Lịch sử Quân sự Việt Nam
Tin tức: Lịch sử quân sự Việt Nam
 
*
Chào Khách. Bạn có thể đăng nhập hoặc đăng ký. 28 Tháng Ba, 2024, 08:24:02 pm


Đăng nhập với Tên truy nhập, Mật khẩu và thời gian tự động thoát


Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 »   Xuống
  In  
Tác giả Chủ đề: Bộ Tổng Tham mưu Xô-viết trong chiến tranh - Tập 2  (Đọc 108911 lần)
0 Thành viên và 1 Khách đang xem chủ đề.
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #250 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:07:23 am »

Trong những năm Chiến tranh giữ nước vĩ đại đã nổi lên cả một lớp những nhà lãnh đạo quân sự xuất sắc. Quảng đại quần chúng ai cũng biết đến tên tuổi những nhà chỉ huy quân sự kiệt xuất như các đồng chí I. Kh. Ba-gra-mi-an, A. M. Va-xi-lép-xki, N. Ph. Va-tu-tin, K. A. Véc-si-nhin, N. N. Vô-rô-nốp, L. A. Gô-vô-rốp, A. G. Gô-lốp-cô, X. G. Goóc-scốp, A. A. Grê-xcô, A. I. Ê-ri-ô-men-cô, Gh. C. Giu-cốp, M. V. Da-kha-rốp, I. X. I-xa-cốp, I. X. Cô-nép, N. I. Crư-lốp, N. Gh. Cu-dơ-nét-xốp, R. I-a. Ma-li-nốp-xki, K. A. Mê-rét-xcốp, C. X. Mô-xca-len-cô, A. A. Nô-vi-cốp, Ph. X. Ốc-chi-áp-rơ-xki, I. E. Pê-tơ-rốp, M. M. Pô-pốp, C. C. Rô-cô-xốp-xki, V. Đ. Xô-cô-lốp-xki, Ph. I. Tôn-bu-khin, V. Ph. Tơ-ri-bút, I. Đ. Tséc-ni-a-khốp-xki, V. I. Tsui-cốp, B. M. Sa-pô-sni-cốp, I. X. I-u-ma-sép và nhiều người khác.

Từ thời cổ đại cho đến ngày nay, vai trò của người thống soái thật to lớn. Một số người đã đi vào lịch sử của các thế kỷ trước đây và theo một ý nghĩa nhất định, chính họ là người sáng tạo nên lịch sử như: Giuyn Xê-da, Ha-ni-ban, A-lếch-xan-đrơ Ma-xê-đoan, Ga-ri-ban-đi, Na-pô-lê-ông đệ nhất. Vinh quang của nền quân sự Nga cũng đã gắn liền với tên tuổi của A-lếch-xan-đrơ Nép-xki, Đơ-mi-tơ-ri Đôn-xcôi, I-van Grô-dơ-nưi, Pi-ốt đệ nhất, A. V. Xu-vô-rốp, M. I. Cu-tu-dốp. Trong những năm nội chiến nổi lên những người có danh tiếng như M. V. Phrun-de, X. M. Bu-đi-on-nưi. C. E. Vô-rô-si-lốp, V. K. Blu-khe, A. I. Ê-gô-rốp, X. X. Ca-mê-nép, M. N. Tu-kha-trép-xki và những người chỉ huy quân sự xô-viết khác. Các thời đại, chế độ xã hội, nền kinh tế trang bị của các quân đội có thay đổi và kèm theo là sự thay đổi về chiến thuật, về nghệ thuật tác chiến, thế nhưng vẫn cần phải có các lãnh tụ, các nhà lãnh đạo, những người thống soái. Tất nhiên nội dung công tác của họ cũng có sự thay đổi.

Vậy người thống soái cần có những phẩm chất gì? Về vấn đề này, trong các thời đại khác nhau đã có những giải đáp khác nhau. Tuy nhiên, một vấn đề nổi lên ai cũng thấy rõ là người thống soái phải là người vốn có một trí tuệ tuyệt vời, uyên bác và hiểu biết sâu rộng công tác quân sự, có một ý chí sắt thép, kiên cường nhằm đạt tới mục đích. Chúng ta còn phải kể đến cả những tài năng biết mạo hiểm một cách khôn ngoan, biết dự kiến sâu, có linh tính, suy tưởng có căn cứ khoa học, biết nắm lấy khâu chính trong hệ thống các sự kiện và nhanh chóng định hướng trước các tình huống đó, nhất là trong lúc ra quyết định. Lẽ đương nhiên, người thống soái cần phải có trí nhớ tốt, khả năng làm việc cao, phẩm chất tinh thần vững vàng. Uy tín của người thống soái trong quần chúng và khả năng dắt dẫn quần chúng theo mình có một ý nghĩa to lớn. Chúng ta thấy rằng biết lắng nghe ý kiến của những người khác và biết chan hòa với họ cũng đều là phẩm chất của người thống soái.

Các phẩm chất thống soái của những nhà chỉ huy quân sự xô-viết đã biểu hiện ngay trong những năm đầu của cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười vĩ đại, một cuộc cách mạng đã mở ra cho họ con đường thênh thang để phát triển tài năng và giúp họ thể hiện được các tài năng đặc biệt đó vì lợi ích thiết lập chủ nghĩa xã hội trên trái đất chúng ta.

Phẩm chất chủ yếu của những người thống soái của Nhà nước Xô-viết là lòng yêu nước nồng nàn và lòng trung thành vô hạn đối với sự nghiệp của Đảng cộng sản. Đó là cơ sở và động lực hoạt động sáng tạo của họ trên chiến trường; ở mọi nơi và mọi lúc, trước hết họ là những người yêu nước và những người cộng sản. Họ đã hoàn thành một cách vẻ vang nhiệm vụ bảo vệ đất nước qua nhiều thử thách của chiến tranh, điều khiển các hành động của quảng đại quần chúng và các khí tài kỹ thuật rất khác nhau, chỉ huy các tập đoàn quân, phương diện quân, các Lực lượng vũ trang nói chung.

Chúng ta đều biết rằng chiến thuật, nghệ thuật chiến dịch, tính chất của trận đánh, của chiến đấu và của chiến tranh nói chung trong từng giai đoạn phát triển của xã hội loài người đều phụ thuộc vào tình trạng kinh tế của xã hội đó, phụ thuộc vào vũ khí và các khí tài kỹ thuật đang được trang bị cho quân đội và còn phụ thuộc vào cả chất liệu con người hợp thành quân đội. Ở đây, ta nên nhớ lại một lần nữa định nghĩa bầt hủ của Ăng-ghen đã được dẫn ra trong chương một.

Mọi người đều biết rõ cuộc cách mạng đã diễn ra trong lĩnh vực quân sự từ khi phát minh thuốc súng và hỏa khí. Khẩu súng xuất hiện đã cho phép ta sử dụng cách ngắm bắn, đã sinh ra và phát triển chiến thuật có chiều sâu và đội hình phân tán. Khi bắt đầu được trang bị súng trường, pháo bắn có tốc độ nhanh và súng máy, quân đội đã buộc phải từ bỏ đội hình chiến đấu dày đặc và chuyển sang các hành động thành tuyến. Vũ khí hiện đại đòi hỏi phải thực hiện các kiểu bố trí đội hình mới nhằm phân tán bộ đội trên chiến trường. Đồng thời khi đường sắt, vận tải ô-tô và máy bay phát triển và khi sử dụng điện tín, điện thoại, thông tin vô tuyến làm các phương tiện chỉ huy thì cũng đã mở ra con đường sáng tạo rộng rãi cho trí tuệ của những người thống soái trong lĩnh vực sử dụng các lực lượng vũ trang dưới nhiều hình thức mới trong chiến tranh.

