Tổ hợp tên lửa chống tăng có điều khiển 9K113 Sturm-C «Tiến công-C» 1979: Противотанковый комплекс «Штурм-С» 1979.
==============
Bài viết sử dụng tư liệu từ trang rbase.new-factoria.ru
Cảm ơn anh Long đã góp ý cho bài viết
==============
Tổ hợp tên lửa chống tăng có điều khiển 9K113 Sturm-C được thiết kế để tiêu diệt xe tăng ; xe bọc thép chở quân (APC) ; cũng như các mục tiêu kiên cố xác định khác .Người ta đã tiến hành hợp nhất hai tổ hợp Sturm-S (phóng từ mặt đất) và Sturm-V (phóng từ máy bay) để tạo ra 9K113 Sturm-C ; nó là tổ hợp đầu tiên được trang bị tên lửa chống tăng có điều khiển với tốc độ siêu âm .Tổ hợp được thiết kế kiểu mô-đun nên có thể dễ dàng trang bị nó cho các xe chiến đấu bộ binh ; các xe bọc thép chở quân ; xe tăng và trực thăng của Nga cũng như nước ngoài .Tổ hợp sử dụng hệ thống dẫn bắn bán tự động ; tên lửa được điều khiển bằng lệnh truyền qua sóng radio.Khoa học tiên tiến và các giải pháp kĩ thuật giúp cho việc thực hành bắn đạt hiệu suất trúng đích cao ; ngay cả khi đối phương có các phản ứng chủ động ; đó là khả năng kháng nhiễu mạnh của tổ hợp ; bao gồm nhiễu tự nhiên ; nhiễu chủ động của sóng radio và các nhiều loại nhiễu khác nhau với hồng ngoại .
Ảnh: Xe chiến đấu 9P149 trang bị tổ hợp Sturm-S
Tổ hợp được thiết kế từ giữa những năm 70 tại phòng thiết kế Kolomna .Các thử nghiệm được hoàn thành năm 78 ; đến năm 79 ; tổ hợp Sturm-C với tên lửa 9M114 được chấp nhận đưa vào trang bị 1 phần cho quân đội và 1 số đơn vị tiền tuyến.1 dây chuyền sản xuất tên lửa đã được thiết lập ở nhà máy cơ khí Volsky
Việc nghiên cứu tăng cường khả năng chiến đấu của tổ hợp đã được bắt đầu ngay sau khi nó được đưa vào trang bị.Hướng cơ bản của việc hiện đại hóa đã được chọn ; là thiết kế 1 loại tên lửa mới có uy lực mạnh hơn .Đầu tiên ; loại tên lửa mới có sức xuyên giáp cao (do được trang bị đầu đạn tandem HEAT-đạn xuyên lõm liều kép ) và tầm bắn cũng xa hơn.Đồng thời ; bên quân đội cũng yêu cầu tổ hợp có thể trang bị trên họ trực thăng Mi-24 và tổ hợp xe chiến đấu 9P149.Các yêu cầu trên đã gần như loại bỏ khả năng tăng chiều dài của tên lửa so với bản gốc.Tuy vậy người ta vẫn thiết kế thành công tên lửa 9M120 Ataka ; mà bản nâng cấp đầu tiên này đã được chấp nhận đưa vào trang bị năm 1985.Những điểm khác biệt cơ bản trong thiết kế loại tên lửa này là việc sử dụng loại động cơ mạnh hơn ; tăng tầm xa của tên lửa ; sử dụng đầu đạn tandem HEAT tăng sức xuyên giáp .Việc nâng cấp tổ hợp vẫn được tiếp tục ; kết quả là sự ra đời họ tên lửa mới 9M220 ; với hiệu suất chiến đấu tăng đáng kể .
