Lịch sử Quân sự Việt Nam
Tin tức: Lịch sử quân sự Việt Nam
 
*
Chào Khách. Bạn có thể đăng nhập hoặc đăng ký. 29 Tháng Ba, 2024, 12:21:59 pm


Đăng nhập với Tên truy nhập, Mật khẩu và thời gian tự động thoát


Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 »   Xuống
  In  
Tác giả Chủ đề: Cách mạng tháng Tám 1945 - Toàn cảnh  (Đọc 173887 lần)
0 Thành viên và 1 Khách đang xem chủ đề.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #130 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 06:50:45 am »

CẦN THƠ(*)

Cần Thơ là một vùng đất thuộc tỉnh An Giang cũ, bị Pháp chiếm năm 1867. Ngày 23.2.1876, tỉnh Cần Thơ được thành lập cho đến cách mạng tháng Tám 1945. Từ 1945 đến nay, trải qua nhiều lần thay đổi về địa giới, tỉnh Cần Thơ được chia thành Thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương và tỉnh Hậu Giang.

Tuy bị thực dân Pháp đàn áp gắt gao, song phong trào yêu nước, cách mạng ở Cần Thơ vẫn phát triển mạnh mẽ. Học sinh Trường Trung học Cần Thơ (Collège de Cần Thơ) là những người yêu nước đầu tiên ở địa phương tiếp xúc với tài liệu, sách báo của Nguyễn Ái Quốc, tổ chức cộng sản. Đó là những người như Ung Văn Khiêm, Châu Văn Liêm, Nguyễn Văn Tây…

Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3.2.1930), Đặc ủy Hậu Giang được thành lập và lãnh đạo các phong trào cách mạng 1930-1931, 1936-1939. Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ (tháng 11.1940) nổ ra mạnh mẽ ở Cần Thơ và bị đàn áp đẫm máu. Tuy thất bại, nhưng nó có ảnh hưởng sâu rộng trong nhân dân vùng Hậu Giang, để lại nhiều bài học xương máu cho thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945.

Từ 1841 đến đầu 1945, các tổ chức quần chúng ở Cần Thơ, nhất là ở thị xã được nhanh chóng khôi phục và hoạt động mạnh mẽ chống lại sức đàn áp, bóc lột của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Ở ngoại ô thị xã Cần Thơ, Cái Răng, Mỹ Khánh, bọn Nhật buộc nhân dân phải nhổ dâu tằm trồng đay, cướp lúa gạo của dân để cung cấp cho chiến tranh. Liên tỉnh ủy Hậu Giang đã lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống lại những hành động ăn cướp ấy, chuẩn bị lực lượng khởi nghĩa gianh chính quyền.

Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9.3.1945), chính quyền tay sai được thành lập ở Cần Thơ, do Đốc Phủ sứ Lưu Văn Tào làm Tỉnh trưởng, bác sĩ Lê Văn Hoạch làm Cảnh sát trưởng… Cần Thơ được quân Nhật lấy làm đầu não của miền Tây, nên tập trung lực lượng ở đây rất đông để đối phó với cách mạng của vùng rộng lớn, giàu có này. Chúng dựa vào các thế lực phản động trong các tôn giáo (Hòa Hảo, Cao Đài, Khất sĩ, Tịnh độ cư sĩ, Tứ ân Hiếu nghĩa…) để mê hoặc, lôi kéo đồng bào tín đồ chống lại cách mạng.

Trước tình hình ấy, Xứ ủy và Liên Tỉnh ủy Tiền phong chủ trương tuyên truyền chương trình của Mặt trận Việt Minh, nhất là chính sách tôn giáo, vận động quần chúng, nhất là đồng bào tín đồ các tôn giáo hiểu rõ bộ mặt thật của “bọn phản đạo, hại nước”, cùng nhân dân đấu tranh giành độc lập.

Đầu tháng 4.1945, Liên Tỉnh ủy miền Tây được thành lập, do đồng chí Nguyễn Văn Tây làm bí thư. Tháng 6.1945, Tỉnh ủy lâm thời Cần Thơ được bầu trong một cuộc Hội nghị đại biểu các tổ chức cơ sở Đảng của tỉnh. Hội nghị nhất trí về thời cơ giành chính quyền đang đến; vì vậy, phải tranh thủ tập hợp mọi lực lượng quần chúng nhân dân, tham gia Mặt trận dân tộc thống nhất, đặc biệt chú ý đến tín đồ Hòa Hảo, Cao Đài. Hội nghị nhấn mạnh chủ trương tích cực xây dựng độ du kích, vận động tư sản, địa chủ có súng giao cho cách mạng và tổ chức mua súng của linh Nhật. Hội nghị bầu đồng chí Trần Ngọc Quế làm Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Cần Thơ (nhóm Tiền Phong).

Ở Cần Thơ, tổ chức Thanh niên Tiền phong phát triển rất nhanh; đến cuối tháng 6.1945, toàn tỉnh có hơn 70.000 đoàn viên, trong đó có nhiều hội viên các đoàn thể cứu quốc của Mặt trận Việt Minh. Tỉnh ủy lâm thời Cần Thơ đã thực sự nắm được tổ chức Thanh niên Tiền phong và sử dụng lực lượng này trong các hoạt động của Đảng, như tham gia tuần tra canh gác, bảo vệ trật tự an ninh, chống cướp, luyện tập võ nghệ, rèn gươm giáo…

Việc tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang được Tỉnh ủy lâm thời Cần Thơ đặc biệt chú trọng. Đến cuối tháng 7.1945, lực lượng vũ trang các quận đã có trên 300 người, trong số này có nhiều người được chọn bổ sung vào “xung phong đội” ở thị xã (tổ chức vũ trang hoạt động công khai của Thanh niên Tiền phong).

Sau khi Nhật đầu hàng Đồng minh, thực hiện lệnh Tổng khởi nghĩa của Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc, ngày 17.8.1945 Tỉnh ủy Cần Thơ họp bàn kế hoạch khởi nghĩa trong tỉnh. Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh được thành lập do đồng chí Trần Ngọc Quế (Bí thư Tỉnh ủy) làm Chủ tịch, Huỳnh Phúc Mậu (Hòa Hảo) - Phó Chủ tịch, Trần Văn Khéo (Thanh niên Tiền phong) - Tổng thư kí. Ngoài ra còn có các ủy viên đại diện cho Việt Minh, Hòa Hảo, Đảng Dân chủ, Thanh niên Tiền phong, thể hiện đường lối Mặt trận dân tộc thống nhất

Ngày 22.8, Hội nghị Tỉnh ủy nghiên cứu Nghị quyết của Xứ ủy và vạch kế hoạch giành chính quyền trong tỉnh, quyết định cử các đồng chí Hồ Bá Phúc, Trần Văn Khéo, Nguyễn Văn Chức và Tú Tài Thiều (Hòa Hảo) tham gia giành chính quyền ở Sài Gòn vào ngày 25.8, để rút kinh nghiệm về vận dụng cụ thể cho tỉnh nhà. Hội nghị cũng quyết định các “Xung phong đội” của các quận về thị xã để tăng cường bảo vệ cơ quan lãnh đạo, sẵn sàng chờ lệnh khởi nghĩa.

Thắng lợi cuộc khởi nghĩa trong cả nước, đặc biệt ở Sài Gòn (25.8) làm cho quân Nhật và tay sai ở Cần Thơ ngày càng hoang mang, lo sợ. 600 quân Nhật tập trung về Tổng hành dinh (tức Ban chỉ huy quân đội Nhật) của 10 tỉnh Hậu Giang, đóng tại thị xã Cần Thơ để phòng thủ. Trong một cuộc họp bất thường, Tỉnh ủy quyết định cử một phái đoàn, gồm các đồng chí Trần Ngọc Quế, Nguyễn Thượng Tự (thay mặt Thanh niên Tiền phong), Huỳnh Cẩm Chương (trí thức yêu nước làm phiên dịch) đến gặp Satô, chỉ huy Sở Hiến binh Nhật, báo cho hắn biết ngày 26.8 sẽ có cuộc mít tinh lớn ở thị xã Cần Thơ.


(*) Người viết: TS. Thái Văn Long, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #131 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 06:52:07 am »

Mục đích tổ chức cuộc mít tinh này là để biểu dương lực lượng và thăm dò thái độ của quân Nhật. Trong trường hợp thuận lợi sẽ tiến hành giành chính quyền ngay. Để bảo vệ cho đoàn đại biểu và làm áp lực với quân Nhật, Tỉnh ủy cử đồng chí Huỳnh Phan Hộ chỉ huy lực lượng “Xung phong đội” bí mật bao vây Sở Hiến binh Nhật, theo dõi thái độ của Tỉnh trưởng Lưu Văn Tào.

Trong thế suy yếu và trước sức mạnh của cách mạng, quân Nhật không dám kháng cự và chấp nhận những yêu cầu của đoàn đại biểu ta. Ngay lập tức, Tỉnh ủy quyết định biến cuộc mít tinh ngày 26.8.1945 thành cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở thị xã Cần Thơ và các địa phương trong tỉnh.

