Yamamoto và những trận đánh lịch sử trên Thái Bình Dương (Quyển 1 + 2)

[cuckoovn]

Những sai lầm của Hải quân Nhật Bản không chỉ trên phương diện tàu phóng lôi mà thôi. Ngay cả các dự án huấn luyện phi công và phát triển radar cũng bị bỏ lửng quá lâu. Vào cuối năm 1943, các cơ xưởng điện tử của chúng tôi đã hoạt động cả ngày lẫn đêm trong việc sản xuất radar, lý do là vào thời gian đó chiến hạm Nhật Bản bị chiến hạm Hoa Kỳ có trang bị radar đánh chìm quá nhiều tại quần đảo Solomon.

Trước chiến tranh, trong số hàng nhiều ngàn thanh niên xin theo học các khóa huấn luyện phi công, nhưng Hải quân chỉ chọn lựa một vài người là cùng. Cho đến cuối năm 1943, Hải quân vẫn không thay đổi chính sách này. Khi hầu hết phi công bị cuộc chiến thiêu rụi, Hải quân mới hối hả huấn luyện ồ ạt, nhưng các cơ sở sản xuất phi cơ lại không thể nào đáp ứng đủ nhu cầu đòi hỏi.

Tất cả 100 sinh viên sĩ quan thụ huấn ở Trường Ngư Lôi đều xuất thân từ các trường đại học hoặc cao đẳng, thoạt đầu đã tình nguyện theo học các khóa huấn luyện phi công và các nhiệm vụ liên quan đến phi hành. Sau ba tháng huấn luyện sơ khởi về ngành bay, tất cả những sinh viên sĩ quan này đột nhiên bị chuyển sang học các khóa huấn luyện nhiệm vụ trên mặt biển. Lý do đơn giản là nếu họ có tiếp tục theo đuổi cho hết các khóa học theo sở nguyện đi nữa, Hải quân cũng không có phi cơ đâu mà cho họ lái.

Các sinh viên sĩ quan của tôi, tất cả đều khoảng trên 20 tuổi, rất nhiệt tâm và đứng đắn, nhưng tất cả đều thuộc thành phần trừ bị nên có vẻ tài tử, hoàn toàn khác biệt với các sĩ quan xuất thân từ Hàn Lâm Viện mà tôi đã từng giảng dạy về lý thuyết phóng ngư lôi của tôi ,cũng chính tại quân trường này vài năm trước đây. Tôi hiểu với những tay tài tử này, tôi cần phải kiên nhẫn rất nhiều.

Trong nhiệm vụ giảng dạy, tôi rất cứng rắn và không ngần ngại chỉ trích các lỗi lầm của sinh viên. Phương diện kỷ luật cũng phải áp dụng chặt chẽ, nhưng nhóm sinh viên trừ bị hiện thời của tôi giống như các sinh viên dân sự. Tôi nhận thấy không thể nào áp dụng lối quở trách mà không giải thích tỉ mỉ các lỗi lầm của họ. Làm cách nào biến các tay tài tử này thành các thủy thủ tàu phóng lôi đầy đủ khả năng trong vòng 3 tháng huấn luyện? Vì quá chán nản, nhiều lần tôi đã nghỉ đến việc từ chức.

Chiếc tàu phóng lôi mới đến trường vào tháng hai và khả năng của nó đã làm tôi thối chí. Sau khi chạy thử chiếc tàu 20 tấn này, tôi quay vào cầu tàu và mạnh miệng tuyên bố: “Đây không phải là một tàu phóng lôi. Nó chỉ là loại du thuyền không hơn không kém. Cái ngữ này vô dụng trên phương diện chiến đấu thật sự.”

Omori và các huấn luyện viên dưới quyền tôi đứng lặng lẽ, mặt mày tiu nghỉu. Anh chàng kỹ sư phác họa đồ án chiếc tàu mặt mày xanh xám, bước lên và giải thích có tính cách biện hộ rằng chiếc tàu này được trang bị động cơ là một động cơ máy bay cũ! Việc này không có gì khó hiểu, bởi lẽ chúng tôi không thể nào sản xuất máy móc mới đúng mức đòi hỏi của loại tàu này. Có quá nhiều trở ngại, và thiếu thốn dụng cụ là trở ngại quan trọng nhất.

Bực mình và chán nản vô tả, tôi im lặng bỏ đi.

[cuckoovn]

Một vài “tàu phóng lôi “ mới khác được đưa đến, nhưng đó cũng chỉ là “du thuyền”.

Mức độ sản xuất, dưới kế hoạch khẩn cấp thời chiến, theo tôi biết, chỉ có khoảng 200 tàu phóng lôi tải trọng từ 15 đến 30 tấn được hạ thủy kể từ đầu năm 1943. Tất cả các tàu này đều trang bị với máy phi cơ cũ và không chiếc tàu nào đạt được tốc độ hơn 25 hải lý. Vỏ của loại tàu này được làm bằng gỗ hoặc thép, dài khoảng 12,5m đến 15,5m, thủy thủ đoàn gồm 7 người, trang bị hai ngư lôi nhỏ và một đại liên 13mm. Nhưng không chiếc nào đạt đến phẩm chất theo mong muốn của tôi. Một quốc gia có thể sản xuất được những thiết giáp hạm lớn nhất thế giới mà lại không thể nào sản xuất được một chiếc tàu phóng lôi vừa ý, đó là một việc thật đáng buồn.

