Lịch sử Quân sự Việt Nam
Tin tức: Lịch sử quân sự Việt Nam
 
*
Chào Khách. Bạn có thể đăng nhập hoặc đăng ký. 28 Tháng Ba, 2024, 09:53:08 pm


Đăng nhập với Tên truy nhập, Mật khẩu và thời gian tự động thoát


Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 »   Xuống
  In  
Tác giả Chủ đề: Cách mạng tháng Tám 1945 - Toàn cảnh  (Đọc 173879 lần)
0 Thành viên và 1 Khách đang xem chủ đề.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #120 vào lúc: 22 Tháng Chín, 2011, 09:26:15 am »

Hội truyền bá quốc ngữ Nam Kỳ được thành lập từ tháng 8.1944, do kiến túc sư Huỳnh Tấn Phát chủ trì, là một tổ chức hoạt động xã hội nhằm giúp đỡ đồng bào thất học chống giặc dốt. Nhưng ngay từ đầu, nó đã trở thành một trung tâm vận động chính trị trong các giới trí thức, nhân sĩ, thanh niên có tinh thần dân tộc, kể cả những nhân vật thuộc tầng lớp trên như Nguyễn Văn Vĩ, giám đốc Ngân hàng Pháp - Hoa, kĩ sư Lưu Văn Lang và nhiều bác sĩ, giáo sư, nhà kinh doanh… Hoạt động của Thanh niên Tiền phong quan hệ chặt chẽ với Hội truyền bá quốc ngữ. Hội truyền bá quốc ngữ cũng trở thành một tổ chức quần chúng chịu ảnh hưởng sự lãnh đạo của Đảng. Hội đã gây được một phong trào truyền bá quốc ngữ rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân và “Ban thân nó cũng là một mặt trận yêu nước, một mặt trận đoàn kết dân tộc”. Những người tham gia phong trào dần dần “có tư tưởng một phong trào yêu nước và một ngày nào đó sẽ tiến tới một hoạt động cách mạng giải phóng dân tộc…”(1).

Ngoài ra, Đảng bộ còn vận động nhân dân thành phố tham gia phong trào cứu đói Miền Bắc, Thanh niên Tiền phong, công đoàn, hội viên truyền bá quốc nữ là những bộ phận nòng cốt của phong trào. Qua đó lòng yêu nước đồng bào, tinh thần đoàn kết dân tộc tăng lên.

Qua các phong trào này, việc tổ chức tuyên truyền và phát triển lực lượng chuẩn bị cho khởi nghĩa tiến hành thuận lợi, nhanh chóng và còn làm thất bại các âm mưu của Pháp - Nhật về cái gọi là “Liên bang Đông Dương”, “Đông Dương tự trị” và “Đại Đông Á” hòng đánh lạc hướng cuộc đấu tranh yêu nước của nhân dân Việt Nam.

Từ sau ngày 9.3.1945, Xứ ủy Nam Kỳ và Thành ủy Sài Gòn - Gia Định khẩn trương mở nhiều lớp đào tạo cán bộ công đoàn và cán bộ thanh vận, trí vận để lãnh đạo hàng chục vạn đoàn viên và đội viên Thanh niên Tiền phong. Đồng thời dưới việc tổ chức huấn luyện quân sự cho một số đội viên, đoàn viên xung phong, Xứ ủy và Thành ủy bằng nhiều cách vận động ủng hộ, hoặc mua, hoặc tổ chức tìm đào vũ khí do Pháp cất giấu và lấy cắp súng và đạn dược trong các kho của Pháp, Nhật.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định đã Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi.

Ngày 14.8.1945, Nhật hoàng phải tuyên bố đầu hàng Đồng minh không điều kiện. Tin Nhật đầu hàng nhanh chóng truyền khắp nước. Nhân dân Sài Gòn - Gia Định cùng đồng bào cả nước vùng lên đấu tranh khi quân đội Nhật ở Việt Nam hoang mang tê liệt, Chính phủ bù nhìn thân Nhật hết sức hoang mang, dao động. Toàn bộ binh đoàn lưu động ở Gia Định, Chí Hòa, binh đoàn trợ chiến cho Sở sen đầm Chợ Lớn, các đội Bảo an binh nhiều tỉnh Nam Kỳ đều đứng về phía cách mạng.

Trong tình thế tuyệt vọng như vậy, quân phiệt Nhật ở Đông Dương, ở Nam Kỳ nói riêng vẫn tìm cách giữ quyền thống trị của chúng bằng cách bày trò “trao trả độc lập” cho Việt Nam, giao chính quyền Trung ương, cũng như ở Bắc Kỳ, Nam Kỳ cho chính quyền bù nhìn. Tại Sài Gòn, Nhật tuyên bố sẽ trao trả chính quyền vào ngày 16.8.1945 cho quyền khâm sai Hồ Văn Ngà và viên Đốc lí Sài Gòn.

Tuy vậy, quân phiệt Nhật trong cơn hấp hối vẫn cố bám Đông Dương. Trong ngày 14.8, tại Sài Gòn, Nhật còn cho ra đời cái gọi là “Mặt trận quốc gia thống nhất” với ba khẩu hiệu: “Chống đế quốc Pháp, chống ngoại xâm”; “bảo vệ trị an”; “bài trừ phản động”. Đây là âm mưu tập hợp lực lượng để làm chỗ dựa cho “Chính phủ lâm thời” Trần Trọng Kim tiếp tục tồn tại, đối phó với cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân ta.

Thống đốc Nam Kỳ Minoda vẫn chưa từ bỏ quyền điều hành công việc. Trong ngày 14.8, y vẫn kí quyết định bổ nhiệm 2 chủ tỉnh Trà Vinh, Cần Thơ và hai đại diện hành chính ở Cao Lãnh và Thủ Đức, kí lệnh cho chủ tỉnh Biên Hòa, Bà Rịa, Bến Tre, Mỹ Tho phải trưng dụng ngựa của địa phương để phục vụ cho quân đội Nhật.

Từ ngày 15 đến 18.8, Minoda vẫn tiếp tục kí hàng loạt nghị định bổ nhiệm quan chức cấp Xứ và quy định về giá cả các mặt hàng thiết yếu.

Lúc bấy giờ, các lực lượng của Nhật và bọn thân Nhật, Pháp tập trung ở Sài Gòn rất đông. Ngoài 70.000 quân Nhật đóng các nơi xung yếu của thành phố còn có 30.000 quân Cao Đài thân Nhật của Trần Quang Vinh sẵn sàng “chống lại Việt Minh”. Chúng hoạt động rất tích cực: ngày 19.8, dựng Khải hoàn môn giữa thành phố để nghênh tiếp Kì ngoại Hầu Cường Để; ngày 25.8, đưa lực lượng xuống đường hô các khẩu hiệu: “Việt Nam độc lập vạn tuế”, “Kì ngoại Hầu vạn tuế”.

Ở Sài Gòn còn có khoảng 5000 quân của giáo phái Hòa Hảo thân Nhật, mấy ngàn lính Hay Hô được vũ trang, lực lượng “Thanh niên Đại Đôn Á” của Đỗ Dư Ánh, Nguyễn Anh Tài, “Thanh niên Việt - Nhật phòng vệ đoàn” của Nguyễn Hòa Hiệp, lực lượng “Hiến binh” của Lý Hoa Vinh, bọn côn đồ trong đảng “Huỳnh Long” của Võ Bá Cường, “Thanh niên Ái Quốc đoàn” của Đinh Khắc Thiệt, “Võ sĩ đoàn” của Vũ Trâm Anh, lực lượng của Tơrốtkít dựa vào Nhật… các lực lượng thân Pháp, như đảng “Lập Hiến”, đảng “Dân chủ Đông dương”… bắt đầu ngóc đầu dậy, chờ đón Pháp trở lại.

Để giành được thắng lợi trong cuộc Tổng khởi nghĩa oỷ Sài Gòn - Gia Định, lực lượng cách mạng nhất thiết phải đánh bại những lực lượng phản động. Tình hình rất khẩn trương, vì quân Đồng minh sẽ kéo vào Đông Dương giải giáp quân Nhật. Trong bối cảnh ấy, chỉ có lực lượng cách mạng, do Đảng lãnh đạo, mới giải quyết được vấn đề. Bởi vì, trong cả nước, cũng như ở Sài Gòn nói riêng, ở Nam Kỳ nói chung, Đảng Cộng sản thật sự đã trở thành lực lượng có tổ chức mạnh hơn so với các đảng, phái khác cộng lại”(2).

Cả thành phố đang chờ lệnh của Đảng, sẵn sàng vùng lên để đổi đời.

Ngày 13.8.1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng khai mạc ở Tân Trào, trong đó có đại biểu Xứ ủy Nam Kỳ tham gia. Hội nghị quyết định Đảng phải kịp thời lãnh đạo toàn dân Tổng khởi nghĩa để giành chính quyền từ tay bọn phát xít Nhật và bọn bù nhìn tay sai của chúng trước khi quân Đồng minh Anh, Mĩ vào Việt Nam.


(1) Huỳnh Tấn Phát: Làm đẹp cuộc đời, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1994, tr. 99.
(2) Trần Văn Giàu: Thành công của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1993, tr. 649.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #121 vào lúc: 22 Tháng Chín, 2011, 09:29:12 am »

Ngay đêm 13.8, một ủy ban khởi nghĩa toàn quốc đã được thành lập, do đồng chí Trường Chinh, Tổng bí thư Đảng trực tiếp phụ trách và ra quận lệnh số 1, hạ lệnh Tổng khởi nghĩa.

