Những nghịch lý của thời gian (3)
Tôi không biết ví chiếc xe đạp ngày xưa (những năm 6X) với tài sản gì bây giờ. Ipod-6, SH hay BMW? Chắc với các bác thành phố thì xe đạp là “chuyện vặt”, chứ với “trẻ con nhà quê” như tôi thì xe đạp là “trong mơ”. Nói thế chứ, tôi thấy các bạn Hà Nội (con em thuộc Bộ Giao Thông, Tổng Cục đường sắt và Bệnh viện Việt Đức) sơ tán về quê tôi cũng rất hiếm người có xe đạp, đi học cũng cuốc bộ nhòe.
Thầy tôi (tôi gọi bố là Thầy) có 1 chiếc xe giữ từ thời Pháp, nâng niu lắm. Như tôi đã kể, Thầy tôi treo xe lên mỗi khi đi đâu về, để đỡ hại xăm lốp, lại không sợ đổ. Có hai sợi thừng mắc từ mãi tít trên kèo nhà xuống, dưới cùng là 2 cái móc sắt có bọc vải rách, một móc vào ghi-đông, một móc vào pọoc-ba-ga, xe treo đung đưa như đánh võng. Đấy là chiếc xe nam, hiệu Stecling (hay sterlinh). Xe nam có cái gióng ngang rất tiện dụng. Khi đi dạy học, Thầy tôi mở đôi chiếc cặp da, rồi gập treo vào cái gióng này, rất gọn. Đôi khi tôi được theo Thầy tôi đến trường, thì cái gióng ấy là chiếc ghế, chỉ tội chiếc ghế chỉ như gióng mía gầy ấy ngồi một lúc là tê cứng cả 2 bên mông khẳng khiu, nên cứ phải day day mông liên tục. Một chi tiết nữa tôi còn nhớ được về chiếc stecling này là trên gióng đứng có 2 cái mấu nhọn, để Thầy tôi gác chiếc bơm tay. Về sau này, chẳng ai dại gì gác bơm tay vào gióng xe nữa, mất ngay. Chán thế.
Thời ấy, nam đi xe nam, nữ đi xe nữ chứ không à uôm như bây giờ. Cả nam và nữ, khi lên xe không có kiểu ngồi sẵn lên yên rồi đạp đi như bây giờ. Nữ thì chân trái đưgs trụ, chân phải đặt lên pedan bên phải, rồi nhấc chân trái lên, chuyển chân phải làm trụ, vừa nhấn cho xe đi, vừa nhích mông lên yên. Nam thì ngược lại, đặt chân lên pedan bên trái, lấy chân này làm trụ, đứng lên cho xe lăn bánh, đồng thời gập người xuống quăng chân phải về phía sau sang bên pedan phải, nom giống như vận động viên nhảy cao làm động tác vượt xà. Động tác ngày gọi là nhảy pinhông (?), khá khó. Cũng chính vì động tác nhảy pinhông này mà người được đèo, không được ngồi trước lên poọc-ba-ga, nếu không sẽ bị ăn quả lên gối vào đầu.
Xe đạp thời ấy phải có đăng ký, như là xe máy >50cc bây giờ. Tôi nhớ xe nhà tôi có số đăg ký AH044. Sau này, để cho phụ nữ trong nhà cũng có thể đi được, thầy tôi đã cho chuyển xe nam stecling thành xe nữ, đổi 1 gióng ngang thành 2 gióng chéo. Việc đổi giới tính xe cũng như việc sơn đổi màu xe khá phức tạp, phải làm đơn lên tận ty công an tỉnh, đi đi lại lại mất cả tháng.
Mặc dù nhà có xe, nhưng vì nhà đông người, toàn đối tượng ưu tiên, nên tôi không không được mon men. Năm cấp 3, tôi đi học cách nhà 12 cây số, cứ sáng sớm tinh mơ, khoảng 4 -5 giờ dậy, cuốc đến trường là vừa sáng, tan học gần trưa, lê về đến nhà là giữa chiều, đói mõm. Thèm xe đạp lắm. Có năm may mắn, tôi “liên kết” được với một người bạn cùng làng, bạn ấy có xe, nhận đèo tôi, bù lại tôi làm bài tập toán cho bạn ấy. Cũng có mấy tháng đầu năm lớp 10C được cô bé xinh xinh, hảo tâm lớp 8A cho đèo đến trường, được mấy buổi thì bị lộ, mẹ cô bé cấm cửa! Đi bộ đội về, học đến tận năm cuối, tôi mới được sở hữu 1 chiếc xe đạp Thống nhất đời đầu, nghe nói tuyp là của Pháp.
Có một thời hay xẩy ra tệ nạn mất nắp chuông. Vì thế lại phải sinh ra một cái đai, gọi là cái giữ nắp chuông. Khốn khổ! Xe đạp là cả một gia tài. Phải nâng niu, chăm sóc chu đáo. Lốp mòn thì đi đắp. Có khi đắp 1 lần, lại mòn, tanh vẫn tốt, đắp lần nữa. Tôi từng lụi hụi, tỷ mẩn cả ngày chủ nhật để đột từng mắt xích, lộn trong ra ngoài, đi thêm được vài tháng. Có những lần may mắn, chiếu cố tiêu chuẩn thương binh, tôi được mua khi thì 10 viên bi, khi thì 5 chiếc nan hoa.
Tôi có một kỷ niệm thú vị về xe đạp thời đóng quân ở Quế Võ. Khi ấy đơn vị vừa qua huấn luyện, lính chờ phân bổ đi các đơn vị, do vậy quản lý cũng có phần lỏng lẻo. Lính Hà hay trốn về Hà Nội, ít thì 1 ngày, liều thì 2-3 ngày. Tôi nhát gan nên chỉ dám mượn xe đạp bác chủ nhà, đạp ra Bắc Ninh chơi, sáng đi, tối về. Hôm ấy ham chơi, tối về hơi muộn. Chẳng may, khi về qua Phố Mới thì xe bị đứt xích. Đường còn xa, tiền thì hết, dắt thì ốm. Thế mà rồi cái khó ló cái khôn, tôi cũng đã nghĩ ra một cách rất đơn giản để thoát nạn ngon lành. Có bác nào đoán được cách ấy không?
Dilber MC Theme by HarzeM