Về phân tích lực của bác Hai Ruộng, em xin được bàn bạc thêm.
Theo em thì khi tính xem súng có nảy lên hay nảy xuống ta có thể bỏ qua không cần xét các lực dọc trục súng, bởi các lực đó không tạo ra các lực nâng. Và phản lực ở thời điểm đạn ra khỏi nòng luôn thẳng góc với nòng súng nên không gây ra việc nảy, mà chỉ gây ra giật thôi.
Rãnh khương tuyến có thể gây tác động lực lên nòng súng, nhưng trong một vòng quay của viên đạn thì tất cả các lực theo phương ngang sẽ triệt tiêu lẫn nhau. Cho nên em cho là rãnh này không gây ảnh hưởng trong việc nảy súng.
Một cách giải thích em cho là hợp lý là súng nảy lên do lực trích khí, khí trích theo một ống vát đi lên phía trên nòng súng, nó sẽ tạo một lực theo hướng đó, nâng khẩu súng lên. Bộ phận giảm nảy ở nòng súng vát xuống dưới để tạo lực bù do áp lực khí ở đầu nòng ép súng xuống dưới. Trong điều kiện lý tưởng thì hai lực này cân bằng, súng không nảy. Nhưng có thể do chế tạo (kể cả súng và đạn), do để lệch, do sai hỏng trong sử dụng... lực không cân bằng và gây nảy.
Nếu cầm súng nghiêng hoặc bộ phận giảm nảy đầu nòng không đối xứng dọc trục với đầu ruồi, thì lực tác dụng sẽ có cả giật lên và giật ngang (nghiêng...), lý giải tại sao súng nảy sang bên phải, bên trái.
Một điều mà em thắc mắc là viên đạn có thật sự cọ vào súng làm súng bị mòn? Khi đạn nổ, áp lực khí tác động vào thành nòng súng sẽ tạo ra một phản lực vào lớp khí lân cận thành nòng, gây ra áp suất cao hơn ở giữa nòng. Áp suất này sẽ giữ cho viên đạn không thật sự cọ vào nòng súng. Có thể hiện tượng mài mòn buồng đạn mà các bác nói là do áp lực khí mài mòn?? hoặc do tác dụng nhiệt?
Bác xem lại những chỗ bôi đỏ đi. Em không biết cách giải thích với bác thế nào!
Bác không nói tại sao nó đỏ, em xin nói rõ một chút.
Đỏ thứ nhất và thứ hai, theo em là tương đối hiển nhiên. Lực tác dụng vuông góc với phương chuyển động thì không gây ảnh hưởng tới chuyển động theo phương đó. Chuyển động ở đây ta xét là giật nảy lên hoặc giật sang phải, sang trái, đó là những phương vuông góc với nòng súng.
Phản lực của viên đạn lúc ra khỏi nòng súng (chưa tính đến bộ phận giảm nảy) là thẳng góc với miệng nòng súng.
Đỏ thứ 3: Khí được trích về phụt chéo về phía sau hướng lên trên, luồng khí này đập vào thành của ống trích khí tạo lực tác dụng lên nòng súng (vì gắn cứng với trích khí).
Đỏ 4 và 5: Cái gì làm cho nòng súng nảy lên trên thì khi xoay khẩu súng một góc theo phương thẳng đứng của nó (lấy nòng làm trục xoay), thì nó sẽ nảy theo một phương chéo, phải trái ...tương ứng. Và do thực tế cầm không thẳng góc, hay các yếu tố mà em đã nêu... thì sẽ dẫn đến các hiện tượng nảy theo phương ngang.
Đỏ 6: đây là băn khoăn của em và em hỏi mọi người. Thực chất khó giải thích rõ hơn với bác vì khí động học em đã từ lâu buông bát buông đũa không nhắm tới. Nhưng em nghĩ có một vùng khí bị ép quanh thành và nó tạo lực đẩy viên đạn không chạm thành. Các bác có thể tham khảo ở link sau đây:
http://www.youtube.com/watch?v=sBQNnhfZ6CYVề lực do rãnh xoáy khương tuyến: Do phương chuyển động của viên đạn, tại một thời điểm véc tơ vận tốc (tiếp theo là lực) được phân tích ra hai thành phần. Một là dọc trục, và một ngang trục. Thành phần dọc trục có thể bỏ qua không xét, thành phần ngang trục tác động vào nòng súng lệch về một bên.
Ở một thời điểm nhất thời, lực nhìn như trong hình số 2. Nhưng khi viên đạn đạt đủ 360 độ thì các lực của nó được nhìn ở hình số 3 và hoàn toàn triệt tiêu nhau.
Nếu có thể lệch do khương tuyến thì chỉ là lực do vòng quay cuối cùng của viên đạn. Tuy nhiên đây không phải lực cộng dồn, không lớn. Vả lại với bốn rãnh khương tuyến chứ không phải duy nhất, thì vị trí ra của đạn là tương đối ngẫu nhiên và khi bắn liên thanh các lực sẽ triệt tiêu nhau.
Trong phân tích góc nghiêng khi bắn súng mà các bác đưa ra do các điểm đặt của lực, em thấy một điểm không hợp lý là nếu do điểm đặt của lực ở phía dưới tạo ra góc nghiêng ban đầu, thì trước khi bắn góc nghiêng đó đã tồn tại rồi, mà nếu như thế thì do cách người cầm súng thôi. Thực ra, nếu các lực đều tác dụng từ dưới lên, ở vai tỳ tác dụng một lực cũng từ dưới lên, tay cầm coi như điểm tựa của đòn bẩy, thì các lực tác dụng vào nòng súng vẫn cân bằng và góc ban đầu đó không tồn tại. Nếu góc đó không tồn tại, thì phản lực của đạn không tham gia tác động vào nảy súng.
Thêm nữa là khi viên đạn ra ngoài môi trường rộng, lực phát tán nhanh chóng. Phản lực của nó tác động vào nòng súng chỉ ở dạng xung lực. Nếu ngay ở thời điểm nó tác động mà không tồn tại góc nghiêng nào thì sẽ không có ảnh hưởng. Và em vẫn cho rằng ở thời điểm đạn ra khỏi nòng (chưa tính đến cơ cấu giảm nảy) phản lực là thẳng góc với miệng súng.
Một điểm nữa, là em thấy hệ này không hề kín: công sinh ra do thuốc nổ đẩy viên đạn hoàn toàn thoát ra khỏi hệ. Bao gồm nhiều chuyển động và tương tác với bên ngoài. Đạn, khí thoát ra ngoài, nhiệt truyền ra môi trường, chuyển động của khóa nòng...Phản lực do khí tác dụng vào thành trích khí không bị truyền theo phương ngược trở lại như tác dụng của vật rắn, mà khí vẫn tiếp tục được đẩy lên và theo hướng trục dọc đi ra ngoài..