tôi là trung đội hửu tuyến, ngoài nhiệm vụ đảm bảo thông tin cho toàn trung đoàn ,chúng tôi còn đảm nhận nhiệm vụ đánh BB từ năm 86 trở về sau cùng B1, B3 và 2 tiểu  đoàn D4 và D22 ,chủ yếu là đi phục địch vận chuyển buôn lậu qua  biên giới ,và đi truy quét địch trong chuyến dịch mùa khô theo lệnh trung đoàn,ở hướng suối pon ro ,tin hay không là tùy bác thôi ,còn đối  với bác tôi có phải là CCb hay không tôi không quan tâm đâu bác à ,..vì cuộc sống bây giờ phải lao động suốt cả ngày ,chỉ có thời gian chút xíu tối ngồi ôn lại chút kỷ niêm xưa ,nếu bác không thích thì thôi ,chứ đừng nói nhửng lời quá nặng đến tôi;;//


 Bạn hyvong!

 Tôi cũng như bạn và nhiều anh em CCB khác trên VMH, cũng bận bịu công việc của mình, tham gia diễn đàn lấy vui cùng nhau ôn lại quá khứ một thời.

 Phần lớn CCB đang tham gia trên diễn đàn đều là những CCB tham gia đánh Pốt những năm tháng đầu của cuộc chiến tranh K và họ cũng ra về khoảng những năm 1982 đến 1983 nên thời gian sau ít người biết những diễn biến đã xảy ra trên chiến trường K.

 Tất nhiên không phải chỉ duy nhất bạn là những lớp lính sau trên VMH ở K, có nhiều người khác ở những đơn vị khác và mũi khác thời sau này. Chúng tôi cũng đã được nghe rất nhiều chuyện của anh em sau này bởi cuộc chiến cũng có nhiều biến đổi, thật hay và khác lạ.

 Chắc bạn cũng biết rõ trên chiến trường K sau này chỉ còn lại duy nhất đội hình QD4 là đơn vị chủ lực của Bộ ở lại K làm nhiệm vụ Quốc Tế cùng 3 Quân khu 5 7 9, chiến dịch K5 năm 1985 hướng F5 QK7 kết hợp cùng Binh đoàn Cửu Long quay sang lần 2 tác chiến như thế nào? Chúng tôi đã hy vọng ở bạn cung cấp thêm những thông tin này cho diễn đàn và bạn đọc dưới con mắt người lính, điều đó chưa người lính QD4 thời sau này nói được rõ ràng trên diễn đàn VMH mà những người lính QD4 chúng tôi lớp lính trước luôn quan tâm về đơn vị cũ của mình.

 Diễn đàn VMH có nội quy và Box Máu và Hoa cũng có nội quy riêng, là nơi CCB trải lòng mình viết lại ký ức đời lính của mình, là chủ 1 topic thì bạn phải dẫn dắt topic đi đến đích của nó, bạn phải là trung tâm của mọi vấn đề muốn nói để mọi người quan tâm và tôi tin rằng bạn là người không thiếu ký ức đời lính để mọi người quan tâm đến.

 Viết tiếp hay không là quyền của bạn nhưng bạn không nên đặt quá nhiều câu hỏi để người khác trả lời ngay trên topic của bạn vì chính bạn là người cần dẫn dắt câu chuyện ở đây. Cá nhân tôi tự thấy chưa làm gì bất công đối với ai hết trên VMH, bình đẳng cho tất cả mọi người là điều mà tôi luôn mong muốn, tôi thiết nghĩ bạn nên xem lại sự "phản ứng" của bạn trên diễn đàn thì đúng hơn.

 Trungtruc!

 Chúng tôi từng tác chiến nhiều trận hợp đồng dưới sự yểm trợ khá đắc lực của pháo binh E F, đúng như bạn nói lính trinh sát pháo binh nằm ở cây đài cách chúng tôi khoảng 1,5, chỉ có bộ phận trinh sát pháo cối cấp E là nằm gần BB nhất để hiệu chỉnh từng quả đạn đi đúng mục tiêu. Cả đời lính chưa thấy trận nào trinh sát pháo binh ở trước lính BB bao giờ, điều đó cũng đúng bởi họ lên trước thì ai bảo vệ họ, nhiệm vụ của họ cũng đâu phải để chiến đấu như lính BB làm gì? Tất nhiên trinh sát pháo đi chuẩn bị trận địa, đơn độc mà chiến đấu nếu gặp địch lại là chuyện khác.

