Xế trưa, sau khi cùng chia lửa nửa chai Gin với thiếu tá Vấn một tiểu đội hộ tống Đạo và Nghệ băng rừng lội suối ra đường đón xe về phố. Đạo rủa sả đám sĩ quan phòng hành quân bộ tư lệnh sư đoàn, bởi trong buổi họp bộ tham mưu họ đã báo lên ông tướng Mõ Tàu vẫn còn là một cứ điểm an toàn, viên trung tá tham mưu phó, trưởng khối chiến tranh chính trị hớn hở hạ lệnh bảo đi. Nghệ thinh lặng rẽ cây gạt lá bước nhanh, chẳng nói năng gì cả. Dọc quốc lộ một, cả hai đã gặp không ít lính đào ngũ bỏ về nhà, hoặc nhập chung vào dòng xe cộ chở người tản cư xuôi về phía Nam. Những tốp đi ngược lại đang tản ra trông phố mang đủ súng đạn quân trang ngồi tràn các quán xá dọc đường.
- Chai nữa không? - Nghệ hỏi, Đào uống hết phần bia còn trong ly mình.
- Thôi đủ rồi, kêu tính tiền rồi về!
- Mi tính đi mô?
- Tạt qua nhà chút xíu.
Nghệ khoác tay, vẻ uể oải:
- Mi về trước tau ngồi nán lại làm thêm chai nữa. Đạo đứng lên - càu nhàu gì đó không rõ, ném xấp giấy bạc lên bàn rồi bỏ đi.
Nghệ vỗ đánh bộp vào mông một chị hầu bàn vừa đi ngang qua bảo mang thêm một chai bia nữa, rồi gác cả hai chân, ghếch đôi dày lấm bụi lên chiếc ghế Đạo vừa bỏ trống.
Một chiếc jeep đậu lại trước quán. Một cô gái và một đại úy thủy quân lục chiến bước xuống, đi vào. Nghệ bỗng nhổm dậy gọi:
- Chị Như!
Gã thủy quân lục chiến và cô gái bước lại phía Nghệ. Cô gái lên tiếng:
- Nghệ đó à? Lâu quá không thấy ghé nhà, con Nhã cứ nhắc mãi. Răng ngồi một mình ngó buồn xo rứa?
- Buồn thiệt, mời anh chị cùng ngồi chơi.
Gã thủy quân lục chiến nhìn chăm miếng vải in chữ "Báo chí - Press" trên túi áo Nghệ, đưa tay ra bắt tay anh với vẻ thản nhiên nhưng thật ra là hạ cố, kéo ghế ngập ngừng ngồi xuống. Cô gái Như-giới thiệu hai người với nhau. Nghệ nhìn bộ quần áo hợp thời trang của Như, giọng nửa đùa nửa châm chọc:
- Chị cũng biết tới mấy cái quán kiểu ni à?
- Tại răng lại không? phải không anh Quân?
Như nói và nhún vai rất đầm, liếc nhìn gã đại úy, mỉm cười.
- Không những tới mà Như còn uống được cả bia lẫn rượu nữa mới tuyệt chứ!
Giọng bắc quá chuẩn quá đanh gọn anh ta làm Nghệ cảm thấy khó chịu. Nghệ buột miệng:
- Những cô giáo như chị đáng sợ thiệt.
- Thì chị cũng đã và đang nổi tiếng rồi còn chi?
Như cười thành tiếng, tỉnh khô.
Nghệ cười, Quân cười, Nghệ gọi thêm bia, đĩa gà nấu nấm.
Ba người cùng cụng ly. Như uống nhâm nhi, hai người đàn ông uống bạo.
- Kể cũng buồn cười, giờ chừ lắm người thu dọn bỏ đi, hấp tấp vội vã, lắm người vẫn còn lê la trong quán xá. Chị Như, răng chị chưa đi? Đà Nẵng hoặc Sài Gòn chi đó. Định trải đời son trẻ ra hứng lửa diêm sinh và tai họa sắp mưa xuống thành phố ni à? Chúa không can thiệp được để tấm đời son trẻ của chị còn lành lặn được mô-Nghệ nói.
- Cậu đang tuyên truyền tâm lý chiến đó à?- Như châm chọc.