Tiếp sau đó, ngày 16.8 Đại hội Quốc dân họp ở Tân Trào. Đại hội tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng Cộng sản Đông Dương, thông qua lệnh khởi nghĩa của Tổng bộ Việt Minh, 10 chính sách lớn của Việt Minh. Đại hội quy định quốc kì là cờ đỏ sao vàng; quốc ca là bài Tiến quân ca và cử ra Ủy ban Dân tộc Giải phóng tức Chính phủ lâm thời, do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.

Tất cả những mệnh lệnh Tổng khởi nghĩa của Trung ương Đảng, của Tổng bộ Việt Minh, của Chủ tịch Hồ Chí Minh chưa đến kịp nhiều tỉnh, nhất là Miền Nam xa xôi, nhưng các cấp Đảng bộ nhờ thấm nhuần tinh thần các Nghị quyết của Đảng đề ra từ trước, nhất là tinh thần bản chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” của Ban Thường vụ Trung ương, và căn cứ vào tình hình diễn biến trong hàng ngũ kẻ địch và lực lượng Đồng minh, đã chủ động, linh hoạt, sáng tạo và kịp thời tiến hành khởi nghĩa giành thắng lợi ở địa phương một cách mau lẹ.

Ngày 19.8, thủ đô Hà Nội khởi nghĩa thắng lợi.

Ngày 23.8, chính quyền cách mạng về tay nhân dân Huế, Bảo Đại tuyên bố thoái vị.

Trong bối cảnh ấy, khí thế cách mạng của nhân dân Sài Gòn - Gia Định càng sục sôi. Theo chủ trương mà Xứ ủy Tiền phong đã vạch ra, khởi nghĩa phải giành thắng lợi trước tiên ở Sài Gòn với sự hỗ trợ của nông thôn, Thành ủy Sài Gòn và Tỉnh ủy Gia Định đã lãnh đạo nhân dân vùng lên giành chính quyền.

Ngày 15.8.1945, Xứ ủy Tiền phong lập Ủy ban khởi nghĩa.

Ngày 16.8, Xứ ủy Tiền phong họp mở rộng tại chợ Đệm (nay thuộc huyện Bình Chánh), có đại diện của Xứ ủy Giải phóng và Tỉnh ủy Giải phóng của Gia Định tham dự, cùng nhất trí nhận định rằng thời cơ khởi nghĩa đã chín muồi. Theo đề nghị của Ủy ban khởi nghĩa, cuộc khởi nghĩa ở Sài Gòn có thể nổ ra vào ngày 17 hoặc 17.8, nhưng một số ít đại biểu lại không tán thành khởi nghĩa ngay lúc này. Vì chưa có được sự nhất trí hoàn toàn nên ngày 17.8, Xứ ủy quyết định tạm dừng Hội nghị và quyết nghị:

- Giữ vững và tăng cường tổ chức, sẵn sàng khởi nghĩa. Công tác chuẩn bị khởi nghĩa phải được xúc tiến tốt hơn.

- Khi có tin Hà Nội khởi nghĩa thì Sài Gòn phải lập tức khởi nghĩa.

Trong khi chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa, để giảm bớt sự hi sinh, Xứ ủy Tiền phong đã phái bác sĩ Phạm Ngọc Thạch và kĩ sư Ngô Tấn Nhơn, thủ lĩnh Thanh niên Tiền phong, đến Tổng hành dinh Đông Nam Á của Nhật, giải thích đường lối của Việt Minh Nam Kỳ, yêu cầu quân Nhật tuyệt đối không can thiệp vào cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam… đề nghị Nhật trao lại cho ta vũ khí tịch thu của Pháp. Thống chế Térauchi hứa hẹn và trao gươm ngắn cho Phạm Ngọc Thạch để làm bằng và sau đó có giao lại cho lực lượng cách mạng 1.200 súng và 2 triệu viên đạn.

Từ 18.8 đến 22.8, bắt đầu những hình thức hoạt động công khai của Đảng và Mặt trận Việt Minh Sài Gòn - Gia Định.

Thanh niên Tiền phong Ban xí nghiệp lấy lại tên Tổng Công đoàn Nam Bộ và là một thành phố của Mặt trận Việt Minh.

Sáng 19.8, tại vườn ông Thượng (nay là Công viên Tao Đàn), buổi lễ tuyên thệ lần thứ ba của Thanh niên Tiền phong có 70.000 người tham dự và biểu dương lực lượng Đồng chí Phạm Ngọc Thạch đã đọc diễn văn khích lệ lòng yêu nước, kêu gọi quần chúng đứng lên đấu tranh gianh độc lập dân chủ theo gương hi sinh oanh liệt của các chiến sĩ cách mạng Nguyễn Thái Học, Trần Phú, Hà Huy Tập, Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai… 70.000 thanh niên và công nhân sau mít tinh đã tuần hành trong thành phố, hát vang những bài ca cổ vũ thanh niên “lên đàng” đấu tranh.

Chiều tối ngày 19.8(1), tại rạp hát Nguyễn Văn Hảo (Rạp chiếu bòng Công nhân), Việt Minh tổ chức mít tinh trình bày chương trình hành động, thu hút đông đảo đồng bào tham dự. Cờ Việt Minh, cờ Đảng xuất hiện ở nhiều nơi.

Ngày 20.8, Mặt trận Việt Minh ra công khai ở thành phố.

Ngày 22.8, Thanh niên Tiền phong chính thức tuyên bố đứng vào hàng ngũ Mặt trận Việt Minh.

Từ 22 đến 25.8, các quận huyện cũng liên tục tổ chức mít tinh, biểu dương lực lượng hết sức sôi động. Nhiều nơi chính quyền địch hoàn toàn tê liệt.

Ngày 20.8(2), tin Hà Nội đã khởi nghĩa truyền vào Sài Gòn. Hội nghị mở rộng của Xứ ủy Tiền phong lại họp tiếp vào sáng 21.8. Vì vẫn còn ý kiến chưa tán thành khởi nghĩa nên Hội nghị giao cho Tân An khởi nghĩa thí điểm vào đêm 23.8 để thăm dò thái độ của Nhật. Hội nghị tiếp tục giải quyết những vấn đề tổ chức khởi nghĩa ở Sài Gòn như ngày giờ, cách thức khởi nghĩa, việc huy động lực lượng nông dân “Vành đai đỏ”, chỉ định danh sách Ủy viên hành chính lâm thời Nam Bộ, vv.


(1) Hiện có ý kiến khác nhau về ngày Việt Minh ra công khai ở Sài Gòn. Theo Trần Văn Giàu trong bài “Một số đặc điểm của khởi nghĩa tháng Tám 1945 ở Nam Bộ Sài Gòn” trên Tạp chí Lịch sử Đảng số 6.1990 ngày ấy là 18.8; theo quyển “50 năm đấu tranh kiên cường của Đảng bộ và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh” (1981) đó là ngày 20.8. Chúng tôi lấy ngày 19.8 theo quyển “Lịch sử Cách mạng tháng Tám 1945” của Viện Lịch sử Đảng (1995).
(2) Có ý kiến cho rằng tin khởi nghĩa Hà Nội đến Sài Gòn vào ngày 19.8.1945.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #122 vào lúc: 22 Tháng Chín, 2011, 09:33:55 am »

Sáng sớm 23.8, được tin khởi nghĩa ở Tân An đã thắng lợi, Nhật không có phản ứng gì, Xứ ủy Tiền phong lại họp và quyết định đêm 24 và ngày 25.8, Sài Gòn - Gia Định sẽ khởi nghĩa theo kế hoạch đã vạch ra và có sự tham gia của nhân dân các tỉnh xung quanh, Ủy ban hành chính lâm thời Nam Bộ sẽ ra mắt quốc dân đồng bào, các tỉnh cử đại biểu về quan sát và nghe chỉ thị khởi nghĩa của toàn Nam Bộ: “tối 24 phát động khởi nghĩa giành hành quân và ngày 25 huy động chừng một triệu nhân dân nội thành và nông dân các tỉnh lân cận, chủ yếu là Gia Định, Chợ Lớn khởi nghĩa giành chính quyền hoàn toàn”. Hội nghị đã đề ra ba nguyên tắc để đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong Tổng khởi nghĩa thắng lợi:

“a. Tập trung - Tập trung lực lượng vào những việc chính.

b. Thống nhất - Thống nhất mọi phương tiện quân sự, chính trị, hành động và chỉ huy.

c. Kịp thời - Kịp thời hành động, không bở lỡ cơ hội”(1). Hội nghị cũng đề ra 3 khẩu hiệu đấu tranh:

“Phản đối xâm lược!

Hoàn toàn độc lập.

Chính quyền nhân dân”(2).

Phương châm hành động mà Hội nghị đề ra là “đánh chiếm ngay những nơi chắc thắng không kể thành phố hay nông thôn”(3), phải tiến hành “quân sự và chính trị phối hợp”(4), cần phải “làm tan rã tinh thần quân địch và dụ chúng đầu hàng trước khi đánh”(5), nhất thiết phải “chộp lấy những căn cứ chính (cả các đô thị) trước khi quân Đồng minh vào”(6), nhanh chóng “thành lập những Ủy ban nhân dân ở những nơi ta làm chủ”(7).

Hội nghị cũng đề ra những nhiệm vụ cáp thiết của công tác đối nội và đối ngoại, lấy “Mười chính sách của Việt Minh” làm mục tiêu hành động.