(tôi nghỉ chắc là nằm phía sau đội hình của BB ,không biết đúng không) Tôi nghĩ ít nhất người lính đơn vị pháo phải biết được điều này, không cần phải hỏi bởi nó là "chuyên môn" của họ, cũng như chúng tôi người lính BB phải biết chiến thuật tác chiến phòng thủ hay vận động tấn công trong chiến đấu, nếu không biết hoặc không tự học hỏi thì chắc khó có thể trở về trong nguyên vẹn. Grin
Logged

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận, đình tiền tạc dạ nhất chi mai
quyenkh
Cựu chiến binh
*
Bài viết: 1581


« Trả lời #236 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 01:20:52 pm »

Hi @ Trung Trực đưa hình ảnh của thước ngắm và thước đo tọa độ lên cho anh em nhìn chơi , còn cuốn sách hướng dẫn bắn pháo gì đó có chữ in tuyệt mật .. hì hì coi như thế nào không lại bị kiu lên nằm ấp thì khổ .
Hi hi @ Trung Trực mang cả bảng ngắm thước ngắm cùng cuốn sách kia về rùi lão áp dụng vô tình trường .. he he lão ngắm lão canh lão độ .. kỹ quá mãi sau này mới rót trúng M và chỉnh pháo riết bây giờ già rùi mà mới có một cái đế lư hương  Grin
Logged
Lethao1394
Thành viên
*
Bài viết: 418


« Trả lời #237 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 02:10:06 pm »

Trungtruc!

 Chúng tôi từng tác chiến nhiều trận hợp đồng dưới sự yểm trợ khá đắc lực của pháo binh E F, đúng như bạn nói lính trinh sát pháo binh nằm ở cây đài cách chúng tôi khoảng 1,5, chỉ có bộ phận trinh sát pháo cối cấp E là nằm gần BB nhất để hiệu chỉnh từng quả đạn đi đúng mục tiêu. Cả đời lính chưa thấy trận nào trinh sát pháo binh ở trước lính BB bao giờ, điều đó cũng đúng bởi họ lên trước thì ai bảo vệ họ, nhiệm vụ của họ cũng đâu phải để chiến đấu như lính BB làm gì? Tất nhiên trinh sát pháo đi chuẩn bị trận địa, đơn độc mà chiến đấu nếu gặp địch lại là chuyện khác.

(tôi nghỉ chắc là nằm phía sau đội hình của BB ,không biết đúng không) Tôi nghĩ ít nhất người lính đơn vị pháo phải biết được điều này, không cần phải hỏi bởi nó là "chuyên môn" của họ, cũng như chúng tôi người lính BB phải biết chiến thuật tác chiến phòng thủ hay vận động tấn công trong chiến đấu, nếu không biết hoặc không tự học hỏi thì chắc khó có thể trở về trong nguyên vẹn. Grin

@BinhYen 1960
Không nhất thiết TS pháo phải nằm trước hay sau bộ binh, mà v/đ là đài quan sát phải đặt như thế nào bảo đảm yếu tố quan sát rõ M,cụm M và chỉnh sửa bắn cho pháo tốt.Có những lúc TS pháo binh phải lòn sâu vào giữa đội hình địch mà nằm nữa kìa(tùy điều kiện địa hình mà đặt đài quan sát).Đơn vị em ngày trước cũng có 1 ts bị pot bắn chim rụng đài đấy thôi.Hic hic
@Trung Truc
Theo em biết thì sửa bắn trực tiếp là do TS đài quan sát,kế toán tính toán lượng cần sửa xong truyền khẩu lệnh về trận địa.Sau khi nhận khẩu lệnh từ đài quan sát kế toán trận địa sẽ tính toán lượng sửa riêng cho từng khẩu đội[trường hợp bắn nhiều khẩu đội (rộng trận địa) và M có bề rộng lớn (rộng M ) ]
Còn sửa bắn gián tiếp thì do TS kế toán tại trận địa tính toán lượng chỉnh  sửa, chỉnh pháo khi bộ binh hay lực lượng khác báo về theo tọa độ (chính xác hay tọa độ ô vuông như bác đã nói ở trên)
Mấy ý kiến nhằm ôn lại chuyên môn sau nhiều năm không luyện,có gì sai xót bác chỉ giáo tiếp nhé !
Logged
minhsinh_1960
Thành viên
*
Bài viết: 400



« Trả lời #238 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 02:25:56 pm »

