ບົດທີ 6
ໂຮງການໄປສະນີ
ຕ່ກີ້ແຕ່ກ່ອນ ຄົນທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກກັນ ຄັນຢາກຕິດຕໍ່ ຫລືສົ່ງຂ່າວຫາກັນ ກໍ່ຕ້ອງໃຊ້ເວລາດົນ ໂດຍລໍຖ້າໃຫ້ມີຄົນໄປບ່ອນທີ່ເຮົາຢາກສົ່ງຂ່າວໄປນັ້ນ ສາກ່ອນ, ແລ້ວຂໍຝາກຂໍ້ຄວາມ ຫລືຂຽນຈົດໝາຍຝາກນຳຄົນຜູ້ນັ້ນ. ສາເຫດທີ່ພາໃຫ້ຕ້ອງໃຊ້ເວລາດົນ ແລະຕ້ອງຝາກນຳຜູ້ທີ່ຈະໄປນັ້ນ ກໍຍ້ອນວ່າໃນ ຄາວກ່ອນການຄົມມະນາຄົມບໍ່ສະດວກດີ ແລະກໍຍັງບໍ່ທັນມີໂຮງການໄປສະນີເທື່ອ.
ປັດຈຸບັນນີ້ ສັງຄົມໄດ້ມີການພັດທະນາຫລາຍຂຶ້ນ, ພວກເຂົາສາມາດສົ່ງຂ່າວ ຫລືສົ່ງເຄື່ອງ ຂອງໄປບ່ອນຕ່າງໆໄດ້ໄວ ບໍ່ວ່າພາຍໃນຫລືຕ່າງ ປະເທດ. ພ້ອນກັນນັ້ນ ວິທີສົ່ງຂ່າວໄປຕ່າງປະ ເທດ ຫລືພາຍໃນປະເທດ ກໍມຫລາຍວິທີ: ການສົ່ງຂ່າວໂດຍໃຊ້ໂທລະເລັກ, ການລົມກັນທາງໂທ ລະສັບ. ດຽວນີ້ເຕັກໂນໂລຊີໄດ້ກ້າວໜ້າຂຶ້ນໄວ ດັ່ງນັ້ນ ຄົນສ່ວນຫລາຍນິຍົມໃຊ້ວິທີສົ່ງຂ່າວທາງອີນເຕີເນັດ ເຊິ່ງເອື້ນວ່າ ອີເມວ. ແຕ່ວິທີສົ່ຂ່າວທີ່ຍັງ ເປັາທີ່ນິຍົມກັນຢູ່ ກໍແມ່ນການຂຽນຈົດໝາຍ ຝາກທາງໄປສະນີ.
ໂຮງການໄປສະນີ ແມ່ນບ່ອນທີ່ຮັບຜິດຊອບເລື່ອງຝາກຈົດໝາຍໂດຍກົງ. ເວລາເຮົາຢາກ ສົ່ງຈົດໝາຍ ເຮົາຢາກຂຽນທີ່ຢູ່ ແລະຊື່ຂອງຜູ້ຮັບໃຫ້ ຈະແຈ້ງ ເພື່ອຈະໄດ້ສົ່ງໄປຖືກຕ້ອງຕາມຈຸດປະສົງ. ໂຮງການໄປສະນີກາງຂອງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ຕັ້ງຢູ່ຕໍ່ໜ້າຕະຫລາດເຊົ້າ. ເປີດບໍລີການຕັ້ງແຕ່ 8 ໂມງເຊົ້າຫາ 5 ໂມງແລງ. ສຳລັບວັນເສົາເປີດແຕ່ຕ້ອນເຊົ້າເທົ່ານັ້ນ. ຄ່າສົ່ງຈົດໝາຍ ຈາກເມືອງລາວເຖິງຍີ່ປູ່ນ ຕ່ຳສຸດລາຄາ 8.000 ກິບ, ໃຊ້ ເວລາປະມານ 5 ມື້. ຖ້າຢາກສົ່ງເຄື່ອງກໍ ໄດ້ຄືກັນ, ມີທັງສົ່ງທາງເຮືອ ແລະທາງເອກາດ. ພ້ອມກັນນັ້ນ ການຝາກຈົດໝາຍຍັງມີຫລາຍປະ ເພດເຊັ່ນ ຝາກທຳມະດາ, ຝາກດ່ວນ ແລະຝາກລົງທະບຽນ. ເພື່ອຮັບປະກັນບໍ່ໄຫ້ຈົດໝາຍທີ່ສົ່ງ ນັ້ນຕົກເຮ່ຍເສຍຫາຍ ເພິ່ນມັກໃຊ້ບໍລິການຝາກແບບລົງທະບຽນ ເຊິ່ງມີລາຄາສຸງກວ່າຝາກທຳມະດາ.