Chương trình huấn luyện một khóa học gồm 100 sinh viên của tôi kéo dài một vài tuần lễ và kết thúc vào tháng 11 năm 1944. Những điều tôi nêu ra sau đây để lưu ý các sinh viên tốt nghiệp đã khiến cho Omori và các huấn luyện viên khác không hài lòng: “Các tàu phóng lôi của chúng ta, thật không may, đều có khả năng dưới chân bất kỳ chiếc tàu nào cùng loại của đối phương. Như tôi đã từng lặp đi lặp lại hàng ngàn lần với các bạn, rằng chiến thắng của các bạn sẽ nhờ cậy vào sự vụng trộm, bởi lẽ các bạn sẽ không mong gì tồn tại nếu mặt đối mặt chiến đấu với địch quân. Các bạn sẽ phải lợi dụng mọi phương thức che dấu hoặc đánh lừa mới mong thành công. Nói một cách khác, các bạn không bao giờ nên tạo cho chiếc tàu của các bạn trở thành những mục tiêu lộ liễu trước họng súng của địch quân.”

Giảng dạy là một công việc rất dễ chán nản. Các khung cửa sổ của lớp học nhìn ra hải cảng trầm lặng Yokosuka. Quang cảnh trước mắt đã gợi trong lòng tôi những tiếng kêu gọi thì thầm của đại dương. Đời sống trên một khu trục hạm là một đời sống đầy căng thẳng và nhọc nhằn, nhất là những ngày hoạt động quanh quần đảo Solomon, nhưng tôi đã nhìn lại như nhìn bóng dáng hạnh phúc đã mất, cho dù hạnh phúc đó mong manh, hòa hợp lẫn lộn với vui mừng. Tất cả những cảm giác đó hoàn toàn thiếu vắng ở nơi đây.

Những tin tức từ tiền tuyến đưa về hậu phương thường rất muộn màng và thêm bớt. Thỉnh thoảng tôi đến Tổng Hành Dinh Yokosuka để dò hỏi các tin tức, và biết được chút ít về tình trạng của các chiếc tàu do tôi chỉ huy trước đây.

Trong suốt năm 1943, khu trục hạm Amatsukaze đã đi đi lại lại giữa quê hương và Đông Nam Thái Bình Dương trong nhiệm vụ hộ tống các đoàn chuyển vận mà không gặp tại nạn nào. Nhưng khi tôi đến trường này không lâu, tôi đã xúc động mạnh khi nghe tin Amatsukaze bị trúng ngư lôi cách phía Bắc đảo Spratly ( là đảo gì đây các bồ tèo? ) 250 dặm vào tháng Giêng năm 1944 và 80 người thuộc thủy thủ đoàn thiệt mạng. (Do khu trục hạm Hoa Kỳ Redjin, hạm trưởng là Trung tá King phóng 4 quả ngư lôi, mà theo King, đã trúng 4 chiến hạm Nhật nhưng chỉ một chiếc chìm.)

Mặc dù bị hư hại nặng, khu trục hạm Amatsukaze vẫn ráng lết đến cảng Sài Gòn. Ở đây, chiếc tàu được sửa chữa khẩn cấp trước khi chạy qua Singapore để sửa chữa toàn diện, cho đến tháng 3 năm 1945 mới hoàn tất, và sau đó trở lại tham chiến trên đại dương.

[cuckoovn]

Khu trục hạm Shigure vẫn là soái hạm của vị tân chỉ huy trưởng hải đội, được sử dụng vào nhiệm vụ hộ tống sau khi tôi rời khỏi Sasebo. Tôi buồn hơn hết khi nghe tin chiếc tàu bị trúng bom vào ngày 17 tháng 2 năm 1944, chỉ hư hại nhẹ nhưng có đến 21 thủy thủ thiệt mạng. Và gây ra xúc động cho tôi hơn nữa, khi biết chiếc tàu bị trúng bom ngay hải cảng Truk, mà tôi từng xem như là một nơi an toàn và được phi cơ địch miễn trừ. Tôi xúc động mạnh mẽ, bởi chiếc Shigure đã từng tồn tại sau các cuộc tấn công dữ dội của phi cơ địch ở quần đảo Solomon và Rabaul, lại trở thành nạn nhân của một cuộc không tập ngay ở Truk.

Nhiều tin tức khủng khiếp khác dồn dập bay đến. Vào ngày 30 tháng 3, một lực lượng đặc nhiệm Hoa Kỳ, dưới quyền của Đô đốc Raymond A. Spruance, tấn công quần đảo Caroline, đập tan các hệ thống phòng thủ của Nhật Bản trên đảo Palau. Chiều ngày đó, Đô đốc Koga rời khỏi đảo Babelthuap với toàn bộ Bộ Tham Mưu của ông đến Davao, thuộc Philippines, và từ đó không nghe tin tức gì về ông nữa. Koga và Bộ Tham Mưu sử dụng hai thủy phi cơ và đã gặp bão khi vào không phận Philippines. Chiếc chở Koga đã rơi, riêng chiếc thứ hai, có Phó Đề đốc Shigeru Fukudome, bay ngoài rìa của trận bão, hiển nhiên là không nhìn thấy phi cơ của Koga rơi, đã cố gắng đáp xuống đảo Cebu. Cái chết của Koga được giấu kín cho đến ngày 3 tháng 5 năm 1945, khi Đô đốc Soemu Toyoda được công bố kế nhiệm ông. Thời gian trước đó, Phó Đô đốc Shiro Takasu, Tổng Tư Lệnh Hạm đội Khu vực Đông Nam, tạm thời điều khiển Hạm Đội Hỗn Hợp.

