Bức ảnh chiến trường và hành trình đi tìm người trong ảnh

[trung uy]

...
“Tôi vừa mệt, vừa buồn, ngồi lôi nắm cơm ra ăn. Một lúc sau, thì có lệnh thủ trưởng gọi. Giao cho tôi thêm năm người với nhiệm vụ quay trở lại trận địa lúc chiều, bám địch phía ngoài đường quốc lộ để nắm tình hình và lập chốt ra xa hơn để bảo vệ cho anh em thu dọn trận địa. Số anh em mới nhận này tôi không biết ở đơn vị nào, cũng chả kịp hỏi tên ai. Sau khi bổ sung đạn dược, nước uống, chúng tôi vội vã lên đường, lúc đó tầm 8-9 giờ tối. Lần này thạo đường rồi nên một lúc là tổ của chúng tôi đã xuống đến nơi. Vượt qua trận địa lúc chiều, chúng tôi tiến dần ra phía đường cái. Tôi vào kiểm tra mấy nhà ở đầu làng mà lúc chiều bọn Mỹ chiếm, vào cả chuồng bò xem chúng nó gài mìn lại không, rồi dẫn anh em ra đến ven đường. Tôi đi đầu, dặn anh em đi sau mỗi người cách nhau 5m, nếu có bất trắc gì thì phải nhào vào bên tay phải, ở đó là đồng cỏ tranh rậm rạp và quân mình đang giữ. Chúng tôi đi lom khom dưới rìa đường, lặng lẽ bám sát nhau và nghe ngóng động tĩnh xung quanh. Lúc đó, tôi vẫn nghe xa xa phía trong làng, tiếng anh em mình tải thương gọi tìm nhau í ới. Chúng tôi cứ lần theo các hố bom, tụt xuống quan sát rồi lại di chuyển sang hố bom tiếp theo. Vừa nhô lên khỏi hố bom thứ tư, thì tôi chợt ngửi thấy mùi thuốc lá thơm. Ngay lúc đó, chớp đỏ lòe lên phía trước, cách tôi độ 30 – 40m, đạn bay ríu ríu xung quanh. Đụng bọn Mỹ rồi, vì bọn Mỹ mới hút thuốc thơm, Ruby gì đó, chứ bọn ngụy chỉ hút loại quân tiếp vụ rẻ tiền thôi. Tôi quạt ngay một loạt vào chỗ có chớp lửa phía trước, rồi nằm xuống mố đất. Chỗ này vẫn gần anh em mình đang tải thương quá, nghĩ vậy, tôi kê súng lên, kéo thêm mấy loạt dài nữa. Bình thường, trong chiến đấu, tôi giữ hỏa lực nên chỉ luôn bắn điểm xạ loạt ngắn, đấy là nguyên tắc, vì nếu phát hiện hỏa lực nó “ưu tiên” diệt ngay. Nhưng vì muốn báo cho phía trong xóm biết có phục kích nên tôi mới bắn liên tục, chắc nó phát hiện qua chớp lửa đầu nòng, nên tập trung bắn rát vào vị trí của tôi. Không thấy mấy anh em đi sau nổ súng, chắc là nghe thấy chạm súng, anh em nhào vào bụi cỏ tranh rồi. Chưa kịp di chuyển xuống hố bom thì tôi nghe “chóc…đoành” một cái, bùng lên ngay cạnh chỗ tôi nằm, tôi chỉ kịp ôm súng lăn mình vào phía trong rồi gục luôn.

[trung uy]