Tổ hợp tên lửa chống tăng có điều khiển Sturm đã được xuất khẩu nhiều nước trên thế giới ; trong đó có các nước thuộc khối Vác-xa-va cũ ; Cuba, Angola, Zaire, Ấn Độ, Kuwait, Libya, Syria … Nó đã từng tham chiến ; và rất thành công tại Afghanistan, Chechnya, Angola, Ethiopia…
Cấu tạoTrong tổ hợp Sturm-C có tên lửa có điều khiển đa nhiệm 9M114 với đạn xuyên lõm đơn tầng.Nó sử dụng sơ đồ khí động học kiểu “con vịt” .Ở khoang sau là các phần tử của bộ điều khiển tên lửa bằng lệnh truyền qua sóng radio. Ở phía cuối tên lửa ; sau động cơ chính là nguồn phát xạ hồng ngoại ; được thu bởi các phương tiện mặt đất hoặc các thiết bị trên máy bay để phục vụ cho hệ thống điều khiển bán tự động ; sau nữa là anten thu sóng radio.Trong trường hợp vận chuyển ; 4 cánh điều khiển sẽ bọc lấy khoang đuôi.Các cánh cong; trong bản vẽ là hình chữ nhật ; khi nhìn từ đầu tên lửa cong theo hình cung ; sẽ được mở ra bằng lò xo.Mặt phẳng chứa cánh điều khiển nghiêng góc 45 độ so với các tấm gia cố cánh ; và nghiêng góc 90 độ so với trục các vòi phun .Để làm giảm kích cỡ và khối lượng tên lửa ; các phần tử điều khiển được hoàn thành với sơ đồ đơn kênh.Động cơ chính của tên lửa là loại sử dụng nhiên liệu rắn có 2 chế độ ; đảm bảo cho tên lửa có vận tốc rất cao (đến 530 m/s) .Lệnh điều khiển truyền từ mạch điều khiển trên tên lửa được chuyển tới khoang trước bằng cáp đặt trong ống ; đi qua trục dọc của buồng đốt tên lửa trong động cơ chính .Sức xuyên giáp của đầu đạn lên đến 650 mm
Ảnh:tên lửa 9M114 Cocoon và “hậu duệ”
Từ trên xuống dưới :ống phóng tên lửa ; tên lửa 9M114 Cocoon ; tên lửa 9M120 Ataka
1 – chóp gió (làm giảm sức cản không khí) 2-đầu đạn xuyên lõm 3-cánh lái mũi 4-Bộ điều khiển cánh lái mũi 5-động cơ đẩy chính 6-hệ thống điều khiển 7-anten thu sóng radio 8-bộ phát xạ hồng ngoại
Ở phần sau của ống phóng tên lửa ; có đặt 1 động cơ tăng tốc-khởi động ; đặt riêng với tên lửa .Tên lửa 9M114 được giao từ nhà máy sản xuất và sử dụng trong quân đội trong 1 ống phóng bằng sợi thủy tinh .Cấu tạo của ống phóng đảm bảo tên lửa sẽ quay theo trục dọc của nó sau khi phóng.Ống phóng cũng làm tăng tuổi thọ của tên lửa ; lên đến 10 năm .Việc chuyển giao tên lửa được thực hiện bởi việc sử dụng 1 thùng chứa kỹ thuật đặc biệt có kích cỡ 1,93 x 0,33 x 0,73 m.Trong quá trình sản xuất hàng loạt ; họ tên lửa 9M114 liên tục được nâng cấp theo hướng nâng cao hiệu suất chiến đấu ; tầm xa ; khả năng kháng nhiễu …
Tổ hợp Sturm-C có thể được trang bị tên lửa 9M114F có đầu đạn nổ mạnh (HE).Điều này giúp cho tổ hợp có khả năng tiêu diệt sinh lực đối phương ; phá hủy công sự và các công trình kỹ thuật khác ; đặc biệt trong địa hình rừng núi.Cùng với sự xuất hiện của xe tăng trang bị giáp phản ứng nổ ; các nhà thiết kế đã tạo ra 1 đối thủ cạnh tranh đáng gờm trên thị trường vũ khí ; tên lửa 9M114M trang bị đầu đạn tandem.Phiên bảy này cũng được tăng đáng kể tầm xa;có khả năng tiêu diệt các xe tăng trang bị giáp phản ứng nổ .