Trong lúc đó, tôi được lệnh đến Kawatana, gần Sasebo, ngay sau khi khóa huấn luyện của tôi kết thúc. Nhiệm vụ của tôi là thiết lập một trường huấn luyện tàu phóng lôi mới ở đây, bởi lẽ Oppama không còn thích hợp với số sinh viên sĩ quan càng ngày càng gia tăng. Chuyển động này sở dĩ xảy ra có thể là do việc tôi luôn luôn than phiền về tình trạng học tập và trang thiết bị bết bát ở Oppama.

Cho dù lý do nào đi nữa, sự thay đổi này vẫn được tôi tiếp nhận nồng nhiệt. Phiền não làm tôi mệt mỏi, nhưng viễn ảnh được chỉ huy một quân trường độc lập khiến tôi tươi tỉnh ra.

Kawatana là một làng đánh cá nhỏ nằm cạnh bờ biển của Vịnh Omura. Nhiều năm trước, Hải quân có một căn cứ thí nghiệm ngư lôi nhỏ ở đây, nhưng hiện thời cơ sở này không còn được sử dụng. Đến Kawatana vào ngày 3 tháng 5, tôi nhận thấy nhà cửa tại căn cứ thí nghiệm ngư lôi cũ đều đổ nát. Tôi gặp khoảng mươi nhân viên bảo trì còn lưu lại đây. Khi biết tôi xem qua cảnh hoang tàn trước mắt này với ý định đặt cơ sở huấn luyện cho một chiến thuật “cách mạng” trên mặt biển của Hải quân, họ vừa kinh ngạc vừa có vẻ chế giễu tôi. Thái độ này cũng khiến tôi buồn cười.

[cuckoovn]

Viên sĩ quan chỉ huy nhóm nhân viên bảo trì nói cho tôi biết Đô đốc Koga xem như đã mất tích, và Đô đốc Soemu Toyoda được chỉ định kế vị ông trong chức vụ Tổng Tư Lệnh Hạm Đội Hỗn Hợp.

Tin này khiến tôi kinh ngạc còn hơn khi thoạt đầu nhìn thấy cảnh hoang tàn của ngôi trường tương lai do tôi chỉ huy. Tôi cảm thấy Đô đốc Toyoda không thể nào là nhân vật thích hợp trong chức vụ mới này. Khi tôi rời Oppama, ông còn chỉ huy căn cứ Hải quân Yokosuka. Thoạt tiên ông ta là một Ủy viên trong Hội Đồng Chiến Tranh Tối Cao, và trước đó, vào những ngày đầu cuộc chiến, ông giữ chức vụ Tổng Tư Lệnh Hải khu Kure. Do đó, Toyoda chưa bao giờ nhìn thấy tận mắt bất kỳ trận đánh nào trong cuộc chiến. Giống như trường hợp Koga được chỉ định kế nhiệm Yamamoto, giữa lúc ông chỉ nằm ru rú tại các hải phận yên tĩnh của Trung Hoa, người kế nhiệm ông cũng là một người không có kinh nghiệm chiến đấu. Vào thời gian khủng hoảng này, tại sao Bộ Tư Lệnh Tối Cao lại đặt một nhân vật mà hầu hết các thủy thủ ở tiền tuyến không biết đến thành tích vào chức vụ Tổng Tư Lệnh? Câu hỏi này cứ ám ảnh trong tôi suốt thời gian bắt tay vào công việc tổ chức ngôi trường mới của tôi.

Một tuần sau đó, 200 sinh viên sĩ quan nhập học. Như khóa huấn luyện tàu phóng lôi của tôi ở Oppama, tất cả sinh viên này đều được chuyển sang từ các trường huấn luyện phi hành. Cùng với 6 sĩ quan phụ tá, ba trong số này lấy từ các sĩ quan vừa tốt nghiệp ở Oppama, tôi lại bắt đầu nghề thầy dạy đáng chán của tôi.

Tiên liệu của tôi về Toyoda đã sớm được chứng minh bằng một sự thật đau buồn. Chức vụ mới quá lớn đối với ông ta. Vào hai ngày 19 và 20 tháng 6, lực lượng đặc nhiệm hàng không mẫu hạm của Phó Đô đốc Jisabura Ozawa phải chịu đựng một cuộc đại bại đầy bi thảm, trong một trận đánh thường được gọi chế giễu là “Cuộc bắn gà ở Marianas”. Ozawa cố sử dụng các chiến đấu cơ có tầm hoạt động xa của ông để chống lại lực lượng Hoa Kỳ. Nhưng các vị Đô đốc Toyoda, Ozawa và Kurita, những người đã vạch ra kế hoạch hành quân này, đã không đo lường đúng sự hữu hiệu của radar, tài năng của phi công và khả năng của phi cơ đối phương ngày càng gia tăng. Họ cũng không nắm vững trình độ của các phi công Nhật Bản ở hiện tại như thế nào. Kết quả, Ozawa mất ba hàng không mẫu hạm và 500 phi cơ. Lực lượng đặc nhiệm cuối cùng đầy đủ thực chất của Hải quân tan tành. Bốn tháng sau đó, Ozawa mang ba hàng không mẫu hạm khác nhưng không có phi cơ thực hiện một nhiệm vụ “chim mồi” ở Philippines và cũng mất luôn cả ba mà không đạt được thành quả nào.