Trong thời đại Xu-vô-rốp, Cu-tu-dốp và Na-pô-lê-ông, vận mệnh của chiến cục và nhiều khi ngay cả kết cục chiến tranh thường được quyết định trong một trận giao chiến. Các chiến cục đó diễn ra trên chiến trường có thể quan sát thấy bằng mắt thường, do họ lựa chọn và diễn biến trong khoảng thời gian có hạn, có thể tính được bằng giờ, có khi một vài ngày. Người thống soái quan sát các lực lượng của mình và của địch, rồi ra quyết định tùy theo hoàn cảnh. Trong các điều kiện ấy, chúng ta thấy có thể nảy sinh và áp dụng được câu châm ngôn có ba tiếng nổi danh của Xê-da, là: «Đến, thấy, thắng». Người thống soái trực tiếp phát huy ảnh hưởng của mình trong quá trình giao chiến và nghệ thuật của họ thể hiện ở chỗ họ thực hiện việc đó thành công tới mức nào.

Còn trong điều kiện hiện nay, các lực lượng vũ trang đông tới hàng triệu quân, được trang bị các phương tiện kỹ thuật chiến đấu hết sức phức tạp, thực hiện các chiến dịch và các hệ thống chiến dịch với quy mô lớn trong một thời gian dài, bao gồm nhiều trận đánh và các trận chiến đấu nổ ra cùng một lúc hoặc nối tiếp nhau trên đất liền, ngoài biển và trên không. Công tác hậu phương trở nên hết sức phức tạp. Ngày nay, người thống soái phải phụ trách quá nhiều việc và gần như là quá sức. Sức lao động phải bỏ ra vượt quá khả năng của một con người. Người thống soái không thể quan sát chiến trường bằng mắt thường như trước kia, và nếu như không có cơ quan tham mưu giúp đỡ mà chỉ chủ yếu dựa vào những gì mình trực tiếp nhìn thấy thì không thể phân tích được các sự kiện, không thể tính toán hết được, không thể kế hoạch hóa các hành động chiến đấu, sắp xếp việc chỉ huy bộ đội. Trí năng của người thống soái phải kết hợp các thành tựu của khoa học với các sự kiện trong thực tiễn.

Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #251 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:08:38 am »


*
* *


Đi sâu vào trào lưu cuộc sống xã hội, chúng ta thấy rằng ngày nay, quyết định của các tổ chức chỉ huy có ý nghĩa to lớn biết nhường nào. Tất nhiên, quyết định không thể bác bỏ được các quy luật phát triển khách quan, nhưng vai trò của nó là ở chỗ biết vận dụng các quy luật để tổ chức hợp lý tiến trình các sự kiện. Lĩnh vực quân sự là một bộ phận đặc trưng của đời sống xã hội và ý nghĩa quyết định của người thống soái thật là to lớn, vì nó là cơ sở để sử dụng bộ đội trên thực tế. Có thể nói một cách hoàn toàn đúng đắn rằng sự hoạt động của cơ quan lãnh đạo chiến lược và của các vị thống soái dường như được đánh giá bằng số lượng và chủ yếu là bằng chất lượng các quyết định của họ.

Quyết định của những người thống soái là kết quả hoạt động phức tạp của trí tuệ và ý chí của họ, là kết quả của sự suy nghĩ, tìm kiếm, dự đoán của họ dựa trên cơ sở những nhận thức khoa học sâu sắc, những dự kiến và kinh nghiệm phong phú, linh tính, những sự tính toán chính xác lực lượng và phương tiện. Quyết định đó mâu thuẫn một cách biện chứng, vì khi suy nghĩ và ra quyết định để làm cơ sở cho bộ đội hành động, bản thân người thống soái đã bị ràng buộc bởi các điều kiện khách quan của tình huống chiến tranh. Ngoài ra, sự hoạt động của mỗi người thống soái là do các chỉ thị của cơ quan lãnh đạo chiến lược quyết định. Cơ quan lãnh đạo này quy định sẽ sử dụng các lực lượng vũ trang như thế nào, ở đâu, vào lúc nào và giao nhiệm vụ cho các phương diện quân, hạm đội và các cơ quan quân sự khác. Tuy nhiên, điều đó không hề có nghĩa hạ thấp vai trò người thống soái trong thời đại hiện nay và vẫn dành cho họ cả một địa bàn rộng lớn để thể hiện quyền chủ động và sáng tạo của mình, ngược lại, họ cũng phải hành động tương tự như vậy đối với các đơn vị dưới quyền của mình, giao nhiệm vụ cho các tập đoàn quân và tất cả các tổ chức dưới quyền tham gia biên soạn và chấp hành các kế hoạch chiến lược. Và, lẽ nào chỉ huy cả một quá trình giao chiến lại không có sự sáng tạo của người tư lệnh, dù đó là người tư lệnh tập đoàn quân hay tư lệnh phương diện quân?

Vì điểm bắt đầu của mọi sự bắt đầu các chiến dịch quân sự là quyết định của cơ quan lãnh đạo chiến lược, nên cho phép tôi được bàn đến một cách sơ lược vấn đề này.

Như đã nói ở trên, quyết định của cơ quan lãnh đạo chiến lược bao quát quy mô của toàn bộ cuộc chiến tranh, các chiến cục chiến tranh, các chiến dịch của cụm phương diện quân, hạm đội, của lực lượng không quân và các phương tiện đấu tranh chiến lược khác thuộc quyền Đại bản doanh. Điểm xuất phát của quyết định là mục đích quân sự-chính trị của hành động.

Trong cuộc Chiến tranh giữ nước vĩ đại, Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản quyết định điều chủ yếu của tình hình quân sự-chính trị trong một giai đoạn chiến tranh nhất định, còn Tổng tư lệnh tối cao ban hành các mệnh lệnh, trong đó mục đích quân sự-chính trị của chiến cục được diễn đạt như là chỉ thị của đảng. Ví dụ như, mệnh lệnh số 70 ngày 1 tháng Năm 1944, đã nhắc đến ở trên, nói về chiến cục ở ngoài biên giới Đất nước xô-viết. Sau khi nhấn mạnh rằng Hồng quân đang tiến đến biên giới quốc gia giữa Liên Xô với các nước Ru-ma-ni và Tiệp Khắc, Tổng tư lệnh tối cao đã chỉ rõ: «Nhưng nhiệm vụ của chúng ta không thể chỉ giới hạn trong việc quét sạch quân địch ra khỏi phạm vi Tổ quốc ta... Quân Đức lúc này như con thú dữ đã bị thương, buộc phải bò về hang ổ của nó là nước Đức, để chữa chạy các thương tích của nó. Nhưng con thú bị thương trở về hang ổ của nó không phải không còn là một con thú dữ nguy hiểm. Muốn tránh cho đất nước chúng ta và các nước đồng minh của chúng ta khỏi mối nguy cơ nô dịch, chúng ta phải truy kích bám sát con thú dữ Đức đã bị thương và phải đánh tới tận hang ổ của nó. Khi truy kích quân địch, chúng ta phải giải phóng những người anh em của chúng ta là Ba Lan, Tiệp Khắc và các dân tộc đồng minh của chúng ta ở Tây Âu, hiện đang sống nô lệ dưới ách áp bức của nước Đức Hít-le». Nhiệm vụ trực tiếp của bộ đội trong sứ mệnh giải phóng vĩ đại của các Lực lượng vũ trang Liên Xô chúng ta đã được diễn đạt như thế đó.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #252 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:09:03 am »


