Lịch sử phát triển và giới thiệu các dòng xe tăng chủ lực (MBT)

[daibangden]

Đoàn xe tăng T-72 thuộc Quân đội Rumani. Rumani nhận được ít T-72 nhất - 30 chiếc. Việc bắt đầu sản xuất bản nâng cấp T-72: xe tăng TR-125 đã được lên kế hoạch nhưng không được triển khai thực hiện





Phiên bản T-72 của Nam Tư - xe tăng M84

[daibangden]

Xe tăng chủ lực PT-91 của Ba Lan





Phiên bản nâng cấp T-72M1 - T-72M4CZ (Séc)

[daibangden]

T-90S trong duyệt binh ở Ấn Độ

Thực tế là đồng thời với việc chế tạo T-90, ở Ural đã tiến hành chế tạo phiên bản xuất khẩu của nó là T-90S. Tương ứng với Mệnh lệnh của Tổng thống Liên bang Nga từ 24 tháng 12 năm 1992, T-90S được quyết định đưa ra xuất khẩu. Bắt đầu từ tháng 3 năm 1997, các biến thể khác nhau của xe tăng này đã được mang đi đến các triển lãm thường xuyên ở Nga lẫn nước ngoài. Năm 1998, bắt đầu các cuộc đàm phán về bán T-90S ở Ấn Độ và mua dây chuyền sản xuất. Nhưng theo quyết định của chính phủ Ấn Độ, sẽ mua xe tăng của Nga trước với sự giám sát của các chuyên gia Ấn Độ.

Ngày 17 tháng 5 năm 1999, ba mẫu thí nghiệm T-90S đa được đưa tới Ấn Độ. Các cuộc thí nghiệm diễn ra ở sa mạc Tar – nơi có những cồn cát hình lưỡi liềm rất khó chịu với độ cao 20 – 30 mét. Nhiệt độ ban ngày – 54 độ. Trong các điều kiện này, xe tăng phải di chuyển khoảng 2000km mà không có vấn đề nào xảy ra. Trong quá trình bắn chiến đấu tiến hành ở Ấn Độ, T-90S đã tiêu diệt (bắn cháy) 80% số mục tiêu, còn tầm bắn xa đạt đến 3000 mét.

Ngày 15 tháng 2 năm 2001, hợp đồng bán T-90S và chuyển giao dây chuyền sản xuất cho Ấn Độ đã được ký. Theo hợp đồng 310 xe tăng, trong đó 124 xe được sản xuất ở Nga, 186 - ở Ấn Độ.

Các xe tăng T-90S theo hợp đồng với Ấn Độ trong bị động cơ diesel V-92S2 đa nhiên liệu, công suất 1000 sức ngựa. Ngoài ra, trên các xe tăng này không có tổ hợp áp chế quang điện “Shtora-1”. Thay cho các đèn “Shtora-1” là các phần tử giáp phản ứng nổ bổ sung, còn hệ thống bắn lựu đạn “Tucha” được lắp dưới góc 45 độ thay cho 15 độ khi có tổ hợp “Shtora-1”.

[daibangden]

T-90 bay. Hạ Tagil năm 2000



T-90S ở triển lãm vũ trang năm 2001 - Omsk





T-90S phiên bản cho quân đội Algieri. Triển lãm vũ trang năm 2001 - Omsk

[daibangden]

T-90 trên đường tới Quảng trường Đỏ



T-90 quay trở về sau duyệt binh (mùng 9 tháng 5 năm 2008)



T-90 trên Quảng trường Đỏ. Moskva mùng 9 tháng 5 năm 2008

[daibangden]

Các xe chiến đấu và xe công binh trên gầm T-72

Trong thời gian 1967 – 1972, trong trang bị Quân đội Liên Xô đã tiếp nhận ba dòng xe tăng chủ lực mới với tính năng động lực học và khối lượng lớn hơn T-54/55 và T-62 – vào thời điểm đó đang là xe tăng chủ lực của Liên Xô. Trong thời điểm đó, binh chủng công binh cũng có những loại xe chuyên dụng chế tạo chủ yếu trên cơ sở gầm xe T-54 và T-55. Kết quả là, các phân đội công binh thuộc binh chủng xe tăng đã trở nên kém cơ động rất nhiều khi hành quân so với các phân đội chiến đấu trang bị xe tăng mới. Ngoài ra,  khả năng của chúng không đáp ứng hiệu quả cần thiết để cứu kéo các loại xe tăng mới. Tất cả những trường hợp này đã trở thành yếu tố quyết định để triển khai các công việc chế tạo mới hoàn toàn những dòng xe đặc biệt, xe công binh và xe chiến đấu mới trên cơ sở xe tăng T-72.