Hầu như mỗi ngày đều có những tin tức gây bàng hoàng đến nỗi chúng trở thành quen thuộc và gần gũi với chúng tôi. Một bản tin truyền thanh phát đi vào chiều ngày 10 tháng 7 cho biết Saipan rơi vào tay địch quân trong ngày trước đó và Phó Đô đốc Nagumo đã tuẫn tiết. ( Nagumo dùng súng ngắn để tự sát vào ngày 6 tháng 7, nghĩa là trước khi Saipan thất thủ 3 ngày.) Tôi đứng chết lặng trong phòng khi nghe tin này. Ngay lúc đó, một công điện từ Yokosuka gửi đến, chỉ thị tôi từ đây trở về sau, công việc huấn luyện sinh viên hãy nhắm vào mục đích chính là dự trù chống lại địch quân đổ bộ lên các bờ biển Nhật Bản.

[cuckoovn]

Phản ứng của tôi đối với lệnh này là một cái gì mà tôi sẽ không bao giờ hiểu được, chỉ biết rằng nó gây cho tôi sự xúc động kỳ dị. Tay tôi run rẩy và mặt tôi đỏ bừng lên vì giận dữ. Tôi xé nát bức công điện, quăng vào sọt rác và ngồi xuống bàn thảo một thỉnh nguyện thư dâng lên Nhật Hoàng Hirohito. Đó là một hành động phạm thượng, nhưng lúc ấy tôi không thể nào tự kềm chế mình được.

Tôi viết rằng Nhật Bản đang bại trận, và tôi kêu gọi Nhật Hoàng hãy nhìn thẳng vào tình thế thật sự. Tôi nêu ra tất cả các chức vụ then chốt trong Lục quân và Hải quân đều do các sĩ quan già nua, không quen với loại chiến tranh hiện đại, và các cuộc cãi cọ cứ tiếp tục xảy ra giữa Lục quân và Hải quân khiến cho hiệu năng hoạt động của cả hai lĩnh vực quân sự và kỹ thuật ngưng trệ, như sự xuống dốc thảm hại trong công việc sản xuất phi cơ và tàu phóng lôi chẳng hạn. Và tôi thúc giục Nhật Hoàng hãy mưu tìm phương cách chấm dứt chiến tranh, và, xem như là bước đầu tiên, cách chức tất cả các vị Đô đốc và tướng lĩnh không đủ năng lực đảm đương nhiệm vụ.

Tôi đã trở thành một tay cách mạng cuồng tín. Đó có lẽ là hậu quả của những nổi bực dọc kéo dài quá lâu trong nhiệm vụ giảng dạy của tôi. Việc làm của tôi không chỉ có tính cách bất phục tùng mà còn có tính cách phản động. Và – theo các luật lệ của Hải quân – tôi có thể bị đưa ra tòa án quân sự. Nhưng tôi không hề nghĩ đến những điều này. Tôi quên mọi thứ, tôi chỉ biết quốc gia của tôi hiện đang bước dần đến miệng vực.

Khi viết xong thỉnh nguyện thư, tôi đáp xe lửa lên Tokyo. Vào ngày 12 tháng 7, tôi đi thẳng vào Bộ Hải Quân, và người đầu tiên mà tôi gặp là Đề đốc Hoàng thân Takamatsu, bào đệ của Nhật Hoàng Hirohito. Tôi vồ ngay lấy ông.

“Hoàng thân Takamatsu, Ngài có thể tiếp riêng tôi được không?”

Hoàng thân nhìn tôi, có lẽ ông nghĩ tôi là một tên dở khùng đở điên, nhưng ông đã gật đầu. Tôi bước theo Hoàng thân Takamatsu vào văn phòng riêng của ông. Nơi đây, tôi trao thỉnh nguyện thư cho ông, yêu cầu ông dâng lên Nhật Hoàng.”

Ông hỏi: “Tôi có thể đọc trước hay không?”

Tôi đáp: “Dạ được, thưa ngài.”

Ông ngồi xuống mở tờ giấy ra và chăm chú đọc. Chân mày ông nhíu lại có vẻ xao xuyến. Đọc xong, ông quay lại nhìn tôi, hình như ông muốn xác định xem có phải tôi là một tên điên thật hay không, và ông xếp tờ giấy bỏ vào túi áo.

“Hoàn toàn đúng, Hara.” Ông vừa nói vừa đứng dậy. “Hãy bảo trọng lấy thân.”

Tôi không nhìn thấy rõ rệt những gì mà Hoàng thân Takamatsu thực hiện theo lời yêu cầu của tôi, nhưng có điều ông giữ rất kín hành động của tôi trong giới Hải quân. Nếu các lời lẽ tôi viết đến tai Bộ trưởng Hải quân, hoặc Bộ Tư Lệnh Hải quân, chắc chắn tôi sẽ không được yên thân.

[cuckoovn]

Sau khi trao thỉnh nguyện thư cho Hoàng thân Takamatsu, tôi lập tức đón xe lửa trở về Kawatana để chờ phản ứng của Nhật Hoàng. Khi không thấy động tịnh gì hết, tôi dần dần định tâm và ý thức rằng hành động của tôi hoàn toàn vô nghĩa, nếu không nói là bị lăng nhục. Không Nhật Hoàng mà cũng không có bất kỳ nhân vật nào khác trong Hoàng tộc đưa ra các hành động dựa trên thỉnh nghuyện thư của tôi. Hơn nữa, dưới thể chế hiện thời, Nhật Hoàng không có thực quyền, vì vậy, ngài không thể đưa ra bất kỳ hành động có tính cách quyết định nào. Tuy nhiên, Nhật Hoàng đã lấy lại chút ít quyền hành hơn một năm sau đó, khi Ngài tự quyết định sự đầu hàng của Nhật Bản.