Căn cứ vào mục đích quân sự-chính trị, Đại bản doanh quyết định các vấn đề thuần túy quân sự: quyết định hướng đột kích chủ yếu và địa điểm tập trung các cố gắng chủ yếu của các tập đoàn quân và hạm đội; ý đồ chiến cục và chiến dịch có tính chất chiến lược; các lực lượng và phương tiện, nhiệm vụ và kế hoạch hành động của các đơn vị tham gia chiến cục (chiến dịch), chế độ lãnh đạo. Đại bản doanh đã nghiêm chỉnh tuân theo những lời di huấn của Lê-nin, ví dụ như nếu chỉ phòng ngự thì sẽ không thể chiến thắng trong chiến tranh, phải biết tập trung các lực lượng và phương tiện, biết mở mũi đột kích chủ yếu vào khâu nào sẽ sớm đem lại kết quả cao nhất. Khi soạn thảo quyết định, Đại bản doanh phải có thái độ sáng tạo đối với tình huống đang diễn biến. Ở Xta-lin-grát, thái độ sáng tạo đó thể hiện rõ trong việc bao vây cánh quân chiến lược của địch, trong việc tổ chức và hiệp đồng các phương diện quân ở vòng ngoài và vòng trong, thể hiện ở nhiều đặc điểm khác của chiến dịch rất vĩ đại này trong lịch sử chiến đấu. Và ngay như ở vùng Cuốc-xcơ, chúng ta cũng đã tiến hành phòng ngự không giống như những nơi khác. Ý đồ phòng ngự, việc xây dựng sự phòng ngự đó, thứ tự chuyển bộ đội Liên Xô sang phản công và tiến hành cuộc phản công đó, thật là đặc biệt. Năm 1944, Đại bản doanh đã buộc địch phải phân tán lực lượng, bao vây và tiêu diệt các cánh quân lớn của phát-xít Đức tại các khu vực khác nhau trên mặt trận. Năm 1945, Bộ tổng tư lệnh tối cao Liên Xô đã thu hút các lực lượng địch sang hai bên sườn, rời khỏi trung tâm hướng chiến lược phía Tây, là hướng đột kích chủ yếu của ta.

Tính hiện thực của các kế hoạch và ý đồ của cơ quan lãnh đao chiến lược Liên Xô có quan hệ trực tiếp tới việc phải bảo đảm mọi mặt cho chúng. Ở đây, vấn đề đặt ra là phải biết dựa vào chính sách đúng đắn, các nguồn dự trữ về vật tư và về người, dựa vào hoạt động của nền kinh tế quốc dân và bộ máy nhà nước, dựa vào đội ngũ cán bộ chỉ huy các cấp đang tổ chức những hoạt động thực tiễn của bộ đội các đơn vị.

Còn nói về người thống soái thì mục đích và nhiệm vụ do trên giao tuy không thuộc quyền hạn của đồng chí đó, song việc lựa chọn đường lối, cách thức và phương tiện thực hiện các mục đích và nhiệm vụ ấy, như bạn đọc đã rõ, thì lại hoàn toàn phụ thuộc vào đồng chí đó. Điều đó thuộc phạm vi quyền hạn và khả năng của người thống soái, đồng chí đó có quyền dùng ý chí của mình yêu cầu bộ đội phải cố gắng tới một mức độ để đạt được mục đích và hoàn thành các nhiệm vụ trong tình huống lúc đó.

Chúng ta thay quyết định của người thống soái phản ánh một cách hữu cơ trí tuệ và ý chí của người thống soái. Trí tuệ và ý chí ấy đã in dấu ấn đặc trưng lên toàn bộ quá trình lãnh đạo bộ đội hành động. Mặc dầu các nguyên tắc lãnh đạo bộ đội là thống nhất và phải nghiêm khắc tuân theo các quy luật của khoa học quân sự cũng như của nghệ thuật quân sự, song lại không thể có các quyết định giống hệt nhau của những người thống soái, sở dĩ như vậy là do tình huống của mỗi trận đánh, mỗi chiến dịch đều có nhiều hình vẻ, không lặp lại như nhau, lại cũng còn do mỗi người thống soái đều có phong cách riêng cũng như đặc điểm riêng trong việc chỉ huy các lực lượng và phương tiện được giao. Khó mà xác định được ranh giới khác biệt nhau giữa các đặc điểm chỉ huy của Gh. C. Giu-cốp và I. X. Cô-nép, C. C. Rô-cô-xốp-xki và những thống soái khác. Nhưng thực tế ở họ lại có những ranh giới ấy, và chúng ta biết chắc điếu đó.

Chúng tôi không có ý định đưa bạn đọc đi miên man vào việc phân tích nội dung quyết định của người thống soái. Tôi xin phép nói gọn lại là quyết định phải bao quát tất cả mọi tin tức cần thiết cho những người chỉ huy cấp dưới, để họ lĩnh hội được chính xác mục đích và nhiệm vụ của các đơn vị, các lực lượng và phương tiện nhằm bảo đảm thực hiện mục đích và nhiệm vụ đó, các phương pháp và thứ tự hành động. Vị trí trung tâm của quyết định là ý đồ, tức tư tưởng cơ bản của chiến dịch. Ý đồ đó là yếu tố chỉ đạo của công tác tổ chức, công tác đảng và công tác chính trị của những người chỉ huy cấp cao và cấp thấp.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #253 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:10:21 am »


*
* *


Người thống soái phải hoạt động trong các điều kiện tình huống chiến tranh, tức trong các hiện tượng phức tạp, biến động và hết sức mâu thuẫn. Tình huống, đó không phải chỉ có địch, các đơn vị ta, địa hình, thời gian, thời tiết, các tin tức về chiến dịch-chiến thuật và các tin tức về tự nhiên mà người chỉ huy các cấp phải sử dụng đến. Ngoài ra, đối với người thống soái, tình huống còn là sự tổng hợp các nhân tố kinh tế, chính trị, xã hội và các nhân tố khác, buộc họ phải vận dụng để chiến thắng quân thù. Tình huống chiến tranh quyết định hoạt động của người thống soái, song đồng thời nó cũng lại là đối tượng tác động của các lực lượng và phương tiện nằm trong tay người thống soái. Chính vì vậy mà người thống soái phải mất nhiều công sức để bảo đảm phát triển được tình huống có lợi cho mình, bằng cách biết khôn khéo sử dụng các đơn vị.

Các yếu tố của tình huống đối với cơ quan tham mưu và người thống soái đều giống như nhau, nhưng thái độ đối với các yếu tố ấy, sự phân tích, tác dụng và mục đích sử dụng chúng trong hệ thống tổ chức và tiến hành các chiến dịch lại có những sự khác nhau. Như đã nói ở trên, cơ quan tham mưu khai thác và chuẩn bị các tài liệu để ra quyết định, còn người thống soái thì nắm vững các tài liệu của cơ quan tham mưu, tổng hợp chúng và dựa trên cơ sở đó mà ra quyết định.

Nhiệm vụ hàng đầu của người chỉ huy quân sự là phải biết địch. Tất nhiên, biết địch có nghĩa là người chỉ huy quân sự phải nắm được các tin tức về số lượng và chất lượng các đơn vị của địch, trạng thái tinh thần, trang bị và tình hình cung cấp của chúng. Thế nhưng, khác với cơ quan tham mưu, điều chủ yếu đối với người thống soái là phải hiểu rõ khả năng của địch, và điều quan trọng hơn hết là phải hình dung đúng các ý đồ của chúng.

Phần trên chúng tôi đã nói khá tỉ mỉ về việc khai thác các tin tức trinh sát và việc cơ quan tham mưu hoạt động như thế nào để phân tích các tin tức đó, còn ở đây chúng tôi không đề cập đến vấn đề đó nữa. Đáng tiếc là có nhiều tin tức về địch chúng ta phải khó khăn lắm mới khai thác được, thì hoặc là lạc hậu, vì thế cho nên những tin tức đó không còn đáng tin cậy nữa, không còn hoàn toàn chính xác nữa, hoặc là chúng lại mâu thuẫn với nhau, sở dĩ như vậy là do cả bên ta lẫn bên địch đều ra sức làm mọi việc để đánh lạc hướng đối phương. Trước tình hình đó, người thống soái mặc dầu đã nhận được nhiều tin tức của cơ quan tham mưu, song vẫn luôn luôn cảm thấy như còn thiếu những tin tức về yếu tố chủ yếu của tình hình chiến sự, tức về địch. Người thống soái từng phút từng giây phải sống và làm việc gắn liền với việc dự đoán và giả thiết, phải thường xuyên chọn lọc những sự thật rất nhỏ, so sánh, kiểm tra lại và gạt bỏ những tin tức giả.