Phiên âmBốt thi 6
Hôông can pay sạ ni
Tè kỵ tè kòn khôn thì dù hàng kay kăn khăn dạc tít tò lử sôồng khào hả kăn ko toọng xạy vê la đôn đôi lo thạ mi khôn pay bòn thì hau dạc sôồng khào pay nặn sả kòn, lẹo khỏ phạc khọ khoam lử khiển chốt mải phạc năm khôn p’hụ nặn. Sả thệt thì p’ha hạy toọng xạy vê la đôn lẹ toọng phạc năm p’hụ thì chạ pay nặn ko nhọn và nay khao kòn kan khôm mạ na khôm bò thăn sạ đuộc đi lẹ ko nhăng bò thăn mi hôông kan pay sạ ni thừa.
Pắt chu băn nị sẳng khôm đạy mi kan p’hắt thạ na lải khựn, p’huộc khảu sả mạt sôồng khào lử sôồng khường khoỏng pay bòn tàng tàng đạy vay bò và p’hai nay lử tàng pạ thệt. P’họm kăn nặn vị thi sôồng khào pay tàng pạ thệt lử p’hai nay pạ thệt ko mi lải vị thi: kan sôồng khào đôi xạy thô lạ lệc, kan lôm kăn thang thô lạ sắp. Điêu nị tếc nô lô xi đạy kạo nạ khựn vay đằng nặn khôn suồn lải nị nhôm xạy vị thi sôồng khào thanh in tơ nết xầng ợn và i mêu. Tè vị thi sôồng khào thì nhăng pên thì nị nhôm kăn dù ko mèn kan khiển chốt mải phạc thang pay sạ ni.
Hôông can pay sạ ni mèn bòn thì hắp p’hít xọp lường phạc chốt mải đôi kông. Vê la hau dạc sôồng chốt mải hau toọng khiển thì dù lẹ xừ khoỏng p’hụ hắp hạy chạ chẹng p’hừa chạ đạy sôồng pay thực toọng tam chút pạ sôổng. Hôông kan pay sạ ni kang khoỏng nạ khon luổng Viêng Chăn tặng dù tò nạ tạ lạt Xạu. Pớt bo li kan tặng tè 8 môông xạu hả 5 môông leng. Sẳm lắp văn sảu pớt tè tọn xạu thầu nặn. Khà sôồng chốt mải chạc mương Lao thẩng Nhì Pùn tằm sút la kha 8.000 kíp, xạy vê la pạ man 5 mự. Thạ dạc sôồng khường ko đạy khư kăn, mi thăng sôồng thang hưa lẹ thang a kạt. P’họm kăn nặn kan phạc chốt mải nhăng mi lải pạ p’hệt xền phạc thăm mạ đa, phạc đuồn lẹ phạc lôông thạ biên. P’hừa hắp pạ kăn bò hạy chốt mải thì sôồng nặn tốc hìa sỉa hải p’hần mắc xạy bo li kan phạc bẹp lôông thạ biên xầng mi la kha sủng koà phạc thăm mạ đa.
Từ vựng: ຕ່ກີ້ແຕ່ກ່ອນ tè kỵ tè kòn: ngày xửa ngày xưa
ຫ່າງໄກ hàng kay: rất xa
ຄັນ khăn: nếu
ຕິດຕໍ່ tít tò: liên lạc
ສົ່ງຂ່າວ sôồng khào : thông tin
ຕ້ອງ toọng : cần
ໃຊ້ xạy: dùng
ເວລາ vê la : thời gian
ດົນ đôn: lâu
ລໍຖ້າ lo thạ: chờ đợi
ສາກ່ອນ sả kòn: giao, chuyển
ຝາກ phạc: gửi
ຂໍ້ຄວາມ khọ khoam: nội dung, nguyên văn
ຈົດໝາຍ chốt mải: thư
ພາໃຫ້ p’ha hạy: dẫn đến
ກໍຍ້ອນວ່າ ko nhọn và: cũng do vì
ຄາວກ່ອນ khao kòn: lần trước, đợt trước
ການຄົມມະນາຄົມ kan khôm mạ na khôm: giao thông
ສະດວກດີ sạ đuộc đi: thuận tiện, dễ dàng
ບໍ່ທັນ bò thăn: chưa kịp
ປັດຈຸບັນນີ້ pắt chu băn nị: hiện nay
ສັງຄົມ sẳng khôm: xã hội
ພັດທະນາ p’hắt thạ na: phát triển
ສາມາດ sả mạt: năng lực, khả năng
ເຄື່ອງຂອງ khường khoỏng: đồ dùng, thiết bị
ບ່ອນ bòn: chỗ
ຕ່າງໆ tàng tàng: khác nhau
ໄວ vay: nhanh
ບໍ່ວ່າ bò và: không chỉ
ພາຍໃນ p’hai nay: bên trong, nội bộ
ຕ່າງປະເທດ tàng pạ thệt: nước ngoài
ພ້ອນກັນນັ້ນ p’họm kăn nặn: đồng thời
ວິທີ vị thi: phương pháp, cách thức
ໂທລະເລັກ thô lạ lếc: điện tín, vô tuyến điện
