|
soixam
Thành viên
Bài viết: 4
|
 |
« vào lúc: 27 Tháng Chín, 2010, 10:14:49 pm » |
|
Ca - chiu - sa
Bài hát Cachiusa của nhà thơ Mikhain Ixacôpxki và nhạc sĩ Mátvây Bơlanterơ có được một sức sống lâu bền ở nước Nga. Theo lịch sử, vào cuối thế kỉ thứ 18 ở nước Nga có một ngàng Cachiusa thường đi hát rong bài Sarơman Catơrin (Catơrin tuyệt vời) cùng với cây đàn dương cầm quay tay. Từ đó mà có tên gọi tiếng Nga là Sơramanca, nghĩa là hai từ đầu của bài hát ghép lại thành tên gọi của nhạc cụ. Các ca sĩ hát rong mang dương cầm quay tay đi khắp nơi biểu diễn. Người ta dịch lời bài Sarơman Catơrin sang tiếng Nga và rồi từ đấy chỗ nàp cũng thấy vang lên khúc hát: “Ở chốn làng quê, Cachiusa nổi tiếng là một cô gái xinh đẹp...”
Bài hát trữ tình Cachiusa đã khiến nhiều người phải nghĩ lại và trả về cho cô gái cái tên kỳ diệu. Vlađimia Dakharốp, nhạc sĩ chỉ đạo đoàn ca múa nhân dân Nga mang tên Pianhixki có sáng kiến dùng những bài hát lấy đề tài hiện đại để đổi mới các tiết mục biểu diễn. Trong quá trình tìm kiếm thơ để phổ nhạc, ông đã chú ý đến Mikhain Ixacôpxki. Nhà thơ nhớ lại: “Tôi đưa cho ông ấy bài thơ Chia tay mà tôi đang viết dở và bỏ trên bàn làm việc đã nửa năm rồi. Dakharốp vồ lấy ngay bài thơ này và ... theo đề nghị của ông, tôi đã viết xong hai khổ thơ cuối”.
Thế là nàng Cachiusa đã xuất hiện trong bài thơ Chia tay của Ixacôpxki:
Hãy trao cho tôi cây đàn phong cầm
Đó là những tiếng ca vàng đấy
Chàng trai chia tay cô gái
Sau phút dạo chơi, họ phải trở về nhà
Phải trở về muộn nhất
Cachiusa không vui
Chỉ có đôi chân như còn bùi ngùi
Không muốn quay lại
Cuối bài thơ có dòng chữ đề: năm 1936. Chính nhân vật Côlia – Nhicôlai đã có mặt trong bài hát này. Liệu đây có phải là hình ảnh người lính trong bài Cachiusa đang phục vụ ở biên giới, còn cô gái thì gửi tới chàng lời chào khi nàng đang đứng bên bờ sông dốc cao không? Nhưng lúc này, những nhân vật trong bài hát của Dakharốp vẫn đang sống ở làng quê thân yêu.
Đầu năm 1938, Ixacôpxki viết thêm tám câu đầu bài Cachiusa như sau:
Hoa đào và hoa lê đã nở
Trên sóng nước, làn sương trôi lững lờ
Cachiusa đi ra phía sông
Và dừng lại trên bờ cao dốc đổ
Nàng đứng đó và cất tiếng hát
Về con chim lông xám vùng thảo nguyên
Về một người mà nàng yêu tha thiết
Về những bức thư mà nàng đang giữ đây.
Nhạc sĩ Bơlanterơ đang cần lời cho một bài hát mới bèn yêu cầu thi sĩ viết cho xong bài thơ Cachiusa.Bài hát đã được tân dàn nhạc Quốc gia công diễn ngay trong buổi hoà nhạc đầu tiên dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng V. Cơnưsêvitxki.