Việc đi sâu vào ý đồ của địch và lường trước được địch sẽ làm những gì trong thời gian trước mắt hoặc sau này là một điều đặc biệt khó khăn. Kẻ địch không dại dột phơi bày các điều suy tính của chúng lên mặt bàn, mà cố sức giữ rất kín các điều suy tính đó. Nắm chắc được các kế hoạch của địch là việc hiếm có, nên thường chúng ta phải phán đoán bằng cách so sánh các sự kiện trong hoạt động thực tiễn của chúng.

Chúng ta không thể thắng nếu không phát hiện ra những mặt mạnh và mặt yếu của địch. Thấy được mặt mạnh của địch để biết phòng ngừa, còn thấy được mặt yếu của địch để biết lợi dụng có lợi cho ta. Hơn nữa, ta cũng cần phải nắm được cả khả năng kháng cự của địch khi chiến dịch phát triển vào tung thâm, nếu không thì ta có thể bị đột kích ở những nơi ta không ngờ tới.

Kịp thời phát hiện ra vũ khí mới của địch cũng là một vấn đề có ý nghĩa lớn giúp ta khỏi bị bất ngờ. Chúng ta đều biết rằng bên nào sử dụng bất ngờ hàng loạt vũ khí mới thì thường thu được hiệu quả lớn. Chúng ta còn nhớ tác dụng của pháo phản lực của chúng ta (hồi ấy gọi là «Ca-chiu-sa») đã gây thiệt hại nặng cho bọn Hít-le và những kết quả đó được chúng ta lợi dụng một cách thắng lợi; ngược lại, bọn phát-xít cũng đã buộc Bộ chỉ huy Liên Xô phải suy nghĩ, khi chúng đem ra sử dụng trên chiến trường các xe tăng «Cọp» hạng nặng và các pháo tự hành «Phéc-đi-nan».

Tôi phải nói rằng, nếu trong công tác trinh sát của chúng ta đã có lần phạm phải những thiếu sót nặng, thì công tác trinh sát của bọn phát-xít Đức trong những năm Chiến tranh giữ nước vĩ đại, cũng thường vấp phải những sai lầm nghiêm trọng. Các đơn vị trong đội dự bị chiến lược của Bộ tổng tư lệnh tối cao Liên Xô đã tập trung ở ngoại vi Mát-xcơ-va mà bọn địch không hề biết, và Tổng hành dinh của Hít-le cũng không dự kiến nổi cuộc phản công của ta. Trinh sát của địch cũng không kịp thời báo trước cho bọn chỉ huy của chúng biết mối nguy cơ ở các sườn yếu của quân Đức tại Xta-lin-grát và các lực lượng chủ yếu của tập đoàn quân 6 Đức đã bị lọt vào vòng vây. Trinh sát của địch cũng không phát hiện được mật độ phòng ngự của ta và phương diện quân Dự bị trước khi nổ ra chiến dịch lịch sử Cuốc-xcơ, khiến bộ chỉ huy phát-xít Đức về sau này vẫn phạm phải những hành động có tính chất rập khuôn. Đến giai đoạn cuối chiến tranh, trinh sát của phát-xít Đức vẫn vấp phải những sai lầm có tính chất thường xuyên như thế.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #254 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:11:22 am »


Những kết luận của người thống soái về tình hình bộ đội của mình cũng có ý nghĩa không kém phần quan trọng. Người thống soái thường nắm chắc tình hình bộ đội của mình, vì trong từng thời gian nhất định, đều nhận được báo cáo về tình hình quân số, trang bị và trạng thái tinh thần. Thế nhưng các chỉ tiêu số lượng ấy vẫn chưa đủ để hình thành một quyết định của người thống soái. Những chỉ tiêu đó mới chỉ là cơ sở để rút ra các kết luận, và dựa vào những kết luận đó, người thống soái cần phải tìm hiểu xem đơn vị nào có thể hoàn thành được nhiệm vụ trong chiến dịch sắp tới, do đó sẽ sử dụng các lực lượng và phương tiện của mình ra sao: đơn vị nào bố trí ở thê đội một, đơn vị nào ở các thê đội tiếp sau, ở đội dự bị; xác định bộ đội ta có mặt nào yếu hơn hoặc mặt nào mạnh hơn địch, cần phải cải thiện những gì và ở đâu, phải bổ sung quân số cho đơn vị nào và trang bị thêm cho đơn vị nào. Người thống soái lại còn phải tính đến cả khả năng của những người chỉ huy mà quá trình và kết cục trận đánh, trận chiến đấu sẽ phụ thuộc phần lớn vào phẩm chất cá nhân của họ. Các kết luận về bộ đội mình nói chung đã hình thành nên quyết định của người thống soái.

Hành động của các đơn vị bạn cũng là yếu tố tình huống tiếp sau cần phải được đi sâu phân tích. Chúng ta phải đặc biệt chú ý tới hành động của các đơn vị bạn, nếu không thì thắng lợi chung sẽ không triệt để hoặc có thể sẽ có nguy cơ lâm vào tình thế khó khăn. Trước hết, ta cần nắm được là các đơn vị bạn hiện đang ở đâu, có tiếp giáp với các đơn vị của ta hay giữa các đơn vị của ta và đơn vị bạn có khoảng cách. Các đơn vị bạn ở phía trước thì tốt, song nếu còn ở phía sau thì sao? Như vậy có nghĩa là ta phải gấp rút áp dụng các biện pháp nhằm bảo đảm cho hai bên sườn của mình. Ngoài ra, còn cần phải biết các đơn vị bạn có nhiệm vụ gì và ý định thực hiện các nhiệm vụ đó thế nào? Cơ quan tham mưu có nhiệm vụ làm tất cả những việc đó. Còn người thống soái phải xác định được là đơn vị bạn có thể chi viện cho đơn vị mình như thế nào và về phía mình, người thống soái cũng có thể tạo điều kiện giúp đỡ đơn vị bạn ra sao, để cùng thực hiện quyết định tiêu diệt địch. Cần phải thường xuyên nắm vững tình hình công việc của đơn vị bạn, nếu không sẽ dễ bỏ lỡ mất cơ hội giành thắng lợi hoặc làm hỏng mất kế hoạch chiến dịch và bị thất bại trong chiến đấu. Chính vì vậy mà Bộ tổng tư lệnh tối cao Liên Xô đã chú ý theo dõi và giúp các tư lệnh phương diện quân luôn luôn nắm được hành động của các phương diện quân bạn và không bỏ lỡ khả năng tác động tích cực tới thắng lợi của cuộc đấu tranh chung.

Năm 1942, tôi có dịp trực tiếp quan hệ với các chiến địch trên hướng Cáp-ca-dơ và trực tiếp thấy Tổng tư lệnh tối cao, vì lợi ích tiêu diệt địch ở cánh phía Nam mặt trận Xô - Đức, đã thường xuyên thông báo cho đại tướng I. V. Ti-u-lê-nép, tư lệnh phương diện quân Da-cáp-ca-dơ, và tướng I. I. Ma-xlen-ni-cốp, tư lệnh Cụm quân Bắc của mặt trận này, những tin tức thắng lợi của chúng ta ở Xta-lin-grát và tình trạng quân địch, đồng thời cũng đã yêu cầu hai đồng chí tư lệnh phải hết sức cố gắng. Đến ngày 11 tháng Chạp 1942, khi thấy quân địch lại tung một phần lực lượng của chúng lên phía Bắc và tự làm suy yếu các lực lượng của chúng ở Bắc Cáp-ca-dơ, I. V. Xta-lin đã gửi bức điện sau đây cho phương diện quân Da-cáp-ca-dơ, đồng chí viết: «Không thể cho rằng địch tự ý rút sang bờ Bắc sông Tê-rếch là một hành động ngẫu nhiên. Như vậy là đã tạo nên hoàn cảnh thuận lợi cho tất cả các đơn vị của đồng chí tiến công. Nhiệm vụ của đồng chí là không được bỏ lỡ cơ hội và phải hành động táo bạo hơn...»