Sáng sớm ngày 26.8.1945, trên 20 ngàn đồng bào thị xã và các quận Ô Môn, Châu Thành, Phụng Hiệp… xếp thành từng đoàn, mang băng, cờ, khẩu hiệu, kéo về tập trung tại sân vận động Cần Thơ, trước lễ đài có treo tấm bảng lớn:

“Chính quyền về tay nhân dân!”
“Nước Việt Nam độc lập muôn năm!”


Đúng 6 giờ sáng, Ủy ban Dân tộc giải phóng tỉnh ra mắt nhân dân. Đồng chí Huỳnh Phan Hộ thay mặt Ủy ban đọc lời hiệu triệu và kêu gọi đồng bào đoàn kết, đấu tranh giành lấy chính quyền.

Sau cuộc mít tinh, quần chúng được tổ chức theo từng khối, có lực lượng tự vệ vũ trang và “Xung phong đội” hỗ trợ xuống đường biểu tình thị uy. Đoàn biểu tình kéo qua khắp các ngả đường trong thị xã, biểu dương lực lượng, rồi tập trung tại dinh xã Tây.

Trước khí thế của quần chúng, Tỉnh trưởng Lưu Văn Tào buộc phải giao chính quyền cho đại diện của Ủy ban Dân tộc giải phóng và tuyên bố giải tán chính quyền bù nhìn trong toàn tỉnh. Lưu Văn Tào xin chính quyền cách mạng cho làm người công dân của nước Việt Nam độc lập. Đồng chí Trần Ngọc Quế, Chủ tịch Ủy ban Dân tộc Giải phóng tỉnh long trọng tuyên bố:

- Chính quyền về tay nhân dân.

- Bãi ở các thứ thuế vô lí do phát xít Nhật và thực dân Pháp đặt ra.

- Trả tự do cho tù chính trị.

- Bảo vệ tài sản cho nhân dân.

- Tịch thu toàn bộ tài sản của thực dân Pháp.

Đồng chí kêu gọi toàn thể đồng bào lấy đoàn kết chung quanh chính quyền cách mạng để giữ gìn nền độc lập của Tổ quốc. Sau đó, các đồng chí trong Ủy ban Dân tộc Giải phóng chia nhau đi tiếp quản các cơ quan hành chính, kinh tế, văn hóa, nân hàng, kho bạc… ở thị xã.

Cuộc khởi nghĩa thành công lan nhanh ra các địa phương trong tỉnh. Ở Cầu Kè, vào 8 giờ sáng ngày 24.8.1945 nhân dân vũ trang khởi nghĩa chiếm Nhà việc làng Vĩnh Xuân; 12 giờ lực lượng khởi nghĩa chia nhau đi tước súng của địa chủ; 3 giờ chiều nhân dân lấy đồn La Ghì (Vĩnh Xuân), thu 31 súng và thành lập một trung đội vũ trang; 6 giờ sáng ngày 25.8.1945, quần chúng vũ trang bằng giáo, mác, trương băng, cờ, khẩu hiệu tiến thẳng đến dinh quận Cầu Kè. Trước sức mạnh của quần chúng, Đốc phủ sứ chủ quận và bọn lính kéo ra hàng. Chính quyền địch bị giải tán, Ủy ban nhân dân quận ra mắt nhân dân, được hoan hô nhiệt liệt.

Tại quận Trà Ôn, được sự lãnh đạo của Quận ủy, lực lượng Thanh niên Tiền phong cùng quần chúng thị trấn và các làng lân cận biểu tình có vũ trang bằng gậy gộc, kéo đến dinh quận, buộc quận trưởng đầu hàng. Ủy ban nhân dân quận và các làng được thành lập trong ngày 26.8.1945

Ở quận Ô Môn và Châu Thành, đến chiều 26.8 chính quyền hoàn toàn về tay nhân dân. Riêng ở làng Thới Lai (Ô Môn), ngay từ ngày 18.8, đồng chí Hoàng Chiếu, cán bộ của Đảng đã lãnh đạo nhân dân cướp đồn Thới Lai, giải tán chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng. Nhân dân ở đây xây dựng một trung đội tự vệ, được trang bị một số súng. Đơn vị này được điều ra Cần Thơ bảo vệ cơ quan lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh và hỗ trợ cho nhân dân khởi nghĩa giành chính quyền.

Ở quận Phụng Hiệp, tên Quận trưởng gây nhiều tội ác với cách mạng, ngoan cố không chịu đầu hàng. Sáng ngày 27.8, được sự hỗ trợ của lực lượng vũ trang, quần chúng đã tấn công bắt được hắn và tước súng của bọn lính quận. Ngay sau đó, Ủy ban nhân dân quận được thành lập.

Các địa phương khác trong tỉnh lần lượt thành lập chính quyền cách mạng. Tuy nhiên, do việc chưa có sự lãnh đạo thống nhất giữa hai Tỉnh ủy (Tiền phong và Giải phóng) nên một số nơi bọn phản động trong giáo phái Hòa Hảo đã nắm được hành quân, như ở Tân Quới, Tân Lược, Phong Hòa (phía bắc tả ngạn sông Bát Xắc). Sau này lực lượng cách mạng mới có người tham gia chính quyền.

Về cơ bản, chính quyền ở Cần Thơ đã về tay nhân dân nhưng tình hình còn nhiều phức tạp. Quân Nhật còn rất đông; các “lãnh tụ” Hòa Hảo, Cao Đài ngoài mặt tuyên bố hợp tác với cách mạng nhưng ngấm ngầm chống đối. Một số trí thức, học sinh, các thành phần lớp trên lo lắng, dao động. Trước tình hình đó, ngày 28.8.1945 Ủy ban hành chính Nam Bộ quyết định thành lập Ủy ban nhân dân tỉnh Cần Thơ do đồng chí Trần Văn Khéo làm Chủ tịch(1). Đây là Ủy ban nhân dân được công nhận sớm nhất ở Nam Bộ.

Cuộc khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 của Đảng bộ và nhân dân Cần Thơ góp phần vào thắng lợi của cách mạng cả nước, mở ra một trang sử mới cho dân tộc.


(1) Danh sách Ủy ban nhân dân tỉnh Cần Thơ được Ủy ban hành chính Nam Bộ công nhận gồm có:
1 - Trần Văn Khéo: Chủ tịch (đại diện Thanh niên Tiền phong).
2 - Tú Tài Thiều: Phó Chủ tịch (đại diện Hòa Hảo).
3 - Huỳnh Phan Hộ: Ủy viên quân sự (đại diện Mặt trận Việt Minh).
4 - Trần Ngọc Quế: Ủy viên xã hội (đại diện Đảng Cộng sản Đông Dương).
5 - Văn Cừ: Ủy viên quốc gia tự vệ cuộc (đại diện Đảng Cộng sản Đông Dương).
6 - Bác sĩ Lê Quang Sang: Ủy viên nội vụ (trí thức).
7 - Đỗ Văn Y: Ủy viên tài chính (tư sản thương nghiệp).
8 - Lê Văn Tức: Ủy viên tuyên truyền (trí thức tư sản thương nghiệp).
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #132 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 06:55:23 am »

LONG XUYÊN – CHÂU ĐỐC(*)

An Giang ngày nay (gồm ha tỉnh Châu Đốc và Long Xuyên trước đây), nơi địa đầu của tổ quốc ở phía tây nam, đã sớm bị thực dân Pháp chiếm đóng. Ngày 22.6.1867, Pháp chiếm thành Châu Đốc rồi lan ra cả tỉnh, cả miền Tây Nam Kỳ. Nhiều cuộc khởi nghĩa chống Pháp liên tiếp nổ ra cho đến Cách mạng tháng Tám 1945, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Trần Văn Thành ở Bảy Thưa (1872-1873). Phong trào yêu nước chống Pháp, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, phát triển sâu rộng và nhanh chóng. Trong cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ (tháng 11.1940), Long Xuyên và Châu Đốc là những trung tâm đấu tranh mạnh mẽ và chịu nhiều tổn thất hi sinh to lớn, đặc biệt là ở Long Điền, Kiến An, Mỹ Luộng…

Truyền thống yêu nước, cách mạng của nhân dân Long Xuyên - Châu Đốc đã đưa cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc đến thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám 1945.

Long Xuyên và Châu Đốc là nơi sinh sống của dân tộc anh em (Việt, Khơme, Chăm, Hoa) và tín đồ của nhiều tôn giáo, đông nhất là đồng bào theo Phật giáo Hòa Hảo. Thực dân Pháp, quân phiệt Nhật đã lợi dụng tình hình phức tạp về dân tộc, tôn giáo để chia rẽ nhân dân trong tỉnh, làm suy yếu sức mạnh đấu tranh cho độc lập tự do. Mặt khác, Đảng bộ Nam Kỳ trong những năm đầu thập kỉ 40 thế kỉ 20 cũng thiếu sự thống nhất, về tổ chức và phương thức đấu tranh với việc hình thành hai Xứ ủy - “Tiền phong” và “Giải phóng”. Đảng bộ Long Xuyên, Châu Đốc lúc bấy giờ do Liên Tỉnh ủy Hậu Giang (thuộc Xứ ủy “Giải phóng”) chỉ đạo.

