ĐỊA DANH THỨ 2,KHU VỰC KÔP HAY CẦU 30.
Thẳng đường từ con voi vào khoảng hơn 4km gặp 1 khu vực cây ăn trái um tùm,đó là khu vực Kôp.Trải dài từ bắc sang nam khoảng 3,4 trăm mét.Gần cuối có 1 cây cầu gổ có lẻ do công binh ta bắc khi tiến đánh Cao mê lai,chịu tải được cả xe thiết giáp M 113 kéo pháo chạy qua trên đó,đ/v duc thao thường quen gọi là cầu 30.
Đây có thể là 1 khu vực dân cư có từ lâu đời bởi cây ăn trái trồng ở đây rất to lớn.Những gốc xoài cổ thụ cở 2 người ôm trồng dọc 2 bên bờ suối,xen kẻ các loại mít,cam,quýt,chanh...đặc biệt có 1 cây táo Thái trái rất to,ngày nào hái cũng có trái ăn được,khu vực cầu 30 về hướng nam lại có rất nhiều cây gáo,rất ngọt,cây săng để nấu canh chua,ngoài ra có 1 loại đậu dây như đậu đen,mọc thành đám lớn.
Về hướng đông là địa hình tương đối trống trải,đồng trảng tranh xen kẻ những lùm cây lúp xúp.Phía tây giáp mí rừng thưa,kéo dài về đến mỏ vẹt,đây cũng là hướng địch hay vào tập kích.
Ngoài ra trong địa hình còn có 1 suối nước sâu chảy từ hướng mỏ vẹt cắt ngang từ tây sang đông,cầu 30 nằm trên con suối nầy.Do lòng suối khá sâu,nên quanh năm lúc nào cũng có nước.Đặc biệt cá ở đây rất nhiều,và con nào cũng rất lớn.Nhưng do là nguồn nước sinh hoạt cho cả khu vực nên D cấm đánh trái,tuy vậy đôi lúc vì ham cá ae vẩn lén đánh trộm.
Thời kỳ 1980 khi duc thao được bổ sung vào Cao mê lai và đến 1981,khi về Mo hơn làm nhiệm vụ thông đường từ cầu 20 ra Kôp,khu vực nầy là nơi đóng quân của 1 D lính Cam Pu Chia,không rỏ phiên hiệu.Sau đó cũng có nhiều đ/v đóng quân như C19 E2,pháo binh sư...rồi đến 1983 thì giao lại cho đ/v duc thao.Đến khoảng cuối mùa mưa 1983 thì có 1 D ĐC của bộ về ở phía trong,đ/v duc thao làm nhiệm vụ bảo vệ vòng ngoài,hổ trợ đ/v nầy cũng cố và hoạt động về hướng biên giới Thái.Cũng trong thời điểm nầy duc thao được D điều ra phụ trách chốt cầu 30,do bDKZ 82 và b 12ly7 đảm trách.
Kỷ niệm về cây cầu nầy của duc thao cũng là 1 thiệt hại rất lớn của D bởi mìn trái của pot gài.Số là tầm cuối mùa mưa năm ấy,nước ngập rất lớn,cập bờ đê(cũng là đường đi)bên phải đường từ hướng cầu về hướng Mo hơn,nước dâng lên như 1 dòng suối chảy về suối Kôp.Hàng ngày bộ phận chốt tiền tiêu của ta phải vượt qua con suối nầy,để lên chốt gác cách cầu khoảng 500m.Đây cũng là đường bắt đầu cắt rừng của các đoàn xuất phát đi về hướng Mo hơn.Trước đó 3 ngày ,1 đoàn từ trong Mo hơn đi ra gần đến chốt cầu thì bắn bắt liên lạc,nhưng đ/c bắn lại giơ thẳng súng về hướng cầu nên đạn bay cứ cheo chéo trên đầu ae.Đ/c Thành,b 12ly7,phụ trách phó cầu mới tức giận,dùng AK ra đứng giửa đường bắn trả về hướng nầy mấy loạt.Không ngờ đi trong đội hình lại có đ/c Trần Dong c phó c5 cùng đi nên khi ra đến cầu,đ/c nầy dùng B 40 đe dọa bắn đ/c thành,duc thao phải ra đứng giửa 2 đ/c nầy để khuyên can.
Sự việc cũng dừng lại ở đó,nhưng những loạt súng của ta đả khiến cho pot chú ý,và chúng mò vào khu vực nầy tổ chức cài mìn.
Ba ngày sau ,ta tổ chức 1 đoàn tải vào mo hơn khoảng 30 đ/c.Đội hình xuất phát khi trước đó tổ tiền tiêu đả vựơt suối vào chiếm lỉnh vị trí đả xong.Duc thao còn nhớ không hiểu sao có 1 đ/c lính 82 quê quận 11 lại không mặc quần dài,mà mặc quần cụt để đi công tác.Duc thao cũng đi trong đoàn do muốn vào thăm khẩu đội ở Mo hơn,nên đi gần cuối đội hình.