Chiến thắng ở Xta-lin-grát đã có ảnh hưởng tích cực tới Vô-rô-ne-giơ. Ngày 13 tháng Giêng 1943, ở đây đã triển khai thắng lợi chiến địch Ô-xtô-rô-gô-giơ-xcơ - Rô-xô-sơ, và ngày 24 tháng Giêng là chiến dịch Vô-rô-ne-giơ - Ca-xtô-rơ-nô-ê của phương diện quân Vô-rô-ne-giơ.

Nói chung, từ 19 tháng Mười một 1942 đến hết ngày 24 tháng Giêng 1943, các mặt hoạt động tích cực của nhiều phương diện quân Liên Xô ở gần nhau đã được đẩy mạnh: phương diện quân Tây-Nam, sông Đôn, Xta-lin-grát, Da-cáp-ca-dơ, Vô-rô-ne-giơ, Bri-an-xcơ, còn ở bên sườn khác, các phương diện quân Vôn-khốp và Lê-nin-grát cũng bắt đầu tiến công.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #255 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:12:48 am »


*
* *

Vấn đề địa hình có ý nghĩa rất lớn đối với ý đồ của người thống soái. Địa hình không phải chỗ nào cũng giống nhau, cho nên việc lợi dụng địa hình phải luôn luôn khác nhau. Đồng thời, đối với lực lượng bộ đội lớn, sự tồn tại của những con đường tiến quân tự nhiên thuận lợi như kiểu «cửa mở Xmô-len-xcơ» hoặc «cửa mở Phốc-san», trong một chừng mực nào đó, đã xác định trước được hướng đột kích chiến lược giống nhau. Những khu vực địa hình độc đáo như Pô-lê-xi-ê hoặc Các-pát đã xé lẻ các cánh quân đang hoạt động ở đây, yêu cầu công tác thông tin liên lạc và hiệp đồng giữa các đơn vị đó phải có những biện pháp tác chiến đặc biệt.

Ngay cả những người thiếu kinh nghiệm trong công tác quân sự cũng hình dung thấy rằng chiến đấu trên núi, trong rừng, ở các vùng dân cư, nhất là các vùng dân cư lớn và trên những địa hình trống trải cũng thật khác nhau; có một số trường hợp lại đòi hỏi bộ đội phải được huấn luyện riêng, ví dụ như bộ đội vùng núi. Vì vậy, mối quan tâm đầu tiên của người thống soái hay người chỉ huy là phải phát hiện xem tính chất địa hình sẽ thuận lợi hay khó khăn như thế nào đối với việc hoàn thành nhiệm vụ, phải hình dung được các trở ngại đó và có thể khắc phục được chúng như thế nào.

Khi nghiên cứu địa hình, người thống soái phải xác định các biện pháp nhằm gây khó khăn cho hoạt động của địch (gây lụt lội, đắp các ụ, đống và các chướng ngại khác) và tạo điều kiện thuận lợi cho bộ đội mình hành động. Khi phân tích địa hình, thì phải nghiên cứu kỹ các đường giao thông để nắm được số lượng, hình dạng, tính chất đường sá và cách sử dụng chúng như thế nào.

Cơ quan tham mưu sẽ thu thập mọi tài liệu về địa hình, còn người thống soái thì có thể nói rằng phải có cảm giác về địa hình và có tài trông thấy đằng sau nhiều ký hiệu trắc địa trên tấm bản đồ là thiên nhiên sinh động, chứ không phải là một tờ giấy chết cứng. Điều đó có nghĩa là khi nhìn vào tầm bản đồ, người thống soái phải hình dung thật rõ các núi thật, rừng thật, sông thật, đầm lầy thật. Không phải ai cũng có cái tài ấy, nhưng quả thật nhiều người có cái tài đó. Họ nghiên cứu địa hình trên bản đồ thật dễ dàng, họ thường nhận ra ngay được các mặt tích cực và tiêu cực của địa hình.

Tôi xin phép nhắc lại ở đây với bạn đọc đặc điểm sử dụng địa hình của người thống soái trong các chiến dịch của bộ đội xô-viết trên Hữu ngạn U-crai-na vào mùa xuân năm 1944 đã được nói đến ở các phần trên. Lúc bấy giờ ở đây là đúng vào thời kỳ đường xấu, khó đi lại. Đường sá lầy lội. Bộ chỉ huy quân Đức cho rằng đối phương không thể tiến công được vì chắc bộ đội Liên Xô sẽ phải chờ đợi cho đến mùa khô, và bọn chúng hy vọng đến khoảng thời gian ấy sẽ tổ chức xong phòng ngự. Nhưng các tư lệnh phương diện quân N. Ph. Va-tu-tin, I. X. Cô-nép và đại diện của Đại bản doanh Gh. C. Giu-cốp lại nghĩ khác. Các đồng chí nghiên cứu tại chỗ các khả năng khí tài chiến đấu và vận tải của ta, đã đề nghị tiến công, buộc địch phải thất bại vì những tính toán không có căn cứ của chúng. Bộ tổng tham mưu và Đại bản doanh hoàn toàn đồng ý với các đồng chí đó. Như bạn đọc đều biết, chiến dịch mở ra đã thu được thắng lợi to lớn.

Với ví dụ Các-pát, chúng ta thấy rõ vai trò của địa hình trong ý đồ của người thống soái ở các chiến dịch. Theo ý định của N. Ph. Va-tu-tin và Gh. C. Giu-cốp, phương diện quân U-crai-na 1 sẽ mở mũi đột kích vào vùng chân núi Các-pát. Tiến công vào đây, phương diện quân sẽ chia cắt được mặt trận quân địch, không cho chúng cơ động theo con đường ngắn nhất. Cánh quân Nam của địch buộc phải cơ động theo các con đường dài hơn, đi qua Ru-ma-ni và Hung-ga-ri, sự hiệp đồng của các lực lượng quân địch với nhau gặp rất nhiều khó khăn.

Trong chiến tranh, nhân tố thời gian có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Không đâu lại có quan hệ với thời gian một cách thiết thân như những lúc ở trong các chiến hào và các sở chỉ huy. Ở đây, thời gian được đánh giá với tất cả chiều rộng triết học của nó, mặc dầu đó là những vấn đề hàng ngày, mà ta có thể nói là bình thường nữa, như tập trung lực lượng và phương tiện, cải tiến việc huấn luyện chiến đấu và tình trạng sẵn sàng chiến đấu của bộ đội. Lúc tiến công, người chiến sĩ phải tính toán thời gian vượt qua vùng hỏa lực dày đặc của địch trước các chiến hào của mình và chộp lấy thời cơ trong chớp mắt để tiêu diệt mục tiêu. Những người thống soái vùi đầu vào những tấm bản đồ và bảng tính. Từ ngữ dùng để nói chuyện thường không nhiều lắm: «kịp», «không kịp» hoặc «vượt trước»...

Điều cũng dễ hiểu là Đại bản doanh và Bộ tổng tham mưu phải đánh giá nhiều vấn đề khác mà thường tư lệnh phương diện quân không có quan hệ trực tiếp đến. Nhưng việc lựa chọn thời cơ để chuyển sang tiến công lại là nhiệm vụ trực tiếp của tư lệnh phương diện quân. Và thời gian tiến hành phản kích vào quân địch đang tiến công, thời hạn đưa lực lượng dự bị và các thê đội hai vào hành động — tất cả những việc ấy là những vấn đề thuộc về hoạt động trực tiếp của những người tư lệnh và người chỉ huy, những vấn đề quyết định tiến trình và kết thúc trận đánh và chiến dịch.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #256 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:15:46 am »


Một thử thách lớn đối với ý chí của người thống soái là khi họ nhận lấy trách nhiệm báo cáo về Đại bản doanh Bộ tổng tư lệnh tối cao rằng thời gian do cơ quan lãnh đạo chiến lược cấp cao định ra trước đây để thực hiện những biện pháp có thể làm thay đổi cục diện chiến tranh là không hiện thực. Ví dụ như, khi chuẩn bị phản công ở Xta-lin-grát, Bộ tổng tư lệnh tối cao Liên Xô đã cử các đại biểu của Đại bản doanh tới các phương diện quân. Tổng tham mưu trưởng A. M. Va-xi-lép-xki đã xuống phương diện quân Xta-lin-grát. Thời hạn bắt đầu chiến dịch ấn định vào ngày 20 tháng Mười 1942.