Tuy có những khó khăn khách quan và chủ quan như vậy, song quần chúng nhân dân Long Xuyên, Châu Đốc, dưới sự lãnh đạo của các Đảng bộ địa phương lúc ấy giờ tích cực chuẩn bị tiến tới Tổng khởi nghĩa khi có thời cơ.

Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (9.3.1945), một số chiến sĩ cộng sản bị giam ở Bà Rá, Tà Lài vượt ngục về liên hệ với Ban Cán sự Đảng Long Xuyên, Châu Đốc để hoạt động, song không được tiếp nhận. Các đồng chí này liên hệ với các địa phương khác ở miền Tây để hoạt động.

Tuy chưa có sự phối hợp chặt chẽ trong hoạt động và lãnh đạo, song từ tháng 5.1945, phong trào cách mạng ở Long Xuyên, Châu Đốc cũng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt ở thị xã Long Xuyên. Chi bộ thị xã này được thành lập với 14 đảng viên. Cũng trong thời gian này, Quận ủy lâm thời Thốt Nốt (nay thuộc thành phố Cần Thơ) được thành lập, gồm một số chi bộ ở các xã Trung Nhất, Trung Nhì…, lãnh đạo các tổ chức quần chúng, như Hội Nông dân, Thanh niên, Phụ nữ cứu quốc… Đội tự vệ vũ trang được thành lập và thường xuyên luyện tập quân sự.

Ở thị xã Long Xuyên, dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, nhưng hoạt động rải truyền đơn, treo biểu ngữ thường xuyên diễn ra, làm cho địch lo sợ, quần chúng phấn khởi, tăng thêm khí thế cách mạng. Một đội thanh niên xung kích và liên đoàn tài xế, gồm khoảng 30 đội viên, làm lực lượng xung kích khi cuộc khởi nghĩa giành chính quyền nổi ra ở tỉnh lị.

Đối phó với phong trào cách mạng, quân phiệt Nhật nắm số thủ lĩnh quân sự của Phật giáo Hòa Hảo như Trần Văn Soái (Năm Lửa), Lâm Thành Nguyên (Hai Ngoán), Nguyễn Giác Ngộ, Lê Quang Vinh (Ba Cụt) để tổ chức đội bảo an, được trang bị bằng giáo mác, kiếm đao và súng của Nhật cung cấp. Bọn tay chân của Nhật ra sức hống hách, trả thù, trả oán, bắt bớ, đánh đập người dân lương thiện. Nhiều tên phản động đôi lốt tôn giáo nhảy ra làm tay sai cho Nhật như Hồ Tấn Khoa (Cao Đài) làm Tỉnh trưởng Châu Đốc, Trương Văn Thành làm Tỉnh trưởng Long Xuyên, Võ Tăng Sâm (Hòa Hảo) làm Cảnh sát trưởng Long Xuyên (nên còn gọi là Cò Sâm)… và nhiều tên khác ở quận, xã. Hệ phái Cao Đài của Phạm Công Tắc, Trần Quang Vinh xây dựng lực lượng vũ trang, đưa thanh niên tín đồ vào lính Nhật, tổ chức canh gác, đi bắt lính cho Nhật, kích động tinh thần “yêu nước”, đòi rước Cường Để về làm vua. Bọn Tơrốtkít, bọn Đại Việt lợi dụng thời cơ chui vào đạo Cao Đài, Phật giáo Hòa Hảo tuyên truyền lừa gạt tín đồ, phá hoại Mặt trận Việt Minh, tiếp tay cho Nhật bắt lính xây dựng lực lượng.

Thủ đoạn lừa bịp, mị dân, chia rẽ của Nhật cũng thư được một số kết quả nhất định. Một số tín độ của tôn giáo tin theo những kẻ đứng đầu giáo phái, khoác áo tôn giáo, để lôi kéo đồng bào chống lại cách mạng. Song bộ mặt thật của các “lãnh tụ giáo phái”, của “độc lập” giả hiệu mà Nhật “trao trả”, nhanh chóng bị bóc trần vì chinh sách bóc lột, vơ vét, đàn áp dã man của Nhật và bọn tay sai.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Thành Phương, Trường Đại học An Giang.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #133 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 06:57:30 am »

Đảng bộ Long Xuyên, Châu Đốc đã vận động giác ngộ các tầng lớp nhân dân, thuộc các dân tộc, tín ngưỡng, khác nhau nhận thấy bộ mặt giả nhân, giả nghĩa của phát xít Nhật và tay sai, quyết tâm đấu tranh giành độc lập, tự do thực sự, chân chính.

Các tổ chức cứu quốc của quần chúng phát triển nhanh chóng khắp tỉnh, lực lượng vũ trang ngày đêm luyện tập. Trước phong trào cách mạng mạnh mẽ của quần chúng, hệ thống chính quyền tay sai của Nhật, nhất là ở cấp xã, đã hoang mang lo sợ, có nơi nằm im không hoạt động hoặc tự giải tán. Các tổ chức phe phái thân Nhật cũng ở vào tình trạng bế tắc.

Đảng bộ và nhân dân Long Xuyên, Châu Đốc khẩn trương chuẩn bị giành chính quyền. Ngày 13.8, phát xít Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện. Quân đội Nhật ở Đông Dương hoàn toàn suy sụp tinh thần. Bộ máy chính quyền, quân đội tay sai của Nhật ở tỉnh lị Long Xuyên cũng hoang mang, rệu rã. Các cơ quan hành chính không làm việc, nhiều công chức bỏ về nhà. Trong số lính lã tà, chi bộ Đảng thị xã tranh thủ, vận động được Quản Hải, tìm cách kiềm chế bọn lính không cho chúng tự do hành động. Lực lượng cảnh sát, có tổ Thanh niên Cứu quốc của đồng chí Đáo làm nòng cốt, đã nghiêng hẳn về phía cách mạng, chờ lệnh là giành chính quyền.

Trong khi chờ lệnh khởi nghĩa của cấp trên, Đảng bộ Long Xuyên. Châu Đốc tích cực chuẩn bị nổi dậy đấu tranh.

Ngày 15.8, Quận ủy Hồng Ngự (lúc bấy giờ thuộc Châu Đốc, nay thuộc Đồng Tháp), triệu tập cuộc hội nghị bàn kế hoạch khởi nghĩa. Hội nghị khẳng định: Hồng Ngự có nhiều thuận lợi để quần chúng nổi dậy giành chính quyền, như bộ máy cai trị của địch ở cấp xã hầu như đã tan rã; viên Quận trưởng lo sợ, qua tiếp xúc với ta đã tỏ ý đầu hàng. Hội nghị bầu Ủy ban khởi nghĩa, do đồng chí Phan Văn Cai làm Chỉ huy trưởng và ra lệnh cho các chi bộ tập hợp lực lượng chuẩn bị khởi nghĩa.

Ở Long Xuyên, bọn Nhật tập trung về nhà thờ Cù lao Giêng (Chợ Mới). Ở Châu Đốc, chúng tập trung vào Thành P.C(1); bộ máy chính quyền tay sai của chúng ở tình này hầu như ngừng hoạt động.

Tin Nhật đầu hàng Đồng minh không điều kiện càng thúc giục đảng viên và quần chúng từng ngày, từng giờ chờ lệnh để vùng lên giành độc lập tự do.

Theo lệnh của Quận ủy Hồng Ngự, ngày 20.8, chi bộ xã Tân Huề huy động khoảng 700 người, vũ trang giáo mác, tầm vông, gậy gộc rầm rập kéo đến bao vây đồn Tân Huề. Bọn lính địch bỏ chạy, ta thu 2 súng trường. Phát huy thắng lợi, lực lượng khởi nghĩa tiến tới Tân Quới, Tân Long. Trên đường đi, số quần chúng tham gia ngày một đông, lên đến trên 2.000 người. Với khí thế bừng bừng sục sôi, họ vừa đi vừa hô vang khẩu hiệu: “Chính quyền về tay nhân dân!”, “Việt Nam độc lập muôn năm!”. Đoàn biểu tình đi đến đâu, bọn tề, lính đều bỏ chạy, ta hoàn toàn làm chủ 3 xã ở Cù Lao Tây (Tân Huề, Tân Quới, Tân Long).

Trên đà thắng lợi ấy, ngày 22.8 Quận ủy Hồng Ngự quyết định khởi nghĩa. Đồng chí Phan Văn Cai đến quận đường, được sự ủng hộ của hàng ngàn quần chúng, đã buộc Quận trưởng phải giao chính quyền cho cách mạng. Cùng ngày, nhân dân các xã trong quận đều nổi dậy giành quyền làm chủ. Như vậy, đến ngày 22.8, quận Hồng Ngự đã hoàn toàn được giải phóng; đây là quận giành được chính quyền sớm nhất ở hai tỉnh Long Xuyên, Châu Đốc. Ở quận lị Tân Châu (Châu Đốc), cờ Đảng được treo công khai trước trụ sở của Đảng bộ - tiệm may Song Phượng. Lợi dụng chính quyền địch đang tan rã, một số cán bộ xã tự động tập hợp nhân dân giành chính quyền.