Khi vượt suối được khoảng 7,8 đ/c(có đ/c đả qua tới bờ bên kia),bờ bên nầy đứng đợi dồn cục thì đúng ngay đ/c mặc quần cụt bước xuống suối vướng ngay 1 quả KP2 gài dưới nước vắt ngang đường nhảy lên phát nổ.Phía sau duc thao chỉ kịp nghe 1 tiếng nổ đanh khan đồng thời 1 đám khói xám bốc lên thì tiếng ae bị thương cũng la lên như vở chợ.Vận động lên tới nơi thì thấy số ae tử thương nằm la liệt,có đến 3 đ/c bị chìm dưới nước đang chới với giơ tay cầu cứu.Thật tình duc thao lúc nầy chỉ biết lao đại xuống nước để cứu những đ/c nầy lên bờ,rồi phụ y tá băng bó cho số ae bị thương,mà không nghỉ tới khả năng bị vướng mìn do địch còn gài tiếp,rất may là quá trình nầy không vướng phải trái nào.Có 8 ca hy sinh và 6 ca bị thương tất cả,sự việc vượt qua khả năng giải quyết của bộ phận còn lại,trong khi đ/c Dong chỉ biết đứng nhìn hậu quả khi bị địch phát hiện điểm xuất phát của ta.
Khi lực lượng D ra giải quyết hậu quả xong,số còn lại tiếp tục lên đường bằng hướng khác.Riêng duc thao phải ở lại để tiếp tục dò mìn,cắm cây làm chuẩn ra tới chốt tiền tiêu dặn dò ae xong để quay trở vô,chốt tiền tiêu tiếp tục ở lại chốt tới chiều mới quay vào,chờ D ra kiểm tra thực địa.Rất may là các đ/c nầy không bị đá trái nào,khi duc thao gở thêm 5 trái 65 2A và 1 KP2 nửa được gài dưới nước.
Đến tầm 11 giờ trưa,đ/c anh nuôi sau khi nấu cơm xong ,liền đội ra chốt,do đi không đúng dấu, dặm phải 1 quả 65 2A,cụt mất 1 chân lên tới gối.Ba đ/c đang chốt hoảng quá ,vượt qua suối lôi đ/c nầy chạy thẳng về cầu.Trong đó có đ/c Vàng,thương binh đang chờ sổ,bỏ luôn cây AK xuống suối,khiến duc thao phải mò cả giờ đồng hồ mới tìm lại được.
Sau đợt nầy,không còn đ/c nào có những hành động khinh xuất như vậy nửa,nhưng bài học cho 1 lần cảnh giác cũng quá nặng nề.Đ/c Dong sau đó không lâu cũng hy sinh luôn.Đúng là xương máu không có bài học nào có thể đền bù được.
Mùa khô năm 1982...vào lúc 2h sáng , lệnh MT479 điều động gấp bộ cầu phao vượt sông nhẹ đi làm nhiệm vụ ở hướng POIPET và phải đảm bảo được thời gian cho đến 10h sáng , d741 - E 548 công binh MT phải bắc xong cầu phao để cho tiểu đoàn tăng T58 vượt sông ...đột kích bất ngờ từ hướng phnom melai vào đánh cứ điểm của pot ở sơ da . 2h bắt đầu rút các khoan phao ở dưới sông KRALANH lên xe đặc chủng chuyên chở cầu phao..4h sáng thì hành quân từ KRALANH lên POIPET , vào hướng cao me lai...9h sáng thì đến nơi..vội vàng bạt bến thả phao xuống sông..tiến hành lắp ghép cầu phao loại chịu được tải trọng 30 tấn , 10h thì lắp xong cầu phao và tiểu đoàn tăng T58 đã xuất hiện ngay 20 phút sau , sau khi ký biên bản chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn kỷ thuật - cầu phải chịu được tải trọng xe tăng T58 qua cầu an toàn , đc D phó xe tăng ra hiệu cho xe qua cầu . sau khi xe tăng đã qua hết...D 741 tiến hành tháo dỡ cầu phao ra và rút lên xe để đem cầu phao đi dấu . ngừa địch phát hiện ta đem cầu phao vào cho xe tăng qua..
18h chiều ,,tiếng súng đại bác đã gầm lên xa xa...từ hướng PHNOM MELAI vọng về ..xe tăng của ta đã vào cuộc chiến...
ngày hôm sau..c11 - d 739 bom mìn được rút từ pailin về làm chiếc cầu gỗ , thời gian được giao là 1 tháng phải làm xong cầu gỗ chịu được tải trọng 40 tấn . đảm bảo cho xe tăng T58 qua được...
10 ngày sau thì d741 rút về kralanh , d739 làm xong cầu thì vào lại bà vân...
1 tháng sau ..anh em về kể..trận đánh cứ điểm địch ở biên giới thái - kampuchia...tăng T58 bị cán phải mìn chống tăng { 7 trái mìn cài chông lên nhau } 2 chiếc t58 bị cong như cái đòn gánh , D 739 - E 548CB MT479 được lệnh lên phá tăng { vì 2 chiếc tăng bị nổ mìn đang nằm trên đường biên giới thai - kampuchia , nên ta phải phá hủy cho mất dạng vì e thái lan chụp hình rêu trao với thế giới } . Mổi chiếc tăng phải xữ dụng 1 tấn 2 bộc phá TNT mới phá hủy mất xác tăng...trong lúc vận chuyển khiêng bộc phá bột lên...ông bạn đồng hương của tớ bị trúng phải 1 quả DKZ 75 từ trên đồi thổi xuống đội hình khiêng bộc phá , trái DKZ 75 trúng ngay 40 kg bộc phá bột của ông bạn và đồng đội đang khiêng , cả 2 người chì còn 1 cái chân ... cả tiểu đội khiêng đều tử trận vì sức ép TNT..