Đành chịu thua với số phận, tôi chăm chú với nhiệm vụ, và khóa học bao gồm 200 sinh viên sĩ quan của tôi kết thúc vào tháng 7. Đầu tháng 8, các căn trại trong quân trường của tôi bị 400 tân sinh viên sĩ quan tràn ngập. Như khóa đàn anh, những người mới đến đều được chuyển từ các trung tâm huấn luyện bay. Khi nhìn thấy họ, một số thiếu mền một số thiếu chiếu, nằm ngủ sắp lớp như cá mòi trên mặt đất, tôi quyết định dẹp bỏ tất cả phiền muộn để trở về với bổn phận của một ông thầy tận tụy. Những thanh niên này đều là những người yêu nước nhiệt thành, họ xứng đáng với sự tận tụy của tôi.

Gần cuối giai đoạn huấn luyện 400 sinh viên sĩ quan này, mặt trận Philippines bộc phát. Các cuộc đổ bộ của Hoa Kỳ ở Leyte vào ngày 20 tháng 10 đưa đến một loạt đụng độ trên mặt biển, làm tiêu tán tất cả những gì còn lại trong tay Hải quân Hoàng Gia. Vào ngày 27, một thông cáo đầy bất ngờ cho biết việc thành lập phi đội Thần Phong, một đơn vị không kích tự sát gồm toàn những người tình nguyện.

Tin tức gây choáng váng này đã khuấy động ngôi trường Kawatana một cách khủng khiếp. Nó cũng là một cú đấm thẳng vào tôi, vì từ lâu tôi vẫn luôn chủ trương sinh mạng của con người phải được bảo vệ. Từng nuôi nấng hy vọng ra đi và trở về cho các sĩ quan của tôi, chiến thuật mới này đối với tôi quả thật phi nhân tính và không thể dung thứ được. Tuy nhiên, tư tưởng chống đối của tôi đã lắng xuống, khi tôi được đọc những báo cáo chi tiết về các cuộc tấn công “chắc trúng nhưng cũng chắc chết” này do các phi công tình nguyện thực hiện. Trong căn phòng lặng lẽ, tôi đã bật khóc.

Vào cuối tháng 10, 400 sinh viên của tôi tốt nghiệp, qua một buổi lễ mãn khóa, và cũng là buổi lễ tiếp đón 400 tân sinh viên khác. Trong tuần đó, một ông khách “không chờ đợi” đã đến viếng thăm ngôi trường của chúng tôi. Đó là người bạn cũ của tôi hồi còn ở Rabaul, Đại tá Toshio Miyazaki, nguyên chỉ huy trưởng hải đội 17 khu trục hạm, và hiện thời là huấn luyện viên cao cấp của Trường Ngư Lôi ở Oppama.

Sau khi tuyên bố cuộc viếng thăm với tư cách riêng, Miyazaki đã tiết lộ cho tôi biết ông đã đến đây bằng chuyến xe lửa đặc biệt có chở một món hàng lạ, và yêu cầu tôi đi theo ông để xem qua. Bước vào sân ga, ông dẫn tôi thẳng đến một toa hàng được một nhóm lính vũ trang canh gác cẩn thận. Nhóm lính này đi theo xe lửa từ Yokosuka đến đây. Các món hàng được mang đến sở thí nghiệm ngư lôi cũ và mở ra. Đó là 3 tàu phóng lôi nhỏ và nhiều dụng cụ để lặn dưới mặt nước.

[cuckoovn]

Các tàu phóng lôi, đóng bằng ván ghép và chạy bằng máy xe hơi, trông giống như loại xuồng máy thông thường. Điều mới lạ trong loại tàu phóng lôi này là phía trước chứa đầy chất nổ cực mạnh. Khi Miyazaki khẽ nói: “Đây là các Kamikaze trên mặt biển,” tôi thấy tim như nhói lên.

Để phá tan bầu không khí nặng nề, tôi hỏi về các dụng cụ lặn. Miyazaki giải thích: “Những cái đó để người nhái sử dụng. Với bình dưỡng khí, họ sẽ mang một khối chất nổ lặn xuống đáy biển để gắn vào chân vịt hoặc bánh lái tàu của địch quân.”

Ông ta cùng tôi lặng lẽ trở lại trường, và ở đây, ông đã giải thích rõ từng chi tiết. Ý kiến về các tàu phóng lôi nhỏ bé chỉ một hoặc hai người sử dụng và người nhái này là do Bộ Tư Lệnh Tối Cao đưa ra trong thời gian tôi đến Kawatana. Chiến thuật tự sát là đề tài đã từng được tranh luận sôi nổi và giằng co cho đến khi các đơn vị Kamikaza được thành lập ở Philippines, và hiện thời chiến thuật này đã được quyết định dứt khoát với tất cả sự ưu tiên dành cho nó.