Ngay từ đêm 24.8, quần chúng nhân dân Sài Gòn và các tỉnh Gia Định, Chợ Lớn, Mỹ Tho, Biên Hòa, Bến Tre, Tân An, Thủ Dầu Một… từng đoàn công nhân, nông dân, thanh niên có tổ chức, mang theo giáo mác, tâm vông vót nhọn… rầm rập kéo về nội thành Sài Gòn.

Từ 17 giờ đến 22 giờ ngày 24.8, quân khởi nghĩa Sài Gòn - Gia Định chiếm các Sở Công an, Sở Cảnh sát, Nhà ga, Bưu điện, Nhà đèn, các quận, bốt… Vào lúc 22 giờ, Trung đoàn Lê Lai thuộc Thanh niên Tiền phong chiếm dinh Khâm sai. Cờ “quẻ li” bị hạ xuống, cờ dỏ sao vàng được kéo lên. Cuộc chiếm “Soái Phủ Nam Kỳ” cũng không vấp phải sự kháng cự gì, vì hầu hết những viên chức cao cấp đều đã tham gia Thanh niên Tiền phong.Riêng tại Sở Mật thám Catinat, bọn phản cách mạng chống cự một cách yếu ớt và bị lực lượng khởi nghĩa đè bẹp ngay.

Từ 5 giờ sáng ngày 25.8, hàng triệu quần chúng vũ trang của Sài Gòn - Gia Định và các tỉnh lân cận biểu tình tuần hành trên các đường phố, hô khẩu hiệu: “Việt Nam hoàn toàn độc lập”, “Tất cả chính quyền về tay Việt Minh”, “Mặt trận Việt Minh muôn năm”, “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm!”. Cờ đỏ sao vàng tràn ngập đường phố, phấp phới bay trên các công sở.

Quần chúng như một biểu người kéo về dự mít tinh hoan nghênh Ủy ban nhân dân Nam Bộ rồi diễu hành khắp nơi. Quân Nhật hoàn toàn không chống lại cuộc đấu tranh cách mạng. Cuộc khởi nghĩa đã thành công nhanh chóng và không đổ máu.

Báo chí Sài Gòn đã có những bài tường thuật phản ánh khí thế sôi nổi của quần chúng trong những ngày khởi nghĩa ấy.

Tờ báo “Tiến” số ra đầu tháng 9.1945 đã thuật lại “Chiều thứ sáu (24.8), những xe lửa và xe đò ở các tỉnh gần thủ đô (tức Sài Gòn) thêm nhiều chuyến un ùn chở chở chặt dân cách mạng về Sài Gòn. Chỗ nào có thể kín mưa được là họ lăn xả vào. Và đêm hôm ấy các đoàn thể tập bước đều mãi đến tinh mơ”.

“Từ 5 giờ sáng thì tất cả những công sở và dinh thự đều bị Thanh niên Tiền phong chiếm cứ và mang khí giới gìn giữ dưới lá cờ cách mạng Việt Minh. Dân chúng ở mọi giai cấp, già, trẻ, lớn, bé, đàn ông, đàn bà tấp nập trên các nẻo đường đưa đến nơi khởi hành biểu diễn: Đại lộ Nôrôđôm. Mặt trời mới lên, con đường lớn đã chen chân không lọt và các nẻo nhánh đã chật ních, quần áo đủ màu, đủ kiểu dưới những tấm băng đệm kẻ tên đoàn thể và khẩu hiệu… dân chúng lặng lẽ đứng chờ lệnh đoàn trưởng dưới cờ. Có đoàn đã tổ chức hơn tháng nay, có đoàn chỉ vừa tổ chức trong đêm rồi nhưng ai nấy đều kính trọng trật tự một cách lạ thường để tỏ cho ngoại bang thấy mình có đủ tư cách tự trị và biết kỉ luật”.

“Tiếng còi mười giờ trên nhà dây thép vừa dứt, lá cờ màu đỏ điểm năm cánh sao vàng từ từ rút lên đầu cột giữa rừng nắm tay tua tủa mọc lên. Từ trong cái lặng lẽ tôn nghiêm, bài Thanh niên hanh khúc rồi Quốc tế ca được ban nhạc trỗi lên. Lễ chào cờ vừa xong, đại biểu Ban tổ chức anh Trần Văn Giàu lên khán đài giảng giải vắn tắt mà đầy đủ thống nhất và ý nghĩa cuộc biểu tình này”.

Mười giờ mười lăm, quần chúng tham gia khởi nghĩa bắt đầu cuộc diễu hành trên khắp các đường phố. Đi đầu mỗi đoàn là một người cầm cờ Việt Minh lớn, cũng có một số lá cờ của Thanh niên Tiền phong màu vàng với ngôi sao năm cánh đỏ, các bài “Thanh niên hành khúc”, “Quốc tế ca”, “Lên đàng”, “Giải thoát”, “Mắng loài phản quốc”, “Bạch Đằng Giang”… được hát vang lên theo bước chân của đoàn quân cách mạng. Các đoàn biểu tình cũng hô to các khẩu hiệu: “Đả đảo khâm sai Nguyễn Văn Sâm!”, “Chính quyền về tay Việt Minh!”, “Việt Minh độc lập muôn năm!”.


(1), (2), (3), (4), (5), (6), (7) Văn kiện Đảng 1930-1945, tập III, Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương xuất bản, Hà Nội, 1977, tr. 414, 418.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #123 vào lúc: 22 Tháng Chín, 2011, 09:36:20 am »

Từ rạng sáng ngày 25.8.1945, nhân dân Sài Gòn - Gia Định lại cầm cờ, biểu ngữ tràn xuống các đường phố, thể hiện quyết tâm giành độc lập thật sự. Theo ước tính, có khoảng một triệu người Sài Gòn - Gia Định tham gia cuộc biểu tình tuần hành lớn này để biểu dương lực lượng. Đoàn người bắt đầu từ nhà tờ Đức Bà kéo qua các đường phố Catina (Catinat), Bỉ (Belgique), Kitsơne (Kitchener), Bôna (Bonnard) rồi tập trung trước dinh Đốc lí thành phố, vừa được dùng làm trụ sở của Ủy ban hành chính lâm thời Nam Bộ. Tại Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ trong tiếng hoan hô dậy trời của những người tham dự. Đồng chí Trần Văn Giàu, đại diện Xứ ủy Nam Kỳ, đọc lời kêu gọi nhân dân thành phố, cả Nam Bộ, cùng đồng bào cả nước quyết tâm đấu tranh bảo vệ cách mạng vừa giành được thắng lợi to lớn. Đại diện Tổng Công đoàn Nam Bộ thay mặt cho giai cấp công nhân, nông dân, toàn thể nhân dân lao động cùng nhau sát cánh, quyết tâm bảo vệ chính quyền cách mạng.

Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Sài Gòn ngày 25.8 kết thúc thắng lợi bằng một cuộc mít tinh tuần hành lớn, biểu hiện ý chí, sức mạnh của nhân dân.

Tường thuật sự kiện về cuộc khởi nghĩa ở Sài Gòn - Chợ Lớn, báo “Tiến” đã nêu rõ sức mạnh của toàn dân: ngoài lực lượng tự vệ, cứu quốc dân, lực lượng vũ trang Thanh niên Tiền phong, các tổ chức quần chúng công nhân, phụ nữ, trí thức, còn có Hoa kiều, tín đồ các tôn giáo, đồng bào ít người… thật là “một ngày hội non sông”:

“Đoàn Tịnh Độ cư sĩ Chợ Lớn trương cờ xanh Phật vàng đứng dưới bóng đại kì cách mạng. Và các cư sĩ cũng tung lên: “Nền độc lập hoàn toàn của Việt Nam muôn năm!”.

“… Đoàn người Thượng đóng khố, mang cung tên, anh thủ lĩnh cũng không quần áo gì hơn họ, các cây cờ cách mạng cực to với tấm băng: “Ủng hộ Việt Minh ! Chính quyền về tay Việt Minh!”, rồi đến đoàn phu xích lô biểu diễn với một dọc xe lau chùi sạch sẽ cắm cờ Việt Minh”.

“Đoàn trẻ em trong cứu quốc quân bước mạnh đánh nhịp bài hát thiếu sinh. Rồi thì những đoàn kim khí, nghiệp đoàn xưởng máy, đoàn công nhân với các máy cực to đắp nổi, đoàn nông dân bên một cái liềm đỏ lớn vô cùng. Phái bộ Thanh niên Tiền phong các tỉnh, xí nghiệp đoàn với khẩu hiệu: “Nông dân nguyện hi sinh giữ nước để có ruộng cày”. Nghiệp đoàn nhà in, thợ mộc, thợ hồ, Việt Nam lao động đoàn có nhạc riêng theo sau một toán chị em thợ thuyền”.

“Đoàn chị em buôn bán ở chợ Bến Thành, (Đoàn) lao động Hỏa xa vác tấm bảng to tượng trưng nghề của mình: cái đầu máy xe lửa hộc cả khói, lửa, nước sôi, bụi than đá và phăng phăng lướt gió. Đoàn Tổng thanh tra khoáng chất và kĩ nghệ, khí tượng đài.

Đoàn công chức Tòa án, nhà dây thép (Bưu điện), Sở Công chánh với tấm bảng vẽ một người mang cái ngôi sao thay đầu đã đố mũ cánh chuồn và áo bào với câu “Tẩy uế quan trường!”. Rồi bảng vẽ bán thân ba người đàn bà Trung, Nam, Bắc trên bản đồ Việt Nam với hàng chữ… “nên hòn núi cao”.