Việc lựa chọn các dòng xe mới trên gầm T-72 không diễn ra một cách ngẫu nhiên. Từ toàn bộ các dòng xe tăng chủ lực Liên Xô chỉ có T-72 mới thuận lợi cho việc chế tạo các mẫu xe chiến đấu và công binh khác nhau. Động cơ tuabin khí trên T-80 và diesel hai kỳ trên T-64, chỉ đảm bảo hiệu quả tối đa khi hoạt động cơ tầm gần. Ngoài ra, các đặc điểm cấu tạo của thiết bị động cơ – truyền động trên những xe tăng này rất khó để lựa chọn cho các mục đích khác một cách hiệu quả ngoài sự di chuyển của xe tăng. Vì thế, hầu như các xe công binh không được sản xuất trên gầm T-80, còn trên xe kéo – vận tải đa năng MT-T do Kharcov chế tạo và các xe trên cơ sở gầm của nó – xe đặt đường ray, xe đào hố (máy xúc), phà tự hành, xe vận tải bánh xích lội nước – đều sử dụng bộ phận chuyển động của T-64 cùng động cơ V-46. Mẫu thí nghiệm xe sửa chữa – cứu kéo trên gầm T-64 đã được đơn giản hóa bằng cách trang bị động cơ diesel bốn thì hỗ trợ để dẫn động cho các cơ cấu làm việc thay vì lựa chọn động cơ chính.

[daibangden]

Trên gầm T-72 trong những năm 1970 – 1980 đã chế tạo xe sửa chữa – cứu kéo bọc thép BREM-1, xe lắp cầu MY-72 và xe công binh đào đất IRM-2. Hai dòng xe đầu tiên được phát triển ở Omsk và phải do xưởng xe máy vận tải Omsk chế tạo. Nhưng việc này đã được điều chỉnh lại khi sản xuất xe tăng T-80. Liên quan đến vấn đề này, tương ứng với mệnh lệnh của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô từ ngày 27 tháng 7 năm 1977, việc sản xuất kỹ thuật công binh được giao cho phía Ural. Năm 1985, việc sản xuất hàng loạt xe IRM-2 sau đó đã được triển khai ở xưởng cơ khí Novokarmator, trong cùng năm, 5 xe BREM-1 đã được sản xuất, năm 1989 – sản xuất 5 xe lắp cầu MTU-72.

Những năm 1990, hàng loạt các xe công binh và xe lắp cầu trên gầm T-72 được chuyển sang gầm T-90 như những biện pháp nâng cấp. Ngoài ra, trên gầm xe tăng này còn chế tạo các xe chiến đấu mới.

[daibangden]

BREM-1 (“Công trình 608”)

Xe sửa chữa – cứu kéo bọc thép BREM-1 là khí tài cơ động bảo đảm kỹ thuật cho các phân đội chiến đấu mà trong trang bị có các loại xe tăng T-64, T-72, T-80 và các biến thể của những dòng xe tăng này. Xe được thiết kế ở Omsk trên gầm xe tăng chủ lực T-72 bởi Phòng thiết kế dưới sự chỉ đạo của A.A.Morov và tiếp nhận vào trang bị theo mệnh lệnh của Bộ trưởng Quốc phòng Liên Xô từ 14 tháng 6 năm 1945.