- Nói thiệt chớ tuyên truyền chi! Nghe đây này-Nghệ lôi tuột cái máy cassette hiệu Sony ra khỏi túi xách, loay hoay điều chỉnh. Tiếng nói của Đạo từ băng nhựa vang lên khe khẽ: "Chúng tôi hiện có mặt tại cứ điểm Mõ Tàu, phòng tuyến bất khả xâm phạm do những tay súng tiểu đoàn hai, trung đoàn năm tư bộ binh trấn thủ..." Làm nền cho tiếng nói Đạo là những loạt pháo rền. Như đưa tay tắt máy.
- Thôi dừng cái trò nghịch ngợm và trẻ con của cậu lại đi, không ai dại mà tin mô. Hãy tiếp tục câu chuyện của chúng ta. Không có chúa mô cả, nếu có chắc chúa cũng đứng né ra bên lề. Có mưa thì cũng do những người trên núi xuống, hoặc đang ở cùng chúng ta. Cũng cầu một trận mưa thiệt lớn để rửa sạch phố phường, mặt đất.
- Tưởng tượng còn sống sót chị sẽ chui ra từ đống tro than, gạch ngói vỡ nát, xác người, thú vị hết biết! - Nghệ cười.
- Nhưng sẽ được thấy những cái mới hơn, khác hơn mọc lên sau đó chớ! Có lần cậu bảo cậu nhàm chán quá cái đời sống ni rồi mà.
Quân bật lách cách cái bật lửa zippo trên tay:
- Thưa cô giáo triết, cô đang cãi giùm bọn Việt cộng.
Như phá lên cười:
- Thì Nghệ cũng đang dở giọng tâm lý chiến ra mà. Còn anh?
- Tôi là võ biền, đánh đấm dễ hiểu hơn lý luận.
- Rứa anh có nhận là sắp có một cơn mưa như Nghệ nói không?
- Có chứ! Hơn là mưa, đôi khi cả một trận bão cơ đấy.
- Anh bị bắt buộc chờ đợi và chịu đựng cơn bão đó phải không?
- Phải rồi, có thể nói gần như là thế!
- Cũng như Nghệ thôi. Còn tôi, tôi hoàn toàn tự do, nhưng tôi đếch thèm chạy trốn - Như khẽ nhún vai.
Thấy câu chuyện dần trở nên nặng nề, Nghệ cười xuề xòa:
- Không ai đi thì mỗi người cùng chia lửa diêm sinh và tai họa với những người ở lại, cãi nhau chi cho mệt? Chừ thì uống đi, uống bù cho cơn khát ngày mai mốt, rồi tôi tìm xuống một chiếc đò, còn anh chị đi tâm tình nơi mô đó, mai mốt rất khó kiếm một chỗ thơ mộng.
Như đỏ mặt. Gã thủy quân lục chiến gật gù có vẻ biểu đồng tình với câu nói đậm đặc chất lính của Nghệ. Như với qua tát vào vai Nghệ:
- Thằng quỉ, thì mi cứ uống cho đã đi, rồi tới giờ G vắt giò lên cổ mà chạy.
Và, họ tiếp tục ăn uống. Như nhâm nhi, hai người đàn ông cạn ly này đầy ly khác. Gió, nhạc, tiếng động thấm mãi vào đêm. Giờ này có khi phòng tuyến Mõ Tàu đã vỡ. Những tiếng kêu, những hình người tháo chạy lom khom trong các hầm hố tuyến hào, chấp chới, lập lờ dưới ánh pháo, ánh đèn trái sáng. Nghệ lắc đầu, ôi! hơi đâu mà nghĩ! Đêm mai, vợ con bồ bịch thiếu tá Vấn sẽ nhìn thấy anh ta trên màn ảnh truyền hình có khi đấy là lần cuối. Có khi chúng ta không còn dịp để tắm bia như đã hứa, kính thưa thiếu tá! Lỡ chơi đành chịu, thì cứ làm ra vẻ chịu chơi! Nghệ nhủ thầm và bật cười khan. Khá khen cho cái tài láu cá của mi nghe Đạo, cứ tưởng tượng nếu lúc ni hai thằng còn lui cui bò tới bò lui trên cái miệng chảo lửa nớ! Ôi, hơi sức mô… Nghệ ngồi dựa ngửa trên thành ghế, nghe cơn say ngấm dần, tản mạn, âm u trong da thịt. Quán thưa vắng dần. Khuôn mặt sầu mộng của bà chủ quán biến đâu mất. Những bông cúc vàng trơ trọi với chiếc bình hoa trên mặt quầy. Những chị hầu bàn bắt đầu rỗi việc vô ra ngáp vặt. Như và gã đại úy thủy quân lục chiến cơ hồ đã quên hẳn Nghệ, hai người chụm đầu với nhau thầm thì chuyện gì đó có vẻ thú vị.