Hệ thống dẫn bắn cho tên lửa là bán tự động ; lệnh được truyền qua sóng radio ;tín hiệu bức xạ hồng ngoại được dùng để bám bắt .Việc đo lường tọa độ của tên lửa liên so với đường ngắm đến mục tiêu được thực hiện bởi bộ tìm hướng của thiết bị dẫn bắn.Bộ tìm hướng thu bức xạ hồng ngoại phát ra trên tên lửa thường được tích hợp luôn trên các thiết bị dẫn bắn trên trực thăng hoặc các phương tiện trên mặt đất khác.Khả năng kháng nhiễu cao của tổ hợp Sturm được đảm bảo bởi mẫu phát bức xạ rất hẹp của anten radio; chu kì phát sóng có thời gian tương đối ngắn của thiết bị; ngoài ra còn là sự chuyển mạch tần số 5 ký tự và 2 mã điều khiển từ xa của thiết bị điều khiển.Việc này làm cho tổ hợp có khả năng điều khiển 1 nhóm tên lửa trong 1 khoảng không gian giới hạn.Để tránh trường hợp ngoại lệ ; là bộ tìm hướng thu được bức xạ của 1 tên lửa “lạ” ; người ta thiết kế bộ phát bức xạ hồng ngoại phát tín hiệu theo qui định của xung siêu cao tần radio điều khiển về tần số và mã số .
Trong quá trình phát triển phiên bản trên mặt đất của tổ hợp ; những người thiết kế đã gặp khó khăn.Đặc biệt là bụi ; vốn sẽ tung lên mù mịt sau khi tên lửa được phóng ; cản trở quá trình dẫn bắn.Tên lửa 9M114 khi bay gần mặt đất ; ngoài ảnh hưởng của bụi ; còn là sóng xung kích do chính nó tạo ra .Khi phóng tên lửa từ trực thăng ; vấn đề này không phát sinh ; bằng việc kết hợp sử dụng phương pháp ngắm bắn “3 điểm” hạ dần độ cao tên lửa ; nhưng trực thăng phải bay đủ cao.Qua việc nghiên cứu thực nghiệm các chuyên gia đã tìm ra các vệt bụi sẽ được hình thành khi khoảng cách tên lửa và mặt đất nhỏ hơn 6m.Nhằm giảm thiểu hiện tượng đó ; người ta đã giảm công suất động cơ đẩy xuống 1 mức cần thiết trong quá trình bay đến mục tiêu .Việc phóng tên lửa được đảm nhiệm bởi 1 động cơ phụ nằm trong ống phóng ; tách biệt với tên lửa.Nó sẽ gia tốc cho tên lửa đạt sơ tốc 55 m/s.Hơn nữa ; phiên bản dùng trên bộ của tổ hợp đã được thêm 1 chế độ đặc biệt “Pyl” (xem biểu đồ)
Ảnh :Sơ đồ Pyl ; tên lửa bay cao trên 6 m trong giai đoạn đầu ; hạ dần khi đến mục tiêu
Thực hiện chế độ này ; trong phần lớn quĩ đạo của mình ; tên lửa bay cao trên 6 m ; chỉ khi cách mục tiêu từ 500-700m nó mới vào đường ngắm.Điều này giúp xạ thủ không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và không bị hoạt động của động cơ ảnh hưởng đến việc ngắm mục tiêu.Với tầm xa tối đa ; hệ thống dẫn bắn cho tên lửa của tổ hợp Sturm-C có sai số tối đa là 0.6 phút góc.Điều này cho phép xạ thủ bắn bất kỳ các mục tiêu bọc thép nào ; cũng như các trực thăng tầm thấp ; kể cả 2 chế độ lơ lửng hoặc tiếp cận .Trần tiêu diệt mục tiêu bay (tính từ mực nước biển) là 3000m
Bảng tính năng kĩ thuật