ລົມກັນ lôm kăn: nói chuyện
ໂທລະສັບ thô lạ sắp: điện thoại
ເຕັກໂນໂລຊີ tếc nô lô xy: kỹ thuật
ກ້າວໜ້າ kạo nạ: tiến bộ, tiến lên
ດັ່ງນັ້ນ đằng nặn: vì thế, bởi vậy
ສ່ວນຫລາຍ suồn lải: phần lớn, đa số
ນິຍົມ nị nhôm: thịnh hành, phổ thông
ອີນເຕີເນັດ in tơ nết: in te nét
ເອື້ນວ່າ ợn và: gọi là
ອີເມວ i-mêu: thư điện tử
ຍັງ… ຢູ່… nhăng… dù… : còn… ở…
ໄປສະນີ pay sạ ni: bưu điện
ຮັບຜິດຊອບ hắp p’hít xọp: chịu trách nhiệm
ເລື່ອງ lường: chuyện
ໂດຍກົງ đôi kông: trực tiếp
ທີ່ຢູ່ thì dù: địa chỉ
ຜູ້ຮັບ p’hụ hắp: người nhận
ຈະແຈ້ງ chạ chẹng: rõ ràng, sáng sủa
ຖືກຕ້ອງ thực toọng: đúng đắn, hợp lý
ຕາມ tam: theo
ຈຸດປະສົງchút pạ sổng: mục đích, ý định
ນະຄອນຫລວງ na khon luổng: thành phố lớn (thủ đô)
ຕັ້ງ tặng: đặt, để
ຕໍ່ໜ້າ tò nạ: trước mặt
ຕະຫລາດເຊົ້າ tạ lạt Xạu: chợ Sáng
ເປີດ pợt: mở ra, mở cửa
ບໍລີການ bo li kan: phục vụ, dịch vụ
ຕັ້ງແຕ່… ຫາ… tặng tè… hả… : từ…. đến….
ຄ່າ khà: giá cả
ຕ່ຳສຸດ tằm sút: thấp nhất
ທັງ thăng: cả, kể, với, và
ທາງເຮືອ thang hưa: đường thuỷ
ທາງເອກາດ thang a kạt: đường không
ທຳມະດາ thăm mạ đa: bình thường
ດ່ວນ đuồn: nhanh, khẩn, hoả tốc
ລົງທະບຽນ lôông thạ biên: ghi sổ, bảo đảm
ຕົກເຮ່ຍເສຍຫາຍ tốc hìa, sỉa hải: thất lạc
Bài dịch:Bài thứ 6
Cơ quan bưu điện
Ngày xưa, con người ở xa nhau, muốn liên lạc hoặc gửi tin cho nhau phải tốn rất nhiều thời gian, phải đợi có người đi đến nơi mà mình muốn gửi tin thì mới có thể nhắn hoặc viết thư nhờ người đó chuyển giúp. Nguyên nhân của việc tốn nhiều thời gian và phải nhờ người chuyển giúp là bởi vì khi đó giao thông chưa thuận tiện và chưa có bưu điện.
Hiện nay xã hội đã có nhiều tiến bộ, chúng ta đã có nhiều khả năng thông tin hoặc gửi hàng hóa đi khắp nơi một cách nhanh chóng, không những ở trong nước mà còn ra cả nước ngoài. Việc thông tin đồng thời ở trong nước hay ra nước ngoài có thể bằng nhiều hình thức: chuyển tin bằng điện tín, nói chuiyện qua đường điện thoại. Ngày nay kỹ thuật tiến bộ nhanh chóng, bởi vậy phần lớn người ta đã sử dụng việc thông tin bằng internet gọi là thư điện tử. Nhưng với phương pháp này thì vẫn chưa được phổ biến nên người ta vẫn phải viết thư gửi qua đường bưu điện.
Cơ quan bưu điện là nơi chịu trách nhiệm việc chuyển phát thư từ trực tiếp. Khi muốn gửi thư, ta phải viết địa chỉ và tên của người nhận cho rõ ràng, sáng sủa thì sẽ được chuyển đến đúng nơi theo ý định. Nhà bưu điện trung tâm thủ đô Viêng Chăn nằm ở đối diện chợ Sáng mở cửa phục vụ từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều, riêng ngày thứ bảy chỉ mở cửa buổi sáng. Cước phí gửi thư từ Lào đi Nhật Bản thấp nhất là 8.000 kíp, trong thời gian khoảng 5 ngày. Thời gian gửi hàng cũng như vậy. Có thể gửi hàng bằng đường biển và đường hàng không. Đồng thời, việc gửi thư còn có nhiều hình thức như gửi thường, gửi phát chuyển nhanh, gửi ghi sổ (bảo đảm). Để bảo đảm không để thư từ bị thất lạc, người ta thường dùng dịch vụ ghi sổ nhưng giá cước cao hơn gửi thường.