Không biết sau đó bao lâu, tôi tỉnh lại, vẫn nghe có tiếng nổ đâu đây. Sờ lên mặt thấy đầm đìa máu, tôi định nhỏm dậy nhưng không thể nào nhấc được người lên. Nhìn ra xung quanh, tôi nhận ra mình vẫn ở ngay trên rìa hố bom chứ chưa lăn đi được bao xa, chắc là vướng cái chân của khẩu trung liên. Tôi nghĩ phải bò sâu vào đồng cỏ tranh, nhưng chân tôi tê dại không còn cảm giác gì cả. Tôi thấy khát nước kinh khủng, bèn cố gắng nghiêng người và lần tìm tháo cái bi-đông đeo ở thắt lưng, đưa được lên miệng uống liền mấy ngụm. Chắc là choáng do mất nhiều máu, bi-đông không kịp đóng nắp, tôi buông nghiêng trên ngực rồi lại ngất đi. Từ đó, tôi không biết gì nữa...”
“Thế lúc đó chú bị thương vào đâu ạ?”
“Tôi bị nó câu một quả cối cá nhân M79 trúng ngay bên người. Đây, một mảnh găm vào đầu, một mảnh vào đùi trái”. Ông Quản nghiêng đầu chỉ cho tôi một vết sẹo lớn ngay phía sau tai trái, "... chỗ này mổ rồi nhưng bác sỹ bảo còn một mảnh nó găm vào thần kinh không lấy ra được, để nó nằm im đấy còn hơn ...”. Thì ra do vết thương này, mảnh đạn đã làm tổn thương dây thần kinh (số VII - trung uy) đến giờ, ông Quản vẫn bị liệt nhẹ một bên mặt và hơi méo miệng. (đoạn này trên ANTG họ tự sửa thành "một mảnh nó găm vào não" --> làm em hãi quá : găm vào NÃO thì cam đoan là tử vong ngay - sửa thế có chết em không cơ chú, cái này bác nào làm ngành Y như em đọc thì buồn cười lắm - chắc họ muốn nhấn mạnh độ ác liệt )
Câu chuyện của ông Quản tạm dừng lại khi từ ngoài sân, một thanh niên dựng xe máy và bước vào trong nhà. Ông Quản giới thiệu đó là con trai lớn của ông, rồi ông đưa cho anh con trai xem bức ảnh. Vợ ông Quản, bà Vũ Thi Bốn, sau khi đun nước pha chè mời khách, kéo ghế ngồi cạnh chồng, thỉnh thoảng tham gia câu chuyện giữa ông với chúng tôi. Sau đó, có thêm mấy người con khác cùng các cháu sang nhà để xem “ảnh chiến đấu của ông”, cũng như một vài người hàng xóm nghe tin cũng sang nhà chơi, mọi người chuyền tay nhau xem bức ảnh đó và bàn tán rôm rả, vồn vã hỏi chuyện chúng tôi, khiến chúng tôi cũng vui lây cái không khí đó và vì sự mến khách họ.


Ô. Quản say sưa kể chuyện chiến đấu ở Quảng Tri, trong khi người thân và hàng xóm chuyền tay nhau xem bức ảnh chiến trường của ông

[danviet]

Ngậm ngùi trước cái khốc liệt của chiến tranh và những mất mát hy sinh của tuổi trẻ thế hệ cha anh

[trung uy]

Tiếp luôn:

3. Bước vào một cuộc chiến đấu mới

“Khi tôi mở mắt ra, tôi thấy mình đang nằm trong một căn phòng rộng, mái tôn, tôi đoán là bệnh viện của nó rồi, trên cứ của mình làm gì có mái tôn mà lại rộng rãi, hiện đại thế này. Thấy một người y tá đang đứng gần đấy, nói tiếng mình, tôi mới hỏi đây là đâu, thì họ trả lời là quân y viện của Mỹ ở Đà Lạt. Lại hỏi tôi ở đây mấy hôm rồi, họ bảo được cả tuần rồi, trực thăng nó đưa về từ quá nửa đêm hôm 4-5. Nên như vừa nãy tôi nói với anh, trận này tôi đánh với thằng Mỹ và nó bắt tôi đưa về Đà Lạt, chứ nếu VNCH có bắt thì nó chỉ đưa vào bệnh viện ở Đông Hà thôi”
“Trong chú thích ảnh nó ghi là bị thương trong trận đánh ngày 5-5-1968, mà như chú kể tối ngày 4 bị thương, nửa đêm nó đã bắt mình mang đi rồi thì cái ảnh này nó chụp lúc nào mà ban ngày rõ thế này nhỉ?”
“Không phải ban ngày đâu, cái ảnh này là nó chụp đêm mồng 4, trước khi nó đưa lên trực thăng chở về Đà Lạt. Nó nhặt được tôi và khiêng lên đặt ở rìa đường nhựa, khẩu súng  của tôi nó bày đứng chếch thế này để chụp ảnh thôi. Trông như ban ngày chắc là do nó bắn pháo sáng hoặc chiếu đèn pha”
 “Ở viện Mỹ, nó cũng chữa trị cho tôi, rồi phát thuốc men, cơm nước. Xung quanh có cả bọn Mỹ nằm. Sau khi tôi tỉnh, cũng không thấy ai đến hỏi han gì, hàng ngày chỉ có bác sỹ, y tá ra vào phòng. Biết là đã nằm trong tay nó, nhưng tôi cứ mặc kệ, tôi vẫn uống thuốc, ăn uống đầy đủ, để còn phục hồi sức lực mà đối phó, phía trước còn dài chưa biết thế nào. Tôi ở đó 51 ngày, khỏi các vết thương, thì nó cho lên trực thăng, chở ra Đà Nẵng, về trại tù binh Non Nước. Ở viện Mỹ, nó không hỏi han, đánh đập gì, nhưng về đến trại tù binh, nó gọi lên thẩm vấn ngay. Tôi nghĩ bắt đầu rồi đây.