Thời điểm lúc này thật phức tạp: quân địch đang ở trong tình trạng khủng khoảng trong đợt tiến công, chưa kịp tổ chức và trang bị đầy đủ cho phòng ngự. Bộ chỉ huy phát-xít Đức đang cần có thời gian để làm việc đó. Chính lúc này lại là thời cơ thích hợp nhất để tiến công mạnh vào quân địch. Thế nhưng, các phương diện quân của ta lại chưa kịp tập trung bộ đội và các phương tiện vật chất cần thiết để phản công. A. M. Va-xi-lép-xki phải báo cáo về Mát-xcơ-va rằng chiến dịch chưa chuẩn bị xong, đồng thời trong khi tiếp tục làm các công tác chuẩn bị, lại không được bỏ lỡ cơ hội, để có thể tiến công trước quân địch và đánh tan chúng trước khi chúng có thể kháng cự lại chúng ta.

Cuộc phản công chuyển sang ngày 10 tháng Mười một. Nhưng trong các điều kiện tình huống lúc ấy thì ngay cả thời hạn mới này cũng vẫn chưa hiện thực, vì lực lượng dự bị từ tung thâm đất nước vẫn chưa kịp điều tới và lớp băng trên mặt sông Vôn-ga không thuận lợi cho các lực lượng đã điều động đến để vượt sang bờ bên kia sông.

Thời gian cứ trôi qua...

Các đồng chí buộc phải tính toán lại tất cả, rồi báo cáo một lần nữa về Đại bản doanh. Tình hình căng thẳng đến tột độ. Sau khi tính toán các mặt, chúng ta nhận thấy thời gian vẫn thuộc về chúng ta, và thời cơ phương diện quân Xta-lin-grát chuyển sang phản công lại hoãn một lần nữa. Lần này, định vào ngày 20 tháng Mười một 1942. Bộ tổng tư lệnh tối cao hiểu rõ A. M. Va-xi-lép-xki, hoàn toàn tin cậy vào báo cáo của đồng chí về tình hình và đồng ý chuyển thời hạn bắt đầu chiến dịch chậm lại một tháng.

Ở các phần trên, chúng ta đã nói đến cuộc tiến công mùa xuân của các Lực lượng vũ trang Liên Xô tại Hữu ngạn U-crai-na năm 1944, nhưng cho phép tôi được trở lại vấn đề này, để nói tới vai trò của thời gian và sự phấn đấu của người thống soái để tranh thủ thời gian đó qua tấm gương công tác của I. X. Cô-nép. Đại bản doanh Bộ tổng tư lệnh tối cao Liên Xô hối đó đã đặc biệt nhấn mạnh rằng: thời cơ hạ lệnh cho chúng ta phải thật nhanh chóng chuyển sang tiến công để «không cho địch có thể tổ chức phòng ngự trên sông Nam Búc». Chỉ thị gửi cho các phương diện quân nói rõ vấn đề này. Các đồng chí tư lệnh đã chú ý tới yêu cầu đó, còn I. X. Cô-nép — tư lệnh phương diện quân U-crai-na 2 — đã chuẩn bị kịp và cho bộ đội tiến công vào ngày 5 tháng Ba (chứ không phải ngày 6 tháng Ba như Đại bản doanh đã quy định trước đây) để không cho địch có dư đến một ngày tổ chức phòng ngự1. Như chúng ta đều biết, cuộc tiến công đã tiến hành thắng lợi lớn, quân địch bị đánh tan và bị hất ra khỏi biên giới Liên Xô sang Ru-ma-ni.
________________________________________
1. I. X. Cô-nép. Bút ký của tư lệnh phương diện quân. Mát-xcơ-va, 1972, tr. 151.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #257 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:16:12 am »


Muốn quyết định thời gian chuẩn bị và bắt đầu tiến công, chúng ta phải tính toán tỉ mỉ mọi vấn đề của chiến dịch sắp tới. Các điều kiện chính trị, kinh tế và quân sự có ý nghĩa cực kỳ to lớn trong vấn đề này. Tùy thuộc vào ảnh hưởng của các điều kiện ấy, thời hạn chuẩn bị các chiến dịch có thể co giãn trong phạm vi một tháng rưỡi đến hai tháng rưỡi (các chiến dịch Bê-lô-ru-xi-a, Lơ-vốp - Xan-đô-mia, Đông Phổ, Vi-xla - Ô-đe) hoặc từ một đến hai tuần (chiến dịch Đông Pô-mê-ra-ni, Pra-ha).

Bộ tổng tham mưu và các tư lệnh phương diện quân rất khéo chọn thời gian tiến hành các chiến dịch, cả thời hạn chuẩn bị cũng như tính toán mùa nào trong năm. Điều đó cho phép giành bất ngờ cùng với mọi hậu quả cho quân địch. Chẳng hạn chiến dịch Coóc-xun - Sép-tsen-cốp-xki (24 tháng Giêng đến 17 tháng Hai 1944) đã được chuẩn bị trong một thời hạn ngắn và tiến hành trong mùa đông, tưởng như rất không thuận lợi cho ta. Bọn tướng lĩnh khuôn sáo của phát-xít Đức đã không lường nổi chiến dịch đó và đã bị thất bại thảm hại. Mười sư đoàn và một lữ đoàn địch đã bị bao vây và tiêu diệt. Thiệt hại chung của địch lên tới trên 73.000 binh lính và sĩ quan. Tiếp theo sau, đang lúc mùa xuân đường sá khó đi lại, chúng ta cũng lại chuẩn bị trong một thời gian ngắn các chiến dịch ở Hữu ngạn U-crai-na (các chiến dịch Prô-xcu-rốp — Tséc-nốp-xư và U-man — Bô-tô-sa-ni) và đã thu được những kết quả chiến dịch-chiến lược quan trọng.

Thời gian là người độc tài trong suốt cả thời kỳ chuẩn bị chiến dịch. Nếu như Đại bản doanh giao nhiệm vụ cho phương diện quân trong 15-30 ngày đêm và hơn nữa trước khi bắt đầu chiến dịch, thì càng xuống cấp dưới, thời gian giao nhiệm vụ càng ngắn hơn. Ví dụ như ở cấp trung đoàn thì được giao vài ngày trước khi bắt đầu chiến dịch, còn ở cấp đại đội thì chỉ giao ngày hôm trước khi bắt đầu tấn công. Điều đó cũng có ý nghĩa riêng của nó. Một mặt, các binh đội và phân đội có thể chuẩn bị chiến đấu trong vòng 1-2 ngày; các sư đoàn và tập đoàn quân có thể dài hơn một ít, còn phương diện quân lại càng dài hơn nữa. Mặt khác, điều đó bảo đảm chuẩn bị chiến dịch được bí mật, vì càng ít người biết được ý đồ của chiến dịch và càng rút ngắn được thời gian chuẩn bị trước lúc bắt đầu hành động thì càng có lợi cho công việc.

Quân đội Liên Xô được huấn luyện tiến hành tác chiến trong mọi điều kiện tình huống, trong mọi mùa, ngày và đêm. Song dầu sao, chúng ta cũng phải luôn luôn chú ý tới ảnh hưởng của các nhân tố thời gian khác nhau, chẳng hạn tiến công ban đêm rất có lợi trong trường hợp bộ đội đã được huấn luyện kỹ, nắm chắc được sự bố trí của quân địch và địa hình thuận lợi cho việc đánh đêm.