BREM-1 được sử dụng để cứu kéo khẩn cấp các xe tăng từ khu vực hoạt động hiệu quả của hỏa lực địch tới vị trí tháo lắp xe máy bị thương hoặc tới vị trí ẩn nấp, sơ tán các công trình xây dựng và cấp cứu, hỗ trợ cho các kíp xe khi sửa chữa và bảo dưỡng kỹ thuật xe tăng trong điều kiện dã chiến. Xe được trang bị tời kéo và các khối hệ thống ròng rọc (sức kéo 25 tấn lực, chiều dài dây cáp: 200 mét), tời phụ (sức kéo 530kg lực, chiều dài dây cáp: 400 mét), thiết bị kéo nửa cứng với bộ hãm trong, càng máy cày để cố định xe (tăng) tại chỗ khi hoạt động với tời kéo và thực hiện hoạt động đào đất bằng cần cẩu quay dạng mũi tên (sức nâng – 12 tấn), bệ nền đất để bố trí các thùng dụng cụ, khí tài và phụ tùng dự trữ khối lượng 1,5 tấn, thiết bị hàn điện để cắt và hàn ECA-1 với máy khởi động – phát điện SG-10-1S.

[daibangden]

Trong biên chế kíp xe có trưởng xe, lái xe – kỹ thuật viên và thợ móc – nối dây. Cửa ra vào của thợ móc- nối dây – bên trái đằng sau cửa ra vào của lái xe – kỹ thuật viên. Trong trang bị có súng máy 12,7mm NSVT-12,7. Khối lượng của xe với khối lượng tải 1,5 tấn trên nền đất: 41 tấn. BREM-1 được trang bị hệ thống lái dưới nước và có ống – mắt.

Trong những năm 1990, phiên bản nâng cấp BREM-1M đã được chế tạo, nghĩa là, thành phần trang bị và tính năng kỹ thuật tương tự như BREM-1 sau khi loại bỏ:

+ cần cẩu dạng mũi tên có sức nâng 20 tấn (với sự bổ sung hệ thống ròng rọc – 25 tấn) và tăng 1 mét chiều dài mũi tên, cho phép sửa chữa tháp pháo trong điều kiện vẫn lắp pháo chính và với các hệ thống từ bất kỳ xe tăng nào của Nga

+ thiết bị kéo nửa cứng được thay bằng thiết bị cơ khí đằng trước và sau, cho phép thực hiện việc nối xe với thiết bị cần (được) kéo mà kíp xe không phải ra ngoài.

[daibangden]

MTU-72 (“Công trình 623”)

Xe lắp cầu cho tăng MTU-72 được sử dụng đẻ vận chuyển và lắp đặt cầu bánh hơi có tải trọng 50 tấn trên chướng ngại vật rộng 18 mét (kênh, sông, mương…) với mục đích cho các phương tiện bánh xích và bánh hơi đi qua. Khi xuất hiện cầu thứ hai bằng MTU-72, có thể lắp cầu vượt chướng ngại vật đến 30 mét.

Gầm xe cơ sở - xe tăng T-72 không có tháp pháo và vũ khí tăng. Khối lượng tổng thể: 40 tấn, khối lượng thiết bị cầu: 6,4 tấn. Các kích thước: chiều dài: 11,64 mét (theo cầu), chiều rộng theo bản xích: 3,46 mét, chiều cao: 3,38 mét.

Thời gian triển khai (thu gọn) cầu: 3 phút ban ngày và 6 phút trong ban đêm. Kíp xe: 2 người. Cầu một nhịp, bánh hơi, thiết kế hàn từ hợp kim nhôm. Có thể lắp cầu thứ hai trong vai trò nối tiếp cầu thứ nhất, khi đó, hai nhịp cầu được cố định với nhau (cuối nhịp cầu thứ nhất đặt lên đáy chướng ngại vật hoặc trên trục trung gian từ khí tài sẵn có). Để mở cầu, xe MTU di chuyển đến gần chướng ngại vật với sự hỗ trợ của bộ dẫn động thủy lực dựa vào dầm đỡ trên mặt đất, bộ phận sau cầu được mở ra và đặt cầu lên chướng ngại vật. Sau đó, xe cơ sở trong vai trò kiểm tra tải trọng vượt qua cầu. Việc thu cầu từ chướng ngại vật lên xe có thể từ vị trí cũ hoặc từ bờ đối diện.