Ở Kiến An (Long Xuyên) vào ngày 20.8.1945, khắp xã đã trương khẩu hiệu: “Đánh đổ thực dân Pháp, phát xít Nhật đem lại độc lập dân tộc”. Ở Mỹ Luông và Long Điền, chính quyền cũng về tay nhân dân trong ngày 22.8. Riêng ở xã Mỹ Hiệp, từ sau ngày Nhật đảo chính Pháp, chi bộ đã tổ chức đưa người của ta bí mật nắm chính quyền xã. Các đồng chí Lê Thiện Tứ, Nguyễn Khắc Thận, Trần Văn Nghiệp tiến hành việc in ấn tài liệu, truyền đơn… ở nhà ông Trần Văn An (Tư An) chuẩn bị cho ngày khởi nghĩa.


(1) Thành P.C ở tỉnh lị Châu Đốc, do thực dân xây dựng để quân lính chúng đồn trú.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #134 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 06:59:59 am »

Ngày 23.8, Tỉnh ủy Long Xuyên được Xứ ủy Nam Kỳ báo tin việc giành chính quyền ở Sài Gòn sẽ diễn ra vào ngày 25.8. Tỉnh ủy cấp tốc triệu tập hội nghị, quyết định giành chính quyền ở Chợ Mới vào ngày 24.8, sau đó đưa lực lượng hỗ trợ để giành chính quyền ở tỉnh lị Long Xuyên vào ngày 25.8, cùng ngày với khởi nghĩa ở Sài Gòn. Hội nghị phân công đồng chí Lê Thiện Tứ lãnh đạo cuộc đấu tranh giành chính quyền ở Chợ Mới, đồng chí Nguyễn Văn Nhung phụ trách giành chính quyền ở tỉnh lị Long Xuyên.

Ngay đêm 23 rạng ngày 24.8, đồng chí Lê Thiện Tứ chỉ huy lực lượng xung kích đến dinh quận Chợ Mới, dùng áp lực của quần chúng buộc Quận trưởng phải giao chính quyền và nộp hết vũ khí, phải có mặt tại quận đường đến hết ngày 26. Trong ngày 24, đồng bào khắp các xã trong quận Chợ Mới đã quét sạch bộ máy tề xã và lập chính quyền cách mạng.

Cùng ngày 24.8, các đội tự vệ chiến đấu dưới sự chỉ huy của đồng chí Nguyễn Văn Kính, Ngô Văn Chính đã vây đồn lính tại bến phà Vàm Cống (phía Lấp Vò). Bọn chúng hoảng sợ đầu hàng, giao nộp 8 súng và 80 viên đạn.

Từ ngày 24, chi bộ tỉnh lị Long Xuyên, được sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Văn Nhung, đã tổ chức quần chúng treo băng cờ, biểu ngữ. Các đội “Tự vệ chiến đấu”(1) bí mật bám sát kho súng, kho bạc, dinh tỉnh trưởng, nhà dây thép, cầu quay, hỗ trợ cho việc giành chính quyền bằng lực lượng của quần chúng. Không khí khởi nghĩa nhộn nhịp, hào hứng khắp thị xã. Mọi người tin tưởng vào thắng lợi của cách mạng, tự nguyện tham gia các hoạt động gần như côn khai. Truyền đơn, cờ bướm được đặt cả trên bàn làm việc của viên cảnh sát trưởng Châu Thành. Anh Cảnh - đoàn viên Thanh niên Cứu quốc dũng cảm vượt mấy vòng canh gác của địch, cắm cờ trên nóc dinh Tỉnh trưởng dưới sự hỗ trợ của anh em cảnh sát bảo vệ dinh.

Trong khi cuộc khởi nghĩa diễn ra rầm rộ ở các địa phương, đồng chí Nguyễn Văn Nhung, Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Long Xuyên lần lượt gặp thủ lĩnh Thanh niên Tiền phong, bác sĩ Dương Văn Âu; lãnh tụ đạo Cao Đài ở Long Xuyên Diệp Quang Khai và đại diện Tỉnh bộ giáo phái Hòa Hảo báo tin Việt Minh khởi nghĩa giành chính quyền và đề nghị các lực lượng tham gia. Công việc diễn ra cũng trôi chảy, tuy lúc đầu giáo phái Hòa Hảo cũng muốn giành chính quyền.

Ở Châu Đốc, trước khi cuộc khởi nghĩa nổ ra, ban lãnh đạo đã nhiều lần liên lạc với tỉnh trưởng đề nghị giao chính quyền cho cách mạng và được chấp nhận. Tối 26 rạng ngày 27.8, các đội vũ trang thị xã Châu Đốc đi chiếm các công sở của chính quyền ngụy, như Tòa bố, Sở Mật thám, Sở Cảnh sát… lính bảo an đã giao nộp vu khí đạn dược cho cách mạng.

Sáng 27.8, hàng vạn nhân dân thị xã và các vùng lân cận tuần hành thị uy rồi họp mít tinh chào mừng lễ ra mắt của Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh, do đồng chí Nguyễn Văn Thôi làm chủ tịch. Chỉ trong vòng một tuần lễ, chính quyền cách mạng được thành lập ở các cấp huyện, xã. Chính quyền cách mạng bao gồm đại biểu của các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo tham gia.

Chính quyền ở Châu Đốc đã giành được, song dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, nhân dân phải ra sức bảo vệ chính quyền cách mạng. Bởi vì, các phần tử Đại Việt, Tơrốtkít, bọn phản động cầm đầu giáo phái Hòa Hảo âm mưu bạo động cướp chính quyền. Lực lượng vũ trang cách mạng đã kịp thời tước vũ khí và đập tan âm mưu phản loạn. Chính quyền cách mạng cũng kiên quyết trừng trị bọn lưu manh từ Cămpuchia tràn qua biên giới, cướp bóc, giết hại nhân dân. Tháng 11.1945, quân Nhật theo lệnh của Bộ Tư lệnh Anh, đánh chiếm lại thị xã Châu Đốc và thị trấn Tân Châu, song phải rút lui vì gặp phải sức phản kháng mạnh mẽ của nhân dân.

Nhờ sức mạnh đấu tranh của quần chúng, sự phối hợp giữa các lực lượng khác nhau, do Đảng nắm quyền chỉ đạo thông qua Mặt trận Việt Minh, mà Cách mạng tháng Tám đã nhanh chóng lan rộng và thành công khắp tỉnh Long Xuyên, Châu Đốc, trong thắng lợi chung của cách mạng cả nước.

Như vậy, chỉ trong vòng 7 ngày (từ 22 - 28.8.1945), nhân dân Long Xuyên, Châu Đốc đã vùng lên đấu tranh giành chính quyền, thoát khỏi ách thống trị của thực dân, đế quốc trong suốt 78 năm, kể từ khi thực dân Pháp đánh chiếm vùng đất này.


(1) Liên đoàn tài xế được cải tiến thành các đội “Tự vệ chiến đấu”.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #135 vào lúc: 26 Tháng Chín, 2011, 07:03:03 am »

RẠCH GIÁ - HÀ TIÊN(*)

Tỉnh Hà Tiên được thành lập năm 1832 dưới triệu vua Minh Mạng nhà Nguyễn. Năm 1899, thực dân Pháp tách Hà Tiên thành hai tỉnh lị Rạch Giá và Hà Tiên. Qua nhiều lần thay đổi, tỉnh Hà Tiên cũ nay là tỉnh Kiên Giang. Vùng đất này phong phú tài nguyên thiên nhiên, nơi chung sống của các dân tộc anh em giàu truyền thống yêu nước, chủ yếu là người Việt, Khơme. Từ ngày Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, cùng với phong trào cách mạng chung của cả nước, cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở vùng đất Kiên Giang này nay phát triển mạnh mẽ, đưa tới thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945.

Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9.3.1945), nhất là khi nhận được Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, đầu tháng 5.1945, Liên tỉnh ủy Hậu Giang đã triệu tập hội nghị cán bộ ở Cái Muông (Cần Thơ) để đề ra chủ trương trong tình hình mới. Hội nghị đã chủ trương liên hệ chặt với cơ sở, điều chỉnh và bổ sung đội ngũ cán bộ và đảng viên ở những nơi phong trào còn chưa mạnh; đẩy mạnh việc tuyên truyền, tổ chức các đoàn thể cứu quốc và Mặt trận Việt Minh, tăng cường hơn nữa việc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, củng cố giao thông liên lạc… để chuẩn bị giành chính quyền. Đối với tỉnh Rạch Giá, hội nghị quyết định cử đồng chí Nguyễn Văn Tiễn và đồng chí Lý Thị Trung về củng cố lại Tỉnh ủy để chỉ đạo phong trào. Cuối tháng 5.1945, Tỉnh ủy Rạch Giá tổ chức hội nghị để củng cố lại thành công, đồng chí Nguyễn Văn Tiễn được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy. Hội nghị đã triển khai việc bố trí cán bộ đi các cơ sở để gáp rút chuẩn bị lực lượng, phát động nhân dân chuẩn bị nổi dậy khởi nghĩa giành chính quyền. Các đội du kích nhanh chóng được thành lập và tổ chức tập luyện thường xuyên. Các lò rèn sản xuất vũ khí làm việc ngày đêm. Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, một số quận đã bí mật xây dựng căn cứ cách mạng. Theo hướng dẫn của Liên Tỉnh ủy Hậu Giang, Tỉnh ủy Rạch Giá và Quận ủy Châu Thành (Hà Tiên) đã sớm dự kiến nhân sự để lập chính quyền mới khi khởi nghĩa thành công.