Theo tôi được biết thì nhiệm vụ của B tskt là đi tìm kiếm mục tiêu ,khi phát hiện đuợc mục tiêu là doanh trại  hay là một cứ điểm nào có địch thì anh em ts lập tức dùng phương huớng bàn chọn điểm chuẩn đo cự ly ,sao đó kế toán bắt đầu tính toán ra phần tử bắn ,thước tầm ,huớng chuẩn và huớng bắn đến mục tiêu ,khi hoàn thành nhiệm vụ trở về B ts và kt có nhiệm vụ báo cáo lại ban pháo E ,sau đó ban pháo kiểm tra kỷ lần cuối tính toán theo từng loai đạn pháo ,ngòi và liều phóng ,nếu là bắn BB lộ thường dùng đạn nổ phá ngòi tức thì ,còn nếu mục tiêu là hầm hào kiên cố thì sử dụng đạn khoang và nhiều loại đạn cho phù hơp với từng mục tiêu , sau khi tính toán chính xác ban pháo E báo xuống tiểu đoàn và các khẩu đội bắn ,khi vào trận đánh ,các khẩu đội chỉ nhận phần tử bắn từ D nếu đánh cấp tiểu đoàn còn nếu đánh cấp E thì nhân lệnh bắn từ trung đoàn ,trong thời gian bắn ,chỉnh hướng bắn hướng chuẩn và thuớc tấm,thông tin vô va hữu tuyến phải tuyệt đối đảm bảo được thông tin liên lạc các cấp và các khẩu đội bắn...

Tôi từng  huấn luyện ở lử 75 pháo binh sử dụng pháo 130 ly do liên xô sản xuất ,sau này trung quốc cải tiến thành K59-1 nên hiểu chút ít ,chuyện này bác giatuvukhi ở B tskt biết chính xác hơn
Theo mình đã gọi là trinh sát pháo thì phải xuất kích theo các nhóm bộ binh trinh sát luồn sâu vào đất địch xác minh chính xác tọa độ,vị trí hầm hố công sự,vi trí hỏa lực kho tàng hầm chỉ huy xong về tính toán lại rồi chuẩn bị các món sẵn sàng xem vị trí tọa độ anh nào hợp món gì thì ưu tiên để dành món đó.Lần sư 7 tổ chức quán triệt nhiệm vụ vào đánh căn cứ Pốt ở Bai Lin nhưng lại bị mấy bác bên binh chủng đặc công hớt mất tay trên,sau sư 7 xoay sang nhận nhiệm vụ mới đánh căn cứ của tàn binh ngụy non non ở Tà Sanh do tên Son San làm thủ lĩnh, bọn này được Mỹ viện trợ đằng sau .Trong lần trinh sát điều nghiên lần cuối nhóm trinh sát đụng địch phải rút nhanh để bảo toàn bí mật trận đánh,lần đó tay trinh sát pháo  đi cùng nhóm trinh sát mất gì không mất lại mất ngay tấm bản đồ quan trọng không biết địch có nhặt được không .Tấm bản đồ to như cái chiếu lúc quay lại tìm mà không thấy.Mình nghĩ đấy mới là trinh sát pháo,còn cái tổ tam tam xuống leo cây đài chỉnh pháo bắn trực tiếp cách chốt 1 km là nhóm (mắt pháo)trong trận Mình phối thuộc sang B1 của C2d7E29 luồn đêm lên đánh giành lại chốt tiền tiêu cho C1 bị Pốt đánh bật mất chốt tiền tiêu ,cả B1 cũng suýt toi dưới uy lực của pháo chụp với mấy ông mắt pháo của mình này ,may mà nhầm có hai phát...
Logged

Phận nam ta ở nơi nào cũng thôi !
poipet1979
Cựu chiến binh
*
Bài viết: 724


« Trả lời #239 vào lúc: 10 Tháng Mười Một, 2011, 05:35:34 pm »

   Theo tôi biết ts pháo thỉnh thoảng cũng theo các tsBB để bám nắm mục tiêu.Khoảng đầu năm 1982 trên Poipet có 1 trường hợp đau thương là: TS pháo E28 cùng ts địa bàn dọc biên giới trên Poipet,vô tình lọt vào tổ phục của C1-D1 ,do có người trong đoàn quấn khăn ca-ma nên lính nhà ta lầm là pot nên cho 1 loạt đạn làm chết tại chổ 1 lính ts pháo.May mà chỉ 1 loạt đạn thôi ta nhận ra liền .Tay ts pháo ấy cũng là đồng hương Q8 của tôi cùng nhập ngủ năm 1979.
Logged
Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 »   Lên
  In  
 
Chuyển tới:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2008, Simple Machines

Valid XHTML 1.0! Valid CSS! Dilber MC Theme by HarzeM