Lực lượng các nghiệp đoàn húi tóc, xe lửa, xe thổ mộ, xe kéo, xe bò, nông dân Chí Hòa, Bà Điểm, Bà Quẹo, Hóc Môn, Đức Hòa… đại biểu công nhân cao su Lộc Ninh, Đất Đỏ, đại biểu nông dân Biên Hòa, Thủ Dầu Một, Bến Tre, Tân An và có cả đoàn người “ăn mày”, đoàn trẻ em “đầu đường xó chợ” tham gia biểu tình”.

Trong ngày 25 và 26.8, sau khi tham gia giành chính quyền ở nội thành, nhân dân vùng ven thuộc Gia Định và Chợ Lớn tiếp tục hoàn thành khởi nghĩa ở địa phương và thành lập chính quyền cách mạng.

Tại Sài Gòn, Ủy ban Hành chính được thành lập, do Kha Vạn Cân làm Chủ tịch và Phạm Văn Chương làm Phó Chủ tịch. Trụ sở chính quyền đặt tại dinh Đốc Lí (tức trụ sở Ủy ban nhân dân ngày nay).

*

Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa ở Sài Gòn - Gia Định có một vị trí rất quan trọng trong thắng lợi chung của cuộc Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc. Sài Gòn - Gia Định là một thành phố lớn trong cả nước, trung tâm của các lực lượng phản cách mạng. Quân đội Nhật Bản dù đã mất hết tinh thần, ý chí chiến đấu, nhưng còn đóng ở đây rất đông. Với bản chất quân phiệt, quen coi khinh người bản xứ nên chúng có thể can thiệp bằng vũ trang đối với quần chúng cách mạng. Điều này sẽ gây tổn thất không nhỏ cho chúng ta. Tuy nhiên, trước khí thế của quần chúng nhân dân có tổ chức, quyết tâm đấu tranh, lại có đường lối, giải pháp đúng đắn của Đảng bộ, nên quân Nhật phải giữ thái độ “trung lập” có lợi cho cách mạng.

Cuộc khởi nghĩa của nhân dân Sài Gòn - Gia Định, sau tổn thất nặng nề của Nam Kỳ khởi nghĩa, xa sự chỉ đạo của Trung ương nên cũng gặp những khó khăn nhất định, nhưng với quyết tâm cách mạng của quần chúng và sự lãnh đạo linh hoạt, kịp thời của đảng bộ các cấp nên đã giành được thắng lợi.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945 đã trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Bộ. “Nó như “Phát súng lệnh”, đồng thời là trường học thực tiễn, cung cấp kinh nghiệm khởi nghĩa sinh động cho các địa phương ở Nam Bộ giành lấy chính quyền kịp thời, không đổ máu.

Nếu như cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội mở đầu và quyết định trong việc triển khai và thắng lợi của Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc thì cuộc khởi nghĩa ở Sài Gòn quyết định thắng lợi của Tổng khởi nghĩa ở Nam Bộ đưa Tổng khởi nghĩa tháng Tám của nhân dân ta đến thành công rực rỡ.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám ở Sài Gòn đã đặt dấu chấm hết cho chế độ phát xít, bù nhìn ở nước ta, đồng thời tạo điều kiện cho việc chuẩn bị bảo vệ thành quả cách mạng vĩ đại của nhân dân ta trước âm mưu và hành động xâm lược của thực dân Pháp với các thế lực khác”(1).

Gần thư đồng thời với cuộc khởi nghĩa ở Sài Gòn - Gia Định; nhân dân các tỉnh Nam Bộ, miền Đông cũng như miền Tây đã vùng dậy khởi nghĩa giành chính quyền, kết thúc thắng lợi cuộc cách mạng tháng Tám trong cả nước.


(1) Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh - Viện Lịch sử Đảng: Lịch sử Cách mạng tháng Tám 1945, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 213.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #124 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:09:13 pm »

TÂN AN(*)

Tân An (nay thuộc Long An) là một tỉnh nhỏ ở Nam Bộ, cách Sài Gòn 74km, là cửa ngõ có vị trí chiến lược từ miền Tây vào Sài Gòn.

Nhân dân Tân An thừa hưởng truyền thống yêu nước lâu đời. Khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3.2.1930), ở Tân An cũng ngay lập tức xuất hiện chi bộ Đảng, đầu tiên là ở Châu Thành, sau đó là ở Thủ Thừa và tỉnh lị. Chi bộ Đảng đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đấu tranh của nhân dân Tân An kể từ năm 1930 về sau này. Trong cuộc vận động dân chủ 1936-1939, phong trào cách mạng ở đây cũng phát triển mạnh mẽ, toàn tỉnh đã xây dựng được 20 Ủy ban hành động nhằm hưởng ứng phong trào Đông Dương đại hội, đến cuối năm 1938, Tỉnh ủy chính thức được thành lập thực thuộc Liên tỉnh ủy Mỹ Tho. Đến năm 1940, Tân An có 21 chi bộ với gần 100 đảng viên. Đảng bộ được Xứ ủy đánh giá rất cao về công tác xây dựng tổ chức và hiệu quả vận động quần chúng tham gia trong các cuộc đấu tranh do Đảng phát động.

Sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ năm 1940, Tân An cũng như các tỉnh khác ở Nam Kỳ phải chịu ảnh hưởng nặng nề của cuộc khủng bố trắng, tổ chức cơ sở Đảng một số nơi bị tan rã. Chỉ sau một thời gian không dài, các chiến sĩ cách mạng trốn thoát trong các vụ đàn áp, bắt bớ đã tìm cách liên lạc với Xứ ủy và nhanh chóng tổ chức lại các chi bộ Đảng nhằm đáp ứng kịp thời công tác lãnh đạo trong thời kì mới. Nhờ công tác tổ chức được tiến hành chu đáo, sự vận dụng sáng tạo những chủ trương của Xứ ủy và Trung ương nên đến tháng 7-1944, Tân An đã có 7 chi bộ ở các xã và có 2 chi bộ ở trong thành. Các chi bộ bắt tay ngay vào công tác chuẩn bị lực lượng, tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tích cực vận động quần chúng nhân dân nhằm tạo ra những điều kiện thuận lợi cho cuộc Tổng khởi nghĩa sau này.

Sau ngày đảo chính Pháp, tại Tân An, phát xít Nhật nhận được sự ủng hộ của giáo phái Cao Đài, nhưng vì số lượng của chúng không nhiều, lại không được đông đảo quần chúng tin theo nên không có hoạt động nào đáng kể. Trong tình thế như vậy, các đảng viên cộng sản ở Tân An nhận thức được rằng thời cơ giành chính quyền sắp đến, vì kẻ thù trước mắt là phát xít Nhật đang suy yếu.

Tỉnh Đảng bộ Tân An chỉ đạo các chi bộ vận động quần chúng đóng góp xây dựng quỹ để mua sắm vũ khí, trang bị cho lực lượng tự vệ, du kích. Cuộc vận động này đã thu được kết quả lớn. Dựa vào số tiền thu được, Đảng bộ đã mua được một máy in đặt cách thị xã 3 km để in ấn các tài liệu của Xứ ủy, phát tán khắp nơi trong tỉnh và một số tỉnh lân chận. Mặt khác, các chi bộ Đảng còn lo rèn vũ khí, thành lập các đội tự vệ, du kích tại các làng để hỗ trợ cho các phong trào đấu tranh của quần chúng và theo dõi tình hình của bọn Nhật và tay sai. Các chi bộ Đảng còn thông qua các tổ chức quần chúng yêu nước vận động nhân viên, binh lính, sĩ quan người Việt, kể cả binh lính, sĩ quan Nhật. Nhờ vậy, ta đã nắm được tên chỉ huy cảnh sát của Nhật đóng tại Tân An và lấy được mấy khẩu súng Mutcơtông trang bị cho lực lượng du kích trong tỉnh.

Từ sau ngày 9.3.1945, những hoạt động công khai diễn ra hết sức sôi nổi, đặc biệt là việc Đảng nắm được lực lượng Thanh niên Tiền phong (vốn là một tổ chức do tay sai của Nhật thành lập), tuyên truyền, vận động họ tham gia vào các phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân.

Cũng như một số địa phương khác trong cả nước, Đảng bộ Tân An đã thấm nhuần các chỉ thị của Trung ương Đảng, đã biết kết hợp nhiều hình thức đấu tranh khác nhau, trong đó triệt để tận dụng các hình thức đấu tranh hợp pháp, nửa hợp pháp nhằm cô lập kẻ địch, chờ thời cơ tiến lên khởi nghĩa giành chính quyền, trên địa bàn toàn tỉnh. Do những kết quả đấu tranh trong thời kì tiền khởi nghĩa, Tân An được Xứ ủy chọn là nơi làm thí điểm giành chính quyền ở Nam Kỳ để thăm dò thái độ và phản ứng của Nhật.

Ngày 22.8.1945, cuộc khởi nghĩa nổ ra và nhanh chóng giành thắng lợi, nhờ công tác binh vận tốt. Bọn đầu sỏ chính quyền bù nhìn tại tỉnh bị bắt giữ, đó những tên tay sai của thực dân Pháp và phát xít Nhật như Quản Vinh, Quản Sỹ, Quản Hoài… đã từng tham gia vào các vụ đàn áp dã man cuộc khởi nghĩa năm 1940, thể theo nguyện vọng của đông đảo quần chúng nhân dân, chúng bị xử tử. Quần chúng nhân dân đã giành chính quyền tại tỉnh lị.