Ở khắp các quận trong tỉnh Rạch Giá, đến giữa năm 1945 đã xây dựng được nhiều đoàn thể quần chúng, tiêu biểu là các hội Thanh niên cứu quốc, Nông dan cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc… Lực lượng Thanh niên Tiền phong cũng có nhiều hoạt động tích cực, thu hút nhiều thanh niên tham gia luyện tập quân sự, học tập các tài liệu của Việt Minh. Để tập hợp và phát huy cao nhất vai trò của mọi tầng lớp nhân dân, tháng 7.1945, Mặt trận Việt Minh tỉnh Rạch Giá được chính thức thành lập.

Mọi công việc chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Rạch Giá và Hà Tiên đang triển khai thì tin quân phiệt Nhật đầu hàng Đồng minh đến với nhân dân và Đảng bộ hai tỉnh. Vì vậy khi nhận được lệnh Tổng khởi nghĩa của Trung ương và Liên Tỉnh ủy Hậu Giang, Tỉnh ủy lâm thời Rạch Giá đã tiến hành hội nghị và thành lập Ủy ban khởi nghĩa, phân công cán bộ đảng viên chịu trách nhiệm từng lĩnh vực của Tổng khởi nghĩa. Để giúp quần chúng cách mạng nắm được những chuyển biến mới của tình hình và thời cơ cách mạng, tỉnh ủy Rạch Giá còn quyết định lập một phòng thông tin ngay trong nhà lồng chợ Rạch Giá để công khai tuyên truyền, qua đó khơi dậy khí thế cách mạng trong quần chúng để tiến hành Tổng khởi nghĩa thành công.

Khí thế cách mạng ở Rạch Giá - Hà Tiên đến lúc này hết sức sôi sục. Công tác chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa được tiến hành gần như công khai ở vùng ven thị xã và các vùng lân cận. Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội (19.8), Huế (23.8), Sài Gòn (25.8) càng thôi thúc quần chúng hai tỉnh vùng dậy khởi nghĩa.

Đêm 25.8.1945, Tỉnh ủy lâm thời Rạch Giá tiến hành cuộc họp mở rộng với Ủy ban khởi nghĩa do đồng chí Nguyễn Văn Tiễn chủ trì. Hội nghị đã quyết định phát động toàn dân trong tỉnh nổi dậy giành chính quyền vào sáng ngày 27.8.1945. Hội nghị chủ trương điều thêm lực lượng ở các vùng ven để giúp cho việc giành chính quyền ở tỉnh lị thắng lợi, còn ở các quận xa thì chủ động giành chính quyền tại chỗ.

Sáng 27.8.q945, dưới sự lãnh đạo của các tổ chức cơ sở Đảng, quần chúng cách mạng được trang bị vũ trang, chủ yếu là gậy tầm vông, giáo, mác… cùng với băng cờ, khẩu hiệu từ các xã Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Giao… rầm rập tiến về thị xã và nhanh chóng phối hợp với lực lượng tại chỗ tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh lị. Đoàn biểu tình hô vang các khẩu hiệu: “Đả đảo phát xít Nhật và bè lu tay sai”, “Đả đảo chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim”. Đến 9 giờ sáng cùng ngày, quần chúng khởi nghĩa có lực lượng vũ trang làm nòng cốt đã tiến đến bao vây dinh Tỉnh trưởng, buộc tỉnh trưởng phải đầu hàng. Tiếp đó, đoàn biểu tình đến chiếm ti cảnh sát, trại lính khố xanh, kho bạc, nhà bưu điện… Quần chúng còn phá các khám lớn giải thoát cho nhiều tù chủ trương, truy bắt bọn Việt gian thân Pháp, thân Nhật, có tội ác với nhân dân.

Đến 12 giờ trưa ngày 27.8.1945, 60.000 quần chúng từ các ngả kéo về sân vận động thị xã tham gia cuộc mít tinh trọng thể. Ủy ban khởi nghĩa đã long trọng tuyên bố sự ra đời của Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Rạch Giá thay thế cho chính quyền tay sai phát xít Nhật.

Cùng với việc phát động quần chúng giành chính quyền ở tỉnh lị, ở các quận trong tỉnh Rạch Giá cũng tiến hành khởi nghĩa ngay trong ngày 27.8.1945. Khi nhận được lệnh Tổng khởi nghĩa của Tỉnh ủy, Quận ủy Châu Thành đã họp hội nghị mở rộng để lập Ban vận động khởi nghĩa và triển khai kế hoạch của Tỉnh ủy. Sáng ngày 27.8.1945, Quận ủy đã huy động một lực lượng hơn 4.000 người để phối hợp với thị xã giành chính quyền. Đoàn biểu tình có lực lượng vũ trang làm nòng cốt đã nhanh chóng giành được chính quyền ở quận, với khí thế sục sôi của quần chúng cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã kéo về nông thôn và lần lượt giành được chính quyền ở các xã trong quận.

Ở quận Phước Long, cũng trong ngày 27.8.1945, dưới sự lãnh đạo của Ủy ban khởi nghĩa quận, lực lượng quần chúng được trang bị vũ khí đã kéo đến bao vây dinh quận trưởng và các công sở. Trước khí thế cách mạng của quần chúng, quận trưởng bù nhìn đầu hàng, trại lính mã tà cũng đầu hàng vô điều kiện và giao nộp vũ khí cho cách mạng. Chính quyền cách mạng của quận Phước Long được thành lập. Cùng với nhiệm vụ củng cố Mặt trận Việt Minh, các tổ chức cứu quốc, dưới sự lãnh đạo của Quận ủy, các đơn vị du kích, tự vệ gấp rút được xây dựng để bảo vệ chính quyền cách mạng.

Trong ngày 28.8.1945, Ủy ban khởi nghĩa quận Long Mỹ đã tổ chức cuộc mít tinh lớn, sau đó tổ chức quan hệ có vũ trang tiến vào bao vây dinh quận trưởng và trại lính Nhật. Chính quyền tay sai đã nhanh chóng đầu hàng, lính Nhật hạ vũ khí.

Sau khi có lệnh Tổng khởi nghĩa, Tỉnh ủy Hà Tiên đã lãnh đạo Ủy ban khởi nghĩa tỉnh kịp thời nổi dậy giành chính quyền. Sáng 28.8.1945, dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ, lực lượng quần chúng được trang bị vũ khí từ Hòn Chông, Ba Hòn, Dương Hòa, Thuận Yên, Lộc Trĩ… kéo về thị xã Hà Tiên, phối hợp với lực lượng tại chỗ giành chính quyền. Quần chúng cách mạng chiếm tòa bố và các công sở của địch. Sau khi giành được chính quyền, 3.500 quần chúng đã tiến hành biểu tình thị uy, chào mừng sự ra mắt của Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Hà Tiên. Các địa phương khác trong tỉnh Hà Tiên cũng lần lượt tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền. Riêng quận Phú Quốc, do ở xa đất liền và lúc này chưa có tổ chức cơ sở Đảng, nên việc khởi nghĩa cũng như thành lập chính quyền chậm hơn so với với những địa phương khác trong đất liền.

Ở một số nơi, địch ngoan cố, lực lượng cách mạng phải dùng bạo lực để lật đổ, như ở thị xã Rạch Giá, một số địa phương ở Hà Tiên. Cùng với việc lật đổ chính quyền tay sai, thành lập chính quyền cách mạng, Ủy ban lâm thời cách mạng 2 tỉnh Rạch Giá và Hà Tiên lãnh đạo quần chúng tịch thu toàn bộ các kho thóc của Nhật chia cho nhân dân, nhanh chóng ổn định và xây dựng đời sống mới, củng cố và tăng cường an ninh trật tự, bảo vệ thành quả cách mạng mới giành được.

Cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám ở Rạch Giá - Hà Tiên (nay là tỉnh Kiên Giang) đã thắng lợi hoàn toàn, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #136 vào lúc: 29 Tháng Chín, 2011, 02:15:58 pm »

BẠC LIÊU(*)

Bạc Liêu là một vùng đất mới được hình thành trên 200 năm. Dân cư chủ yếu gồm những người đến định cư rải rác trên các gò đất cao, bên các bờ sông, kinh xàng, gồm người Việt, Hoa và Khơme.