Chị Như không thèm chạy trốn, lì thiệt! Nghệ nghĩ và chăm chú nhìn ngắm Như qua kẽ hở giữa chiếc ly và chai bia mới mở còn đầy ắp trên bàn. Khuôn mặt trông nghiêng với mái tóc xõa, hàng mi cong, mũi thẳng, môi cười trông Như đẹp một cách kiêu kỳ.
Ba mươi hai tuổi, chưa chồng. Tu nghiệp năm năm ở Pháp về, dạy triết ở đại học Văn Khoa. Như - Tịnh Như- mê thể thao, ăn mặc thời trang, bát phố hơn mê dạy học. Phía trên ngực áo bên phải luôn luôn thêu một nhánh hồng dại như là dấu hiệu độc đáo riêng. Đấu thủ quần vợt thuộc loại khá của Câu lạc bộ thể thao Cercle, nơi tụ tập những nghệ sĩ-thương-gia, quan chức lắm tiền, nơi các bà các cô "quý tộc" thích bơi périssoire
(1), lướt ván vào những chiều đẹp trời trên sông Hương. Bông hoa đẹp biết nói, của những dạ hội có khiêu vũ hoặc không ở các căn cứ quân sự. Bạn bè hầu hết là sĩ quan. Bữa nay ngồi xe Jeep với một thiếu tá nhảy dù, mai mốt lại thấy cặp tay một đại úy không quân ung dung đi dạo phố... Trong những đôi mắt nghiêm khắc và hiền hậu của Huế, Tịnh Như là một cô giáo hippy, một cái gì rất gai chướng. Cái khó chịu cô bày ra trước mọi người có lẽ là vẻ tươi trẻ hồn nhiên pha chút kiêu bạt.
Ngoài quan hệ là người thân của gia đình, Nghệ thích cái vẻ ấy ở Như và thích kiến thức khá đa dạng của cô từ triết học, phim ảnh, hội họa, văn chương hiện đại đến những suy nghĩ - đôi khi, khá lạ lùng, và độc đáo về đời sống. Có điều hẳn không ai ngờ với bề ngoài ấy, thỉnh thoảng Như lại thích triết luận với Nghệ về chủ nghĩa Mác - Lê-nin, nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động của tất cả các Đảng thuộc giai cấp vô sản, của xã hội xã hội chủ nghĩa, xã hội Cộng sản chủ nghĩa, khác hẳn chủ nghĩa của cái xã hội cô đang sống, đang là một thành viên trong đó. Thật tình Nghệ không thể hiểu nổi con người Như.
Cũng như lúc này đố ai biết được ai là Việt Cộng, ai không phải Việt Cộng. Việt Cộng đang ở giữa mọi người. Trong quán này, ngoài đường sá, phố chợ kia. Họ ở dưới mọi hình thức, dưới đủ mọi màu áo. Là đặc công đang âm thầm xâm nhập, là quần chúng đang sẵn sàng nổi dậy và chuyện sẽ khó tưởng tượng nếu Tịnh Như cũng là một nữ Biệt động! Cả gã đại úy thủy quân lục chiến này, biết đâu là một trinh sát, tình báo của Việt cộng, thằng bé bán đậu phộng rang đang tha thẩn từ bàn này sang bàn nọ nhặt những cái nút chai kia cũng là liên lạc viên chẳng hạn! Quanh đây ai ai cũng có thể là Việt Cộng cả... Nghệ cảm thấy ghê gai cả da thịt, cảm thấy cần nói một câu gì đó để xua ý nghĩ kinh hoàng ấy đi.
- Này chị Như, có thiệt là tới giờ G chị cũng không thèm bỏ chạy? - Nghệ khoát tay nói:
Như hơi sửng sốt quay lại rồi dịu dàng mỉm cười nói như dỗ dành một đứa trẻ:
- Nghệ, em say rồi, nhắm mắt ngủ đi một lát sẽ dễ chịu ngay.
- Còn chị, bộ chị không buồn ngủ à? - Nghệ lè nhè, đoạn giật thót người khi nghe Như nói một cách bình thản:
- Không, chị thức chờ.
M.M.
(SH19/6-86)
-------------------------------------
(1) Xuồng thoi, có hai mái chèo