ông Quản và vợ - bà Bốn - một người phụ nữ điển hình cho thế hệ những phụ nữ "anh hùng bất khuất trung hậu đảm đang"

[trung uy]

...
Sáng hôm sau, nó gọi tôi lên. Bước qua cửa phòng, nó đánh ngay. Bốn thằng đứng sẵn trong đó, không nói một lời, cầm gậy gỗ nó quật túi bụi, rồi đấm đá, rồi giầy trận nó đạp vào mặt. Ai ngất đi thì nó dội nước vào mặt cho tỉnh rồi đánh tiếp. Đại loại là nó đánh phủ đầu để mình mất tinh thần, mà chịu khai. Cứ trước khi thẩm vấn là nó đánh như thế, không cần biết già trẻ, gái trai, giải phóng hay dân thường... Cứ thế là nó đánh, bao giờ mềm người ra thì mới thôi. Nó đánh tôi một lúc, tôi đang nằm dưới sàn nhà và cố gắng đỡ những đòn hiểm thì có tiếng nói “Thôi, đưa nó vào phòng!” thì bọn lính xốc tôi dậy, đưa vào phòng bên trong, đặt ngồi ở cái ghế giữa nhà. Ở đó, có một thằng Mỹ thẩm vấn và một người Việt làm phiên dịch.
Tôi nhớ lại hồi ở nhà, có mấy ông làm du kích chống Pháp ở xã cùng bà mẹ tôi, có kể một kinh nghiệm là khi bị địch bắt, chỉ trả lời chung chung, và phải ngắn gọn, dễ nhớ, để nó hỏi một lần chứ trăm lần vẫn nói y như thế, chứ mỗi lần một khác là nó tra tấn ngay, vì nó nghi mình khai láo. Mà nói thật với anh, đến bây giờ, tôi vẫn ngờ là cái anh phiên dịch hôm đó, chắc là người đằng mình cài vào, hoặc nếu không, cũng là người có cảm tình với cách mạng. Vì khi hỏi cung, anh ta dặn trước, đại ý như là biết cái gì thì nói, đừng có khai láo, hại cho mình và người khác; hoặc là mỗi câu hỏi của thằng Mỹ, thì anh ta dịch lại nhưng nhắc thêm là "nói ngắn thô"i. Lúc đó, tôi cũng chỉ thấy là sao ngụy mà nó lại dặn dò thế, sau về nghĩ lại thái độ của anh ta, tôi mới đoán vậy.
Đầu tiên, nó hỏi tên là gì, tôi khai tên là Quan. Tôi không khai đúng tên, để tránh nó tuyên truyền ra miền Bắc, hồi đó nó hay tung truyền đơn hay phát thanh ra hậu phương là anh này anh kia chiêu hồi. Sau này, tên ở tù của tôi trong hồ sơ là Quan, anh em trong tù cũng gọi như thế. Nó lại hỏi vào đây lâu chưa, cấp bậc là gì, đóng quân ở đâu? Thì tôi trả lời là lính thôi, mới vào, mới đi đến đó thì bị bắt rồi, nên chả biết địa điểm ở đâu, đường đi thế nào. Lại hỏi nhiệm vụ làm gì, đơn  vị có đông không? Đáp: nhiệm vụ là vào đánh Mỹ giải phóng cho đồng bào miền Nam, quân bên tôi đông lắm, chả lẽ mình lại bảo là ít? Đại loại như thế, còn nó mớm cho mình thì tôi bảo không biết. (đoạn này trên ANTG đăng lại cắt câu trả lời, để mỗi câu hỏi rồi ba chấm ... Thành ra mất cái hay là phần đối đáp của bác Quản) Cứ 1 tuần nó gọi lên 3 lần để thẩm vấn, lần nào cũng đánh, cũng tưng đấy câu hỏi, và vẫn những câu trả lời như thế. Sau 3 tuần thì thấy tôi vẫn trả lời như thế, lại không có thông tin gì quan trọng, nên chúng kết thúc thẩm vấn, nó chụp ảnh lập hồ sơ và chuyển về phòng giam giữ.