Miyazaki nói: “Biết rõ anh, Phó Đô đốc Omori đã phái tôi đến đây để giải thích với anh về chiến thuật này và xin ý kiến. Và tôi cũng biết rõ anh, tôi ý thức được nhiệm vụ này sẽ gây phiền lòng cho anh. Tôi sẽ nghe theo bất kỳ điều gì anh chỉ dạy nhưng tôi cũng cần nhắc anh lại một lần nữa, rằng chiến thuật này đã được Bộ Tư Lệnh Tối Cao xem như là chiến thuật hàng đầu.”

Tôi ngẫm nghĩ sự lưu ý của ông ta, và sau khi đắn đo, tôi đáp: “Tôi biết cảm nghĩ của anh như thế nào, Miyazaki, và tôi cũng biết tốt hơn tôi không nên tranh luận với anh về vấn đề này. Nhưng anh cũng như tôi đều biết rằng huấn luyện gấp rút cho các sinh viên sĩ quan của trường này thì sẽ chẳng khác nào đút thịt vào miệng cọp, khi họ thi hành nhiệm vụ với những chiếc du thuyền chậm chạp được gọi là tàu phóng lôi này. Tôi thấy rất rõ là họ sẽ có rất ít dịp may để sống sót trở về. Kế hoạch đưa ra đã đành là phải thi hành, nhưng yêu cầu người khác cam tâm chịu chết, cho dù chịu chết trước những đối thủ vượt trội mọi mặt, lại là một việc hoàn toàn khác biệt. Làm sao chúng ta có thể yêu cầu những con người trẻ tuổi đó tự sát được?

Miyazaki nói một cách nghiêm nghị: “Hara, suốt 50 giờ mất ăn mất ngủ trên các toa xe chở mấy món hàng này từ Yokosuka đến đây, tôi không lúc nào không suy nghĩ về vấn đề anh vừa nói. Chúng ta chỉ còn biết một cách duy nhất là thành thật giải thích cho họ hiểu tình thế tuyệt vọng ở hiện tại. Tôi sẽ đích thân kể lại cho các sinh viên của anh trường hợp thiệt mạng của những thủy thủ thuộc hải đội khu trục hạm của tôi, mặc dù những thủy thủ này khéo léo và có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề. Tôi cũng sẽ nói với họ rằng hiện thời chúng ta đang hấp hối ở Philippines, tất cả binh sĩ của chúng ta đang đối mặt với tử thần. Tôi nghe tin các phi công Thần Phong đều nhất trí tình nguyện thực hiện các phi vụ tự sát bất thường sau khi nghe tin 500 đồng nghiệp từng trải qua hàng ngàn giờ bay đã bị giết như ruồi ở Marianas. Đây là những dữ kiện hợp lý nhất để trình bày với họ. Anh từng nổi tiếng là có phép lạ trong việc mang thuộc cấp trở về một cách an lành, ngay cả trong các trận đánh đẫm máu ở Solomon, do đó Phó Đô đốc đã gửi tôi đến anh để bàn thảo nhiệm vụ khó nuốt này. Một lẽ nữa, tôi biết và tôi hiểu anh, vì vậy, tôi thật sự muốn đến đây.”

[cuckoovn]

Miyazaki, thường thường là một loại anh hùng rơm, nông nổi và thờ ơ, bây giờ chẳng khác nào một kẻ thua trận đáng thương. Sau khi suy nghĩ cẩn thận, tôi nói:

“Cám ơn anh, Miyazaki, quả thật anh đang lâm vào tình trạng bối rối khi đến đây. Tôi đã suy nghĩ kỹ những gì anh vừa nói. Tôi tán thành ý kiến khôn khéo của anh. Riêng tôi, tôi sẽ kể lại những câu chuyện xoay quanh các khu trục hạm thuộc hải đội của tôi trước đây, chẳng hạn như chiếc Samidare dày dạn chiến trận của tôi. Tôi vừa nghe nói chiếc tàu này, mặc dù lập biết bao thành tích to lớn, đã bị trúng ngư lôi và chìm gần Palau, mang theo phân nửa thủy thủ đoàn. Nó bị tàu ngầm địch tấn công! Đó là một con chuột ăn một con mèo! Thật mỉa mai làm sao!

“Khu trục hạm Shiratsuyu còn gặp phải tai nạn tồi tệ hơn nữa. Chiếc tàu này trước đây đã va chạm với chiếc Samidare ở vịnh Empress Augusta, hồi tháng 6 vừa qua tôi nghe nói nó lại đụng nhau với một chiếc tàu chở dầu gần đảo Mindanao và chìm lỉm cùng với toàn thể thủy thủ đoàn 224 người.”

“Soái hạm cũ của tôi, chiếc Shigure, được mệnh danh là “khu trục hạm kiên cố”, đó là chiến hạm duy nhất thuộc lực lượng Nishumure còn sống sót sau trận đánh ở Vịnh Leyte. Nhưng tôi chắc rằng số phận chung cuộc của nó không còn bao lâu nữa. Chiếc tàu đáng yêu này, với tất cả thủy thủ cũ của tôi … Đó là định luật chung trong một cuộc chiến.”

Tới đây, tôi và Miyazaki không còn gì để nói với nhau nữa. Chúng tôi bắt tay và đi ngủ.

Sáng hôm sau, tôi ra lệnh tập họp toàn trường. Miyazaki lên tiếng đầu tiên, giải thích về các tàu phóng lôi mới, dụng cụ lặn và công dụng của chúng. Không khí trong sảnh đường căng thẳng, nhóm thính giả ngồi yên lặng nghe với thái độ không tin tưởng mấy.