Nhà thơ đã chuyển cho nhạc sĩ mấy bản thảo bài thơ Cachiusa hoàn chỉnh. “Tuy vậy, - Ixacôpxki viết, - chính tôi đã chọn một bản mà tôi cho là đạt hơn cả ...”Sau khi bài hát được đài phát thanh truyền đi thì gần như cả nước ai cũng yêu quý Cachiusa. Cachiusa được biết đến và được hát không chỉ ở miền Tây Ucraina mới được giải phóng. Tại miền Tây Bêlarutxia, Hồng quân đã được chào đón bằng bài hát Cachiusa. Thư từ gửi đến Đài phát thanh toàn Liên bang chỉ với dòng địa chỉ ngắn gọn: “Gửi Cachiusa – đài phát thanh Matxcơva”. Không ít người đã chép truyền tay nhau bài Cachiusa, trong đó có rất nhiều học sinh, sinh viên và các chiến sĩ lái mái bay.
Rồi, như chuyện vẫn xảy ra với những bài hát tầm cỡ. Cachiusa bắt đầu được hát ít hơn. Nhà văn A. Glatcôp thậm chí đã ghi lại trong nhật ký: “Mùa xuân năm 1940, các bài hát Hải âu, Masa và Thành phố đáng yêu hết sức phổ biến. Đầu năm 1941, Cachiusa vẫn còn được hát. Thế mà không ngờ bài hát lại bị lãng quên nhanh đến như vậy!”
Khi cuộc chiến tranh Vệ quốc nổ ra đã có hàng trăm, hàng ngàn cô Cachiusa ở lại hậu phương, một lòng chung thuỷ chờ chồng, chờ người yêu đang chiến đấu ở ngoài mặt trận và bằng cách ấy, họ đã sống và chiến thắng. Hàng ngàn Cachiusa đã ra trận. Những bài hát Cachiusa xuất hiện. Trong lời ca cũng như trong thực tế, Cachiusa lúc này là những cô y tá, những nữ chiến sĩ trinh sát, du kích (“Bọn phát xít đã thiêu trụi những vườn đào, rừng lê, triệt hạ tất cả làng quê. Nhưng đêm đêm du kích quân do Cachiusa chỉ huy vẫn hoạt động”). Lời bài hát đã được cải biên cho phù hợp với tình hình lúc đó. Năm 1943, Cachiusa đã trở thành tên một loại súng cối của cận vệ quân. Năm 1944, nhạc sĩ Dakharốp và nhà thơ Ixacôpxki lại sáng tác bài Cachiusa nữa nói về loại vũ khí này.
Trong những năm chiến tranh và thời kỳ đầu hoà bình, Cachiusa đã được cả thế giới cùng hát. Nhà phê bình V. Bakhơtin đã viết trên Báo Văn học: “Cachiusa là bài hát nổi trội nhất trong văn học thành văn và cả trong dân gian. Và không chỉ trong lịch sử nước Nga. Tôi chưa thấy một bài hát trữ tình nào được nhiều người yêu chuộng và hát đắm say đến như vậy.”
Bài hát đã biến cái tên Cachiusa thành huyền thoại. Nay, Cachiusa của Ixacôpxki và Bơlanterơ đã vào tuổi ngoại sáu mươi. Trên bờ dốc cao của con sông Ugra, tỉnh Xmôlenxcơ, nơi chôn rau cắt rốn của Ixacôpxki, bức tượng Cachiusa đã được dựng lên. Dựng tượng cho một bài hát! Có lẽ đây là chuyện hiếm thấy trên hành tinh này. Trong làng Vơxkhôt kề đó, “Bảo tàng về một bài ca” cũng đã được xây cất hoàn chỉnh. Tại đây có trưng bày tất cả những gì có liên quan đến lai lịch của Cachiusa như đĩa hát, sách vở, những bài báo, tạp chí tranh ảnh, hồi ức, thư từ của các chiến sĩ ... Điều lý thú là Bảo tàng này lại nằm trong nhà văn hoá mang tên Ixacôpxki, người đã dùng khoản tiền được giải thưởng Quốc Gia (vì bài Cachiusa và một số bài thơ khác nữa) để xây lại Nhà văn hoá cũ đã bị bọn phát xít thiêu huỷ.
Ngày nay, bài hát Cachiusa gần như trở thành biểu tượng của nước Nga. Hình ảnh Cachiusa của nước Nga với những lời ca trữ tình tuyệt vời về nàng mà mọi người bây giờ vẫn hát luôn nhắc nhở mọi người đừng quên Cachiusa bất tử !!
|
Dilber MC Theme by HarzeM