Ngày 24.8.1945, một cuộc biểu tình, tuần hành lớn được tổ chức với sự tham gia của 11.000 đồng bào thuộc mọi tầng lớp nhân dân ở Tân An. Trước sức mạnh của quần chúng, lính Nhật ở đây đã giữ thái độ trung lập.

Sau khi giành được chính quyền ở tỉnh lị Tân An, ta ra lệnh cho quân Nhật không được mang vũ khí đi vào làng, xã hoặc vào thành phố. Binh lính ngụy được tuyên truyền và giác ngộ đi theo cách mạng. Các công chức ở các công sở được thu dùng. Sau ngày 23.8, các cửa hiệu vẫn hoạt động bình thường, điện nước vẫn được bảo đảm, nhân dân sống trong an ninh, trật tự.

Ngày 28.8, Ủy ban nhân dân lâm thời ra mắt trong cuộc mít tinh lớn do Mặt trận Việt Minh tỉnh tổ chức, tham gia cuộc mít tinh này có 12.000 quần chúng nhân dân thuộc mọi tầng lớp ở Tân An. Cuộc mít tinh ngay sau đó biến thành cuộc biểu tình ủng hộ chính quyền cách mạng tại Sài Gòn.

*

Việc giành chính quyền ở Tân An được thắng lợi nhanh chóng là vì Đảng bộ và Mặt trận Việt Minh thực hiện tốt những chủ trương, chính sách của Đảng trong việc phát động quần chúng, phân hóa, cô lập kẻ địch. Để giữ vững được chính quyền cách mạng, Ủy ban nhân dân Tân An đã thực hiện một chính sách nhằm ổn định tình hình và chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược. Ngay sau cách mạng thành công, Ủy ban cách mạng đã tiến hành một số công tác:

- Ban bố luật giảm tô, giảm tức.

- Củng cố chính quyền mới ở xã, loại trừ những phần tử đã có chân trong chính quyền cũ.

- Thực hiện tự do tín ngưỡng, đập tan luận điệu tuyên truyền phản động về chính sách tôn giáo của Đảng.

- Tổ chức lực lượng vũ trang.

- Chuyển những cá nhân tích cực của lực lượng Thanh niên Tiền phong sang Thanh niên cứu quốc.

- Tổ chức sản xuất vũ khí, lựu đạn và các loại vũ khí thô sơ khác.

- Đưa một chiếc tầu và 3 chiếc thuyền đi đón anh em ở Côn Đảo.

Sau ngày Tổng khởi nghĩa nổ ra thắng lợi, chính quyền mới được xây dựng trên cơ sở ý nguyện của đại bộ phận quần chúng nhân dân. Tân An là một trong hai tỉnh giành được chính quyền sớm nhất ở tỉnh lị và vinh dự hơn, Tân An được Xứ ủy chọn làm điểm. Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa ở đây có một tác động đáng kể đến toàn bộ quá trình giành chính quyền ở Nam Kỳ.

Ngày 15.10.1945, thực dân Pháp quay lại đánh chiếm Tân An. Cùng cả nước, Tân An bước vào thời kì kháng chiến lâu dài.


(*) Người viết: ThS. Mai Phúc Hiệp, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #125 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:11:41 pm »

BẾN TRE(*)

Với truyền thống đấu tranh cách mạng, ngay từ những ngày đầu thực dân Pháp xâm lược nước ta, nhân dân Bến Tre đã hăng hái tham gia các phong trào đấu tranh yêu nước. Đặc biệt từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3.2.1930), phong trào yêu nước và đấu tranh cách mạng ở Bến Tre được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, phát triển mạnh mẽ và rộng khắp ở các địa phương trong tỉnh.

Sau khi khởi nghĩa Nam Kỳ thất bại, thực dân Pháp khủng bố dã man, phong trào cách mạng ở Bến Tre gặp rất nhiều khó khăn, nhiều cơ sở ở Bến Tre bị vỡ, một số cán bộ chạy về Bao Thanh, Thanh Phú tiếp tục hoạt động tuyên truyền gây dựng lại cơ sở, phục hồi phong trào.

Đến cuối 1944 đầu 1945, một số đảng viên từ các trại tập trung Bà Rá, Tà Lài… lần lượt trở về Bến Tre vận động quần chúng đấu tranh, móc nối liên lạc với các đồng chí cũ, xây dựng các tổ chức quần chúng cách mạng, nhất là trong thợ thuyền và nông dân, công chức, tiểu thương… làm chỗ dựa hoạt động, từng bước thành lập các chi bộ, các tổ chức Đảng ở nông thôn và thị xã.

Sau khi Nhật đảo chính Pháp, tháng 3.1945, Mặt trận Việt Minh thị xã Bến Tre được thành lập, hoạt động bí mật ở thị xã và các quận, thị trấn. Tiếp đó, Mặt trận Việt Minh các huyện cũng được thành lập, dưới sưh chỉ đạo trực tiếp của các Huyện ủy. Tuy nhiên, các tổ chức Đảng và Mặt trận Việt Minh ở Bến Tre chưa có liên lạc với nhau mà hoạt động riêng rẽ, nên thiếu sự lãnh đạo thống nhất.

Ngày 25.3.1945, Tỉnh ủy lâm thời Bến Tre được thành lập, đồng chí Dương Khuy (trong Ban liên tỉnh) được giao trách nhiệm thống nhất các cơ sở Đảng trong tỉnh để đẩy mạnh việc chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền. Tỉnh ủy cũng thành lập Đảng đoàn Mặt trận Việt Minh, củng cố tổ chức và thực hiện thống nhất lãnh đạo đối với Mặt trận từ tỉnh đến cơ sở. Để tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân, các đảng phái (Đảng quốc gia độc lập), các giáo phái (Cao Đài, Thiên Chúa), Tỉnh ủy đề ra những chủ trương phân hóa, giáo dục, vận động họ theo cách mạng.

- Đối với Thanh niên Tiền phong, Tỉnh ủy chủ trương cài người của ta vào làm nòng cốt, lợi dụng tổ chức này phục vụ cho cách mạng.

- Đối với Đảng Quốc gia độc lập(1), Tỉnh ủy chủ trương đảng viên không được tham gia, nhưng cần tranh thủ, giáo dục, phân hóa, lôi kéo các thành viên của đảng này, nhất là số “lãnh tụ”.

- Đối với phái Tiên Thiên của đạo Cao Đài, cần vạch mặt bọn chức sắc mang danh đạo làm tay sai cho Nhật, lôi kéo tín đồ theo Nhật chống lại cách mạng.

- Đối với Cao Đài Chỉnh đạo và Thiên Chúa giáo thì tôn trọng tự do tôn giáo, tập hợp vào hàng ngũ yêu nước, cách mạng.

Tình thế của ngày càng chín muồi. Các thị trấn lớn như Giồng Trôm, Ba Tri, Mỏ Cày đều tổ chức nhiều cuộc mít tinh với sự tham gia của hàng nghìn người, tổ chức diễn thuyết về tình hình thế giới, cách mạng trong nước và phổ biến các bài hát cách mạng động viên, cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân. Ở nông thôn, nông dân làm nửa ngày, nửa ngày luyện tập quân sự. Nhiều nơi, Thanh niên Tiền phong thành lập đội xung phong (Mỏ Cày), các đoàn viên cứu quốc quân do ta lồng vào Thanh niên Tiền phong hăng say luyện tập quân sự, tổ chức thành cảm tử quân, sẵn sàng chiến đấu.

Khi Nhật đầu hàng Đồng minh, Tỉnh ủy triệu tập Hội nghị tại Ngã Tư Giồng Dâu để chuẩn bị khởi nghĩa. Hội nghị nhận định: nếu ta khéo lợi dụng tình thế, vận dụng sách lược linh hoạt thì có thể không đổ máu, hoặc ít đổ máu mà vẫn giành thắng lợi. Từ nhận định đó, Tỉnh ủy đề ra phương hướng chung là vận động chính trị là chính, dùng quân sự chỉ là phối hợp. Nhưng trong khi chuẩn bị phải luôn coi trọng quân sự và phải có kế hoạch đối phó kịp thời, kiên quyết sử dụng lực lượng vũ trang tiến công các trại bảo an, do Cò Lắm cầm đầu, nếu chúng không chịu nộp vũ khí. Để thực hiện phương hướng đó, tỉnh ủy đề ra các nhiệm vụ cụ thể:

Các địa phương phải thức chực chuẩn bị lực lượng vũ trang, dùng tầm vông, giáo mác, dao găm, lấy Cứu quốc quân làm nòng cốt, huy động cho được toàn thể thanh niên trai tráng trong xã, chuẩn bị sẵn sàng chờ lệnh tiến về tỉnh lị giành chính quyền.

2. Bí mật lập danh sách và theo dõi những phần tử phản cách mạng đã từng theo Pháp, Nhật… khi thời cơ đến thì cùng Cứu quốc quân bắt giam ngay.

3. Bố trí lực lượng sẵn sàng, khi thời cơ đến nhanh chóng bao vây dinh Tỉnh trưởng và Tòa Bố để làm áp lực rồi trực tiếp mở cuộc đàn phán với chính quyền thân Nhật, ép chúng đầu hàng và ra lệnh cho Bảo an nộp vũ khí.

4. Nắm cho được lực lượng thanh niên trong toàn tỉnh, lập ngay trụ sở thường trực của thanh niên ở thị xã để nhận tin tức hàng ngày và làm nơi liên lạc cho thanh niên các huyện.