Khi Miyazaki dứt lời, tôi chậm rãi bước lên bục gỗ và lên tiếng: “Các bạn đến đây để học hỏi về các loại tàu phóng lôi thông thường, nhưng vừa rồi các bạn đã nghe qua hai loại vũ khí mới do Đại tá Miyazaki trình bày. Chúng sẽ nằm trong chương trình giảng dạy của trường này. Bắt đầu từ ngày mai, ba lớp huấn luyện sẽ được mở ra cho các bạn. Các bạn có quyền tự do chọn lựa một trong ba lớp học này, nếu xét thấy thích hợp với khả năng và khuynh hướng của các bạn. Tôi muốn sự lưa chọn của các bạn không do áp lực hoặc ảnh hưởng của bất kỳ người nào. Sự lựa chọn này phải do ý thức của các bạn. Đây là quyết định của tôi. Trưa và chiều hôm nay, hoặc nếu cần, thời gian sẽ kéo dài hơn nữa, tôi sẽ ở tại văn phòng của tôi, để mỗi người trong các bạn đến trình riêng với tôi về sự lựa chọn của mình. Sẽ không có bất kỳ tra hỏi hoặc yêu cầu giải thích nào được đưa ra nhằm tìm hiểu xem tại sao các bạn lại chọn lựa như vậy. Đó là tất cả những gì tôi muốn nói với các bạn.”

Bốn trăm sinh viên sĩ quan, từng người một, bước vào văn phòng của tôi. Người cuối cùng rời khỏi văn phòng lúc 4 giờ sáng. Sau đó, tôi gọi Miyazaki, và chúng tôi phân loại các mảnh giấy có đề tên sinh viên cùng lớp học mà họ đã lựa chọn. Có 200 sinh viên chọn lớp tàu phóng lôi bình thường, 150 chọn lớp tàu phóng lôi tự sát và 50 người chọn lớp người nhái.

[cuckoovn]

Miyazaki, đã kiệt sức sau nhiều đêm mất ngủ, đã thở khì nhẹ nhõm. Tôi cũng không khác gì ông ta.

Các tàu phóng lôi tự sát được đặt tên rất thơ mộng – Shinyo – có nghĩa là “kẻ lay động đại dương”. Người nhái mang tên Fukuryu, có nghĩa là “con rồng bò”.*******

Hàng chục cơ xưởng Nhật Bản đã đóng khoảng 6.000 loại tàu nhỏ bé này. Mỗi chiếc có chiều dài từ 4.5 đến 5.5 mét, nặng từ 1,35 đến 2,15 tấn, hầu hết đều được gắn một động cơ có thể đạt được tốc độ 26 hải lý. Chỉ một vài chiếc vỏ bằng thép còn lại đều làm bằng gỗ nên rất dễ vỡ.

Xét trên mục đích tấn công, những “kẻ lay động đại dương” tỏ ra rất bết bát. Sau khi 3 tàu phóng lôi được đưa đến Kawatana không lâu, tôi yêu cầu căn cứ Không Hải quân ở omura phái một chiến đấu cơ tham dự vào một cuộc tấn công thực tập. Một huấn luyện viên lái một tàu phóng lôi ra khơi, nhưng khi phi cơ sà thấp ngay trên đầu, hắn ta đã bỏ chiếc tàu để nhảy xuống biển. Phi cơ quần lại lần thứ hai và xả súng đại liên bắn vào con tàu mong manh, nghiền nó ra thành từng mảnh.

***** : ( Như vậy là thực tập? Hay là huấn luyện viên được yêu cầu chết thật để làm mẫu? Bó tay với kiểu thực tập của người Nhật.)

Trang bị cho những “con rồng bò” lại còn tồi tệ hơn nữa. Hơn 50 sinh viên, toàn là những tay bơi lội tài giỏi, đã gặp nhiều rắc rối trong suốt thời gian thụ huấn. Ngay cả các bình dưỡng khí cung cấp cho nhà trường, không có cái nào là hoàn hảo. Nhiều sinh viên ngã bệnh khi lặn xuống biển vào ngay ngày đầu tiên của lớp học.

Những nỗ lực có tính cách hấp tấp như vậy có thể nào chống trả nổi địch quân mạnh mẽ, được trang bị toàn thiết bị khoa học tân tiến nhất hay không? Niềm bi quan bao trùm tâm hồn tôi. Mỗi ngày ở tại ngôi trường này là thêm mỗi sự chán nản đến với tôi. Tôi bắt đầu uống rượu nhiều trở lại.

Khoảng 100 sinh viên tốt nghiệp lớp tàu phóng lôi thông thường được gửi sang Philippines và Okinawa, đa số đã thiệt mạng mà không có được bất kỳ kết quả có ý nghĩa nào. Tất cả sinh viên khác được giữ lại để chuẩn bị chống trả với địch quân, mà theo dự đoán có thể đổ bộ lên Nhật Bản. Được biết hầu hết sinh viên ưu tú của tôi, thuộc lớp tàu phóng lôi đặc biệt và người nhái, không phải làm vật hy sinh trong các nhiệm vụ tự sát, đó là một an ủi lớn với tôi.

Vào ngày 20 tháng 12 năm 1944, Miyazaki thay thế tôi để điều khiển quân trường đáng chán Kawatana, và tôi được chỉ định vào một nhiệm vụ trên mặt biển, hạm trưởng tuần dương hạm hạng nhẹ Yahagi. Đó là một ngày sung sướng nhất trong một năm “không sung sướng” của tôi.