Như vậy là trong chiến tranh, thời gian với ý nghĩa trực tiếp và tương đối của nó, là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi. Các vị thống soái ngày xưa cũng đã hiểu rõ vai trò của nó. A. V. Xu-vô-rốp từng nói: «Một phút quyết định kết quả một trận đánh, một giờ quyết định thắng lợi một chiến cục, một ngày quyết định vận mệnh của đế chế». Còn đây là câu châm ngôn của Na-pô-lê-ông: «Hãy đi, hãy chạy và chớ quên rằng thế giới được sáng tạo nên chỉ trong 6 ngày».
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #258 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:17:59 am »


*
* *

Sau khi tìm hiểu nhiệm vụ và đánh giá tỉ mỉ tình huống, nhà thống soái ra quyết định và trên cơ sở quyết định đó, bắt đầu một giai đoạn rất quan trọng của việc chuẩn bị chiến dịch là: tổ chức hiệp đồng giữa các phương diện quân và các cụm phương diện quân, giữa các quân chủng như lục quân với không quân, với hải quân (nếu chiến dịch tiến hành trên các hướng ven biển). Sau đó, trong từng quân chủng lại nghiên cứu tổ chức hiệp đồng giữa các binh chủng: bộ binh, pháo binh, xe tăng, công binh và đặc chủng, thông tin và các ngành khác. Trong không quân, tổ chức hiệp đồng giữa các máy bay tiêm kích với máy bay cường kích và máy bay ném bom; trong hải quân cũng phải tiến hành hiệp đồng như vậy. Sau nữa, chúng ta còn phải nghiên cứu hiệp đồng với các đơn vị bạn.

Quá trình diễn biến các chiến cục, chiến dịch, các trận đánh phụ thuộc phần lớn vào việc tổ chức hiệp đồng. Các chiến dịch phối hợp của các đơn vị được bố trí trên các hướng chiến lược khác nhau bao giờ cũng là phương tiện quan trọng và rất thực tế ảnh hưởng tới quá trình đấu tranh vũ trang. Ngay trong những ngày đầu Chiến tranh giữ nước vĩ đại, Đại bản doanh đã phát hiện ra âm mưu của quân địch muốn giành thắng lợi quyết định trên hướng Tây, để tiến vàoMảt-xcơ-va ở trung tâm của mặt trận Xô - Đức. Việc quan trọng lúc này là không cho địch tập trung mọi lực lượng của chúng trên hướng chủ yếu nhất trong thời gian đó và buộc chúng phải phân tán một phần lực lượng sang các khu vực khác, và chúng ta đã làm được điều đó. Cuộc kháng chiến anh dũng của những đồng chí bảo vệ Lê-nin-grát, Ki-ép, Ô-đét-xa, Xê-va-xtô-pôn và trên các tuyến chiến đấu khác đã căng lực lượng của địch ra, làm suy yếu những cố gắng của chúng trên hướng Tây. Sau này, chúng ta cũng vận dụng các phương pháp tương tự như vậy trên khắp các mặt trận, nhất là trong những năm 1944-1945 mà nhiều bạn đọc đã biết.

Dựa vào việc tổ chức hiệp đồng hợp lý giữa các phương diện quân, Đại bản doanh đã tác động tới quá trình đấu tranh trong các điều kiện tình huống rất khác nhau, kể cả trên một hướng chiến lược, làm cho địch bị bất ngờ, buộc địch lâm vào tình thế tác chiến bất lợi, khiến chúng phải phân tán lực lượng. Dẫn chứng tiêu biểu cho nhận xét trên là các chiến dịch của bộ đội Liên Xô trên hướng Tây vào mùa hè năm 1944. Hồi đó, ba phương diện quân Bê-lô-ru-xi-a tiến công đã thu hút những lực lượng đáng kể của địch ra khỏi dải tác chiến của phương diện quân U-crai-na 1 của I. X. Cô-nép. Các đơn vị của phương diện quân cũng chuyển sang tiến công, làm cho địch thiệt hại nặng nề trên hướng Lơ-vốp và chiếm lấy bàn đạp Xan-đô-mia có ý nghĩa chiến lược quan trọng bên tả ngạn sông Vi-xla.

Nhân đây ta phải nói thêm rằng, chiến dịch Lơ-vốp - Xan-đô-mia là một dẫn chứng về sự hiệp đồng thắng lợi giữa hai cánh quân xung kích của phương diện quân theo kế hoạch của I. X. Cô-nép. Trong thời kỳ chuẩn bị chiến dịch, Đại bản doanh rất nghi ngại về tính chất hợp lý của hai mũi đột kích trong dải của phương diện quân: một mũi để tiêu diệt cụm quân Lơ-vốp và mũi khác để đánh tan cụm quân Ra-va - Ru-xcai-a của địch. Đại bản doanh cho rằng, một mũi đột kích mạnh vào Lơ-vốp cũng có thể giành thắng lợi lớn. Thế nhưng, tư lệnh phương diện quân đã chứng minh được ý định đúng đắn của mình: hai mũi đột kích (có đủ lực lượng cho cả hai mũi) sẽ khiến địch không thể điều động được binh lực của chúng, nhất là xe tăng và các sư đoàn cơ giới, buộc các lực lượng không quân của chúng phải phân tán. Kế hoạch đó của I. X. Cô-nép đã được Đại bản doanh thông qua.

Chúng ta còn có thể lấy ra nhiều dẫn chứng khác nữa nhưng chừng đó cũng đủ để hiểu đúng và đánh giá được ảnh hưởng tư tưởng của người thống soái đối với việc tổ chức hiệp đồng giữa các đơn vị khi thực hiện ý đồ chiến dịch.

Trong thời gian chuẩn bị chiến dịch, đồng thời với việc nghiên cứu tổ chức hiệp đồng, chúng ta còn phải thực hiện cả việc bố trí lại các lực lượng và phương tiện cần thiết, tiến hành bổ sung cho các phân đội, bắt đầu huấn luyện cho các đơn vị, tổ chức các buổi diễn tập, xạ kích, tập trung đạn dược và các phương tiện vật chất khác ở những điểm cần thiết, hoàn thiện kế hoạch hành động, nghiên cứu và tiến hành các biện pháp tung tin giả để đánh lừa địch. Cơ quan tham mưu phải theo dõi chặt chẽ không cho địch phát hiện được các ý đồ thật của ta, và hoạt động nhằm giành được sự bất ngờ trong tiến công. Song, người tư lệnh còn bận nhiều hơn thế nữa. Trong quá trình công tác muôn hình muôn vẻ và khó khăn đó nhằm chuẩn bị cho chiến dịch, người tư lệnh còn phải trực tiếp huấn luyện cho đội ngũ cán bộ chỉ huy cấp dưới hành động trong các trận đánh sắp tới, ra chỉ thị, tiến hành các buổi tập huấn, xác định rõ nhiệm vụ giao cho các đơn vị, kiểm tra việc thực hiện các quyết định đã thông qua. Người thống soái cố gắng xuống mọi nơi, nhìn thấy tận mắt, nơi nào cần góp ý giúp đỡ, chỗ nào cần phải áp dụng quyền lực. Không thể giao cho người khác làm thay mình phần việc tối quan trọng này của việc chuẩn bị chiến dịch, vì như hồi đương thời, V. I. Lê-nin đã chỉ rõ: «mỗi trận đánh đều bao hàm khả năng thất bại trừu tượng, và không có cách nào để giảm bớt những khả năng ấy, ngoài cách chuẩn bị về mặt tổ chức để chiến đấu»1.
_____________________________________
1. V. I. Lê-nin. Toàn tập, tiếng Việt, Nhà xuất bản Tiến bộ, Mát-xcơ-va, t.6, tr. 175.
Logged
chuongxedap
Đại tá
*
Bài viết: 13138



« Trả lời #259 vào lúc: 02 Tháng Hai, 2016, 11:18:45 am »


*
* *

Cuối cùng, mọi việc đã chuẩn bị xong, mặc dầu khái niệm đó chỉ là tương đối, và không có một cuộc tiến công nào lại có thể bắt đầu khi, như ta thường nói, mọi chiếc khuy áo đều gài được hết đến tận người chiến sĩ cuối cùng. Mọi việc đều có giới hạn của nó. Sự căng thẳng đạt tới cực độ. Nếu nói một cách hình ảnh, thì lúc này ta cần phải kịp thời biết phóng mũi tên trên dây cung đã kéo căng hết mức. Nếu làm khác đi, thì độ cháy sáng đạt tới có thể bị lụi tắt.