Ngay từ những ngày đầu thực dân Pháp xâm lược nước ta, nhân dân Bạc Liêu đã hăng hái tham gia nhiều cuộc nổi dậy tự phát của Nguyễn Trung Trực, anh em Đỗ Thừa Luông, Đỗ Thừa Tự… Từ năm 1927, Bạc Liêu tiếp nhận ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, mở đầu cho sự ra đời các tổ chức tiền thân của Đảng, các chi bộ Đảng Cộng sản, các Quận ủy và Tỉnh ủy lâm thời. Phong trào yêu nước và đấu tranh cách mạng có tổ chức ở Bạc Liêu bắt đầu phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Đảng qua các phong trào 1930-1931, 1936-1939, 1939-1945.

Đầu năm 1947, tình hình trong nước và trên thế giới có nhiều thuận lợi cho cách mạng nước ta. Ở Bạc Liêu, khi Nhật đảo chính Pháp, ta bắt tay ngay vào việc xây dựng cơ sở Đảng và các tổ chức quần chúng để chuẩn bị cho việc giành chính quyền, một số chi bộ được thành lập ở thị xã Bạc Liêu, Vĩnh Mỹ, Vĩnh Lợi, Vĩnh Châu, Sóc Đồn, An Trạch, Long Điền…

Phong trào luyện tập quân sự của Thanh niên Cứu quốc, Thanh niên Tiền phong diễn ra công khai, sôi nổi; khí thế quần chúng lên cao, các tổ chức Thanh niên Cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc được mở rộng.

Tháng 7.1945, được sự chỉ đạo của Ban vận động tái lập Đảng bộ Nam Kỳ, các đồng chí ở khu vực Bạc Liêu đã triệu tập Hội nghị thành lập Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Bạc Liêu gồm 6 đồng chí. Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu phân công một số tỉnh ủy viên và cán bộ Tỉnh ủy đi xuống các đồng chí hỗ trợ xây dựng lực lượng.

Thời điểm này ở Bạc Liêu có 2 Tỉnh ủy. tỉnh ủy lâm thời khu vực Bạc Liêu và Tỉnh ủy lâm thời khu vực Cà Mau. Ngoài ra, còn có nhóm Giải phóng do Trần Hoàng Cung đứng đầu. Tuy chưa hợp nhất về mặt tổ chức, nhưng đều tập trung cao cho việc chuẩn bị giành chính quyền.

Ngày 15.8.1945, khi được tin Nhật đầu hàng Đồng minh, Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu chỉ đạo các địa phương thuộc khu vực Giá Rai, Vĩnh Lợi, Vĩnh Châu khẩn trương chuẩn bị lực lượng.

Ngày 17.8.1945, Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu thành lập Mặt trận Việt Minh tỉnh do đồng chí Lê Khắc Xương làm Chủ nhiệm. Tỉnh ủy cũng chủ trương: tại khu vực tỉnh lị Bạc Liêu lập ra một “Bộ phận công khai” đàm phán, đấu tranh trực diện với địch, với danh nghĩa đại diện cho Mặt trận Việt Minh.

Để huy động lực lượng các nơi tập trung về tỉnh lị Bạc Liêu giành chính quyền, Tỉnh ủy lâm thời Bạc Liêu đã chỉ đạo cho các chi bộ Vĩnh Lợi, Vĩnh Châu, Vĩnh Mỹ đưa hầu hết số đảng viên, các hội viên đoàn thể cứu quốc và một số thanh niên tích cực về tỉnh lị đúng ngày 18.8.1945. Gần một đại đội tự vệ được trang bị vũ khí để chuẩn bị trực tiếp tham gia giành chính quyền.

Đến ngày 19.8.1945, tinh thần bọn ngụy quân, ngụy quyền tại Bạc Liêu hoang mang, lung lay tận gốc; nhiều công chức bỏ nhiệm sở, một số người đến thanh minh với cách mạng. Lúc này ta cũng nắm được đa số anh em trong lính cộng hòa và cảnh sát ngụy. Tất cả các tầng lớp nhân dân… kể cả nhân sĩ trí thức, tư sản, tôn giáo, đều chờ mong xuống đường đấu tranh lật đổ ngụy quyền tay sai Nhật.

Ngày 20.8.1945, ngụy quyền Bạc Liêu tổ chức linh đình đón tiếp Khâm sai Nguyễn Văn Sâm đi kinh lí. Tỉnh ủy lâm thời chủ trương huy động lực lượng quần chúng, biến cuộc đón tiếp này thành cuộc biểu tình lớn ủng hộ Việt Minh giành chính quyền. Lực lượng chính là đoàn viên, hội viên các tổ chức cứu quốc và lực lượng Thanh niên Tiền phong.

Sáng sớm ngày 20.8.1945, hơn ba ngàn người từ nông thôn kéo vào cùng các tầng lớp nhân dân nội thị, hàng ngũ chỉnh tề có lực lượng vũ trang tự vệ đi kèm để bảo vệ, tập trung tại sân bóng đá Thành Bạc Liêu để “đón tiếp Nguyễn Văn Sâm”. Ta đã biến cuộc mít tinh đón tiếp thành cuộc biểu tình tuần hành thị uy. Đồng chí Tào Văn Tỵ thay mặt Mặt trận Việt Minh tỉnh Bạc Liêu lên diễn đàn kêu gọi mọi tầng lớp nhân dân ủng hộ Đảng Cộng sản và Mặt trận Việt Minh giành chính quyền, đồng thời giải thích ý nghĩa của lá cờ đỏ sao vàng. Sau đó, đoàn biểu tình gương cờ đỏ sao vàng, băngrôn, khẩu hiệu… kéo đến vây kín dinh Tỉnh trưởng. Quần chúng hô vang khẩu hiệu: “Mặt trận Việt Minh muôn năm!”, “Chính quyền về tay nhân dân!”.

Trong khi đoàn đại biểu của Mặt trận Việt Minh đấu tranh, yêu cầu Tỉnh trưởng phải giao lại chính quyền cho cách mạng, thì cảnh sát và cộng hòa vệ binh chỉ đứng nhìn mà không can thiệp; nhiều binh sĩ ngụy tỏ thái độ đồng tình với nhân dân. Tỉnh trưởng Trương Công Thiện tìm cách hoãn binh: xin chỉ thị của cấp trên.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Ngọc Mai, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #137 vào lúc: 29 Tháng Chín, 2011, 02:17:16 pm »

Tối 20.8.1945, Tỉnh ủy và Ủy ban Mặt trận Việt Minh tỉnh họp liên tịch tại trụ sở (nhà của tên Carie) để thành lập chính quyền cách mạng, lấy tên là Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh Bạc Liêu, gồm 8 người. Được chỉ thị của Tỉnh ủy, sáng ngày 22.8.1945, Ủy ban Mặt trận Việt Minh và Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh cử một đoàn đại diện đến gặp Tỉnh trưởng Trương Công Thiện đòi phải giao chính quyền cho cách mạng. Một lần nữa, Thiện lại trì hoãn. Tỉnh ủy quyết định huy động toàn bộ lực lượng, gồm các tổ chức cứu quốc (kể cả binh lính cứu quốc), nhân sĩ trí thức, cơ sở trong công chức, lực lượng Thanh niên Tiền phong và binh sĩ trong đại đội lính cộng hòa vệ binh cùng đông đảo quần chúng đến bao vây dinh Tỉnh trưởng, đấu tranh kiên quyết, buộc địch phải khuất phục, giành bằng được chính quyền vào ngày hôm sau.

Sáng ngày 23.8.1945, lực lượng cách mạng tập trung bao vây dinh Tỉnh trưởng. Toàn bộ thành viên Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Việt Minh và Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh, tất cả cán bộ, đảng viên… đều có mặt hòa trong biển người để kịp thời lãnh đạo và đối phó mọi tình huống.

Đúng 7 giờ sáng ngày 23.8.1945, đoàn đại biểu của ta, gồm đồng chí Tào Văn Tỵ, Nguyễn Văn Năm, Trương Minh Cảnh cùng hai bảo vệ có vũ trang, tiến vào văn phòng Tỉnh trưởng buộc y phải giáo chính quyền cho cách mạng. Tỉnh trưởng Trương Công Thiện, vì sợ quân Nhật quay trở lại, chưa trả lời dứt khoát. Lúc này có điện thoại mời Tỉnh trưởng xuống dự lễ chào cờ (chào cờ “quẻ li” mỗi buổi sáng trước khi làm việc) vì tất cả các viên chức đều tập hợp đã lâu. Tỉnh trưởng Thiện mời phái đoàn của ta cùng đi xuống. Vừa bước ra khỏi cửa, Thiện thấy cả đoàn người vây kín vòng trong vòng ngoài tòa nhà hành chính, đặc biệt có cả bảo an binh và Thanh niên Tiền phong. Thiện hoảng sợ, định bước đến chỗ chào cờ, thì đồng chí Tào Văn Tỵ chỉ tay lên tấm băngrôn “Khâm sai đại thần Nguyễn Văn Sâm vạn tuế” treo phía trước cổng ra vào, hô to: “Đả đảo Nguyễn Văn Sâm!”, “Đảo đảo bù nhìn tay sai thân Nhật!”. Tất cả lực lượng của ta đều hô theo: “Đả đảo! Đả đảo! Đả đảo!”. Đồng chí Phan Thái Hòa leo lên giật tấm băng rôn ném xuống đất. Tiếng hô khẩu hiệu liên tục, vang dội: “Đả đảo bọn bù nhìn! Chính quyền về tay nhân dân!”.