[trung uy]

Sorry các bác, có bệnh nhân vào, em phải làm việc đây ... Tối về em post tiếp nha

[chiangshan]

Rất tuyệt vời, cám ơn bác trung uy.

Và ANTG vẫn giữ được truyền thống của mình.

[dongadoan]

Bạn trunguy giỏi lắm! Mặc dù khi mới đọc ANTG đã biết là bài viết của "quân ta" nhưng không nghĩ là bạn lại viết tốt và có cách "khai thác tài liệu" rất chuyên nghiệp như thế!

[vinaheart]

...

Tôi nhớ lại hồi ở nhà, có mấy ông làm du kích chống Pháp ở xã cùng bà mẹ tôi, có kể một kinh nghiệm là khi bị địch bắt, chỉ trả lời chung chung, và phải ngắn gọn, dễ nhớ, để nó hỏi một lần chứ trăm lần vẫn nói y như thế, chứ mỗi lần một khác là nó tra tấn ngay, vì nó nghi mình khai láo. Mà nói thật với anh, đến bây giờ, tôi vẫn ngờ là cái anh phiên dịch hôm đó, chắc là người đằng mình cài vào, hoặc nếu không, cũng là người có cảm tình với cách mạng. Vì khi hỏi cung, anh ta dặn trước, đại ý như là biết cái gì thì nói, đừng có khai láo, hại cho mình và người khác; hoặc là mỗi câu hỏi của thằng Mỹ, thì anh ta dịch lại nhưng nhắc thêm là "nói ngắn thô"i. Lúc đó, tôi cũng chỉ thấy là sao ngụy mà nó lại dặn dò thế, sau về nghĩ lại thái độ của anh ta, tôi mới đoán vậy.

Về đoạn này thì cũng có thể bác Quân đoán đúng, cũng có thế đoán sai vì đơn giản là anh lính phiên dịch là tay rất kinh nghiệm. Đơn giản là lời khai ngắn gọn thì dễ dịch hơn là nói tràng giang đại hải, dịch tóm lược lại thì cái ông Mỹ lại nghi ngờ, mà dịch hết thì sức đâu. Yêu cầu biết gì khai nấy thì quá chuẩn rồi, nhanh nhanh kết thúc để mà còn nghỉ chứ nay nói này, mai nói kia thì có mà ốm.

[trung uy]

hihi thanks bác admin và bác chiangshan đã động viên ... em "amateur"  thôi, chuyên của em là món răng lợi cơ  Hôm đó em "khai thác tài liệu" suốt buổi sáng cho đến quá trưa, đến tận khi con trai bác Quản thịt ... gà xong mới tạm nghỉ hihi
- bác vinaheart: nhận định của bác cũng có lý, nhưng trên báo em viết không hết được, còn bác Quản có kể là ngoài những điều được nói ra công khai đó thì còn căn cứ vào thái độ, cách nhìn nhau của anh phiên dịch lúc đó nữa, tức là nghe có vẻ như là quát tháo, dọa nạt nhựng lại là nhắc ngầm ... nói chung là cảm nhận của bác ấy lúc đối mặt với kẻ thù như thế, còn chính xác hay không thì bác ấy cũng không có cơ hội kiểm chứng (về sau khi về phòng giam, nghĩ lại bác Quản mới ngờ ngợ cái cảm nhận đó của mình...đến bây giờ vẫn là "ngờ cái anh phiên dịch hôm đó...")