Những vị thống soái của chúng ta nhận thức được và hiểu kỹ vấn đề này. Như bạn đọc đã thấy, một số người trong những trường hợp cá biệt đã bắt đầu chiến dịch sớm hơn thời hạn quy định, sau khi được sự đồng ý của Đại bản doanh.

Ngày «N» nóng lòng chờ đợi đã đến. Tất nhiên, đêm trước ngày đó thì không ai có thể ngủ được. Người có thần kinh vững, cũng chỉ chợp mắt được hai-ba tiếng đồng hồ là giỏi. Tư lệnh phương diện quân, tư lệnh tập đoàn quân, các chỉ huy quân đoàn, sư đoàn và trung đoàn lao tới đài quan sát của mình. Người nào cũng lựa chọn đặt đài quan sát sao cho có thể nhìn thấy tận mắt bãi chiến trường. Người chỉ huy trung đoàn thì hầu như lúc nào cũng sẵn có các điều kiện ấy. Người chỉ huy sư đoàn chỉ có từng lúc. Còn người chỉ huy quân đoàn và các tư lệnh tập đoàn quân thường chỉ quan sát được bãi chiến trường chủ yếu của các sư đoàn mình. Tư lệnh phương diện quân thường ở trong đội hình của tập đoàn quân hành động trên hướng đột kích chủ yếu. Đứng tại đài quan sát của mình, người tư lệnh không những quan sát thấy, mà còn cảm giác được mạch đập của quá trình trận đánh.

Đất rung chuyển, quầng lửa của những phát đạn xuất hiện, những tiếng nổ, rồi làn sóng âm thanh dội về inh tai — pháo bắn chuẩn bị bắt đầu.

Từ phía sau, tiếng động cơ ì ầm nặng nề vọng lại mỗi lúc một nặng thêm. Máy bay của chúng ta cất cánh đi ném bom, tập kích ở hậu phương gần và hậu phương xa của quân địch.

Những mảng khói và tiếng nổ rải rác chỗ này, chỗ kia bắt đầu xuất hiện trong vị trí quân ta. Sau cơn choáng váng ban đầu, địch đã kịp hoàn hồn, bắn vào các trận địa pháo binh và nơi tập trung của quân ta. Ngay lúc đó, làn đạn pháo binh của quân ta bắn trả, công kích dữ dội vào các khẩu đội pháo quân địch mà mắt không tài nào thấy được, chỉ có thể biết qua âm thanh mà thôi. Pháo chúng ta buộc pháo địch phải câm họng một thời gian. Ở phía trước, lúc này chúng ta nghe thấy từng phát đạn đại bác, tiếng súng máy nổ giòn và tiếng nổ của đạn súng cối 120 ly... Gần đến giờ «G» — thời cơ xung phong của bộ binh và xe tăng chi viện cho bộ binh.

Ở gần đài quan sát và xa hơn, ở bên phải, bên trái, các pháo hiệu màu bay vun vút trên bầu trời và rắc xuống những tia lửa ngũ sắc — đó là những tín hiệu tiến công của bộ binh và tín hiệu pháo chuyển làn bắn vào tung thâm. Tiếng xích sắt dội về gần bên: xe tăng chúng ta đã tiến đến tiền duyên quân địch. Mấy phút sau, hình dáng của các chiến sĩ ta đã thấy lấp ló xuất hiện sau xe tăng. Họ nhảy lên khỏi chiến hào và bám sát sau xe. Pháo bắn nổ trầm hơn và thưa hơn, song súng máy và tiểu liên lại nổ giòn mạnh hơn. Tiếng hô «xung phong!» hòa lẫn tiếng sủng: bắt đầu xung phong...

Người tư lệnh cùng với các trợ lý gần gụi nhất không ngừng quan sát trận đánh, nhận các báo cáo ngắn của những người tư lệnh tập đoàn quân qua phương tiện thông tin. Tin tức gửi về cho biết: trên hướng chủ yếu, bộ binh ta đã đột nhập vào chiến hào đầu tiên và tiến quân thắng lợi ở phía trước, còn ở phía bên — bộ binh phải tạm nằm lại trước hỏa lực bắn rát của địch trong các hỏa điểm còn sót lại chưa bị pháo ta bắn chuẩn bị chế áp hết. Cánh quân bên sườn đề nghị cho không quân chi viện tiến công. Người tư lệnh đề ra các biện pháp. Báo cáo của tư lệnh tập đoàn quân bên trái gửi đến: đồng chí cho rằng đã đến lúc phải đưa thê đội hai vào chiến đấu... Tư lệnh phương diện quân kiểm tra ý kiến của tư lệnh tập đoàn quân trên bản đồ: xem đưa lực lượng mới vào tham chiến lúc này có sớm quá hay không? Và tại sao tư lệnh tập đoàn quân ở phía giữa lại chậm phát huy thắng lợi và chưa tung thê đội hai vào. Tư lệnh phương diện quân quyết định đi xuống tập đoàn quân này và giải quyết tại chỗ đấy, xem đã đến lúc cần đưa các lực lượng thê đội hai vào hay chưa...

Cứ như thế, suốt ngày, suốt đêm... Rồi sang ngày khác... Không biết đã mất mấy ngày, mấy đêm, vì trận đánh còn tiếp diễn, tư lệnh phương diện quân và các tư lệnh tập đoàn quân nắm chắc tay lái chỉ huy các đơn vị, phát huy ảnh hưởng của mình tới quá trình trận đánh, bằng lời nói và việc làm, chi viện cho đơn vị này các lực lượng và phương tiện của mình, ra lệnh cho đơn vị kia phải «hành động đúng», đi xuống tại chỗ một đơn vị khác... Trên đường xuống các đơn vị, họ ăn, ngủ gật trong xe... Chỉ có trời mới biết những con người ấy chịu đựng ra sao. Thế mà họ đã chịu đựng được hết thảy! Họ hành động, làm hết các việc ở ngay trong vùng hoạt động của hỏa lực địch, thường xuyên uy hiếp sinh mệnh của mình. Thế nhưng, không một ai lại suy nghĩ tới nó, và như ta thường nói, đó là thói quen của họ. Chắc đây là khả năng của con người trong những giờ phút nguy hiểm biết tự chủ, làm việc, quyết định và sáng tạo. Một thân thể ốm yếu và một tinh thần bạc nhược thì không những không thể trở thành vị thống soái, mà cũng không thể trở thành người chỉ huy tốt được. Chiến tranh đã đưa lên nhiều tài năng, song nó cũng hạ uy tín một số vị «thống soái» trong thời bình! Hạ uy tín không phải chỉ những vị thống soái, mà cả những người chỉ huy nào không thể chỉ huy tốt trong thời gian chiến tranh, mặc dầu họ đã có nhiều cố gắng. Hóa ra là không phải ai cũng có tài năng như thế.
Logged
Trang: « 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 »   Lên
  In  
 
Chuyển tới:  

Powered by MySQL Powered by PHP Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2008, Simple Machines

Valid XHTML 1.0! Valid CSS! Dilber MC Theme by HarzeM