Trước khí thế mạnh mẽ của quần chúng cách mạng, Tỉnh trưởng Trương Công Thiện buộc phải đầu hàng và công bố tại chỗ chính quyền tỉnh Bạc Liêu thuộc về cách mạng, thuộc về nhân dân. Đồng chí Tào Văn Tỵ, thay mặt chính quyền cách mạng thông báo trước quần chúng: “Chính quyền đã về tay nhân dân”. Tiếng reo hò, tiếng hô khẩu hiệu vang dội theo đoàn biểu tình diễu qua các đường phố chính trong thị xã. Lúc đó là 9 giờ 30 phút, ngày 23.8.1945.

Đến 14 giờ ngày 23.8.1945, Trương Công Thiện đến trụ sở Mặt trận Việt Minh tỉnh nộp bản đầu hàng và bàn giao chính quyền cho Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh Bạc Liêu. Buổi tối, Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời tỉnh Bạc Liêu được thành lập gồm 8 người.

Sáng ngày 25.8.1945, ta đã huy động hơn 20.000 quần chúng thị xã Bạc Liêu, Vĩnh Mỹ, thị trấn Giá Rai, thị trấn Hòa Bình, Long Thạnh, Vĩnh Trạch, Châu Hưng, Châu Thới… đến sân vận động Bạc Liêu dự mít itnh chào mừng cách mạng thành công, chào mừng Mặt trận Việt Minh, chào mừng Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời tỉnh. Cả sân vận động đỏ rực cờ Việt Minh và băng rôn, khẩu hiệu. Đồng chí Châu Hà Thanh (Bí thư chi bộ Vĩnh Mỹ) phất cao cờ Đảng, hô to: “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm!”, quần chúng hưởng ứng vang khắp cả sân. Đại diện Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời tỉnh đọc lời chào mừng cách mạng thành công và tuyên bố “Chính quyền về tay nhân dân”, giới thiệu Chương trình hành động 10 điểm của Mặt trận Việt Minh.

Cuộc mít tinh trở thành cuộc tuần hành qua nhiều đường phố trong thị xã Bạc Liêu, đi đầu là đồng chí Châu Hà Thanh cầm cờ Đảng và một đồng chí khác cầm cờ đỏ sao vàng.

Ở làng Long Điền, Phong Thạnh, thị trấn Giá Rai, Vĩnh Mỹ, Láng Tròn… dưới sự lãnh đạo của các đồng chí đảng viên, lực lượng cứu quốc, Thanh niên Tiền phong và quần chúng nổi dậy giành chính quyền. Nhân dân công khai luyện tập quân sự, hội họp, bàn bạc chương trình hành động của Mặt trận Việt Minh. Quận trưởng Hồ Thiên Lý hoang mang không dám chống lại mà chỉ chờ lệnh cấp trên đầu hàng cách mạng.

Sáng sớm ngày 24.8.1945, đồng chí Tạo Văn Tỵ, đại diện Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời tỉnh Bạc Liêu đến Giá Rai cùng với các đồng chí lãnh đạo và nhân dân buộc viên Quận trưởng đầu hàng không điều kiện và giao toàn bộ cơ sở vật chất, vũ khí cho cách mạng.

Chiều ngày 24.8.1945, khoảng 2.000 người từ khắp nơi trong quận kéo đến quận lị Giá Rai mít tinh, chào mừng chiến thắng. Ủy ban hành chính cách mạng lâm thời quận Giá Rai, do ông Nguyễn Văn Vĩnh làm Chủ tịch tổ chức lễ ra mắt.

Ở quận Vĩnh Châu, ngay từ khi Nhật đầu hàng Đồng minh, bộ máy ngụy quân, ngụy quyền vô cùng hoang mang. Mặt khác, được sự tác động của phong trào ở các thị xã Bạc Liêu và Sóc Trăng, nên ngày 24.8.1945, Vĩnh Châu đã giành được chính quyền.

Như vậy, từ ngày 23 đến ngày 25.8.1945, chính quyền của địch từ tỉnh đến quận và cơ sở ở tỉnh Bạc Liêu đã về tay nhân dân. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám ở Bạc liêu là kết quả của quá trình vận động cách mạng liên tục của Đảng bộ từ khi chi bộ đầu tiên ra đời năm 1930 đến khi giành được chính quyền.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #138 vào lúc: 29 Tháng Chín, 2011, 02:20:21 pm »

CÀ MAU(*)

Cà Mau tuy ở cực Nam của tổ quốc, nhưng đã sớm hòa mình vào cuộc đấu tranh yêu nước, giải phóng dân tộc của nhân dân cả nước. Từ sau khi Đảng ra đời, Đảng bộ Hậu Giang đã lãnh đạo phong trào xây dựng cơ sở quần chúng, thành lập khu căn cứ cách mạng. Vì vậy, khi có thời cơ, dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, nhân dân Bạc Liêu - Cà Mau đã chuẩn bị lực lượng tiến lên khởi nghĩa giành chính quyền.

Khi Nhật đảo chính Pháp, một toán lính Pháp chạy trốn vào rừng Năm Căn và Tân Bằng(1), Ban vận động tái lập Đảng bộ Nam Kỳ đã viết tư và đề nghị cùng hợp tác chống Nhật, nhưng chúng từ chối.

Để có sự lãnh đạo kịp thời và thống nhất, ngày 5.1945, tại Tân Bằng, Ban vận động tái lập Đảng bộ Nam Kỳ triệu tập Hội nghị đại biểu các chi bộ ở khu vực Cà Mau thành lập cơ quan lãnh đạo lâm thời của Đảng bộ tỉnh (Tỉnh ủy) gồm 5 đồng chí, do đồng chí Trần Văn Đại làm bí thư. Do chưa liên lạc được với các nhóm cách mạng khác trong tỉnh(2) nên các đồng chí lãnh đạo ở Cà Mau vẫn phải hoạt động độc lập và ra tờ báo “Độc lập”(3) làm cơ quan tuyên truyền. Vì vậy, nhóm này thường được gọi là nhóm “Độc lập”.

Sau khi tiếp nhận chủ trương của Trung ương Đảng về việc chuẩn bị Tổng khởi nghĩa, Tỉnh ủy lâm thời Cà Mau (nhóm “Độc lập”) khẩn trương đẩy mạnh phát triển tổ chức Đảng và các hội cứu quốc của quần chúng, xây dựng lực lượng vũ trang tự vệ. Với khí thế sôi sục của thời tiền khởi nghĩa, chỉ trong vài tháng, phong trào cách mạng phát triển sâu rộng trong khắp vùng nông thôn Cà Mau, tăng cường hoạt động xung quanh thị trấn, gây dựng thêm nhiều cơ sở cách mạng. Đảng bộ đã tranh thủ và tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân, bao gồm cả nhân sĩ, trí thức, tín đồ các tôn giáo và những người tiến bộ đang ở trong bộ máy chính quyền của địch. Phong trào đấu tranh của nhân dân Cà Mau dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy lâm thời (nhóm “Độc lập”) ngày càng phát triển, tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền.

Ngày 15.8.1945, khi nhận được tin Nhật đầu hàng Đồng minh và quân đội Nhật ở Bạc Liêu kéo về Cần Thơ, Liên Tỉnh ủy Hậu Giang chỉ thị cho các Đảng bộ phải bằng mọi cách giành được chính quyền ở địa phương mình, hòa nhịp chung với cuộc Tổng khởi nghĩa trong cả nước.

Ngày 25.8.1945, Tỉnh ủy lâm thời (nhóm “Độc lập”) ở Cà Mau, do đồng chí Trần Văn Đại và Thái Ngọc Sanh lãnh đạo, tổ chức một cuộc mít tinh lớn tại sân vận động Cà Mau để chào mừng Mặt trận Việt Minh ra mắt và cũng là cuộc biểu dương lực lượng của quần chúng cách mạng. Cuộc mít tinh chuyển thành cuộc biểu tình vũ trang thị uy, kéo về dinh Đốc phủ Kế (Nguyễn Văn Kế), Quận trưởng Cà Mau, buộc giao chính quyền cho nhân dân, nhưng hắn xin ta cho hoán lại một vài hôm. Quyết không để trì hoãn việc giành chính quyền, Tỉnh ủy huy động lực lượng quần chúng tiếp tục gây áp lực mạnh. Trước thái độ cương quyết và cứng rắn của ta, Đốc phủ Kế phải bàn giao chính quyền cho Ủy ban dân tộc giải phóng Cà Mau. Đúng vào thời điểm đó, đồng chí Tào Văn Tỵ, Ủy viên quân sự Ủy ban dân tộc giải phóng tỉnh khu vực Bạc Liêu đưa lực lượng đến chi viện cho quận Cà Mau.