Một vị sĩ quan chỉ huy hớn hở bước lên cầu thang của tuần dương hạm Yahagi đang buông neo ở Sasebo vào ngày 22 tháng 12 năm 1944. Tôi đã trở lại với nơi mà tôi thuộc về, trở lại với những ngày chiến đấu, vĩnh biệt những muộn phiền ở Kawatana. Được chỉ định vào nhiệm vụ này là một vinh dự to lớn đối với tôi.

Các sĩ quan của chiếc tàu tụ họp chào đón tôi. Trung tá Shinichi Uchino, sĩ quan phụ tá, tuyên bố một cách đầy hứng khởi: “Khi biết tân hạm trưởng của Yahagi là Đại tá, thủy thủ đoàn đã vô cùng mừng rỡ. “Hạm trưởng kỳ diệu”, một số thủy thủ đã bắt đầu gọi Đại tá một cách hãnh diện như vậy.”

[cuckoovn]

Sau khi nhấn mạnh sự may mắn đầy thích thú được bổ nhiệm chỉ huy chiếc Yahagi, tôi nói: “Chưa từng được chỉ huy một chiến hạm lớn như thế này. Tôi sẽ có nhiều điều cần học hỏi ở quý vị.”

Những lời thành thật của tôi được đón nhận một cách hài lòng, và mọi người đều tỏ ra phấn khởi. Thúc đẩy tinh thần của chiếc tàu, đó là một việc làm cần thiết.

Yahagi vừa trở về từ trận thảm bại ở Vịnh Leyte. Trong trận đánh này, Yahagi là soái hạm của một nhóm chiến hạm yểm trợ thuộc Đệ Nhị Hạm Đội của Phó Đô đốc Takeo Kurita. Nhiều chi tiết của trận đánh này vẫn còn nằm trong bóng tối. Ngay cả những người tham dự cũng không am tường đầy đủ. Nhưng ai cũng biết Nhật Bản đã lãnh một cú đấm nặng nề, và Hoa Kỳ đã lật ngược tình thế trên quần đảo Philippines sau trận đánh này.

Vào ngày 25 tháng 10, sau khi lực lượng hộ tống hàng không mẫu hạm bị thiệt hại nặng nề, Phó Đô đốc Kurita tạo ra cuộc rút lui đầy tai tiếng của ông, mặc dù ông đã làm đình trệ cho các cuộc đổ bộ của đối phương ở Vịnh Leyte, tuần dương hạm Yahagi và các khu trục hạm tháp tùng vẫn còn cách xa trận đánh khoảng 10 dặm. Từ khoảng cách quá xa như vậy, Yahagi và đồng đội đã vội vã phóng ngư lôi, dĩ nhiên, tất cả ngư lôi đều hoang phí. Hành động chậm chạp của nhóm chiến hạm này đã gây chán nản cho mọi người.

Đề đốc Susumu Kimura, Tư lệnh Phân đội 10 khu trục hạm, bao gồm Yahagi và 6 khu trục hạm, đã phải rời khỏi chức vụ sau trận đánh. Ông ta nguyên là một chuyên viên hoa tiêu, không phải là một tay chiến đấu. Việc tránh né đụng độ của Kimura sớm chứng tỏ một cách rõ rệt vào tháng 10 năm 1942 trước đó. Khi tuần dương hạm hạng nhẹ Nagara của ông đã không truy đuổi địch quân ở vùng biển Guadalcanal. Tuy nhiên, hầu hết các chiến hạm Nhật khác có mặt trong trận đánh này đều chiến đấu dàn mặt với địch quân. Việc sử dụng Kimura một lần nữa vào trận đánh quan trọng như trận đánh ở Vịnh Leyte chẳng hạn, đã không được giải thích tại sao. Điều này chỉ có Bộ Tư Lệnh Tối Cao mới biết mà thôi.

Ngay cả việc lưu dụng hai Phó Đô đốc Kurita và Ozawa trong các chức vụ chỉ huy then chốt cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Cả hai đều tồn tại sau cuộc chiến và hiện thời vẫn còn sống. Tôi không thích đưa ra những lời chỉ trích toàn diện về họ, nhưng phải nói hai vị Đô đốc già nua và mệt mỏi này phải chịu trực tiếp trách nhiệm cuộc thảm bại ở Vịnh Leyte.

Kurita đã nói với tôi: “Tôi đã tạo ra sai lầm đó (tức ra lệnh rút lui), không ngoài vấn đề lúc ấy tôi quá mệt mỏi về thể xác.”

Khi bàn đến trận đánh Leyte, Ozawa thú thật với tôi rằng “ông thấy xấu hổ vì vẫn còn sống sót sau trận đánh đó.”

Trận đánh Vịnh Leyte là một trong những trận đánh lớn nhất trong lịch sử Hải quân đã được viết đi viết lại nhiều lần. Có nhiều ý kiến nêu ra đã khiến tôi không hài lòng, nhưng tôi đã hoàn toàn đồng ý với tác giả C. Vann Woodward khi ông kết luận quyển sách “Trận hải chiến Vịnh Leyte” của ông: “Những gì gọi là cần thiết trên đài chỉ huy của soái hạm Yamato vào buổi sáng ngày 25 không phải là một Hamlet mà là một Hotspur – một Halsey của Nhật Bản thay vì một Kurita.”