.
CHUYỆN XVII ANH Ở ĐÂU ? (tiếp 4)
Ông Hoàng tước đây cũng tham gia du kích. Vì sức yếu nên sau ngày hòa bình ông cũng chỉ tham gia những công việc nhẹ nhàng ở thôn và ở xã. Hồi ông phụ trách thương binh xã hội xã thì có việc qui tập mộ liệt sỹ về nghĩa trang huyện. Lần này ông phụ trách việc di chuyển mộ liệt sỹ, trong đó có mộ của Dân và Nhật. Vị trí hai cái mộ đó ông nhớ rất rõ.
Tôi rất mừng. Trong bụng đang nghĩ đến chuyện thông báo cho gia đình như thế nào. Tôi nói:
- Thế thì may quá rồi ! Hôm nay cháu đi chỉ một ngày mà đã tìm được đồng đội. Rất cảm ơn chú !
Ông Hoàng chép chép miệng vài cái. Trông nét mặt ông, tôi thấy có gì không ổn. Tôi sốt ruột hỏi:
- Thế nghĩa trang huyện có gần đây không ạ ?
- Anh cứ uống nước đi.
- Vâng ! Có phải ở nghiã trang Châu Đức mình không ạ ?
- Tụi tui đưa hai anh về nghĩa trang Châu Đức. Bây giờ hổng biết nói với anh thế nào.
_ Ông ngần ngừ một đẫn rồi nói tiếp:
- Cách đây mấy năm, tỉnh qui tập các mộ liệt sỹ về nghĩa trang Châu Thành. Lúc đầu đấy cũng chỉ là
nghĩa trang huyện nhưng tỉnh quyết định mở rộng làm nghĩa trang liệt sỹ của toàn tỉnh.
- Cũng không sao chú ạ ! Nhưng mà . . . , cháu hỏi chú, thế trên mộ hai anh ấy bia ghi thế nào? Nhất định cháu sẽ tìm thấy.
Ông Hoàng chậm rãi, giọng như có lỗi:
- Lúc tụi tui chôn cất hai ảnh thì hổng biết tên tuổi gì hết trơn, mà trong người mấy ảnh cũng đâu có
giấy tờ gì. Chúng tui cũng chỉ chôn rồi đắp thành mộ thôi, hổng có bia. Rồi họ chuyển từ huyện về tỉnh
thì tui đâu có theo, nên giờ có xuống đó thì cũng hổng biết ai với ai gì ráo.
Ông Hoàng cảm thấy có lỗi ghê gớm, ông ngồi im không nói thêm câu nào. Còn tôi, đang khấp khởi hy vọng bỗng xịu xuống, cũng không hé răng được nữa. Chị Bình, theo dõi câu chuyện từ đầu đến giờ thì thở dài thất vọng. Cả ông, cả chị Bình và tôi đều cảm thấy có lỗi rất lớn với các anh. Tôi trách mình sao mãi đến bây giờ mới đi tìm. Giá mà đi tìm sớm hơn . . . !
Một lúc lâu, ông Hoàng mới cất giọng:
- Phải chi, lúc đó tui làm một cái bia, ghi tạm một cái tên gì đó, hay ghi ngày và nơi hy sinh thì bây giờ
đỡ rồi. . . . Cũng tại tui không nghĩ ra.
Tôi ngồi kể lại chuyện chúng tôi đụng địch hôm đó. Từ trên xe nhảy xuống, mỗi người tìm lấy một vị trí, ẩn nấp và nổ súng. Chiều hôm đó tập trung tại rừng cao su để nghe mệnh lệnh về chiến dịch Hồ Chí Minh thì ba người vắng mặt từ sáng vẫn không thấy. Chúng tôi chấp hành mệnh lệnh, lên xe hối hả vượt rừng cao su chạy về hướng Long Thành.
Sau ngày 30/4, thằng Đọ bị lạc từ đêm đó mới mò được về đơn vị. Nó không còn nói được ra tiếng, chỉ khào khào trong cổ họng. Sau đó, mấy đứa bị thương nhẹ từ viện trở về, chúng tôi mới biết Dân và Nhật hy sinh như thế nào.
Tôi hỏi thăm chú Hoàng đường đi nghĩa trang Châu Thành. Chia tay chú Hoàng và chị Bình, lúc đó đã là 6 giờ. Tôi chạy xe về Sài Gòn, đi thẳng theo đường số hai ra Xuân Lộc để bắt vào đường 1.
. . . (còn nữa)
CHUYỆN XVII
ANH Ở ĐÂU ? (tiếp 6)
Chuyện năm 1995 tôi đi tìm mộ Nguyễn Thế Dân và Ngô Thanh Nhật tưởng sẽ không bao giờ được nói lại nữa vậy mà tuần vừa rồi tôi đã được chứng kiến hai gia đình của các anh đã đi lại địa điểm ngày xưa ở thôn Đường Cùng, xã Ngãi Giao, huyện Kim Long, Bà Rịa (trước đây là huyện Châu Đức). Và ngày hôm qua, hài cốt hai anh đã được đưa về quê hương.
Hôm qua, 5 anh em c20 đã được dự lễ truy điệu và được đắp mộ chôn cất LS Nguyễn Thế Dân tại nghĩa trang LS quê anh - xã Yên Nam, Duy Tiên, Hà Nam.
Mấy ngày gần đây, khi được tin gia đình hai liệt sỹ đi bốc mộ các anh ở Bà Rịa, trong lòng tôi không yên chút nào.
Chuyện tôi đã gặp ông Hoàng (ông Hoàng là tên tôi đặt tạm vì không nhớ, còn dân ở đây vẵn gọi là ông Năm) là người trực tiếp chôn cất 2 LS, lại là người phụ trách công tác thương binh xã hội của xã đã được kể ở trên. Từ đó khẳng định hài cốt hai anh đã được đưa vào nghĩa trang LS Bà Rịa.
Sau đó gia đình anh Dân cũng đã gặp ông Năm và được nghe lại chuyện này. Từ đó, mỗi lần đi thăm mộ Dân Và Nhật đều chỉ thắp hương cho các liệt sỹ chưa biết tên trong nghĩa trang Bà Rịa. Có Lần thầy ngoại cảm Liên đã chỉ vị trí mộ Nguyễn Thế Dân là ngôi thứ 9, hàng 4. Mộ đó lại là một ngôi có tên tuổi đàng hoàng rồi.
Thế mà ngày 21/9/2011 hai gia đình đã bốc được mộ hai anh ở đúng vị trí mà các anh đã được chôn lúc hy sinh từ năm 1975.
Tôi sẽ kể lại chuyện này kỹ để các anh em biết. Quả là một chuyện công phu và phức tạp.
. . . (còn nữa)