5. Đẩy mạnh công tác binh vận: Cứu quốc quân vạch kế hoạch tấn công trại Bảo an, cương quyết đối phó với Cò Lắm khi cần thiết.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Việt Phương, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
(1) Là đảng thân Nhật, ủng hộ Cường Để (thành lập trước 9.3.1945). Chính đảng này đã rước Nhật về lật đổ Pháp ở Bến Tre và rước Song Thu (một tên tay sai Nhật) về lập chính quyền thân Nhật ở Bến Tre. Quần chúng của đảng này không đông, phần lớn gồm tiểu tư sản, trí thức, tiểu thương… trừ một số ít thực sự theo Nhật hòng buôn bán làm giàu, còn hầu hết có tư tưởng yêu nước chống Pháp.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #126 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:12:36 pm »

Để lãnh đạo khởi nghĩa chung toàn tỉnh, Tỉnh ủy quyết định thành lập Ủy ban khởi nghĩa gồm 6 đồng chí, do Tỉnh ủy chỉ định và 1 đồng chí do Ban liên tỉnh giới thiệu; chỉ định các đồng chí chỉ huy khởi nghĩa ở các huyện. Đồng thời cử đại biểu tham dự Hội nghị của Xứ ủy về chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền.

Mặc dù đại biểu Tỉnh ủy đi dự Hội nghị của Xứ ủy chưa về, chưa nhận được lệnh khởi nghĩa, nhưng Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Bến Tre vẫn lệnh cho các huyện dùng mọi phương tiện (đi bộ, thuyền), huy động lực lượng cách mạng tiến vào ngoại ô, bố trí lực lượng để khi có lệnh thì sẵn sàng chiến đấu. Thanh niên Tiền phong túc trực tại trụ sở để canh gác.

Ngày 23.8.1945, Đại biểu Tỉnh ủy dự Hội nghị Xứ ủy trở về, lực lượng Cứu quốc quân và Thanh niên Tiền phong đã tập trung đông đủ, chuẩn bị sẵn sàng chờ lệnh, Ủy ban khởi nghĩa quyết định:

- Đêm 23.8, tổ chức lực lượng đi căng biểu ngữ, rải truyền đơn, dán lời kêu gọi nổi dậy lật đổ chính quyền bù nhìn, thiết lập chính quyền cách mạng.

- Sáng 24.8, Việt Minh ra công khai, lấy Câu lạc bộ thị xã làm trụ sở.

- Mọi mặt đều phải gấp rút chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng để sáng ngày 26.8 nhất tề nổi dậy khởi nghĩa giành chính quyền.

Lực lượng vũ trang đã chuẩn bị chu đáo, kế hoạch khởi nghĩa đã được quyết định, nhưng một điều bất ngờ xảy ra ngoài dự kiến: chiều 25.8, Cò Lắm đến trụ sở Việt Minh xin phép đi tước khí giới của bọn cai tổng, hội tề ở Mỏ Cày. Ủy ban khởi nghĩa nhận định đây là cơ hội thuận lợi để nhanh chóng tước vũ khí của bảo an binh, chỗ dựa duy nhất và cuối cùng của chính quyền thân Nhật. Vì vậy, Ủy ban khởi nghĩa quyết định: cấp tốc huy động lực lượng đúng 5 giờ chiều ngày 25.8 tấn công chiếm trại bảo an, công sở Tòa bố, kho bạc, nhà bưu điện, nhà máy điện, trại giam… tiến lên bao vây dinh Tỉnh trưởng và ra lệnh đầu hàng. Lệnh truyền ra, tức tốc Cứu quốc quân và Thanh niên Tiền phong kéo đến các vị trí đã định. Chỉ trong một tiếng đồng hồ, ta đã chiếm được các công sở, buộc bảo an binh nộp khí giới. Tỉnh trưởng đầu hàng, chính quyền thân Nhật sụp đổ, cách mạng thành công trước giờ quy định. Sau đó vài giờ, Cò Lắm trở về thị xã tự nguyện nộp vũ khí và xin được tham gia công tác. Một số phần tử ngoan cố bị lực lượng vũ trang trấn áp, bắt giữ. Ngay trong đêm 25.8, Ủy ban khởi nghĩa lệnh cho các huyện, thị tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền. Khí thế cách mạng lên cao, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền trong tỉnh thắng lợi hoàn toàn, chính quyền về tay nhân dân. Sáng 26.8.1945, từng đoàn người mang cờ đỏ sao vàng kéo về tỉnh lị, huyện lị tổ chức mít tinh mừng thắng lợi.

*

Thắng lợi của Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám đã mở ra một trang sử mới, tạo những tiền đề quan trọng để nhân dân Bến Tre thực hiện những nhiệm vụ cách mạng tiếp theo, đồng thời nó cũng để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu.

Nhìn lại quá trình khởi nghĩa giành chính quyền và thiết lập chính quyền cách mạng ở Bến Tre, dưới sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là Mặt trận Việt Minh, nhân dân trong tỉnh đã tiến công địch nhanh chóng, kịp thời, chớp được thời cơ Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh, huyện, xã. Trải qua bao năm đấu tranh gian khổ, nhân dân trong tỉnh được giải phóng khỏi ách nô dịch, đập tan xiềng xích và chế độ áp bức, bóc lột hàng nghìn năm của chế độ phong kiến và gần 100 năm thống trị của thực dân, trở thanh người làm chủ quê hương đất nước. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945 ở Bến Tre đã góp phần vào thắng lợi của Cách mạng tháng Tám trong cả nước. Nhân dân trong tỉnh cùng với nhân dân cả nước bước vào một kỉ nguyên mới, kỉ nguyên độc lập, tự do.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám ở Bến Tre còn là thắng lợi của các chi bộ Đảng trong tỉnh trong việc vận dụng một cách sáng tạo đường lối của Đảng vào hoàn cảnh cụ thể của địa phương, tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân, tuyên truyền giác ngộ, tổ chức Mặt trận Việt Minh và các tổ chức quần chúng rộng rãi, xây dựng lực lượng vũ trang, bằng các hình thức đấu tranh hợp pháp, nửa hợp pháp, bất hợp pháp vì quyền lợi thiết thực của quần chúng, khi thời cơ đến nhanh chóng chớp thời cơ khởi nghĩa lật đổ chính quyền địch, giành chính quyền về tay nhân dân.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám góp phần làm cho nhân dân trong tỉnh nhận thức rõ và tin tưởng vào con đường tất yếu phải tiến hành cách mạng thì mới thoát khỏi cảnh nô lệ, lầm than, nhân dân được sống trong độc lập, tự do, được xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Nhưng kẻ địch vẫn không từ bỏ dã tâm xâm lược, nhân dân Bến Tre cùng với nhân dân cả nước lại bước tiếp vào cuộc đấu tranh giữ gìn thành quả của cuộc Cách mạng tháng Tám - cuộc trường kì kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #127 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:16:31 pm »

MỸ THO(*)

Trước Cách mạng tháng Tám 1945, Mỹ Tho (nay thuộc Tiền Giang) là một tỉnh ở Trung Nam Kỳ. Sau khi thực dân Pháp đánh chiếm Nam Kỳ, Mỹ Tho trở thành địa phương có phong trào chống Pháp diễn ra mạnh mẽ. Ngay sau khi ra đời, Đảng bộ Mỹ Tho đã lãnh đạo nhân dân liên tục đấu tranh chống thực dân xâm lược với đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ (tháng 11.1940).

Từ cuối năm 1944, các tổ chức và phong trào đấu tranh của quần chúng đã được khôi phục và phát triển một cách tương đối mạnh mẽ cả về quy mô và tính chất. Điển hình như cuộc đấu tranh của nhân dân xã Phước Thành, huyện An Hóa chống nạn cướp dầu dừa của phát xít Nhật; phong trào đấu tranh công khai của học sinh trường Collège (trung học) ở thị xã Mỹ Tho dưới các hình thức: tổ chức các buổi ca hát, diễn kích, đốt lửa trại… qua đó khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc cho tầng lớp thanh niên học sinh, hướng dẫn họ đi theo con đường cách mạng. Song song với phong trào thanh niên học sinh, cuối năm 1944 đầu năm 1945, Hội truyền bá chữ quốc ngữ, Hội khuyến học ở thị xã Mỹ Tho được thành lập, tập hợp đông đảo tầng lớp trí thức trong tỉnh. Thông qua hoạt động của các tổ chức này, quần chúng nhân dân được tập hợp nhằm chuẩn bị lực lượng cho khởi nghĩa giành chính quyền.

Sau khi đảo chính Pháp (9.3.1945), phát xít Nhật ở Mỹ Tho vẫn duy trì đội ngũ tay sai cũ của chúng. Bọn Quốc dân Đảng, bọn Tờrốtkít lên tiếng chống Pháp, ủng hộ thuyết “Đại Đông Á”, kích động tinh thần yêu nước giả tạo, đòi rước Cường Để về làm vua, tuyên truyền kích động quần chúng chống cộng sản, chống cách mạng.

Về kinh tế, Nhật ra sức bóc lột kiệt quệ nhân dân ta để phục vụ chiến tranh. Chúng bắt lính, sung công nhà cửa, xe cộ… độc quyền thu mua lúa gạo với giá rẻ. Trong lúc nhân dân thiếu đói lương thực, phát xít Nhật lại dùng lúa gạo làm nhiên liệu để chạy máy, nhà đèn, xe lửa… gây nên làn sóng căm phẫn trong mọi tầng lớp nhân dân. Đồng thời, chúng ra sức bắt bớ, khủng bố nhân dân bằng nhiều hình thức dã man. Nhân dân Mỹ Tho sống trong cảnh ngột ngạt và chuẩn bị sẵn sàng đứng lên đấu tranh đòi nền độc lập dân tộc và quyền được sống tự do dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Sau thời gian khôi phục lực lượng, ngày 18.3.1945, Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho được thành lập do đồng chí Trần Văn Vi làm Bí thư. Thực hiện chủ trương của Hội nghị Xứ ủy Nam Kỳ ngày 25.3.1945, Liên Tỉnh ủy lâm thời Tiền Giang ra sức thực hiện nhiệm vụ xây dựng củng cố tổ chức cơ sở Đảng.