Phát huy thắng lợi, nhân dân khắp vùng nông thôn trong tỉnh dưới sự lãnh đạo của các chi bộ Đảng đã nhất tề đứng lên đập tan chính quyền thực dân xã, ấp, thành lập chính quyền nhân dân, xây dựng và phát triển các đoàn thể quần chúng cách mạng. Toàn tỉnh được hoàn toàn giải phóng, chính quyền về tay nhân dân.

Trải qua 15 năm đấu tranh hi sinh gian khổ (1930-1945), với tinh thần kiên cường, anh dũng dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ, nhân dân Cà Mau đã đập tan bộ máy thống trị của thực dân pháp, phát xít Nhật và phong kiến tay sai ở địa phương, giành lại quyền làm chủ vận mệnh của mình.

Thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám ở Cà Mau là kết quả của quá trình vận động cách mạng kiên trì, liên tục và đầy gian khổ, hi sinh của Đảng bộ, từ khi chi bộ Đảng đầu tiên ra đời (1930) đến khi giành được chính quyền. Trong 15 năm ấy, Đảng bô đã vận dụng đường lối, chủ trương của Đảng vào tình hình cụ thể ở địa phương một cách kiên định, linh hoạt và sáng tạo. Ngay từ những ngày đầu, Đảng bộ đã đứng ra tập hợp, vận động quần chúng đấu tranh từ tự phát đến tự giác và xây dựng các tổ chức quần chúng từ thấp đến cao bằng nhiều hình thức thích hợp như tổ chức Nghiệp đoàn, các Hội tương tế, ái hữu… đến các Hội Nông dân, Phụ nữ, Thanh niên. Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa ở Cà Mau góp phần vào thắng lợi chung của Cách mạng tháng Tám 1945 trong cả nước.


(*) Người viết: TS. Thái Văn Long, Sở Giáo dục và Đào tạo Cà Mau.
(1) Xã Biển Bạch, huyện Thới Bình.
(2) Lúc bấy giờ Cà Mau là một bộ phận hành chính của tỉnh Bạc Liêu.
(3) Một tờ tin để tuyên truyền, vận động quần chúng, giáo dục đảng viên.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #139 vào lúc: 29 Tháng Chín, 2011, 02:23:37 pm »

NIÊN BIỂU NHỮNG SỰ KIỆN CHÍNH
VỀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM 1945
(*)

Để tạo điều kiện cho bạn đọc có cái nhìn khái quát về Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945, chúng tôi lập niên biểu về việc nhân dân các tỉnh đứng dậy giành chính quyền, diễn ra trong vòng nửa tháng. Để lập niên biểu này, chúng tôi chủ yếu dựa vào cuốn “Việt Nam những sự kiện lịch sử (1919-1945)” của Dương Trung Quốc; “Đại cương lịch sử Việt Nam”, tập II, Nhà xuất bản Giáo dục; “Lịch sử Cách mạng tháng Tám 1945” của Viện Lịch sử Đảng, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, 1995.

14.8.1945
Tại Quảng Ngãi: ngày 14.8, lệnh khởi nghĩa được ban hành, khởi nghĩa từng phần đã thắng lợi ở hầu khắp các địa phương dọc quốc lộ 1 từ Đức Phổ đến Bình Sơn, đảo Lý Sơn và châu Ba Tơ; ngày 16.8, lực lượng cách mạng đã chiếm được dinh Tỉnh trưởng và làm chủ các công sở ở thị xã; ngày 27.8, quân Nhật rút khỏi thị xã, hoàn thành việc giành chính quyền.

18.8.1945
Khởi nghĩa giành chính quyền tại các tỉnh lị Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam.
- Tại Bắc Giang: ngày 1.6, huyện Hiệp Hòa giành được chính quyền; ngày 16.7, chiếm phủ Yên Thế; ngày 19.7, chiếm phủ Lục Ngạn; ngày 20.7, huyện Yên Dũng giành chính quyền; ngày 18.8, tỉnh lị Bắc Giang (phủ Lạng Thương) giành chính quyền; ngay 19.8, châu Yên Dũng giành chính quyền.
- Tại Hải Dương: ngày 17.8, huyện Cẩm Giàng giành chính quyền; ngày 18.8, tỉnh lị Hải Dương giành chính quyền; ngày 20.8, tất cả các huyện lị đều thuộc quyền kiểm soát của của lực lượng cách mạng.
- Tại Hà Tĩnh: ngày 17.8, các huyện Cẩm xuyên, Thạch Hà, Can Lộc giành được chính quyền; ngày 18.8, tỉnh lị Hà Tĩnh và các huyện Kỳ Anh, Đức Thọ giành chính quyền; ngày 19.8, các huyện Hương Sơn, Nghi Xuân nổi dậy; ngày 21.8, huyện cuối cùng là Hương Khê giành được chính quyền.
- Tại Quảng Nam: ngày 18.8, giành chính quyền ở tỉnh lị (thị xã Hội An), Tam Kỳ, Điện Bàn, Quế Sơn. Ngày 22.8, giành chính quyền ở Hòa Vang, ngày 26.8, giành chính quyền ở Đà Nẵng.

19.81945
Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tại Hà Nội và các tỉnh lị Thái Bình, Khánh Hòa.
- Tại Hà Nội: Ngày 17.8, Việt Minh đã biến cuộc mít tinh ủng hộ chính phủ Trần Trọng Kim thành cuộc biểu dương lực lượng cách mạng của quần chúng; ngày 19.8, mít tinh tại quảng trường Nhà hát Lớn, quần chúng nhân dân kết hợp với lực lượng vũ trang chiếm đóng các công sở, cơ quan đầu não của chính quyền bù nhìn, giành chính quyền về tay nhân dân.
- Tại Thái Bình: ngày 19.8, khởi nghĩa giành chính quyền tại thị xã Thái Bình và các huyện Quỳnh Côi, Tiên Hưng, Phụ Dực; ngày 20.8, giành chính quyền ở Duyên Hà, Thụy Anh; ngày 21.8, ở Hưng Nhân, phủ Kiến Xương; ngày 22.8, ở Vũ Tiên và phủ Tiền Hải; ngày 25.8, huyện Thư Trì giành được chính quyền.
- Tại Khánh Hòa: Ngày 16.8, huyện Vạn Ninh giành được chính quyền sớm nhất; ngày 17.8, huyện Diên Khánh; 19.8, huyện Vĩnh Xương và thị xã Nha Trang; huyện Cam Ranh giành chính quyền muộn nhất tỉnh (22.8).

20.8.1945
Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở các tỉnh Thanh Hóa, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Ninh Bình, Sơn Tây, Yên Bái.
- Tại Thanh Hóa: Ngày 19.8, các huyện Thiệu Hóa, Thọ Xuân, Cẩm Thủy giành được chính quyền; ngày 20.8, giành chính quyền ở thị xã Thanh Hóa; ngày 21.8, ở huyện Tĩnh Gia, Nông Cống. Sáu huyện miền núi là Quan Hóa, Bá Thước, Lang chánh, Ngọc Lặc, Như Xuân, Thường Xuân chưa có cơ sở cách mạng nhưng chính quyền địch hoàn toàn tan rã.
- Tại Bắc Ninh: ngày 17.8, huyện Tiên Du giành chính quyền thắng lợi; ngày 18.8, huyện Lang Tái, Võ Giàng, ngày 19.8, huyện Yên Phong; ngày 20.8, thị xã Bắc Ninh và huyện Thuận Thành giành chính quyền; ngày 21.8, huyện Văn Giang; ngày 22.8, huyện Quế Dương.
- Tại Thái Nguyên: từ tháng 3.1945, nhiều châu huyện đã khởi nghĩa từng phần; đến tháng 8.1945, địch chỉ còn kiểm soát được châu lị La Hiên (Võ Nhai) và thị xã Thái Nguyên; ngày 20.8, quân giải phóng tiến vào thị xã phối hợp với nhân dân nổi dậy giành chính quyền thắng lợi.
- Tại Ninh Bình: ngày 17.8, huyện Gia Viễn giành chính quyền; tiếp đó là thị trấn Nho Quan; ngày 20.8, thị xã Ninh Bình và huyện Gia Viễn giành được chính quyền; ngày 21.8, huyện Yên Mô, Kim Sơn.
- Tại Sơn Tây: ngày 17.8, giành chính quyền ở huyện Quốc Oai; ngày 18.8, ở huyện Thạch Thất, Phúc Thọ; thị xã Sơn Tây giành được chính quyền ngày 20.8; ngày 21.8, ở Tùng Thiện; ngày 22.8, ở Quảng Oai; ngày 25.8, ở Bất Bạt.
- Tại Yên Bái: Các cuộc khởi nghĩa từng phần đã diễn ra từ đầu tháng 7.1945; đến giữa tháng 8.1945, địch chỉ còn kiểm soát được tỉnh lị; ngày 18.8, lực lượng cách mạng tiến vào thị xã; ngày 20.8, giành được chính quyền tỉnh.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Thị Thế Bình, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 »   Lên
  In  
 
Chuyển tới:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2008, Simple Machines

Valid XHTML 1.0! Valid CSS! Dilber MC Theme by HarzeM