Trước đó (từ 1943), một số đảng viên trong tù đã liên lạc trở lại và tổ chức để thực hiện nhiệm vụ khôi phục tổ chức và đội ngũ đảng viên. Nhưng do không liên lạc được với Trung ương, lại bị Pháp - Nhật khủng bố nên bắt đầu từ tháng 3.1945, Nam Bộ có tới 2 Xứ ủy và ở Mỹ Tho cũng có tới hai Tỉnh ủy lâm thời, ở một số huyện như huyện Cai Lậy cũng tồn tại hai Ban Huyện ủy cùng lãnh đạo phong trào cách mạng ở địa phương.

Trước yêu cầu của cách mạng, một nhiệm vụ lớn đặt ra là phải thống nhất tổ chức cơ sở Đảng trong toàn tỉnh. Tháng 5.1945, thực hiện chủ trương của Xứ ủy Nam kỳ, 2 Tỉnh ủy Mỹ Tho đã tiến hành hội nghị tại xã Trung Văn (ngoại ô thị xã Mỹ Tho) để tiến hành hợp nhất các tổ chức cơ sở Đảng trong tỉnh. Hội nghị đã bầu Ban Tỉnh ủy Mỹ Tho thống nhất do đồng chí Dương Khuy làm Bí thư. Tiếp đó, ở các huyện như Châu Thành, Cai Lậy, Chợ Gạo cũng tiến hành hợp nhất các Ban Huyện ủy. Cùng với việc tổ chức hợp nhất các cấp ủy, công tác phát triển các tổ chức cơ sở Đảng ở các xã cũng đạt được kết quả. Riêng ở thị xã Mỹ Tho đã xây dựng được 2 chi bộ cơ sở; ở các huyện cũng xây dựng được các chi bộ Đảng ở các xã như Hậu Thành, Hậu Mỹ, Thiên Hộ… Nhưng thành công trong công tác xây dựng Đảng ở Mỹ Tho trong thời kỳ này có ý nghĩa to lớn: đây là bước chuẩn bị hết sức cần thiết về mặt tổ chức cho công cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám.

Cùng với nhiệm vụ củng cố và phá triển các tổ chức cơ sở Đảng, Liên Tỉnh ủy Tiền Giang đã hết sức chú trọng tới việc xây dựng và phát triển các tổ chức trong Mặt trận Việt Minh, xây dựng lực lượng du kích, mở các lớp bồi dưỡng, đào tạo cấp tốc về chương trình Việt Minh và du kích chiến tranh. Tháng 7.1945, Đảng bộ tỉnh đã thành công hội nghị các trí thức trong tỉnh, do đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn chủ trì. Nội dung chính của Hội nghị là bàn bạc về tình hình, khả năng cách mạng của nhân dân, đề ra kế hoạch tuyên truyền và tập hợp lực lượng để chuẩn bị khởi nghĩa. Sau hội nghị này, Đảng bộ đã chỉ đạo việc thành lập các đoàn cán bộ về địa phương cơ sở thực hiện chiến dịch tuyên truyền, gây khí thế cách mạng, vận động quần chúng tham gia các tổ chức cách mạng. Đồng thời, Đảng bộ mở các đợt tuyên truyền chống chính sách “Đại Đông Á”, vạch trần bộ mặt thật của phát xít Nhật và bản chất phản động của một số tổ chức tay sai Nhật hoạt động trong tỉnh như bọn Quốc gia Đảng, đảng Hắc Long. Cùng với việc triển khai mạnh mẽ chiến dịch tuyên truyền, Đảng bộ đã khẩn trương lãnh đạo công tác xây dựng các tổ chức quần chúng, lập các Hội cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh. Ở hầu hết các xã đều có các đoàn thể Nông dân cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc, Thanh niên cứu quốc, Phụ lão cứu quốc, Nhi đồng cứu quốc… Ở một số huyện như Cai Lậy, An Hóa, đến giữa năm 1945 đã xây dựng được Mặt trận Việt Minh ở cấp huyện. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, các tổ chức cứu quốc và Mặt trận Việt Minh đã hoạt động tích cực và có hiệu quả trong công tác tuyên truyền, giáo dục và vận động quần chúng tham gia tích cực vào phong trào cách mạng, chuẩn bị lực lượng cho Tổng khởi nghĩa.


(*) Người viết: ThS. Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #128 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:18:05 pm »

Bên cạnh những tổ chức quần chúng hoạt động bí mật, Đảng bộ Mỹ Tho tổ chức và lãnh đạo có hiệu quả hoạt động của tổ chức quần chúng công khai, như tổ chức Thanh niên Tiền phong. Tổ chức Thanh niên Tiền phong hoạt động rộng rãi ở hầu khắp các địa bàn trong tỉnh, từ thành thị đến nông thôn và thu hút được đông đảo lực lượng quần chúng tham gia. Phong trào của Thanh niên Tiền phong hoạt động dưới nhiều hình thức: tập luyện võ nghệ, mở lớp đào tạo cán bộ, lập các đội cứu thương tuyên truyền. Những hoạt động đó có tác động tích cực tới phát triển cách mạng.

Từ tháng 4.51945, Đảng bộ đã chỉ đạo việc mở 3 khóa huấn luyện chính trị, quân sự tại xã Thạnh Phú (huyện Châu Thành), rồi tổ chức huấn luyện đào tạo cho khoảng 100 cán bộ quân sự tại xã Long An (huyện Châu Thành). Đây chính là bước cán bộ quan trọng về lực lượng vũ trang, lực lượng du kích cho khởi nghĩa giành chính quyền. Nhờ những nỗ lực về mọi mặt, đến tháng 8.1945, lực lượng vũ trang đã phát triển mạnh ở hầu khắp các địa phương trong tỉnh. Ở một số huyện như Cai Lậy, Châu Thành lực lượng vũ trang phát triển mạnh, mỗi xã có từ 1 đến 3 trung đội và thường xuyên được tổ chức tập luyện, chủ động trong mọi tình huống. Cùng với việc chuẩn bị chu đáo về lực lượng, các thành công cơ sở Đảng còn tích cực vận động nhân dân rèn một số loại vũ khí thô sơ như gươm, kiếm, phi tiêu, giáo mác, tầm vông để trang bị cho lực lượng vũ trang chuẩn bị khởi nghĩa.

Phong trào kháng Nhật diễn ra mạnh mẽ trong toàn tỉnh khiến cho một số nơi chính quyền địch ngày càng rệu rã, thậm chí tự giải tán hoặc tồn tại nhưng bất lực trước khí thế cách mạng của quần chúng. Đến tháng 8.1945, chính quyền cách mạng ở một số vùng nông thôn trong tỉnh đã được thành lập thay thế chính quyền tay sai.

Ngày 14.8.1945, sau khi phát xít Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh, quân Nhật ở Mỹ Tho rệu rã, bọn tay sai thì hoảng sợ, một số bỏ trốn (trong đó có Tỉnh trưởng Nguyễn Văn Quý và Ủy trưởng Song Thu). Trước những diễn biến thuận lợi cho cách mạng, ngày 17.8.1945, Tỉnh ủy Mỹ Tho triệu tập hội nghị bàn về vấn đề khởi nghĩa giành chính quyền. Sau khi phân tích tình hình, Tỉnh ủy đã đi đến kết luận: thời cơ cách mạng đã đến. Hội nghị quyết định phát lệnh Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong toàn tỉnh. Phương châm chỉ đạo chung cho cuộc khởi nghĩa được xác định là: nơi nào có lực lượng cách mạng mạnh, địch yếu thì tiến hành khởi nghĩa trước, nơi nào ta còn yếu, địch mạnh thì tiến hành khởi nghĩa sau nhưng mục tiêu cuối cùng là giành cho kì được chính quyền về tay nhân dân trong toàn tỉnh.

Ngày 18.8.1945, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền đầu tiên trong tỉnh đã diễn ra ở thị xã Mỹ Tho. Đi đầu đoàn quân khởi nghĩa xuất phát từ 4 giờ sáng là độ ngũ học viên Trường huấn luyện quân sự tại xã Long An (huyện Châu Thành) do đồng chí Phạm Lương Trực chỉ huy. Đoàn quân được biên chế thành 3 trung đội tiến vào thị xã để phối hợp với lực lượng bên trong và cơ sở nội ứng của ta đánh chiếm các mục tiêu trong thị xã. Với khí thế cách mạng sục sôi, lực lượng cách mạng đã nhanh chóng làm chủ tình hình, làm chủ các mục tiêu như: bót mật thám, bót cảnh sát, trại lính mã tà, tòa án, kho bạc. Đến 9 giờ sáng cùng ngày, ta đã làm chủ được các công sở của chính quyền tay sai trong thị xã. Những ngày tiếp sau, quần chúng cách mạng liên tiếp tổ chức các cuộc biểu tình thị uy, lực lượng vũ trang triển khai canh gác ngày đêm giữ gìn an ninh trật tự và thành quả cách mạng mới thu được.

Để chuẩn bị cho những bước cần thiết tiếp theo cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền, tối 24.8.1945, Tỉnh ủy Mỹ Tho đã tiến hành triệu tập hội nghị tại Tòa bố (thị xã Mỹ Tho) để thành lập Ủy ban nhân dân tỉnh và chuẩn bị tổ chức cuộc mít tinh của đông đảo quần chúng chào mừng sự ra đời của chính quyền cách mạng. Sáng ngày 25.8, tỉnh trước bàn giao chính quyền cho cách mạng; chính quyền cách mạng tỉnh ra mắt do đồng chí Trần Quang Hiếu làm chủ tịch.

Phong trào khởi nghĩa ở thị xã Mỹ Tho đã nhanh chóng phát triển ra các địa phương khác trong tỉnh. Ngày 23.8, Huyện ủy Cai Lậy đã tổ chức quần chúng và lực lượng vũ trang gây áp lực buộc chủ quận phải giao chính quyền về tay Mặt trận Việt Minh; ngày 24.8, chính quyền cách mạng ở Cai Lậy được thành lập thay thế chính quyền cũ.

Cách mạng tháng Tám ở Mỹ Tho thắng lợi, hòa chung với thắng lợi của cách mạng cả nước. Sáng ngày 2.9.1945, hàng ngàn dân nội thị và các xã lân cận thị xã Mỹ Tho, trưng cờ đỏ sao vàng, cờ Đảng, giương các khẩu hiệu cách mạng, kéo về sân vận động Mỹ Tho mừng ngày tuyên bố độc lập. Sau đó, cuộc mít tinh trở thành cuộc tuần hành thị uy qua các đường phố, mừng Tổ quốc được độc lập.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
macbupda
Trung tá
*
Bài viết: 11970


Lính của PTL


« Trả lời #129 vào lúc: 23 Tháng Chín, 2011, 03:19:57 pm »

SÓC TRĂNG(*)

Sóc Trăng là tỉnh miền Tây Nam Bộ, nơi có đông đảo đồng bào Khơme chung sống cùng người Việt, Hoa. Phong trào yêu nước, cách mạng của nhân dân luôn sôi nổi qua các thời kì đấu tranh chống thực dân Pháp và quân phiệt Nhật để giành độc lập cho đất nước. Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, cuộc đấu tranh càng phát triển mạnh mẽ.

Khi Nhật đảo chính Pháp (9.3.1945), Tỉnh ủy Sóc Trăng được Liên Tỉnh ủy Hậu Giang công nhận vào tháng 5.1945, đã tiến hành tổ chức các Hội cứu quốc (Công nhân cứu quốc, Nông dân cứu quốc, Phụ nữ cứ quốc, Thanh niên Cứu quốc, Thiền Lâm cứu quốc…), bao gồm đông đảo các tầng lớp nhân dân, các tộc người, tín đồ tôn giáo. Các hội cứu quốc này đều là thành viên của Mặt trận Việt Minh, do đồng chí Phạm Văn Chiêu làm chủ nhiệm.

Phong trào cách mạng sôi nổi ở khắp nông thôn và thành thị, trong đồng bào Việt và Khơme (tổ chức Thanh niên Khơme trong Sarakum cũng gia nhập Mặt trận Việt Minh), Thanh niên luyện tập quân sự, hát vang các bài “Lên đàng”, “Thanh niên hành khúc”, chuẩn bị cho ngày khởi nghĩa.

Nghe tin Nhật đầu hàng Đồng minh, tiếp Hà Nội khởi nghĩa thành công (19.8.1945), Ngày 20.8, Tỉnh ủy lâm thời Sóc Trăng liền họp Hội nghị đặc biệt và quyết định các nhiệm vụ khẩn cấp:

- Gấp rút tổ chức quần chúng công nông và các tổ chức cách mạng. Chuẩn bị đi vào hành động.

- Có kế hoạch tiếp thu và bảo quản cơ sở văn hóa xã hội của địch khi ta giành được chính quyền.

- Vận động binh sĩ các trại Lính tập, Mã tà, Cảnh sát đi theo cách mạng.

- Tìm bằng mọi cách - mua, xin, vận động lính Nhật để có được nhiều súng, đạn dược.

Ngày 23.8.1945, được Xứ ủy Nam Kỳ đồng ý, Tỉnh ủy Sóc Trăng thông qua kế hoạch khởi nghĩa giành chính quyền trong tỉnh. Trước khí thế của cách mạng ở địa phương, cũng như trong cả nước, Tỉnh trưởng Sóc Trăng Võ Văn Đỉnh triệu tập công chức các ti, sở cấp tỉnh, hội tề hàng quận, hàng tổng, hàng xã về Tòa bố và công khai tuyên bố “ủng hộ Mặt trận Việt Minh…”.

Trong tình hình thuận lợi này, Tỉnh ủy quyết định sẽ tổ chức một cuộc mít tinh lớn vào ngày 25.8.1945, dùng áp lực của quần chúng buộc Tỉnh trưởng giao chính quyền cho nhân dân.

Từ đêm 24.8.1945, nhân dân thị xã Sóc Trăng đã nô nức chuẩn bị khán đài, băng cờ, khẩu hiệu cho cuộc mít tinh, tuần hành. Đội vũ trang của Tỉnh ủy phân công bảo vệ cơ quan, theo dõi, giám sát các trại lính của Nhật, Bảo an binh.

Mờ sáng 25.8, nhân dân từ nhiều hướng ở ngoại thị rầm rập kéo vào thị xã, cùng đồng bào thị xã tham dự cuộc mít tinh lớn. Cả một rừng người với cờ đỏ sao vàng, gậy tầm vông, gươm mác cầm tay, phi tiêu ngang lưng, đứng thành hàng ngũ chỉnh tề theo sự sắp xếp của Ban tổ chức. Khí thế cách mạng hừng hực, trào dâng ở mọi người.

Trên khán đài có bàn thờ Tổ quốc, nghi ngút hương khói vừa trân trọng, vừa thân thiết. Lần đầu tiên nhân dân được làm lễ công khai. Khẩu hiệu “Tổ quốc trên hết” đặt trên cao, ngay giữa khán đài, đập vào mắt mọi người. Dựa theo hai bên khán đài có hai băng đờrôn nền đỏ chữ vàng “Việt Nam độc lập muôn năm”, “Mặt trận Việt Nam muôn năm”.

Đồng chí Dương Kỳ Hiệp đọc diễn văn trong buổi lễ. Sau khi thông báo cách mạng đã thành công trên cả nước, đồng chí tuyên bố:

“… Kể từ nay, 25.8.1945, chính quyền bù nhìn từ tỉnh, quận, tổng, làng của chế độ thực dân, phong kiến đều bị bãi bỏ… Mọi chính sách bất công, thuế khóa nặng nề vô lí của tay sai Pháp - Nhật đặt ra… đều được xóa bỏ…”.

Đồng chí cũng công bố danh sách của Ủy ban cách mạng lâm thời tỉnh gồm 7 vị, do Hội đồng khởi nghĩa đề cử là:

1. Dương Kỳ Hiệp, đại diện Đảng Cộng sản, làm Chủ tịch Ủy ban cách mạng lâm thời.

2. Tạ Bá Tòng, đại diện Đảng Dân chủ - Phó chủ tịch.

3. Trần Cẩm Hiệp, đại diện công chức, học sinh - Ủy viên nội chính.

4. Vương Kỳ Nam, đại diện Tịnh Độ Sư Sĩ - Ủy viên quân sự.

5. Trần Cống, đại diện dân tộc Khơme - Ủy viên thư kí.

6. Diệp Văn Giáp, đại diện địa chủ yêu nước - Ủy viên kinh tế.

7. Đỗ Hữu Tường, đại diện trí thức, công chức - Ủy viên giáo dục - y tế - xã hội…

Thành phần Ủy ban cách mạng lâm thời thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc, gồm các tầng lớp nhân dân, tôn giáo, dân tộc. Đồng bào hoan hô nhiệt liệt chính sách cách mạng. Từ nay nhân dân Sóc Trăng thực sự làm chủ quê hương, vận mệnh mình. Tiếp đó, tỉnh trưởng Võ Văn Đảnh mời Ủy ban cách mạng lâm thời về Tòa bố bàn giao chính quyền và xin từ chức để làm một công dân của chế độ mới.

Cuộc mít tinh trở thành cuộc tuần hành thị uy, đoàn này nối tiếp đoàn kia diễu qua đại lộ Đại Ngãi (nay là đường Hai Bà Trưng) hô vang khẩu hiệu: “Việt Nam độc lập muôn năm!”; “Mặt trận Việt Minh muôn năm”…

Quân Nhật đóng ở sân bay Sóc Trăng án binh bất động trước tình hình này. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Sóc Trăng diễn ra nhanh gọn, hào hứng, bừng bừng khí thế cách mạng.

Cuộc sống mới độc lập tự do lần đầu tiên xuất hiện ở Sóc Trăng sau 80 năm nô lệ lầm than, hòa chung vào thắng lợi của nhân dân cả nước.


(*) Người viết: Nguyễn Duy Hạnh, Phân viện Hà Nội, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
Logged

Tự hào thay, mác búp đa
Khởi đầu những bản hùng ca lẫy lừng.
Thô sơ, gian khổ đã từng
Chính quy, hiện đại, không ngừng tiến lên.
Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 »   Lên
  In  
 
Chuyển tới:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2008, Simple Machines

Valid XHTML 1.0! Valid CSS! Dilber MC Theme by HarzeM